PTT zoekt naar
internationale
samenwerking
Zonne-boiler moet in
2 jaar rendabel zijn
GELD GOED
Philips gaat uit van gelijke omzet
Wereld van beleggingsfondsen bonter dan ooit
Beurs van Amsterdam
ECONOMIE
£aidóe6oma/fit
ZATERDAG 6 APRIL 1991 PAGINA 8gC
Nederlandse claims tegen Irak
DEN HAAG De ministeries van economische en buiten
landse zaken inventariseren momenteel de schadeclaims
van bedrijven en particulieren die bezittingen in Kuwayt
zijn kwijtgeraakt door de Golfoorlog. Het ministerie van
buitenlandse zaken zal via de permanente vertegenwoordi
ger bij de Verenigde Naties proberen schadeloosstelling van
Irak te verkrijgen, zo heeft een woordvoerder gisteren mee-
De jongste resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenig
de Naties voorziet in een fonds waarin een deel van de
Iraakse olie-inkomsten wordt gestort. Uit dit fonds, onder
toezicht van de VN, kunnen herstelbetalingen verricht wor
den aan landen, bedrijven en particulieren die schade heb
ben ondervonden tijdens de zeven maanden durende bezet
ting van Kuwayt.
De Kuwaytse ambassade in Den Haag plaatste op 22 decem
ber al een advertentie in de kranten met een oproep aan
bedrijven en particulieren om schadeclaims in te dienen die
te zijner tijd op Irak zouden worden verhaald.
'Groei economie EG
wordt groter
dan die van VS'
BAZEL In de komende tien jaar
zal de economische groei van de Eu
ropese Gemeenschap (EG) groter
worden dan die van de Verenigde
Staten. Japan blijft wat groei betreft
koploper, zo schrijft het in Bazel ge
vestigde onderzoeksbureau Prognos
AG in een dezer dagen gepubliceerde
studie. De EG kende van de drie eco
nomische blokken de laatste twintig
iaar steeds de kleinste groei, maar de
betekenis van de Europese binnen
markt mag niet worden onderschat.
Die is alleen op de achtergrond ge
drongen door de veranderingen in
Oost-Europa en door de Golfoorlog,
aldus Prognos.
Recordcijfers BMW
MÜNCHEN Voor het Duitse autoconcern
Bayerische Motoren Werke (BMW) heeft
1990 een record opgeleverd voor de ver
koop, de omzet en de winst. Bestuursvoor
zitter Eberhard von Kuenheim sprak bij de
presentatie van de jaarcijfers van het meest
geslaagde jaar in de geschiedenis van de on
derneming, die dit jaar haar 75-jarig bestaan
viert. Ondanks de florissante gang van za
ken waren de groeipercentages vorig jaar
kleiner dan in voorgaande jaren. De omzet
nam toe met 2,5 procent tot 27,2 miljard
mark, de concernwinst steeg met 24,7 pro
cent tot 695,9 miljoen mark en de verkoop
groeide met een half procent tot 525.866 au
to's. Per aandeel betaalt BMW een dividend
van 12,50 mark, even veel als over 1989.
BMW streeft ernaar om in dit jubileumjaar
de recordresultaten van vorig jaar te over
treffen.
Nettowinst Thomassen met
ruim 50 procent omhoog
RHEDEN De gunstige resultatenontwikke-
ling van Thomassen International (turbines en
compressoren) heeft zich vorig jaar voortgezet.
De nettowinst is met 54 procent gestegen van
5,6 miljoen tot ƒ8,6 miljoen. De nettowinst
per aandeel van 100 nominaal is uitgekomen
op ƒ58,65 (f 37,96), zo heeft de onderneming
gisteren gemeld.
De orderverwerving kwam uit op ƒ300 mil
joen en lag daarmee 25 miljoen boven 1989
terwijl het nog te verwerken deel van de por
tefeuille met 19 procent of 38 miljoen is toe
genomen ten opzichte van 1989.
Gebaseerd op de goed gevulde orderportefeuil
le en daarmee samenhangend de te verwach
ten hoge werkbezetting denkt de directie 1991
te kunnen afsluiten met een positief resultaat
in dezelfde orde van grootte als dat van 1990.
BRITTEN, DUITSERS EN JAPANNERS SAMEN ALS PADVINDER
DEN HAAG/LONDEN
PTT Telecom is in ge
sprek met buitenlandse
telecommunicatiebedrij
ven om samenwerking te
zoeken op het gebied van
dienstverlening aan mul
tinationale bedrijven. Dat
heeft een woordvoerster
van de PTT gisteren mee
gedeeld. Ze wilde niet
zeggen om welke bedrij
ven het gaat.
Volgens de woordvoerster is
samenwerking een tendens
die zich overal ter wereld
binnen de telecommunicatie
sector voordoet waaraan
,,ook PTT Telecom wil mee
werken". Ze zei voorts dat
PTT Telecom „positief" is
over de uitkomst van de ge
sprekken.
De Nederlandse plannen val
len samen met gisteren be
kend geworden wens tot sa
menwerking tussen de tele-
communicatieconcerns Bri
tish Telecom, Deutsche Bun-
despost Telekom en Nippon
Telegraph and Telephone.
Dit samenwerkingsverband
zal de naam Padvinder mee
krijgen.
Het trio ziet evenals de PTT
een grote markt weggelegd
bij internationale concerns
die hun telecommunicatie-
problemen nu hebben onder
gebracht bij lokale PTT's en
interne telefoondiensten.
Volgens de plannen zullen
de Britten 48 procent van de
nieuwe onderneming bezit
ten terwijl de andere twee
elk 26 procent krijgen. De
werkgebieden in de wereld
zijn ook al zijn verdeeld. Bri
tish Telecom zal actief zijn in
de VS en Europa. Op dit
laatste continent zal ook
Deutsche Bundespost mee
werken. De Japanners ne
men Azië voor hun reke
ning.
De voorgenomen coöperatie
lijkt volgens ingewijden
vooral te zijn ingegeven door
de grote concurrentie die de
drie ondervinden op hun
thuismarkten. Daar kunnen
al enige tijd kleinere tele
foonmaatschappijen hun
graantje meepikken uit de
communicatie-markt. De
concurrentie is ook op de
wereldmarkt sterk in bewe
ging.
Voordat het samenwerkings
verband actief wordt, moet
eerst nog een aantal obsta
kels uit de weg worden ge
ruimd. Zo is het Nippon Te
legraph and Telephone bij
wet verboden om buiten Ja
pan diensten aan te bieden.
Bovendien kan enige opposi
tie van de monopolie- en
kartelautoriteiten in Europa
niet worden uitgesloten.
Cao-bril...
Dit kaderlid
van de
Industriebond
FNV maakt
duidelijk waar
het om gaat:
de cao's. Zo'n
2000
vakbonds
leden uit de
districten
Dordrecht en
Rotterdam
kwamen
gisteren in de
Doelen bijeen
om hun
ongenoegen te
uiten over de
gang van
zaken bij de
lopende cao-
onder
handelingen.
FOTO: ANP
Sanering van
bedrijfsleven
ex-DDR gaat
400 miljard
mark kosten'
BERLIJN De privatisering
en sanering van het voormalig
Oostduitse bedrijfsleven gaat
tot het jaar 2000 zeker 400 mil
jard mark kosten. Dat staat in
een uitgelekt rapport van het
Duitse ministerie van finan
ciën.
Volgens het document zal de
Treuhandanstalt, die de priva
tisering en sanering regelt, dat
bedrag nodig hebben nu de
trust meer aandacht besteedt
aan het saneren dan aan het
verkopen van bedrijven. De
schatting is volgens een be
richt in de Financial Times
van vrijdag maar een ruwe
sèhatting waarin geen reke
ning is gehouden met de even
tuele opbrengst uit de verkoop
van land en bedrijven.
Werkloosheid VS
verder toegenomen
WASHINGTON De werk-
loosheid in de Verenigde Sta
ten is in maart toegenomen tot
6,8%, zo heeft het Amerikaan
se ministerie van arbeid be
kendgemaakt. In februari was
6,5% van de Amerikaanse be
roepsbevolking zonder werk.
Het percentage van maart is
het hoogste sinds november
1986. Het ministerie maakte
tevens bekend dat het aantal
banen buiten de landbouwsec
tor is afgenomen met 206.000.
Naar photovoltaïsche conversie van zonne-energie (omzetten in elektriciteit) wordt in de gehele
wereld gewerkt. De nieuwste vinding van het Amerikaanse Texas Instruments zijn deze miniatuur
zonnecellen. De punt van het potlood laat de afmeting goed zien.
FOTO: AP
NOORDWIJKERHOUT
De nieuwe generatie
zonne-boilers moet haar
rentabiliteit over twee
jaar bewezen hebben. An
ders zal de overheid haar
subsidie aan de ontwikke
ling ervan aanzienlijk ver
minderen. Dit zei direc
teur-generaal energie mr.
drs. C. Dessens van het
ministerie van economi
sche zaken bij de opening
van de derde nationale
zonne-energie conferentie,
die gisteren en eergisteren
in Noordwijkerhout is ge
houden.
Het ministerie van economi
sche zaken geeft jaarlijks zo'n
zeven miljoen gulden uit voor
onderzoek, ontwikkeling, de
monstratie en implementatie
van zonne-energie. Deze steun
kan niet onbeperkt in de toe
komst doorgaan, zo zei de di
recteur-generaal. Dit betekent
naar zijn mening dat de tech
nische bruikbaarheid en eco
nomische haalbaarheid van de
nieuwe generatie zonne-boi
lers in de komende twee jaar
aangetoond moet zijn. De prijs
van de nieuwe compacte zon
ne-boiler zal dan op zo'n 1.200
a 1.300 gulden moeten uitko-
De directeur-generaal staat op
het standpunt dat de commer-
cialisatie door het bedrijfs
leven moet worden overgeno
men. Als dit niet gebeurt dan
zal de overheid serieus moeten
overwegen de financiële in
spanningen aanmerkelijk te
verminderen.
Dit geldt echter niet voor pho
tovoltaïsche conversie van
zonne-energie (omzetten in
elektriciteit). Zoals het er nu
naar uitziet zal het nog enkele
tientallen jaren duren voordat
deze vorm van energiewin
ning grootschalig en op finan
cieel verantwoorde wijze in
Nederland zijn intrede zal
doen. Toch achtte de direc
teur-generaal het verantwoord
op bescheiden schaal steun te
geven aan investeringen op
het gebied van photovoltaïsche
conversie van zonne-energie.
Een voorstel van de NOVEM
(Nederlandse Maatschappij
voor Energie en Milieu) voor
een meerjarenprogramma op
het gebied van photovoltaïsche
conversie van zonne-energie,
waarmee een bedrag van circa
45 miljoen gulden is gemoeid,
zal het ministerie positief be
zien, aldus Dessens.
IN 1991
EINDHOVEN Philips acht
het gezien de economische
ontwikkelingen raadzaam
voor 1991 uit te gaan van een
omzet die niet hoger zal zijn
ling van de dollar (Philips gaat
uit van een gemiddelde koers
van 1,75, terwijl de koers nu
ongeveer 1,88 bedraagt)
houdt een risico in, zo schrijft
het bestuur in het jaarverslag.
Philips stelt vast, dat in een
aantal voor het geplaagde
elektronicaconcern belangrijke
landen, zoals de Verenigde
Staten, Engeland en Brazilië,
de economische vooruitzichten
al voor de Golfoorlog ongun
stig waren. Het bestuur ver
wacht nu dat de mate van eco
nomische groei in de hele we
reld kleiner zal zijn.
Het valt volgens Philips moei
lijk te voorspellen welke van
de produktsectoren het gevoe
ligste zal blijken te zijn. In de
consumentenprodukten ziet
Philips tekenen van een terug
lopend vertrouwen van de
consument in de toekomst.
Maar geen van de andere sec
toren is uiteraard immuun
voor een economische terug
gang, zo meent men in Eind
hoven.
De wereld der beleggingsfond
sen begint bonter dan ooit te
worden. De verscheidenheid
aan deze fondsen gaat langza
merhand alle perken te bui
ten. Zo lijkt het althans. Neem
aandelen, obligaties of opties
van goede kwaliteit, creëer
een beleggingsfonds en klaar
is Kees. Zo lijkt het althans.
Waarom worden beleggings
fondsen gecreëerd? Oorspron
kelijk was het doel een beleg
ger te laten profiteren van een
spreiding, die hijzelf nooit zou
kunnen bereiken. Vervolgens
hebben de banken en commis
sionairs in effecten een tarie
venstelsel ingevoerd dat voor
al de kleine belegger bijna
dwong naar beleggingsfondsen
over te schakelen om hem niet
op extreem hoge kosten te ja
gen. En toen het zover was,
begon de huidige 'wildgroei'.
Beleggers die in het bezit zijn
van kleine effectenportefeuil
les worden van tijd tot tijd
door hun banken benaderd
met voorstellen om hun hele
effectenbezit om te zetten in
een of ander bankfonds.
Geen bescherming
Wie zich de recente beleg
gingsfondsstudie van de Amro
Bank voor de geest haalt, weet
dat dergelijke voorstellen al
thans in 1990 door het bar
slechte beursklimaat geen
schoonheidsprijzen verdien
den. Die slechte resultaten van
1990 zijn des te vreemder, om
dat een van de functies van
beleggingsfondsen behoort te
zijn hun deelnemers juist bij
dergelijk druilerig beursweer
goed te beschermen. Dat is dus
beslist niet of niet meer het
geval. Alle leed van 1990 is nu
door de buitengewoon positie
ve koersontwikkeling op de
effectenbeurzen van de wereld
weer vergeten, maar voor het
zelfde geld kan het weldra
weer helemaal mis zijn - tallo
ze onzekerheden teisteren de
wereldeconomie nog steeds. Ik
denk daarbij aan de onrust
heid aan beleggingsfondsen
groot is. Robeco is oud en
enorm groot, opgenomen in de
officiële notering van de Am
sterdamse effectenbeurs. Tot
deze zogenaamde Robecogroep
behoren ook Rolinco, Rorento
en Rodamco. Dat zijn bekende
namen bij binnen- en buiten
landse beleggers. De laatste ja
ren heeft de Robecogroep nog
verschillende andere beleg-
haarden in het Midden-Oos
ten, de problemen in Oost-Eu
ropa en de Sovjet-Unie, de on
zekere Amerikaanse economie
en de buitensporige koersont
wikkeling van de Amerikaan
se dollar. Daarbij mogen ook
nog worden gerekend de prijs
ontwikkelingen op de goede-
rentermijnmarkten van de
wereld. De prijzen van Bintjes
zijn daar dezer dagen gekel
derd. Brazilië heeft de koffie-
export tijdelijk stilgelegd om
het prijsbederf op de termijn-
markten tegen te gaan. Ook
heerst onrust in de alumini-
umhandel. De toestanden op
de wereldstaalmarkt zijn alles
behalve gunstig te noemen. En
tenslotte herinner ik nog even
aan de situatie op de Neder
landse arbeidsmarkt, waar de
werkloosheid weer licht stijgt,
terwijl het aantal vacatures af
neemt.
Introducties
Ik zei al dat de verscheiden-
gingsfondsen geïntroduceerd:
ik noem Florente Fund, Divi-
rente Fund en de drie strategi
sche portefeuilles. Tenslotte
mag de Robeco-„spaarbank"
Roparco niet onvermeld blij
ven.
Het jonge Donaufonds van
Bank Cantrade is allesbehalve
een succes, omdat Hongarije in
feite nog een ontwikkelings
land met buitengewoon grote
risico's is. Beleggers die hun
geld in een euforische stem
ming in dat fonds hebben ge
stoken, kennen nu die risico's.
In de eerste vijf maanden van
zijn bestaan, dat op 1 augustus
1990 begon, is de intrinsieke
waarde van deze stukjes met
37,6 procent gekelderd van
f 1000,- tot 624,09. In het ver
slag worden drie Hongaarse
aandelen genoemd die in ge
noemde vijf maanden 60 64
procent goedkoper zijn gewor
den. Participaties in dit Do
naufonds lijken mij weinig
meer dan loterijbriefjes (hope
lijk zonder nieten). In totaal
bevat de prijscourant van de
Amsterdamse effectenbeurs
ruim 100 verschillende grote
en kleine beleggingsfondsen
van verschillende kwaliteit en
structuur. Alle grote banken
hebben eigen beleggingsfond
sen. De Robecogroep werkt
sinds kort samen met de Rabo
bank.
DTT
De allerjongste loot aan de
stam der beleggingsfondsen zal
door het leven gaan onder de
typisch Nederlandse naam
Dutch Take-Over Targets
(DTT). Dit fonds belegt uitslui
tend in beursgenoteerde on
dernemingen die het doelwit
kunnen zijn van een vriende
lijke of onvriendelijke overna
me. „Het is het eerste ter beur
ze genoteerde beleggingsfonds
dat inspeelt op het sterk geste
gen aantal fusies en overna
men van de laatste jaren en op
het hoge rendement dat daar
bij kan worden behaald", al
dus het introductiebericht.
Aangenomen mag worden dat
de 15 20 beursgenoteerde on
dernemingen die DTT op het
oog heeft, tot de ukken in het
beursverkeer mogen worden
gerekend - met een beginkapi
taal van maximaal 15 miljoen
gulden doe je niet veel. De be
stuurders van dit fonds wilden
de namen van de ondernemin
gen die zij op het oog hadden
niet noemen. Wèl verklaarden
zij dat de snoepfabrikant Van
Melle niet in het rijtje voor
komt. Zo weten we nog niets.
In de te publiceren verslagen
en dergelijke zal die informa
tie wel worden opgenomen.
Bij mij rijst de vraag hoe het
tegen de buitenwereld te ver
antwoorden is die informatie
te verschaffen als kort tevoren
met zo'n transactie een begin
gemaakt is. In zo'n situatie
wordt namelijk de hele horde
beursspeculanten op een spoor
gezet, waardoor een felle
koersstijging kan ontstaan.
Daarbij komt dat iemand met
redelijk veel vrije tijd gemak
kelijk op het spoor kan komen
van de 15 aandelen die DTT
kan kopen. Omdat het over
het algemeen kleinere onder
nemingen zijn, zal zelfs een
zorgvuldig beraamde inkoop
van hun aandelen tot felle
koersstijgingen kunnen leiden.
Het idee is aardig, maar de uit
voering lijkt mij niet eenvou
dig. Enfin, dat moeten de op
richters, de effectenbank Hen-
kelman, Pontier, Van Drie en
Partners alsmede de London
Amsterdam Merchant Bank,
maar zodanig regelen dat al te
erge speculatie uitblijft. Wie
zich nog de rel herinnert
rondom de overval van Else
vier op Kluwer, zal beseffen
dat de speculanten toen gou
den tijden moeten hebben be
leefd. Een ander voorbeeld
van een dergelijke speculatie
is de overname van Audet
door VNU.
De wereld van de beleggings
fondsen verwordt langzamer
hand van bont tot kakelbont!
Beleggen in die sfeer wordt er
dan ook niet eenvoudiger op.
WIM VAN DER MEULEN
Slotkoers vrijdag 5 april 1991
i 102.00
h c. 173.00
hagemeyer 116.30
abn-amro pr
acf hold c
amsl rubber
atag hold c
bam groep 83.50
batenb.beh. 124.00
beers 126.00
belindo c
berkel
blyd will
4.40
boer druk 255.80 255.00
boer wink c 80.00 79.10
bos kalis c 15.90 15.80
braat beh 32.90
bredero 22.00 ONG
breder c 22.00 ONG
breevasl c 10.80 10.80
burg heybr 2800.00 2800.00
claimindo c
content beh
dorp groep 47.00 49.50
econosto 32.30 32.50
emba 235.00 235.00
eriks 102.20 102.00
flekovit 86.00 86.80
gamma hold 102.50
gamma h 5 pr 5.55
getronics 32.40 32.30
geveke 47.60 47.40
giessen 132.00 133.00
goudsmit 47.80 47.00
hal tr u 15.20
hein hold 133.20
hoek's mach 225.00
holland sea 0.81+
holl.kloos 568.00
ihc caland 52.00
341.00
225.00B
68.50B
moeara opr 158000 158000.
moeara c op 15600.0 15600.0
moeara wb 16600.0 16600.0
moolen hold 37.90 37 80
mulder bosk 64.00
multihouse 7.40 7.20
mi|nbouw c 388.50 388.50
naeff 380.00
nagron c 51.30 51.70
nat.inv.bnk 617.00 617.00
nbm-amstel 10.60 11.00
nedap 380 00 380.00
nspr.stc 11500.0 11500 0
nkf hold c 246.50 246.50
nkf hold d91 236.50 236.50
nutricia gb
nutr gb d91
nutr vb d91
o ban c 73.60 7380
randstd h. 49.00 48.50
schuttrsv 51.20
smit it c 57.40
sphin c 191.00
staaDank c 12.50
stadott c 45.40
teleoal c 10250
textwenthe 83 50 B5.00B a
uted d.g.
NU 7 pr
Vrans.hyp.
GOUD Nieuw Vorige
onbewerkt 21560 - 22160 21470 - 22070
bewerkt 23-760 23670
Opgave: Drijfhout, A'dam
ZILVER
onbewerk 210 - 280 210 - 280
bewerkt 320
Beurs sluit
lager af
AMSTERDAM De Amster
damse effectenbeurs heeft de
week afgesloten met lagere
koersen bij een wederom gea
nimeerde handel. Vraag en
aanbod bleven op peil. De
stemmingsindex verloor 0,6
punten op 97,0 punten, terwijl
de koersindex de week beëin
digde op een 0,5 punt lager ni
veau van 196,9.
De totale omzet op Beursplein
5 bedroeg 1.657 miljoen. De
aandelenhandel nam hiervan
855 miljoen voor zijn reke
ning, de obligatiehandel 757
miljoen. De koersontwikkeling
in Amsterdam stond haaks op
die van Londen en Frankfurt,
waar de toonaangevende indi
ces behoorlijke winsten boek
ten. Ook de koers van de dol
lar kon niet echt inspireren.
Na de bekendmaking van het
nieuws dat het werkloosheids
percentage in de Verenigde
Staten in maart is gestegen
van 6,5 tot 6,8 procent, daalde
de dollar ruim 1 cent tot
1,8660.
Grce dalers in Amsterdam
wasn de havenfondsen. Pak-
hod, dat donderdag 40 pro
cel meer winst, een divi-
dedverhoging èn een aande-
lesplitsing presenteerde,
mest 7,50 terug tot 188,50,
ea daling van bijna 4 procent.
E werd voor ruim 28 mil-
jcn in Pakhoed gehandeld.
Ndlloyd werd tachtig cent
lihter op 56,70, VOC zeven-
t| cent op 44,80. Procen-
teel gezien sterke dalers wa
rn verder Fokker, negentig
ent in reactie op 32, en
'unter Douglas, die 2 af-
rokkelde op 79,80.
>e internationals lagen er ver-
eeld bij. Philips, donderdag
ioor de 30-grens, vlakte zes-
ig cent aop 29,40, mede
iaar aanleiding van de teleur
stellende uitlatingen in het
jaarverslag. Toch lag het han
delsvolume bij de „Flippen" -
76 miljoen - weer hoog.
Akzo daalde 1,10 op 113,
Olie vier dubbeltjes op f J
en Unilever, nummer éen op
de ranglijst met een omzet van
84 miljoen, één dubbeltje op
164,50. KLM was de enige
stijger bij de multinationals
met een fractionele winst van
0,10 op 27,70.
