Zussen beheren 'Heerenleed'
Indiase
Kohinoor
knipoogt
naar de
Westerse
mode
Leidse Courant Dinsdag 5 maart pagina 3
door LOEK MOOR
In tegenstelling tot de flitsende
op elkaar volgende trends zoals
in de westerse mode, zit er in de
Oosterse kledingmarkt nog
weinig schot. Zo zullen de
vrouwen in India en Pakistan
niet snel overgaan tot het dra
gen van ontwerpen van Franse
of Italiaanse couturiers. Ze
hebben er ook geen behoefte
aan, want de traditie is hun hei
lig
Wel wordt er bij het ontwerpen
van de sari, sal war (jurk en
broek), de kameez (jurk), du-
perta (de sluier) wel degelijk
met één oog naar de westerse
wereld gekeken. Het zijn met
name de kleuren van de stof
fen en de geborduurde motie
ven die in ontwikkeling zijn.
Er is tegenwoordig meer varia
tie mogelijk. Niet alleen in de
keuze van de stof, maar ook in
de wijze van draperen van de
sari's.
De Oosterse mode als je daar
van kunt spreken is tijdloos,
kleurrijk en bruisend. Wie bij
voorbeeld een Hindoestaanse
bruiloft bezoekt, heeft het idee
in een schatkamer te zijn be
land, waar de schitteringen op
de kleding van de feestgangers
pijn doen aan de ogen.
„Toch vind ik de westerse
mode niet saai", zegt mevrouw
S. Kohinoor (65). Zij drijft aan
de Haagse Zoutmanstraat met
haar Egyptische schoonzoon
Ushama Abdul Latief een win
kel waar Indiase en Pakistaan-1
se maatkleding wordt ge
maakt. „De westerse mode is
anders, verandert meer. Maar
ik heb respect voor elke cul
tuur. Net zo goed als men res
pect moet hebben voor mijn ge
woonten en tradities".
Phagri
Mevrouw Kohinoor maakt al
55 jaar kleding. „Ik ben in In
dia geboren. Mijn ouders wa
ren zakenlieden. Toen ik tien
was moest ik van mijn moeder
voor het eerst achter de naai-
I machine. Nog zo'n handding,
weet u wel? Naaien en ontwer
pen ging bij ons van moeder op
Mevrouw Kohinoor ontwerpt zelf oos
terse kleding. Foto Stephen Evenhuis.
Een typisch Indiase outfit. Foto Wilco
dochter. Het is altijd een hobby
van mij gebleven. Ook toen we
in 1967 via Suriname naar Ne
derland kwamen".
In 1975 opende ze een winkel
aan de Weimarstraat. Al snel
wisten vooral Hindoestaanse
families haar te vinden. Kohi
noor („tante" voor bekenden)
moest de trouwkleding maken
en niemand anders. „Echte pa
tronen heb je niet. Ze komen
met wensen en ideeën, kijken
in modebladen en ik maak het.
Natuurlijk ontwerp ik ook zelf
kleding en bewerk de stoffen".
Ze snelt weg en komt terug met
een phagri. Dit is een soort tul
band die de bruidegom tijdens
de huwelijksplechtigheid
draagt. Het zijden, crèmekleu
rige hoofddeksel is voorzien
van zilveren borduursels en
gouden sterretjes. Dat doet ze
allemaal zelf, omdat ze haar ei
gen inbreng belangrijk vindt.
„Vroeger ging het opleggen
van motieven met de hand. Nu
kunnen we ook veel machinaal
verwerken. Maar niet alles,
meneer. Nee, niet alles. Zoals
deze phagri, dat is handwerk".
Ze trekt uit een lade een koren-
blauwe zijden lap tevoorschijn.
Op de stof zijn met messing
draad kralen motieven genaaid
en heel fijntjes tot een bloem
afgewerkt met goud en zilver
draad. „Deze stoffen koop ik
natuurlijk niet in Nederland."
Invloeden
„Dat zou veel te duur zijn. We
importeren ze uit Pakistan en
India. Da's een stuk goedkoper.
Er zijn trouwens ook klanten
die zelf de stof op de markt uit
zoeken en dan naar onze win
kel komen. Het maakt me niet
uit, meneer. Als ze een blauwe
jas willen hebben is dat mij om
het even. Ik heb nooit com
mentaar. De mensen gaan hen
bewonderen meneer, en niet
mij".
Wie de oosterse modebladen
inkijkt, valt het onmiddellijk
op dat er veel westerse model
len worden gebruikt om de kle
ding te showen. Je zou gemak
kelijk kunnen denken dat de
commercie de westerse vrou
wen min of meer dwingt een
salwar te gaan dragen. Op zich
kan dit natuurlijk geen enkel
kwaad. Bij het ontwerpen van
een tuniek met broek heeft een
aantal Europese couturiers, zich
in de loop der jaren ook duide
lijk door India en Pakistan la
ten beïnvloeden. „Van de vier
klanten die in onze winkel bin
nenkomen is er toch wel één
Nederlandse bij. Ze vinden de
kleding feestelijker en de stof
fen mooier, vrolijker. Die trend
lijkt zich verder door te zetten".
Of de klanten binnenkort nog
steeds op hun wenken worden
bediepd door de allervriende
lijkste mevrouw Kohinoor valt
te betwijfelen. „Mijn kinderen
vonden dat ik al die jaren hard
genoeg heb gewerkt, dus heb ik
het bedrijf onlangs overgedaan
aan mijn schoonzoon. Ik ben er
nog wel hoor, want als ik thuis
zit dan ga ik denken aan de
vervelende dingen die ik in
mijn leven heb meegemaakt.
Dat is niet goed. Je moet bezig
blijven meneer, want je weet
nooit hoe lang je nog leeft...".
door KARIN SWIERS
Denk aan zussen en kleding en visioenen over de meest afgrijse
lijke ruzies doemen op. Niet in Leiden. Daar vinden twee zussen
juist dat ze elkaar aanvullen qua ideeën over kleding, mode, stof
fen, kleuren en accessoires. Die ideeën worden werkelijkheid in
hun winkel „Heerenleed" aan de Breestraat 108. Let wel, ze ver
kopen alleen damesmode.
Voor Wilma (30) en Astrid de
Graaf (28) ging drie maanden
geleden met het openen van
een eigen winkel een jarenlang
gekoesterde wens in vervul
ling. Na de Modevakschool
bleef het ideaal voor allebei,
ondanks verschillende andere
baantjes, toch het maken en
verkopen van originele kle
ding. Kleding die ze zelf leuk
vinden. De collectie valt dan
ook nauwelijks bij de stan
daardcollecties in te delen. Er is
een collectie galakleding, een
gebloemde tricot-collectie,
maar ook zijn daar zijden blou
ses, tops, kanten rokjes, jasjes
van lakplastic en truien met
pareltjes. „We hebben galakle
ding en draagbare kleding. De
nadruk ligt daarbij op origina
liteit, goede kwaliteit en betaal
baarheid. Dat zijn de drie kre
ten die je aan de collectie kunt
verbinden", zeggen ze allebei
oijna tegelijkertijd.
De collectie galakleding ma
ken ze zelf. Doelgroep: studen
ten en werkende jongeren.
„Studenten hebben vaak feest
kleding nodig. Maar vooral in
Leiden wisten ze niet waar ze
terecht konden. Nu, een paar
maanden na de opening, slaat
het in als een bom. Ze stellen
het ook op prijs als ze in een
jurk lopen waarin ze niet tien
ónderen tegen komen. Van een
jgalajurk maken we slechts en
kele stuks. En soms vinden we
'een jurk zo uniek dat we beslui-
Voor
iedereen
die van
originele
kleding
houdt
ten er maar één exemplaar van
te maken", geeft Wilma aan.
Heren lijden
De doelgroep waar op werd ge
mikt, bleek al snel groter dan
verwacht. „Mensen van alle
leeftijden lopen hier binnen.
Iedereen die van iets origineels
houdt", merkt Astrid op. En
ook aan galakleding is na de
feestdagen nog steeds behoefte.
„Dit punt is ideaal, het ligt heel
goed in de loop, maar er komen
ook mensen langs die de etala
ge vanuit de bus zien. Dat ver
tellen ze dan ook. Dat ze zo
Astrid (links) en Wilma (rechts) en de Graaf maken puur de kleding die ze zeif leuk vin
den. Foto Wim van Noort
nieuwsgierig zijn geworden dat
ze komen kijken". Drie pas
poppen in de etalage wisselen
heel regelmatig van kleding.'
Om de nieuwsgierigheid te
prikkelen. Wilma vindt de
aanloop hartstikke leuk. „Onze
kleding is origineel, de winkel
is origineel. En we willen het
heel gezellig houden. De drem
pel is laag, iedereen kan hier
binnen lopen. Dat zit in het in
terieur, in de kleding, in de
naam en in onszelf", vertelt ze
enthousiast.
Aan de naam zit nog een ver
haal vast, kondigt Astrid al la
chend aan. „We waren in eer
ste instantie op zoek naar een
Franse of Italiaanse naam. De
naam moest origineel, pakkend
en begrijpelijk zijn. We hebben
woordenboeken erbij gepakt
en zijn er dagen mee bezig ge
weest. Mijn broer zat op een
dag erbij en die werd het na
uren echt zat. Hij vertrok en
riep achteloos over zijn schou
der: joh, waarom noem je het
geen Herenleed. Wij keken el
kaar aan en dachten, dit is ge
weldig. Mannen vinden het na
melijk meestal niet leuk om
met hun vrouw op stap te gaan,
op zoek te gaan naar nieuwe
kleren", weet ze. „Je kunt de
naam op vele manieren uitleg
gen, dus hebben we er voor de
duidelijkheid maar damesmo
de aan vast geplakt", vult Wil
ma aan. En op de naam Hee
renleed kwamen al vele leuke
reacties. „Oudere echtparen lo
pen langs, die schateren echt.
Er zijn mannen die hun vrouw
tegenhouden om te kijken. De
mensen onthouden het gemak
kelijk", heeft Astrid al ge
merkt.
Serie rokjes
De zussen willen zo lang moge
lijk het winkeltje met z'n twee-
en runnen. „We zijn 51 uur per
week open en daarna kruipen
we achter de naaimachine. Dus
ook op zondag en zaterdag
avond". Achter in de winkel
staan twee naaimachines en de
bijbehorende garens, stoffen en
een strijkplank. In de winkel
wordt gewerkt, maar er wordt
ook werk mee naar huis geno
men. Ze vinden het geen van
beiden vervelend. „Ieder mo
ment kun je spullen maken
waar je zelf achter staat. Het is
zo leuk om eigen ideeën uit te
werken. Wat je zelf mist, maar
wel leuk vindt, dat maak je met
plezier. En als je dan ziet dat
het aanslaat, dat het goed ver
koopt, dan is dat helemaal ge
weldig". Wilma en Astrid zijn
het wat dat betreft volledig met
elkaar eens.
Eensgezind
De zussen dragen hun produk-
ten „natuurlijk" zelf. Wilma
vertelt dat ze zich soms moet
bedwingen. „We maken puur
wat we zelf mooi vinden. Vaak
denk ik, dat wil ik zelf aan.
Maar dat kan niet altijd natuur
lijk, de kleding moet in het
rek". Qua stoffengebruik zijn
ze het vaak eens. Allebei hou
den ze van natuurlijke produk-
ten, en proberen die ook zo veel
mogelijk te gebruiken. De zus
sen blijven eensgezind. Zijn er
dan helemaal geen verschillen
in smaak? Die zijn er wel. Wil
ma blijkt van lichte kleuren te
houden en Astrid van donkere
kleuren en aardetinten. Maar
dat vult elkaar juist aan. Zo
blijft de collectie breed en di
vers. „Kleding die we allebei
leuk vinden, daarvan weten
we zeker dat het aanslaat".
Toch weer twee handen op één
buik.
