„Iedereen vond het
zielig, maar
ik was goed kwaad
£eidóe(3ou/ta/tf
Kinderen
kerk
wereld
beroepingen
Duitse kerk: Ontdekking
Amerika was begin
van wrede verovering
Einde Warschau Pact
'Geheime priester' wil
'het zout dér aarde zijr ïl
Ceidóe Sou/temt
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidaeSoivuwt
ZATERDAG 6 APRIL 1991 PAGIM
door Marinui van der Berg
Kinderen horen meer dan je
denkt. Die wetenschap kan tot
twee conclusies leiden: je
mond dicht houden als er
kinderen in de buurt zijn en het
gaat over moeilijke dingen of
kinderen niet buitensluiten,
maar hen erin betrekken. Maar
dan wel op een wijze die past
bij hun leeftijd, bij hun
ontwikkeling en ik zou eraan
toe willen voegen: die past bij
hun vragen.
Er is dus ook een manier die
voor kinderen te belastend is,
die verpletterend is. Kinderen
hebben een haarfijne antenne.
Ze voelen sfeer. Ze merken dat
er liefde en warmte is, waarin je
je veilig kunt voelen. Dat gevoel
van veiligheid stelt grenzen aan
angsten. Vooral aan de angst
om verlaten te worden. Dat is
een van de grote angsten in de
kinderziel: in de steek gelaten
worden.
Het kind voelt ook haarfijn
waar het terecht kan met zijn
vragen, zijn verhalen, zijn grote
en kleine verdrietigheden. Het
kind is zelfs in staat om ouders
tegen elkaar uit te spelen en
om de zwakte van de ouders uit
te buiten. Een kind weet heel
goed welke ouder altijd ja-zegt
en moeite heeft met nee
zeggen
Ouders moeten het
onderscheid leren tussen
verwennen en aandacht geven.
Dat is op sommige momenten
heel bijzonder nodig: als er
verdriet is, als er spanningen
zijn. Kinderen worden dan
soms terzijde geschoven of
getroost met (te) grote cadeaus
of teveel cadeaus of snoep of
patat-frites. Naar de verhalen
van het kind wordt niet
geluisterd, maar het kind wordt
in feite aan zijn lot overgelaten.
Het kind heeft nu alle ruimte
voor zijn eigen fantasiëen en
die fantasiëen kunnen nog wel
eens angstiger en
schrikwekkender zijn dan de
feitelijkheid. Kinderen zijn er
meer meegeholpen als
moeilijke dingen van het leven
in begrijpelijke taal aan hen
worden uitgelegd. „Sommige
mensen zijn ziek in hun lichaam
en anderen in het hoofd.
Dat laatste kun je niet zien.
Sommige mensen gaan dood
aan ziek-zijn in het hoofd". Een
voorbeeld dat dr. Manu Heirse
gaf op een studiedag over
„Kinderen rouwen ook". Het
ging om de vraag: „hoe zeg je
tegen een kind dat een ouder
zelfdoding heeft gepleegd".
Een ander voorbeeld trof ik in
een graag aanbevolen
kinderboekje, in de serie Lees
je al? Het boekje heet Tinus-in-
de-war en is van Jacques
Vriens. De opa van Anke weet
niet wie Anke is. Hij moet er
heel lang over nadenken.
„Ineens komt er een lichtje in
zijn ogen. „Anke!" zegt hij blij.
Oma aait hem over zijn arm.
„Zie je wel, je weet het nog
best". Opa knikt. „Ik ben af en
toe wat in de war", zegt hij
zacht. „Dat valt wel mee", zegt
oma. Opa wijst naar zijn hoofd.
„Daar is het af en toe een
beetje donker".
Prachtig, wat een vondst om
een beginnende dementie zo te
noemen: „donker in het
hoofd". Het is een ontroerend
boekje. Het kleinkind weet
haar-zuiver met opa en oma
om te gaan.
Dat vergeten we soms als het
gaat om verdriet: kinderen
kunnen óns troosten. Kinderen
hebben hun eigen vaak zeer
concrete wijze om met leven én
dood, vreugde én verdriet om
te gaan.
Enkele mensen hebben me
geschreven hoe zij getroost zijn
bij het sterven van hun eigen
ouders juist door de kinderen
er niet buiten te laten, maar de
ruimte te geven om ook
afscheid te nemen. Kinderen
die tekeningen maken en die in
of op de kist leggen is een
goede vorm van concrete
betrokkenheid. Dat geeft hun
het gevoel nog iets te kunnen
doen. Kinderen in hoop
opvoeden, opdat het later geen
weerloze en wanhopige
mensen worden, is hen ook een
handreiking bieden om iets te
kunnen doen. Dat vraagt van
ons die zich volwassenen
noemen dat wij leren omgaan
met onze gevoelens, onze
angsten, onze vreugde en
verdriet. Een kind kijkt het van
ons af: opbouwend of
afbrekend. In het laatste leert
het niet om te leven.
Zwitserse bisschoppen eerder naar Rome
FREIBURG De Zwitserse bisschoppen zul
len niet in juni, maar al eind deze maand bij
paus Johannes Paulus II hun opwachting ma
ken om over de onderlinge spanningen te
spreken. Oorzaak van de spanningen is het
functioneren van de uiterst behoudende Wolf
gang Haas tot bisschop van Chur. Met uitzon
dering van bisschop Eugenio Corecco van Lu
gano hebben de bisschoppen ernstige bezwaren
tegen de manier van optreden van mgr. Haas,
zo bleek begin deze maand uit een communi
que na afloop van de maandelijkse bisschop
penvergadering. Op een dringend verzoek „al
les te doen om een verbetering van de situatie
mogelijk te maken", had mgr. Haas slechts
„onbevredigende" antwoorden gegeven. Daar
op staakte een commissie die door de bisschop
pen was ingesteld om de onderlinge problemen
op te lossen, haar werkzaamheden. De bis
schoppen hopen door overleg met de paus een
uitweg te vinden. Uit een recente enquête in
het kanton Zürich, waarin het bisdom Chur
ligt, bleek dat 70 procent van de rooms-katho-
lieken wil dat hij aftreedt.
De waarheid is
dakloos
Deens spreekwoord
NABESTAANDEN VAN ZELFDODING
MOETEN VEEL VOLDONGEN FEITEN VERWERKEN
DEN HAAG Nog
steeds komt de kwaad
heid bij Yvonne (30) naar
boven. Het is bijna vijf
jaar geleden dat zij haar
man Paul verloor. Hij
had zich in het trapgat
opgehangen, toen zij 's
avonds de deur uit was
om te werken in de hore
ca. Hun twee kinderen
van vier jaar en vier
maanden waren op dat
moment moment thuis.
Voor Yvonne kwam de
zelfdoding als een don
derslag bij heldere hemel,
■toen ze hem daar 's
nachts zo aantrof. „Na
tuurlijk schrok ik me we
zenloos. Ik was kwaad
omdat hij het gedaan had.
Ieder mens heeft rechten
en plichten. Eén van die
plichten is dat je in zeke
re mate verantwoordelijk
bent voor je medemens
en zeker voor je kinde
ren. En ik dacht, jij ont
springt mooi de dans en
je laat mij met de kinde
ren achter. Jij hebt me
van alles beloofd, en we
hebben samen voor die
kinderen gekozen. Het
maakt me ook kwaad dat
ik geen kans gehad heb
om hem te helpen. Ieder
een had het maar over de
trieste gebeurtenis en
vond het zo zielig, maar
ik was tevens goed
kwaad. Ik word nog wi
theet als er aan denk dat
mijn oudste zoontje Bas in
de slaapkamer met de
deur open sliep. Die had
hem zo kunnen vinden
zonder dat ik er iets aan
kon doen...."
Annet (36) kende ook die
kwaadheid, maar bij haar
hadden het isolement en het
schuldgevoel na de zelfdoding
van haar man de overhand.
Het ging allemaal zo snel,
vindt ze nu achteraf na tien
jaar, al duurde het toen vier
maanden, dat Louis depressief
was, ze geen contact meer met
hem kon krijgen („Ik kon
hem niet meer bereiken"), en
hij ook af en toe dreigde met
zelfdoding. Hij liep toen al
rond met gif in zijn zak, en
gaf haar ook wel eens die
'raad'. „Het had voor mij twee
dreigingen: alsof hij mij kwijt
wilde en hij dreigde me met
zijn eigen dood." In die vier
maanden was ze af en toe al
behoorlijk in paniek, maar
het is haar door de vingers
geglipt. „Kwaad was ik, toen
het gebeurd was, om wat hij
gedaan had en omdat hij het
gedaan had. Kwaad om de
rotzooi waar hij mij en mijn
kinderen mee achterliet. Ik
voelde me in de steek gelaten.
We hadden toch samen kin
deren gekregen, en ik had ge
hoopt dat we ze samen groot
zouden kunnen brengen. Het
heeft me wel eens laaiend ge
maakt, dat ik naderhand mijn
liefde voor hem toch niet van
me af kon zetten."
Schuldgevoel
Vooral de eerste tijd liep An
net met een enorm schuldge
voel rond. „Ik heb me letter
lijk en figuurlijk overal schul
dig om gevoeld: het verdriet
van zijn moeder, dat hij het
gedaan had, dat het zover was
gekomen. Op een gegeven
moment verdronk ik zo diep
in mijn schuldgevoelens dat
ik zelfs dacht, niet hij had het
leven moeten verlaten, maar
ik. Als ik naar buiten ging,
durfde ik zelfs niet meer om
hoog te kijken. Als ik iemand
tegen kwam, durfde ik niets
meer te zeggen, want wat zou
den ze wel niet denken...." In
het begin werd er in haar om
geving wel over gepraat,
maar wat ze nu nog mist, is
dat niemand gewoon ge
vraagd heeft: „Annet, wat is
er eigenlijk gebeurd?" Daar
om voelde ze zich al vanaf het
begin veroordeeld. „Ik had
toch met hem samengeleefd.
Kinderen met hem gehad. Ik
heb hem niet kunnen helpen,
hem niet kunnen begrijpen.
Ik heb er echt een paar jaar
voor nodig gehad om daar
overeen te groeien."
Kinderen
Het zwaarste vond Annet het
nog om het aan de kinderen
te vertellen. Want als je be
gint met een leugen, kun je
het later niet meer recht
draaien, was toch haar devies.
De oudste keek haar vaak aan
met grote verwijtende ogen.
„Heel lang heeft hij vaak niks
gezegd. Als ik één zin in de
week van hem kreeg, was het
veel. Dan voelde ik me ont
zettend schuldig dat hij geen
vader meer had. Dat was een
tijd waarin ik dacht dat ik er
aan onder door zou gaan.
Maar heel langzaam merk je
dat je elkaar beschermt. Ze
kwamen pas met vragen als
ik er weer een stuk van ver
werkt had. Wat ik het ergste
vind is, dat, hoe je het ook
wendt of keert, die zelfdoding
als een stukje erfenis bij hen
achterblijft. De oudste heeft
pas nog een heel moeilijke tijd
gehad en daarover houd ik
nog wel eens mijn hart vast,
terwijl ik me er van bewust
ben dat ieder mens anders is."
De moeilijkste fase in het ver
werkingsproces van Annet
brak zo na een half jaar aan.
In het begin komen de vrien
den en kennissen nog wel,
maar opeens blijven ze weg.
„Ook bij de familie speelde
onmacht", zegt Annet. „En
een stukje afkeuring. Ze wis
ten er niet mee om te gaan.
Vooral tien jaar geleden was
het een taboe. Ik heb een tijd
het gevoel gehad dat ik op
een eilandje leefde, omdat het
leek alsof het alleen mij over
komen was. Niemand praatte
erover, ze lieten me maar
aanmodderen. Maar omdat ik
er zelf ook niet over kon pra
ten, gaf ik er ook zelf niets
om. Mensen waarvan je hoop
te dat ze zouden komen ble-
De Noorse kunstenaar Edvard Munch (1863 - 1944) maakte
veel werk wet angst en pessimisme de grondtoon vormen. Een
voorbeeld daarvan is de litho 'de schreeuw' uit 1895.
dert, het zijn mensen die naar
me toe zijn gekomen. Dus
heeft Hij me nooit in de steek
gelaten." Yvonne kan zich
maar met haar eigen familie daar bij aansluiten. „Ik had
kon ze wel ervaringen uitwis- aanvankelijk slechte ervarin-
huis, zelfdoding is niets voor
Paul, dus.... Het contact met
haar schoonfamilie heeft
Yvonne erdoor verloren,
selen, herinneringen ophalen,
zoeken naar het „waarom" en
„ook samen huilen". Kortom,
het praten erover was een
steun voor haar. Ook bij
Yvonne bleven vrienden en
kennissen weg. Annet onder
vond veel steun van kennis
gen met de pastor die de be
grafenis verzorgde. Hij kwam
met clichés dat het toch wel
ergens goed voor was. Maar
toen een andere pastor bij me
kwam, me een hand gaf en
zei dat hij eigenlijk niet wist
wat hij moest zeggen en het
bleken er opeens wel voor je
te zijn. Met mijn familie heb
ik een goeie band, maar dat
stukje heb ik niet samen kun
nen delen. Ik heb me toen
vreselijk rot gevoeld. En dan
krijg je de kleffe nieuwsgie
righeid, waarin al de veroor
deling zat. Na die spanning
van die vier maanden, was ik
opgelucht. Ik wilde eigenlijk
van die rust genieten, maar
dat gunden ze me niet. Je was
het gesprek van de dag in de
Yvonne Bulte had veel steun
aan haar familie. Niet van
haar schoonfamilie, die met
zware verwijten en verdacht
makingen kwam: het jongste
kind zou wel niet van Paul
zijn, waarom moest Yvonne
zo nodig in de horeca werken,
ze zou zeker wel een andere
vriend hebben, Paul kon
nooit zijn eigen gang gaan in
om te praten. „Ze kwamen kan het ook. God zoek ik in
gewoon, ik kon er op bouwen, de mensen die me tot steun
En later vond ik steun bij me- zijn geweest."
zelf. Wat wil je er nu zelf Yvonne worstelt nog steeds
mee?, heb ik mezelf voorge- met de 'eeuwige vraag' wie er
houden. Ik wil wat met mijn nu nog te vertrouwen is. Als
leven en ik wil verder. En je iemand zo goed gekend
dan ontmoet je ook mensen hebt, intens mee samen hebt
waar je je verhaal bij kwijt geleefd en hij maakt dan een
kunt." Totdat Annet in staat eind aan zijn leven.... Yvonne:
was om deel te nemen aan de „Niet dat ik er dagelijks onder
gebukt ga, maar af en toe
steekt het de kop op. Ik heb
staanden van zelfdoding. „De haast geen oppervlakkige re-
band die je met elkaar voelt, laties meer. Ik heb of een
Je hoefde maar een half goeie relatie met mensen of ik
woord te geven en het werd heb geen relatie met ze. Je
begrepen. Ik heb daar iemand wordt heel selectief in je con-
leren kennen, die jaren met tacten." Annet voegt daar aan
me is pieegelopen. Dat is voor toe dat haar leven „meer
mij van groot belang ge- diepgang heeft gekregen". „Ik
weest." zou niet meer terug kunnen
naar mijn leven voor die zelf-
Zelfvertrouwen doding. Het klinkt misschien
e raar- maar ik heb er toch aan
Speelt het geloof een rol in de gewonnen. Mijn leven is er-
verwerking van het gebeur
de? Annet voelde zich aan-
vankelijk door „die God" en heb.
„die kerk" uit haar opvoeding
zwaar in de steek gelaten. „Ik
voelde toen geen reden om
ergens nog in te geloven. Of
dat nu mensen of een God
was. Maar als je verder komt,
je weer gaat opstaan, je je
weer sterker voelt, dan merk
je toch dat er nog een stuk ge
loof zit. Je Godsbeeld veran-
door verrijkt, door wat ik
erna allemaal meegemaakt
THEO KRABBE
Met een zekere regelmaat
start in Den Haag een zoge
heten 'lotgenotengroep'
voor nabestaanden, begeleid
door medewerkers van het
Aandachtscentrum, School
straat 18. Telefonische in
lichtingen: 070-3651412.
Religieus radiostation
Moskou de lucht in
LAUGHLIN Het Ameri
kaanse radionetwerk Christi
an Liberty Broadcasting heeft
in Moskou een christelijk ra-
diostaton opgezet. Het station
begint zondag uit te zenden.
Het bereik ervan is ruim 600
km. De programma's zullen
gericht zijn op religie en ge
zinsleven, zei directeur Paul
Lindstrom van Christian Li
berty Broadcasting. De bedoe
ling is dat Radio Radonez 24
uur gaat uitzenden. Alle om
roepers zijn Russen en de
meeste programma's zullen in
het Russisch worden uitge
zonden. De Amerikanen wil
len proberen licensies te krij
gen om in Kiev, Leningrad en
andere Sovjet-steden soortge
lijke stations op te zetten.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Driesum P. de Vries te
Opheusden; te Nieuwer ter Aa J.P.J.
Voets, kand. te Hazerswoude; te
Noordhoorn-Saaksum G. van den
End te Huizen (N.H.); te Wilhelmlna-
dorp Mevr. M.T. van der Vlugt-Plet,
kand. te Wolphaartsdijk die dit
beroep heeft aangenomen.
Gereformeerde Kerken
Benoemd tot geest, verzorger van
het verpleeg.- en verzorgingshuls
Theodotion te Laren mevr. drs. C.D.
Haytlnk kand. te Driebergen die deze
benoeming heeft aangenomen. Aan
genomen naar Haamstede Drs.
L.J.Lingen te Willemsstad; naar
Schoonhoven-Willige Langerak
A.T.B.M. van der Kevie te
Haarlemmermeer-Oostzijde.
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Beroepen te Ferwerd-Hallum Tj. van
Dijken, kand. te Groningen.
Arme Clarissen terug in België
BRUSSEL De zes Belgische nonnen die vorig jaar hun
klooster in Brugge verruilden voor een kasteel in Zuid-Frank
rijk, gaan weer in België wonen. De nonnen trokken eind vo
rig jaar uit hun kasteel, dat geen verwarming had, en verble
ven sindsdien in een vakantiehuisje aan de Belgische kust. Bin
nenkort nemen zij hun intrek in een villa met acht kamers bij
Antwerpen.
De Arme Clarissen, die de strenge leefregel van de H. Clara
yolgen, verkochten vorig jaar zonder toestemming van het bis
dom Brugge hun klooster voor 50 miljoen Belgische frank
(ruim 2,5 miljoen gulden) aan een groep lokale textielbedrij
ven. Zij kochten van de opbrengst niet alleen het kasteel, maar
ook een Amerikaanse slee, renpaarden en een boerderij. Hun
financieel adviseur werd later op verdenking van fraude, vals
heid in geschrifte en misbruik van vertrouwen aangehouden.
Satanspraktijken in kerkgebouw
Signalen over praktijken van satansgroepen worden door velen
genegeerd, maar niet langer door de inwoners van de Franse
plaats Vaulry, nabij Limoges. Onlangs werd ontdekt dat in een
niet meer gebruikt kerkgebouw 'satansdiensten' worden gehou
den. Allerlei attributen van de rituele diensten werden in het ge
bouw aangetroffen.
FOTO: AFP
HANNOVER De ontdek
king van Amerika bijna vijf
honderd jaar geleden is in
werkelijkheid het begin van
een 'wrede verovering' ge
weest, waarbij 100 miljoen
mensen zijn gedood en com
plete volken en culturen zijn
uitgeroeid.
Dat schrijft de Evangelische
Kerk in Duitsland (EKD) in
een verklaring naar aanlei
ding van de ontdekking van
Amerika door Columbus, in
1992 vijfhonderd jaar geleden.
Bij de herdenking van de ont
dekking van het continent
mag de schuld van de kerken
niet worden vergeten, schrijft
de EKD. De kerken hebben
het in bezit nemen van land
en de uitbuiting van de bevol
king niet alleen gerechtvaar
digd, maar er ook zelf aan
deelgenomen. Bij de verove
ring van Amerika gingen
kruis en zwaard hand in
hand.
Daartegenover staat dat chris
tenen en kerken ook „veel te
kenen van een door het ge
loof geïnspireerde naastenlief
de" hebben laten zien, stelt de
verklaring. De Latijnsameri-
kaanse kerken identificeren
zich in toenemende mate met
de nood en het lijden van de
volkeren.
De landen in Latijns-Amerika
zijn tot op heden economisch
afhankelijk van het westen.
De EKD roept de kerkleden
op, mede in verband met de
opheffing van de Europese
binnengrenzen eind 1992, hun
verantwoordelijkheid voor
Latijns-Amerika voor ogen te
houden.
EEUWENLANG hebben Nederlanders de eerste dag
april aangegrepen om te herdenken hoe, tijdens onze o
hankelijkheidsstrijd, de Spaanse hertog Al va Den Brij
1572 verloor aan de Watergeuzen. Met ingang van dit
list»
kan daar een nieuw, historisch feit aan worden toegevo 1 ei
Op 1 april 1991 is het militaire bondgenootschap van
Warschau Pact formeel opgeheven. Duidelijker kan r._
ineenstorting van het door de Sovjetunie gedomine
machtsblok eigenlijk niet worden bezegeld.
Het Warschau Pact werd in 1955 opgericht met de plei
ge belofte dat de landen elkaar zouden bijstaan bij agr
van buitenaf. Dat was eigenlijk niet meer dan het offi
vastleggen van de bestaande, na-oorlogse situatie. Van
gelijkwaardigheid van de partners, zoals die in de NAVO
gestalte kreeg, is binnen het Warschau Pact nooit iets ge
ken. Het bondgenootschap was een werktuig van de Sovj
nie, dat hoofdzakelijk werd gebruikt om 'dwarsliggers' o
de duim te houden en de positie van de Sovjetunie in de
pen wedloop met de Verenigde Staten zoveel mogelijk tel
sterken.
die
un|
Wie de na-oorlogse periode overziet moet constateren!
de Verenigde Staten vaker naar het wapen van de milit
interventie hebben gegrepen dan de Sovjetunie. Maar de
volgen van de ingrepen in het oostblok waren wel ingrij|
der. In Hongarije werd de opstand van 1956 bloedig on<
drukt, zoals ook de Praagse Lente van 1968 werd gesmojw
Terugkijkend zou 6 december 1981 weieens de meest be ,bÉ
sende dag in het bestaan van het Warschau Pact gew
kunnen zijn. Op die dag werd in Polen de staat van b jj
afgekondigd. Voor generaal Jaruzelski en de zijnen was
de enige manier om een hernieuwd ingrijpen van de So\
unie, nu in het opstandige Polen, te voorkomen. De Po )rs
bevolking heeft hiervoor een zware prijs moeten betaler
betaalt die nog steeds. Toch is de stap van Jaruzelski van )rv
torische betekenis geweest. Een bezetting van Polen ha» j
klok van de Oost-West-betrekkingen zeker tien jaar teruj
De Poolse generaals zijn er na 1981 niet in geslaagd r"
door het vakverbond Solidariteit aangestoken verzet te
ven. Langzaam verspreidde het vuur zich ook in de an» er
landen of wakkerde de strijdlust van de Polen de bestaa trii
oppositie aan, zoals in Tsjechoslowakije. In 1989 leidde
door de nieuwe politiek van Sovjetleider Gorbatsjov gestij jP
leerde verlangen naar welvaart, vrijheid en democratie
de 'Grote Omwenteling'. Het is duidelijk dat daarmee tot,"
van het Warschau Pact was bezegeld. Voor de Oosteurop
landen was en is er geen behoefte meer aan de 'bescherrr
uit het oosten; zij hebben hun blik gericht naar het westl
De ontbinding van het militaire bondgenootschap vanl
Warschau Pact betekent overigens niet, dat het bondgenl
schap al volkomen is ontmanteld. Tot 1 juli blijft het inl
geval als politiek forum nog in stand omdat er nog zow
valt te regelen en te onderhandelen. En ook na die daturr
er, officieus, een band tussen Moskou en de verschillel
Oosteuropese hoofdsteden blijven bestaan. De voormal
Warschau-Pactlanden zijn immers noch bij de NAVO,
bij de WEU en de EG voorlopig welkom. Intussen neem!
politieke en sociale onrust in het voormalige Oostblok allj
maar toe. Het is daarom van groot belang dat, in afwach
van definitieve regelingen, tussen 'Oost' en 'West' zo j
mogelijk afspraken worden gemaakt hoe potentiële brorJ
van spanning kunnen worden bestreden. Er is immers j
alternatief.
(Vervolg van de voorpagina)
BREDA „Gewone priesters
nemen regelmatig de biecht af,
maar bij mij gebeurde het dat
iemand met een dringend le
vensprobleem kwam. Na een
gesprek van 5 tot 7 uur kwa
men we beiden tot het inzicht,
dat het probleem te maken
had met een bepaalde schuld
die moest worden vergeven.
Dit type biecht is aan gewone
priesters onbekend", zei Pitha.
De Tsjechoslowaakse priester,
die van nu af aan zal worden
vermeld in het adressenboek
van het bisdom Breda, is niet
van plan in een parochie te
gaan werken. „Ik ben altijd
van mening geweest dat mijn
christelijke weg moet zijn ge
baseerd op de uitspraak van
Christus dat de mens het zout
der aarde moet zijn. Het zout
verdwijnt in het voedsel en
geeft er een aparte smaak aan.
Dat is mijn roeping in de
maatschappij".
Het boekje 'De kruisweg van
Praag' bevat afbeeldingen van
de kruisweg in een katholieke
kerk in Lhotka, een voorstad
van Praag. De directe aanlei-
ig A
)sit A
te 1
an 1
k J
ding voor de totstandkom
ervan was de herdenking
1973 van het duizendjarig
staan van de bisschopsi
van Praag. Pitha maakte
tekst bij de beelden van
kunstenaar Karei Stadnik.
In de tekst wordt herhaal
lijk verwezen naar de ver
deringen die het Tsjecho
waakse volk onder de comi irj,
nistische dictatuur moest
dergaan. Het lijden van Ch
tus wordt zowel in de beel
als in de tekst in verband
bracht met het lijden van
De Nederlandse uitgave
de kruisweg is de eerste in fel
grale uitgave van de origin
tekst bij de kruisweg, die
Praag en omstreken zeer
kend is. Het bisdom Br» n
heeft bij de uitgave samen ar
werkt met de Tsjechische i ct.
geverij 'Zvon' (De klok),
volgens directeur Vaclav V
ko sinds haar oprichting vc F
jaar ongeveer veertig boet
over de bijbel, boeken voor
godsdienstonderwijs en
bundels heeft uitgegeven.
)E
gek
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244
Postadres: Postbus 11. 2300 AA Leiden
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma t/m vr. van 8 30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18 00 tot 19 00 u op za van 14.00 tot 15.00 uw|
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling.
per maand 25,70
per kwartaal f. 76.60
per jaar f 294,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel071 - 122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
