Ontdekker' grieppil boos
foutieve berichten
over
Stoornis aan
schildklier kan
tot postnatale
depressie leiden
3in Innenland
IR
f' ïEN BUCK-AFFAIRE IN HET KLEIN
Kamer wil
meer greep
op doen en
laten BVD
V
D66 VALT BUITEN
GS VAN UTRECHT
Alcoholarm bier zal
pils niet verdringen
Qeidó&Qowuvnt
VRIJDAG 15 MAART 1991 PAGINA 3
anbod en gebruik
-nummers stabiel
HAAG Aan de onstuimige groei
r •-[ m de de zogenaamde 06-koopnummers in
jij |5 land is een eind gekomen. De PTT con-
ateert een 'stabilisering' in zowel aanbod
5 gebruik van 06-nummers. Van de 167
iljoen 06-gesprekken van vorig jaar had
rkeu rh nog altijd tachtig procent betrekking op
ng bbelboxen, sekslijnen en dergelijke. De
dal bilisering wordt toegeschreven aan de
ne „Bel ze gerust, bel ze bewust" die
:9 en begin vorig jaar is gevoerd om
011 publiek te wijzen op de financiële risi-
'svan de zogeheten 06-koopnummers. Het
[eet van de campagne lijkt nu wat te zijn
endi ggeebd, maar intussen hebben al enkele
-a ploitanten een 06-koopnummer ~A
lus de PTT.
Nederlandse aanpak
tbc in Derde Wereld
DEN HAAG De Wereldgezond
heidsorganisatie (WHO) gaat de toe
nemende tuberculose in ontwikke
lingslanden aanpakken met een Ne
derlandse methode. In het jaar 2000
moet dan 85 procent van de gevallen
te genezen zijn. Een drastische aan
pak is nodig omdat deze besmettelij
ke infectieziekte weer snel om zich
heengrijpt in ontwikkelingslanden.
Op een bijeenkomst in Den Haag bij
de KNCV, de landelijke vereniging
tot bestrijding van tuberculose, zei de
voorzitter van het WHO-tuberculose-
plan A. Kochi dat tuberculose in de
Derde Wereld weer helemaal terug
is. Per jaar raken acht miljoen men
sen besmet van wie drie miljoen er
uiteindelijk aan overlijden.
OVERLIJDEN VIER
VERSLAAFDEN TOEVAL
ROTTERDAM De vier heroïne-
verslaafden die maandag in Rotter
dam levenloos zijn aangetroffen,
blijken te zijn overleden aan een
overdosis drugs of aan een combi
natie van druggebruik en' een
slechte gezondheid. Dat er op één
dag vier dodelijke slachtoffers vie
len iets wat nog nooit eerder is
voorgekomen berust volgens de
Rotterdamse politie op louter toe
val. Een en ander is gebleken uit
het onderzoek dat het gerechtelijk
laboratorium op verzoek van de
politie met spoed heeft uitgevoerd.
De politie vermoedde aanvankelijk
dat er een partij heroïne van infe
rieure kwaliteit in omloop was en
vreesde dat er nog meer slachtof
fers zouden vallen.
Diepenveen krijgt
Beatrix-en-Clausbos
DIEPENVEEN Op een perceel
van één hectare landbouwgrond in
Diepenveen wordt een Beatrix-en-
Clausbos aangelegd. Inwoners, bedrij
ven, verenigingen en instellingen uit
de omgeving van Deventer kunnen
er bomen laten planten. Voor elke
boom betaalt men een tientje. De
Stichting IJssellandschap en de
Oranjeverenigingen uit Deventer en
Diepenveen reageren met dit initia
tief op de oproep van koningin en
prins ter gelegenheid van hun zil
veren huwelijk om de leefomgeving
groener te maken. „Niet iedereen
heeft een tuin om bomen te planten.
De aanleg van een bos biedt de moge
lijkheid toch bij te dragen", aldus de
initiatiefnemers gisteren.
lOTTERDAM Het
lkeiieuws leek aardig. Een
otterdamse onderzoeker
an de Erasmusuniversi-
;it in Rotterdam had een
gebi illetje gevonden dat de
iepprik kon vervangen,
inder kosten, minder
bijwerkingen. Helaas. De
-n, omovendus, drs. G.J.
^aar!311 Daal, zegt het slacht-
Ifer te zijn geworden van
ig;;, e onzin die zijn eigen af
dek 'ÜHg persvoorlichting
bijeeft verspreid.
do
k°®oen drs. Van Daal de berich-
in de media las over zijn
jen proefschrift, sloeg de
irik hem om het hart. Angst
uor een zogeheten 'Buck-ef-
ct' kwam onmiddellijk op.
eliswaar zou het nieuwe me-
n, Paspat Oral genaamd,
lichaam wellicht kunnen
schermen tegen zeven
n bacteriën, maar dat het
ik de griepinjectie zou kun-
vervangen is absoluut uit
m0'duim gezogen!
•urit ït medicijn, dat Van Daal
teei ik al niet zelf heeft uitgevon-
,rec n, maar aangeleverd heeft
I kregen van de Duitse far-
aceutische opdrachtgever
itpold Werk in München, is
n O0)\nog toe enkel beproefd op
uiteen. Of het ook op mensen
•«kt is nog maar de vraag,
ktpold heeft het medicijn la-
registreren in Duitsland,
voorbereiding op testen
■et mensen. Dat onderzoek
Dtl-bn nog minstens twee jaar
mjjProf.dr. N. Masurel, hoogle-
aar virologie en directeur van
et Nationaal Influenza Cen-
voor Nederland, is ook
-kilc oorstander van uiterste te-
chte
,k?
rughoudendheid over de resul
taten van de bevindingen van
Van Daal. „Het gebeurt zo
vaak in de medische wereld
dat stoffen op ratten of muizen
blijken te werken en niet op
mensen", zegt Masurel. Ook de
viroloog vreest een wat hij
noemt 'Goudsmit-effect'
red.), nu blijkt dat bevindin
gen van een wetenschapper
verdraaid of ongenuanceerd in
de pers komen.
Het middel Paspat Oral, dat
Van Daal onderzocht heeft op
de werking, moet niet gezien
worden als een klassieke vac
cinatie, zegt de promovendus.
Die voorziet het lichaam im
mers van een onschuldige do
sis ziekteverwekkers, waarop
het lichaam zelf een afweerap-
paraat ontwikkelt. Paspat Oral
versterkt echter een ander af
weersysteem, het zogeheten
non-specifiek afweersysteem.
Cellen en stoffen daaruit gaan
in principe elke indringer in
het lichaam te lijf. Gebleken is
nu dat Paspat Oral bij muizen
een stimulerende werking
heeft op de afweer in slijm
vliezen van de mond, ogen,
neus, luchtwegen, darmstelsel
en de vrouwelijke geslachtsor
ganen.
Met die werking zijn volgens
Van Daal veel infecties te
voorkomen. Zijn onderzoek
was gericht op zeven „klinisch
relevante bacteriestammen".
Dat daarbij ook influenza-in-
fecties bekeken zijn berust
volgens de onderzoeker „op
louter toeval, omdat die bacte
riën toevallig geleverd konden
worden op de universiteit", al
dus Van Daal. De terughou
dendheid die deskundigen in
enkele media hebben geüit
over de bevindingen van Van
Daal kan deze zich goed voor
stellen. „Zo'n afdeling Voor
lichting van de Erasmus-uni
versiteit krijgt dagelijks grote
stapels proefschriften op het
bureau, waarvan een persbe
richt gemaakt wordt. Wanneer
men de moeite had genomen
mij te vragen het een en ander
uit te leggen, was alle verwar
ring niet nodig geweest", aldus
Van Daal.
JEAN-PIERRE GEELEN
choonmaak Hollandse
;nt< Jssel kost miljard
)EN HAAG De schoon-
naak van de Hollandsche IJs-
tussen Gouda en Krimpen
jan de I Jssel gaat ongeveer een
ailjard gulden kosten. Dat is
hu Ie conclusie van de stuurgroep
net vertegenwoordigers van de
™rovincie Zuid-Holland, minis-
eries en gemeenten, die deze
l0™ week overeenstemming bereik-
heien over een ingrijpend sane-
ingsplan voor het traject van
wintig kilometer rivier. Geko-
:en is voor het groeisenario.
)at houdt in dat rivierbodem
mitendijkse oeverterreinen zo
ivorden gesaneerd dat na vol-
,t alltooiing het risico voor mens en
ure[ milieu verwaarloosbaaris.
(ADVERTENTIE
VELDHOVEN Depres
sies na een bevalling kun
nen een symptoom zijn
van een stoornis in het
functioneren van de
schildklier. Een groep on
derzoekers concludeerde
dit vandaag op een sym
posium in het Sint Joseph
Ziekenhuis in Velhoven.
Zij maakten daar de resul
taten bekend van een on
derzoek waaraan onge
veer driehonderd vrou
wen hebben meegedaan.
Het is voor het eerst dat in Ne
derland een dergelijke studie
is uitgevoerd. De vrouwen
werden tijdens hun zwanger
schap en gedurende een perio
de van 34 weken na de beval
ling onderzocht op stoornissen
bij werking van de schildklier.
Dergelijke stoornissen zijn het
gevolg van een auto-immuun-
reactie tijdens de zwanger
schap waarbij antilichamen
worden gevormd tegen een
enzym in de schildkliercellen.
Na enige tijd herstelt de
schildklierfunctie zich vanzelf.
De zogenoemde postnatale de
pressies blijken vaak voor te
komen, namelijk bij 14 procent
van de vrouwen. De piek ligt
ongeveer tien weken na de be
valling en dus niet direct erna,
zoals altijd wordt gedacht. Dit
maakt het volgens de onder
zoekers onwaarschijnlijk dat
de abrupte veranderingen in
de hormoonhuishouding die
zich vlak na de geboorte voor
doen directe invloed hebben
op het ontstaan van postnatale
depressies. Vrouwen met een
niet 'goed werkende schild
klier werden duidelijk vaker
depressief. In de onderzochte
groep ontstonden bij 21 vrou
wen (7,2 procent) stoornissen
in de schildklierfunctie.
Annie M.G. Schmidt
trekt kwart van
stemmen Groenen
AMSTERDAM Bij de sta-
tenverkiezingen heeft lijstdu
wer Annie M.G. Schmidt een
kwart van de stemmen gekre
gen die zijn uitgebracht op de
lijst van de Groenen in de pro
vincie Noord-Holland. Dat
heeft een woordvoerster van
de Groenen gisteren meege
deeld. In totaal vergaarden de
Groenen 17.372 stemmen.
Daarvan kreeg de schrijfster
er 4.461. Meer dan de helft van
deze stemmen kwam uit de
kieskring Amsterdam, de
woonplaats van Annie M.G.
Schmidt. Een andere lijstdu
wer, het Amsterdamse raads
lid Roel van Duijn, kreeg
eveneens een flink aantal
stemmen. In totaal kleurden
849 stemmers het vakje bij zijn
naam rood. Lijsttrekker Jelle
Theunisz van de Groenen
kreeg 7.275 stemmen. De
Groenen hebben bij de verkie
zingen hun ene statenzetel we
ten te behouden.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De Twee
de Kamer wil meer greep
krijgen op het werk van
de Nederlandse inlichtin
gen- en veiligheidsdien
sten, zoals de BVD. Minis
ter Dales van binnenland
se zaken is bereid meer
openheid te betrachten
over het doen en laten
van de BVD, maar ze wil
daarbij niet zo ver gaan
als de Kamer.
Het PvdA-kamerlid Stoffelen
bepleitte gisteren in een debat
over de BVD een andere opzet
voor de 'geheime' Kamercom
missie voor inlichtingen- en
veiligheidsdiensten. Deze com
missie, die enkele malen per
jaar met minister Dales en
premier Lubbers het werk van
de betrokken diensten be
spreekt, vergadert altijd achter
gesloten deuren. Bovendien
telt de commissie sinds jaar en
dag maar vier leden: de frac
tieleiders van CDA, PvdA,
VVD en D66.
Stoffelen wil dat de commissie
wordt uitgebreid met andere
kamerleden (waarbij geen en
kele fractie mag worden uitge
sloten) en dat zij indien moge
lijk in openbaarheid vergadert.
De beslotenheid moet alleen
gehandhaafd blijven als het
om vertrouwelijke informatie
gaat. Een andere mogelijkheid
Minister Dales van binnenlandse zaken kijkt naar CDA-fractie-
voorzitter Brinkman tijdens het debat over de BVD.
FOTO: DIJKSTRA
is dat de commissie-nieuwe-
stijl zich uitsluitend met ve-
trouwelijke kwesties bezig
houdt en dat BVD-onderwer-
pen die in het openbaar kun
nen worden besproken voort
aan worden behartigd door de
Kamercommissie voor binnen
landse zaken.
Het idee van Stoffelen werd in
grote lijnen ondersteund door
de VVD, Groen Links en D66.
CDA-woordvoerder Krajen-
brink zei enige aarzelingen te
hebben maar wees het voorstel
niet af. Hij voelde echter bitter
weinig voor een ander PvdA-
voorstel, dat de instelling be
helst van een onafhankelijke
Commissie van Toezicht op
het werk van de BVD. Die
commissie zou volgens Stoffe
len moeten bestaan uit drie
personen die door de Kamer
worden aangewezen, bijvoor
beeld een oud-politicus, een
gewezen lid van de rechterlij
ke macht en een voormalig
advocaat of oud-politiefunctio
naris. Deze personen zouden
de bevoegdheid moeten heb
ben om namens de Kamer on
derzoeken te doen naar ver
meende misstanden bij de
BVD.
Ook minister Minister Dales
stond het idee omtrent zo'n
Commissie van Toezicht niet
aan. Ze zei geen behoefte te
hebben aan een nieuw orgaan
dat enerzijds tussen haar en de
BVD en anderzijds tussen haar
en de Kamer zou komen te
staan. Voor de roep om meer
parlementaire controle op de
inlichten- en veiligheidsdien
sten toonde zij evenwel begrip.
Zij beloofde voortaan elk jaar
een (openbaar) verslag naar de
Kamer te zullen sturen waarin
op hoofdlijnen wordt uiteenge
zet wat de 'aandachtsgebieden'
van de BVD zijn. CDA-fractie-
leider Brinkman, voorzitter
van de Kamercommissie voor
de inlichtingen- en veilig
heidsdiensten, stelde zich wel
willend op tegenover het voor
stel om zijn commissie uit te
breiden. Binnenkort zal de
commissie daarover met het
kabinet verder beraadslagen.
Eén dode
Een ongeluk op de A50 ter hoogte van Heteren heeft gisteren
aan één persoon het leven gekost, een andere raakte zwaar ge
wond. Bij de botsing waren twee vrachtwagens betrokken. Door
de enorme chaos moest de weg lange tijd worden afgesloten
voor het verkeer.
FOTO: ANP
Te gast
De Britse gouverneur van Hongkong was gisteren te gast bij premier Lubbers. Hij werd tijdens zijn
tweedaags bezoek aan Nederland onder meer ontvangen in het Torentje op het Binnenhof. De
gouverneur benut zijn bezoek voorts om met ministers en managers te spreken over de situatie
van de handel met Hongkong.
FOTO: ANP
DOOR BILL WATERSON
VIACST,LAAT MS EEKJS Of
PAT M WITJE KIJKEW
v.
JIJ KOMT UIT\_
TAIWAW J
UTRECHT D66 is de komende vier jaar niet vertegenwoor
digd in het college van Gedeputeerde Staten van Utrecht. Dit
ondanks een overweldigende winst bij de afgelopen verkiezin
gen. CDA, PvdA en VVD hebben gisteravond besloten de poli
tieke samenstelling van het provinciebestuur niet te wijzigen.
De partijen behouden elk hun twee zetels. De verkiezingen re
sulteerden voor D66 in een grote overwinning. De fractie van de
democraten groeide van vijf naar elf zetels. D66 is woest over de
verdeling in het nieuwe provinciebestuur. De democraten ver
wijten CDA, VVD en PvdA hun partij „met voorbedachten
rade" uit het college te hebben geweerd. „D66 ziet hierin een
keuze voor conservatisme en intolerantie", aldus een boze lijst
trekker J. Prevoo.
DEN HAAG De con
sumptie van pils heeft niet
te lijden onder het grote
succes van alcoholvrij en -
arm bier. Althans, vorig
jaar niet. Nog nooit dronk
de Nederlander zoveel
bier. Heeft het alcoholma-
tigingsbeleid dan toch
geen effect? „Integendeel.
Het was gewoon een
mooie zomer en in plaats
van een spaatje rood, sta je
nu met een glas bier in je
hand".
Beleidsmakers en marketing
mensen zijn een beetje in de
war. Zij gaan er vanuit dat de
totale hoeveelheid vocht die
mensen tot zich nemen, onge
veer gelijk blijft. Als we bij
voorbeeld meer wijn drinken,
dan moet dat ten koste gaan
van bier of frisdrank. Maar als
we de cijfers van de diverse
produktschappen mogen gelo
ven dan hebben we vorig jaar
én meer bier gedronken, én
meer frisdrank, én meer thee,
evenveel koffie en wijn en een
ietsje minder bronwater.
Voor het eerst liet de con
sumptie van bronwater een
daling zien: van vijftien liter
per hoofd van de bevolking in
'89 naar 14,5 vorig jaar. Maar
die halve liter bronwater min
der weegt niet op tegen de zes
extra liter frisdrank en 2,3 li
ter extra bier per hoofd van de
bevolking. Maakte de zonnige
zomer de kelen dorstig? „Het
was inderdaad een mooie zo
mer, maar dat was die van '89
ook".
Een beleidsmedewerker van
het bureau alcohol van het mi
nisterie van WVC weet het
niet meer. Een analyse van
het Centraal Bureau voor Sta
tistiek (CBS) heeft hem ook
niet veel wijzer kunnen ma
ken. En eigenlijk interesseert
het hem ook niet bijster waar
mee mensen hun dorst lessen.
Belangrijker dan de 'input', is
de 'output': de gevolgen van
drankgebruik. En daarover
zijn de cijfers duidelijk. „Het
rijden onder invloed is ge
daald. het aantal slachtoffers
in verkeersongelukken waarin
alcohol een rol speelt en het
aantal leveraandoeningen ook
Natuurlijk is het nog te vroeg
voor conclusies, maar ik denk
wel dat je mag stellen dat de
voorlichtingscampagnes, zoals
'Geniet, maar drink met mate',
effect hebben gehad".
Spaatje
Ook de bierbrouwers denken
dat het alcoholmatigingsbeleid
succes heeft gehad. „Kijk maar
naar de spectaculaire groei
van het alcolholvrije en -arme
bier". Maar de consumptie van
normaal bier is niet gedaald,
maar gelijk gebleven. „Tsja.
Misschien pakken we in plaats
van een Spaatje wel vaker een
alcoholarm biertje", zegt de
woordvoerster van Heineken.
Bij Bavaria weten ze het wel
zeker. Uit een intern onder
zoek is gebleken dat het nuch
tere biertje vaak een alterna
tief is voor bronwater en kof
fie. Hoewel de consumptie van
bronwater en koffie niet of
nauwelijks is afgenomen,
denkt ook Grolsch dat de drin
kers van alcoholarm bier vroe
ger vaRer koffie en bronwater
dronken. „Onze doelgroep be
staat toch uit echte bierdrin
kers. Vroeger moesten ze op
Spa-rood overgaan als ze na
een paar pilsjes nog achter het
stuur moesten, nu kunnen ze
in elk geval nog met een glas
bier in de hand staan".
Het alcoholarm bier is „het ge
nante stadium voorbij". Dank
zij de populariteit hebben de
Nederlandse brouwerijen meer
bier gebrouwen dan ooit.
Veertien brouwerijen produ
ceerden meer dan twintig mil
joen hectoliter bier, waarvan
ruim 7,2 miljoen hectoliter
naar het buitenland verdween.
De rest werd opgedronken in
Nederland, tezamen met nog
640.000 hectoliter bier uit het
buitenland, voornamelijk uit
België. Al met al bedroeg de
gemiddelde consumptie bier
per hoofd van de bevolking
vorig jaar negentig liter, waar
van vijf liter 'zonder' alcohol.
Vorig jaar dronken we nog
slechts twee liter van het
nuchtere bier.
Militairen
Was drie jaar geleden alleen
nog het Duitse Clausthaler
zeer beperkt verkrijgbaar, nu
beschikt elke supermarkt over
een assortiment alcoholvrij- of
arm bier. In zes procent van
de totale bierplas zit weinig tot
geen alcohol. Nergens in Euro
pa is het nuchtere biertje zo
populair als in Nederland. Ba
varia is marktleider, gevolgd
door Stender (Grolsch) en
Buckler (Heineken). Vanwege
de felle concurrentie hullen de
brouwerijen zich in geheim
zinnigheid. Omzetcijfers wor
den angstvallig verzwegen.
Zelfs in het uitspreken van
toekomstverwachtingen is
men uiterst omzichtig. Heine
ken voorspelt dat het alcoho
larm en -vrij bier over enkele
jaren minstens tien procent
van de markt zal beheersen.
Grolsch denkt aan maximaal
acht procent en Bavaria zegt
het niet te weten. Maar van
één ding is men overtuigd: het
pilsje zal nooit worden ver
drongen. „Als je thuis komt
van jè werk en niets meer
hoeft, dan pak je geen alcoho
larm bier. Daarvoor ben ie
toch te veel gehecht aan de
sensatie van pils", meent de
woordvoerder van Grolsch. De
brouwerij bracht vorig jaar ja
nuari Stender op de markt en
maakte gisteren bekend dat de
omzet meer dan verdubbeld is.
Stender is na Bavaria de
grootste leverancier van alco
holarm bier. Beide merken
hebben in korte tijd Buckler
(Heineken) verdrongen, dat in
'88 als eerste Nederlandse
brouwerij alcoholarm bier op
de Nederlandse markt bracht.
Bavaria exporteerde toen al ia-
ren alcoholvrij bier naar isla
mitische landen. Sinds een
half jaar laven Amerikaanse
militairen in het Midden-Oos
ten zich aan het Brabantse
bier. R. Coolen: „Wij blijven
i leveren aan het leger, maar u
moet zich daarvan geen grote
voorstellingen maken. Het
gaat om 500.000 militairen. Dat
is niets op de totale bierplas".
Eenmaal thuis, zullen de Ame
rikanen hun Bavaria moeten
missen. „De dollar is niet aan
trekkelijk voor export naar de
Verenigde Staten", is het sum
miere commentaar van Cool-
6n MONIQUE VAN DE VEN
