Paus zuivert
Kruisweg:
vier staties
vervangen
Boodschappen
van overzijde
zetten mensen
weer op koers
ficicLcSowum.
kerk
wereld
2
1
t
r
Goede Vrijdag en Pasö1
Christelijke werkgroep
opgericht voor hulp aa
Philips-werknemers
f
mSr CcidócGouxont
i
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
Efiidaeöou/iant
VRIJDAG 29 MAART 1991 PAG i£
Pelgrims bidden voor bouw superkruis
CAEN -
gisteren in het Normandische plaatsje Dozulé samengekomen
om te bidden voor de bouw van een 737 meter hoog kruis. De
verzamelde gelovigen willen in Dozulé deze moderne versie
van de Toren van Babel oprichten vanwege de verschijning
van Christus aan een inwoonster van het dorp.
De rooms-katholieke kerk veroordeelt de bedevaart. Volgens
de 'bisschop van Bayeux is de pelgrimage een „valstrik voor
lichtgelovige mensen". Madeleine Aumont beweert dat zij in
1972 enkele keren Christus heeft ontmoet. Deze zou haar de
opdracht hebben gegeven een enorm kruis op te richten. Het
bouwwerk zou de naam „Roemrijk Kruis" moeten krijgen.
Australische synagoges in brand gestoken
SYDNEY In de Australische stad Sydney is brand ge
sticht in een synagoge. Bij de brand raakte niemand ge
wond, maar de materiële schade is aanzienlijk. Dat is don
derdag uit kringen van de politie in Sydney vernomen.
Sinds 26 januari zijn in Australië zeven synagoges in brand
gestoken, bericht de joodse gemeenschap. Er wordt gespro
ken van de ernstigste antisemitische campagne die Austra
lië ooit heeft gekend. Behalve synagoges zijn ook een joods
gedenkteken voor de slachtoffers van de Tweede Wereld
oorlog en woningen van joden beschadigd.
Van de 16,5 miljoen inwoners van Australië zijn er onge
veer 62.000 jood of jodin.
Melk is de wijn van
kinderen, wijn is de
melk van grijsaards.
'Profetisch
Woord' wil
vloek afroepen
over Rome
DRIEBRUGGEN Vier co
mité-leden van de stichting
Het Profetisch Woord willen
binnenkort in Rome de vloek
over dit 'kerkelijk Babyion'
aanzeggen.
„De inwoners van het hart
der tegenstanders, het cen
trum van het anti-christelijk
kwaad, moeten worden ge
waarschuwd", aldus een uit
nodiging voor een ontmoe
tingsdag op 20 april, waarop
de vier Romereizigers verslag
zullen uitbrengen.
Het Profetisch Woord is over
tuigd van de spoedige komst
van het Duizendjarig Rijk.
Zoals eenmaal de vloek over
het wereldlijke Babylon is
vervuld, zo is het nu de tijd
dat deze vloek ook over het
kerkelijke Babyion wordt uit
gesproken, aldus het comité.
Voordat het roomse Baby Ion
valt, moet de profetische
boodschap aldaar worden ge
bracht. De inwoners moeten
worden gewaarschuwd, waar
bij de stichting vooral denkt
aan de Joodse Gemeente en
aan de Christelijke Gemeente.
Vorig jaar waarschuwde het
hoofdbestuur van de Gerefor
meerde Bond in de Neder
landse Hervormde Kerk te
gen de activiteiten van de
stichting. De geschriften van
deze stichting en het boek
'Vliedt uit het Noorderland'
van H.J. Verwoerd te Drie-
bruggen, de drijvende kracht
achter de stichting, zijn vol
gens de Bond in strijd met het
belijden der Kerk. „De auteur
beroept zich op innerlijk licht
en stelt eigen profetische in
zichten boven Gods Woord".
Paus Johannes Paulus II kust de voeten van een van de twaalf priesters die gisteren deelnamen
aan het Laatste Avondmaal. De traditionele viering op Witte Donderdag had plaats in de Basiliek
van St. Jan van Lateranen in Rome.
(Van onze correspondent
Aart Heering)
VATICAANSTAD Het
aureool var) de heilige
Veronica heeft iets van
zijn glans verloren. Als
nieuwigheid van Goede
Vrijdag wordt vandaag
namelijk de aan haar ge
wijde zesde van de veer
tien kruiswegstatiën afge
schaft.
De vrome dame die volgens
de legende het voorhoofd van
de lijdende Christus bette met
een doek waarop vervolgens
Zijn gelaat bleek afgedrukt, is
volging van Christus' lijdens
weg heeft ontworpen. Met
calvinistisch aandoende bij
belvastheid heeft de paus de
kruisweg ontdaan van mid
deleeuwse mystificaties, om
alleen die taferelen over te
houden die ook werkelijk in
de evangeliën worden ver
meld. Met' Veronica verdwij
nen daarom ook de drievoudi
ge val van Jezus en de ont
moeting met Zijn moeder. Het
totale aantal staties blijft
niettemin veertien, omdat de
geëlimineerde episodes door
meer schriftgetrouwe worden
vervangen. Van nu af aan
omvat de imaginaire tocht
naar Golgotha dus ook de scè
nes van Jezus in de Hof van
Getsemane, het verraad van
Judas, de verloochening van
Petrus en de belofte van het
Paradijs aan de kwaaddoener
die zich aan het kruis liet be
keren. De Via Crucis in haar
nieuwe vorm wordt vanavond
door de paus in het Colosseum
ingeluid. Dat betekent overi
gens niet dat de wijzigingen
direct al op alle andere kruis
wegen in de wereld van toe
passing zijn. En evenmin ligt
het in de bedoeling om in de
kerken de panelen van de ge
wraakte statiën door nieuwe
te vervangen. Wel zijn de wij
zigingen uit te leggen als een
uiterst concrete uiting van het
pauselijk streven om de gelo
vigen nader of terug te bren
gen tot het evangelie.
LEEUWARDEN Ze
wil het geen engelenver
schijningen noemen, zoals
Hans Stolp doet. Maar
voor haar staat het onom-
stootbaar vast dat sommi
ge mensen in een crisissi
tuatie een boodschap krij
gen van buiten deze
waarneembare wereld.
Een boodschap die hen
weer op het rechte spoor
zet* Mensen met de licha
melijke of psychische
dood in de ogen krijgen
een nieuwe kans. Zieken
huispastor Nelleke Boon
stra noemt het zelf een
opstanding voor de dood.
Een eigenaardige verande
ring: Waar ze vroeger bij
sterfgevallen voornamelijk
aandacht besteedde aan de fa
milie van de overledene, staat
ze nu veel meer stil bij de
dode zelf. Drie jaar zieken
huispastoraat in een zieken
huis in Leeuwarden hebben
veel verandering gebracht in
haar leven.
„De dood wordt tegenwoordig
meer weggedrukt dan vroe
ger", zegt ze. „Toen hield men
de overledene enkele dagen
in huis om afscheid te nemen.
Nu moet dat vaak in zeer kor
te tijd, in het mortuarium. Het
rouwproces, de intensiteit van
de beleving van de dood,
wordt op die manier uitge
steld. Vooral als iemand plot
seling is overleden, zeggen de
nabestaanden vaak dat ze het
de eerste periode niet konden
geloven. Pas later dringt de
volle ernst tot de mensen
door".
„Je moet in jezelf keren en
een tijd bij de dode zijn. Al
leen dan kun je echt afscheid
nemen. Zélf doe ik dat ook.
Als ik iemand een tijd bege
leid heb, en hij of zij overlijdt,
ga ik altijd een poos in m'n
eentje bij de dode zitten. Het
zijn de momenten waarop ik
nadenk over wat de dood ei
genlijk is. Je ziet een leeg li
chaam, maar toch heb ik al
tijd het gevoel dat de geest er
nog dichtbij is".
Boonstra heeft talloze ge
sprekken gevoerd met patiën
ten. Het heeft haar gesterkt in
de overtuiging dat de mensen
niet alleen staan in dit leven.
Tot nadenken stemmende er
varingen, in vertrouwen te
genover haar uitgesproken.
Ze wil ze vertellen, maar doet
dat zo dat de personen om wie
het gaat anoniem blijven.
Witte gestalte
„Een tijd geleden lag hier een
jonge vrouw in het zieken
huis. Ze had een druk gezin,
waarvoor ze veel deed. Ze
was moe, en eigenlijk over
spannen. Toen kwam dat
auto-ongeluk. De vrouw
kwam alleen op een kamer te
liggen. Tijdens een gesprek
zegt ze tegen mij: 'Een paar
dagen geleden leek het alsof
er een witte gestalte in deze
kamer was. Rust nu maar
goed uit, de tijd krijg je nu, zei
het tegen mij'. Deze vrouw
was niet zwaar gewond, maar
psychisch eigenlijk op het
eind. Door de aansporing die
ze kreeg, kon ze helemaal uit
rusten. De situatie thuis liet ze
los, terwijl ze vroeger altijd
alle touwtjes in handen wilde
houden".
"Toen ze weer thuis was, is de
vrouw anders in het leven
gaan staan. Ze ervoer wat
haar overkomen was als een
waarschuwing van God. Ze
moest een andere koers va
ren. Anders liep ze dood. Ze
leefde op het randje van een
psychische dood, en wist ei
genlijk hetzelfde verhaal te
vertellen als wat je wel eens
van mensen hoort die licha
melijk bijna dood zijn ge
weest".
In een gesprek met een 74-ja-
rige man, die terminaal pa
tiënt was, hoorde Boonstra
een sooïtgelijk verhaal. „Ik
vertel u iets heel raars", zei
hij tegen mij. Hij had op z'n
55e een hartaanval gehad.
"Eigenlijk was ik al dood,
vertelde hij. Ik was uit m'n li
chaam getreden. De operatie
kon ik zo volgen. Toen hoor-
v,'v:
r. j x V'vO;-- - - -
va l'
Ziekenhuispastor Nelleke Boonstra.
de ik die stem: je hebt nog een
opdracht te vervullen".
De man kwam bij aan de mo
nitor, waar de arts hem ver
telde dat zijn toestand kritiek
was geweest. Maar ze hadden
z'n hart weer op gang gekre
gen. „Hij zei tegen me dat ie
het eigenlijk aan niemand
durfde te vertellen. Alleen
mensen die hij echt vertrouw
de mochten ervan weten. De
toestand waarin hij tijdens die
operatie verkeerde, omschreef
de man als 'de vrede Gods die
alle verstand te boven gaat'.
Het lijkt wel of deze mensen
dan in een tussenfase verke
ren, waarbij ze iets van de
vrede van God ervaren", al
dus ds. Boonstra.
Hemelpoort
Toch is het niet allemaal even
duidelijk wat mensen over
komt. Zo vertelde een zwaar
gehandicapte vrouw de pastor
dat haar moeder, die zij altijd
verpleegd had voordat ze zelf
gehandicapt werd, haar van
uit de hemel had gesproken
vlak nadat die moeder overle
den was. 'Het is goed hier, en
jij komt straks ook bij ons,
had de moeder gezegd. Maar
het laatste halfjaar was deze
vrouw erg depressief. Toen
ging ze van haar moeder dro
men. Die stond bij de hemel
poort en riep haar. Kort daar
na overleed de vrouw. Nadat
ze haar lijden eerst heel blij
moedig gedragen had, maar
toen depressief werd, gaven
die transcendente ervaringen
haar weer moed. Als ik zo iets
meemaak, weet ik weer: hier
is iets bijzonders aan de hand'.
Dergelijke gesprekken heb
ben Nelleke Boonstra aan het
denken gezet. „Als je in een
crisissituatie verkeert, kan er
uit een totaal onverwachte
hoek een wending komen",
weet ze nu. „Vanuit je psy
chisch onbewuste schiet iets
omhoog waardoor je weer
ruimte krijgt. Of iets van bo
ven trekt je er weer uit. Ik
ben er nog niet over uit wat
het precies is". Ze weet nu bo
vendien heel zeker dat er
meer is dan mensen kunnen
verklaren. „Mensen die gaan
sterven staan heel dicht bij
een wereld die wij niet ken
nen. Je proeft iets van het
transcendente".
Onmacht
„Maar mensen wie dit over
komt, willen er vaak niet
over praten. Ze hebben een
stukje van de grens gezien, en
keren weer in zichzelf. Het
blijft kleinschalig, ze lopen er
niet mee te koop. Ze hebben
signalen van de andere kant
ontvangen", aldus Boonstra
die dergelijke ervaringen bij
vlagen opdoet. „Soms tien
keer in een paar maanden,
„De mensen kunnen het ook
niet verwoorden. Als ze het
proberen te vertellen, gaan de
anderen het zelf invullen.
Dan gaat het alleen maar
stuk". Boonstra heeft inmid
dels vaak aan het bijbelver
haal uit Lucas 8 moeten den
ken. Daar staat de passage
waarin een vrouw Jezus stie
kem aanraakt om genezen te
worden. Jezus merkt het, en
tijdens de conversatie die
daarna ontstaat, sterft het
dochtertje van de wanhopige
Jaïrus, waarnaar Jezus op
weg was. Jezus wekt het
meisje op uit de dood, en
bindt z'n leerlingen op het
hart niet te koop te lopen met
deze gebeurtenis.
Als tiener geloofde Boonstra
niet dat dit verhaal echt ge
beurd kon zijn. Nu is dat an
ders. „Dat verhaal ben ik
sinds ik dit werk doe anders
gaan lezen. Wat ik hier mee
maak, lijkt als twee druppels
water op die geschiedenis. 'En
haar geest keerde terug', zegt
Lucas over het weer levend
geworden dochtertje. Net als
of die geest inderdaad nog in
de buurt was".
Andere zijde
Hoewel ze het nog niet goed
kan duiden, is Boonstra erg
FOTO: PERS UNIE
gespitst geworden naar erva
ringen die mensen met bood
schappen van de andere zijde
hebben. „Ik vraag er nu altijd
naar". Ze herkent er ook veel
in van wat Hans Stolp alle
maal vertelt. Deze radiopastor
van de Ikon, is van mening
dat ieder mens een eigen en
gel bij zich heeft. In inter
views, boekjes en radiouitzen
dingen steekt hij zijn ervarin
gen daarmee niet onder stoe
len of banken.
Toch wil Nelleke Boonstra
niet alleen het woord engel in
de mond nemen. „Ik heb re
serves bij zijn interpretatie.
Iedereen ervaart het weer op
een andere manier. Een chris
ten spreekt over een engel, of
over God. Een niet-christen
brengt dat anders onder
woorden".
Het kan een niet-gelovige of
iemand die twijfelt aan het
bestaan van God behoorlijk
aan het denken zetten, aldus
Boonstra. In ieder geval re
kent het af met de gedachte
dat de mens alleen staat in z'n
doen en laten, vindt Boonstra.
"Mensen die deze ervaring
gehad hebben, beseffen dat er
toch iets is als een hogere
macht die invloed heeft op je
leven. Gelovigen en niet-gelo-
vigen krijgen het gevoel dat
ze in hun leven begeleid wor
den".
STEVEN EMMENS
H
D<
uc
n
m
ee
g
De
P«
u i
m,
ve
UZ
r
SC
ïei
et
IA
re;
V
ns<
ge
6
dl
et
[ig<
t i
zak
Ro
Aa:
m
ve
de
va
i h<
agi
bel'
or
C
ITI
aai
'g
tui
1
ger
;rs
!f
ude
ee
Vot
2
ide
lhe
i d
ind
hel
De
xpe
lige
Het is hier en daar merkbaar: er groeit de laatste jan
vernieuwd besef van wat bij de rooms-katholieken
tentijd wordt genoemd en bij de protestanten de lijde
Het verhaal van de lijdende Jezus lijkt mensen perse
meer te gaan zeggen; vandaar hier en daar nieuwe v
van vasten en meditatie, ook in protestantse kerken.
Om allerlei redenen kan men blij zijn met die ontwikl
Dwars tegen alle verhalen over secularisatie in, bf
mensen de stille tijd op een intense wijze, zijn mensen
even afstand te nemen van de dagelijkse gang van zak
is het besef dat het in het leven niet gezegd kan zijn j
alledaagse omgangspraat; er is meer voor nodig om
rëntatiepunt van het bestaan in het zicht te houden.
HeT verhaal van de lijdende Jezus heeft daarbij niet
daan, in tegendeel. De boodschap van de onschuldige
die het moet afleggen tegen de machten van het 1
spreekt kennelijk mensen weer meer aan. Wellicht koi
doordat ons steeds duidelijker wordt hoe het verhaal v;
zus model lijkt te staan voor de gang van zaken in de w
Er is immers de rijke minderheid van de wereldbevi
die leeft ten koste van de meerderheid; de enkeling d
koste van de meerderheid leeft; de zwakken in de san
ving die altijd achteraan komen en blij moeten zijn n
kruimels die de achteloze sterken verliezen. En er z
slachtoffers te onbeduidend voor de heersers on
naam te noemen en hun getal te tellen van de ooi
die worden gevoerd omwille van wat?
VANDAAG is het die merkwaardige dag in het (kerl
jaar waarop de nood van de wereld van toen en nu is s
gebald in de gedachtenis van het dieptepunt van het li
verhaal van Jezus. De last van de wereld die Jezus i
schouders nam is niet te dragen; Hij gaat er dan ook a<
onder. Na vandaag is het even stil; het geweld zwijgt
het heeft z'n werk gedaan. Maar de stilte van de tijd
Pasen is bedrieglijk, het verhaal van Jezus de levende i
uitverteld. De tijd zet de dag van vandaag in het perp
van de toekomst van Pasen; daarom kunnen we va
spreken van Goede Vrijdag. Die toekomst is niet goe<
omdat ze bloed heeft gekost. Daarom zijn Goede Vrijd
Pasen onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie met
er bij wil zijn, kan vandaag niet werkloos blijven staan
kruisgang.
EINDHOVEN Vijf de werknemers, omda
werknemers bij Philips in ^aar het. gr°otst
de regio Eindhoven heb- Se 1
ben een werkgroep opge- van meensen die ontslag
richt om vanuit een chris- Zegd krijgen. Deze w
telijke visie hulp te verle- mers krijgen daarop eei
nen aan collega's die ge- van de werkgroep om de
troffen worden door de verlening onder de aar
reorganisatie bij het con-
cern. De werkgroep soonlijk aan te spreken
Christelijk Centurion Ini- Van Klinken,
tiatief, genoemd naar de De werkgroep richt ziel
afslankingsoperatie bij °P een bepaalde kerk
Philips, wil zich niet bin-
den aan een bepaalde ker- ™nhem op™et hile seal
kelijke groep of richting. mogelijke kerken en groi
aldus de woordvoerder. D
A.J.M. van Klinken, woord- groepsleden' zijn zelf r
voerder van de werkgroep, er- katholiek, evangelisch,
kent dat de vijf werknemers of van de vergadering va
„boter op hun hoofd" hebben lovigen. Van Klinken zeg
door pas nu met dit initiatief Van het bestaan van ker
te starten. „Er zijn collega's die bedrijfspastoraat bij PhiL
daar terecht op wijzen. We te weten,
krijgen opmerkingen als: nu „De leiding van het elek
we in de problemen zitten, ca-bedrijf heeft tot nu tc
durven jullie wel, he? Aan de leen lof voor het initiati
andere kant krijgen we ook had", zegt Van Klinke
positieve reactiesEen van de werkgroep hoopt het we
werknemers is volgens de te kunnen breiden naar
woordvoerder tot het geloof in re Philips-vestigingen.
Christus gekomen. derd christenen bij Phil
De jonge werkgroep richt zich gevraagd aan het ini
voorlopig slechts op gedupeer- mee te werken.
Grootse herdenking geboortedag Corner
NA ARDEN Op de 399e geboortedag van de Tjechoslow
filosoof en theoloog Comenius, donderdag, heeft het Naar
Comité Comeniusherdenking zijn plannen bekendgemaak
de herdenking van de 400e geboortedag van Comenius in
In Naarden, waar de filosoof begraven ligt in de voorn
Waalse kapel, zullen tal van culturele en wetenschappelijke
viteiten op het programma staan.
Zo worden er onder meer concerten gegeven, zal het Come
museum worden heropend en heeft er een symposium
waar tal van Comenius-kenners uit binnen- en buitenlan
len spreken. Het vestingstadje wil verder een stedenbanc
gaan met de stad Uhersky Brod in Tjecoslowakijke waar C
nius niet ver vandaan werd geboren. De herdenking zal
maart volgend jaar beginnen en wordt afgesloten met een
concert op 17 mei.
sie
als
aas
ran
eel
zoel
or
l'rt
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244
Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9. Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za van 14.00 tot 15.00 u
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling:
per maand f. 25,70
per kwartaal f. 76,60
per jaar 294,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswij
070 - 3902 702
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
'H(
kf
it is
iegi
iste
ra
erii
m.
Ie
tarl
pi
ÊT
„IIP
