Belangstelling voor v-nieuws neemt af Gitarist (13) wint de prijs van het Residentie Orkest Geestigmuzikaal maar te theoretisch 0JENSEN SNAPPEN NIKS VAN NIEUWSBULLETINS jeids cabaretfestival \p hoog niveau 'The Killer''hamert als vanouds ^NS ÏIN.JNST/RTV CcidócSoiutmt MAANDAG 25 FEBRUARI 1991 PAGINA 11 Q Hippel: 'De Buddha van Ceylon' j y regie van de auteur Lodewijk etoer. Decor en kostuums: Jan /an fer. Licht: Henk van der Geest. Carol Linssen, Sacha Bulthuis, ■^11 Lucieer, Hilde Heijnen, Ro- HMprager, Marjorie Boston. Appel- 'Ier, zaterdag 23 maart, herhalin- laar t/m 23 maart, toernee t/m (o.a. Winschoten 3/4, Leeu- i 4/4, Emmen 10/4, Leiden Groningen 28/4, Enschede DE APPEL SPEELT'DE BUDDHA VAN CEYLON tientallen composities, ;n scènes en toneelstuk- behoort de schrijver Lode- de Boer zeker tot de pro- ieve Nederlandse theater- ers. Het RO Theater speel lijn serie 'The Family' dit >en, De Boer regisseert zijn laatste stuk 'De Buddha van Ceylon' zelf bij De Appel. De veelzijdigheid van De Boer laat zich in dit stuk zeker ken nen. Toch heeft hij het er zich als schrijver te gemakkelijk vanaf gemaakt. Hij grijpt terug naar enkele hoogtepunten uit de recente Nederlandse ge schiedenis, de Tweede Wereld oorlog en Nederland in Suri name en selecteert fragmenten muziek ter illustratie. Plaats van handeling is de wo ning van de Nederlandse gou verneur in Suriname, Theo- dor. Hij krijgt bezoek van de vluchteling Alban Zadok en zijn vrouw Hannah en vanuit bezet Nederland komt de met de Duitsers heulende Prager. Temidden van voortdurende verbale schermutselingen vindt een opstand plaats, waarbij dienstbode Sylvia be trokken is. Prager gaat er van door met Hannah, Theodor laat het leven, Alban gaat met Sylvia en Theodors vrouw At- halie naar Ceylon. Het opengewerkte gebouw waarvoor en -binnen alle han deling plaatsvindt, is net zo schijnbaar doorzichtig als de simpele vorm en de uiterlijke duidelijkheid van ,De Buddha van Ceylon'. Het publiek ziet Alban in een ophef naar de voorstelling een beeldje van de Buddha wegnemen uit het huis van Theodor. Met wat goede wil gelooft de kijker dat dit de aanzet zou kunnen zijn van de omwenteling die staat te gebeuren. Er zijn ook wat voorwaarden voor spanning aanwezig: de zes zijn geïso leerd op een lokatie en alle handeling vindt plaats in pak weg 48 uur. In een poging eruditie en schrijfkunst te etaleren zit schrijver De Boer regisseur De Boer behoorlijk in de weg. De personages zeggen soms zeer geestige teksten, ze blijven theorie. Hier staan geen men sen van vlees en bloed, al toont regisseur De Boer ze naakt. Zo verzandt 'De Buddha van Ceylon' in een paar uurtjes muziekquiz, waarin fragmen ten Tallis, Crumb en Rota worden afgewisseld met Schu berts strijkkwartet 14 in cis, wat Vivaldi, Bach en Schnitt- ke. Een clavecimbel speelt een bijrol en ook dienstbode Sylvia zingt een liedje, 'Plaisir d'A- mour'. Leuk en aardig voor het oor, dat is deze 'Buddha'. Hadden die acteurs nu maar nog grotere onzin verkondigd, dan kon het publiek zich echt op de toon van hun stemmen concentreren. Het hese Vlaam se van Hilde Heijnen constra- teerde bijvoorbeeld prachtig met de hoge ronde toon van Carol Linssen. Nu stoort het zoeken naar niet aanwezig clues in 'De Buddha van Cey lon' groter luistergenot: schrij ver en regisseur zaten elkaar PETER SNEL 0( 3YLC jVERSUM De sa- raal nstellers van de fro^uwsbulletins van de S ('Journaal') en RTL4 Buit!euws') doen erg hun h t om in woord en beeld nieuws voor een zo di ed mogelijk publiek Fiat! gankelijk, bevattelijk 3a°n aantrekkelijk te ma- withji. „Maar", zei politico- g Jan Kleinnijenhuis o. «h de Vrije Universiteit ens een studiebijeen- 1 nst waarin beide E 5; uwsprogramma's wer- (H1,i vergeleken, „dat ndejpt allemaal niks, want mensen snappen er lóneh niks van." )ECf 5Juh worden volgens deze we- therfchapper geen achtergron- talagi verduidelijkt en geen ver- gelegd in deze pro- mma's, maar alleen opge likte feitjes gemeld. Om t van het nieuws iets te Cinen begrijpen is de consu- 'Inj.|nt toch altijd nog aangewe- e op de krant, die dat veel derder, uitgebreider en toe- ikelijker kan brengen, m hoofdredacteuren Gerard der Wulp van het NOS- n rnaal en Rik Rensen van RTL4-Nieuws, hoorden harde veroordeling mees- muilend aan. Ze hadden eerder zelf al in glanzende be togen uiteengezet hoe idealis tisch en intensief ze met hun redacties werkten aan zo goed mogelijke nieuwsprogramma's, maar moesten daarbij meteen al toegeven dat de belangstel ling voor nieuwsbulletins bij de Nederlandse televisiekijker afneemt. Een paar jaar geleden keken nog zes miljoen mensen elke dag naar het journaal, tegen woordig schrapen het NOS- journatd en het RTL4-Nieuws samen nog geen vijf miljoen kijkers bij elkaar, en dat is nog een beela dat gunstig is beïn vloed door de belangstelling voor de Golfoorlog; zonder oorlog is nog maar sprake van iets meer dan vier miljoen nieuwskijkers. Hoe die neergaande lijn moet worden omgebogen is de grote vraag, waar beide hoofdredac teuren geen antwoord op kun nen geven. Je kunt kennelijk nog zo'n mooi decor hebben, of dubbelpresentatie, of prachtige 'graphics', of interessante weerkaarten, of live-inter views in de studio, of recht streekse satellietverbindingen met correspondenten elders in de wereld: steeds meer men sen blijven toch afhaken. Isolement Van der Wulp drukte zich nogal fatalistisch uit. „Steeds meer mensen zijn niet geïnte resseerd, niet politiek of maat schappelijk bewust", zei hij, „en die mensen manoeuvreren zichzelf in een maatschappe lijk isolement. Daar valt ken nelijk weinig aan te doen. Wie niet kijkt kun je ook niet be reiken, en daar moeten we dan misschien maar mee le ven". Tijdens de studiebijeenkomst kwamen behalve Kleinnijen huis nog enkele andere weten schappers aan het woord. Drs. Ard Heuvelman van de Uni versiteit Twente had onder zoek gedaan naar de manier waarop het NOS-journaal en het RTL4-nieuws van vorige week dinsdag door kijkers werden beoordeeld, waarbij het NOS-bulletin er gemiddeld wat positiever afkwam dan de concurrent. Het journaal wordt ervaren als duidelijker, vollediger, informatiever, cor recter en betrouwbaarder, ter wijl het bulletin van RTL4 wel internationaler en afwisselen der overkomt maar ook rom meliger. Bij het laatste wordt vooral als zeer storend ervaren de 'reclame break' tussen nieuws en weerbericht. Allerd Peeters van de Rijks universiteit van Utrecht schet ste het profiel van de nieuws- kijker, dat per bulletin nogal varieert. Het RTL4-Nieuws bijvoorbeeld wordt vooral be keken door mensen van ge middeld lager opleidingsni veau en lagere sociale klasse. Niek Hietbrink van de Uni versiteit van Nijmegen stelde vast dat uit internationaal on derzoek blijkt dat nieuwsre- dacties veel zorgvuldiger moeten omspringen met de re latie tussen tekst en (bewe gend) beeld. Als het gesproken woord de belangrijkste infor matie bevat, moet het beeld daarvan niet afleiden. Als treffend voorbeeld noemde Hietbrink het beeld van een met olie besmeurde vogel die probeert zich uit de Perzische Golf op het strand te werken, een dramatisch beeld dat kij kers zeer heeft geëmotioneerd. De bij deze beelden uitgespro ken tekst kan niemand zich herinneren, terwiil die toch belangrijk nieuws bevatte. RENÉ DE COCQ Leids Cabaretfestival. Met tein^Jré Westra, Mark van de V« en De Dulle Roeckers. Pres- IG ilatie Ingeborg Sergeant. Gast- dens Lebbis en Jansen en in- g. Op 23 februari in de Leidse jwburg. >te nf woede en gezichten j drie dagen onweer na de fi- jnjg Ie van het dertiende Leids a t/r baretfestival. En vreugde tuurlijk bij de winnaar MTR ,rk van de Veerdonk (31), isch ^et wat êeJemPt door de ViaC)blemen waar zijn concur- )0-i5nten mee te kampen hadden had. Het leek wel topsport. j lor de problemen zou je bij- vergeten dat de finale weer lacl# behoorlijk hoog niveau 0. al d. i3,oraf leek de finale erg yro innend te worden. Als se- ,gl uze kandidaten voor de rek ijs waren Mark van de Dagierdonk en De Dulle Roec- nufJJ rs overgebleven. De Dulle teckers waren technisch het eest begaafd en het origi- 1239 eist in presentatie en onder- flirpkeuze, op het gebied van csten en humor g°°ide Mark Leidn de Veerdonk hogere ogen. jnsbi idré. Westra, de derde fina- armi t, haalde hun niveau niet. '1|<orestra> een verhalenverteller Groningen die cynische en imor afwisselt met gevoeli- u. r stukken, opende de finale- 0ncj en speelde duidelijk be- dan in de voorronde. Hij ri is zekerder van zijn zaak en ma. irfde de zaal meer aan te 00 u reken. Zijn onbeholpen wap- rende handjes bleven echter s o n geringe ervaring verra- in. voor Mark van de Veer- Lanink was de sfeer en de druk n finaie een stimulans. Mer jn persoonlijkheid kwam >g beter uit en zijn timing as sterker, bijvoorbeeld in reek t verhaal van de man met re<^ nylonkous over zijn hoofd 1460 e verdacht wordt van een reek inkoverval. Het verhaal van jens gesmolten ijsberg die op raak zint was een aanwinst, ergeet het maar', begeleid beri e* een rubbere hamer op zijn 141. tuwhulp ('ze rammen het in kop, voor nop'), is een ko- 0 lisch hoogtepunt en de rest Rjjn( m een verhaal dat begint <ant< et „het was de ochtend van 14-16 lijn tweeëntwintigste rijexa- kindien" bleef even sterk als de v0( leningszin. at werd dus spannend met u. Li Dulle Roeckers, twee Belgi- 1254 ihe meiden, nog te gaan. In A e voorronde overdonderden met absurde grappen en nijgt ima zangstemmen. Ze gaven soon i hun showtje het volslanke lodborstje plausibele verkla ringen voor een wonderlijke situatie als „Er ligt een man op straat. Hij lijkt wel dood... Er ligt een vrouw op een man op straat. Zij lijkt wel dood". Van het overdonderende bleef toen het erop aankwam weinig over. Een belangrijke reden daarvoor was een falende techniek. In de zaal was dat alleen te horen aan een ker misachtig blikkerig geluid, maar veel erger was dat de Roeckers elkaar op het podi- Mark van de Veerdonk werkt semi-professioneel LEIDEN Mark van de Veerdonk (31), die zateravond als winnaar van het Leids Cabaret Festival uit de bus kwam, komt uit Utrecht. Hij werkt sinds begin dit jaar met zijn combo bestaande uit de pianist Marcel Schmidt en trompettist Carl Daleboudt. Hij treed onder meer op in jongerencentra en kleine theatertjes. Hoewel de jury in het eindrapport toegaf dat het festival is bedoeld voor beginnende amateur cabaretiers, waren de beoordelers van de wedstrijd van mening dat Van de Veerdonk de beste was. Dat hij al min of meer in een semi-professio- neel circuit optreedt „is een organisatorische zaak, waar mee de jury zich nu niet heeft beziggehouden Jerry Lee Lewis in de Matenhal ...weinig variatie... FOTO.anp JERRY LEE LEWIS LEKKER OP DREEF MAAR ZONDER VARIATIE Jerry Lee Lewis. Met: Pete Fletcher (slagwerk), Ray Gann (bas), Butch Baker (gitaar) en Kenny Lovelace (gitaar). Matenhal, Apeldoorn. Za terdagavond. Vijf kwartier hield hij het Vol, toen was de koek op. Zichtbaar voldaan nam Jerry Lee Lewis de hulde in ontvangst na zijn enige concert op Nederlandse bodem. Hoewel het pu bliek meer wenste, kreeg het dat niet. Toegiften zijn bij Lewis een zeldzaam heid. Een hartstochtelijk 'We want more' kon hem niet vermurwen. Oude rockers maar ook veel jeugdige kuiven, een kleine tweeduizend in getal, waren naar de Apeldoornse Matenhal gekomen. Lewis mag dan dik in de vijftig zijn, voor veel jon geren zal hij altijd een lichtend voorbeeld zijn en blijven. Voorafgegaan door de klanken van Ronnie Nightingale and the Haydocks en een mode- show stapten even na tie nen de groepsleden van Lewis één voor één het podium op. Nog tijdens het openingsnum mer verscheen de maistro zelf en maakte meteen duidelijk wie de baas is. De musici mochten in de schaduw van de meester figureren; ruimte om even solistisch op de voor grond te treden, werd niet ge boden. Op één nummer na was het allemaal rock and roll. Klassiekere uit de gouden de cade van deze muzieksoort volgden elkaar in snel tempo op: 'Lucille', 'High school con fidential', 'Johnny B. Goode', 'Tutti frutti' en het biina on herkenbare 'It'll be me ze za ten er allemaal bij. Lewis ha merde als vanouds op de pia no. Zijn staccato-aanslag en zijn fratsen (met arm, elleboog en voeten leunend en steu nend op het klavier) werden telkens met gejuich begroet. Het voor hem zo kenmerken de spel klinkt nog altijd leuk maar na een paar nummers ken je het trucje wel. Boven dien is een elektronische piano niet geschikt voor zijn woeste aanslag. Vooral in de hoogste regionen krijgt het geluid iets blikkerigs, wat met vleugel of akoestische piano nimmer het geval zal zijn. Bijna non-stop denderde de rock and roll- trein door. Up-tempo, trouw aan het bekende drie akkoor denschema en altijd swingend. Voer derhalve voor zijn dans- lustige fans, die zich daaraan ook naar hartelust overgaven. Voor hen die op wat meer af wisseling hadden gehoopt, was Jerry's muzikale menu minder smaakvol. Zo negeerde hij z'n country-periode, die toch vele jaren omvat, bijna volkomen. Alleen 'Another place, another time' bracht die in herinne ring, wat, zo zou later blijken, het enige rustpunt in het con cert was. Al gauw ging het weer van dik hout zaagt men planken. Z'n bekendste klas siekere had hij voor het laatst bewaard. Taktisch een slimme zet, want met de vertolking van 'Chantilly lace' en 'Great balls of fire' veerde de hele Matenhal op. Zo zorgde hij voor een sterk einde van de show, die met wat meer varia tie beslist een meerwaarde zou hebben gehad. Nu was het toch (te) veel van hetzelfde. HENK WANINGE Nederlander verbetert wereldrecord dirigeren POZNAN De Nederlandse dirigent Sim Noordhof (43) uit Hoogezand heeft zaterdag in het Cultuurpaleis in de Poolse stad Poznan zijn eigen wereld record nonstop dirigeren met een uur verbeterd en op 25 uur gebracht. De recordpoging werd begeleid door een officië le jury en zal worden opgeno men in het Guinness Book of Records. Noordhof gaf tussen vrijdagmiddag half vijf en za terdagmiddag half zes met of zonder stok de maat aan voor elf Poolse koren, ensembles en orkesten. Naast het behalen van het record was het Noord- hofs doel om door middel van sponsors geld in te zamelen om een bezoek van het Poolse mannenkoor Arion uit Poznan in juni aan Hoogezand moge lijk te maken. Hij is ook wat dat betreft in zijn opzet ge slaagd. Zeventig supporters reisden in twee bussen mee uit Nederland. Daarnaast waren er veel Polen die de Hooge- zander steunden. Omstreeks drie uur en vijf uur kreeg hij grote inzinkingen. Hij kwam die te boven met de hulp van dokter Anton Straat en trai ner-masseur Jaap Smid. Japanner Mukayama wint Gaudeamus Concours ROTTERDAM De Japanse pi anist Tomoko Mukayama heeft gisteren het Internationaal Gau deamus Vertolkers Concours 1991 in Rotterdam gewonnen. Aan de eerste prijs is een geldbe drag verbonden van 5.000 gul den. Een week lang streden 48 solisten en ensembles uit veer tien landen in drie ronden om de prijzen. De jury bestond uit Lieuwe Visser, James Fulkerson, Stefano Scodanibbio en Alexej Ljubimov. De tweede prijs (3.000 gulden) van het concours is ge wonnen door de Amerikaan Mi chael Lowenstern op de baskla rinet. De derde prijs (1.500 gul den) was voor Karoline Schmutz op accordeon. De speciale prijs voor vocalisten werd niet toege kend, omdat de deelnemende vo calisten in de ogen van de jury niet het voor deze prijs vereiste niveau haalden. Mime-speler Fialka overleden PRAAG De beroemde Tsjechoslowaakse mime-speler Ladislav Fialka is op 59-jarige leeftijd overleden aan een hartaanval. Fialka maakte deel uit van de prominente Praagse theatergroep Na Za- bradli. Hij genoot bekendheid als mime-speler, choreograaf en danser. ELKE DONDERDAG DE BI1LAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS. MUZIEK THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA Mark Veerdonk. um niet konden verstaan. Het was de man van de NOB, die het werk waarachtig wel va ker gedaan moet hebben, niet gelukt om geluid op de moni toren te krijgen. Daardoor wa ren de reacties uit het publiek uitgesproken lauw, vielen de zwakke plekken in de tekst (die afbreuk deden aan de lo gica van de onlogica) veel meer op. In de strijd om de punten van het publiek moes ten ze het zelfs afleggen tegen André Westra, zij het met ge ring verschil. Het zal altijd een vraag blijven hoe de wedstrijd was verlopen met gelijke kansen. Nu won Mark van de Veerdonk zowel de jury- als de publieksprijs (de laatste met grote afstand). Hij was zeker geen onterechte winnaar. Zijn klein halfuur zat uitstekend in elkaar en hij heeft zoveel pure humor dat de publieksprijs hem vooraf al bijna niet kon ontgaan. De jury gaf de finalisten alle maal kansen voor de toekomst. Ook trok zij de amateuretatus van het festival in twijfel. Bij de afvallers uit de voorronde en de halve finale zaten al ge schoolde acteurs en cabare tiers, in de finale nam de net beginnende amateur Westra FOTO: WIM VAN NOORT het op tegen een winnaar die al jaren bezig is (in '87 won hij al de persoonlijkheidsprijs op het Camerettenfestival) en twee dames van de kleinkun stacademie. Die professionalisering is geen wonder. De belangrijkste caba retfestival (Leiden, Rotterdam en Amsterdam) zijn nu een maal een belangrijke lanceer- inrichting voor mensen die geld willen verdienen met deze vorm van kunst. De orga nisatie blijft hameren op het amateurisme om de deelne mers te beschermen voor te hoge verwachtigen, maar wil ook goede sier maken met een kwalitatief goed programma en de eerdere successen van de deelnemers. Dat is eten van twee walletjes met een mes dat aan beide kanten snijdt. Goede kandidaten worden echt niet geweigerd wegens een te zwa re vooropleiding of teveel suc ces op andere festivals. Ondanks alle commotie en on volkomenheden bood het der tiende festival weer een mooie week cabaret. Met spanning en sensatie en een leuke finale waarvoor de belangstelling veel te groot was voor de schouwburg. DICK VAN TEYLINGEN FINALE PRINSES CHRISTINA CONCOURS Finale van het 22e Prinaea Christina Concours met elf kandidaten. Gis termiddag, Diligentia, Den Haag. Niet minder dan elf finalisten hebben in Diligentia gister middag gestreden om de hoog ste eer van het Prinses Christina Concours. In de ca tegorie tot en met veertien jaar met een viertal finalisten werd door gitarist Ishar Elias (13) uit Amstelveen niet alleen de eer ste priis gewonnen, hij mag en dat is bij de jongste cate gorie een uitzondering vol gend seizoen ook optreden als solist bij het Residentie Orkest. In de categorie vanaf vijftien jaar ging de eerste prijs naar pianist Bas Verheijden (16) uit Zeist, die volgens de jury on der voorzitterschap van Daniel Wayenberg „een overdonde rende Liszt-ballade" neerzette. Het Prinses Christina Con cours is de voortzetting van het Edith Stein-concoure dat in 1969 door Ruud van der Meer werd gestart. Twee jaar geleden stemde Prinses Christina er in toe, dat het concours voortaan haar naam zou dragen. Dat was ook het startsein om van dit typisch Haagse gebeuren een nationaal evenement te maken met vier landelijke finales, een demi-fi nale en een finale. Het Edith Steinconcours kende een ex plosieve groei met deelnemers uit het gehele land en met steun van sponsors kreeg het concours een landelijk karak ter. Een medaille met twee kanten. In de eerste plaats valt het toe te juichen dat muzikale leerlingen van middelbare Prinses Christina (rechts) feliciteert de 13-jarige gitarist Ishar Elias met zijn eerste prijs. FOTO: PETER VAN MULKEN scholen via het concours hun kwaliteiten kunnen bewijzen, maar daar staat tegenover dat die spannende finale-avonden in een propvol Diligentia met Haags publiek, dat nauw behoren. Zonder de tientallen genodigden zou Diligentia gis termiddag slecht bezet geweest zijn, het Haagse publiek voelt zich niet meer betrokken bij een evenement dat in elke willekeurige Nederlandse stad gehouden zou kunnen worden. Het Prinses Christina Con cours is gegroeid, heeft status gekregen, heeft in de persoon van Ruud van der Meer een directeur, kan zich verheugen in sponsoring en fundraising, kent een professionele opzet, maar mist de intimiteit, de sfeer en de directe binding met de jonge mensen op het podium. Gitarist Izhar Elias was in zijn categorie met de Mozart-variaties van Sor onbe twist winnaar, door geen twee de prijs toe te kennen onder streepte de jury zijn muzikaal en technisch niveau met na druk. Een gedeelde derde prijs was voor pianiste Catelijne Smit (13), AVO-leerlinge van het Koninklijk Conservatori um, die een fraaie maar wat al te serieuze Mozart speelde en voor violist Joris van Rijn (14) uit Arnhem met Saint-Saëns. Als een publieksprijs uitge reikt zou zijn dan was die ge wonnen door fluitiste Anke van der Kooij uit Delft, die met haar tien iaren al de mid delbare schoolopleiding volgt en die op deze finale terecht in aanmerking kwam voor de aanmoedigingsprijs. In de cate gorie voor deelnemers geboren voor 1 februari 1976 werd prijswinnaar Bas Verheijden op de voet gevolgd door ho boïste Tanja van der Kooy (15), leerlinge van de AVO-op- leiding van het Koninklijk Conservatorium, die bijzonder muzikaal en expressief een 'Morceau' van Kalliwoda speelde. De derde prijs was voor harpiste Wiedke Dirks (15) uit Amsterdam en de vier de prijs voor Lieven Sienema (16) uit Heerenveen die tevens in aanmerking kwam voor de prijs van de gemeente Den Haag. Die prijs, uitgereikt door wethouder Mevrouw A. v.d. Berg, werd toegekend voor de beste vertolking van een Ne derlandse compositie. Voor de gelegenheid werd Frank Mar tin tot de Nederlandse compo nisten gerekend. Want dat moet gezegd: de hedendaagse (Nederlandse) componisten, met uitzondering van Martin, kwamen op deze finale niet aan bod. Mozart, Saint-Saëns, Handel, Debussy, Liszt en zelfs een uitgesproken Vervelend Trio van Reinecke kregen aandacht, maar verder reikte de muzikale belangstelling niet. Het zou een goede zaak zijn als de organisatie van dit concours, dat gistermiddag werd bijgewoond door Prinses Christina, aan dit manco extra aandacht zou besteden. ADRIAAN HAGER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 11