Ik hoop dat mensen hun zorgen
vergeten tijdens mijn concert"
Staande
ovatie voor
Nikolai
Madoyan
Hessel brengt Terschelling in Aho)
Iphigénie' fraaie maar tegenstrijdige produktk
KUNST/RTV
EeidócSowuvnt
MAANDAG 11 MAART 1991 PAGIN
Sarah Walker zegt
zang-recital af
DEN HAAG De Ameri
kaanse mezzo-sopraan Sa
rah Walker heeft op het
laatste moment haar zon
dagmiddagrecital in Dili-
gentia wegens ziekte
moeten afzeggen. Talrijke
concertbezoekers maakten
gistermiddag de tocht naar
Diligentia tevergeefs en zij
reageerden bijzonder teleur
gesteld. Het programma met
liederen van Haydn, Schu
bert, Poulenc, Enesco en
Ives zal nu, eveneens met
begeleiding van pianist Ro
ger Vignoles, worden uitge
voerd op zondag 19 mei,
Eerste Pinksterdag.
Onbekende
Van Gogh
Met op de achtergrond
een tot voor kort onbe
kend werk van Vincent van
Gogh houdt een veiling
meester het bieden bij tij
dens een veiling in Chica
go. Het werk werd uitein
delijk geveild voor 1,43
miljoen dollar. Het alleen
met een 'V.' gesigneerde
werk hing tientalen jaren
lang aan de wand bij een
echtpaar in Chicago alvo
rens een deskundige het
ontdekte als een Van
Gogh. Dat oordeel werd la
ter bevestigd door het Van
Gogh-museum in Amster
dam. FOTO: EPA
Ledenraad KRO kritisch over nieuwe zenderindelin
AMSTERDAM De ledenraad van de
KRO heeft zich zaterdag op een ingelas
te vergadering kritisch uitgelaten over
de nieuwe zenderindeling die vrijdag
door een meerderheid van het NOS-be-
stuur is vastgesteld. Als gevolg van de
nieuwe indeling gaat de KRO samen
met de NCRV en de AVRO de televisie
uitzendingen op Nederland 1 verzorgen.
De ledenraad maakt er vooral bezwaar te
gen dat de TROS en Veronica straks meer
faciliteiten krijgen voor de uitzendingen
op Nederland 2. „Het KRO-bestuur moet
voorkomen dat er grote ongelijkheid gaat
ontstaan tussen Nederland 2 en de overige
netten", aldus de raad. De raad heeft ook
aangegeven hoeveel ruimte de KRO-di-
rectie en het bestuur hebben bij de ko
mende onderhandelingen over de inrich
ting van het omroepbestel en de samen
werking op Nederland 1 Hierbij moet het
behoud van de eigen katholieke identiteit
voorop staan. Verder mag bij de program
mering het belang van de doelgroepen,
met name de jeugd, niet uit het oog wor
den verloren. Typische KRO-identiteit-
sprogramma's moeten ook tijdens de uren
dat er het meest naar de televisie wordt
gekeken, kunnen worden uitgezonden. De
ledenraad wil desnoods naar de Raad van
State gaan wanneer het Commissariaat
voor de Media niet tegemoet komt aan de
wensen van de KRO.
De ledenvergadering van de VPRO heeft
zaterdag het bestuurshandelen ten aan
zien van de nieuwe zenderindeling wel
op zondagavond kan blijven uitzei
Met het oog op de nieuwe ontwikkeli iE
in de publieke omroep komt er een s
naar de „programmatische identiteit"
de VPRO. Dit is een vervolg op een i
gaande studie over de vraag hoe de V
er organisatorisch in de toekomst uit Up
zien. De visie, die mede gericht zal zij liet
de vraag of de VPRO een A-omroep Up
worden, wordt op de volgende leder
gadering behandeld. De ledenraad
verder besloten zich nu nog niet te [on
ten op de status van A-omroep. Wel oo
ernaar worden gestreefd om het hu er
ledental van 360.000 te laten groeien eg<
enkele tienduizenden per jaar. Om A
roep te worden moeten er meer
500.000 leden zijn.
JONGE VIOOLVIRTUOOS NIKOLAI MADOYAN:
Residentie Orkest o.l.v. Janos Fiirst
m.m.v. Kurt Nikkanen (viool - zater
dag), Nikolai Madoyan (viool - zon
dag), Hilary Reynolds (sopraan) en
Maarten Koningsberger (bariton);
Elisabeth Westenholz (piano - zater
dag). Zaterdag: werken van Nielsen,
Langgaard, Holmboe en Gade; zon
dag: werken van Gade, Tsjaikovski
en Nielsen. Dr Anton Philipszaal
Den Haag.
Het gebeurt in Den Haag
niet vaak dat er na een
concert een werkelijk
schreeuwend applaus los
barst. Gisteren kreeg de
zeventienjarige Armeense
violist Nikolai Madoyan
na zijn optreden ter ver
vanging van de niet tot
spelen in staat zijnde RO-
concertmeester Zino Vin-
nikov in Tsjaikovski's vi
oolconcert direct een
staande, jubelende ovatie.
Jonge meisjes klommen
het podium op om de jon
ge ster een zoen en bloe
men te geven. Onder een
toegift kon de violist niet
uit komen: zijn versie van
een Capriccio van Pagani-
ni werkte als olie op het
applausvuur.
Het bijzondere aan Madoyans
spel is de combinatie tussen de
gedreven virtuositeit, en de
toch heldere klank die hij uit
zijn instrument haalt. Bij veel
violisten ontstaat er een 'kras
ser ig' geluid, soms al bij de
lichtste opwinding. Madoyan
houdt alles altijd storingsvrii
en zuiver, ondanks zijn vooral
in het eerste deel van het vi
oolconcert wat overdreven vi
brato, een zeer Russisch vibra
to, dat warm, maar ook een
beetje ouderwets aandoet. Aan
de speeltechniek van deze vio
list hoeft niet veel meer te
verbeteren. Er zijn maar wei
nig musici die dat op hun ze
ventiende al kunnen zeggen.
Maar om te overleven in het
van concurrentiestrijd uiteen
barstende muziekwereldje zal
er nog net iets meer persoon
lijheid van zijn manier van
spelen kunnen uitgaan. Dat
komt wellicht met de jaren, en
dan zal hem niets meer in de
weg staan een tweede David
Oistrakh te worden.
De Hongaarse dirigent Jónos
Ftlrst leidde het Residentie
Orkest in Tsjaikovski's concert
aandachtig, goed luisterend
naar de solist. Zaterdag ging
dat minder goed in het door
het orkest te slap uitgevoerde
vioolconcert van Nielsen, waar
zo nu en dan de synchronisatie
met de voortreffelijk spelende
solist Kurt Nikkanen mislukte.
Die avond bestond het pro
gramma uitsluitend uit Deense
muziek, die lang niet altijd
even interessant blijkt te zijn.
Natuurlijk, Nielsens Derde
symfonie zal de krachtproef
met goede Duitse, Oostenrijk
se, Franse of Italiaanse muziek
doorstaan, maar het stuk 'Le
Béguinage' van de onbekende
Rued Langgaard (een tijdge
noot van ProkoQev) is niet
meer dan een flauw grapje;
het ene oor in en het andere
oor weer uit. Overigens lag dit
uitsluitend aan de muziek,
want de pianiste Elisabeth
Westenholz haalde alles uit
het stuk wat eruit te halen
valt. De pianowerken van de
nog in leven zijnde componist
Vagn Holmboe die zij speelde,
blijven iets langer hangen,
maar bijster bijzonder is het
niet.
Gelukkig kon men in Nielsen
symfonie voldoende genieten
van het mooie orkestspel en de
vocalises van sopraan Hilary
Reynolds en bariton Maarten
Koningsberger.
ARTHUR VAN DER DRIFT
DEN HAAG Het ver
oorzaakte vorig jaar een
'beschaafd relletje' toen
bleek dat de Armeense
violist Nikolai Madoyan
niet door de jury van het
Schevenings Internatio
naal Vioolconcours bleek
te zijn geselecteerd voor
de laatste ronde.
„Madoyan, Madoyan!" scan
deerde een klein groepje aan
hangers. Het groepje kreeg ge
lijk, want gisteren mocht Ma
doyan 'zomaar' met het Resi
dentie Orkest optreden als so
list in Tsjaikovski's vioolcon
cert, ter vervanging van de ge
blesseerde Zino Vinnikov. Bo
vendien werd zijn Nederlands
recital-debuut, drie weken ge
leden in het Concertgebouw in
Amsterdam, een overdonde
rend succes. Op zeventienjari
ge leeftijd dit bereiken mag
een bijzondere prestatie heten.
Madoyan is een telg uit de stal
van de zowel in Rusland als in
de Sovjetunie hoog aange
schreven vioolpedagoog Zak-
har Bron. Ook dat mag een
prestatie van formaat heten, zo
blijkt uit zijn woorden. Madoy
an: „Op het moment heeft
Bron zoveel leerlingen dat het
bijna onmogelijk is daarbij te
komen. Zakhar Bron is een
vioolpedagoog in de beste zin
van het woord: als hij een ta
lent ziet rondlopen, dan pikt
hij hem op en gaat hem lessen
geven, zonder te letten op de
tijd die daarvoor nodig is. Hij
werkt dag en nacht. Maar hij
heeft goede inzichten, en wil
iedereen verder helpen in de
muzikale ontwikkeling. Er is
een soort rijping nodig voor ie
dere violist, iedere musicus, en
hij denkt dat je daarvoor het
beste een brede basis kunt
hebben door je bezig te houden
met alle stijlperiodes uit de
muziekgeschiedenis".
Klassieken
„Ik concentreer mij nu op de
bekende klassieken, dat lijkt
mij de beste weg. Later kan ik
me dan bijvoorbeeld gaan wa
gen aan het hele moderne re
pertoire, dus de muziek na
Prokofjev en Sjostakovitsj
ik speel hun muziek graag,
maar ze horen thuis bij de
klassieken. Vorig jaar moest ik
op het concours in Schevenin-
gen verplicht een werk van
Webern spelen. Dat is ook hele
mooie muziek".
„Het stuk dat ik met het Resi
dentie Orkest uitvoer, Tsjai
kovski's vioolconcert, dat vind
ik prachtig. Zijn compositie
heeft zo'n perfect uitgebalan
ceerde vorm, er bestaat zoveel
evenwicht tussen de delen, hij
is echt helemaal af. Eigenlijk
houdt iedereen van dit viool
concert. Maar als ik zelf een
soloconcert zou mogen uitzoe
ken om te spelen, dan zouden,
naast Tsjaikovski, ook Brahms,
Mendelssohn en Sibelius op
het rijtje staan. In het alge
meen heb ik een voorkeur
voor Mozart, Beethoven en
Brahms, die vind ik misschien
nog wel een stukje mooier dan
Tsjaikovski..."
„Ja, ik heb een contract bij de
platenmaatschappij Teldec. In
de toekomst zullen er CD's
verschijnen waarop ik sonates
speel van Beethoven, Brahms,
Prokofjev, Tsaikovski en nog
wat losse stukken die mensen
graag horen. Ik krijg het dus
druk, want ik moet, samen
met onder andere de pianist
Yevgeni Kissin, binnenkort in
Japan op een galaconcert spe
len waar Gorbatsjov aanwezig
is. Daarna, op 14 april, speel ik
in Wenen. Dat zijn belangrijke
gebeurtenissen voor me".
„Ik hoop in de toekomst ook
meer met het Residentie Or
kest samen te kunnen werken.
Ik houd erg van het publiek
hier, omdat men zo enthou
siast is. En de zalen zitten hier
altijd vol! Bovendien heeft
men hier een geïnteresseerde
houding ten opzichte van de
muziek, en dat bevalt me zeer.
Het is altijd fijn om in landen
op te treden waar het publiek
zichtbaar van muziek houdt.
Je kunt de mensen dan als het
ware iets 'teruggeven' met het
spelen van een concert. In Ne
derland komt er nog bij dat
mijn impressario Marijke
Klinkhamer meer voor me
doet dan wie dan ook".
Niet Gosconcert
„Ik heb een Britse agent en in
de Sovjetunie behartigt een
nieuwe organisatie mijn belan
gen, een organisatie die verder
niets te maken heeft met het
staatsimpressariaat 'Goscon
cert'. Het is nu mogelijk om in
Rusland je eigen vertegen
woordiger te kiezen, het wordt
ook van je verwacht als Sov
jet-burger. Hoewel ik met
Zakhar Bron mee ben ver
huisd van Novosibirsk naar
Lübeck in Duitsland, en daar
nu dus woon, heb ik toch nog
een vertegenwoordiger in Rus
land. Maar concerten geef ik
daar al sinds dat ik in Duits
land kwam te wonen meer
dan een jaar geleden niet
meer".
„De situatie is daar nu zo an
ders. De mensen hebben ande
re dingen aan hun hoofd, dan
het gaan naar concerten. Hoe
ze aan eten moeten komen bij
voorbeeld. Nu geef ik er de
voorkeur aan om in het wes
ten op te treden, omdat het in
de Sovjetunie nu gewoon zo
moeilijk is. Ik weet niet pre
cies hoe het daar nu is, ik ben
er immers al meer dan een
jaar weg, maar ik geloof dat de
concentratie van het publiek
onder de toestanden te lijden
heeft. Maar ik denk dat on
danks al die moeilijke proble
men de interesse voor muziek
zal overleven, dat er wel weer
volle zalen zullen zijn. Muziek
helpt vele mensen daar, want
als mensen na een dag vol el
lende toch naar een concert
komen, dan zegt dat veel. Er
ligt ook een duidelijke taak
voor muzikanten: ook ik hoop
altijd dat de mensen hun dage
lijkse zorgen tijdens een con
cert een beetje kunnen verge
ten. Dan hebben ze er wat
aan".
ARTHUR VAN DER DRIFT
Tolk Adrie Barentsen
Tien Césars
voor 'Cyrano'
Gérard Depardieu (rechts),
ook op het podium van de
César-uitreiking prominent
aanwezig, bedankt de re
gisseur van 'Cyrano de
Bergerac' na onderschei
den te zijn met de Cèsar
voor de beste acteur. 'Cy
rano' werd onderscheiden
met tien Cèsars, de Franse
tegenhanger van de Oscar,
voor onder meer de beste
film, beste acteur, beste
regie (Jean Paul Rappe-
neau), camerawerk, kos
tuums, muziek, geluid,
montage, art-direction en
mannelijke bijrol. Gerard
Depardieu won met deze
onderscheiding de tweede
César in zijn carrière. Een
speciale César was er voor
Sophia Loren, voor haar
gehele filmcarrière.
FOTO: EPA
Concert Heesel van der Kooij met
elfkoppige groep Ahoy', Rotterdam.
Zaterdag.
Kroegbaas Hessel van der
Kooij, de zingende kroegbaas
van Terschelling, heeft het
mooi voor elkaar. Wat lang ge
leden als een grap begon, werd
dit weekeinde werkelijkheid:
Ahoy' lag - tot twee keer toe -
aan zijn voeten. Een fenomeen
en volksheld kwam daarbij tot
volle bloei voor een kolkende
massa in een concert van co
vers en eigen versjes.
De tienduizend man die zater
dag het Ahoy' Sportpaleis be
traden, hadden, dankzij be
schilderde boorden, het idee
op de boot van Rederij Doek-
sen te stappen. De 35-jarige
Hessel mag dan in Ahoy'
staan, een aardige promotie
voor Terschelling, gaat hij niet
uit de weg. Daar begon zijn
succes en zal hij straks weer
spelen - 250 avonden per jaar -
in café De Groene Weide. In
de zaal blijkt eenzelfde folklo
re aanwezig wanneer filmbeel
den van Terschelling levens
groot worden geprojecteerd.
En zo vermengt de rock van
Hessel zich even na negen uur,
met meeuwen, zee en duinen.
Er lijkt niet veel nodig om
Neerlands meest bespeelde
concertzaal in het grootste café
van Nederland te veranderen.
De consumptiebonnen, waarop
het hoofd van Hessel prijkt,
gaan als warme broodjes. De
tappen staan niet stil en bin
nen de korste keren is de zaal
dan ook gevuld met de geur
van bier en popcorn. Deze al
coholische vloedgolf verhoogt
de stemming aanzienlijk en als
het wat gedrongen postuur
van Hessel dan ook aan het
begin van zijn concert 'The
Power Of Love' van Huey Le
wis inzet, is het kookpunt al
bereikt.
De massa gaat ouderwets uit
zijn dak. Hossend en met olé-
geroep geniet ze zichtbaa
het sfeerrijke gebeuren,
kaal pakt de kroegbaas uil
een uit elf man besta
groep, inclusief vi
die het materiaal op stt
wijze neerzetten... of eigi
naspelen. Hessel, die num
kiest van Eric Clapton,
Peter Gabriel en Joe Jac
bewijst zich daarmee als
levende jukebox, een hee
nemende, dat wel. Hij
mensenzee uren in zijn t
houden, waarbij zijn
versjes luidkeels worden
gezongen. Voor velen k<
de vakantie-herinnerii
weer bovendrijven en
weemoed en vrolijkheid
stemming. Als slot zin
'Terug naar Terschi
waarbij een rijzige, uitvc
re Brandaris op het r
brandt. Hessel bewijst
fenomeen en stemmingr
Veel artiesten mogen er
op zijn.
HANS
Terug in de tijd met The Blue Diamonds
De Zoeterwoudse veertigers gingen zaterdagavond eens flink uit
hun bol. Verantwoordelijk daarvoor waren The Blue Diamonds
en in mindere mate The Shoes. Het optreden van de broers
Ruud en Riem de Wolff deed velen terug denken aan de jaren
zestig. Toen veroverden The Blue Diamonds de harten van de
jeugd met hun wereldhit Ramona. In Don Bosco herhaalden zij
de sprankelende hit waarvan destijds niet minder dan 7 miljoen
zijn verkocht.
De half-uur durende show van de blauwe diamanten deed Don
Bosco trillen op de grondvesten. Een uur later dan gepland -ver
keersopstopping door een ongeval, zo luidde het excuus - was
het dan eindelijk zo ver. Onder een oorverdovend applaus betra
den de broers het podium. Vanaf dat moment veranderde Don
Bosco in een deinende massa nadat The Shoes de sfeer al eerder
tot een redelijk peil hadden opgevoerd. De temperatuur steeg tot
ongekende hoogte en alsof dat nog niet voldoende was zweepte
The Blue Diamonds de meute nog eens extra op. Het leek alsof
zij door hun verlate komst de show extra impuls wilden geven.
Zoeterwoude genoot met volle teugen van het optreden. 'Ramo
na' was weliswaar de topper van de avond, ook „Little Ships' en
'Send me the pillow' zijn succesnummers die nog altijd tot de
verbeelding spreken.
De dertigers, veertigers en vijftigers waanden zich terug in de
tijd. Daar wilden zij nog wel eens een avondje voor uit trekken.
Het initiatief van Don Bosco-exploitant Jan van der Geest ver
dient dan ook waardering én een vervolg. De disco in Don Bosco
heeft na 20 jaar afgedaan maar voor de terug-in-de-tijd avonden
moet het bordje „vol" al snel van zolder gehaald worden. Voor
The Blue Diamonds was de belangstelling zo groot dat binnen
enkele dagen alle kaarten waren verkocht.
Minder spektaculair maar wel de moeite waard was het optre
den van The Shoes. Begonnen in Zoeterwoude met hits als 'Na,
na, na', 'Standing and Staring' en de absolute topper 'Osaka' blij
ven The Shoes favoriet bij de „oudere" Zoeterwoudenaren. Zan
ger Theo van Es slaagt er nog steeds in de zaal in vervoering te
brengen al zijn de scherpe kantjes er wel af. Het mocht de pret
en gezelligheid niet drukken. Want als aperitief voor het hoofd
gerecht smaakte het optreden prima.
GERARD VAN DER HOEVEN
RTL4
binnenkort oo
op Belgische
kabel
AMSTERDAM Zodra
Belgische wetgeving is aa: 7|
past zal het Luxemburgse J
station RTL4 ook te ziei
via de kabelnetten van
zuiderburen. De Vlaamse
nister Patrick Dewael ma
zaterdag bekend dat hij
wetgeving wil aanpassen
ook buitenlandse tv-stat
die in het Nederlands uitiLï
den op de kabel in Belgié
te laten. De Belgische w<
ving staat op dit moment r
buitenlandse stations toe, n
alleen als ze uitzenden in ge
taal van het land van he
komst. De EG-commissie I
echter aanpassing geëist
de Belgische wetgeving, on
het in strijd is met de EG
gels. RTL4 zegt klaar te
voor de komst op de Belgil
kabel. Tot nu toe is het sU
alleen in Nederland en
xemburg via de kabel te
De aanpassing kan binnen
kele maanden gereed zijn
alles meezit kan RTL-4
moedelijk al voor de zome
de Belgische kabel kot
België (6 miljoen inwoner
in Europa het dichtst bekt f
de land. Bijna 90 procent*^
het land is aangesloten op
kabelnet. Voor Nederland
dit percentage op
Nederland** Opera: 'Iphigénie en
Tauride' van Gluck, m.m.v. dirigent
Graeme Jenkins, regisseur en de
corbouwer Achim Freyer en in de
hoofdrol Ellen Shade. Muziekthea
ter, Amsterdam. Herhaling in het
AT&T Danstheater op 17 maart.
De componist Gluck bracht
eind 1700 in Parijs met zijn vijf
opera's over klassieke thema s
de broodnodige vernieuwing
door alle barokke tierlantijnen
achter zich te laten en zich te
richten op eenvoud en natuur
lijkheid. In de literatuur deed
Rousseau in die periode het
zelfde.
Vorig jaar bracht de Neder
landse Opera 'Orfeo', nu één
van de vier andere klassieke
opera's, allen met een vrouw
in de hoofdrol. Iphigenia,
dochter van Agamemnon door
wie zij in Aulis aan de goden is
geofferd, vinden wij in deze
opera als priesteres terug in
Tauris. Als zij daar haar dood
gewaande broer Orestes her
vindt die zij volgens de hei
dense rites zou moeten offeren
in haar tempel, besluit zij met
hem te vluchten. De muziek is
op een naïeve manier beel
dend en begint met een on
weer en visioenen van Iphige
nia over haar vermoorde va
der. De eerste twee toneelbeel
den van beeldend kunstenaar-
regisseur en decorbouwer
Achim Freyer zijn indruk
wekkend en spreken een dui
delijke taal. De priesteres in
haar lange witte gewaad, extra
groot omdat zij op onzichtbare
stelten voortschrijdt, wordt bij
gestaan door een in het zwart
gestoken vrouwenkoor, allen
met maskerachtig geschmink
te gezichten.
Ellen Shade kan met haar gro
te stem deze rol de gewenste
diepte zeker geven, zij het dat
haar vibrato groot is en zij in
de twee eerste actes niet steeds
haarzuiver zong. Ondanks de
doorzichtige eenvoud van de
muziek, wordt in de laatste
twee actes het toneelbeeld dat
steeds, overeenkomstig de mu
ziek, symmetrisch is opge
bouwd, overladen met helaas
onbegrijpelijke symbolische
voorwerpen. Alle personen
zijn heel strak geregisseerd.
Het bewegingspatroon is sterk
geritualiseerd. Dat werkt bij
de hand en armgebaren goed,
maar sommige dansjes en het
gevecht doen eerder komisch
aan. De mannenrollen zijn
goed bezet met Franstalige
zangers die net iets verstaan
baarder zingen dan de totaal
onverstaanbare Ellen Shade.
Achim Frey wilde bij zijn pro-
duktie die hij in 1979 voor de
opera in Mtlnchen maakte en
die destijds als spraakma)
werd beschouwd, geen N(
landse ondertiteling. Als
daar net aan is gewend,
het dubbel storend om zo
nig van de gezongen tekst bij
te krijgen. Het in schitter sté
kleuren getekende toneel:
zat gevangen in een witte VQ
waardoor het, aldus de r
seur, voor de toeschouwer
moeten werken als een
gebroken spiegel.
De grootste bijval van he de
bliek kregen het orkest e
rigent Graeme Jenkins
hun prachtige spel. Niet,
der bijval verdienden hetSlc
en de solisten. De mening he
de regie was hoorbaar tol
deeld. Deze weinig verto ,D
opera is zeker de m vir
waard om te gaan zien f An
zijn nog ruim voldoende 1 leii
tjes te koop. Be:
ERIK BE me
tei
rw
