ud-Leidenaar Van Swieten liet Bach
bevruchtend op Amad
LANGS
OMWEGEN
(ex is echt gek op het strand
hond
zoekt:
huis
dienstverlening
NZWARTSE KANTTEKENINGEN BIJ HET MOZARTJAAR 1991
,p ,)EN OMGEVING
Shi
Ccidóc <2owumt
ZATERDAG 23 MAART 1991 PAGINA 15
is de oud-Leidenaar ba-
Gottfried van Swieten
oond hebbend aan het
nburg) geweest, die niet
n Papa Haydn en Beet-
n, maar vooral ook Mo-
in kennis heeft gebracht
de muziek van Bach en
lel. Dat was muziek die
>lke dag aan het Rapen-
„gedraaid" werd; men
t meer interesse voor de
se „toonsoorten". In de
van de 18e eeuw ver-
lde de baron evenwel,
rudiet muziekliefhebber,
;1 mogelijk composities
Bach en Handel. Hij hen-
ze als 't ware bij elkaar,
zijn contacten met muzi-
2n als Mozart en Haydn
Van Swieten hen te in-
ren Bachs meesterlijke
ersing van het contra
een rol te laten spelen in
latere Weense klassieke
ek. Daardoor en daarmee
Gottfried van Swieten -
cht zonder het zichzelf
ist te zijn geweest - heel
muziekwereld een on
bare en uitzonderlijke
jt bewezen.
naakte ik althans op uit
jedegen bijdrage die ons
werd door Jan
t, telg van een befaamd
rlands organistenge-
t, in de voortgezette lijn
Jan Pietersz.Sweelinck,
het begin van het alom
dinkende Mozartjaar
Graag of niet: Mozart
er geheid in, tot we op
jlecember a.s. helemaal
|de mangel van Amadeus
(gehaald. Maar nu dan
lrt, Van Swieten en Bach,
ngebracht door Jan
rt, die weet wat registers
prgelstemmen opentrek-
petekent.
lens is er Gottfrieds va-
Gerard van Swieten, een
meen. Hij was een be
id Nederlands genees-
lige, geboren op 7 mei
te Leiden. Gerard stu-
de reeds op 16-jarige leef-
ie Leuven. Twee jaren la-
teerde hij terug naar Lei
waar hij tot de beste leer-
>n van de grote en wijze
nieus Boerhaave behoor-
:Na zijn promotie in 1725
I hij gedurende elf jaren
|ges aan de Leidse Uni-
jteit. Hij wees een vere-
beroep naar Londen van
land. Kort daarna kreeg
Jen benoeming tot eerste
its van Keizerin Maria
jesia en tot directeur van
ïeneeskundige dienst in
enrijk. Zo werd de man
i wereldberoemd. Grote
n maakte hij door zijn
ntige aanpak van de
bare hygiëne, die veel te
fen overliet in het toen
(arende Oostenrijk. In
|werd hij door zijn keizer-
Habsburgse bescherm-
'n de adelstand ver-
n. Hij overleed de 18de
1772 te Schönbrunn.
loed
i Gottfried van Swieten -
734 te Leiden geboren -
van huis uit een groot
ekliefhebber zijn ge-
t. In 1773 promoveerde
Leiden nl. op een disser-
over de „toepassing van
ïuziek bij de geneeskun-
- hoe stel je je zoiets
Het bloed kroop waar
liet gaan kon. Hij volgde
fameuze vader naar Oos-
jk, waar hij de functie
'l van directeur van de
irlijke Hofbibliotheek in
en. Holland sprak een
dje mee.
groot muziekvriend be-
le hij onder andere
-
Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertellen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.
Mozart liet zich inpalmen door Gottfried Baron van wieten en ging Bach waarderen.
Haydn de vertaling uit het
Engels van diens inslaande
oratoria de „Schöpfung" en de
„Jahreszeiten".
Gottfried had invloed. Jawel.
Er zat muziek in hem. Eigen
zinnige Mozart bracht hij op
het idee de instrumentatie
van de Handeloratoria gron
dig te herzien. En met de jon
ge Beethoven, ondanks diens
sombere buien, was hij der
mate bevriend, dat deze hem
in arren moede zijn eerste
symfonie opdroeg. Ook wist
Van Swieten Philipp Ema
nuel Bach te inspireren tot
het componeren van diens
vermaarde zes strijkkwartet
ten van 1773.
Het is duidelijk dat baron Van
Swieten voor de wereld der
muziek grote verdiensten had.
Hij is namelijk ook de geest
driftige voorvechter geweest
van de toen in ruime kring
nog vrijwel onbekende en
niet naar behoren gewaar
deerde kunst van Johann Se
bastian Bach en Handel. Hij.
dwong als het ware iedere
musicus, die met hem in aan
raking kwam, zich te verdie
pen in de werken van deze
meesters.
Al wordt vandaag de dag be
weerd - nog wel door een in
ternationaal vermaard diri
gent als Harnoncourt - „Mo
zart speelde géén Bach", toch
is het machtig interessant bij
Mozart te lezen over zijn „ont
moeting" met de in 1750 over
leden Leipziger meester.
Twee brieven, resp. gedateerd
10 en 20 april 1782, getuigen
ervan. Aan zijn vader schreef
Mozart...
„Ik ga iedere zondag naar Ba
ron van Swieten, waar alleen
maar Bach en Handel wordt
gespeeld. Ik verzamel .op het
ogenblik alle fuga's van Bach
- niet alleen van Sebastian,
maar ook van Emanuel en
Friedemann..."
De tweede brief was gericht
aan zijn zuster. Ook daarin
vertelde Mozart, dat hij iedere
zondag bij Baron van Swieten
thuis kwam. Deze was enkele
jaren terug als chargé d'affai
res, diplomaat aan het Hof
van Frederik de Grote, tij
dens een audiëntie door de
koning zelf attent gemaakt op
Bachs grootheid. Bij die gele
genheid had de koning zich
niet gegeneerd ik parafra
seer nu maar met zijn
praktische kennis van solvège
des s'olvèges, het thema uit
Bachs Musikalische Opfer,
vanuit de borst komend, voor
te zingen. Van Swieten schijnt
later Carl Philipp Emanuel
Bach in-Hamburg te hebben
bezocht.
Raadgevingen
In zijn brief aan zijn zusje
geeft Mozart opmerkelijke
raadgevingen over het tempo
waarin een fuga gespeeld
dient te worden. Dat maakt
dit epistel voor onze tijd -
„waarin zo wonderlijk wille
keurig met de tempi van Bach
wordt omgesprongen", vindt
Zwart - tot een hoogst leer
zaam en waardevol doku-
ment. Zo schreef Mozart aan
zijn zuster o.a.: „Eindelijk
heeft mijn lieve Constanze
(Mozarts vrouw, T.P.) moed
gevat en met een brief aan
jou, lieve zuster, de stem van
haar hart gevolgd. Wil je haar
met een antwoord vereren (en
dat hoop ik van harte, opdat
ik de vreugde daarover op het
voorhoofd van het lieve
schepseltje kan aflezen), sluit
dat dan in bij een brief voor
mij, want haar moeder en zus
ter hoeven niet te weten dat
je haar geschreven hebt.
Hierbij stuur ik je een prelu
dium (voorspel T.P.) en een
driestemmige fuga (achtervol
ging van noot tot noot T.P.).
Die zijn er de oorzaak van,
dat ik je niet meteen kon ant
woorden, want door het moei
zaam schrijven van die kleine
nootjes had ik het niet eerder
af. Volgende keer zal ik je
wat beters voor klavier stu
ren. Mijn lieve Constanze was
de aanleiding dat deze fuga
tot stand kwam. Baron van
Swieten, bij wie ik iedere zon
dag thuis kom, gaf mij alle
werken van Handel en Sebas
tian Bach mee, nadat ik ze
voor hem had doorgespeeld.
Toen Constanze de fuga's
hoorde, werd ze er helemaal
verliefd op, en nu wil ze niets
anders dan fuga's horen, maar
vooral van Handel en Bach
Als ik tijd en gelegenheid
heb, wil ik er nog vijf maken
en die dan aan Baron van
Swieten geven, wiens collec
tie muziek in aantal welis
waar klein, maar in waarde
zeer groot is.
Bachs lijn
Jan Zwart: „Hoë juist voelde
Mozart als Naturmusiker aan
dat praeludia en fugae niet
snel gespeeld moeten worden,
maar langzaam. Zijn tempo-
voorschrift van Andante
Maestoso bewijst dat. En daar
mee was Mozart geheel in de
lijn van Bach. Diens beroem
de „Wohltemperierte Kla
vier" met z'n 48 praeludia en
fugae is nauwelijks voorzien
van Italiaanse tempowoorden.
Trouwens Mozart moest niets
hebben van geknoei met het
tempo. In het najaar van 1777
concerteerde Mozart in Augs
burg en „speelde een fuga in c
mineur helemaal in orgel
stijl", maar toen hij in decem
ber 1777 in de Lutherse kerk
van Mannheim het nieuwe
kerkorgel moest keuren,
hoorde hij daar de beroemde
Abbé Vogler, de clericale Ka
pellmeister van de keurvorst
van Mannheim. Mozart moet
niets van die musicus hebben,
zo schreef hij"
„Hij Vogler is om het
ruw te zeggen, eigenlijk al
leen een verlakker. Zodra hij
probeert maestoso te spelen
wordt zijn spel gortdroog. On
begrijpelijke troep. Ik zat ver
van het instrument. Daarna
begon hij een fuga, waarin
één noot zesmaal werd aange
slagen, en dat presto".
Mozart had dus niet erg veel
op met Herr Kapellmeister
Vogler. Dat mag ons vandaag
duidelijk zijn, nu Zwart daar
op gewezen heeft. Ze boksten
als het ware tegen elkaar op,
zo heb ik begrepen uit Zwarts
uiteenzetting. Mozart speelde
een fuga helemaal in orgel
stijl, terwijl Vogler dit deed in
een presto-tempo. Dat strook
te dus niet met elkaar. Mozart
kon zich allerminst verfijnd
uitdrukken, maar op een wij
ze die mede door de film
Amadeus aan ons is medege
deeld. Over Voglers (toch een
gewijde figuur) spel: „Op zo'n
manier a prima vista spelen is
voor mij hetzelfde als schijten.
De toehoorders ik bedoel
degenen die het waard zijn zo
genoemd te worden kun-
n'en niets anders zeggen dan
dat ze musique en klavier
hebben zien spelen. Ze horen,
denken en voelen daar net zo
weinig bij als hij. U kunt zich
wel voorstellen dat het niet
om uit te staan is", aldus mae
stro Mozart.
Accuraat
Mozart dacht er niet over te
knoeien met zijn muziek. Zijn
brief van 14 november 1777
laat aan duidelijkheid niets te
wensen over. Daarin schreef
hij, hoe hij les gaf aan ene juf
frouw Rose: ...„Met het an
dante zullen we de meeste
moeite hebben, want dat
vraagt veel expressie, en moet
accuraat worden gespeeld met
gusto (smaak), forte en piano,
zoals het er staat". En Con
stanze nam dat voor zoete
koek aan. Accuraat, zo wilde
ionge Mozart het. Wolfgang
A. kon zich hoogst onparle
mentair en als een kwajongen
uitdrukken, alsof hij van de
mesthoop gekropen was, maar
op muziekgebied was hij een
puritein met een fluwelen ro-
cocostrikje aan zijn gepoederd
pruikje. „Dus géén geknoei,
niet in en met de noten, maar
ook niet met het tempo!"
Voor nogal strenge Jan Zwart
gesneden muzikale koek. Ik
laat hem nog een keer aan het
woord in deze rubriek:
„Al met al is de kennisma
king met de oud-Leidenaar
Gottfried van Swieten in de
jaren 1781-1784 voor de on
verzettelijke Mozart van be
lang is geweest. Als groot
winnaar van de muziek van
Bach en Handel leerde hij
Mozart de muziek van deze
meesters kennen en liefheb
ben, ja zelfs nastreven.
Schrijfwijze en vormen in het
contrapunt werden dankzij de
baron voor Mozart van méér
belang. Later nog zou op an
dere wijze de geest van Bach
zich aan Mozart openbaren.
Dat was in 1789 op Mozarts
laatste grote reis naar Berlijn,
waarheen Friedrich Wilhelm
II hem genodigd had. De reis
ging over Leipzig, waar Mo
zart in de Thomasschule gele
genheid kreeg een aantal on
bekende werken van Bach,
zoals motetten, uit de stem
men te bestuderen. Ook toen
heeft Bach bevruchtend op
Mozart ingewerkt..."
jeen kruising flatcoat-re- se asiel de hond Rex. Dat is een golden retriever. Rex is
Zo omschrijft mede- dus een niet helemaal raszui- vijf jaar oud, reu en gecas-
r Karin van het Leid- vere zwarte uitvoering van treerd. Het is een probleemlo-
FOTO: WIM VAN NOORT
ze hond. Waarom hij door zijn
vorige baasje naar het asiel is
gebracht is niet helemaal dui
delijk, maar familie-omstan
digheden speelden er een rol
bij.
Rex is opgegroeid met kinde
ren in zijn omgeving en kan
dus zo weer in een gezin te
recht. Hij is gek op wandelen.
Het strand en andere water
rijke omgevingen zijn daarbij
favoriet, want ook hij zwemt
ook erg graag. Aan het strand
en in het bos kan hij, zeker
als hij enigszins gewend is aan
zijn nieuwe baas rustig wor
den losgelaten. Rex heeft er
ook geen probleem mee als hij
af en toe alleen thuis moet
zijn. Hoewel de hond in een
woning met tuin is opge
groeid, lijkt het Karin ook
geen probleem als zijn volgen
de woning deel uitmaakt van
een flatgebouw. Als hij maar
voldoende beweging krijgt.
Slechte eigenschappen komen
niet aan de orde als Karin
over Rex vertelt. „Hij heeft
geen moeite met een autoritje,
hij is heel gezond, rustig
braaf, heel makkelijk en ook
nog leuk om te zien". Om
r
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek
„Hond zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond (of
soms ook wel een kat) beschreven, die in het asiel ver
blijft. De in deze rubriek beschreven dieren zijn of gevon
den, of door hondenbezitters naar het asiel gebracht. Ze
worden om uiteenlopende redenen afgestaan, vaak be
grijpelijke, maar soms ook volslagen onzinnige. De in
„Hond zoekt huis" beschreven dieren zijn alle gezond,
hebben een wormenkuur ondergaan en zijn volledig in
geënt. Tegen betaling van 115 gulden (inclusief dieren-
paspoort), 65 gulden voor een kat (kater 55 gulden) zijn
ze af te halen. Dit geld komt ten goede aan zwerfdieren.
Adres: Nieuw Leids Dierenasiel, Besjeslaan 6b, Leiden,
tel. 411670. Geopend: di, vr 10-12,14-17 u; wo, do 14-17 u; za
10-12, 14-16 u, zo en ma gesloten.
toch een minpuntje te beden
ken. „Hij is niet echt gek op
andere honden. Maar ja, dat is
hier in de kennel en hier is
het soms haat en nijd tussen
de honden. Als hij los en al
leen is, is dat weer heel an-
Roy, de kruising Duitse staan
der die vorige week deze ru
briek opsierde verblijft nog
steeds in het asiel. Niemand
meldde zich voor hem. En dat
terwijl ook hij makkelijk in
de omgang is en er als een
plaatje uitziet.
Voor een uitgebreide agen
da, ook voor de komende
dagen, raadplege men
,,UIT", de gratis wekelijkse
bijlage van deze krant
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19,
tel. 071-121239): Godfather III (al);
20.00. zo. ook 14.00. LIDO en
STUDIO (Steenstraat 39, tel.
124130): Three men and a little
lady (al); 18.45, 21.15. vr. za. zo.
wo ook 14.15. Awakenings (12);
18.45, 21.15. vr. ook 14.15. Kin
dergarten cop (12); 19.00, 21.15.
vr. za. zo. wo. ook 14.30. Dances
with wolves (12); 20.00. zo. ook
14.00. Witches (al); Kleine zee
meermin (al); za. zo. wo. 14.30.
Postcards from the edge (al);
19.00, 21.15. vr. ook 14.30. TRI
ANON (Breestraat 31, tel.071-
123875): Last emperor (al); 20.00.
REX (Haarlemmerstraat 52, tel.
071-125414): Sweethearts (16);
21.15.
ALPHEN AAN DEN RUN EURO-
CINEMA I (Van Boetzelaerstraat 6,
tel. 01720-20800): Three men and
a litle lady (al); 18.45, 21.15. za. zo.
wo. ook 13.45. zo. ook 16.15.
EUROCINEMA II: Kindergarten
cop (12); 18.30, 21.15. za. zo. wo.
ook 13.30. zo. ook 16.00. EURO
CINEMA III: Sleeping with the
enemy (al); 18.45, 21.30. za. zo.
wo. ook 13.45. zo. ook 16.15.
EUROCINEMA IV: Home alone
(al); 18.30, 21.00. zo. ook 16.00.
Kleine zeemeermin (al); za. zo. wo.
14.00.
VOORSCHOTEN GREENWAY
(Schoolstraat 69, tel. 071-614354/
612566): Flatliners (12); vr. t/m zo.
21.15. ma. t/m do. 20.15. Ghost
(12); vr. t/m zo. 19.00, 21.15. Home
alone (al); vr. t/m zo. 19.00. ma. t/
m do. 20.15. za. zo. wo. 14.00,
15.45.
KINDERVOORSTELLINGEN
Home alone; za. zo. wo. 14.00,
15.45. De kleine zeemeermin; za.
zo. wo. 14.00, 15.45.
ASTA: 1 (Spul 27, tel. 3463500):
Sleeping with the enemy (al);
1400, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. ASTA 2:
Dances with wolves (al); 14.00,
20.15. ASTA 3: Eline Vere (al);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. BABYLON 1
(naast Den Haag Centraal tel.
3471656): Awakenings (al); 14.00,
18.45, 21.30. za. zo. 13.45, 16.15,
18.45, 21.30. BABYLON 2: Alice
(al); 14.00, 18.45, 21.30. za. zo.
13.45, 16.15, 18.45, 21.30. BA
BYLON 3: Postcards from the
edge (al); 18.45. 21.30. vr. ma. di.
do. ook 14.00. CINEAC 1 (Bui
tenhof 20, tel. 3630637): Three
men and a little lady (al); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. CINEAC 2: The
Godfather III (16); 14.00, 20.15.
CINEAC 3: LThe Russia house
(al); 18.45, 21.30. vr. ma. di. do.
ook 14.00. METROPOLE 1 (Car-
negielaan, tel. 3456756): The God
father III (16); 14.00, 20.00. ME
TROPOLE 2: Dances with wolves
(al); 14.00, 20.30. METROPOLE
3: Eline Vere (al); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. METROPOLE 4: (al); Re
versal of fortune (al); 18.45, 21.30.
vr. ma. di. do. ook 14.00. ME
TROPOLE 5: Havana (12); 14.00,
20.30. ODEON 1 (Herengracht
13, tel 3462400): Kindergarten
Cop (12); 13.45, 18.45, 21.30. zo.
13.30, 16.00, 18.45, 21.30. ODE
ON 2: Ghost (al); 18.45, 21.30. vr.
ma. di. do. ook 13.45. ODEON 3:
Home Alone (al); 13.45, 18.45,
21.30. zo. 13.30, 16.00, 18.45,
21.30. ODEON 4: Pretty woman
(al); 13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.30,
16.00, 18.45, 21.30. HAAGS
FILMHUIS: Zaal 1: Halfaouine;
19.30, 21.45. zo. ook 14.00, 16.15.
Zaal 2: Longtime companion;
19.30. zo. ook 14.00. Ju-Dou;
21.45. zo. ook 16.15. Zaal 3: The
last emperor; vr, 20.00. Cabaret;
za. 19.30, 22.00. SL'Innocente; zo.
14.00 The King and I; zo. 16.30,
19.30, 22.00. Al about Eve; ma.
19.30, 22.00. Midnight cowboy; di.
19.30, 21.45. On the waterfront;
wo. 19.30, 21.45. Come Back, Litt
le Sheba, do. 19.30, 21.45.
KINDERVOORSTELLINGEN
BABYLON 3: The Witches; za.
zo. 13.45, 16.15. wo. 14.00. CI
NEAC 3: De kleine zeemeermin;
za. wo. 14.00. zo. 13.15, 16.00.
METROPOLE 4: De kleine zee
meermin; za. wo. 14.00. zo. 14.00,
16.00. ODEON 2: Teenage Ninja
Turtles; za. wo. 13.45. zo. 13.30,
16.00.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC I: Three men and a litt
le lady (16); za. 00.15 CINEAC 2:
Pacific heights (16); za. 00.15.
CINEAC 3: Flatliners (16); za.
00.15.
ARTSEN Leiden: Groep 1:
Tan, Janssen, Zwijnenburg, Meyer,
Van Leeuwen, Verhage, Maris,
Groeneveld en De Ruiter, Van
Schie, Baars en Van der Meer: za.
dr. Van der Meer, tel: 215510 en
zo. dr. Groeneveld, tel. 218661
Groep 2: Bergmeyer, Nering Bogel,
Van Gent, Taytelbaum, Van Luyk,
Klaassen, Rus, Kruis en De Lange:
za. dr. Bergmeyer, tel: 226201 en
zo. dr. De Lange, tel: 212025
Groep 3: Pleiter, Lely, Smit, W. de
Bruijne, J. de Bruijne, Huibers, Jur-
gens, Fogelberg en v.d. Muysen-
bergh: za. dr. De Bruyne, tel:
125245 en zo. dr. Huibers, tel:
125820 Groep 4: Bénit, Horn, de
Kanter, Lahr, Lodder, Nieuwenhuis,
Van Rijn, Van Wingerden, J. Zaaij-
er en R. Zaaijer, J. de Kanter: za.
dr. Lahr, tel: 120347 en zo. dr. Van
Rijn, tel: 765400 Groep 5: Jas-
perse, Wiersma, Crul, Kooyman,
De Jong, Prince, Reinders, D.
Hammerstein en A. Hammerstein:
za. dr. Witpaard, tel: 217477 en zo.
dr. Kooijman, tel: 122268 Oegst-
gee8t: za. en zo. dr. Van der
Steenhoven, tel: 177461 Leider
dorp: za. dr. Landsmeer, tel:
413913 en zo. dr. Middendorp, tel:
130189 Voorschoten: za. dr.
Koopman, tel: 616353 en zo. dr.
Meiman, tel: 612128 Warmond -
Voorhout: za. en zo. dr. Lempers,
tel: 02522-10140 Noordwijk: za.
en zo. gezondheidscentrum, tel:
01719-19300 Katwijk - Rijnsburg
- Valkenburg: Groep 1: Dijk,
Henneman, Ten Hove, Lodder,
Meeuwisse, Pool, Schonenberg: za.
en zo. dr. Henneman, tel: 12182
Groep 2: Bergman, Van Duyn, Van
Duyn, Hueting, Moolenburgh, Tim-
mers: za. en zo. dr. L. van Duyn,
tel: 15805 Groep 3: Van Delft,
Priester, Rietbroek, Verhage, Van
der Water: za. en zo. dr. Verhage,
tel: 21818 Kaag - Abbenes -
Nieuw Vennep: tel: 02526-72850
Sassenheim: za. en zo. Muller, tel:
13344 Alkemade - Hoogmade:
Praktijken Saeys, Van Mierlo,
Beekhuis, Brock/Roelen: za. en zo.
dr. Saeys, tel: 01713-12217 Alke
made - Leimuiden - Rijnsaterwou-
de: Praktijken Glansbeek, Larde-
noije en Van Blooijs: za. en zo. dr.
Lardenoije, tel: 01721-8269 Al
phen: groep 1: za. dr. Bos, tel:
72472 en zo. dr. Eradus, tel: 72072
groep 2: za. dr. Van Engelen, tel:
21915 en zo. dr. Rakers, tel: 45610
groep 3: za. dr. De Jong-Van
Leeuwen, tel: 22833 en zo. dr. Ey-
sink Smeets, tel: 32059 groep 4:
za. en zo. dr. Vletter, tel: 25640
Hazerswoude-Koudekerk: za. en
zo. dr. Uhlenbeck, 01728-9281
Benthuizen - Boskoop: za. en zo.
dr. Leeuwenburgh, tel: 01727-
15700 Langeraar - Nieuwveen -
Ter Aar - Woubrugge: za. praktijk
Nieuwveen, tel: 01723-8101
Nieuwkoop - Noorden - Zevenho
ven: za. en zo. dr. Sluis, tel: 01725-
79301 Hillegom: eigen huisarts
bellen.
HOMEOPATHISCHE ARTSEN LEI
DEN Waarneemregeling voor D.
Koster, C. Juffermans en I. Cowan.
De dienstdoende arts is te berei
ken via de dokterstelefoon, tel:
071-122222.
TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp - Oeg8tgeest- Warmond: za.
en zo. dr. Van Riesen, tel: 124516
Zoeterwoude: dr. Freeke, tel:
410950/414547. Alkemade - Lei
muiden: eigen tandarts bellen voor
12.00 uur. Leidschendam: Voor
spoedgevallen tel: 3974491. Bol
lenstreek: dr. 02521-16918
Noordwijk: dr. Passchler, tel:
19441 Katwijk: Guyt, tel: 15740
APOTHEKEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest - Voorschoten:
za. en zo. Apotheek Tot Hulp der
Mensheid, Rosmolen 13 Leiden,
tel: 211611; Apotheek Stevenshof,
Ina B. Bakkerplein 1 Leiden, tel:
313234; Apotheek Voorschoten,
Leidseweg 66 Voorschoten, tel:
612525 Alkemade: Apotheek Al
kemade 01713-9100 (Noordwijk)
- Katwijk - Rijnsburg: za. en zo.
Apotheek Rijnsoever, Hoornespleln
121-125 Katwijk, tel: 26457 Leid
schendam: Apotheek Steenvoor
de, Pr. Margrietsingel 54 Rijswijk,
tel: 3940129 Noordwijkerhout:
Spoedrecepten tel: 3511 Sassen
heim: 02522-10169.
WIJKVERPLEGING Leiden -
Noordwijkerhout - De Zilk - Voor
hout: tel: 071-122222. Bollen
streek: Wijkverpleging gezond
heidscentrum, tel: 02522-14147.
Hillegom: Opgave vla het ant
woordapparaat, tel; 02520-16217.
Leidschendam: kruisvereniging,
tel: 070-455300. Oegstgeest:
kruisvereniging, tel: 071-177444.
DIERENARTSEN Leiden: groep
1: Van der Wouw, Koster, Vestjens;
za. en zo. Van der Wouw, 764058
groep 2: Muurling, Helder, Roest;
za. en zo. dr. Roest, tel: 890405
Leidschendam: eigen dierenarts
bellen. Bollenstreek: Geen gege
vens ontvangen Katwijk: Spreek
uur van 11.00 - 12.00 uur bij dr.
Snel.
APOTHEKEN De avond- en
nachtdiensten van de apotheken In
de regio Leiden worden waargeno
men door de apotheken die ook
weekenddienst hebben.
ONGEVALLENDIENST ZIEKEN
HUIZEN LEIDEN Ongevallen-
dienst elke dag Academisch Zie
kenhuis behalve van dinsdag 13.00
u. tot woensdag 13.00 u. (Diaco-
nessenhuis poliklinieken tel
155543, afdeling S.C.U. tel 175639)
en van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13.00 u. (Ellsabeth-ziekenhuls).
De Geneeskundige Dienst Leiden
is verhuisd van de Roodenburger-
straat in Leiden naar de Crones-
teinkade 18a in Leiden.
VERENIGING BESCHERMING ON
GEBOREN KIND Hulpverlening
bij ongewenste zwangerschap voor
moeder en kind. Bel tel. 071-
896309; 071-897762; 033-620244
(dit laatste nummer is dag en nacht
bereikbaar).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur da
gelijks van 14.30 tot 15.15 uur en
van 19.00 tot 19.45 uur. Kinderaf
deling dagelijks van 10.30 tot
19.00. Niet meer dan twee bezoe
kers per patiënt. Op de afdeling
special care kan men terecht van
10.30 tot 11.00 uur en van 19.00
tot 19.30 uur. Voordat de laatste
twee afdelingen bezocht kunnen
worden dient eerst te worden over
legd met de dienstdoende ver
pleegkundige.* Sint Elizabeth-zie-
kenhuis: Volwassenen dagelijks
van 14.00-14.45 u. en van 18.30-
19.30 u.; klasse-afdelingen ook
11.15-12.00 u. Kraamafdeling: dag.
van 15.00-16.00 u. en van 18.30-
19.30 u. en van 19.30-21.00 u. al
leen voor vaders. Kinderafdeling
dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbe-
waking) dag. van 14.00-14.30 u. en
van 19.00-19.30 u. Intensieve ver
pleging: dag. van 14.00-14.30 u. en
van 18.30-19.00 u. Sport-Medisch
Adviescentrum: Spreekuur ma.
19.30-20.30 u. in het St. Elisabeth-
ziekenhuis. Endegeest: Di. en vr.
13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u.
en 14.00-15.00 u.; eerste klasse:
de gehele dag. Jelgersmakliniek:
Jongerenteam: za. en zo. 14.00-
17.00 u. Opname: werkdagen
16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag.
10.00-11.30 en 14.00-16.30 u.
Team A, C en D: dag. tot 21.00 u.
met uitzondering van behandeltij
den en etenstijden. Academisch
Ziekenhuis: Voor alle patiënten
(behalve kinderen) zijn de bezoeku
ren als volgt: Dagelijks 14.15-15.00
u. en 18.30-19.30 u. Avondbezoe
kuur afdeling verloskunde: 18.00-
19.00 u. De Praematurenafdeling:
voor ouders en familie is na over
leg met patiënten doorlopend be
zoek mogelijk. Bezoek aan ernstige
patiënten: wanneer aan ernstige
patiënten doorlopend bezoek
wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken. Kinderkliniek:
zalen voor peuters, kleuters en
grote kinderen 15.15-17.00, baby
zaal en boxenafdeling: volgens af
spraak met het verpleegkundig
hoofd. Bezoektijden kinderafdelin
gen: voor ouders van opgenomen
kinderen na overleg met verpleeg
kundig hoofd. Voor andere bezoe
kers van kinderen: Keel-, neus- en
oorheelkunde en neurologie: 14.15-
15.00 en 18.30-19.30. Oogheelkun
de en heelkunde: 14.15-15.00 en
18.30-19.00 Rijnoordziekenhuis:
Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30-
19.30 u. Extra bezoek hartbewa-
king: 11.00-11.30 u. Extra bezoek
vaders kraamafdeling: 19.30-20.30
u. Kinderafdeling 15.00-15.30 u. al
leen voor ouders 18.00-18.30 u.
CENTRALE REGISTRATIE KIN
DEROPVANG (Koornbrugsteeg 2,
2311 EK Lelden, tel 254810.) Infor
matie over en aanmelden voor kin
deropvang In Leiden. Geopend: ma
t/m vr dag 9-12.
ANTI-DISCRIMINATIE CENTRAAL
MELDPUNT LEIDEN. Ketelboeter-
steeg 10. Ma. t/m vr. telefonisch
bereikbaar van 10.00 tot 16.00 via
071-120903. Spreekuur ma. 13.00-
15.00 en do. 18.80-20.30.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Ketelboeters-
steeg 10, tel. 130775; afdeling be
lastingen: alleen op afspraak,
klachtenbureau: dl. en do. 18.30-
20.30, afdeling vreemdelingen
recht: ma. 13-15 en do. 18.30-
20.30, afdeling vrouw: vr. 10-12.
SOS Telefonische Hulpdienst Lei
den e.o. Voor een gesprek van
mens tot mens. Vertrouwelijk. Dag
en nacht bereikbaar. Telefoonnum
mer achterop de telefoongids (071-
125202).
