inssisch vredesinitiatief kan
ten grondoorlog bespoedigen
Partijbestuur Groen Links
vóór levering van Patriots
Schuilkelder was geen commandocentrum'
[Nalatigheid VN komt Palestijnen duur te staan"
iVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
PA)LFOORLOG
CcidócSomont
VRIJDAG 15 FEBRUARI 1991 PAGINA 5
-yjk houdt oorlog zes jaar vol'
|DAD Irak kan de gevechten in de Golfoor-
Ihouden ook al duurt het nog zes jaar, zo heeft
kse president Saddam Husayn gisteren gezegd
'LO-leider Yasser Arafat. „Ik zei Saddam dat
log drie jaar zal duren. President Husayn lachte
me dat Irak de oorlog nog wel zes jaar zou
n volhouden", aldus een uitleg van Arafat. De
en van Husayn worden niet tegengesproken
et hoofd van de Israëlische militaire inlichtin-
nst. Generaal-majoor Amnon Shahak zei giste-
1 het Iraakse leger nog lang niet is ingestort en
leen door luchtbombardementen kan worden
[en. Volgens Shahak brengt Saddam Husayn
f in gevaar als hij besluit chemische wapens te
ken in de Golfoorlog. Hij voegde eraan toe dat
wetenschap de beslissing van Saddam beïn-
Het bleef onduidelijk of Israël achter de
leider persoonlijk aangaat wanneer het land
'allen wordt met chemische wapens.
Omroepen gaan
hun eigen weg
HILVERSUM De omroepen hebben
gisteravond hun gezamenlijke uitzendin
gen over de Golfoorlog op Radio 1 beëin
digd. Volgens Henk van Hoorn, chef actu
ele programma's NOS-radio, is het nieuw
saanbod over de oorlog te gering om geza
menlijke uitzendingen te rechtvaardigen.
Andere onderwerpen gaan het nieuws in
toenemende mate overheersen. De geza
menlijke omroepen handhaven wel de nu
aanwezige verslaggevers in het Golfge-
bied. Hun bijdragen zullen via de regulie
re actualiteiten-programma's worden uit
gezonden. Mochten zich belangrijke ont
wikkelingen in de Golf voordoen, dan
wordt opnieuw begonnen met gezamenlij
ke uitzendingen.
Sportman verlaat
YS na bedreigingen
SOUTH ORANGE De Italiaanse basket
baller Marco Lokar ziet zich gedwongen de
Verenigde Staten te verlaten. De speler van
de universiteitsploeg Seton Hall weigert de
Amerikaanse vlag op zijn tenue te dragen als
steun voor de troepen in de Golfoorlog. Na
een aantal telefonische bedreigingen houdt
hij het met zijn zwangere vrouw in Amerika
voor gezien. In een naar de pers gestuurde
brief legt Lokar zijn handelwijze als volgt uit:
„Als christen weiger ik een oorlog te steunen.
Ik wil de aanwezigheid van de mannen en de
vrouwen in de Golf niet ter discussie stellen.
Ik beschuldig alleen de leiding van de geal
lieerde troepenmacht en de Iraakse officials
ervan verantwoordelijk te zijn voor de dood
van onschuldige mensen".
Journalisten in opstand
tegen werkbeperkingen
BRUSSEL De Internationale Federa
tie van Journalisten (IFJ) heeft ernstige
bezwaren tegen de door de geallieerde
strijdmacht in de Golf gehanteerde be
perkende maatregelen voor journalis
ten. „Als de werkomstandigheden voor
journalisten die over de Golfoorlog be
richten niet onmiddellijk verbeteren,
moeten alle journalisten en mediaorga
nisaties hun vrijwillige medewerking
aan de bestaande regelingen heroverwe
gen", zo heeft de IFJ, die wereldwijd
zo'n 175.000 journalisten vertegenwoor
digt, meegedeeld in een vanuit Brussel
verspreide verklaring. De verklaring is
opgesteld op voordracht van de Neder
landse Vereniging van Journalisten, de
NVJ.
DEN HAAG Het partijbe
stuur van Groen Links is, an
ders dan de Tweede Kamer
fractie van deze partij, voor de
levering van Patriots-luchtaf-
weerraketten aan Israël.
Het bestuur sluit zich daarmee
aan bij het kamerlid Rosenmöl-
ler, die binnen de fractie een af
wijkend standpunt over de Pa
triots inneemt. Volgens bestuur
en Rosenmöller is levering aan
Israel gerechtvaardigd omdat het
hier defensieve wapens betreft,
ter bescherming van de Israëli
sche burgerbevolking. Partijvoor
zitter Vos acht de tegenstelling
tussen kamerfractie en bestuur
niet ernstig. „Het is logisch dat
over deze zaak verschillend ge
dacht wordt binnen Groen
Links", aldus Vos.
De Nederlandse Patrioteenheid
die wordt gestationeerd ten wes
ten van Jeruzalem, zal rond 25
februari in Israël arriveren.
het t
^ver#1 onze correspondent
astiit^arc de Koninck)
:h nfl
irt hINGTON De
I eeijorlog bevindt zich
minq jn een diplomatiek
gltj^te fase, waarin nieu-
tan :htpunten opdoemen
j no sen 'naoorlogse' vre-
nark jeling in het gehele
-1 et (n-Oosten, maar
a onmiddellijke vre-
5 sjJ tiatieven een escala
ted n de militaire strijd
weef lijken te bespoedi-
ers'lan af te wenden,
ijks
ngej
/e diplomatieke initi-
Moskou bijvoorbeeld
'oor de Amerikaanse re-
een dreigende implica-
lagt Gorbatsjov erin om
Husayn over te halen
'vrijwillige' terugtrek-
II djit Kuwayt, dan betekent
=»v'ef fysieke en politieke
LVing van Saddam. Dat
Jtzicht is voor Washing-
J voor partner Israël ui-
onaantrekkelijk. For-
eeft Amerika dan wel
liquidatie van Saddam
Iele
itenT
op het oog, maar het verloop
van de oorlog en talrijke uit
spraken van Amerika's politie
ke leiders hebben al lang dui
delijk gemaakt wat het belang
rijkste punt is op de verborgen
agenda van de VS.
Een militair gehavend, maar
nog altijd formidabel Irak on
der Saddam kan in de nabije
toekomst de verdeeldheid in
het Midden-Oosten opjagen tot
een conflict waar de huidige
Golfoorlog maar kinderspel bij
is. Amerika heeft niet zoveel
in de huidige 'eerste' Golfoor
log geïnvesteerd om een twee
de te willen riskeren, waarin
een dan allicht minder 'wes
terse' Sovjetunie voor huive
ringwekkende complicaties
kan zorgen.
Probleem voor Amerika is
weliswaar dat ook een militai
re verdrijving van Irak uit
Kuwayt geen garantie biedt
dat Saddam van het toneel
verdwijnt. Maar de kans daar
op is wel veel groter en boven
dien kan een grondoorlog om
Kuwayt de vernietiging bete
kenen van het overgrote deel
van Saddams oorlogsmachine
rie en daarmee van zijn status.
De Golfoorlog is in een stadi
um geraakt waarin een terug
trekking-zonder-strijd van
Irak een voor de VS zeer
zichtbaar en pijnlijk compro
mis zou zijn, dat echter onmo
gelijk kan worden verworpen
omdat het de wil van de VN
verwezenlijkt.
Zodra Saddam dat zou willen
inzien, kan hij met een aan
kondiging van zijn ontruiming
van Kuwayt de geallieerden
dwingen tot een staakt-het-vu-
ren dat formeel verwelkomd,
maar in feite met tegenzin zal
worden aanvaard.
Gezag
Geen wonder dat veel waarne
mers in Washington de ver
denking koesteren dat presi
dent Bush het nieuwe diplo
matieke initiatief van de Sov
jetunie te vlug af wil zijn en
nu zeer spoedig bevel tot een
grondoffensief zal willen ge
ven. De 'lichtpunten' die Sov-
jetge/ant Primakov na diens
gesprek, eerder deze week,
met Saddam Husayn zei te
hebben ontdekt en het bezoek
dat Iraks minister van buiten
landse zaken Aziz aan Gor
batsjov zal brengen, worden in
de Amerikaanse hoofdstad dan
ook met gemengde gevoelens
gevolgd.
Niettemin heeft de blijkbare
gretigheid van de Sovjetunie
om een actieve vredesrol te
spelen ook in Amerikaanse
ogen positieve aspecten. Als
Gorbatsjov erin zou slagen om
trouw aan de VN-uitspra-
ken op diplomatieke wijze
de bevrijding van Kuwayt te
bewerkstelligen, zou dat zijn
gezag in eigen land en in de
gehele wereld reusachtig ten
goede komen.
Waar ook Washington nog al
tijd gokt op Gorbatsjov als het
best denkbare Sovjetmedium
voor een nieuwe wereldorde,
kan zo het perspectief ver
schijnen van een vruchtbare
Amerikaans-Sovjetrussische
samenwerking waarin een
minder dan ideale uitkomst
van de Golfoorlog (Saddam
aan de macht in Irak) toch nog
tot een vredesregeling kan
worden omgebogen.
Dilemma
Voor dat laatste dienen zich
thans ook andere lichtpunten
aan, zoals de onmiskenbare
openingen van Iran naar het
Westen en de signalen uit Sy
rië dat erkenning van Israels
bestaansrecht tot de mogelijk
heden behoort.
Op die bewegingen kan diplo
matiek worden voortgebor
duurd ten behoeve van het
vredesproces, dat echter voor
alsnog meer obstakels dan
kansen in het verschiet heeft.
De bevrijding van Kuwayt is
een allereerste vereiste, terwijl
aan het eind van de route het
Arabisch-Israëlisch conflict
ook na de huidige oorlog als
een schier onneembare horde
zal opdoemen.
De oorlog lijkt in Israël alleen
maar de vastberadenheid te
hebben verhoogd dat nimmer
een Palestijnse staat kan wor
den getolereerd aan de grens
van een 'klein-Israël'. Die on
buigzaamheid zal niettemin
plaats moeten maken voor be
reidwilligheid. Om ook hier
licht te laten doorbreken is
waarschijnlijk de verdwijning
nodig van Saddam en van de
huidige politieke leiding van
de PLO opdat met gematigder
Arabische spraakmakers abso
lute veiligheidsgaranties voor
Israël kunnen worden ge
smeed. Ook dat pleit, o dilem
ma, meer voor een militaire
dan een diplomatieke verwij
dering van Irak uit Kuwayt.
se sergeant Robert McQuade stapt stoer blazend op zijn doedelzak over de muur rond een
evangenenkamp in Saudi-Arabië. Hij maakt zo met zijn oer-Schotse instrument van zijn da-
rondjes muzikale omtrekbewegingen.
FOTO: AP
k v
Britten verliezen opnieuw Tornado
RIYAD De Britse luchtmacht heeft gisteren een Tornado-ge
vechtsvliegtuig tijdens een bombardementsvlucht verloren. De
twee bemanningsleden zijn als vermist opgegeven.
Het is de zesde Tornado die sinds het begin van de oorlog verlo
ren is gegaan en de eerste na de gewijzigde aanvalstactieken. De
afgelopen twee dagen verloren de geallieerden nog twee andere
toestellen: een Amerikaanse EF-111, bedoeld om vijandelijke ra
dar te storen, en een Saudische F-5 jager. De twee Amerikaanse
piloten kwamen om het leven, de Saudiër wordt vermist.
Bloedrood
LONDEN/BAGHDAD De
woensdag gebombardeerde
Baghdadse schuilkelder was
geen militair commandocen
trum, maar werd gebombar
deerd omdat er zich Iraakse
soldaten zouden bevinden. De
Britse krant The Independent
zegt dit te hebben vernomen
van een anonieme bron bij het
Amerikaanse leger in Saudi-
Arabië.
Bij het bombardement van
woensdag kwamen honderden
Iraakse burgers om het leven
die zich in de schuilkelder be
vonden. De Verenigde Staten
zeggen dat zich in de kelder
een militair commando- en
controlecentrum bevond. Irak,
dat het dodental van het bom
bardement nu schat op onge
veer 500, zegt dat de schuilkel
der alleen was bedoeld voor
burgers.
„Ik denk dat de officiële ver
klaring hierover de komende
dagen anders zal gaan luiden",
aldus de bron van The Inde
pendent. „Het leger dacht dat
er soldaten in de kelder zaten.
We dachten dat het een bun
ker voor legerpersoneel was.
De aanval was een ernstige
vergissing. Het is waar dat
Saddam Husayn burgers on
derbrengt in militaire bunkers
en daardoor zelf schuld draagt
aan het bloedbad. Maar wij
waren ook fout".
Een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van
defensie heeft de beweringen
van de door The Independent
aangehaalde bron tegengespro
ken. De VS beraden zich over
methoden om bij aanvalsacties
op Iraakse doelen geen bur
gerslachtoffers te maken. In
dit verband wordt zelfs over
wogen om het doel van de
bombardementen van tevoren
bekend te maken, desnoods
met pamfletten, zo heeft een
Amerikaanse militaire woord
voerder verklaard. Generaal
Norman Schwarzkopf, de be
velhebber van de geallieerde
strijdmacht in de Golf, krijgt
elke dag een lijst met de doe
len van die dag ter beoorde
ling gepresenteerd.
De Iraakse minister van infor
matie, Latif Jassim. noemde
president George Bush giste
ren een oorlogsmisdadiger die
met Hitier te vergelijken is.
„Ons is verteld dat Hitier jo
den verbrandde. Bush ver
brandt Iraakse kinderen", al
dus Jassim. Het ministerie van
informatie verklaarde dat ten
minste 400 mensen zijn gedood
en leden van de burgerwacht
schatten het dodenaantal op
meer dan 500, onder wie veel
vrouwen en kinderen. Red
dingsteams zoeken in het puin
nog steeds naar overlevenden.
Begraven
Op een paar honderd meter
van de schuilkelder trokken
gisteren vijf- tot zesduizend
Irakezen naar de begraafplaats
van het Al-Amerieh-district
om de doden te begraven. Ter
wijl een militaire fanfare een
sombere melodie speelde
vuurden eenheden van het pa
ramilitaire Volksleger met
hun AK-47 geweren in de
lucht. „We zweren bij God dat
we ze zullen laten betalen
voor deze misdaad", zo
schreeuwde de menigte. „De
dood van onze vrouwen en
kinderen zal niet ongewroken
blijven".
Elders in de stad werden an
dere begrafenissen gehouden,
maar volgens een functionaris
bevinden de meeste lichamen
zich nog in de mortuaria van
ziekenhuizen. Functionarissen
vrezen dat vele lichamen niet
geïdentificeerd zullen worden
wegens de verminking, of om
dat hele families zijn omgeko
men zodat er niemand is die
de doden kan identificeren.
HAAG De Verenigde
hebben hun verant-
elijkheid voor de Pale
kwestie laten versloffen
OO dat opzicht is het de Pa-
de door Israël be-
[ebieden niet kwalijk te
dat zij Irak dankbaar
or de koppeling van
ik aan de inval in Ku-
prof. P. de Waart.
De hoogleraar volkenrecht-
aan de Vrije Universiteit srpak
gisteren in Den Haag bij de
presentatie van een boek over
de economische aspecten van
een oplossing voor het Israë-
lisch-Palestijnse conflict. Het
boek is de weerslag van een
seminar van april vorig jaar,
waarin Israëlische en Pale
stijnse wetenschappers tot de
conclusie komen dat econo
misch gezien aparte Israëlische
en Palestijnse staten haalbaar
zijn. Als dat er niet van komt,
ligt dat aan de politiek. De na
latigheid van de VN, aldus De
Waart, komt het Palestijnse
volk duur te staan, want de
VN kunnen nu door de ver
oordeling van Irak ten aanzien
van het Palestijnse vraagstuk
geen kant meer uit, zolang de
Golfoorlog duurt. De westerse
landen moeten nu het hoofd
koel houden en zich niet laten
leiden door sympathie voor Is
raël of voor de Palestijnen,
maar naar een rechtvaardige
oplossing voor beide partijen
streven, aldus De Waart.
HET MAXICAANSE AFGODSBEELD
Het artillerieduel duurt onverminderd voort en het be-
nivi nende nevelgordijn blijft over het water hangen. De Span-
in fifn hebben dan ook niets in de gaten, tot de matrozen van
warj6 Renard" de vesting onverhoeds bestormen. De verras-
eur i volkomen. Voor zover zij niet sneuvelen in het verwoede
jur ït, dat ontbrandt, nemen de Spanjaarden overhaast de
Dan gaan de mannen van Pierre Ponjard op roof uit.
FOTlel moeten ze in de eerste plaats hebben en gelukkig, dat
vinden zij in overloed. Sommigen gaan op varkens jagen en een
paar zeelieden komen in een dal terecht, waar zij opeens tegen
over een oud Indiaans tempeltje staan. De Spanjaarden hebben
de Indianen vele tientallen jaren geleden al verdreven, maar het
bouwwerk, waarin het beroemde afgodsbeeld der Azteken nog
altijd troont, hebben zij niet verwoest. Wanneer de zeelieden dit
beeld ontdekken, waarschuwen zij hun bevelhebber, die nieuws
gierig komt kijken.
Patrouille
Saudische en Amerikaanse soldaten patrouilleren in Hafr al Batin, in het noord-oosten van Saudi-
Arabië, bij een garagebedrijf dat gisteren werd getroffen door een Iraakse Scud-raket.
FOTO: AP
Swissair plukt
vruchten van
neutraliteit
Zwitserland
AMSTERDAM Hoewel de
Zwitserse luchtvaartmaat
schappij Swissair meedeelt in
de algehele malaise in de
luchtvaartindustrie, bestaat er
een meer dan normale belang
stelling voor intercontinentale
vluchten van deze maatschap
pij vanuit Europa naar de Ver
enigde Staten. Blijkbaar me
nen nogal wat luchtreizigers
dat de neutraliteit van Zwit
serland in de Golfoorlog min
der risico's oplevert bij ge
bruik van de nationale lucht
vaartmaatschappij dan met in
het bijzonder Amerikaanse
luchtvaartmaatschappijen. Een
woordvoerder van de Amster
damse vestiging van Swissair
bevestigde dat nu veel meer
passagiers vanuit Nederland
naar de Verenigde Staten wor
den vervoerd. Zij nemen de
vlucht eerst naar Zwitserland
op de koop toe. Het betreft
hier passagiers die tot voor het
uitbreken van de Golfoorlog
geen gebruik maakten van
Swissair. Bij belangrijke zaken
wordt echter niet geaarzeld in
het viegtuig te stappen. Naast
de voorkeur voor Swissair
wordt KLM als redelijk veilig
beschouwd. Overwogen wordt
meer gebruik te maken van
vergaderen per beeldscherm.
Zo wordt een speciale bijeen
komst over enkele maanden in
Rome mogelijk vervangen
door een video-conferentie. Bij
Philips wordt duidelijk minder
gereisd maar dit is niet kwan-
ticifeerbaar. Philips heeft vijf
eigen jets voor de 250 directie
leden overal ter wereld.
Bij Akzo moet het reizen nu
tot het hoogstnoodzakelijke
worden beperkt. Ook wordt
bekeken of er alternatieven
zijn voor vliegreizen, zoals in
Europa de trein.
Bij DAF is de situatie goed te
vergelijken met die bij Akzo.
Er wordt een strikt reispro
gramma gehanteerd. Elke reis
wordt afzonderlijk bekeken.
Voorkeur voor een bepaalde
luchtvaartmaatschappij is er
niet. Veel reizen zijn goed te
ondervangen met telefonisch
vergaderen. Ook Unilever en
Hagemeyer spreken van een
terughoudend reisbeleid.
Bij Heineken wordt iets min
der gereisd dan normaal maar
het verschil is niet dramatisch.
De nationale brouwer geeft de
voorkeur aan vliegen met de
KLM, maar als het zo uitkomt
is een andere maatschappij
ook goed.
