Leger zonder vijand CDA vreest komst nieuw schooltype Strijd tussen leger Irak en Kurden bij Turkse grens >Wel een Palestijnse staat, maar niet praten met de PLO" 1 BUITENLAND QeidóaOowumt VRIJDAG 15 MAART 1991 PAGINi (ffl Arafat blijft PLO leiden NEW YORK Yasser Arafat heeft in een interview met de New York Times van vandaag bezworen dat hij voorzitter blijft van de Palestijnse Bevrijdingsor ganisatie PLO. Deze organisatie is vol gens hem, ondanks het feit dat zij in de Golfoorlog de kant koos van Irak, „po pulairder dan ooit". Arafat verklaarde dat er geen vrede in het Midden-Oosten mogelijk is als Israël zich niet terugtrekt uit de bezette gebieden, waar dan ver volgens een Palestijnse staat gesticht moet worden. Hij zei dat hij het leider schap van de PLO niet zal opgeven ten zij de meerderheid van de Palestijnen ervoor is dat hij aftreed. „Ik heb vele kaarten die ik uit kan spelen", ver klaarde Arafat, „en mijn troefkaart is de beste - de steun van mijn mensen". Hij verdedigde zijn steun voor Saddam Husayn. Perez wil debat over bescherming Palestijnen NEW YORK De secretaris-gene raal van de Verenigde Naties, Javier Perez De Cuellar, heeft gisteren het idee gelanceerd van een speciale bij eenkomst voor een debat over be scherming van de Palestijnen in de door Israël bezette gebieden. Het idee van een speciale bijeenkomst is het vervolg op een resolutie die de Vei ligheidsraad van de VN op 20 decem ber vorig jaar aannam. In deze reso lutie wordt van de secretaris-gene raal verlangd dat hij opnieuw pogin gen in het werk stelt om de situatie van de Palestijnen van nabij te vol gen. Andere landen worden opgeroe pen iets te doen om te zorgen dat Is raël de conventie naleeft. Bewolkte thuiskomst De emir van Kuwayt, Jaber al-Ach- med al-Sabah, keerde gisteren einde lijk terug uit ballingschap. Alles leek voor het oog weer bij het oude: de baas is thuis, het mooie leventje van vroeger kan worden hervat. Maar dat is allemaal schone schijn. De emir moest naar een villa, want zijn paleis is verwoest. „Toen hij de ravage zag, had hij het liefst rechtsomkeert ge maakt", zei een verbitterde Kuwayti cynisch. De aanhoudende branden in de olievelden dreigen al-Sabah's ge plunderde land op termijn volledig droog te leggen. En in het buitenland is er de woede over de verhalen dat Kuwayt Palestijnse gastarbeiders met honderden tegelijk het land uitzet. FOTO: AP [ajc DEN HAAG De CDA-frac- tie in de Tweede Kamer heeft grote bezwaren tegen de wijze waarop staatssecretaris Walla ge van onderwijs de invoering van de basisvorming gestalte wil geven. Een bepaling in het wetsvoorstel zou volgens het CDA in strijd zijn met het re geerakkoord. Het CDA vreest in tegen stelling tot de PvdA dat Wallage (PvdA) via de basis vormingde invoering van een nieuw en gemeenschappe lijk pakket van veertien vak ken in de eerste jaren van mavo, havo, vwo en lbo toch een geheel nieuw school type wil invoeren. De fractie baseert die vrees onder andere op de bepaling in het wetsvoorstel dat, hoe dan ook, aan het einde van het tweede leerjaar een advies moet worden uitgebracht voor het verder te vervolgen onder wijs. Dat is volgens het CDA in strijd met het regeerak koord. „Want daar is afgespro ken dat aan de basisvorming geen doorstroomkwalificaties zullen worden verbonden, mede om er juist geen school type van te maken", schrijft de CDA-fractie in schriftelijk Het CDA wil de invoering i \de de basisvorming met een j 1 ft h uitstellen omdat het er r €affe naar uitziet dat het wei t vingsproces voor de zomern worden afgerond en er boi dien nog allerlei zaken ontwikkelen zijn". 'vi e pl; üng ode Het voornemen was de ba> vorming na een voorbei dingsvoorjaar (met ingang wild iprel 1 augustus 1991) in te voei Lh per 1 augustus 1992. Wat L CDA betreft wordt dat per nge, augustus 1993, na twee voort i reidingsjaren. Dat stuit niet grote bezwaren van de Pvd Egv Veertigduizend banen weg, tien kazernes dicht, een splinternieuwe luchtmobiele brigade; de defensienota van minis ter Ter Beek lijkt nogal ingrijpend. Dat is-ie ook, zegt prof. drs. B. Tromp, hoogleraar internationa le betrekkingen, maar niet om deze redenen. Niet de aard van ons le ger verandert ingrij pend, maar de functie: het gaat niet langer om verdediging van ons grondgebied, maar om ingrijpen bij internatio nale conflicten. Het mi nisterie van defensie wordt weer een ministe rie van oorlog. Het ministerie van defensie wordt weer een ministerie van oorlog, meent prof. drs. B. Tromp, hoogleraar internationale betrekkin< FOTO: SP „DRIE KRIJGSMACHTONDERDELEN IS TE VEEL VOOR NEDERLAND' EINDHOVEN Het is nog niet eens zo heel lang geleden dat de wereld uit blonk in overzichtelijk heid. Wij zaten lekker binnen, in ons Westeuro- pese huis, buiten was het gevaarlijk, daar zaten de rovers. We hadden daar om geweren en we wisten welke kant die op moes ten wijzen. Naar het oos ten. Maar toen kregen de rovers een andere hoofdman, die hen omschoolde tot aardige jongens en zei dat hij bij ons in wilde trekken, in ons gemeenschap pelijke Europese huis. We werden daar een beetje ze nuwachtig van. Wat moesten we nu met onze geweren? Om smeden tot ploegscharen? Be waren voor later? We wisten het niet. Hevige knallen maakten een eind aan ons ge peins. Een paar straten ver derop waren ze elkaar in de haren gevlogen. Moesten ze dat zelf weten? Maar straks stond het hele dorp in brand! En die arme drommels die wa ren aangevallen, konden we die zomaar in de steek laten? We keken nog eens met een schuin oog naar onze geweren en toen wisten we het weer: hier lag een taak. We versloe gen dus de agressor en keer den tevreden naar huis terug. Met onze geweren. Wat moes ten we daar nu mee? Ziehier in een notedop het di lemma waar minister Ter Beek voor gesteld stond toen hij zich zette aan het schrijven van zijn defensienota. Terwijl de wereld in hoog tempo ver anderde en de vaderlandse fi nanciën almaar slonken, moest hij vaststellen welke nieuwe rol onze krijgsmacht zou krij gen. Het antwoord: inkrimpen en herstructurerén. Een klei ner leger, dat niet langer pa-, raat staat om de Russen terug te slaan, maar des te alerter is op mogelijk gevaar van elders. Professor Bart Tromp, oud-lid van het PvdA-bestuur, hoogle raar internationale betrekkin gen en lid van de adviesraad Vrede en Veiligheid, vindt het op zich een logische keuze, maar zet vraagtekens bij Ter Beeks uitwerking. „Tot voor kort was het heel eenvoudig", zegt Tromp. „Er was één potentiële, zij het te gelijkertijd onwaarschijnlijke aanvaller: de Sovjetunie. Die dreiging is verdwenen, het is veel minder duidelijk waar de veiligheidsrisico's vandaan ko men, maar dat ze er zijn is ze ker. Het is terecht dat de mi nister dat in zijn nota zegt. Maar het verband tussen die diffuse risico's en de Neder landse krijgsmacht is buitenge woon dun. Inderdaad, er zijn vraagtekens te zetten bij de stabiliteit in de Sovjetunie, maar betekent dat dat het NAVO-grondgebied wordt be dreigd? Dat lijkt me niet. En als er in Oost-Europa etnische conflicten uitbreken is dat af schuwelijk voor de toeristen industrie maar nauwelijks een gevaar voor West-Europa als zodanig. In China heeft tussen 1965 en 1974 een complete burgeroorlog gewoed, die mil joenen doden en gewonden heeft gekost, maar voor ande re landen heeft dat niet veel betekend. Ik zie in zo'n situa tie ook geen rol voor ons weg gelegd als brandweerploeg: wat zouden we meer kunnen doen dan olie op het vuur gooien? Een brandweerploeg van pyromanen, dat zouden Dót de Oosteuropese landen kampen met een veiligheid sprobleem, staat wat Tromp betreft overigens buiten kijf. Wie op historische gronden grenzen ter discussie wil stel len (Tromp: „Natuurlijke grenzen bestaan niet"), kan in Midden-Europa en op de Bal kan zijn hart ophalen. Met het wegvallen van het Warschau Pact ontbreekt het op dit mo ment aan een overkoepelend orgaan om dergelijke discus sies te smoren. Tromp: „De Oosteuropese landen bevinden zich in een politiek-militair vacuüm. Een geassocieerd lid maatschap van de NAVO is daarom voor hen te verkiezen boven elke andere optie. Hon garije heeft daar al om ver zocht en ook Tsjechoslowakije voelt er wel voor. De NAVO zou zich in elk geval garant kunnen stellen voor hun terri toriale onschendbaarheid". Wat de Sovjetunie betreft: Tromp acht de kans dat daar zeker niet uitgesloten. Maar dan nog lijkt hem een aanval van de Sovjetunie op West-Eu ropa hoogst onwaarschijnlijk. Al was het maar omdat het de Russen sinds hun terugtrek king uit de Oosteuropese broe derlanden tenminste twee jaar zou kosten om militair gereed te zijn voor een aanval op het Westen. Achterhaald Een Nederlands leger paraat aan de oostgrenzen is dus ach terhaald, dat is Tromp met Ter Beek eens. Blijft over een in gekrompen leger voor het ge val dat („tenzij je net als Costa Rica je hele leger weg wilt doen") en vooral een mobiel leger ten behoeve van de in ternationale rechtsorde. Waar onder Ter Beek, tot veront waardiging van Groen Links, ook onze economische belan gen schaart. Tromp vindt dat wel zo eerlijk. „Nederland is in die dingen altijd zo hypo criet. Het licht moet wel blij ven branden, maar we mogen niet vechten voor olie. Niet dat ik geloof dat het daar in de Golfoorlog uiteindelijk om ging, maar je mag wat mij be treft wel zeggen dat het on aanvaardbaar is dat een dicta tor een groot deel van de mon diale olievoorraad in bezit neemt". Dat Ter Beek ervoor kiest het Nederlandse leger een rol te laten spelen als deel van een internationale politiemacht onder de vlag van de Verenig de Naties, vindt Tromp geen slechte keuze, al tekent hij er bij aan dat de benaming 'mi nisterie van defensie' daarvoor minder voldoet dan het vroe gere 'ministerie van oorlog'. Maar Tromp vraagt zich wel af of het nu wel zo verstandig is de Nederlandse bijdrage vorm te geven via de voorge nomen luchtmobiele brigade. Een dergelijke eenheid, die is voorbestemd om snel ter plek ke te zijn en fors te kunnen ingrijpen, past helemaal niet in onze vaderlandse militaire cultuur, aldus Tromp. „Je maakt mij niet wijs dat Neder land zich als één van de eer sten meldt als Pakistan Afga- nistan is binnengevallen. Zo werkt dat bij ons niet. In de een rechtse, door het militaire^—zeventiende eeuw al vond je apparaat geïnspireerde geen enkele vloot dan de Ne- machtsgreep zal plaatsvinden derlandse waarbij het gewoon te was dat voorafgaand aan een zeeslag de verschillende commandanten per sloep naar het admiraalsschip voeren voor overleg. Overleggen! Dat deden alleen de Nederlan ders". „De gang van zaken rond de Golfoorlog toont aan dat het in Nederland nog steeds zo gaat. Het ligt daarom niet zo voor de hand dat Nederland zich verschrikkelijk druk gaat ma ken over deelname aan een in ternationale interventie macht. Ik zie het nut daarvan niet. We zijn er ook niet voor toegerust, we missen de tradi tie die de Engelsen en de Fransen wat dat betreft heb ben. Als Nederland een serieu ze bijdrage wil leveren, moet het uitgaan van datgene dat ons leger heeft en waarin het Doekje Tromp veronderstelt dat de vorming van de luchtmobiele brigade een doekje voor het bloeden van de landmacht is, een goedmakertje. Als er een of andere snelle eenheid ge vormd moet worden, waarom dan niet het reeds bestaande korps mariniers uitgebreid met een aantal waardevolle elementen uit andere krijgs machtonderdelen? „Dat lijkt me voorhands beter dan te be ginnen met iets totaal nieuws". Maar ernstiger dan de lance ring van een wellicht overbo dige luchtmobiele brigade, acht Tromp het uitblijven van een werkelijke herstructure ring in de defensienota. Voor een klein land als Nederland, dat bovendien deel uitmaakt van verschillende samenwer kingsverbanden, is het bestaan van drie afzonderlijke krijgs machtonderdelen (landmacht, luchtmacht, marine) teveel van het goede, aldus Tromp. Hij wilde dat de minister dat nu eindelijk ook eens zou con cluderen en een keuze zou durven maken voor de afsto ting van één van de drie. „Maar het is toch weer meer van hetzelfde. Alle onderdelen moeten blijkbaar instand wor den gehopden, hoe gebrekkig ook. In die zin is de defensie nota niet het baanbrekende werk dat het worden zou; eerder een discussiestuk. En als zodanig heeft het ook wel nut". STEVO AKKERMAN SUSKEENWISKE DE MYSTERIEUZE MIJN (c) Standaard Ulloev®rl]/Wav«ry Productions ANKARA De strijd tus sen het Iraakse leger en Kurdische opstandelingen in het noorden van Irak heeft zich uitgebreid tot aan de Turkse grens. De militairen hebben twee oliebronnen bij Kirkuk in brand gestoken en een bloedbad aangericht on der de bevolking van Kir kuk. Maar volgens een woordvoerder van Patrio- tische Unie van Kurdistan (PUK) in Teheran hadden de rebellen het leger don derdag uit de stad verdre ven. Het Anatolische persbureau in Turkije meldde dat de Turkse scholen in het grensgebied met Irak zijn gesloten als gevolg van de felle artilleriegevech ten tussen leger en verzet. Ra dio Teheran, het Iraanse pers bureau IRNA en de verenigde Iraakse oppositie zijn eenstem mig in hun berichtgeving over de overwinningen van het Iraakse verzet tegen het regi me van president Saddam Hu sayn. De radio meldde dat een leider van de regerende Ba'ath-partij en zestien andere partijfunctionarissen in Raniy- ah, in Noord-Irak, zijn omge komen bij gevechten. In de centrale provincie Babylonië zijn de hoofdstad Al-Hillah, 100 km ten zuiden van Bagh dad, en zeven andere steden nu in handen van de opstan delingen. De gouverneur van Babylonië, Adnan Husayn, is terechtgesteld, alsmede vier andere hoge functionarissen, aldus de oppositie. In het zuiden van Irak zijn verscheidene steden ingeno men door sji'itische rebellen. Het 'volksleger' heeft een groot aantal tanks buitge maakt op de regeringstroepen en militairen lopen mass over naar het verzet. De rai Stem van Revolutionair li meldde dat de opstandeling 70 procent van de provin Basra onder controle hebbi J De strijd in de havenstad R ra zelf woedt evenwel onvi minderd voort. Volgens het in Parijs gevest de bureau van het Iraanse vi zet de Volksmujaheddin ht an o ben zich zowel in het noord als in het zuiden van Ir „troepen van de Pasdaran, Iraanse Revolutionaire Gan .jjg pn van Hp mullahs van V en van de mullahs van Iraanse regime" gemengd de strijd. age. Advocaten vragen vrijspraak voor IRA - verdachten ROERMOND De raadslie den van Sean Hick en Paul Hughes hebben gisteren op de zevende dag van het IRA-pro- ces voor de rechtbank in Roer mond vrijspraak bepleit. Er bestaat volgens mr. R. Bom tegen zijn cliënt Hick (30) geen enkel bewijs dat hij als mede pleger kan worden beschouwd van de moord 27 mei vorig jaar op twee Australische toeristen in Roermond: Geen enkele ge tuige heeft Hick gezien. Wat resteert is één man, die meent dat de ogen van één van de schutters lijken op die van Hick, aldus de raadsman. „Daaraan kan geen enkele be wijslast worden ontleend". Er is zelfs geen aanwijzing dat Sean Hick op de markt van Roermond, waar de dubbele moord werd gepleegd, is ge weest. Hetzelfde geldt voor aanwijzingen dat hij betrokken is geweest bij de beraming van de aanslag. Ook het technisch onderzoek en de verklaringen van een studente hebben geen belastende verklaring opgele verd, betoogde mr. Bom. Hughes (27) heeft volgens zijn raadsman mr. W. van Benne- kom een volstrekt en uitvoerig alibi. Er is slechts de verwarde verklaring van een vrouw uit Venlo tegen hem. Tegenover die ,ene getuige staan drie on der ede afgelegde verklaringen van Noordieren die zeggen dat ze op de dag van de aanslag met Hughes in Ierland naar een sportwedstrijd zijn geweest en dat ze daarna zijn uitgegaan. De raadsman kwam niet ver der dan mogelijke betrokken heid bij de IRA. In dat geval achtte hij een straf gelijk aan het voorarrest acht maan den afdoende. CASTRO: VOLK IRAK NIET VOORBEREID HAVANA De Cubaanse lei der Fidel Castro is er van overtuigd dat Irak de Golfoor log verloren heeft omdat het volk niet voorbereid was en niet tot de dood heeft gevoch ten. Castro zei voor een gehoor van universiteitsstudenten dat Cuba zelf nooit een oorlog zal beginnen. Mocht de strijd toch losbarsten, dan zal Cuba die tegen elke prijs winnen, omdat het eiland zich al jarenlang op oorlog voorbereidt, zo hield Castro de studenten voor. De Cubaanse leider zei dat een oorlog alleen kan eindigen met de overwinning of de dood. In Irak was wel een groot leger, maar ontbrak het de bevol king aan een oorlogsdoctrine, aldus Castro. Oefening Met stokken bewapende studenten van de Kyunghee Universiteit in Seoul bestoken de oproerpolitie met brandbommen. De onge veer vijfhonderd studenten protesteerden tegen oefeningen van Amerikaanse en Zuidkoreaanse militairen, die nabij de universi teitscampus werden gehouden. FOTO: AP ISRAËLISCHE TIENERS DISCUSSIËREN OP NEDERLANDSE SCHOLEN DEN HAAG Een mooi, klein land met veel water en spontane, vriendelijke mensen. Dat zijn de voor lopige indrukken die Eyal Dvir (17) en Adi Eran (16) hebben van Nederland. De twee Israëlische scho lieren die tot 25 maart in ons land verblijven, laten zich uitsluitend in positie ve bewoordingen uit. Ze zijn door het Israëlische ministerie van buitenlandse zaken naar Nederland ge stuurd om verschillende scho len te bezoeken. Ze doen van uit Den Haag onder andere de plaatsen Amersfoort, Hilver sum, Hoofddorp, Waalwijk en Oosterhout aan. Ze hebben op de scholen inmiddels honder den jongelui ontmoet en met hen van gedachten gewisseld over verschillende onderwer pen die met Israël te maken hebben. Het doel is een recht streeks contact te leggen tus sen de jongeren in Israël en Nederland en een open dialoog op gang te brengen. Er wordt voornamelijk ge praat over politiek, een gevoe lig onderwerp als het om Is raël gaat. „De meeste scholie ren weten veel over Israël maar er worden geen vijandi ge vragen gesteld", zegt Eyan. Zelf heeft het tweetal een uit gesproken mening over de Palestijnse kwestie en aanver wante zaken. Je kunt er niet omheen. Ze wonen in één land met de Palestijnen. Al merken ze in hun dagelijks leven nau welijks iets van de intifada, de Palestijnse opstand. De intifada duurt nu al drie jaar en er is geen enkele ver betering in zicht wat betreft de situatie in de door Israël bezet te gebieden. Zowel Eyal als Adi is van mening dat daar een Palestijnse staat moet ko men. „Maar alleen als ze in vrede naast ons willen leven en de staat niet als een uitvals basis gebruiken om acties uit te voeren in Israël", aldus Eyal. Adi is van mening dat de Is raëlische regering niet juist handelt. „Ze moet onder druk gezet worden om te onderhan delen met de Palestijnen". Bei de scholieren zijn vóór onder handelen, maar duidelijk is dat dit niet moet gebeuren met de PLO. „De Palestijnse Bevrij dingsorganisatie blijft een ter roristische organisatie. Ze heeft weliswaar Israël erkend maar niet haar ideologie ver anderd", zegt Adi. „Ze streeft er nog steeds naar om van heel Israël een Palestijnse staat te maken", voegt Eyan er aan toe. Verkeerd Maar zit premier Shamir dan ook niet helemaal verkeerd met zijn ideologie van een Eretz (groot) Israël? Eyan: „De Likud Partij hangt inderdaad deze ideologie aan, maar Sha mir vertegenwoordigt slechts een deel van de bevolking. Ik persoonlijk ben ertegen. Sha mir is realistisch en zal op den duur deze ideologie loslaten, hoop ik". De PLO wordt omschreven als een terroristische organisatie die geweld tegen de joodse be volking gebruikt. Maar wat is het verschil met de Israëlische regering, die geweld tegen de Palestijnen in de bezette gebie den gebruikt? Adi: „De Israëlische overheid probeert de rust en de vrede in de bezette gebieden te handhaven terwijl de PLO ge weld gebruikt om joodse men sen te vermoorden. De Israëli sche regering is er niet op uit om Palestijnen te doden". Wat betreft de houding van de Palestijnen gedurende de Golfcrisis zijn Eyan en Adi een andere mening toegedaan dan menige Israëliër en West europeaan. Adi: „De Palestii- nen mogen steunen wie ze wil len; als ze in Saddam Husayn hun leider zien, steunen ze hem. Daar kunnen we verder niets aan doen. Het heeft vrij weinig te maken met de situa tie in Israël. De vredesonder handelingen kunnen met an dere dan PLO-gezinde Pales tijnen gebeuren". Maar is het wel realistisch o de PLO buiten de onderhi delingen te houden? Tenslot vertegenwoordigt deze orgar satie een groot deel van i Palestijnse bevolking. Eyan „Arafat is niet de onbetwist! leider van de Palestijnen. Nie mand uit de bezette gebiedei werpt zich op als leider omda de PLO dit voorkomt doo middel van geweld. Een nieu we leider zou democratisch ge kozen moeten worden doo; verkiezingen in de bezette g bieden". kiste lomr ieg iaar in u Bang Tijdens de Scud-aanvallen vanuit Irak op Israël was zo wel Adi als Eyan in Jeruza- lem. Ze waren wel bang m; maakten zich ook zorgen i hun families in Tel Aviv, het voornaamste doel van raketaanvallen. De mogelijk heid dat Saddam Husayn che mische wapens zou gaan ge bruiken, leek reëel. „Hij is in staat chemische wapens tegen zijn eigen mensen in te zetten dus waarom niet tegen ons", zegt Eyan. Vrede in het Midden-Oosten lijkt voorlopig verder dan ooit Met de huidige regering is de kans op vredesonderhandelin gen miniem. Met Peres, leider van de Arbeiderspartij, als premier zou de situatie er niet veel rooskleuriger uitzien vol- fens Adi. Ze ziet het somber- er in dan Eyan. „Misschien zou Peres meer bereidheid to nen om te onderhandelen, maar bedenk wel dat hij niet L alleen in de regering zit. Vijf tig procent van de zetels waarschijlijk voor Likud zijn' aldus Adi. Een belangriik positief asj is dat de Arbeiderspartij streeft naar een Eretz Israël] Dit zou volgens Eyan kunnenl leiden tot vredesonderhande-f lingen met de Palestijnen.] „Want dan zou Peres bereid) zijn de bezette gebieden op t geven. Hier zou dan een Pale- Y/ stijnse staat verrijzen". BIENDOE RAMDHAN1 fail VS overschatten aantal Iraakse grondtroepen WASHINGTON Het Ame rikaanse ministerie van defen sie 'heeft gisteren toegegeven dat er veel minder Iraakse troepen in Kuwayt en het zui den van Irak gelegerd waren bij het begin van het grondof- fensief dan de aanvankelijk geschatte 540.000 man, omdat de luchtaanvallen tot een mas saal sterven en deserteren hadden geleid. Defensiewoord voerder Pete Williams be streed echter gepubliceerde berichten dat er maar een kwart miljoen Iraakse troepen |a in Kuwayt en het zuiden van Irak waren toen het grondof- h fensief begon. lort

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 4