Lenteflora: festival van
huisbroei bollen in Lisse
Iroenteman: niet alle
interkost is 'duur'
Opzienbarende proefin onderwijsproject biotechnologie
Nieuw gebied voor bollenteelt
ir
iGITO EN TUINBOUW
EcidoeSoivuitii
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1991 PAGINA 17
|<rop sla van een daalder is ineens onbetaalbaar...
FOTO: L.N. KRUL
Spel
/AN (Pten schreeuwend duur? Nee, zo algemeen kun je dat vol
de groenteman om de hoek niet niet zeggen. Natuurlijk,
ente typische winterkost als prei en spruiten staat nog steeds
hetbevroren op het land en is dus flink aan de prijs, maar er
leentiat betaalbare alternatieven. En wat is nu duur?, zo vraagt
'app<jch in gemoede af.
ing a een gebakje tellen ze zonder ook maar even met de ogen
is hehipperen twee gulden neer, maar een krop sla van een
senhler is ineens 'onbetaalbaar'. Het is meer een kwestie van
ildu$n, vindt hij. Als je bij ons groenteboeren je ogen goed
die houdt en bereid bent eens van het geijkte en in Neder-
s Allveelal zo voorspelbare eetpatroon af te stappen, dan ligt er
et b<ri deze periode heel veel betaalbaar spul in onze winkels,
ciehof bijvoorbeeld, dat toch altijd nog een duur imago heeft, is
ond^t moment echt goedkoop. Hetzelfde geldt voor ronde ko-
achiiien, winterpeen, knolselderij en zelfs sla. De geschiedenis
probbalt zich elke winter. Om te beginnen heerst het misver-
I dat winterkost per definitie weinig kost en verder willen
mensen altijd net spruiten eten als ze vijf gulden per kilo
"In. Andere groenten hebben nog steeds last van hun goed-
I imago. Boerenkool en andijvie bijvoorbeeld. Dat kón ge-
niet duur zijn denkt de gemiddelde consument. Bij de
nteboer is de wereld dan al snel te klein als dat wel het
1 is. Onzin natuurlijk, want als er gewoon weinig is en de
g st'jgt, zijn zelfs deze produkten relatief prijzig.
!ïï- ens onze groenteman is het niet waar dat groente in het
neen veel geld kost. „Consumenten, die gewoon de markt
6n en spullen eten die nu volop worden aangevoerd, kun-
bok vapdaag voor zeer redelijke prijzen een warme maal-
Dp tafel zetten. Als het vandaag iets duurder is, neem je
jen wat goedkopers. Dan valt het over een hele week ge-
allemaal best mee".
Een opzienbarende, maar on
gevaarlijke biotechnologische
proef, waarbij een bepaalde
bacterie melk 'verteert' en
helder maakt. Daarmee kan
in de klas worden geëxperi
menteerd tijdens een nieuw
onderwijsproject over biotech
nologie in land- en tuinbouw
en de voedingsmiddelenindu
strie. De experimenteerset,
waarmee dit gebeurt, maakt
onderdeel uit van het nieuwe
uitgebreide lespakket dat het
bekende onderwijstiidschrift
Het Kleine Loo van de Stich
ting Public Relations Land
en Tuinbouw heeft samenge
steld. Dit eerste complete pak
ket over biotechnologie is be
stemd voor de onderbouw van
HAVO en VWO. Het is een
co-produktie van Het Kleine
Loo, de Stichting Maatschap
pij en Onderneming (SMO) en
Memo nv, een organisatie die
onderwijsmateriaal vervaar
digt en distribueert. Het pak
ket, getiteld Beeld van Bio
technologie, betreft een eerste
introductie in de wereld van
de biotechnologie. Het pakket
bestaat uit een docentenhand
leiding, dertig leerlingenboek
jes, een videoband, een super
wandplaat en een experimen
teerset. De videoband toont
zowel heteeuwenoude proces
van gist, brood, bier, kaas en
wijn als de moderne biotech
nologie, waarbij het erfelijk
materiaal wordt veranderd.
De poster laat zien dat aan
heel veel produkten die we in
de winkel vinden biotechno
logie te pas komt. De wand
plaat toont een wonderlijke
supermarkt, waarin achter de
schappen te zien is, hoe be
paalde produkten tot stand
komen. Het lespakket bio
technologie is verkrijgbaar
voor de kostprijs van veertig
gulden. Het krijgt een vervolg
voor de hogere klassen van
HAVO en VWO. Dit zal begin
april verschijnen.
DIT WEEKEINDE IN HOBAHOHALLEN:
De deelnemers aan de
bloemententoonstelling
Lenteflora in Lisse heb
ben een drukke tijd ach
ter de rug. Al sinds half
januari slepen zestig er
aan deelnemende dames
en heren namelijk al met
negen potten bloembol
len door hun huis in een
sportieve poging om die
dingen tijdig en allemaal
tegelijk in volle bloei te
krijgen.
Huisbroei heet dat, maar dan
in wedstrijdverband, want ge
noemde dames en heren doen
mee aan de jaarlijkse huis
broei wedstrijden. „Zeventig
deelnemers kunnen we maxi
maal in de boeken noteren",
aldus een van de organisato
ren, de heer Nic. van Wierin-
gen. „Dat dan zonder daarbij
de deelnemers aan de zoge
naamde vrije inzendingen
mee te tellen, want wat dat
betreft is er altijd nog wel een
plaatsje te vinden".
Overigens hebben de deelne
mers in deze laatstgenoemde
categorie andere mogelijkhe
den en uitgangspunten, want
in tegenstelling tot de huis-
broeiers mogen zij wel ge
bruik maken van technische
faciliteiten en kunnen ze zelfs
op het allerlaatste moment
nog beslissen bepaalde inzen
dingen terug te trekken. Voor
de huisbroeiers geldt dat niet.
Die hebben, spelend met licht
en temperatuur, inmiddels ge
probeerd de bollen in bloei te
krijgen en ze gisteren alle
maal, of het gelukt is of niet
bij de jury in de Hobahohal-
len ingeleverd. Dat alles bij
elkaar leidt dan tot de totaal
beoordeling.
Een van de inzendingen op
een vorige Lenteflora.
FOTO: HENK VAN DE ENDE
Het thuis broeien van bloem
bollen wordt weer steeds
meer toegepast. „We kennen
mensen die ooit met deze aar
dige bezigheid zijn begonnen
en nu de hele winter door
met potten, bakken en glazen
bloembollen rondsjouwen.
Letterlijk. Trek je in de win
termaanden bij die mensen de
ijskast open, dan is de kans
groot dat je daar geen fris
biertje, broodbeleg, frisdrank
of andere koel te bewaren
spullen vindt, maar potten
bloembollen. Die zijn dan
naar de zin van de broeier (of
broeister natuurlijk) een beet
je te hard van stapel gelopen
en even in de kou gezet. Maar
dat doen ze ook in de slaapka
mer", aldus Van Wieringen.
Wie dan uit bed stapt komt
middenin de bollen terecht
die daar door de man of
vrouw des huizes waren uit
gestald. Andersom kan ook.
Dan moeten de bollen warmte
hebben. En hup: de hele han
del wordt opgepakt en elk
plekje in huis wordt benut.
Een zonnetje binnen en dus
toch nog maar even de zon
wering omlaag? Vergeet het
maar. De bollen hebben voor
rang en je hoeft er ook niet
over te denken om de ther
mostaat een graadje of wat la
ger te draaien, want dan is ge
garandeerd Leiden onmiddel
lijk in last. Het klinkt eigen
lijk allemaal wat negatief,
maar het broeien van bloem
bollen is dat bepaald niet. Ook
niet als je meedoet in wed
strijdverband, maar dat is
weer een ander verhaal. Het
broeien van bollen is gewoon
een erg leuke bezigheid die
(als je maar op bescheiden
schaal aan het werk gaat) best
in de hand is te houden
Het is mede om die reden dat
men op het internationaal
bloembollencentrum in Hille-
gom een foldertje heeft ont
wikkeld waarin alle benodig
de basisgegevens voor de
huisbroei staan.
Lisse geeft dus het komende
weekeinde een voorschot op
het voorjaar, nadat de narcis
sen veredelaar Jaap Leenen
gisteren de opening verrichtte
van een expositie waarnaar
ongetwijfeld weer erg veel
Lenteflora wordt gehouden in
de Hobahohallen in Lisse en
is vanavond van half acht tot
tien uur, morgen van tien tot
zes uur en zaterdag van tien
tot vier uur geopend.
Zowel J. A. Leegwater (links) als drs. G. van Drecht kunnen niet anders constateren dan dat er
van kwaliteit sprake is.
foto: pr
Precies tien jaar geleden wees
J.A. Leegwater wijds over de
drooggevallen kwelders in het
noorden van Groningen. „Al
dit land zal over enige jaren
beschikbaar zijn voor de tuin
bouw en niet het minst voor
de bollenteelt".
Op zijn woorden werd toen
niet direct enthousiast gerea
geerd. De nuchtere Groningse
bevolking was er bepaald niet
van ondersteboven. Ze had
den nog maar net een nieuwe
burgemeester en meteen
kwam die uit Noord-Holland
afkomstige vreemdeling al
met wilde plannen.
Natuurlijk. Hij had grond on
der z'n vingernage' en wist
van de hoed en de rand als
het om bollenteelt ging, maar
hoe kon je nu in vredesnaam
op het idee komen om in
noord-Groningen bloembollen
te gaan telen? Zoiets zou met
de tijd wel vervagen. Niet
dus. Burgemeester Leegwater
bleek niet alleen een plannen
maker te zijn, maar ook nog
een deuren-opener. Geen rus
tige bureau-werker, maar
eentje die de boer op gaat en
nu, anno 1991 mag worden
vastgesteld dat hij in zijn stre
ven is geslaaagd en stapsge
wijs het doel heeft bereikt. In
het Noordgroningse Marnege-
bied is een oppervlakte grond
van zo'n vierduizend hectare
inmiddels beteeld. Prima za
velgrond, klaar voor eenieder
die daarvan wil profiteren en
uiteraard een uitkomst voor
het bollenvak dat in elke
toonhoogte om verse teelt-
gronden roept.
Enorm werk
Een enorm werk is in fasen
afgerond, met de bekroning
op dat werk door de opening
van een Agri Business Cen
trum, enige tijd geleden. Voor
deze gelegenheid was de heer
drs. G. van Drecht van achter
de Haagse burelen van het
ministerie van Economische
Zaken vandaan gekomen om
de openingshandeling voor
zijn rekening te nemen en de
naam op het gebouw te ont
hullen. De inmiddels elders
tot burgemeester benoemde,
maar nog altijd in het gebied
uiterst actieve Leegwater
smaakte de eer om een her
denkingsplaquette te onthul
len, waarop zijn daden voor
het nageslacht zijn vastgelegd.
Het nieuwe centrum in Kloos
terburen/Kruisweg doet
dienst als voorbeeld,- demon
stratie- en scholingsbedrijf in
het verwerken van in eigen
beheer en op contract geteel
de bollen en de broei daarvan.
In dat kader zijn dit seizoen
10 hectaren tulpen uitgezet
waarvan ongeveer een mil
joen bloemen worden getrok
ken.
«DIENSTEN
JARDUS: za. 19 u. Euch. vie-
10.30 u. Euch.viering.
lELARES: za. 19 u. Euch. vle-
9.30 u. Hoogmis.
EWIJK: za. 10 u 19 u„ zo.
10 u. Hoogmis, 11.30 u., 18
Lof.
)NIUS VAN PADUA: i
19 u
RUS: za. 19 u. Euch.viering;
rse Euch.viering.
lerd ONB. ONTV.: za. 19 u., zo.
1 stoi Hoogmis, 12.15 uur.
n ATHOLIEKE KERK: zo. 10 u.
jtieviering.
aarvkend zondag 10 uur, behalve
iël ziend in de maand, dan zater-
de $0 uur en zondag geen dienst.
,n (IDERVEEN HEILIGE PE-
„„„Jn PAULUS: za. 19 u.; zo.
Srorf Hoogmis.
iet BRANDSMAKAPEL: ZO. 9 U.
vins, 12 u.
mfl AAN DEN RIJN H. PIUS:
nzo. 9 en 10.30 u.
IF ATI US: za. 19 u.; zo. 9.45 u„
ilGE GEEST KERK (De Bron):
zo. 9 u., 11 u.
pp ST. JAN DE DOPER:
in ^0 u. (de Stek), 19 u. (Kerk);
pte D uur'(Kerk). Zomertijd zo. 10
ïil ijmaart).
joncÊWOUDE H.H. ENGELBE-
10.00 i
iers: za. 19
11.30 u.
steswoude rijndijk ber-
D'BkeRK: zo. 9.30 u. Viering,
het et anker: za. 19 u.; zo. 11 u.
en dm st. jozefparochie:
19.00 i
10
lagijlADE O.L. VR. GEBOOR-
voer19 u.; zo. 9.15 u.
ind 1K AAN DEN RIJN H- JO"
5 DE DOPER: za. 19 u. Eu-
anëSviering; zo. 09.30 u. Eucharls-
le. g met parochieel koor.
HTIUS GEMEENSCHAP (Chr.
iwschool): zo. 11.00 u. Hoog-
p IKAAG JOHANNES EVAN-
za. 19 u.; zo. 10.00 u. (Zo-
9.30 u.).
)OrdPAAR H.H. ADRIANUS: za.
unnx>. 9.30 en 11.30 uur.
U~ TDORP DE MENSWOR-
1& aa. 19 u. Eucharistieviering; zo.
e nh 11.30 u. Eucharistieviering,
t gaPEN ST. JAN DE DOPER:
noa.; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11.15
d pnzang.
r— ST. AGATHA: za. 19 u.
1 "elerlng; zo. 10 u. Hoogmis (kin-
te aandienst); 11.30 u. H. Mis.
n 6IPELPOLDER: za. 19 u. Euch.
ipjfuzo. 10.30 u. Euch. viering,
r 'TJCERK: za. 19 u. H. Mis; zo. 9
p i Mis, 10.15 u. Hoogmis,
el efNGELBEWAARDERS (Beek-
ïullea. 19 u.; zo. 10.00 u.
D zoKOOP O.L. VR. HEMEL-
K za. 19 u.; zo. 9 u„ 10.45 u.
l/EEN H. NICOLAAS: za. 19
u., 11 u.
VENNEP MARIA ONB.
za. 19 u.; zo. 10 u.
)EN ST. MARTINUS: za. 19
idmis; zo. 9 u., 10.30 u. Ge-
Mis.
)WIJK BINNEN ST. JE-
za. 19 u. H. Mis; zo. 9.30 u.
Is, 11.00 Eucharistieviering
>WIJK AAN ZEE MARIA
I :E: za. 19 u. Euch.viering; zo.
I. Euch.viering.
14 ÏWIJKERHOUT ST. VIC-
B. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis,
ZEF: za. 19 u., zo. 9 u., 10.30
(GEEST ST. WILLIBRORD:
vr. 19 u.; zo. 10.30 u. Hoogmis.
OUDE ADE ST. BAVOKERK in
Rijpwetering: za. 19 u. Avondmis; zo.
9 u. in Rijpwetering, Hoogmis in Rijp
wetering, 10.30 u. H. Mis in Oud-Ade.
OUDE WETERING JAC. DE MEER
DERE: za. 19.00 uur, zo. 10.30 uur
Hoogmis.
ROELOFSARENDSVEEN ST. PE
TRUS BANDEN: za. 19 uur, zo. 10.30
uur Hoogmis. MARIA PRESENTATIE:
za. 19 u.; zo. 10.30 u. Hoogmis.
RIJPWETERING O.L. VR. GE
BOORTE: za. 19 u. In Oud Ade; zo. 9
u. Hoogmis. 10.30 u. H. Mis in Rijp
wetering.
SASSENHEIM ST. PANCRATIUS:
za. 19 u.; zo. 9.30 Hoogmis en 11 u.
STOMPWIJK H. LAURENTIUS: za.
19.30 u. Eucharistieviering met sa
menzang; zo. 10.30 u. H. Mis. (Zo
mertijd 10.00 uur).
VOORHOUT. ST. BARTHOLOMEUS-
KERK: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u.
VOORSCHOTEN H. LAURENTIUS:
za. 19 u.; zo. 11.30 u.
H. MOEDER GODS: 19 u.; zo. 10 u.
(per 25 maart om 9.30 uur).
WARMOND ST. MATTHIASKERK:
za. 19 u.; zo. 9.00 en 10.30 u.
WASSENAAR ST. WILLIBRORD:
za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u.
DE GOEDE HERDER: za. 17 u.. zo.
10.30 u.
ST. JOZEF: za. 19 u., zo. 9.30 en 11
WOUBRUGGE GOEDE HERDER:
zo. 10.30 u.
ZEVENHOVEN HEILIGE JOHAN
NES GEBOORTE: za. 19 u. H. Mis; zo.
9 u. Hoogmis, 10.45 u. Stille Mis.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK MEER
BURGPAROCHIE: za. 19 u. Misvie
ring; afwisselende koren; zo. 10 u.
met wisselende koren, 11.30 u. met
orgel en Volkszang.
ZOETERWOUDE ST. JAN'S ONT
HOOFDING: Zo. 9.30 u. Hoogmis.
CHR. DIENAARKERK: za. 19.00 Mis
met zang; zo. 10 u. Woord- en Com
munie.
DE ZILK HEILIGE HARTKERK: za.
19 u.; zo. 10.30 u.
predikbeurten
Zondag
PROT. KERKDIENSTEN
LEIDEN Herv. Gemeenten: Hoog
landse Kerk: (Ds. A. Alblas (liturg)
m.m.v. het Leids Voc. Ens.
Oude Vestkerk: 10 u. ds. J. Mostert
en ds. A. Alblas: Pieterskerk: 19 u.
Cantatedienst.
Marekerk: 9.45 u. ds. T. Poot, Woer
den; 12 u. Oec. studentendlenst; 17
u. ds. P. J. Stam Katwijk.
Maranathakerk: 10 u. ds. F. D. Rooze.
Regenboog: 9.30 u. pastoor J. A. A.
v. Well; 11.15 u. ds. van Well, gezins-
dienst.
Bethlehemkerk: 9.30 u. ds. G. H. v.d.
Bom.
Bevrijdingskerk: 10 u. ds. L. C. Riet
veld; 17 u. ds. G. H. v.d. Bom.
Vredeskerk: 10 u. ds. J. Nauta.
Haagse Schouwkerk: 11 u. mw. drs.
D. Bos, kand. theol.
Eglise Wallone: 10.30 u. pasteur D.
Ribs.
Acad. Ziekenhuis: 10 u. nog niet be
kend.
Diaconessenhuis: 10.30 u. ds. H. B.
van 't Hof.
Petrakerk (zijzaal) dienst voor doven:
10.30 u. dhr. P. Voogt.
LEIDEN Gereformeerde en andere
Kerkgemeenschappen: Vredeskerk:
10 u. ds. J. Nauta.
Petrakerk: 9.30 u. In de Bethlehem
kerk, ds. G. H. v.d. Bom.
Oude Vestkerk: 10 u. ds. J. Mostert
en ds. A. Alblas.
Maranathakerk: 10 u. ds. F. D. Rooze.
Bevrijdingskerk: 10 u. ds. L. C. Riet
veld; 17 u. ds. G. H. v.d. Bom.
Groenhoven: 10 u. ds. H. Hortenslus.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u. ds. G.
C. den Hertog.
Geref. Kerk Vrljgem.: 10 u. ds. W. de
Graaft; 17 u. geen opgave.
Doopsgez./Rem. Kerk: 10 u. ds. C. M.
Vos-Wiegand.
Bapt. Gem.: 10 u. Samenkomst.
Evang. Luth. Kerk: 10 u. SOW dienst
in Oude Vestkerk, H. A.. ds. Alblas en
ds. Mostert.
Nieuw Apost. Kerk: 9.30 en 16 u.
Evang. Gemeenschap: 9 u. Ev. A.
Piet; 10.30 u. Ev. W. Smit.
Leger des Hells: 10 en 19 u. Samen
komsten behalve laatste zondag v.d.
maand, dan 10 en 17 u.
Zevende-Dag-Adventisten: zaterdag
10 u. Bijbelstudie; 11 u. Predikatie.
Evangelie Centrum de Bethlehem
kerk: 10 u. Evang. J. P. H. Zijlstra.
Zendingsgroep „Jeruel": 17 u. Sa
menkomst.
Pinkstergemeente Oude Vest: 10 u.
Ev. K. v. Twillert.
AARLANDERVEEN Herv. Gem.:
Gez. zendingsdienst in Herv.kerk, hr.
P. Noordam; 19 u. drs. J. Haitsma.
Geref. Kerk: 10 u. Gez. zendingsdien
sten in Herv.kerk, hr. P. Noordam;
18.30 u. drs. K. Santing.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds.
G. Bilkes.
TER AAR Herv. Gem.: 9.30 u. dhr.
E. J. Bergman, Katwijk; 18.30 u. ds.
J. H. v. Osch, 's-Gravenzande.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. N. de Reus;
18.30 u. P. Buikema, Zwammer.
ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
Roodenberg.
ALPHEN AAN DEN RIJN Herv. Ge
meente: Opstandingskerk: 10 u. ds.
H. J. van Achterberg, Leiden.
Adventskerk: 40 u. ds. A. Jonkman;
18.30 u. ds. M. H. Boogert, Voorburg.
Kruiskerk: 10 u. ds. H. Ommerlng.
Geref. Kerk: Maranathakerk: 10 u. ds.
K. Santing; 18.30 u. drs. P. Wilschut.
Salvatorikerk: 10 u. drs. P. Wilschut;
18.30 u. ds. H. Ommering.
Bapt. Gem.: 10 en 18.30 u. ds. H. G.
Koekkoek.
Leger des Heils: 10 en 19 u. Samen
komsten, behalve laatste zondag v.d.
maand, dan 10 en 17 u.
Volle Evangelie Gem.: 10 u. dhr. H.
Dalhuizen.
ALPHEN NOORD (Herv./Geref.
diensten) Goede Herder: 10 u. ds. G.
Mulder; 18.30 u. geen dienst.
De Bron: 9 u. ds. F. Moll; 10.30 u. ds.
J. Huizebosch; 18.30 u. ds. G. Mul
der, Open Deurdienst.
Ashramcollege: 10 u. ds. R. H. Nieu-
wenhuis.
Drlehoorne:
Herv. Gem. Sionskerk: 9.30 en 18.30
u. ds. J. Ouwendijk.
Odhoornseweg: 10 u. dhr. D. C. Pe
ters, Alphen.
BODEGRAVEN Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 10 u. ds. H. G. Groenen
dijk, Den Haag; 18.30 u. ds. C. v.d.
Scheur.
Salvatorkerk: 10 u. ds. K. J. Visser,
Gouda; 18.30 u. Prof. dr. A. v.d.
Beek, Valkenburg.
Bethlehemkerk: 10 u. ds. N. Kleerma
ker, R'dam; 18.30 u. ds. W. Vroegin-
dewey, Voorthuizen.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. T. Zoutman;
18.30 u. geen opgave.
BOSKOOP Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 9.30 u. ds. J. Kattenberg,
Leiden; 18.30 u. ds. W. van Laar,
Vlaardingen.
De Stek (Herv./Geref.): 9.30 u. ds. G.
de Jong.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. J. C. W. v.h.
Hoff; 17 u. ds. G. de Jong.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. M. J.
Oosting; 17 u. dr. G. C. den Hertog.
Leiden.
HAZERSWOUDE Herv. Gem.:
10.30 u. ds. J. B. Alblas. Kerk en
School; 18.30 u. ds. W. Markus.
Broek op Langedijk.
Geref. Kerk: 9 u. ds. I. A. Padmos,
Valkenburg; 17 u. ds. P. Hulsman.
HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u.
Kand. J. Henzen.
DE KAAG Herv. Gem.: 10 u. ds. C.
Koldewijn.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv.
Gemeente: Dorpskerk: 10 u. ds. A. B.
Sloof; 18 u. dhr. J. Plet, Aalsmeer.
Ontmoetingskerk: 10 u. Kand. D. v.
Duyvenbode; 18.30 u. ds. A. B. Sloof.
De Rank: 10 u. ds. I. C. Visser-
Schroot, Wassenaar, V.L.O.K.
KATWIJK AAN ZEE Herv. Ge
meente: Nieuwe Kerk: 10 u. ds. C.
v.d. Berg; 18 u. ds. Ch. J. Sjollema.
Oude Kerk: 10 u. ds. J. Bogaard; 18
u. ds. H. Visser.
Ichtuskerk: 10 u. ds. P. J. Stam jr.; 18
u. ds. J. R. Volk.
Pnielkerk: 9.30 u. ds. H. Visser; 18 u.
ds. J. Bogaard.
Maranathakerk: 10 u. ds. W. H. B. ten
Voorde; 18 u. ds. J. Vroegindewlj.
Kapel Overduin: 14.15 u.
Geref. Kerk: Open Hof: 10 u. ds. B.
Terpstra, Rijnsburg; 17 u. ds. P. v.d.
Horst.
Triumphator: 10 u. ds. P. v.d. Horst;
17 u. geen dienst.
Vredeskerk: 10 u. en 17 u. ds. G. J.
Mink, n.m. jeugddienst.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gem.: 10 u. ds. J. A. Tielkemeij-
er; 19 u. ds. A. L. Lapré, gem. dienst.
Ger. kerk.
Geref. Kerk: 10 u. mw. ds. T. H. Atte-
ma-Roosjdn, L'dorp; 19 u. ds. A. L.
Lapré, gez.d. Ger. kerk.
LEIDERDORP (Herv./Geref. dien
sten) Dorpskerk: 10 u. ds. Tj. Does
burg; 18.30 u. ds. G. Stegeman, ves
per m.m.v. kerkkoor (Hart en Stem).
Scheppingskerk: 10 u. ds. G. Stege-
LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 u.
H.A. in de Herv.kerk.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. C. v.d. Kool,
gez. H.A. in Ger.kerk; 19 u. Gez. H.A.
in de Herv.kerk.
LISSE Herv. Gemeente: Dorps
kerk: 10 u. ds. J. Alma, Veenendaal;
19 u. ds. B. C. de Gelder.
Pauluskerk: 10 u. ds. B. C. de Gelder.
Geref. Kerk: 10 u. drs. P. J. van Mid
den.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 19 u. ds. J.
van Dijken.
Geref. Gem.: 10 en 16 u. ds. J. J. Ta-
Ned. Geref. Kerk: 10 en 17 u. ds. M.
v. Veelen, Soest.
NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. J. C. J. Bronsgeest; 18.30 u. ds.
R. W. v. Mourik.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. W. v.d. Weg-
Rullmann.
NIEUWVEEN Herv. Gem.: S.30 u.
Kand. P. Verbaan, Utrecht; 18.30 u.
ds. T. H. v.d. Hoeven, R'woude.
NIEUW VENNEP Herv. Gem.: 9.30
u. ds. D. Rodenburg, Heukelum; 19 u.
ds. H. v. Niet, Rijnsburg.
Geref. kerk: 9.30 u. ds. G. Rang;
16.30 u. ds. J. D. Kraan.
Chr. Ger. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds.
G. v. Roekei, H.A.
NOORDWIJK Herv. Gem.: Grote
Kerk: 10 u. ds. H. J. Heemstede,
L'dorp; 17 u. drs. H. J. de Bie, Hui
zen.
Kerk aan Zee: 10 u. prof. dr. A. v.d.
Beek, Valkenburg; 17 u. ds. R. S. El-
gersma.
De Rank: 10 u. ds. G. C. de Jong,
Zoetermeer.
Geref. Kerk: Hoofdstraat (Buurtkerk):
10 u. ds. J. J. Kuiper; Kerk aan Zee:
17 .u. ds. R. S. Elgersma.
Vinkenlaan: 10 u. ds. R. S. Elgersma.
H.A.; 19 u. ds. G. J. Ruitenburg, H.A.
Stichtingskerk: 11 u. ds. E. E. Slof-
stra.
Sole Mio: 9 u. ds. G. J. Rultenburg,
H.A.
Stichting „De Ark". Evang. Ont.cen-
trum: 10 u. spreker Joh. v. Arkel; 19
u. „De Bijbel open", spreker Br. Frin-
NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.:
10 u. ds. P. J. Mackaay, Leiden; 15 u.
Afscheldsdienst ds. A. de Meij.
„De Egelantier", De Zllk: vervallen.
OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien
sten) Endegeest: 10 u. pastor G.
Lansbergen.
Mauritskerk: 10 u. ds. G. J. de Bruin.
Groene Kerkje: 10 u. ds. J. J. Koom-
an; 19 u. geen opgave.
Pauluskerk: 10 u. ds. R. E. Da Costa.
Gemeentecentrum: 10.30 u. mw. dr.
T. H. Zoek, Delft.
Acad. Ziekenhuis: 10 u.
Genootschap der Vrienden (Quakers):
Alleen 1e zondag v.d. maand dienst
om 10.30 u.
Ned. Geref. Kerk: 8.45 en 16 u. ds.
W. Janse, Oegstgeest.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem.: 9.30 u. ds. H. W. Hem
mes, Oegstgeest.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. G. Zijl; 17 u.
ds. N. de Reus, Ter Aar.
Remonstrantse Gem.: 10 u. dr. E. P.
Meijering, Oegstgeest.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.:
10.30 u. ds. T. H. v.d. Hoeven; 19 u.
ds. L. F. de Graaff.
RIJNSBURG Herv. Gemeente:
Grote Kerk: 9.30 u. ds. G. J. Jucke-
ma. Leerdam; 17 u. ds. E. M. Panne-
koek, Oegstgeest.
Bethelkerk: 9.30 u. ds. Cziria.
Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 u. ds.
Wagter; 17 u. ds. Ribberink.
Immanuelkerk: 9 en 10.30 u. ds. Rib
berink; 17 u. ds. Snel.
Maranathakerk: 9.30 u. ds. Snel; 17
u. ds. Cziria.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. ds.
J. H. Velema, Nunspeet, H.A.
SASSENHEIM Herv. Gem.: 9 en
10.30 u. ds. G. Th. Vollebregt; 19 u.
Jeugddienst.
Geref. Kerk: 10 u. ds. K. E. Bras; 19
u. ds. G. H. N. Germans in Herv. ker.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u. ds. M.
Hogenbirk.
Ned. Prot. Bond Sassenheim/Lisse:
VALKENBURG Z.H. Herv. Gem.:
10 u. dr. C. Vermeulen; 18.30 u. ds.
Z. de Graaf, Katwijk.
Geref. Kerk: 10 u. ds. P. Hulsman,
H'woude; 18.30 u. drs. I. A. Padmos.
VOORHOUT Herv./Geref. Kerk:
geen opgave.
VOORSCHOTEN Herv. Gem.: 10 u.
ds. J. C. Schaap; 19 u. eerw. hr. J.
van Wallinga, L'dorp.
Geref. Kerk 't Kruispunt: 10 u. ds. B.
Ledegang; 19 u. eerw. hr. J. v. Wallin
ga, L'dorp in Herv. kerk.
„Ontmoeting" (Herv./Geref.): 10 u.
ds. J. D. A. de Zwart.
WARMOND Herv. Gem.: 10 u. dr.
J. Muis.
WASSENAAR Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 10 u. ds. R. Steenstra;
16.30 u. ds. W. H. B. ten Voorde. Kat-
Kievietkerk, Samen-op-weg diensten:
10 u. ds. L. Bech, Deurne.
Messiaskerk: 10 u. ds. A. M. A. Hel-
lendoorn, Schrift en Tafel.
Dorpscentrum: 9.30 u. ds. C. N. van
Lange: za. dr. Rus, tel: 132500 en zo.
dr. Taytelbaum, tel: 120266 Groep
3: Pleiter, Lely, Smit, W. de Bruijne, J.
de Bruijne, Huibers, Jurgens, Fogel-
berg en v.d. Muysenbergh: za. dr.,
Huibers. tel: 125820 en zo. dr. Jur
gens, tel: 125820 Groep 4: Bénit,
Horn, de Kanter, Lahr, Lodder, Nleu-
wenhuis, Van Rijn, Van Wingerden, J.
Zaaijer en R. Zaaijer, J. de Kanter: za.
dr. Nieuwenhuis-Smalbraak, tel:
768918 en zo. dr. Paulides, tel:
311414 Groep 5: Jasperse, Wiers-
ma, Crul, Kooyman, De Jong, Prince,
Reinders, D. Hammerstein en A.
Hammerstein: za. dr. Kooljman, tel:
122268 en zo. dr. Prince, tel: 761754
Oegstgeest: za. en zo. dr. Van der
Steenhoven, tel: 177461 Leider
dorp: za. en zo. dr. Ouwerkerk, tel:
891037 Voorschoten: za. dr. Scho
tanus, tel: 612356 en zo. dr. Meiman,
tel: 612128 Warmond - Voorhout:
za. en zo. praktijk Boerhaave, tel:
02522-11393 Noord wijk; za. dr.
Van der Lugt, tel: 12405 en zo. dr.
Steenvoorden, tel: 12333/15151
Katwijk - Rijnsburg - Valkenburg:
Groep 1: Dijk, Henneman, Ten Hove,
Lodder, Meeuwisse, Pool. Schonen
berg: za. en zo. dr. Schonenberg, tel:
76752 Groep 2: Bergman, Van
Duyn, Van Duyn, Hueting, Moolen-
burgh, Timmers: za. en zo. dr. L. van
Duyn, tel: 15805 Groep 3: Van Delft,
Priester, Rietbroek, Verhage, Van der
Water: za. en zo. dr. Van de Water,
tel: 21818 Kaag - Abbenes -Nieuw
Vennep: tel: 02526-72850 Sassen-
heim: za. en zo. dr. Van Riet, tel:
11777 Alkemade - Hoog made:
Praktijken Saeys, Van Mierlo, Beek
huis, Brock/Roelen: za. en zo. dr.
Saeys. tel: 01713-12217 Alkemade
- Leimuiden - Rijnsaterwoude: Prak
tijken Glansbeek, Lardenolje en Van
Blooljs: za. en zo. dr. Glansbeek, tel:
01713-12511 Alphen: groep 1: za.
dr. Hertzberger, tel: 73264 en zo. dr.
Van Selm, tel: 33696 groep 2: za.
dr. Visser, tel: 22088 en zo. dr. Nljes-
sen, tel: 06-52705741 groep 3: za.
en zo. dr. Varkevlsser, tel: 21767 en
zo. dr. Smid-Oostendorp, tel: 45371
groep 4: dr. Vletter, tel: 25640 Ha-
zerswoude-Koudekerk: za. en zo. dr
Van Buuren, tel: 01714-12020 Bent
huizen - Boskoop: za. en zo. dr. Van
Wiechen, tel: 01727-14450 Lange-
raar - Nieuwveen -Ter Aar - Wou-
brugge: za. en zo. dr. Gorissen, tel:
01722-2139 Nieuwkoop Noorden
- Zevenhoven: za. en zo. dr. Essens,
tel: 01724-8482 Hillegom: eigen
huisarts bellen.
Dis.
Geref. Kerk: Zijllaankerk: 10 en 17 u.
ds. C. v.d. Woude.
Kievietkerk, Samen-op-weg diensten:
10 u. ds. L. Bech, Deurne.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u. ds. F. H.
Fockema Andreae, Famllledienst.
WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. C. A. v.h. Hof; 18.30 u. ds. M. B.
Heitlng, Oude Wetering. Jeugddienst.
Geref. Kerk: 9.30 u. dhr. J. Wallinga.
L'dorp; 18.30 u. ds. A. v.d. Waal,
Nieuwerkerk a.d. IJssel.
Ned. Prot. Bond: geen.
ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. G. v. Doorn, Alphen; 19 u. dhr. M.
Schreuder, gez.dlenst.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. v. Mourik; 19
u. ds. A. Christ, gez.dlenst Herv. kerk.
ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10
en 18.30 u. ds. B. A. Dubbeldam.
Geref. Kerk: 10 u. drs. P. B. Buikema;
18.30 u. ds. G. Zijl, Oude en Nieuwe
Wetering.
dienstuerlening
ARTSEN Leiden: Groep 1: Tan.
Janssen, Zwijnenburg, Meyer, Van
Leeuwen, Verhage, Maris, Groene-
veld en De Ruiter, Van Schie, Baars
en Van der Meer: za. dr. Groeneveld,
tel: 218661 en zo. dr. Baars, tel:
218661 Groep 2: Bergmeyer, Nering
Bogel, Van Gent, Taytelbaum, Van
Luyk, Klaassen, Rus, Kruis en De
Koster, C. Juffermans" en I. Cowan.
De dienstdoende arts is te bereiken
via de dokterstelefoon, tel: 071-
122222.
TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest - Warmond: za.
en zo. dr. Van der Vorst, tel: 173847
Zoeterwoude: dr. Freeke, tel:
410950/414547. Alkemade - Lei
muiden: eigen tandarts bellen voor
15.00 uur Leidschendam: Voor
spoedgevallen tel: 3974491. Bollen
streek: Thé. tel: 02522-13728
Noordwijk: Dik. tel: 01719-17254
Katwijk: Switzer, tel: 74478
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp
- Oegstgeest - Voorschoten: za. en
zo. Apotheek Centraal, Breestraat 74
Leiden, tel: 071-120552; Apotheek
Linnaeus. Kempenaerstraat 31
Oegstgeest, tel: 173330; Apotheek
Schoolstraat, Schoolstraat 83 Voor
schoten, tel: 617957 Alkemede:
Apotheek Alkemade 01713-9100
(Noordwijk) - Katwijk - Rijnsburg:
za. en zo. Apotheek Katwijk aan den
Rijn, Rijnstraat 38 Katwijk, tel: 01718- -
30833 Leidschendam: Heuvel Apo
theek, Burg. Keyzerlaan 2, tel:
3274121 Noordwijkarhout: Spoe-
drecepten tel: 3511 Saeeenheim:
02522-10169.
WIJKVERPLEGING Leiden -
Noordwijkerhout - De Zllk - Voor
hout: tel: 071-122222. Bollen
streek: Wijkverpleging gezondheids
centrum, tel: 02522-14147. Hille
gom: Opgave via het antwoordappa
raat, tel: 02520-16217. Leidschen
dam: kruisvereniging, tel: 070-
455300. Oegstgeest: kruisvereniging,
tel: 071-177444.
DIERENARTSEN Leiden: groep 1:
Van der Wouw, Koster, Vestjens; za.
en zo. Van der Wouw, tel: 764058
groep 2: Muurling, Helder, Roest; za.
en zo. Muurling, tel: 125057 Leid
schendam. eigen dierenarts bellen.
Bollenstreek: Geen gegevens ontvan
gen Katwijk: Spreekuur van 11.00 -
12.00 uur bij dr. Snel.
APOTHEKEN De avond- en nacht
diensten van de apotheken in de re
gio Leiden worden waargenomen
door de apotheken die ook weekend
dienst hebben.
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis pollkli
nieken tel 155543, afdeling S.C.U. tel
175639) en van vrijdag 13.00 u. tot
zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-zleken-
huis).
De Geneeskundige Dienst Leiden is
verhuisd van de Roodenburgerstraat
in Leiden naar de Cronesteinkade
18a in Leiden.
VERENIGING BESCHERMING ON
GEBOREN KIND Hulpverlening bij
ongewenste zwangerschap voor moe
der en kind. Bel tel. 071-896309; 071-
897762; 033-620244 (dit laatste num
mer is dag en nacht bereikbaar).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 14.30 tot 15.15 uur en van
19.00 tot 19.45 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 10.30 tot 19.00. Niet
meer dan twee bezoekers per patiënt.
Op de afdeling special care kan men
terecht van 10.30 tot 11.00 uur en
van 19.00 tot 19.30 uur Voordat de
laatste twee afdelingen bezocht kun
nen worden dient eerst te worden
overlegd met de dienstdoende ver
pleegkundige.* Sint Elizabeth-zle-
kenhuis: Volwassenen dagelijks van
14.00-14.45 u. en van 18.30-19.30 u.;
klasse-afdelingen ook 11.15-12.00 u.
Kraamafdeling: dag. van 15.00-16.00
u. en van 18.30-19.30 u. en van
19.30-21.00 u. alleen voor vaders.
Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u.
CCU (hartbewaklng) dag. van 14.00-
14.30 u. en van 19.00-19.30 u. Inten
sieve verpleging: dag. van 14.00-
14.30 u. en van 18.30-19.00 u. Sport-
beth-ziekenhuis. Endegeest: Dl. en
vr. 13 00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u.
en 14.00-15.00 u.; eerste klasse: de
gehele dag. Jelgersmakliniek: Jon-
gerenteam: za. en zo. 14.00-17.00 u.
Opname: werkdagen 16.45-17.45 u.;
za. zo en feestdag. 10.00-11.30 en
14.00-16.30 u. Team A, C en D: dag.
tot 21.00 u met uitzondering van be
handeltijden en etenstijden. Acade
misch Ziekenhuis: Voor alle patiën
ten (behalve kinderen) zijn de bezoe
kuren als volgt: Dagelijks 14.15-15.00
u. en 18.30-19.30 u. Avond bezoekuur
afdeling verloskunde: 18.00-19.00 u.
De Praematurenafdellng: voor ouders
en familie is na overleg met patiënten
doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek
aan ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofd
verpleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken. Kinderklinlek:
zalen voor peuters, kleuters en grote
kinderen 15.15-17.00, babyzaal en
boxenafdeling: volgens afspraak met
het verpleegkundig hoofd. Bezoektij
den kinderafdelingen: voor ouders
van opgenomen kinderen na overleg
met verpleegkundig hoofd. Voor an
dere bezoekers van kinderen: Keel-,
neus- en oorheelkunde en neurologie:
14.15-15.00 en 18.30-19.30. Oogheel
kunde en heelkunde: 14.15-15.00 en
18.30-19.00. Rijnoordziskenhuis:
Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30-
19.30 u. Extra bezoek hartbewaklng:
11.00-11.3U u. txira oezoek vaders
kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinder
afdeling 15.00-15.30 u. alleen voor
ouders 18.00-18.30 u.
CENTRALE REGISTRATIE KINDER
OPVANG (Koornbrugsteeg 2. 2311
EK Leiden, tel 254810.) Informatie
over en aanmelden voor kinderop
vang in Leiden. Geopend: ma t/m vr
dag 9-12.
ANTI-DISCRIMINATIE CENTRAAL
MELDPUNT LEIDEN. Ketelboeter-
steeg 10. Ma. t/m vr. telefonisch be
reikbaar van 10.00 tot 16.00 via 071-
120903. Spreekuur ma. 13.00-15.00
en do. 18.80-20.30.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau. Ketelboeters-
steeg 10. tel. 130775; afdeling belas
tingen: alleen op afspraak, klachten
bureau: di. en do 18.30-20.30. afd#-
en9dorem30e-2093eonr afdeling3 vrouw:
vr. 10-12.
SOS Telefonische Hulpdienst Lei
den e.o. Voor een gesprek van
mens tot mens. Vertrouwelijk. Dag en
nacht bereikbaar. Telefoonnummer
achterop de telefoongids (071-
125202).
BUREAU VOOR RECHTSHULP
Herengracht 50. Leiden tel. 123942;
01720-72611 Alphen aan den Rijn.
Spreekuren volgens afspraak.
DIERENHULP- EN AMBULANCE
DIENST Hulpverlening In Lelden,
Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsburg,
Valkenburg, Voorschoten, Warmond
en Zoeterwoude. Tel. 071-174141.
BURGERRAADSLIEDEN Koren-
brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren ma., di. en wo.
11.00-12 00 u., do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige
zieken en gezinsverzorging, Rem-
brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. t/m
20.00 uur. Het nummer is 071-
120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK Stich
ting Maatschappelijk Werk, Lange-
gracht 1b, spreekuur ma. t/m vr.
9.00-10.00 en volgens afspraak, tel.
142144. Gezondheidscentrum Meren-
wijk, spreekuur ma. 11.00-12.00 en
do. 14.00-15.00, tel. 212195. Gezond
heidscentrum Stevenshof. spreekuur
do. 10.00-11.00, tel. 311506. Sector
Noord: Herensingel 53. spreekuur
ma. t/m vr. 9.00-10.00, tel. 146041.
Sector Zuid: Morsweg 83, spreekuur
ma. t/m vr. 9.00-10.00 en volgens af
spraak, tel. 316167.
Algemeen Maatschappelijk Werk in
geval van directe noodsituaties
's nachts en in het weekeinde bereik
baar onder nummer: 06-8212141.
MELDLIJN AGRESSIE EN DISCRIMI
NATIE HOMOSEXUALITEIT 071-
221008 zo. 20-24.
geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 u.
Telefonische informatie over kinder
bijslag. 8-12 u.
SOCIALE RAADSVROUW VOOR
SCHOTEN Spreekuren: ma. 19.00-
20.00 u wo en vr. 9.00-10.30 u. Leld-
seweg 33. Voorschoten. Tel. 3254.
SP HULP- EN INFORMATIEDIENST
Groenesteeg 33. Lelden. Tel. 071,-
134640 of 071-144600 Hulp en infor
matie op medisch. Juridisch en milieu
gebied. werk. sociale verzekering en
huurkwesties Spreekuur: elke don
derdag van 20.00-21.00 u.
STICHTING VRIJWILLIGERS CEN
TRALE Pallasstraat 1, Alphen aan
den Rijn. Tel. 01720-33033 Begelei
ding en opvang van mensen, die om
welke reden dan ook. tijdelijk hulp
nodig hebben. Bovendien wordt Infor
matie verstrekt over andere mogelijk
heden van hulpverlening en de be
reikbaarheid daarvan.
MEIDENTELEFOON Tel: 071-
141616, bereikbaar maandag 18.30-
20.00, donderdag 19.00-22.00.