„Zonodig door
naar Baghdad'
Opluchting in Israël:
„We naderen het einde"
i^FOORLOG
-
Tunesië is nog niet veilig
voor toeristen
ïmskerck
bft nog
in mijn
lien
MINISTER VAN DEN BROEK:
Veldhospitaal is klaar voor gewonde soldaten
r
Uitgaans
verbod
in bezette
gebieden
Qeidó&Qowuvnt
MAANDAG 25 FEBRUARI 1991 PAGINA 5
ite belangstelling
extra edities
lijk ®RDAM Voor slechts twee lande-
bazerigbladen, de Volkskrant en het Pa-
Ie lods ^et uitbreken van de grondoorlog
ndo-yolfconflict gisteren aanleiding voor
rwarifrengen van extra edities. De kran-
ciere#t pagina's dik en alleen in de losse
sl aai? te verkrijgen, vonden op stations
"in dJraat gretig aftrek. Volgens de uitge-
toeri beide bladen, Perscombinatie, was
gecfuktie mogelijk door vrijwillige me-
vaPë van een groeP grafici. Die was,
erichÊ bet in de cao vastgelegde verbod
°P zondag> bereid de kranten te
heleP- grafici negeerden daarmee de
van vakbond Druk en Papier,
te)foriëe maand al liet weten dat alleen
I bijzondere gevallen van het werk-
kan worden afgeweken.
In spanning
Gespannen
luisteren
Palestijnen in het
vluchtelingenkamp
Shawfat in Oost-
Jeruzalem, het
Arabische deel van
de stad, naar de
berichten van Radio
Baghdad. Uit angst
voor demonstraties
kondigde het
Israëlische leger
gisteren, na het
uitbreken van de
grondoorlog, voor
de bezette
gebieden een
avondklok af.
foto: epa
TUNIS De regering van Tunesië, die juist de afgelopen week was begon
nen aan een offensief om het toerisme vanuit Europa weer op gang te krijgen,
heeft gisteren politiebescherming moeten bieden aan een groep van achttien
Nederlandse reisagenten en enkele journalisten. De groep maakt een rondreis
langs een aantal toeristische centra, waarmee de Tunesische autoriteiten wil
len laten zien dat het land voor toeristen volkomen veilig is. Na het uitbreken
van de oorlog een maand geleden hebben de Nederlandse reisbureaus op ad
vies van de Nederlandse regering hun toeristen hals over kop naar Nederland
gerepatrieerd. Vanuit de reiswereld is veel kritiek gekomen op de „paniekre
actie", zoals zij het optreden van de Nederlandse regering noemt. Ondanks de
verzekering van de Tunesische regering dat Westerse toeristen geen gevaar
lopen, werd de groep Nederlandse reisagenten gisteren voortdurend vergezeld
door twee politiemensen in burger. Ook werd erop aangedrongen geen ge
sprekken met Tunesiërs aan te gaan over de oorlog, en „provocerend gedrag"
te vermijden. De toeristenindustrie van Tunesië is sinds het uitbreken van de
Golfoorlog volledig in elkaar gestort. Daarmee is een van de belangrijkste
bronnen van inkomsten weggevallen.
Nederlands Patriot-
squadron in Israël
DEN HAAG Nederlandse militairen van
het 327-Patriotsquadron zijn vandaag gesta
tioneerd ten westen van Jeruzalem. De
eventuele inzet van de Patriot-eenheid ge
beurt op aanwijzing van het luchtverdedi
gingscommando van de Israëlische krijgs
macht, maar de bediening ervan is in han
den van de Nederlanders. Tot nu toe waren
de meeste Scud-aanvallen gericht op de om
geving van Tel Aviv en Haifa, maar de Is
raëlische regering wil grotere gebieden te
gen de dreiging van de Iraakse Scuds be
schermen. Om die reden accepteerden de Is
raëlische autoriteiten onlangs het Neder
landse aanbod om de Patriot-eenheid aan
Israël beschikbaar te stellen. Onder de ze
ventig militairen die momenteel in Israël
zijn, bevinden zich geen dienstplichtigen.
VAN HEEMS-
fc Aan boord van
Jwderlandse marinefre-
•ilcob van Heemskerck
^^erzische Golf bestaat
luidelijk beeld van het
van de grondoorlog
tot.
latie over de strijd komt
Ierse radiostations in de
,adio Nederland We-
BBC Worldser-
tolgens eskadercomman-
!.C. Kok is het normaal
jschermschepen als de
•mskerck alleen infor-
irijgen die nodig is voor
ak. De kans dat rele-
;egevens uitlekken blijft
klein mogelijk,
de Van Heemskerck
:t gisteren rustig, in te
ling tot de situatie on-
tweehonderd kilometer
;er. In de loop van de
signaleerde de mijne-
op de brug een ver-
•oorwerp in zee, maar
onderzoek met behulp
jn rubberboot leerde dat
een lege zwarte plastic
ler voor granaten ging.
lerlandse schepen in de
jn nog altijd niet op mij-
ituit. Om de waakzaam-
peil te houden liet
indant H.P. Wirth van
in Heemskerck weten
champagne uit te rei-
het eerste beman-
id dat een mijn ontdekt.
F0bevoorradingsschip Zui-
uis is gisteren uit de ha-
ran Dubayy vertrokken
~Mj #j de Van Heemskerck
m yjag op zee voorzien van
w andere olie en post. Het
F Philips van Almonde,
|k in Dubayy ligt, vaart
verwachting morgen uit
dan positie kiezen in de
•jjer van de Van Heems-
Dopt
DEN HAAG De rege
ringspartijen CDA en
PvdA verschillen van me
ning over hetgeen de ge
allieerden zich kunnen
permitteren in het grond-
offensief.
CDA-minister Van den Broek
van buitenlandse zaken vindt
dat de Amerikanen en hun
bondgenoten het recht hebben
zonodig naar Baghdad op te
rukken. PvdA-kamerlid Mel-
kert meent dat dit in strijd zou
zijn met de resoluties van de
Veiligheidsraad.
Minister Van den Broek: „Al
het nodige mag worden ge
daan om de operatie zo snel
mogelijk te beëindigen. Dat
wil zegen dat een deel van de
militaire operatie zich ook kan
richten op het volstrekte ont
regelen van de aanvoerlijnen
vanuit Irak naar Kuwayt. Dat
kan ook acties in Irak zelf in
houden".
De bewindsman vindt dat de
Amerikaanse president Bush,
nadat Irak zijn ultimatum had
genegeerd, geen andere keus
had dan de grondoorlog te la
ten beginnen. D66-leider Van
Mierlo vindt het moeilijk te
hoordelen of het grondoffen-
sief onvermijdelijk was. „Het
is in elk geval jammer dat
men tot de conclusie heeft me
nen te moeten komen dat de
ruimte voor een verdere
vreedzame oplossing er niet
meer was. Of dat in historisch
opzicht een juiste beslissing
was, weet ik niet. Ik vind dit
niet het moment dat te beoor
delen". De VVD noemt de be
slissing van de Amerikaanse
president Bush om de grond
oorlog te beginnen „de enige
logische, gezien de starheid
van Baghdad".
Pvd A-buitenlandspecialist
Melkert benadrukte gisteren
dat de militaire mogelijkheden
van de geallieerden binnen
het mandaat van de VN-reso-
luties moetenblijven. „Er
dient ook in deze situatie een
onderscheid gemaakt te wor
den tussen het verdrijven van
Irak uit Kuwayt en het even
tueel op de knieën krijgen van
het regime in Baghdad. Dat
laatste kan naar ons gevoel
niet direct afgeleid worden uit
de resoluties van de VN. Ik ga
er dus vanuit dat de VS en de
Europese landen aan hun zijde
zich binnen het kader van
deze resoluties zullen blijven
bewegen".
Melkert is het ook niet met
Van den Broek eens dat de
grondoorlog op dit moment
onvermijdelijk was. „Het zou
zeker denkbaar zijn geweest
nog even extra gelegenheid te
geven - zeker ook na het ver
zoek van Sovjetpresident Gor-
batsjov - om tot een politieke
oplossing te komen".
Fractieleider Ria Beckers van
Groen Link is zelfs zeer ver
ontwaardigd over de jongste
acties van de Amerikanen in
de Golf. „Het verkiezen van
een oorlog terwijl de oplossing
via diplomatiek overleg heel
dicht binnen bereik is, dat kan
gewoon niet". Beckers wil dat
de standpunten van de diverse
politieke partijen officieel
vastgelegd worden.
Kritiek kwam ook van Mient
Jan Faber, secretaris van het
IKV (Interkerkelijk Vredesbe
raad). Het is volgens Faber
„evident" dat de bemidde
lingspoging van de Sovjetunie
succes gehad zou kunnen heb
ben als de VS hadden meege
werkt. Het gaat kennelijk niet
alleen om de bevrijding van
Kuwayt, meent Faber, maar
ook om de verdrijving van het
regime Saddam Hussayn. Het
IKV vindt ook dat de Iraakse
leider dient te verdwijnen,
maar dan alleen door het ei
gen volk in combinatie met
een politiek isolement en eco
nomische sancties.
Gebed
Kuwaytse soldaten nemen, eenmaal op vaderlandse bodem aangekomen, de tijd voor gebed. Daarna trekken zij weer verder, op weg
naar Kuwayt-stad. FOTO: ap
RIYAD „Er is nu een
eind aan de onzekerheid
gekomen. Iedereen had
toch het gevoel: er gaat
iets gebeuren, maar wan
neer? Nu weten we waar
we aan toe zijn. Het wach
ten is op patiënten".
Zo reageert kapitein R. van de
Velde, plaatsvervangend com
mandant van het Nederlands
medisch-detachement in Riy
ad, op het uitbreken van de
grondoorlog. Het medisch hos
pitaal in de Saudische hoofd
stad heeft het tot nu toe niet
erg druk gehad met het ver
zorgen en behandelen van ge
wonde militairen of burgers,
maar daarin zal nu wel veran
dering komen. Van de Velde
beseft dat: „We zijn er hele
maal klaar voor".
Naast de vijftig Nederlandse
militairen die het veldhospi
taal van de marine in Jebel
Ali in de Verenigde Arabische
Emiraten bemannen, zijn ruim
dertig landgenoten actief in
het medisch veldhospitaal in
Riyad. Het Nederlandse medi
sche personeel, bestaande uit
een chirurg en 29 mensen die
werken in een zieken- en ope
ratiekamerzaal, werkt samen
met een groep van ruim 550
Zweden.
De leiding van het veldhospi
taal is in Zweedse handen.
Over de samenwerking met de
Zweden is Van de Velde zeer
goed te spreken. „Die is per
fect. We zijn volledig geïnte
greerd in het Zweedse hospi
taal. In het begin hebben ze
natuurlijk gepolst welke kwa
liteiten wij meenamen. Die
test is goed uitgevallen. Ieder
een is ervan overtuigd dat we
een goede aanvulling zijn op
het Zweedse systeem".
In en rond het ziekenhuis zijn
uitgebreide beschermings- en
beveiligingsmaatregelen geno
men in geval van een onver-
hoede chemische aanval van
de kant van Irak. De man
schappen kunnen bescherming
zoeken in grote bunkers, waar
voor alle 580 leden van het
veldhospitaal plaats is. Verder
beschikken de Nederlanders
over gaspakken en gasmas
kers, die door de Engelsen in
Riyad zijn verstrekt.
Ferme handdruk
Met een ferme handdruk nam tijdelijk minister van defensie Pronk zaterdag In Duitsland afscheid
van de laatste Nederlandse soldaten van het Patriot-squadron, dat vandaag posities heeft ingeno
men in de omgeving van Jeruzalem. Minister Pronk ging voor de gelegenheid gekleed in een ge
leende jas van een generaal-majoor van de luchtmacht. Bij het afscheid was ook Theo aanwezig,
de mascotte van het squadron (links). FOTO'S: anp
bJVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET MAXICAANSE AFGODSBEELD
it w|
;geni2 Het doel van de reis van grootvader Diaz en zijn zoon
punor in de binnenlanden. Hier en daar wonen nog enkele Indla-
:n vammen in bedompte, uit leem opgetrokken hutten. In één
ot zi hutten treedt Diaz binnen en hij wordt eerbiedig ontvan-
lij «ant de Indinanen kennen hem als een goed en rechtvaar-
achtheer. Wanneer Diaz informeert naar de Kloof der Blaf-
EWi Honden, Ijjkt het of de Indiaan even schrikt. Maar hij her-
dayfcich spoedig. „Ja, signor", zegt hij, „die kloof ken ik wel,
maar het is niet raadzaam er heen te gaan". „Kom, kom", ant
woordt Diaz, „spookt het er soms?" „Er dwalen boze geesten
rond in de Kloof der Blaffende Honden", deelt de Indiaan mede.
Maar Diaz weet hem tenslotte toch over te halen als gids mee te
gaan. Wanneer zij in de kloof komen, toont de Indiaan de Mexi
canen enkele zeer oude potten en scherven van heilige offer
schalen.
Twee maal luchtalarm
JERUZALEM Israël is de
afgelopen nacht tot twee maal
toe opgeschrikt door een
luchtalarm. De eerste raket-
aanval vond plaats omstreeks
half drie, de tweede om half
vijf (Nederlandse tijd). Voor
zover vanmorgen bekend zijn
de raketten neergekomen in
onbewoonde gebieden in het
zuiden van het land en hebben
de inslagen geen schade of
slachtoffers veroorzaakt. De
raketten hadden volgens Is
raëlische woordvoerders een
conventionele lading. Het was
de tweede keer sinds het begin
van de Golfoorlog dat een
Iraakse raket insloeg in het
zuiden van Israël. De vanuit
het westen van Irak gelan
ceerde Scud had mogelijk het
atoomcentrum Dimona
moeten raken, waar volgens
berichten die nooit bevestigd
zijn de Israëlische atoombom
ontwikkeld en geconstrueerd
moet zijn.
(Van onze correspondente
Willy Werkman)
TEL AVIV Er is sinds
gisteren een nieuwe auto
sticker in Israël. 'Saddam
aleikum', moge Saddam
met U zijn, staat op de
achterramen van de auto's
te lezen. Een actuele va
riatie op het 'Salaam alei
kum', de traditionele Ara
bische vredesgroet.
Het is weer een stukje galgen
humor natuurlijk, maar dit
keer leek er ook een feest-
geurtje aan te zitten. Want ook
al is Israël nog steeds doelwit
van Scud-aanvallen, zoals van
nacht; in het land heerst een
sfeer van opluchting. „We na
deren het einde", zei een
krantenverkoper opgewekt.
„Nog even en we kunnen
weer normaal doen".
Kinderen gingen gisteren met
vrolijk beplakte gasmasker-
doosjes over de schouder naar
school, op de beurs stegen de
koersen en er werd een teken
wedstrijd gehouden ter gele
genheid van het joodse carna
valsfeest Poeriem. Op scholen
worden wedstrijden gehouden
wie zijn gasmasker op de
meest originele manier kan
versieren. Humor-deskundi
gen leggen de masker-, Sad
dam- en Scud-grappen uit als
een gezonde manier om je
angst te verwerken. De Israë
li's die zichzelf zo afreageren,
hebben in elk geval niet het
elf pagina's tellende boekje no
dig, waarin legerpsychologen
uitleggen hoe je met je angst
overweg kunt. 'Margion' is het
nieuw verzonnen Hebreeuwse
woord voor het kalmerings
boekje.
Toeschouwers
Bij de nu begonnen grondoor
log in de Golf zijn de Israeli's
vooralsnog toeschouwers. Er
wordt met geen woord gespro
ken over het in de afgelopen
weken zo vaak herhaalde
recht van vergelding. De
JERUZALEM Israël
heeft enkele uren na het
begin van het grondof-
fensief in de Golfoorlog
de 1,75 miljoen Palestij
nen in de bezette ge
biedsdelen een uitgaans
verbod opgelegd.
Ook aan het begin van
de oorlog op 17 januari
kregen de Palestijnen al
een uitgaansverbod,
maar dit was de afgelo
pen twee weken juist
verzacht.
Amerikaans-Arabische coalitie
mag geen schade oplopen,
waarschuwen regeringskrin-
gen.
Diep weggedrongen blijft er
toch de wens, en waarschijn
lijk ook het plan, in Baghdad
de laatste klap toe te dienen.
De voorzitter van de parle
mentaire commissie voor bui
tenlandse zaken en veiligheid,
Ben Elissar, zei mysterieus:
„Het is heel belangrijk, dat we
laten zien dat wii ook be
staan". Meer wilde nij natuur
lijk niet zeggen,, en meer mag
van de militaire censuur ook
niet worden geschreven. De
censor zal nu trouwens wel te
vreden in zijn handen wrijven.
Zelfs het grote Amerika lapt
het recht op informatie aan
zijn laars.
Voor het belangrijste nieuws
uit de Golf, en vooral uit
Baghdad, zijn de IsraÜ's onder
andere afhankelijk van de na
tionale radio-afluisteraar Mic
ky Gurdus, die nooit schijnt te
slapen en sinds het begin van
de oorlog zo weinig buiten is
geweest dat hij er echt pipsies
uitziet. Micky ving enkele da
gen geleden een gesprek op
tussen twee militaire posten in
de woestijn van Irak. „Het
komt wel goed", riep de Iraak
se commandant naar zijn on
der vuur liggende onderge
schikte. Het gehuil aan de an
dere kant van de lijn was hart
verscheurend.
Problemen
Hoe zou het met die man zijn,
nu de berichten ons willen
doen geloven dat de eerste
oorlogsdag een klaterend suc
ces heeft opgeleverd? Gene
raal Moshe Bar Kochba, die
tijdens de Yom Kippur-oorlog
van 1973 zelf aan het Syrische
front heeft gevochten tegen de
Iraakse troepen, waarschuwde
gistermiddag dat de geallieer
den het nog moeilijk kunnen
krijgen. „Er kunnen nog heel
wat problemen komen zei
hij.
Toen gisteravond in het met
steeds meer vlaggen en auto
stickers versierde Tel Aviv
met de duisternis toch weer de
Scud-angst neerdaalde, werd
het licht aangedaan in de
schuilkelders en installeerde
buurman Shabtai een telefoon-
toch weer een luguber onder
toontje. Een nieuw luchtalarm
zou tenslotte gasalarm kunnen
zijn.
Vandaar dat geen enkel risico
wordt genomen, zoals ook za
terdagavond al bleek tijdens
een concert van dirigent Zubin
Metha en violist Isaac Stern.
Plotseling verdwenen orkest
en solist van het podium, naar
even later bleek vanwege een
luchtalarm. De mensen in de
zaal werd gevraagd hun gas
masker op te zetten en te
wachten. Terwijl het lucht
alarm nog steeas loeide ver
scheen Isaac Stem plotseling
weer op het podium zonder
gasmasker. Voor een publiek
van honderden gasmaskers
speelde hij de Partita in D van
Bach.
