M m „Kinderen uit probleem gezin dubbel gepakt" >x(v\ ,D66 moet men vooral zien als een houding tegenover politiek n BINNENLAND QeidóaOowumt VRIJDAG 1 MAART 1991 PAGINA 3 CDA en PvdA botsen over vervoerskosten (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De coalitie- partners CDA en PvdA zijn ernstig verdeeld over de ta- riefsverhogingen in het openbaar vervoer. Het CDA =e staat vierkant achter het ka- :e"binet, dat de tarieven vanaf juli jaarlijks met ruim vijf procent wil verhogen en bo vendien een extra strip wil invoeren per rit met het stads- en streekvervoer. De PvdA blijft erbij dat de de tariefstijgingen te fors zijn. In harde bewoordingen ver zette premier Lubbers zich te gen de opstelling vén PvdA- I fractieleider Wöltgens. Als het tie Pvd A-plan doorgang vindt, moet de staat het openbaar "vervoer zwaar blijven subsi- met alle financiële ge le-) volgen vandien. sociaal-democraten zijn uitniet tegen elke verhoging van ande ov-tarieven. Zij willen de prijzen van bus-, tram-, metro- en treinkaartjes echter gelei- 2indelijk verhogen. Daarnaast is PvdA tegen de invoering een extra strip, want daar- tgjdoor dreigt het stads- en niet een paar .procent maar tientallen pro- ecl'centen duurder te worden. De n8prijsstijgingen kunnen volgens otede PvdA beperkt blijven als de aaJbenzine- en dieselaccijnzen ej^terker stijgen dan het kabinet wil. Daarnaast zou de voorge- stelde verhoging van de mo- wat zalmoeten worden getemperd, zo dedat het autobezit op zich niet joiBtreng wordt gestraft. Lijvig Aan het slot van de tweede van het debat over de het pakket dat ruim zeven- rtijtien miljard gulden moet ople veren, zwaaiden CDA-fractie- "leider Brinkman en zijn 'anPvdA-tegenstrever Wöltgens enfnet lijvige berekeningen van ve-de oplopende kosten van het t Openbaar vervoer. Het CDA is {jvoest dat de PvdA de autokos ten hoger wil laten oplopen dan die van het openbaar ver voer. Volgens het CDA is dit strijd met het kabinetsbe- ,er eid. De PvdA verweert zich door te stellen dat het regeer- ar"akkoord (waarin het milieube- 10 eid een belangrijke rol speelt) (te ich niet tegen hogere auto- tosten verzet. Het openbaar be /ervoer wat meer ontzien past en n het kabinetsplan het milieu e beschermen, zo redeneert de 'vdA. In de CDA-fractie viel ter ia het debat van gisteren te bipeluisteren dat de ov-kwestie aldoor de christen-democraten jejizeer zwaar weegt". n zijn verdediging van de ka binetsplannen maakte Lubbers duidelijk absoluut niets voor iet PvdA-alternatief te voe- en. Tot verbazing van de rdA zei hij dat duurder mbaar vervoer niet in strijd met het milieubeleid. De jorme subsidies voor het •nbaar vervoer berokkenen it milieu juist schade omdat minder geld aan kan wor- ;n besteed dan nodig is. mingen [et kabinet is bereid een deel fan de aftrek van rente op irsoonlijke leningen in stand houden, zo meldde minister iok van financiën, die na ibbers het woord voerde. üe£ok denkt daarbij aan lenin- enien tot circa tienduizend gul- Jen of aan leningen op bepaal- le produkten. Kok: „Niet voor Ie boot, maar voor essentiële aken, zoals een wasmachine", det het in stand houden van ;e rentevrijstelling van dui- end gulden op spaartegoeden, .et schrappen van de divi- endvrijstelling en een verho- ing van de tabaksaccijns met cent (zowel dit jaar als kaolgend jaar een kwartje) het kabinet in de belas- leeingsfeer dan nog bijna twee- ïidqonderd miljoen gulden te- r diort. Die mpet elders worden [eleevonden, stelde Kok, die over Majn voorstel inzake de per- iscbonlijke leningen werd aan- door Brinkman. Het vaIDA vreest dat de fraudege- oeligheid zeer groot is. Ook leef het CDA kritisch over et financiële beleid van het iabinet. Lubbers en Kok lie- »n weten dat het kabinet se- ieus werk zal maken van de ictra bezuinigingen van 2,5 liljard gulden die bovenop de aim zeventien miljard nodig jjn om de vermindering van et schatkisttekort niet in ge- aar te brengen. „Maar lasten- erzwaringen mogen daarbij |et worden uitgesloten", aldus lubbers die zich daarmee te rn zijn eigen CDA keerde. Bezuinigen is goed voor Derde Wereld DEN HAAG De bezuiniging van 526 miljoen gulden op ont wikkelingssamenwerking is goed voor de Derde Wereld. Dat was de kern van een opvallende betoog dat premier Lubbers gisteren in de Kamer hield ter verdediging van de bezuinigingen op de begroting van minister Pronk. Vrijwel de gehe le Kamer is tegen de besparing op de hulp aan arme landen. Het kabinet houdt echter voet bij stuk. De beoog de bezuiniging van ruim een half miljard moet vooral ten koste gaan van de leningen die aan Derde-We reldlanden worden verstrekt. Uitvoe rig schetste Lubbers tegenover een met stomheid geslagen Kamer de achtergronden van het plan, dat vol gens hem door de minister van ont wikkelingssamenwerking zelf was ontworpen. Lubbers: „De bezuiniging komt de Derde Wereld ten goede. Stel ik het mooier voor dan het is? Nee. Ik heb het plan van collega Pronk ook twee keer moeten lezen, maar ik moet zeggen: hij heeft een intelligente oplossing gevonden". Hij benadrukte dat de betreffende begro ting „sterk vervuild is geraakt" door allerlei kredieten die worden ver strekt en die nooit worden terugbe taald. Dat komt ten laste van de rijksbegroting en dus van het finan cieringstekort, legde de premier uit. Kortom, als de begroting is 'ge schoond' kan alle aandacht weer worden besteed aan werkelijke hulp. Alleen: het duurt nog dertien jaar voordat de naweeën van de leningen zijn afgelopen. Bonden boos om wachtdagen bij ziekte DEN HAAG Tot woede van de ambtenarenbonden wil het kabinet het ziekteverzuim van het overheidspersoneel met 1,5 procent beperken door twee wachtdagen in te voeren. Dat bete kent dat de eerste twee ziektedagen door het personeel zelf wor den betaald door inlevering van twee atv-dagen. Deze maatregel moet het kabinet 985 miljoen gulden opbrengen, zo heeft pre mier Lubbers gisteren in de Kamer gezegd. Het kabinet zal zo snel mogelijk met de bonden van overheids personeel gaan overleggen. Voor de overheid wordt het ziekte verzuim een te zware last, aldus Lubbers. Het kabinet is niet meer bereid die last te dragen. Lubbers gaf toe dat niemand weet in hoeverre zo'n maatregel inderdaad het ziekteverzuim terugdringt. „Maar we gaan er iets aan doen om te onderlijnen dat het ons menens is", aldus Lub bers. Uit zijn woorden bleek dat het kabinet toch tot maatrege len in deze sector overgaat, zelfs als de Sociaal Economische Raad (SER) met een negatief advies komt. „Geen politieke motieven achter moord op diplomaat" DEN HAAG Aan de moord op de eerste secretaris van de Nederlandse ambassade in Tunis, R.J. Akker man, liggen geen politieke motieven ten grondslag. Dit heeft het Tunesf* sche ministerie van binnenlandse zaken gisteren meegedeeld. In het communiqué, waarin de Tunesische autoriteiten melden dat de politie het onderzoek voortzet, staan ver der geen bijzonderheden. Akker man werd woensdagavond voor zijn huis in Sidi Bou Said bij Tunis van uit een auto met met drie inzitten den door automatische wapens be schoten. De diplomaat overleed op weg naar het ziekenhuis. Voedselhulp is op weg naar Moskou DEN HAAG Vanaf vliegveld Ypenburg zijn gistermiddag drie vrachtwagens met in totaal zo'n vijfduizend voedselpakketten in het kader van de actie 'Help de Russen de winter door' vertrokken naar Moskou. Deze eerste zending van 30.000 pakketten gaat naar vijf districten in de Russische hoofd stad. De hulp is vooral bedoeld voor de zwakkeren in de samenleving, zieken en kinderen. De pakketten bevatten zo'n zes tien produkten, van knakworst tot zout. Tientallen dienstplichtigen hebben zich de afgelopen dagen bezig gehouden met het in pakken van de pakketten en zijn daar de komende weken nog wel zoet mee. De eer ste vrachtwagens komen naar verwachting 4 maart aan in de Russische hoofdstad. In totaal worden tot en met april 100.000 pak ketten overgebracht. ONDERZOEK NAAR GEDRAG EN GEZONDHEID SCHOLIEREN DEN HAAG Psychi sche problemen van jon geren lijken sociaal be paald te zijn. Hoe „lager" het schooltype, des te gro ter het percentage leerlin gen met psychische pro blemen. Meisjes hebben meer te kampen met emo tionele problemen, terwijl bij jongens vaker gedrags problemen worden aange troffen. Die conclusie kan getrokken worden uit het Scholierenon- derzoek dat in 1990 is gehou den onder bijna 15.000 scholie ren van 13 tot 20 jaar. Het on derzoek is een gezamenlijk project van de Rijksuniversi teit Leiden, de Erasmusuni- versiteit Rotterdam, Keesings Uitgeversmaatschappij en het Nationaal Instituut voor Bud getvoorlichting (NIBUD). De resultaten werden gisteren ge presenteerd. Doel van het onderzoek, geti teld 'Monitor op de toekomst', was aspecten van het gedrag en de gezondheid van de hui dige generatie scholieren in kaart te brengen. Uit het rap port blijkt onder meer dat vijf procent van de ondervraagde middelbare scholieren beweert weieens een zelfmoordpoging te hebben ondernomen. Twin tig procent van de schoolgaan de tieners zegt wel eens „se rieus over zelfmoord te heb ben nagedacht". De sociale on gelijkheid schuilt volgens het onderzoek in het gegeven dat het percentage LBO-meisjes dat ooit een suïcide-poging zegt te hebben ondernomen, drie maal hoger is dan het per centage VWO-meisjes. Tussen een kwart en een vijf de van de jongeren blijkt een in veel opzichten zeer negatief beeld van zichzelf te hebben. Volgens de onderzoekers bete kent dit dat deze scholieren zichzelf niet veel waard vin den en dat ze denken dat de toekomst hen niet veel zal brengen. De vraag die de onderzoekers van Monitor in Beeld zich stel len, is of er een mogelijk aan zienlijke groep jongeren „uit de boot dreigt te vallen" of on der hun niveau presteren, niet omdat zij de benodigde intelli gentie zouden missen, maar omdat ze van jongs af aan in probleemsituaties hebben verkeerd. Volgens prof. R. Diekstra, één van de onder zoekers, is nader onderzoek nodig om een sluitend ant woord te krijgen op die vraag. Maar: „Mogelijk worden kin deren uit gezinnen met veel problemen dubbel gepakt". Mocht er inderdaad verband bestaan tussen een ongunstige schoolcarrière en een proble matische leefsituatie van een kind, dan zou dat gevolgen kunnen hebben voor de per spectieven op de arbeidsmarkt en het vermogen om stress te hanteren. Graag thuis Overigens is één van de con clusies uit Monitor op de Toe komst ook dat verreweg de meeste scholieren in geringe mate kampen met problemen van psychische aard. In de en quêtes gaf 95 procent van de jongeren aan het thuis naar de zin te hebben en van de eigen ouders te houden. Bijna 90 procent komt „graag thuis" na schooltijd. Volgens Diekstra is nog niet te zeggen of er sprake is van ver schuivingen in leefsituatie, ge drag en gezondheid van scho lieren. Pas over een aantal ja ren, wanneer meerdere metin gen beschikbaar zijn, vallen veranderingen te constateren. Wat betreft gedragsproblemen en alcohol- en drugsgebruik sluit dit onderzoek ook aan op eerdere in Nederland gedane onderzoeken. Zo'n vijftien procent van de ondervraagde jongeren blijkt ten minste één diefstal op zijn of haar gewe ten te hebben. Vijf procent heeft wel eens iets gestolen van boven de vijftig gulden. Acht procent heeft het afgelo pen jaar wel eens een fiets ge stolen. Meer dan tweederde van de tieners heeft de afgelopen maand alcohol gebruikt, bijna de helft daarvan is hierdoor één of meer maal „aangescho ten" geraakt. Ook kalmerende middelen worden regelmatig gebruikt door de jongeren. Ruim door 13 procent van de ondervraagden, waarvan de helft te kennen geeft dit op doktersadvies te doen. Meisjes slikken meer van deze midde len dan jongens. Het gaat hier zowel om „echte" tranquilizers als om plantaardige middelen die vrij te koop zijn. Op de vraag hoe al deze uit komsten te interpreteren kon den de onderzoekers gisteren weinig concrete uitspraken doen. Een jongere die bijvoor beeld zegt wel eens een zelf moordpoging te hebben over wogen, hoeft niet altijd onmid dellijk als psychisch noodgeval te worden beschouwd. Hij kan gelogen hebben, zijn poging kan ook bedoeld zijn om enkel aandacht te vragen, zonder dat er sprake is van ernstige emo tionele problemen. Voor een duidelijker beeld omtrent de wereld van de jongere dan ook nog nader onderzoek nodig. JEAN-PIERRE GEELEN Neergestort Een F-16-jachtvliegtuig van de Koninklijke Luchtmacht, afkomstig van de vliegbasis Leeuwarden, is gistermiddag neergestort en terechtgekomen in de Noordzee, op naar schatting zo'n 200 kilometer ten noordwesten van Texel. Zoekacties hebben tot nu toe nog niets opgeleverd. foto: anp Boeren omgeving vuurwerk fabriek zwaar gedupeerd UTRECHT Het terrein rond de vuurwerkfabriek in Culemborg die ruim twee weken geleden explodeerde, is ernstig vervuild met koper, lood en barium. Nader onderzoek moet nu aantonen hoe erg de omgeving pre cies is vervuild. Tien tot twaalf boeren uit de omgeving ziin door de vervuiling ernstig gedupeerd. De gemeenten Culemborg en Vianen zien geen kans deze boeren financieel te helpen, maar zoeken naar oplossingen zoals een noodfonds. De boeren moeten voordat het groeiseizoen begint hun weilan den schoon hebben. Tegen de hoge kosten daarvan zijn ze niet verzekerd. Pas als de oorzaak van de ontploffing duidelijk is, kan worden bekeken of ze de kosten kunnen verhalen. Een schade-expert stelt per gedupeerde de schade vast zodat deze een nauwkeurige claim bij de vuurwerkfabriek kan indienen. De gemeente heeft inmiddels al dertig ton grof vuil opgeruimd. Het gaat vooral om puin, ijzer en hout. Maar uit monsters die ter plekke zijn genomen, bleek ook een verhoogde hoeveelheid ko per, lood en barium. Het onderzoek naar de oorzaak van de ont ploffing op 14 februari is in handen van Justitie. Die verwacht binnen twee weken een en ander af te ronden. De gemeente Culemborg heeft bekend gemaakt de hulp van mi litairen te gaan inroepen om de vervuilde weilanden op te rui men. Het ministerie van defensie beraadt zich over dat verzoek, aldus de gemeente. Milieuvriendelijker toerisme slaat aan UTRECHT Ruim een kwart van de Nederlandse bevolking (28 procent) zegt behoefte te hebben aan vakanties die mi lieu- en natuurvriendelijker zijn. Het aanbod schiet volgens hen te kort. Ook bestaat er te weinig informatie over de be schikbare plekken en vormen van milieuvriendelijk recreër en. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de Stichting Mi lieu Educatie (SME). In een aantal Nederlandse gebieden komen proefprojecten met be tere voorzieningen en meer 'begeleiding' van het toerisme. Een vergelijkbaar project, de Actie Groen, loopt al enige tijd in de provincie Gelderland. De stichting bespeurt bij de over heid de neiging om de recre ant „meer de natuur in te stu ren". Zij wijst er echter op dat dit juist de aandacht van mi lieu-aspecten van het toerisme kan afleiden. Een ander risico is dat kwestbare natuurlocaties overbelast raken. :asper en hobbes DOOR BILL WATERSON EM IK WIL PAT 0UUI6 VOOR- TAAM ES6T6P OPLUTDj IN KLAS; IS PATgÉGeBPÉKJ GOtVPAÜ MOGtH OULUe WU TEPU6 WAAI? ÜUU'Ê lOKAAi CASPBI? 7 06 MAG T£I?U(S>J MAP 0Ê LOKAAL, HOOP. J Amsterdam. Binnenkort keert Sanjay, na twee jaar de leiding te hebben gehad over de eerste Neder landse vestiging van het ANC, terug naar Zuid- Afrika. Ook daar wil hij zich weer full-time gaan inzetten voor het ANC. foto: anp ENSCHEDE Ze heet Marijke de Vuijst en ze is lijsttrekker voor D66 bij de statenverkiezingen in Overijssel. Een keurige mevrouw, die keurig antwoord geeft op de keurige vragen die een keurige meneer haar stelt. Ze zitten beiden op een podiumpje in wat vermoedelijk een thea tertje is in wat zeker de universiteit van Twente Buiten is het stikkedonker, alleen een kunstgrasveld licht fel groen op onder een stel schijnwerpers. Hier, er gens tussen Enschede en Hengelo, op wat net zo goed een verlaten industrieterrein kan zijn, komt D66 naar de kiezers. En waarachtig, de kiezers weten het nog te vinden ook. Ruim tweehonderd keurige mensen zijn naar Marijke de Vuijst komen luisteren. Want dat doen ze, luisteren. Nie mand stelt een vraag, nie mand roept iets. Even is er enige opwinding, gaan een paar mensen achterom zitten kijken. Dat is het moment waarop Hans van Mierlo bin nenkomt. Hij moet zich nog een tijdie stil houden, want Hans zal pas na de pauze aan het woord komen. Eerst Ma rijke de Vuijst. En eerst ook nog Jan Vis, lid van de Eer ste Kamer. Dan een borrel en dan Hans. „Zou Hans eigenlijk nog wel komen?", hadden bezoekers zich vooraf hardop afge vraagd bij een kopje koffie (één gulden). „Anders ben ik toch mooi voor niks geko men", zeiden ze tegen elkaar in de garderobe (gratis). Hans was in geen velden of wegen te zien; zou de tussenbalans hem op het laatste moment in Den Haag hebben gehou den? Maar nee hoor, daar is Hans dan toch, een half uur na de aanvangstijd. Hij pro beert onopvallend achterin het zaaltje te gaan zitten, maar ja, Hans van Mierlo en onopvallend.... dat gaat niet samen. De persvoorlichter van D66 is opgetogen. Ruim tweehon derd mensen; een week eerder in de universiteit van Maastricht waren het er ook al zoveel geweest. Zoveel? Bij de training van FC Twente staan meer mensen te kijken. Maar vorige week, zegt de voorlichter, sprak Thijs Wöltgens van de PvdA in hetzelfde zaaltje voor amper zeventig mensen. Daaruit mogen, nee, moeten we aflei den dat het goed gaat met D66. Heel goed. De meest re cente opiniepeiling zet de partii op twintig zetels, een ongekend aantal in de ge schiedenis van D66, die al bijna 25 jaar duurt. Gefilosofeer Het aardige van die enquête is dat hij binnen de partijge lederen aanleiding geeft tot driftig gefilosofeer over een coalitie van D66 en CDA. Van Mierlo wordt een beetje moe van die bespiegelingen, zegt hij. Volgens hem is een dergelijk scenario op dit mo ment niet aan de orde, want het kabinet zal voorlopig echt niet vallen en peilingen zijn geen verkiezingen. Dan is het al na de pauze. Marijke de Vuijst heeft ge zegd niets voor een coalitie van uitsluitend CDA en D66 te voelen, Jan Vis vindt het alleen goed als Hans premier wordt. Luid gelach (geen ap plaus) onder de aanwezigen, die er eindelijk een beetje zin in begonnen te krijgen. En Hans. wat vindt Hans er ei genlijk van? Doodse stilte. „Het is hopelijk iedereen dui delijk", begint Van Mierlo, „dat wij in eerste instantie dat andere kabinet willen: PvdA-D66-VVD. Niet omdat ik iets tegen het CDA heb nou...., klinkt het in de zaal maar omdat het te vanzelfsprekend is dat het CDA in Nederland aan de macht is. Het CDA kun je maar eventjes wegsturen; dat heet demissionair. Het ver schil tussen een democratie en een dictatuur ööóh, klinkt het in de zaal is dat je in een democratie de macht kunt wegsturen als die macht je niet bevalt. In Ne derland kun je maar een deel van die macht wegsturen. Dat is niet de schuld van het CDA, maar van PvdA en VVD. Onbegrijpelijk, want de VVD ijlt nog steeds na van de verbintenis met het CDA en de PvdA begint nu ook al zijn wonden te likken. PvdA en VVD praten al ja ren over een gezamenlijk ka binet, maar ze doen dan altijd net of D66 niet bestaat. Ter wijl een simpel rekensomme tje leert dat het zonder ons niet kan, want ze komen zo'n vijftien zetels te kort". Milde oppositie „D66 wil ook best met het CDA regeren, maar alleen als van een aantal immateriële zaken waar CDA en D66 an ders over denken, zoals eu thanasie, vrije kwesties wor den gemaakt. Op die punten moet dan niet het kabinet, maar het parlement beslis sen. Als het CDA daarmee akkoord zou gaan, zie ik geen obstakels voor zo'n coalitie. In dat geval lopen wij ook niet het gevaar dat het CDA ons alle hoeken van de Ka mer laat zien, zoals de VVD heeft moeten ondervinden. Want het CDA weet dat als ze ons te grazen willen ne men, wij heel snel naar de overkant lopen om met PvdA en VVD dat èndere kabinet te formeren" De kans is groot dat de Sta tenverkiezingen de politieke verhoudingen ingrijpend be ïnvloeden; er zijn genoeg voorbeelden uit het verleden dat na dit soort verkiezingen het zittende kabinet viel. Zo als het er nu naar uit ziet, zal de PvdA een fors verlies lij den en D66 flink groeien. Gezien Van Mierlo's houding tegenover een kabinet CDA- D66, ligt de vraag voor de hand of hij veel scherper op positie zal gaan voeren in een poging CDA en PvdA van el kaar los te weken. De Leider: „Ach, VVD en PvdA zitten nog vast aan een manier van oppositie voeren die allang achterhaald is. Het idee dat je tegenstellingen moet uitspelen, wat moet ik daarmee? Scoren door op schandalen te mikken? Ik vind dat je moet uitdragen wat je vindt, waar je voor staat. Dat kun je milde oppo sitie noemen, maar ik noem het een consequent beleid. Die houding zal niet veran deren na de verkiezingen, ongeacht de uitslag. Hoe meer ik erover nadenk, hoe meer ik moet concluderen dat wij een ongelooflijk con sequente partij zijn". Natuurlijk moet Hans ook iets zeggen over de tussenba lans. Hij vraagt zich af waar om een kabinet met een stuk komt en daarbij zegt dat de doelstelling niet is gehaald. „Kunnen ze het eigenlijk nog wel? Waarom het ophoudt bij zeventien miljard weet nie mand, ik denk Plotse ling wordt de woordenstroom van de spreker onderbroken. „Wacht even! Het gaat hier toch om de Statenverkiezin gen?!", klinkt het vanachter een microfoon links in de zaal. Een jongeman lijkt zich zowaar een beetje kwaad te maken. „In ons verkiezings programma staat niet eens wat wij van de provincie vin den. Er staat alleen: haalt de provincie het jaar 2000?" Je ziet de zaal denken: die heeft lef, die durft zomaar Van Mierlo te onderbreken. Maar Hans zelf vindt het prachtig. „Er staat al een vraagteken achter die zin, en dat betekent dat wii onze twijfels hebben", zegt nij. De jongeman zou toch liever zien dat de partij zich meer profileerde op het punt van de provinciale politiek. Hans doet een poging tot afron ding. „Het gaat erom dat we een goede uitslag maken voor de provincie, dat we daar sterk en goed vertegen woordigd zijn. Daarnaast is stemmen op ons vooral er kennen dat D66 niet zozeer een partij is alswel een hou ding tegenover de politiek". DICK HÖFLAND

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 3