i Parijse voorstad verrijst
athedraal van de toekomst
duinrell
Waarom
zou je
thuisblijven?
CetdócSowumt
5 resident Albanië
Jil brede regering
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Spoedberaad
Mandela en
Buthelezi
Passtoors
wil terug
Alleen verliezers in strijd
tussen Jeltsin en Gorbatsjov
2e PAASDAG GEOPEND
3-GOEDE REDENEN OM EENS MET
PASEN RUSWUK TE BEZOEKEN.
ZATERDAG 30 MAART 1991 PAGINA 5
Levenslang voor twee
'engelen des doods'
WENEN De vier verpleegsters van een
Weens ziekenhuis die „uit medelijden" tien
tallen patiënten om het leven hebben ge
bracht, zijn gisteren veroordeeld tot gevange
nisstraffen variërend van vijftien jaar tot le
venslang. De leden van de jury verklaarden
de hoofdverdachte, de 32-jarige Waltraud
Wagner, schuldig aan vijftienvoudige moord,
zeventien pogingen tot moord en twee geval
len van opzettelijke geweldpleging. Net als de
29-jarige Irene Leidolf, die werd veroordeeld
voor vijfvoudige moord en twee pogingen tot
moord, kreeg zij levenslang. De verdediging
had, net als de aangeklaagden zelf, de dodin
gen als „humane stervensbegeleiding" geka
rakteriseerd.
Serviërs nemen
park Plitvice in
BELGRADO Serviërs
uit de Joegoslavische re
publiek Kroatië hebben
gisteren het beroemde na
tionale park Plitvice inge
nomen. Het merengebied
met tientallen watervallen
is een van de belangrijkste
toeristische attracties in
Joegoslavië. Jaarlijks trekt
het park ook duizenden
Nederlanders. Serviërs in
het zuiden van Kroatië
verklaarden zich vorige
maand autonoom omdat ze
niet wensen te wonen in
een republiek die zich wil
afscheiden van Joegosla
vië.
Craxi mogelijk
opvolger Andreotti
ROME De Italiaansé premier Giulio
Andreotti heeft gisteren zijn ontslag'in
gediend. Hiermee is na 20 maanden een
einde gekomen aan de 49e naoorlogse
Italiaanse regering. De vijf coalitiepart
ners ruziën al maanden over het enor
me begrotingstekort, de aanpak van de
maffia en hervormingen van het poli
tieke bestel. Mogelijk wordt Bettino
Craxi, de leider van de socialisten, door
president Cossiga gevraagd een nieuwe
regering te vormen. De socialisten wil
len onder meer het Italiaanse president
schap hervormen naar Franse stijl,
waarbij Craxi in hun ogen een goede
kandidaat zou zijn. De functie die Cossi
ga nu uitoefent is voornamelijk symbo
lisch.
Aanslag snoepkraam
uit wraak voor
IRA-moord weduwe
CRAIGAVON De Ulster Volunteer
Force, een protestantse para-militaire
beweging, heeft de verantwoordelijk
heid opgeëist voor de aanslag op een
kruidenierswagen in Craigavon. Bij de
aanslag kwamen drie mensen om. De
verboden groepering zei in een tele
foontje dat de aanslag gepleegd is om
Margaret Cooke te wreken. Cooke werd
op 21 maart door het Ierse Republikein
se Leger doodgeschoten. In 1987 was
haar man al door de katholieke terreur
beweging vermoord. De anonieme bel
ler zei dat de kruidenierswagen in Crai
gavon eigendom was van een „bekende
moordenaar".
ry^ De maquette
"~een banketbakkers-
ie: een schuin afge-
taart, versierd met
gelatine en ge
el met groene kaar-
en taart voor God in
zin, want over vier
toet volgens dit mo-
toekomstige kathe-
van Evry oprijzen,
Jvan de zogeheten
tie steden' in de Pa-
T\
van de eerste Franse
raai sinds die van Gap
ine, honderd jaar gele-
ordt voor een groot deel
ncierd uit particuliere
en een aanzienlijke
ibsidie. Na enige maan-
itel vanwege financiële
anisatorische onzeker-
izal Mgr. Guy Herbulot,
van Evry-Corbeil, op
l de eerste steen ze
de futuristische 'ka-
van de Wederopstan-
bisschopsstad van
zonder hoofdkerk
iaarmee gelijk gesteld
andere. In Evry, de bij-
ig jaar geleden gestich-
nouvelle', komt de
lidden in het centrum,
aloude Franse traditie
it de 'mairie', het ge-
fhuis.
lö'geen terug meer. De
kal zal er komen. De
rkzaamheden begin-
november en de inwij-
van de nieuwe kathe-
zal plaatshebben op
andag 1995", glundert
Alain Bobière, door de
srt« 0p aangesteld als project-
ilbu j^er. Van de benodigde
miljoen gulden (een
deel van de aannemers
Deo) voor
-onds is bijna de helft be-
1 1- iaar. Op een steenworp
an 1 d van de kanselarij
isd
(1984) en het drie jaar geleden
geopende klooster van het
Kruis, en schuin tegenover
een moskee in aanbouw, ligt
de kale vlakte voor de ronde,
35 meter hoge kathedraal.
Huis van de mens
De eenentwintigste eeuw zal
religieus zijn of zal niet zijn, zo
zei de Franse schrijver André
Malraux. Pater Bobière her
kent die gedachte in Evry.
„Toen de stad dertig jaar gele
den op papier werd gezet
dachten de stedenplanners dat
het winkelcentrum het stads
hart zou worden. In de loop
der jaren heeft men echter
ontdekt dat dat niet zo is.
Commercie en parkeerplaat
sen zijn niet de ziel van een
stad. Mensen passeren op die
plaatsen, maar ze blijven er
niet staan. De bewoners heb
ben herkenningspunten met
meer diepgang nodig: een ge
meentehuis, een kathedraal,
een muziekschool. Wanneer
het stadshart van Evry ook
zijn woonwijken heeft, zal het
sociale contact aanmerkelijk
verbeteren en zullen de inwo
ners zich meer verbonden voe
len met hun stad. Ik denk ze
ker dat er daarbij behoefte aan
een religieuze herbeleving be
staat".
In de opvattingen van de
Zwitserse architect Mario Bot-
ta (in 1989 onderscheiden met
de Nederlandse 'Baksteen
Prijs') is de kathedraal van de
eenentwintigste eeuw
niettemin 'het huis van de
mens'. Een buitengewone gele
genheid voor de nieuwe hou
ding van de mens, aldus de ar
chitect bij de toelichting van
zijn project.
Botta's gecompliceerde, 'post-
antieke', schepping wordt ge
kenmerkt door twee ineenge
schoven en schuin afgesneden
cylinders. Een driehoekig ko
peren dak met ingelegde gla
zen afdekkingen moeten voor
een 'subtiele' lichtval in het
schip zorgen. Op de schuine
bovenrand van de kathedraal
wordt een enkele rij bomen
geplant, een groene 'kroon',
geïnspireerd op Christus' door
nenkroon.
Tussen de binnenste en de bui
tenste cylinder heeft de archi
tect ruimte gelaten voor trap
pen, rondgangen en voor een
Museum van Gewijde Kunst.
Het laatste op initiatief van de
Franse cultuurminister Jack
Lang die, na een gesprek met
Johannes Paulus II, het idee
kreeg niet Parijs, maar juist
een van de (volgens sommi
gen) 'Godverlaten' voorsteden
uit te rusten met een religieus
kunstcentrum. Door dit mu
seum in de kathedraal van
Evry te huisvesten eerbiedigde
de socialistische minister de
voor geestverwanten zo 'heili
ge' scheiding tussen staat en
kerk (1905). Indirect steunde
hij zo een volledig kerkelijke
onderneming. „De minister
heeft zeven miljoen francs toe
gezegd. Maar we zijn er nog
niet helemaal uit wie het mu
seum moet gaan beheren als
alles klaar is. Voor het bisdom
is dat onbetaalbaar", aldus pa
ter Bobière.
In de buitenwand, boven de
abside, zorgen drie gebogen
openingen voor de lichtval in
het museum. Een vierde ope
ning daarboven bevat de klok-
ketoren. De kathedraal biedt
plaats aan bijna duizend men-
Zichtbaar
Volgens pater Bobière heeft
Botta de filosofie achter het
godshuis beter begrepen dan
een aantal Franse collega's,
wier projecten uitgingen van
een gedeeltelijk ingegraven
kerk. „Wij wilden juist zicht
baar zijn. De aankleding van
de kathedraal moest simpele
elementen bevatten, de ele
menten van de schepping. Wa
ter, lucht, aarde en vuur zijn
aanwezig, waarbij het laatste
wordt gesymboliseerd door de
800.000 bakstenen die speciaal
voor deze kathedraal worden
gefabriceerd. Al die elementen
zijn geïntegreerd tot één ge
dachte, namelijk dat de mens
en heel de schepping is gered
door Jezus. De kathedraal zal
daarom ook 'kathedraal van
de Wederopstanding' heten".
Ondanks dat hij uit een protes
tants land komt, begreep Botta
de boodschap. „Maar hij is ka
tholiek, hij komt uit het Itali
aanse gedeelte", laat Père Bo
bière desgevraagd weten.
Het geloof van de bouwmees
ter speelde volgens hem geen
rol. „De moskee hiernaast die
groter wordt dan de kathe
draal, is ontworpen door een
architect uit Toulouse, een
praktizerend katholiek". Het
huis van Allah kende overi
gens niet de budgettaire be
slommeringen van de kathe
draal. Het vrome Saudiarabië
legde probleemloos enige olie
dollars opzij. „Onze islamiti
sche vrienden zullen daarom
eerder klaar zijn dan wij. Maar
er is geen concurrentie. We
onderhouden zeer goede be
trekkingen met de religieuze
verantwoordelijken. We zullen
eikaars godshuizen zeker be
zoeken", verzekert pater Bo
bière met een glimlach. Net als
in de rest van Frankrijk is de
islam in het departement Es-
sonne de tweede godsdienst.
Beter besteden
De financiering van de kathe
draal van Evry komt, behou
dens de bijdrage van het cul
tuurministerie en subsidies
van regionale overheden, voor
rekening van de gelovigen.
Sommige katholieken in het
departement hebben vraagte
kens gezet achter het 'prestige
project' en zelfs een vergelij
king gemaakt met de omstre
den basiliek van Yamoussouk
ro in Ivoorkust.
Maquette van
de nieuw te
bouwen
kathedraal
waarvan de
eerste steen
morgen, op
Paaszondag,
zal worden
gelegd. Op de
schuine
bovenrand
komen bomen
te staan.
FOTO: AP
Pater Bobière verwijst naar
het antwoord dat de bisschop.
„Dit is een gemeenschappelijk
project, niet ergens in de woes
tijn, maar midden in een nieu
we stad. Niet een van onze
fondsen zal lijden onder het
project. Het bisdom laat elk
jaar een technische school bou
wen en geeft veel uit voor het
onderwijs aan probleemjonge
ren. De armenhulp gaat ge
woon door. Maar kan de kerk
niet een gebrek aan verant
woordelijkheid worden verwe
ten, wanneer ze de puur reli
gieuze roeping wordt verwaar
loosd. Dertig jaar geleden was
Evry een dorp met 3500 inwo
ners. Nu wonen hier 75.000
mensen. Dat schept verant
woordelijkheden. Als we
wachten totdat iedereen op
aarde te eten heeft zullen we
nooit een kathedraal bouwen".
Vooral op de ondernemers on
der de gelovigen heeft pater
Bobière zijn hoop gevestigd.
Een mecenaat van grote on
dernemers wordt voorgezeten
door de directeur van het luxe
Cartier. In een schrijven aan
1500 collega-ondernemers her
innert Cartier-president-direc-
teur Dominique Perrin eraan
dat de kathedralen van de ze
ventiende en achttiende eeuw
werden bekostigd door 'gelovi
gen, prinsen en koningen,
bankiers en notabelen'. De on
dernemingen die deelnemen
aan de bouw van het erfgoed
van de twintigste eeuw schrij
ven hun naam in de eenen
twintigste eeuw, betoogt Per
rin. Volgens pater Bobière be
staat er veel animo onder de
industrieëlen. „Veel materia
len worden ons kostenloos ge
leverd of gratis getranspor
teerd. Anders zou de kathe
draal veel duurder ziin dan
twintig miljoen". Maar het zijn
de 80.000 particuliere giften
die de 'bouwpater' het meest
raken. Aanstaande bruidspa
ren die als huwelijkscadeau
een bijdrage aan het bouw
fonds vragen of een bijdrage
van zeven gulden uit de spaar
pot van een klein meisje. Vol
gens pater Bobière ontwikkelt
zich een internationale solida
riteit rond het project. Onder
de vele cheques uit het buiten
land is ook een anonieme
Amerikaanse gift van 9000
dollar.
Het Franse publiek wordt mo
menteel aangespoord 'mee te
bouwen'. In de Parijs metro
hingen daarvoor, gratis aange
boden, affiches met de levens
grote vraag „Wie kan er nog
een kathedraal bouwen?". Pa
ter Bobière sluit niet uit in de
toekomst een televisie-inzame
ling op touw te zetten. „Maar
dan moet er eerst wat staan,
de mensen willen graag wat
zien".
BOB VAN HUËT
g
.NA Ramiz Alia,
ipz ommunistische presi-
van Albanië, heeft
:en gezegd dat zijn
het beste af zou zijn
een brede politieke
Neitie, ongeacht de uit-
van de verkiezingen
morgen worden ge
en.
lia na de verkiezingen
hl ijft als president wilde hij
zeggen. „Dat hangt niet
nij af...Ik ben geen dicta-
zei Alia. Hij voegde er
an toe dat hij van beroep
t v. ;us is en dat vak tot zijn
oen zal blijven uitoefe-
De primitieve communi-
in Albanië maakt het bij
iet mogelijk de verkie-
Bn uitslag te voorspellen. Als
e immunisten, verenigd in
uma u-tij van de Arbeid, mor-
erliezen, zal Alia naar ei-
[en doen wat een se-
partij in zo'n geval doet:
„M
de uitspraak van het volk ac
cepteren. In tegenstelling tot
leiders van de Democratische
Partij zei Alia niet dat de ver
kiezingen bij voorbaat gewon
nen zijn. Hij benadrukte dat de
verkiezingen vrij en democra
tisch zullen zijn, ondanks be
zwaren van de oppositie dat de
communisten de media domi
neren en een laatste verkie
zingsbijeenkomst van de de
mocraten in Tirana verboden
hebben. Niettemin verzamel
den zich gisteravond 50.000
aanhangers van de democra
ten in het centrum van de
hoofdstad op het zogenaamde
Plein van de Democratie. Zij
hoorden hun leiders zeggen
dat de democraten nooit een
coalitie met de communisten
zullen aangaan. In schril con
trast met de manifestatie van
de democraten stond de bij
eenkomst van de communisten
in het Congrespaleis elders in
Tirana. Slechts 3.500 genodig
den luisterden daar naar een
toespraak van Alia.
(ADVERTENTIE)
Want waar vind je zoveel bruisende attrak-
ties in één park, zoals de spetterende Aqua
Shute en het 3-D filmtheater en nog véél
meer. En... de jarige heeft gratis entree!
(Legitimatie nodig!) Bovendien is er het tro
pische Tikibad met de langste overdekte
waterglijbanen ter wereld.
daar kikker je ven op
Duinrell, 2242 JP Wassenaar
Attraktiepark: 01751 - 14765. NS-dagtocht 31.
Camping: 01751 - 14004.
HET MEXICAANSE AFGODSBEELD
'1 Brokken ijs en wolken sneeuw vliegen de mannen om
tjol' ren. De „Fortuna" vernielt alles, wat op haar weg komt,
;ei de weg, die het schip aflegt, is slechts kort. Met een dreu-
a: e slag, die de hoge ijsbergen rondom honderdvoudig weer-
,Nu ®n, stort de driemaster in de diepte neer en er blijft van het
geen spaan meer over. Met ingehouden adem slaan de
ANlPen op de ijsberg het schouwspel gade. Dan krijgen ze hur
bezinning terug. „Dat scheelde niet veel, Rob", zegt Diaz, „maar
we hebben de kist in ieder geval. Alleen, hoe krijgen we dat zwa
re ding nu naar beneden?" Maar Rob hoort niet, wat Diaz zegt.
„Luister!" zegt hij, „horen jullie dat lawaai?" Ja, de mannen kij
ken verbaasd op: overal kraakt en knalt het nu rondom hen. „De
gletscher is in beweging!" roept Rob uit; „dat heeft de „Fortuna"
gedaan. Het ijs gaat scheuren. We moeten ons haasten!"
JOHANNESBURG
Nelson Mandela en Man-
gosuthu Buthelezi, leiden
de figuren binnen twee ri
valiserende zwarte politie
ke groeperingen in Zuid-
Afrika (ANC en Inkatha),
ontmoeten elkaar vandaag
in een hernieuwde poging
om het geweld tussen hun
aanhangers te stoppen.
Mandela en Buthelezi ont
moetten elkaar eind januari
voor het eerst sinds het uitbre
ken van de vijandelijkheden
vorig jaar augustus in de voor
steden van Johannesburg.
Sinds augustus zijn zeker 1200
personen bij de botsingen om
het leven gekomen. Gisteren
werden weer zeven mensen
gedood bij gewelddadigheden
in het woonoord Ndaleni in de
Zuidafrikaanse provincie Na-
tal. In het woonoord Alexan
dra in Johannesburg werden
de ontzielde lichamen gevon
den van twee mensen.
BRUSSEL Twee jaar na
haar vrijlating uit een Zuida
frikaanse gevangenis heeft de
Nederlands-Belgische Hélène
Passtoors een uitnodiging op
zak van een Zuidafrikaanse
universiteit. Of Passtoors, doc
tor in de Afrikaanse taalkun
de, volgende week kan terug
keren naar Zuid-Afrika, hangt
ervan af of ze een „tijdelijke
vrijstelling van strafvervol
ging" krijgt. Passtoors werd in
1986 in Zuid-Afrika veroor
deeld tot tien jaar gevangenis
straf voor hulp aan het Afri
kaans Nationaal Congres
(ANC), maar in 1989 ver
vroegd vrijgelaten in het ka
der van een Belgisch-Zuidafri
kaans akkoord, met de voor
waarde dat ze geen voet meer
in Zuid-Afrika zou zetten.
MOSKOU Leider Boris
Jeltsin van Rusland
noemde de eerste zittings
dag van het Russische
Congres van Volksafge
vaardigden „een overwin
ning op straat èn in het
parlement". Koud waren
de woorden uit zijn mond
of hij beet in het stof.
De conservatieven in zijn par
lement, die hem een dag
eerder nog steunden en aan
een zege op Gorbatsjov hiel
pen door diens demonstratie
verbod in Moskou onwettig te
verklaren, weigerden het
nieuw in te stellen Russische
presidentschap als discussie
punt op de agenda te plaatsen.
Nu is de ramp voor Jeltsin nog
wel te overzien, gelet op het
feit dat de witharige Siberi
sche reus in zijn ruim vijfjari
ge strijd tegen Gorbatsjov
enorme ervaring heeft opge
daan in het overeind krabbe
len. Bovendien is het in de di
verse parlementen die de Sov
jetunie rijk is heel gewoon dat
agendapunten tijdens een zit
ting meerdere keren opduiken
en het uiteindelijk nog halen
ook. Daarvoor is een achter
deurtje opengelaten, want een
discussie over het Russische
referendum heeft de agenda
wel gehaald. Bij dit referen
dum sprak ruim 70 procent
van de Russische bevolking
zich uit voor rechtstreekse
presidentsverkiezingen in hun
republiek.
In hoeverre Jeltsin mag spre
ken van een overwinning op
Gorbatsjov is ook nog maar de
vraag. De troepen in Moskou
mogen dan weg zijn, maar het
demonstratieverbod is niet in
getrokken. Tien tegen een dat
die troepen weer opduiken, als
de democraten voor 15 april
nog een demonstratie in het
centrum van Moskou organise
ren.
(ADVERTENTIE)
pt
JUM
IMM»'* «««Ét
Ift* "Fl
Op maandag 1 april, 2e paasdag, zijn onderstaande 3 bedrijven speciaal voor u
geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Onder het genot van een hapje en een drankje, kunt
u zich dan uitgebreid laten informeren over: exclusieve open haarden, alle soorten
waterbedden en keukens, waar zelfs keukenlease tot de mogelijkheden behoort.
BUSINESSPARK flfïpniEHW Richting Rotterdam afslag Delft Noord R .vi|K-Zuid Nootdorp
i ZUIDFLANK llaÉÉrnflHM Richting De*n Haag atslag Nootdorp
VEGHEL
I.XKLUSIEVE OPEN HAARDEN
Tevens presentatie
De Specialist,
met 6 maanden proeftijd
Ifahii
KEUKENS VOOR
DOORDENKERS
Patrijsweg 28 Rijswijk
070-395.11.65/395.11.99
Patrijsweg 34 Rijswijk
070-398.72.73
Patrijsweg 54 Rijswijk
070-390.77.66
