r
Nederlands parlement kan voorbeeld nemen aan België
Politiek
Partij
Parlement
Staatkundig debat uniek9
ook in negatieve zin
Wijsneus
CcidócSomant
ZATERDAG 23 MAART 1991 PAGINA 7
iel deelnemers aan het
ze week gehouden ka-
jrdebat over bestuurlij-
en staatkundige her-
tmingen feliciteerden
jhzelf en elkaar met het
nieke karakter" van de
eenkomst. Uniek was
t gebeuren zeker, maar
k in negatieve zin, voor-
:als men het waarom en
^artoe van de gedach-
hwisseling aan een na
re beschouwing onder-
trpt.
de orde was het rapport
een commissie die bestaat
kamervoorzitter Deetman
de fractievoorzitters Brink-
p, Wöltgens, Bolkestein,
n Mierlo, Beckers en Schut-
In- het rapport wordt ge
ld dat er een crisis is in de
rtrouwensrelatie tussen kie-
s en gekozenen en dat daar
j aan gedaan moet worden.
kwam het illustere gezel
jap bij deze stelling? Stond
een volksmenigte voor de
Irten van het Binnenhof,
jop woedende toon verbete
gen eiste, zoals in de DDR,
echoslowakije en Hongarije
gebeurd? Nee, integendeel,
jende zelfs D66-woordvoer-
j Wolffensperger, represen-
iit van een partij die al 25
r lang beweert dat er iets
(damenteel mis is met onze
ckehocratie- Vanwaar dan toch
die opwinding in politiek
li Haag?
(lffensperger had een origi-
antwoord. Volgens hem is
en jit het ontbréken van volks-
fi Belgen dan toch an-
•s dan Nederlanders?
en vraag kwam bij mij op
un ik las dat in België is
leeriloten een commissie in
stellen die de werking
eni de abortuswetgeving
et evalueren. Evenals
Nederland zijn in Bel-
jaren van discussie en
itieke strijd voorafge-
in aan de totostandko-
van een wet waar_
')r abortus provocatus
egefd gelegaliseerd.
jaaji vers in het geheugen ligt
i Ini tijdelijk terugtreden van
ling Boudewijn, toen hij
verantwoordelijkheid
ten-)r een dergelijke wet kon
ivaarden. In Nederland
'am de legalisering bijna
n jaar eerder tot stand dan
p [België, maar van een evalu-
e van de werking van de
't is tot nu geen sprake. Enig
jcht in de werking van de
f kan worden ontleend aan
l jaarverslag van de genees-
hdig inspecteur van de
jksgezondheid, dat met en-
je jaren vertraging pleegt te
[schijnen. Zo'n jaarverslag
fat echter hoofdzakelijk cij-
matige informatie. Een re-
ie met de doelstellingen van
Wet Afbreking Zwanger-
lap is niet aanwezig. De in-
'cteur heeft dan ook voorge-
Id te stoppen met deze af-
tderlijke verslaggeving. De
[gische commissie darente-
i zal eens per twee jaar ver-
g moeten uitbrengen over
toepassing. Zij kan desge-
Vist ook aanbevelingen doen
aïef
fié de Cocq pleitte in zijn tv-
umn van 19 maart jl. onder
kop Naïef voor het ophef-
t van de omroeporganisaties
lat de NOS alle geld en ta-
it zou hebben om betere tv-
♦ggramma's te gaan maken,
j haalde als voorbeeld de
IC aan. Enige jaren terug
hervond de BBC veel kri-
k wegens vlakke program
ming. Door de concurrentie
it een zogenaamd onafhan-
lijke Anglia TV is er een
'uwe wind gaan waaien bij
BBC. In Frankrijk en Bel-
I is er een soort Staatsom-
}p. De berichten erover zijn
it gunstig. Kleine landen als
ïgië en Nederland hebben
leraard ook een kleiner bud-
Maar dat „eenheidsworst"
)S beter dan omroeporgani-
ies zou zijn? Grote organisa-
5 neigen altijd tot een soort
btenarij. Bij multinationals
rdt dan ook gezegd: 'small
leautiful', dus splits de zaak
en zorg voor wat interne
hcurrentie. Ik vind het naïef
h René de Cocq om een su-
r-NOS te verkiezen boven
iroepverenigingen met le-
n-luisteraars.
Cappendijk,
AASSLUIS.
hristelijke partij
CDA-top heeft zich bera-
n over de jongste verkie-
Igsuitslag. Resultaat: „CDA
1 nadrukkelijker christelijke
ttij zijn" - aldus de krant
n 13 maart jl. Daar zal me-
geen zich oprecht over ver-
ugen. Niet in de laatste
lats degenen die zich in ge
iten bezwaard voelen door
rechteloosheid waaraan on-
boren kinderen in Neder-
id zijn overgeleverd. Zal het
)A nu eindelijk eens con-
eet werk gaan maken van de
scherming van ongeboren
nderen? Het CDA weet toch
imers allang dat, ondanks de
et afbreking zwangerschap,
ortus provocatus in Neder-
Hd volledig vrij is?
massa's bij politieke gebeurte
nissen het bewijs dat de pro
blemen groot zijn. „Straks
komt er helemaal niemand
meer stemmen! De burger ver
liest in toenemende mate zijn
belangstelling voor het open
baar bestuur!", riep hij op dra
matische toon.
PvdA-woordvoerder Stoffelen
zag nog een andere reden voor
de Grote Stilte rond de poli
tiek. De mensen-in-het-land
zouden zich walgend van de
politiek hebben afgekeerd.
„We kennen toch allemaal op
merkingen als: Ach, meneer,
politiek is toch niks dan vui
ligheid? Als er verkiezingen
zijn, ja, dan komen ze bij je
aan de deur en dan beloven ze
van alles. Maar daarna hebben
ze lak aan ons soort mensen.
Dan spelen ze mekaar de bal
toe en helpen ze mekaar op
het kussen. Ze zijn alleen maar
geïnteresseerd in onze stem en
niet in onze mening".
Mateman
De CDA'er Mateman was de
enige die niet zijn gevoel maar
de feiten had geraadpleegd.
Want wat is het geval? Er zijn
weinig andere landen in de
wereld waar de burgers zoveel
tot wetswijziging of tot betere
begeleiding en opvang van
vrouwen in een noodsituatie.
Niet nieuw
De gedachte aan een evaluatie
van de Nederlandse abortus
wetgeving is niet nieuw. Op
voorstel van de jongerenorga
nisatie van het CDA is in het
verkiezingsprogram van deze
partij zo'n evaluatie bepleit.
Maar verzoeken van de kleine
christelijke fracties in de
Tweede Kamer om ertoe over
te gaan, zijn tot nu toe door de
regering van de hand gewe
zen. En als de inspectie haar
zin krijgt, zal binnenkort in
het geheel niet meer over de
werking van de wet gesproken
worden.
Dat perspectief was voor de
GP V-fractie niet aanvaard
baar. Daarom heeft zijzelf een
nota gepubliceerd die bedoeld
is als een bijdrage aan een eva
luatie van de Wet Afbreking
Zwangerschap. Deze nota kan
tegelijk met de nog te bespre
ken jaarverslagen van de in
spectie over 1987 en 1988 in de
Tweede Kamer aan de orde
komen.
Misschien rijst de vraag waar
om zoveel ophef gemaakt
wordt over een wet die al tien
jaar bestaat. Daar zijn verschil
lende redenen voor. De eerste
heeft te maken met de kwali
teit van onze wetgeving. Die is
in onze tijd aan veel kritiek
onderhevig. Het rapport van
de commissie-Deetman, dat
deze week in de kamer is be
sproken, komt er eerlijk voor
uit. Het noemt systematische
wetsevaluatie als één van de
instrumenten om de kwaliteit
Ik vrees, dat de CDA-top het
bij vrome wensen zal moeten
laten. Ter verklaring het vol
gende. Het bestuur van de Ju
ristenvereniging Pro Vita
heeft zich begin dit jaar tot
premier Lubbers gewend o.m.
met de vraag, of en in hoever
re hij bereid was zich in te zet
ten voor de verbetering van de
rechtsbescherming van de on
geboren kinderen. Die vraag
werd uitdrukkelijk aan de
heer Lubbers voorgelegd in
diens hoedanigheid van chris-
teliik-democratisch regerings
leider. Antwoord van de heer
Lubbers: uw brief heb ik ter
behandeling doorgezonden
naar minister D'Ancona. Con
clusie: voorzover het aan de
heer Lubbers ligt, blijft abor
tus vrij. En omdat premier
Lubbers en zijn ministers nu
eenmaal de macht in handen
hebben, zal dat zeker in deze
kabinetsperiode zo blijven. Dat
wil dus zeggen: de abortuskli
nieken kunnen ongestoord
doorgaan met hun huivering
wekkend bedrijf en de Staat
der Nederlanden blijft ermee
doorgaan om met vele miljoe
nen guldens voor de financie
ring daarvan te zorgen. Zal de
CDA-top nu aan de heer Lub
bers durven/willen zeggen,
dat het daar nu maar eens mee
uit moet zijn? Eerlijk gezegd
zie ik dat nog niet gebeuren.
Maar hoe het CDA zich dèn
krachtiger wil gaan profileren
op het gebied van de abortus
provocatus, is een vraag waar
op men het antwoord van het
CD A-bestuur met grote be
langstelling tegemoet kan zien.
Enkel met het uiten van zeer
algemeen geformuleerde voor
nemens komt men er niet.
Dr. Th.A.M. van der Horst,
DEN HAAG.
Democraten '66
Tijdens de Tweede Wereldoor
log 'verbroederden' zich politi
ci van diverse pluimage tijdens
hun gevangenschap te Sint
Michielsgestel. Zij leerden el
kaar persoonlijk kennen en
wederzijds waarderen. De ge
vertrouwen in de politiek heb
ben. Eind 1989 bleek uit een
enquête van de Europese
Commissie dat bijna drie
kwart van de ondervraagden
tevreden of zelfs zeer tevreden
was over het reilen en zeilen
van de vaderlandse politiek.
Ruim negentig procent vond
dat zijn of haar stem wel dege
lijk telde. In 1971 was dat nog
maar 77 procent. Het gaat dus,
zo redeneerde Mateman, in dit
opzicht niet slechter maar juist
beter met ons land.
Waren alle andere deelnemers
aan het debat dan gek gewor
den? Konden ze hun tijd niet
beter besteden dan aan een
rapport dat uitgaat van een
onzinnige bewering? Tja... De
kamervergadering werd in
eerste instantie gehouden om
dat CDA en PvdA een schuld
meenden te hebben aan Hans
van Mierlo. Toen eind 1989 het
centrum-linkse kabinet-Lub-
bers/Kok werd geformeerd,
mocht D66, hoewel het de eni
ge echte centrum-linkse partij
is, niet meedoen. Vooral het
CDA voelde er niets voor
naast de PvdA ook nog eens
aan D66 regeermacht af te
staan. Sommige CDA'ers vin
den het zelfs al erg genoeg dat
van onze wetgeving te verbe
teren. Het gaat daarbij volgens
de commissie niet alleen om
knelpunten die zich bij de uit
voering van een bepaalde wet
in de praktijk hebben voorge
daan, maar ook om de vraag of
een wet beantwoordt aan het
doel waarvoor ze geschreven
is en om de effecten van een
wet in de samenleving. De
commissie stelt dan ook voor
vangenschap maakte hen van
partijgenoten tot landgenoten.
Bij de naoorlogse heroprich
ting van de politieke partijen
speelde dit woord 'landgeno
ten' een belangrijke rol. De
RKSP ging zich op het gehele
volk richten en ging zich Ka
tholieke Volkspartij noemen.
De SDAP ging zich richten op
de arbeidende mens en ging
zich Partij van de Arbeid noe
men. De liberalen richtten
zich tot alle Nederlanders die
de vrijheid en de democratie
lief hadden en noemden zich
VVD.
In het begin van de jaren zes
tig werd onder invloed van
het pastorale denken van de
kerken (onder meer door Vati-
canum II) de westerse wereld
dus ook Nederland
overspoeld met woorden als
'radicale vernieuwingen',
mensenrechten, democratie en
vrede. Deze woorden kregen
nu hun weerslag in de poli
tiek. In 1957 ontstond de 'Paci
fistisch Socialistische Partij'
(PSP), voorstandster van een
pacifistische politiek. Onder de
leden van de KVP ontstond de
groep 'Christen-radicalen'. In
1966 ontstond 'Democraten
'66', die de democratische ge
dachte in samenleving en poli
tiek sterk wilde beklemtonen,
en in 1980 ontstond op grond
van de oecumenische gedachte
het CDA of wel 'Christen De
mocratisch Appel'. Dit demo
cratiseren heeft ook geleid tot
de zogenaamde spijkerbroe
ken-cultuur en tot het jij-en en
jou-en.
Mede gelet op de natuurlijke
geaardheid van de Nederlan
der heeft het woord democra
tie op de mensen een grote
aantrekkingskracht. Dit is on
langs gebleken bij de Provinci
ale Statenverkiezingen (op 4
maart jl.), toen de partij van
D66 als de grote overwinnaar
uit de bus kwam. Het 'demo
cratiseren' zit de mensen in
het bloed en hangt overal in
de lucht. President George
Bush is vol van democratise
ren van de landen van het
Midden Oosten en Nederland
een partij in Nederland nooit
alléén kan regeren.
Toen Van Mierlo zich vervol
gens bij het grote publiek be
klaagde over de manier waar
op hij behandeld was, dachten
CDA en PvdA er goed aan te
doen een hartewens van 'mis
ter D66' in te willigen. De
fractievoorzitters Brinkman
en Wöltgens toonden zich be
reid te gaan bekijken in hoe
verre ons politieke stelsel aan
restauratie toe is. En zo werd
eind 1989 de commissie-Deet
man geformeerd, tot grote
vreugde van Van Mierlo uiter
aard, die zich handenwrijvend
opmaakte om een aantal dof
geworden hervormingsvoor
stellen uit de D66-kast weer
eens op te poetsen.
Na ruim een jaar van vergade
ren had de commissie-Deet
man zo'n honderd punten be
dacht, die wellicht nader on
derzoek vergden: de gekozen
minister-president, de gekozen
burgemeester, een nieuw kies
systeem, het referendum, reor
ganisatie van de ministeries,
overheveling van rijkstaken
naar gemeenten en provincies,
enzovoorts. De voltallige
Tweede Kamer moest maar
in principe altijd tot systemati
sche wetsevaluatie over te
gaan. Daarvoor bestaat ook
een belangrijk inhoudelijk ar
gument.
Twee doelstellingen
De Wet Afbreking Zwanger
schap draagt een compromis
karakter. De wet noemt dan
ook twee doelstellingen, n.l. de
ijvert al jaren voor het demo
cratiseren van de landen van
Latijns-Amerika en Zuid-Afri-
ka. Het 'democratiseren' van
de politiek in Nederland mag
echter in ons land de staats
vorm niet aantasten en daar
heeft het alle schijn van. In
1990 verscheen een rapport
van D66, waarin de Tweede
Kamer werd verzocht om de
kwestie van het benoemen
door de Kroon van burge
meester, commissaris van de
koningin en minister-presi
dent te doen vervangen door
het kiezen van deze ambtsdra
gers door de Tweede Kamer,
daar dit democratischer is,
want de Kamer vertegenwoor
digt het volk. Dat de kamer
voorzitter Deetman het voor
zitterschap heeft willen aan
zeggen welke dingen wel en
welke niet voor nadere studie
in aanmerking kwamen.
Zoals na de geschetste voorge
schiedenis te verwachten was,
viel de oogst van twee dagen
vergaderen nogal tegen. Het
idee om een nationaal referen
dum mogelijk te maken werd
door CDA, VVD en de kleine
christelijke partijen (tezamen
een meerderheid) definitief
naar de prullenmand verwe
zen. De mogelijkheid om pre
miers, burgemeesters en com
missarissen der koningin de
mocratisch te laten kiezen
werd nog wel opengehouden,
maar de eerder genoemde
fracties lieten op niet mis te
verstane wijze blijken dat ze
daar eigenlijk geen barst voor
voelen.
Het enige belangrijke staat
kundige hervormingsvoorstel
dat nog overeind staat is de in
voering van een nieuw kies
systeem voor de Tweede Ka
mer, gemodelleerd naar Duits
voorbeeld. In de Bondsrepu
bliek brengen de burgers bij
algemene verkiezingen twee
stemmen uit: één op een 'na
tionale' lijst en één op een
kandidaat uit het eigen dis
trict. Beide stemmen behoeven
Li
vjsaJïKTil Ml J
CDA lftai
FOTO: DIJKSTRA
rechtsbescherming van onge
boren menselijk leven en het
recht van de vrouw op hulp bij
ongewenste zwangerschap. De
vraag die na zes jaar praktijk
gesteld moet worden is wat er
van deze doelstellingen terecht
is gekomen.
Het is voor ons nooit een
vraag geweest of de wet aan
beide doelstellingen tegelijk
vaarden van een kamercom
missie om dit voorstel van D66
te bespreken is in feite onjuist,
daar een kamervoorzitter neu
traal behoort te zijn. Het be
grip 'democratie', wat een ster
ke invloed heeft gehad op de
'Herziene Grondwet-1983' van
de christen-radicaal mr. Cals,
wil nu de betekenis van de
Kroon in onze samenleving
nog verder verkleinen door
aan de Kroon benoemings
rechten te ontnemen, naar
Zweeds model. Het begrip 'de
mocratiseren' kan Nederland
tot een republiek maken. Het
predikaat 'Koninklijk' kon
weieens aan een zijden draadje
komen te hangen.
Dr. W. J. A. Visser,
DEN HAAG.
niet naar dezelfde partij te
gaan. Men kan bijvoorbeeld de
sociaal-democraten een 'natio
nale' stem geven omdat men
vindt dat die in het parlement
sterk vertegenwoordigd
moeten zijn en het tweede
hokje rood maken bij een in de
regio populaire liberale politi
cus, van wie men zeker weet
dat hij de belangen van de
streek goed zal behartigen.
Voor elk district stellen alle
partijen elk slechts één kandi
daat. Wie de meeste stemmen
behaalt, wordt de vertegen
woordiger van dat district in
het parlement. Door een der
gelijk systeem ook in Neder
land in te voeren (waarbij het
aantal kamerzetels iets meer
zal bedragen dan de huidige
150) kan de band tussen kiezer
en gekozene worden verste
vigd en worden de namens de
districten uitkomende kamer
kandidaten gedwongen een
persoonlijke verkiezingsstrijd
te voeren. Dat verlevendigt de
politiek en geeft de mensen de
mogelijkheid 'hun' kamerlid
ter verantwoording te roepen.
Nadelen van dit systeem zijn
overigens dat het regionalisme
in de Tweede Kamer nog
meer toeneemt, dat er minder
recht zou kunnen doen. Het
GPV heeft indertijd tegen het
wetsvoorstel gestemd omdat
het geen bescherming bood
aan het ongeboren kind. An
derzijds stemden de linkse
fracties in de kamer tegen om
dat zij vreesden dat aan het
recht van de vrouw tekort ge
daan zou worden. Maar de kri
tiek van beide kanten kon niet
verhinderen dat een wet tot
stand kwam waarin beide
doelstellingen voorop stonden.
Nu wordt steeds openlijker er
kend dat de wet niets in de
weg legt aan de vrouw die om
een abortus verzoekt. Over be
scherming die de wet aan het
ongeboren kind moet bieden
horen we minder. Zelfs het
Haagse gerechtshof heeft uit
gesproken dat gerede twijfel
gerechtvaardigd is of aan de
bedoeling van de wetgever in
de praktijk voldoende recht
wordt gedaan.
Als de kaarten zo liggen is
wetsevaluatie dringend nodig.
Regering en Tweede Kamer
kunnen er toch niet in berus
ten dat een wet wel pretenties
heeft en dus verwachtingen
wekt, terwijl van allerlei kan
ten geconstateerd wordt dat ze
niet waar gemaakt worden.
Dat zou het vertrouwen in de
overheid ernstig ondermijnen.
Geen argumenten
De feiten die we in onze nota
hebben vermeld zijn niet
nieuw. Toch is tot nu toe niet
gebleken van een bereidheid
tot evaluatie van de wet.
Waarom niet? Argumenten
hiervoor zijn nauwelijks ge
noemd.
Mijn indruk is dat veel politici
Scharrelen
'Scharrelen natuurlijk', zo heet
de campagne van de Dierenbe
scherming, met als doel de
consument meer naar schar-
relprodukten te doen vragen.
Nou zijn er scharrelprodukten
en scharrelprodukten. Wan
neer de kip het hare heeft af
geleverd, kan ze rustig verder
scharrelen; bij 't scharrelvar
ken ligt dat aanmerkelijk an
ders. Alle lof voor het streven
van de Dierenbescherming
hoor, daar niet van; maar is
het niet haar opzet om elke
vorm van dierenmishandeling
te bestrijden? En is dierenmis
handeling niet 'het zonder re
delijk doel een dier pijn of let-
vrouwen gekozen zullen wor
den en dat de kleine partijen
stemmen zullen verliezen.
Maar het zou niet eerlijk zijn
dit artikel af te sluiten zonder
het over de voorstellen voor
bestuurlijke vernieuwing te
hebben. Daarover bestond wel
overeenstemming, kamer
breed zelfs. De overheid en
haar ambtenarenapparaat zul
len nu eindelijk eens beter
moeten gaan functioneren.
Minder log en minder verko
kerd. Hoopgevend is dan ook
dat men serieus gaat studeren
op de mogelijkheid naar En
gels voorbeeld een 'civil servi
ce' op te richten: een groep
van topambtenaren die rou
leert over de diverse departe
menten, zodat er veel minder
kans is op een Haagse 'stam
menstrijd'.
En ten slotte is er het voorne
men van de Tweede Kamer
om het spreken van papier te
verbieden. Voorlopig gaat het
alleen nog om commissiever
gaderingen, maar wie weet
komt er ook ooit een verbod
voor de plenaire bijeenkom
sten. Wat zou het mooi zijn als
de afgevaardigden hun eigen
woorden moeten gebruiken en
zich niet meer mogen verlaten
op de speeches die hun mede
werkers voor hen geschreven
hebben. Misschien worden de
vergaderingen van de Tweede
Kamer dan toch nog eens leuk
om bij te wonen, zoals Wilbert
Willems van Groen Links, te
recht, verzuchtte.
RIK IN 'T HOUT
(De auteur is chef van de par
lementaire redactie van onze
krant)
er het liefst het zwijgen toe
doen. De strijd rond de legali
sering van abortus provocatus
is gestreden. Van een hervat
ting van de discussie is niets te
verwachten.
Mocht dit de oorzaak van het
stilzwijgen zijn, dan zou ik
onze Belgische collega's ten
voorbeeld willen stellen. De
strijd is daar niet minder hevig
geweest, maar dat vormde
geen reden om na de laatste
stemming opgelucht adem te
halen en de boeken te sluiten.
De overheid dient haar wet
ten, ook als zij berusten op een
politiek compromis, serieus te
nemen. Dat is zij aan de ge
loofwaardigheid van haar
ambt verplicht.
De overheid heeft het als haar
taak gezien ook bescherming
te bieden aan een ongeboren
menselijk leven. Het moet
haar dan een zorg zijn als
openlijk geconstateerd wordt
dat van een dergelijke be
scherming in de praktijk wei
nig of geen sprake is. Dat gold
al in 1981 toen de wet tot stand
kwam. Dat geldt nog meer in
1991, nu de ontwikkelingen in
de medische wetenschap en
technologie niet hebben stil
gestaan en waardoor steeds
vaker abortus kan worden toe
gepast, zonder dat de wet erop
van toepassing is.
Het zal niet eenvoudig zijn om
uit een evaluatie politieke con
clusies te trekken. Maar een
overheid die uit vrees daar
voor er het zwijgen toe doet is
óók verantwoordelijk.
GERT SCHUTTE
(De heer G.J.Schutte is lid van
de Tweede Kamer voor het
GPV)
sel toebrengen'? Kan het ver
der redelijk genoemd worden
als een dier dodelijk letsel toe
gebracht wordt teneinde het
als voedsel te gebruiken, zo
lang er nog vruchten aan bo
men en planten groeien alsme
de koren op het land?
N. Pleumekers,
DEN HAAG
Grof
We zijn heel wat gewend,
maar dat dr. A.J.M. v.d. Hoo-
gen in de krant van 13 maart
jl. een priester een „sacramen
tenboer" noemt slaat toch wel
alles. Dat is een belediging
voor het ambt en heiligschen
nis ten aanzien van de Heer,
die zich zelf gaf onder de ge
daanten van brood en wijn
aan de willekeur van ons.
mensen, zoals weer eens blijkt.
Die zich zelf als de vergevende
Verlosser gaf in de biecht;
door het zenden van de Heili
ge Geest in het vormsel; en als
Metgezel naar de eeuwigheid
bij het heilig Oliesel. Is er iets
zinvollers te bedenken in het
leven van iedere mens? Is er
een heiliger ambt dan dat van
de priester? Wie nu de kerk
wil „dwingen" mensen aan te
nemen die niet met haar wer
ken, maar haar tegenwerken,
wil hetzelfde als de kerk eens
te gronde richten. Of de kerk
zelf uitschakelen.
H. Rutges,
DEN HAAG.
Aanbidden
Bij het mooie artikel over de
Amerikaanse zusters Claris
sen, eerder deze week in de
krant op de tweede pagina,
stond een lelijke fout in het fo
tobijschrift: Maria wordt in de
Rooms-Katholieke Kerk niet
aanbeden, maar vereerd. Al
leen God wordt aanbeden. Het
zou goed zijn als dat misver
stand nu eindelijk eens uit de
wereld zou kunnen worden
geholpen.
A. Rietbroek,
DEN HAAG.
Het was op een sombere
donderdagmiddag in 1966 dat
een arme kappersvrouw een
doekje om haar hoofd bond,
haar fiets uit het schuurtje
wurmde en zich krom gebogen
over het stuur een weg baande
naar de dr. Willem
Dreesschool in Gouderak. De
regen sloeg in haar gezicht en
mengde zich met de tranen uil
haar ogen.
De meester had haar gisteren
gezegd eens te komen praten
over haar jongen en de hele
nacht had ze liggen denken.
Wat zou er toch kunnen zijn?
Ze was er niet uit gekomen.
Haar jongen had goede cijfers
voor alle vakken. Een negen
voor vlijt, zei ze in zichzelf en
sloeg linksaf de Troelstralaan
in. Een acht-en-een-half voor
rekenen. Een negen min voor
taal. En thuis altijd even
behulpzaam, 'sAvonds veegde
hij de haren van de klanten
van de vloer, 's ochtends legde
hij het scheergerij voor zijn
vader klaar. Als hij 's middags
van school kwam, was zijn
eerste vraag altijd of hij nog
iets doen kon. Ze ging rechtsai
de Suurhoffstraat in en
zuchtte. De meester had
bezorgd geklonken, erg
bezorgd.
De kappersvrouw stapte van
haar fiets midden in een
plas veegde haar gezicht al
en ging de school binnen. Het
rook er naar natte
winterjassen. Aan het einde
van de gang stond meester
Jager al te wachten. Hij legde
een hand op haar arm en
leidde haar zijn lokaal binnen.
Ze voelde meteen dat er iets
heel ergs aan de hand was.
„Het gaat niet goed met uw
zoon", zei meester Jager. Hij
bleef lang stil en staarde uit
het raam. De kappersvrouw
voelde medelijden met hem.
„Zegt u het maar, meester",
zei ze zacht.
„Het is niet dat hij niet leren
kan", zei de meester.
„Nee", antwoordde de
kappersvrou w.
„Of dat hij ondeugend is".
„Nee".
De meester zweeg. Hij keek
naar één van de voorste
bankjes. Het stoeltje stond er
loodrecht onder. Het inktpotje
was dicht, het tafelblad glom.
Het was het enige glimmende
tafelblad in de hele klas.
„Uw zoon", begon de meester
en zijn stem sloeg over, „uw
zoon is gewoon niet normaal".
„Maar meester!" riep de
kappersvrouw.
„Hij is een plaag voor de klas,
ik kan het niet anders zeggen.
Hij geeft antwoord op alle
vragen, mevrouw. Constant
houdt hij zijn vinger omhoog,
ik kan geen zin beginnen of
hij maakt hem af. Of het nu
over vaderlandse geschiedenis
of over aardrijkskunde gaat,
altijd weet hij het beter. Ik
kan er niet meer tegen en de
klas ook niet".
„Maar..."
„Mevrouw, 's ochtends komt
hij als eerste binnen en dan
vraagt hij me wat we de
kinderen vandaag eens zullen
leren! 's Middags blijft hij
rondhangen tot iedereen weg
is en dan zegt hij dat ik
weliswaar groot gelijk heb
door te stellen dat Willem van
Oranje door Balthazar Gerards
werd vermoord, maar dat ik
de les wat levendiger had
mogen presenteren! Mevrouw,
die wijsneus begint me op mijn
zenuwen te werken. Hij heeft
dit jaar al acht spreekbeurten
gehouden. Over huisdieren,
over ruimtevaart, over
Suriname, over het Midden-
Oosten, over het nut van geld,
waarover eigenlijk niet?"
„Och meester!"
„Ja, en zijn klasgenootjes
worden ook stapelgek van
hem, mevrouw. Ze voelen zich
door hem bedreigd en laten
hem links liggen. Dat doet me
pijn mevrouw, ook voor
hemzelf. U zou hem eens
moeten zien in het
speelkwartier, helemaal in zijn
eentje".
„Maar meester, wat kunnen
we doen?"
Het lijkt me het beste,
mevrouw, dat we hem een
tijdje op één van de achterste
bankjes laten zitten en
verplichten zijn mond te
houden. En ik zou zeggent:
waarom doet u hem niet op
één of andere sport, dan kan
hij daar zijn energie een beetje
kwijt. Wat dacht u van elke
ochtend tien kilometer
zwemmen?"
„En als dat nou niet helpt,
meester?"
„Het spijt me, mevrouw
Melkert, maar dan zit er niets
anders op dan dat we Ad van
school af sturen
T. RU BB ELS
Anti-abortusdemonstratie op het Binnenhof
7~F"KT \T A "KT T. pyplPQ Brieven graag kort en duidelijk geschreven
'JxlUi V HjIN VXXIN J_j1_jZjLjJxO ne redactie behoudt zich het recht voor ine
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten.
