Vuur van de literatuur wakkert even aan tot lichtgevende brand DAG VAN DE LITERATUUR IN CONGRESGEBOUW Geen avondje van vrolijke koorzang NOS-radio verzorgt verkiezingsuitzending Cabaretliederen fungeren als „psychiater van gewone man" KUNST/RTV fieidóeSomatit DINSDAG 5 MAART 1991 PAGINA 8 Componist van 'Dikkertje Dap* overleden ZAND VOORT De componist P. C. van Westering is zondag op 79-jarige leeftijd in zijn woonplaats Zandvoort overleden. Van Westering genoot vooral bekendheid als componist van muziek voor kinderliedjes van Annie M. G. Schmidt. Zo zette hij onder meer het al door generaties gezongen 'Dikkertje Dap' op muziek. Behalve lichte muziek schreef hij ook kerkmelodieën. Van Westering studeerde compositie bij Jan Mul en Henk Badings en orgel bij Mar cel Duprés in Parijs. Hij was organist in Haarlem en ook eerste bespeler van het 31-tonen-orgel in het Teylersmuseum. Van 1957 tot 1969 was hij muziekredac teur bij de Haagse Post. Toneel voorstelling 'Scoren' afgelast DEN HAAG De voorstelling van het to neelstuk 'Scoren' van David Mamet, die mor gen zou worden gege ven in Diligentia gaat niet door. De voorstel ling, geregisseerd door Willem van der Sande is afgelast wegens ge ringe belangstelling van het publiek. Dit heeft de directie van Diligen tia meegedeeld. Tom Mulder naar Radio 10 Gold AMSTERDAM DJ Tom Mulder, voormalig radiopresentator van de TROS en Veronica, is voortaan dage lijks te beluisteren op de commerciële zender Radio 10 Gold. Mulder maakte vooral naam als presentator van het TROS-programma '50 pop of een enve lop', het destijds best beluisterde radio programma op Hilversum 3. Mulder, die na zijn TROS-periode een korte tijd heeft gewerkt bij het inmiddels terziele gegane Cable One, handhaaft zijn werk zaamheden voor het RTL4-programma 'Prijzenslag'. Met de komst van Mulder is ook de programmering van Radio 10 Gold veranderd. Met name de nachtuit zendingen gaan langer door. Het radio station is via de kabel te ontvangen. Vera Mann krijgt Export Prijs 1990 AMSTERDAM Kleinkunstenares Vera Mann heeft gisteren de Pall Mali Export Prijs 1990 van de gelijknamige stichting gekregen. De prijs be staat uit een replica van een kunstwerk gemaakt door Yvonne Kracht uit Amsterdam en een beurs van 15.000 gulden voor verdere ontwikkeling van de carrière van de laureaat. Vera Mann is momen teel te zien in de musical 'Les Misérables' in Thea ter Carré in Amsterdam. Zij speelt de rol van Epo- nine, de dochter van de herbergier. De jury is van oordeel dat de 27-jarige Vera Mann niet alleen over het talent beschikt een rol vakkundig op de planken te zetten, maar dat zij ook heeft getoond zorgvuldigd met dit talent om te gaan In de jury zaten Wim Bary (voorzitter), Martine Bijl, Simone de Waard, Ruud Kuyper en Hans van Willigen- burg. Jonge violist vervangt concertmeester van RO DEN HAAG De 17-jari- ge Armeense violist Niko lai Madoyan zal de eerste concertmeester van het Residentie Orkest, Zino Vinnikov, tijdens komende concerten vervangen. Vin nikov liep onlangs een armblessure op. Daardoor kan hij niet, zoals de be doeling was, soleren in het vioolconcert van Tsjaikov- sky. Madoyan doet dat nu op 7 maart in De Vereeniging in Nijmegen en op 10 maart in de dr. Anton Philipszaal in Den Haag. De virtuoze tiener maakte al furore in Neder land door zijn recital-debuut in het Concertgebouw in Am sterdam, nu drie weken gele den. Daarvoor maakte hij grote indruk op het Interna tionaal Vioolconcours Sche- veningen, zonder overigens tot de finale door te dringen. DEN HAAG Elk jaar gebeurt het opnieuw: kreunend en steunend zetten de leerlingen van de middelbare school zich aan hun verplichte boe kenlijst. Vele vervloeken de onmetelijke saaiheid van de Nederlandse lite ratuur. Op dat probleem is iets gevon den: morgen verandert het Congresgebouw in Den Haag in een gigantische literaire bij eenkomst. Bulkboek's Dag van de Literatuur brengt voor ze venduizend scholieren de mo gelijkheid eens kennis te ma ken met de Nederlandse schrijvers en hun werk. Ruim vijfduizend scholieren uit de voorlaatste klassen van de middelbare school bezoch ten in 1989 de eerste Dag van de Literatuur in het Congres gebouw in Den Haag. Van heinde en verre kwamen ze, bussen vol leerlingen. Sommi gen vrijwillig, anderen gesom meerd door wanhopige docen ten die dit initiatief als een laatste kans zagen om hun pu pillen aan het lezen te krijgen. Op talloze manieren was ge probeerd te voorkomen dat,de Nederlandse literatuur alsnog saai zou worden gevonden na deze 'Dag'. Er waren voorle zende auteurs, discussiepanels over literatuur, praathoekjes waar je met je favoriete schrij ver kon kletsen, films, theater optredens en cabaretvoorstel lingen. En het werkte. Hon derden leerlingen schreven complimenten en verhaaltjes op de computer in het voor de gelegenheid ingerichte redak- tielokaal. Zowel de auteurs als de bezoe kers waren razend enthousiast. De Vlaamse schrijver Jos Van- deloo wist de dag mooi te ver woorden: „De jongeren keken met grote ogen naar de au teurs en de schrijvers keken met nog grotere ogen naar dat jonge en enthousiaste geweld. Maw. Remco Campert, een van de schrijvers die morgen aanwezig is tijdens de Dag van de Literatuur. FOTO: NOS aantal nieuwe onderdelen waaronder een wedstrijd s Wat stond hier te gebeuren? De wedergeboorte van het boek? De televisieverslaving uitgeroeid? Het vuur van de li teraire leeslust aangewakkerd tot een lichtgevende brand? Ik weet het niet, maar een prach tige en onvergetelijke dag was het wel". Nog groter Dit jaar is Bulkboek's Dag van de Literatuur nog groter opge zet. Waar vorig jaar vijfdui zend leeslustige scholieren rondrenden is nu plaatsge maakt voor zevenduizend da mes en heren. Een extra zaal, een groter programma en een tekst schrijven. Patty Voor smit, initiatiefnemer van de Dag van de Literatuur en uit gever van Bulkboek, legt uit: „Goede songteksten zijn ook literatuur. We hebben met dit onderdeel geprobeerd de zelf werkzaamheid te stimuleren en de belangstelling voor tek sten in het algemeen te ver groten. Op een extra manier aandacht besteden aan de lite ratuur dus. Het is wel erg streng begeleid. Er kon niet zomaar iets worden inge stuurd. We hebben een les brief gemaakt met begeleidend materiaal als een handleiding met een aantal richtlijnen. Het resultaat van de inzendingen is erg leuk geworden. We kre gen ruim vijfhonderd inzen dingen. Dat was ruim boven alle verwachtingen. Daarbij was er binnen de de scholen zelfs een interne selectie ge maakt. Kregen we brieven met: Hierbij zend ik u de drie beste teksten van dè klas. Dan weet je dat de respons zelfs nog groter is dan wat je hebt binnengekregen". Koos Postema Het zeven uur durend literair programma zal jongeren ook in de gelegenheid stellen au- FOTO: ANP teurs te ondervragen tijdens de talkshows die worden geleid door onder anderen Koos Pos tema en Els Broeksma. Het be stuur van de Dag van de Lite ratuur heeft daarnaast een aantal scholieren uitgekozen die - na een mini-opleiding van Koos Postema - de auteurs aan een waar vragenvuur on derwerpen. In het Congresgebouw is voor het festival ook een poëzie- zaal ingericht. Net als bij de proza-afdeling wordt hier door de dichters uit eigen werk voorgelezen, afgewisseld door cabaret- of theatervoorstellin gen. Patty: „De vorige keer hadden we bijvoorbeeld Paul Hella Haasse. de Leeuw en Brigitte Kaan dorp Dit jaar zijn dat andere namen. We hebben gepro beerd de huidige aanstormen de cabaretiers als 'de Types' of 'Verreck en Pleysier' aan deze generatie te laten zien". Ook bij de schrijvers zijn dit jaar andere namen. Naast de traditionele literators als Jan Wolkers, Hella S. Haase, Har ry Mülisch, Remco Campert, Boudewijn Büch en Renate Dorrestein staan ook een aan tal 'nieuwelingen' op het podi um. Patty: „We hebben dit jaar bijvoorbeeld Joost Zwa german en Aya Zikken op het programma staan. Maar je houdt natuurlijk altijd een aantal schrijvers die terugke ren. En dat is ook niet erg om dat het steeds weer andere jongeren zijn die komen kij ken. En neem nu Jan Wol kers, dat is en blijft toch een van de belangrijkste Neder landse auteurs? Wat mij be treft nodigen we die elk jaar uit". Gewikt en gewogen De optredende auteurs worden zorgvuldig 'gewikt en gewo gen' voordat ze een uitnodi ging krijgen om te komen voorlezen op de Dag van de Literatuur. Er wordt gekeken of zijn of haar boeken vaak gelezen worden door scholie ren, of het werk ook wel „ech te" literatuur is, en of de boe ken bereiken wat het doel van Patty Voorsmit en haar mede werkers is: jongeren aan het lezen zetten. Daarnaast zijn er natuurlijk ook praktische overwegingen: kan de auteur een zaal van tweeduizend man boeien? Pat- ty:„Wat gebeurt er als je een zaal met tweeduizend jongeren hebt waar er zich op de ach terste rij een aantal vreselijk vervelen. Die gaan loltrappen, keten. Dan heb je binnen de kortste keren een gigantische puinhoop. Gelukkig was het programma vorige keer ken nelijk zo leuk dat juist het te genovergestelde gebeurde. Ook dit jaar zal het wel luk ken. Er is gewoon een grote behoefte om op een andere manier kennis te maken met literatuur. En daarin proberen Het Nederlands Kamerkoor in een programma over de cultus van de vrouwen- verering in Middeleeuwen en Renaissance, samengesteld en gedirigeerd door Paul Van Nevel. Lutherse Kerk, Den Haag, gister- Voor de aanvang van het con cert in de Lutherse Kerk waarschuwde dirigent Paul Van Nevel gisteravond zijn publiek: „De luisteraar zal deze avond niet wat men noemt een vrolijk concert meemaken". De titel van dit concert door het Nederlands Kamerkoor gaf al te denken: 'Ou lit de pleurs', In het bed van tranen. Wat zou de oor zaak van al die tranen anders kunnen zijn dan de liefde, be ter gezegd, de lichtschuwende liefde van de verborgen rela ties. De Hoofse Liefde bezon gen in ,Le Roman de la Rose', de ,liefdesbijbel' met meer dan 21.000 minnedichten. Een handleiding, een bron, een lei draad. Paul Van Nevel, oprichter en dirigent van het Huelgas En semble, heeft zich in het on derwerp Hoofse Liefde ver diept en hij heeft meerdere liederen opgegraven die deze liefde bezingen. Meer dan dat, hij trekt de lijn van de oncon troleerbare liefdesrelatie naar de Mariadevotie, naar de Lof zang van de Enige onder de vrouwen met Ave Maria en Stabat Mater, maar komt dan toch weer midden in de we reld terecht met als uitgangs punt: 'Liefde is een bepaald aangeboren lijden'. Geen vro lijk concert, dat is waar, maar wel een concert waar de lief hebber van al die vocale schoonheid uit de 15e en de 16e eeuw van smult. Achter die aankondiging: „De cultus van de vrouwenverering in Middeleeuwen en Renaissan ce" gaat een kostelijk pro gramma schuil' vol melancho lie, hoop en wanhoop, een ver zameling van weemoedige poëzie Juwelen die na alle eeuwen nog niets van hun schittering hebben verloren, niet in de laatste plaats omdat zij prachtig 'gezet' zijn in het kostelijkste sieraad van de Ne derlandse koorzang, het Ne- derlands Kamerkoor. ADRIAAN HAGER Schoolfilm krijgt prijs in Australië CANTERBURY De amateurfilm 'Gegijzeld', die docenten en leerlin gen van de Veenendaalse Koningin Julianamavo hebben gemaakt, heeft de hoofdprijs gewonnen op het internationale ama teurfilm- en videofestival in Canterbury in Austra lië. Toe wel 'Gegijzeld' (Taken Tostage) niet ondertiteld was, treeg de Nederlandse produc- ie de meeste punten van de nternationale jury. Op de weede en derde plaats eindig den respectievelijk een film jit Australië en uit Tasmanië. !n totaal dongen 45 inzendin gen uit veertien verschillende anden mee naar de hoofdprijs. Gegijzeld' werd in november /orig jaar in Nederland al uit geroepen tot beste amateur- productie van ons land. De 'ilm naar het gelijknamige Doek van Evert Hartman is ge produceerd door Frans Pilon ?n Willem Zweerink, docenten /an de Julianamavo. Met een ninimaal budget (vierduizend gulden) en met behulp van pverige leraren en leerlingen lebben de twee een bijna pro- 'essionele, spannende speel- 'ilm weten te produceren. Rutger Hauer wil Amerikaanse versie van film 'Kracht'' LEEUWARDEN Acteur Rutger Hauer heeft zondag een optie genomen op de de buutfilm 'Kracht' van de Am sterdamse cineaste Frouke Fokkema. Hij wil een Engels talige versie in Amerika uit brengen. Fokkema beraadt zich hierop nog met haar ad vocaat. Fokkema deelde dit gisteren mee tijdens een lezing in het Filmhuis Leeuwarden. Met 'Kracht' won debutante Fokkema vorig jaar een Gou den Kalf Het plattelandsdra ma werd door de jury uitge roepen tot beste film. HILVERSUM NOS-ra- dio verzorgt morgen een avondvullende verkie zingsuitzending op Radio 1. Van zeven uur 's avonds tot middernacht brengt de NOS de uitslagen van de Statenverkiezingen aange vuld met verslagen, reac ties en commentaren. Gedurende de hele avond zijn er verslagen van bijeenkom sten van de grote politieke partijen. Tussen tien en elf uur vindt een debat plaats tussen de commissarissen van de ko ningin Wiegel en Lammers en oud-minister De Koning. Voor het programma, dat vanaf ne gen uur 's avonds ook op Ra dio 2 wordt uitgezonden, wordt voor reacties uit de re gio samengewerkt met de re gionale omroepen. AMSTERDAM „Het lied is de psychiater van de gewone man. Het laat hem zijn leed en verlan gens onder woorden bren gen, en reduceert de chaos en het drama van het menselijk bestaan tot klei ne, overzichtelijke, licht te verteren brokjes". Aldus kwalificeert Jacques Klöters het lied in het boek 'Omdat ik zoveel van je hou: Nederlandse chansons en ca baretliederen 1895-1958'. Gis teren overhandigde hij in Am sterdam het eerste exemplaar van ruim 350 bladzijden aan cabaretier Toon Hermans. Het boek is de opvolger, of ei genlijk de voorloper van het in 1989 verschenen boek 'Ik zou je het liefste in een doosje willen doen', waarin Klöters cabaretliederen van 1958 tot 1988 heeft samengebundeld. Volgens de Neerlandicus, ca baretier (voormalig Don Qui- shocking), programmamaker en tekstschrijver wil het lied de luisteraar gelukkig maken. „Liederen geven vaak geluks- recepten. Je moet dansen, uit gaan, in snelle auto's rijden en vooral veel liefhebben. De liefde is het bekendste recept voor geluk, en daarom ook het goedkoopste", aldus Klöters. Hij laat de geschiedenis van Jacques Klöters en Toon Hermans bij de presentatie van 'Omdat ik zoveel van je hou'. het lied in 1895 beginnen, het jaar waarin het Nederlandse cabaret ontstond. Rond 1900 organiseerden Rotterdamse ac teurs, naar Duits voorbeeld, avondjes waar de elite zich kon amuseren. Ze engageerde de jonge schilder J.H. Speen- hoff, die zo aardig liedjes kon zingen, en die binnen een paar zijn liedjes, zo vermeldt Klö ters. Het boek bevat naast tek sten van Speenhoff, Eduard Jacobs en Kees Pruis ook lied maanden beroemd werd. Zelfs jes van Hella Haasse. literatoren van naam prezen De bloemlezing eindigt in 1958 omdat volgens Klöters om streeks dat jaar een nieuw ca barethoofdstuk begint. Er trad een nieuwe generatie cabare tiers aan, men speelde de eer ste musicals, en het belangrijk ste volgens Klöters was, dat de popmuziek de populaire arties ten verdrong. De liedproduk- tie werd in toenemende mate bepaald door de platenmaat schappijen in plaats van de live-optredens. De geschiedenis van het lied in het begin van deze eeuw is nauw verbonden met de op komst van de radio in de jaren twintig en dertig. De artiesten die in de radioprogramma's optraden werden in het hele land bekend en zetten zoals Klöters het noemt „de norm voor heel Nederland". Ook na de Tweede Wereldoorlog speelde de radio een belangrij ke rol. Zo raakte een hele ge neratie auteurs uit de bundel, als Alexander Pola, Jan de Cler, Jelle de Vries, Eli Asser en Jules de Corte, bekend door de radio. Vrijwel alle liedjes in de bun del heeft Klöters in het Neder lands Theater Instituut in Am sterdam gevonden. De archie ven van liedjes verzamelende artiesten als Jean-Louis Pisuis- se, Wim Sonneveld, Wim lbo en Jaap van de Merwe hebben daarbij uitkomst geboden, al dus de auteur. Geënsceneerde fotografie op Biennale in Enschede ENSCHEDE De vierde Foto Biennnale Enschede staat in het teken van Tsjechoslo- waakse en Nederlandse geëns ceneerde fotografie. De exposi tie heet Plastic Photography, een titel die het uitgangspunt van de Biennale Enschede moet onderstrepen: de presen tatie van internationale foto grafie als een volwaardig on derdeel van de beeldende kunst. Voor de Biennale En schede zijn 28 recent afgestu deerde fotografen geselec teerd. De Tsjechoslowaakse fo tografen tonen voor het eerst hun werk in Nederland. Som migen hebben speciaal voor deze gelegenheid foto's ge maakt. Bij de keuze van de Nederlandse deelnemers is ge streefd naar een samenstelling die de bezoeker in staat stelt een vergelijking met de Tsjechoslowaakse kunst te ma ken. Wie het werk van de Tsjecho slowaakse fotografen bekijkt kan volgens de organisatie van de Foto Biennale Enschede zien hoeveel ruimte voor fan tasie en creativiteit zij hebben. De Foto Biennale Enschede duurt tot en met 24 maart. iG< iloi Jri door René de Cocq CNN lat iek ige De boys en girls van CNN zul len het wel merken, dat de •Golfoorlog (min of meer) over is: er zijn geen spannende briefings meer, met 'Stormy' Norman als door de wol ge verfde entertainer, er zijn geen oprukkende colonnes tanks meer in het 'theatre of operations' (let op het gebruik van het woord 'theatre'), geen vuurwerk meer boven Baghdad. Het conflict ontrolt zich nu op andere niveaus: dat van de diplomatie (hoe moet het verder met het wankele machtsevenwicht in de Gol fregio), van de logistieke ont manteling van de geallieerde strijdkrachten, van de econo mie (wie betaalt welke schade aan wie), en niet te vergeten: van de rouw. Dat levert alle maal geen enerverende televi sie meer op, de kijkcijfers van CNN zullen wel weer flink in zakken, en de lucratieve prijs verhoging die het ambitieuze station snel doorvoerde vooi zijn reclameseconden zal bin nenkort wel weer moeten worden teruggedraaid. We zul len de priemende blik van Bobbie Batista niet snel verge-$rs ten, maar het leven herneemttte; nu weer zijn gebruikelijket c' loop, met die reuze spannende ij statenverkiezingen als eersteerr nieuwe hoogtepunt. Tja. Het Amerikaanse nieuwssta- tion heeft natuurlijk wel fan tastisch gescoord in de afde ling eigen bekendheid. De drie letters CNN waren vanaf £>e-0n gin januari haast niet weg fe<'j branden van de beeldbuis. Enrar bij alle bezwaren die je tegen n het wel wat 'showy' karakteiva van de knauwende Ameri kaanse aanpak kunt aanvoe ren, ook terecht: het station was - behoudens de beperkinJeer gen van strategische censuur Jen< alom tegenwoordig waar inen het kader van het gruwelijkeeJ< conflict iets aan de hand was,'" of dat nou ter plekke was (Baghdad, golf, Riyad, woes tijn, Kuwayt) of elders (Parijs. Londen, Washington, Ne wrT York, Moskou). En dat niet al leen: het klopte ook altijd. De®* presentatoren in Atlanta had den altijd precies de goeie aanRS de telefoon en voor de camera,aad en nog op tijd ook, en kondemon de verkregen informatie erian beelden ook steeds in relatitpüo brengen met andere informa an tie en beelden. In elk ge va ees technisch werd wekenlang eet et haast ongeloofwaardig hoog :n standje uitgevoerd. Akkoord en. ook de Engelse BBC maaktt igu indruk, vooral ook door de be iuv heerste, ietwat onderkoeldt in 1 toon waarop de centrale pre :t 1 sentatie vanuit de Londenst aat studio omging met de feiten e/ivis de mensen. Maar laten we nie ste vergeten dat CNN vierentwin tig uur per etmaal in de luchi i is. en dat er al die weken vrij -IJ wel geen fouten zijn gemaakt Dan moet je de dorpstelevisiè^ in Hilversum zien. waar zt vaak niet eens een telefoon tji IU met Jeruzalem of Washingtoi te op tijd kunnen doorprikkei Dp (arme Henny Stoel), en waai ga] je bij de aanvang van een jour bri naalbulletin een volle minuu >sté in panorama-overzicht naa :rb Joop van Zijl mag kijken dit ife ook niet weet wat-ie moe m< doen, en waar vaak dagenlang nti dezelfde shots gebruikt wor ocl den om nieuwszinnetjes te il k j lustreren met de suggestie da et' het om nieuwe beelden gaat. En daar hoeven ze dan not maar een paar bulletins pt dag te maken. Want het gelui bij-ongeluk-effect van al di\ extra journaals in de ochten\ en de middag, dat is natuurlij) al meteen voorbij. Dat kt een boel centjes, immers, dat hebben we nu eenmat niet over voor onze televisit ook niet als die daardoor eii delijk eens iets volwassens zo kunnen krijgen. Nee hoor, worden in vredestijd pas on N half zes in de middag wakkei eg Wat dat betreft zal de jout 'et naalredactie wel met enige ja £ee louzie kijken naar RTL4, da 'e kennelijk wel de middelei 'e heeft om ochtendbulletins val )e het nieuwsprogramma te ma ken. Die worden dan wel op 'et gebracht do/or het ver tone :'jn van haast onbeschofte hoe 'er veelheden reclame tusse lel haast onbeschofte hoeveelht 'e den tv-spelletjes, maar toch. 'ie Over spelletjes nog even: n heb donderdag echt, eerlij) 'jk plichtsgetrouw en serieus ge& probeerd naar 'Een van d 'ef acht' te kijken. Maar het is niPer niet gelukt, althans: ik heb ht 'ar niet volgehouden. Presentatc «I Jos Brink droeg het dan win i pathetisch op aan Mies Bouw man, de Koningin Van De NqN< derlandse Televisie, maar di el< heb ik in al die jaren noo "ei kunnen betrappen op het m: en ken van zoveel schuine grafie si pen als Brink er al in de eersl 'en vijf minuten doorheen joeg. 'Jn Ik moet maar niet denken aa 'aa de emoties die Mies zelf b&g| vangen zullen hebben bij Aj Ve aanzien van deze wezenloi 'ei'i flauwekul. Zelf heb ik al nh— tien minuten kokhalzend afgd^m. haakt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 8