Margot Fonteyn kon geen afscheid nemen van ballet Filmkeuring ziet nu taak in voorlichting over tv EaidwQowuvnt Leuke Belgeneen mafkees en een groverik halen de finale in Leids cabaretfestival Streep en MaeLaine schitteren in moeizame Hollywood-rela tie Leidse Courant: voor meer dan nieuws alleen. Een krant voor u! KUNST/RTV VRIJDAG 22 FEBRUARI 1991 PAGINA AI Halve Final* Leidt Cabaretfestival. Met Mark van de Veerdonk, Ad van Oorschot, Dulle Roeckers, André Wostra en Tim van der Sluis. Pre sentatie: Ingeborg Sergeant. Leids* Schouwburg, gisteravond. Een uitermate grove eenling, een prettig gestoorde lolligerd en een jolig damesduo uit de Zuidelijke Nederlanden zijn de terechte finalisten van het Leids cabaretfestival. De jury, bestaande uit theaterdirecteur Marten Putman, recensent Frank Verhallen en cabaretier Bavo Galama, zal het zaterdag moelijk krijgen omdat het ni veau van de de drie ongeveer even hoog maar de inhoud van het gebodene zeer ver schillend is. Met André West stra, Mark van de Veerdonk en de Dulle Roeckers valt er in ieder geval veel te lachen en dat gold gisteravond duide lijk als hoogste goed. Van de Veerdonk beet het spits af met twee diepvrieskip pen en twee hem begeleidende musici. Kolder die nergens over ging maar dat was ook duidelijk aangekondigd. Een verder aardige conference over een bankovervaller (ui teraard met kous over de kop) miste een einde maar een lied je waarbij de trompettist met een rubber hamer het ritme op de helm van Van de Veerdonk sloeg, maakte veel goed. Snel heid, actualiteit, mimiek en muzikale verzorgdheid zijn ruim voldoende. Iets scherpere teksten en aan het criterium van de jury, namelijk of er brood mee kan worden ver diend, wordt voldaan. Na het geweld van Van de Veerdonk viel Ad van Oor- schot's rustiger optreden volle dig in het niet. Gezien zijn ma tige performance kan hij zijn zeker niet onaardige korte verhalen beter bundelen dan voordragen. Zijn pianospel is beter maar Van Oorschot is gezegend met een stem die he laas sterk aan Benny Nijman doet denken. Zijn liedjes trou wens ook. Geen enkele spon tane lach uit het publiek kreeg hij en na een oersaai inca-ver haal tot slot, had Van Oorschot zelf door dat er geen finale plaats voor hem inzat: „Dit verhaal heeft zeven minuten geduurd en statistisch verslapt dan de aandacht van het pu- Frisse meiden De Dulle Roeckers maakten hun faam waar als meest origi nele groep van de voorrondes. Twee frisse meiden met on deugende blikken in gekke pakken. Belgische invloed (Urbanus) op de teksten aan wezig: „Wij gaan naar het kerkhof, Joepie" en „als eind- lied dachten wij aan een slot nummer". Ook viel een ver bluffend goede zangstem van de Nederlandse helft van het damesduo op (die uit België had een B op haar achterste en die uit Nederland een NL). Aan de reactie van de zaal te merken hebben ze de publieksprijs al te pakken. Een decortje was er ook, al bleek dat weinig functioneel. Twee hoeden hingen aan lange dra den boven het toneel. Maar meer dan dat ze gewoon wer den opgezet, gebeurde er niet. Grof, grover, grofst is het mot to van André Westra. Hij heeft de motoriek van Kamagurka's wederhelft Herr Seele maar het zijn de teksten die de aan dacht vragen. Met oppervlak kige rijmpjes „zo werk je bij de DAF, zo lig je in je graf" en onkuise woordspelingen krij gen alle minderheden er van langs. Het valt natuurlijk in Nederland niet mee een taboe te vinden wat nog doorbroken moet worden maar de pas 25- jarige Westra is er naarstig naar op zoek geweest: „Het jongetje kreeg van de schooljuf een dusdanig harde klap met een lineaal, dat je aan de ach tergebleven afdruk kon lezen dat zijn waterhoofd 42 centi meter groot was". Westra mag zaterdag nog eens proberen het publiek te shockeren. Begon Tim van der Sluis leuk door de gordijnen dicht 1 ten en daarbij te zingen gezicht is gewoonweg geen] zicht", daarna verviel hij i rol van een good-old Gaaikema. Een stuk over li (een haarstukje) luidde loi| woordspelletjes in waar „De Belgen hebben braai naar Irak gestuurd. Dat h Saddam bij het overgevl nog de leukste was. Al m<f „Feyenoord moet een niei ena sponsor zoeken. Goudkuij stern er ook zijn. Het geheel i echter net iets te weinig v een finaleplaats. Dn LOMAN LEEFMA JO f- (Vervolg van de voorpagina) LONDEN/PANAMA- STAD Zo groot was haar liefde voor de dans dat Dame Margot Fon teyn, een van de grootste balletdansers van deze eeuw, nooit officieel af scheid heeft genomen van het ballet. „Zolang er aan de andere kant van het doek nog een paar mensen zijn die mij willen zien, geloof ik dat het nog goed gaat met me", zei ze ooit. Donderdag is het doek defi nitief gevallen in Panama- stad, waar ze na een langdu rig ziekbed op 71-jarige leef tijd aan kanker overleed. „Ik ben niet bang voor de dood, wel om te lang te leven", zei ze vorig jaar na de dood van haar echtgenoot. Over de hele wereld vierde Margot Fonteyn triomfen door haar gratie en elegantie. „Haar grootheid ligt in een soort innerlijke kracht die ze uit haar kunst put", zei Dame Ninette de Valois, de opricht ster van het Londense Sadler Well's Ballet, over haar vroe gere leerling. Fonteyn was jarenlang prima-ballerina in het Sadler Well's, dat later werd omgedoopt in het Royal Ballet. De betoverende kracht die haar wereldroem bracht was het produkt van een unieke combinatie van persoonlijk heid en artistieke prestatie. Ze was bovenal een lyrische danseres die geen oogver blindende techniek ten toon spreidde: haar buitengewone muzikale gevoeligheid, per fecte timing en ontspannen bewegingen vormden het wezen van haar danskunst. Margot Fonteyn werd op 18 mei 1919 in de Engelse plaats Reigate geboren als Margaret Hookman, kind van een En gelse ingenieur en een moe der van Braziliaans-Ierse af komst. Op vierjarige leeftijd volgde ze al danslessen, die ze voortzette toen haar ou ders naar Shanghai verhuis den. Daar nam ze les bij George Gontsjarov, die afge studeerd was aan de voorma lige Russische keizerlijke bal letschool. Na haar terugkeer naar En geland in 1933 zette de ont luikende ballerina haar stu die in Russische stijl voort bij Serafina Astafieva, die ook les had gegeven aan Alicia Markova, de toenmalige pri ma ballerina bij Sadler's Wells. Kort daarna ging Mar got naar de balletschool van het gezelschap, waar haar ta lent onmiddellijk werd opge merkt door oprichtster en leidster Ninette de Valois. Margot was 14 jaar toen ze in 1934 bij Sadler's Wells haar debuut maakte - als sneeuw klokje in de Notenkraker. Omstreeks haar 17e werd zij plotseling tot prima ballerina fepromoveerd toen Markova adler's Wells verliet om een eigen gezelschap te gaan vor men. Tegen het begin van de Tweede Wereldoorlog had ze haar naam al gevestigd. In 1946 vertolkte ze voor de eer ste maal haar grote rol in Doornroosje, bij de opening van het eerste seizoen van Sadler's Wells in Covent Garden. Sindsdien heeft zij op dat po dium talloze triomfen ge oogst. Haar creatie van cho reograaf Frederick Ashtons 'Ondine' was misschien wel de grootste. Een geliefde ster werd zij met haar optreden in Doornroosje in Amerika, waar zij in 1949 met Sadler's Wells haar eerste tournee maakte. In 1956 werd Margot Fon teyn benoemd tot Dame commandeur in de orde van het Britse rijk. Ofschoon zij na 1959 niet langer lid was van het 'Royal Ballet' en bij dat gezelschap nog slechts als g astartieste optrad, bleef Dame Margots faam onver brekelijk verbonden met deze instelling. Noerejev Haar samenwerking met Ru- dolf Noerejev, die in 1961 vanuit de Sovjetunie in Lon den arriveerde, gaf haar danskunst een nieuwe impuls toen zij al in de veertig was. Het koppel met de 20 jaar jongere Noerejev ontstond in 1962 toen zij in Covent Gar den voor het eerst samen op traden in 'Giselle'. Nadien maakten hun gezamenlijke optredens balletgeschiedenis. Noerejev noemde in 1971 zijn werk met Fonteyn „een ge weldig geluk voor mij", het fijnste in zijn loopbaan sinds zijn breuk met de Sovjetunie. Fonteyn schreef haar tweede 'dansjeugd' toe aan „de nood zaak om bij te blijven met een jonge Tartaar in zijn bloeiperiode". Ondanks haar ingetogenheid en bescheidenheid genoot Dame Margot van het mon daine leven in de grote ste den van de wereld. In 1955 trouwde ze met de Panamese diplomaat en politicus Robert Arias, met wie ze hoofdzake lijk in Panama woonde. Arias raakte in 1964 van het mid del af aan het onderlichaam verlamd toen hij door een po litiek tegenstander werd neergeschoten. Hij overleed in 1989. Op een leeftijd waarop veel dansers erover denken ermee te stoppen, wilde Dame Mar got daar nog niet van weten. Haar optreden op een gala voorstelling van het Royal Ballet in 1979, ter gelegen heid van haar 60e verjaardag, werd algemeen gezien als haar afscheid van de danswe- reld, maar nog jaren daarna verscheen ze nog op gastopt redens. Ze danste voor het POI Margot Fonteyn. laatst voor het publiek in Mi ami in februari 1986, tijdens een optreden van het Royal Ballet. In mei 1990 woonde ze een gala van het Royal Ballet ter harer ere in Lon den bij, dat haar 250.000 pond opbracht om haar door haar financiële moeilijkheden te brengen. „Misschien vind ik het niet altijd prettig ballerina te zijn omdat het moeilijk is aan de verwachtingen van anderen te voldoen", zei ze ooit op een persconferentie. „Maar ik vind het fijn danseres te zijn". Margot Fonteyn overleden PANAMA-STAD Na een langdurige ziekte is gisteren in een ziekenhuis in Panama de Britse ballerina Dame Margot Fonteyn overleden. Ze werd 71 jaar oud. Margot Fonteyn wordt algemeen be- FOTO: PR schouwd als een van de grootste danseressen. Ze be heerste tot op hoge leeftijd de balletpodia in de wereld, on der meer door haar samen werking met Rudolf Nurejev. Fonteyn was getrouwd met de twee jaar geleden overle den Panamese diplomaat Ro bert Arias en woonde in Pa nama. Pagina Margot Fonteyn kon gaan afscheid nemen van ballet. FILM POSTCARDS FROM THE EDGE 'Postcards from the edge' van Mike Nichols, naar het boek van Carrie Fisher. Met Meryl Streep, Shirley MaeLaine, Dennis Quaid, Gens Hackmann en Richard Dreyfuse. Hoe moeilijk is het leven als actrice als je moet opboksen tegen de onverwoestbare repu tatie van je moeder, eveneens actrice? Carrie Fisher, voor de liefhebbers van de Star Wars- films beter bekend als Prinses Leia, schreef er een roman over. Fisher, dochter van het acteursechtpaar Debbie Rey nolds en Eddie Fisher, ver werkte daarin de strijd tussen een redelijk dominante moe der en een dochter die tegen de verdrukking een eigen plekje wil veroveren. Het boek van Fisher werd een bestseller, maar nog voordat het naar de drukker ging had regisseur Mike Nichols erf ziin oog op laten vallen. Nichols, eerder maker van memorabele films als 'Who's afraid of Vir ginia Woolfe', 'The Graduate' en 'Silkwood', vroeg Meryl Streep voor de rol van dochter en Shirley MaeLaine voor die van moeder, en gaf Fisher zelf opdracht het scenario te ma ken. Het resultaat is een on derhoudende komedie met af en toe vlijmscherpe kantjes, waarin indrukwekkend geac teerd wordt door twee topac trices. 'Postcards from the edge' ver telt het verhaal van de jonge actrice Suzane Vale (Streep), dochter van de oud musical ster Doris Mann (MaeLaine). Vale is net herstellende van een afkick-verbliif in een soort Amerikaanse Jellinek-kliniek, waar ze was opgenomen na een bijna dodelijke overdosis drugs. Probleem is dat ze na haar ontslag niet meer aan de bak komt, omdat geen maat schappij het aandurft met ie mand met haar verleden in zee te gaan. Alleen als ze zich wil onderwerpen aan de su pervisie van een verantwoor delijk levend iemand mag ze weer acteren. Dat wordt dus haar moeder, wonend in Be verly Hills, de verbeelding van de Hollywood-droom, arm opgegroeid en nu stinkend rijk, en zowel keihard als ge voelig. 'Postcards from the edge' is voor een belangrijk deel af hankelijk van de dialogen, die in hoog tempo worden uitge sproken, met af en toe onthul lende verwijzingen naar dat harde acteurswereldje dat Hol- Meryl Streep bewijst in 'Postcards from the edge' dat ze ook kan zingen. foto: PR lywood heet. De humor zit hem onder meer in de ver schijning van enkele stereotie pen, overigens ook gespeeld ryl Streep als zangeres van Shell Silversteins 'Heartbreak Hotel'. We weten nu dus ook dat 's Werelds beste actrice ook door grote namen: een over- kan zingen. Zowel Streep als sexte producer (Dennis .Quaid), een geobsedeerde regisseur (Gene Hackmann) en de dok- MaeLaine bevestigen verder ze zich al zoveel jaar aan de top handhaven, met to- ter, die Vales maag leegpompt taal verschillende voorberei en dat onmiddellijk vergezeld dingen. Streep verkeerde om doet gaan van een uitnodiging zich de rol eigen te maken en- voor een diner (Richard Drey- fuss). Heel indrukwekkend is 'Post- kele dagen in een afkick-cen- trum en 'leefde' de rol ook echt, MaeLaine acteerde 'ge- cards from the edge' overigens woon' en trok na de opnamen niet, al zijn er wel enkele scè- haar acteursjasje uit. Het resul- nes die beklijven. Met daarin als onbetwist hoogtepunt Me- taat is af en toe spetterend. THE RUSSIA HOUSE Spionage-thriller ten onderaan teveel aan couleur-locale Th* Ruesi* Hou**' van Fred Scepiai naar het boek van John la Carré. Met Sean Connery, Michelle Pfeiffer, Klaus Maria Brandauer, Jam** en Roy Scheider. 'The Russia House' van schrij ver John le Carré stond maan denlang aan de top van de verkooplijsten van spionage thrillers, of hoe dat genre ook mag heten. Het boek gaat over een uitgever die op zoek gaat naar de Rus die hem een ma nuscript toestuurde over de kernbewapening van de Sov jetunie, die op de huid wordt gezeten door westerse inlich tingendiensten, een verhou ding aangaat met een Russi sche, en dat alles tot een goed einde moet zien te brengen. Spannend dus. De film The Russia House' van regisseur Fred Scepisi lijkt zich, hoewel nauwgezet vast houdend aan het gegeven, meer te richten op de couleur locale van zulke fraaie plaat sen als Moskou, Leningrad en Lissabon, dan op de verhaal lijn zelf. Scepisi houdt van mooie beelden, en hanteert ze zodanig dat ze het zicht op de gebeurtenissen nog wel eens willen ontnemen. Die gebeur tenissen, hier te complex om uit de doeken te doen, zijn dan wel spannend, uiteindelijk lijkt alles te draaien om de op bloeiende verhouding tussen de arme Russische Katya (Mi chelle Pfeiffer) en de uitgever (Sean Connery). Ze worden daarbij wat in de weg gelopen door de spionagebazen Roy Scheider en James Fox, en de tot de ondergang gedoemde af zender van dat manuscript (Klaus Maria Brandauer). Sean Connery en Michelle Pfeiffer in de spionage-thriller 'The Russia House'. Pfeiffer is mooi als altijd en Connery kan er ondanks zijn leeftijd ook best nog mee door, maar dat geldt minder voor de FOTO: PR film zelf, die te veel last heeft van de verliefdheid van de re gisseur op lokaties en hoofd rolspelers. NA HARD OORDEEL OVER VOORTBESTAAN RIJSWIJK Het zijn akelige dagen voor de Ne derlandse Filmkeuring. Het ministerie van cultuur liet de Vrije Universiteit een onderzoek doen naar deze aan vrijwel iedereen bekende, maar voor velen toch nogal duistere over heidsinstelling. Vorige week kwamen de onder zoekers met een hard oor deel. „De Filmkeuring heeft alleen nog maar een symbolische functie". Dat komt vooral door de op mars van de video's, waarop Verbieden gebeurt niet. Films geen echte overheidskeuring hoeven ook niet gekeurd te van toepassing is. De video- worden. Ongekeurde films branche geeft wel, op experi- mogen echter alleen aan zes- mentele basis, voorlichting tien jaar en ouder worden ver over haar produkten en han- toond. Knippen, om een film teert meestal ook wel leeftijds- toch geschikt te maken voor kinderen, wordt verder tot het uiterste beperkt. De filmkeur- verantwoorde keus kunnen ders hebben juist een positieve maken. De onderzoekers stel- benadering en zien hun werk dent, een regisseur, Een scène uit 'De Lift'. Het zijn met name dit soort scènes die de Filmkeuring, indien films ter keuring worden aangeboden, betrekt bij een leeftijdsadvies FOTO: PR In principe maakt iedereen van boven de achttien kans om bij de Filmkeuring te ko men, want het gezelschap moet een doornee van de Ne derlandse bevolking zijn. Op het ogenblik werken mee een kok, een oud-burgemeester, een lerares, een boer, een re clameman, een medicijnenstu- OON is betere voorlichting *s 1 dig, denkt Crans. Ook al i het r er tv-gidsen en schrijft de l diawet voor dat films twaalf jaar en ouder niet v Z acht uur 's avonds en fiwen voor boven de zestien i voor negen uur 's avonds gezonden mogen word „Veel mensen denken voorbeeld nog steeds dat i tekenfilm juist voor kindei is, maar „The Turtles" heel wat electronisch g en dat op de middag". De voorlichting zou op allei untn manieren tot het publ moeten komen: via schol speciale weekbladen, postl 18 q 51, de regionale omroepen zelfs via een 06-numn Crans is ervan overtuigd kinderen ook zelf graag wil weten of een film iets v 1um hen is. Een film valt gew« chte vaak tegen door het vertek de beeld dat bij voorbeeld I affiche heeft opgeroepen. Als het allemaal zover ko aldus Crans, dan moeten leeftijdsgrenzen voor de len iets dergelijks ook voor als een beschermende arm om nota- scoop wel worden gehai films voor. Minister D' Ancona van cul tuur moet haar standpunt over de Filmkeuring nog bepalen. De directeur van het ogen schijnlijk zieltogende instituut, de schouder van het kind dat nog niet alles op zijn waarde kan beoordelen, zegt Crans. „Een film wordt uitsluitend bekeken op de schadelijkheid ervan voor de jeugd. Een scè- C. Crans, ziet intussen nog wel ne uit „De Lift" bijvoorbeeld, degelijk toekomst, juist in het geven van voorlichting over films èn video's. Dat moet op onafhankelijke wijze gebeuren en niet door de branches zelf, vindt hij. „Stel je voor dat de slagers de enigen waren die over het vlees gingen, je hebt toch ook een keuringsdienst van waren". Hij wil nieuwe ta ken en mogelijkheden voor de Filmkeuring, die dan ook een andere naam moet krijgen. Volgens Crans -drie dagen per week directeur van de Film keuring, twee dagen leraar maatschappijleer- heeft de goegemeente een nogal raar beeld van de huidige Filmkeu ring. Zij denkt aan stoffige oude heren en strenge dames in gruwelijke mantelpakken. Zij azen op onzedelijkheid en andere verfoeilijke zaken in de film en gaan die met enor me scharen te lijf, als zij een rolprent al niet helemóól ver bieden. Maar dat beeld is vol gens Crans volledig onjuist. een onthoofding is te zien en waarvan een kind nog lang in de war kan zijn, is schadelijk. Omdat bepaalde dingen alleen voor jonge kin deren schadelijk zijn hanteren we twee leeftijdsgrenzen, twaalf en zestien jaar. Is een film niet schadelijk, dan krijgt hij het predikaat „alle leeftij den". Dat betekent niet dat de film ook leuk is voor het hele ge zin. Is hij dat wel, dan komt er om de vermelding „alle leeftij den" nog een blokje te staan. De filmkeurders hanteren al leen hun eigen, persoonlijke normen. Er zijn geen maatsta ven als „bij drie of meer mes steken is een film alleen ge schikt voor zestien jaar en ou der". Er zijn in totaal veertig film- keurders, de ene helft is man, de andere helft vrouw. Ze mo gen hun werk vier jaar doen, dan moet er weer plaats ge maakt worden voor anderen. ris, huisvrouwen en zowaar ook een pedagoog. Zij komen uit alle delen van het land. gevoerd: „Alcohol verkoop Tweemaal per week komen toch ook niet aan kindei vijf filmkeurders naar het jonger dan zestien!" filmzaaltje op de zesde etage TVi#»nw<» van het ministerie van cultuur in Rijswijk. Ze zien daar twee Crans hoopt dat d hoofdfilms waarover ze na af- discussie over de Fi loop stemmen. Ze krijgen hun de politiek zal aanzetten reis vergoed en verder een be- zijn instituut het door hem I drag van 125 gulden per keur- schreven nieuwe jas te gev dag. Het opdoeken van het Ned Vacatures leveren al gauw landse keuringssysteem irfl zo'n 1500 sollicitanten op, want ook met het oog op het ve wie wil er nou niet zoveel nigde Europa stom zijn, dei films voor niks zien. De selec tie is dan ook streng: de kandi daten mogen lang niet altijd zullen hij. In 1992 gaan de greni®w ook voor de film open en overeenkoms 5t®' overal vandaan komen omdat moeten komen met and de aardrijkskundige verdeling landen waar de normen v van de Filmkeuring dan on- strenger zijn. evenwichtig kan worden. Bo- Groot-Brittannië bij voorbe vendien moeten ze duidelijk hanteert nog steeds de grt maken dat ze de jeugd willen van achttien jaar en volgi maken dat ze de jeugd willen beschermen en waarom. Als het aan urans ligt, moet De Filmkeuring straks dus meer doen dan alleen maar aan sommige films leeftijds grenzen verbinden. Een even tueel vernieuwd instituut moet niet alleen bioscoopbezoekers en video-kijkers, maar ook tv- kijkers voorlichting gaan ge ven. Want ook over tv -„soms een vervangende kinderop- jaar Crans is het gebruik van 1 woord „shit" al voldoende i1k^ zo'n film alleen aan volwas^' nen te laten zien. Is Nederla in 1992 „het onbewooi eiland van de jeugdbesch ming" geworden, zoals Cr Nederland zonder Filmk^RE' ring noemt, dan liggen v strengere normen uit de i van Europa volgens hem *Zc voor Nederland op de loer. 'Zon

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 14