Zuidafrikaanse kerken nog steeds
verdeeld over sancties en eenheid
Kerkelijke aandacht nodig voor boeren
brieven van lezei
Commissariaat wil zendtijd kerken uitbreiden
kerk
wereld
beroepingen
Profeet Jesaja zeer voor moderne predikers
£cidóc ©OU/ICM|
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
SaidócQowutnt
VRIIDAG 15 FEBRUARI 1991 PA(
Si
HILVERSUM Het Commissariaat voor de Media is in prin
cipe bereid de zendtijd voor de kerken uit te breiden. Dat heeft
een woordvoerster van het Commissariaat donderdag beves
tigd.
Het Commissariaat zal met de IKON, het Rooms-Katholieke
Kerkgenootschap (RKK) en de ZVK, waarin onder meer de
Baptistenunie en de Christelijke Gereformeerde Kerken sa
menwerken, nader overleg voeren over de hoeveelheid extra
zendtijd die wordt gewenst.
Verder wordt het ministerie van WVC toestemming gevraagd
voor uitbreiding van de totale zendtijd. Als het ministerie dit
verzoek niet inwilligt, gaat de uitbreiding voor de kerkelijke
omroepen ten koste van de andere zendgemachtigden.
Volgens de woordvoerster ziet het Commissariaat in dat aan
uitbreiding niet te ontkomen valt. De Raad van State vernie
tigde de afgelopen week de weigering van het Commissariaat
een uitbreiding van de zendtijd met 33 procent te realiseren.
De kerken vroegen meer zendtijd omdat het aantal zenduren
van IKON, RKK en ZVK al jaren gelijk is, hoewel de totale
zendtijd op radio en televisie is toegenomen.
Zij die in oorlog zijn
met anderen, zijn niet
in vrede met zichzelf
William Hazlitt
CANBERRA De blan
ke NG Kerk en de jonge
niet-blanke NG Kerken
uit Zuid-Afrika verschil
len nog van mening over
opheffing van economi
sche sancties en over de
toekomstige kerkelijke
eenheid. Dit bleek vrij
dag op een gezamenlijke
persconferentie in Can
berra, waar prof. Johan
Heyns (NGK), ds. Sam
Buti (NGKA) en ds. Ja-
meson Buys (NGSK) voor
het eerst onder de vlag
van de Wereldraad van
Kerken gebroederlijk
naast elkaar zaten.
Terwijl Heyns voor onmiddel
lijke opheffing pleitte zodat
de zwarte bevolking econo
misch vooruit kon worden ge
holpen, hielden de niet-blan
ke kerken de boot af. „De
sancties moeten worden ge
handhaafd totdat de apartheid
volledig is ontmanteld," aldus
praeses Buti van de Neder-
duits-Gereformeerde Kerk in
Afrika, de voormalige doch
terkerk voor zwarten.
Ds. Frank Chikane
De sancties zijn in het belang
van de zwarte bevolking, al
dus Buys, secretaris van de
Nederduits-Gereformeerde
Sending Kerk, de vroegere
dochterkerk voor kleurlin
gen. „Als we dat opgeven,
hebben we geen enkele macht
meer om de regering tot ver
andering van het beleid te
dwingen." Positief aan het op
heffen van sancties zou zijn
dat hiermee de moed van De
Klerk zou worden erkend.
Eerder had ds. Frank Chika
ne op een apart deel van de
persconferentie president De
Klerk geroemd als een intege
re en eerlijke man met grote
kwaliteiten. Dat is voor de se
cretaris van de Zuidafrikaan
se Raad van Kerken echter
geen reden om de sancties op
te heffen. Nog steeds zijn de
bedrijven in handen van
blanken die werkgelegenheid
voor zwarten creëren. Het is
een racistisch systeem als de
blanken de eigenaars zijn en
de zwarten de arbeiders.
Hoewel de gezamenlijke pers
conferentie een teken van de
goede onderlinge verstand
houding was Chikane en
Heyns omarmden elkaar har
telijk bleken er nog steeds
verschillen van mening te be
staan over de toekomstige
eenheid van de vier NG Ker
ken. Deze kerken zijn in we
zen één Kerk, aldus Heyns,
die een stropdas met de Ne
derlandse leeuw en een
springbok droeg („van de Ne-
derlands-Zuidafrikaanse
werkgemeenschap").
Buys weersprak dit. „Het is
niet waar dat we al één zijn.
Als dat zo was, dan zouden we
niet zoveel moeite hebben om
die eenheid te bereiken."
Naar zijn mening had de NG
Kerk een gouden kans gemist
toen vorig najaar de synode
geen besluit nam over toetre
ding tot de Verenigde Gere
formeerde Kerk (NGSK en
NGKA), waarvan de oprich
ting in juli plaats moet vin
den.
Milieu
De Wereldraad van Kerken
moet naar de mening van de
nieuwe aartsbisschop van
Canterbury meer tegen de
verwoesting van het milieu
doen. Bisschop George Carey,
die op 18 april de opvolger
van dr. Robert Runcie wordt,
hoopt vooral op aanzetten tot
een meer verantwoorde le
vensstijl.
Tijdens een persconferentie in
Canberra, waar Carey de as
semblee als gedelegeerde bij
woont, wees hij erop dat hele
bossen zijn gekapt voor al het
papier dat op zo'n assemblee
wordt gebruikt. „De hoeveel
heid oecumenisch papier is
omgekeerd evenredig aan de
oecumenische vooruitgang."
Ook in Engeland maakt de
oecumene weinig voortgang.
De winst is de oecumenische
groei aan de basis.
Carey is niet helemaal gerust
op de theologische koers van
de Wereldraad. Naar zijn me
ning is er sinds Vancouver te
weinig gedaan om een 'vitale
en samenhangende theologie'
te vinden.
Ook de wijze waarop de dia
loog met de andere wereld
godsdiensten wordt gevoerd,
ondervindt kritiek van Carey.
„De Wereldraad moet niet
elke vorm van spiritualiteit
buiten de kerk kritiekloos
omarmen als een uitdrukking
van de Geest." De bijbelse en
theologische traditie moet het
kader blijven. De uniciteit
van Christus staat voor Carey
niet ter discussie.
Fietsen
Jan Kok, hoofd van de com
municatieafdeling van de We
reldraad, had voor de Assem
blee een fietsenplan bedacht:
Prof. Johan Heyns
FOTO: PR
alle gedelegeerden aan de as
semblee in Canberra zouden
de ruim drie kilometer tussen
het conferentiecentrum en de
universiteitscampus, waar zij
verblijven, niet per stinkende
bus, maar op een witte fiets
moeten afleggen.
„Het leek me uit milieu- en
publiciteitsoogpunt een prima
idee", aldus de in Kampen ge
boren Kok. „Juist bij deze as
semblee, die zozeer op het mi
lieu is georiënteerd, zou het
heel goed gepast hebben." Het
plan liep echter stuk op finan
ciële en praktische proble
men. Een daarvan is dat nogal
wat gedelegeerden nauwelijks
kunnen fietsen.
Vrouwen geïntimiteerd
op Assemblee Wereldraad
CANBERRA Het is
voor vrouwen en jonge
ren nog steeds een toer
een plaats in het centraal
comité van de Wereld
raad te krijgen. Enkele
vrouwen zijn onder zware
druk gezet om van hun
kandidatuur af te staan
ten gunste van een man,
zo zei de Canadese presi
dente ds. Lois Wilson op
de assemblee in Canber-
Vrouwen zijn geïntimideerd
en met excommunicatie be
dreigd, aldus Wilson. Een me
tropoliet had een vrouw on
der druk gezet, onder het
mom dat zij niet aan de Lima
liturgie had mogen deelne
men. „Sommige vrouwen
staan te huilen in de washok
ken. Ik ben woedend," aldus
Wilson, een van de radicaalste
vrouwen in de Wereldraad.
„Dit is niet de wil van Chris
tus."
Wat betreft de jongeren heeft
vooral Europa het bijna volle
dig laten afweten. Van de 51
voorgestelde kandidaten zijn
slechts 2 in plaats van de af
gesproken 10 jonger dan 27
jaar; zo'n 4 procent. „Dit is
onaanvaardbaar," aldus dr.
Konrad Raiser uit Duitsland.
Hij wees erop dat Afrika niet
minder dan 17 procent jonge
ren heeft voorgesteld.
In de tweede lijst met kandi
daten voor het centraal comi
té is de kandidatuur van dr.
K. Blei gehandhaafd, hoewel
zijn plaats door een actie van
de jeugdgedelegeerden in ge
vaar leek te komen. Die had
den zes tegenkandidaten on
der de 27 jaar voorgesteld.
Blei zou een van de 'slachtof
fers' zijn. Zijn tegenkandidaat,
de Hervormde jeugdgedele-
geerde Bernard Reitsma uit
Zeist, heeft zich echter terug
getrokken nadat hij inzag dat
hij op deze manier de secreta
ris-generaal van de Hervorm
de Kerk niet voor de voeten
mag lopen. Pikante bijkom
stigheid is dat Reitsma een
schoonzoon is van ds. mr. J.
Haeck, secretaris algemene
zaken van de Hervormde
Kerk en de naaste collega van
Blei.
Op de tweede lijst is 37 pro
cent vrouw en 11 procent jon
gere. Voor de vrouwen be
droegen deze percentages 23
in 1975 en 26 in 1983.
Eén succesje zat er voor de
aeren wel in. De assemblee
Dot dat een van de zeven
presidenten (ere-voorzitters)
een jongere moet zijn. Daar
voor werd de leeftijd ver
hoogd van 27 naar 30 jaar.
Kerkelijke
onderscheiding
drs. J. Beks
Voorschoten
TILBURG De scheidende
voorzitter van het stichtings
bestuur van de Katholieke
Universiteit Brabant, drs. J.
Beks, heeft de kerkelijke on
derscheiding van comman
deur in de orde van St. Silves
ter ontvangen. De scheidende
secretaris van het bestuur,
mr.dr. L. Schneider, is dezelf
de eer ten deel gevallen. De
versierselen zijn beiden giste
ren uitgereikt door bisschop
H.C.A. Ernst van Breda.
Beks, directeur Economische -
Financiële - en Informatie
zaken van Heineken, en
Schneider, oud-burgemeester
van Roosendaal, hebben der
tien jaar lang in het stich
tingsbestuur gezeten.
Beks is opgevolgd door mr. B.
Schmitz, voorzitter van de
KRO.
Het stichtingsbestuur draagt
zorg voor handhaving van de
katholieke signatuur van de
universiteit. Het benoemt de
leden van het College van Be
stuur, de sceretaris van de
universiteit, de hoogleraren
en de buiten-universitaire le
den van de Universiteitsraad.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen door de claasis Middel
burg tot pred. voor buitengew.werkz.
(geestelijk verzorger Streekenzleken-
huis Walcheren) N.H.J.E. Boomer te
Amsterdam (Hoeksteengemeente): te
Ter Aar J.K. Vlasblom te Ommen.
■TT
Per ski naar de mis
Zuster Etty Kelly van het Heilige Maria en Jozef-klooster in
London maakte van de (sneeuw)nood een deugd: ze gaat op
de ski's naar de mis. Dat gaat sneller dan lopen en
ger ook.
PASTORALE BRIEF GELDERSE PROTESTANTSE KERKEN
DEN HAAG De kerken
dienen speciale pastorale en
diakonale zorg te besteden
aan gemeenteleden die werk
zaam zijn in de agrarische sec
tor. 'Het zal bevrijdend en be
moedigend kunnen zijn wan
neer gebed en prediking als
ook bezinning en handelen op
de problematiek van de ge
meenteleden in de landbouw
betrokken worden'.
Dat schrijft de hervormd/ge
reformeerde provinciale syno
de van Gelderland in een pas
torale brief aan alle gerefor
meerde kerken en hervormde
gemeenten in deze provincie.
De brief is een uitvloeisel van
een speciale provinciale ge
combineerde synode die eind
vorig jaar werd gehouden.
'Kerken en landbouw' vorm
de het thema van deze bijeen
komst. Aanleiding was de
moeilijke situatie waarin de
Gelderse landbouw zich be
vindt. Per jaar eindigen zo'n
300 meest kleinschalige
agrarische bedrijven hun acti
viteiten. De verwachting is
dat de komende tien jaar de
helft van de bedrijven ver
dwijnt. Als oorzaak wordt
vooral de overproduktie in de
landbouw gezien.
De ontwikkelingen op het
platteland gaan kerkleden
niet voorbij, schrijft de combi
synode aan de kerken. Bedrij
ven waarmee families reeds
generaties lang verbonden
zijn, moeten opgegeven wor
den. Dit brengt grote spannin
gen met zich mee. "Als ker
ken kunnen wij de problemen
niet oplossen. Wel menen wij
uw aandacht te mogen vragen
voor de pastorale en diakona
le zorg die deze gemeentele
den van u mogen verwach-
De synode pleit voor nieuwe
bezinning op een aantal ter
reinen. Ze noemt daarbij de
overwaardering van het tech
nisch kunnen, de bijbelse orde
in een tijd van ethische ver
warring, de nauwe relatie tus
sen mens en natuur en de
zorg voor Gods schepping, de
medeverantwoordelijkheid als
consumenten, de roeping van
de overheid, 'ons meeleven en
onze voorbeden voor elkaar'.
De provinciale synode van
hervormden en gereformeer
den roept de kerken op de
pastorale brief voor te leggen
aan kerkeraad en gemeente.
DOORN Hoewel hij
drs. L.P Dorenbos in zijn
aanpak „een beetje kre-
tenslakerig" vindt, staat
H.H. Blok van het profe
tisch tijdschrift 'Het
Zoeklicht' vandaag samen
met de oud-EO-directeur
het bijbelboek Jesaja te
lezen op het Jonas Daniël
Meyerplein in Amster
dam.
De Golfoorlog en de herhaal
de Iraakse aanvallen op Israël
hebben bij Blok het besef ver
sterkt dat „de eindtijd" aan
staande is. „We leven in bij
zondere tijden", zegt hij. „De
Here komt. Wanneer weet ik
niet, maar lees de bijbel!"
Het is „een vergissing voor
het leven om te denken dat
de Golfcrisis niets te maken
heeft met wat de bijbel zegt
over het einde der tijden",
schrijven Dorenbos en Blok in
hun aankondiging. De open
bare lezing van Jesaja bor
duurt voort oj3 Dorenbos'
krante-advertentie die por
tretten van Husayn en Bush
toont met daaronder de tekst
'Ook zo benieuwd hoe het af
loopt?'
Blok is dézer dagen zeer ge
troffen door de Oudtestamen
tische profetieën waarin spra
ke is van de terugkeer, de be
nauwdheid en de verlossing
van Israël. De terugkeer is
met de oprichting van de staat
Israël (1948) begonnen en
heeft door de komst van dui
zenden Sovjetjoden een nieu
we dimensie gekregen.
Dat Israël nu in tijden van be
nauwdheid leeft, is evident.
Ook is duidelijk dat de verlos
sing van Israël niet lang op
zich zal laten wachten. „Israël
zal de Messias aanvaarden. Zij
zullen Hem zien", aldus Blok,
de profeet Zacharia uit het-
hoofd citerend. Dat deze Mes
sias Jezus Christus is, staat
voor Blok' als een paal boven
water.
De geschiedenis van Israël en
die van de christelijke ge
meente houden gelijke tred,
weet de eindredacteur van
het blad dat 66 jaar geleden
door Johannes de Heer werd
opgericht. Hij noemt het ech
ter „de grootste vergissing in
de kerkgeschiedenis" dat de
kerk heeft gedacht dat zij in
plaats van Israël is gekomen.
„Israël neemt een zeer bijzon
dere plaats in in Gods plan
met deze wereld. Als ik iets
over dat plan te weten wil ko
men, moet ik niet naar Japan
kijken, maar naar Israël,
Gods eigen volk", zegt Blok.
„Saddam Husayn speelt een
rol in dat plan, o ja, net als
Hitier destijds".
Geen waarzeggerij
Het Zoeklicht (20.000 abon
nees) predikt volgens Blok
steeds de bijbelse boodschap,
dus geen waarzeggerij. „Met
veel belangstelling volgen wij
de ontwikkelingen, de teke
nen des tijds, en elke keer
moeten we constateren: Here
God, het klopt met wat Uw
Woord zegt".
Ook bij Dorenbos' organisatie-
Rainbow zegt men dat de bij
bel geen boek vol waarzegge
rijen is. W. Dorenbos-De Lan
ge, die bij afwezigheid haar
man „prima" kan vervangen,
geeft toe dat de advertentie
campagne „wel een beetje"
een lokkertje is. „Wij weten
de afloop ook niet".
Wat ze bij Rainbow en het
Zoeklicht wel weten, is dat
juist in deze tijd de bijbel gele
zen moet worden. „Wat er nu
gebeurt, wordt in de bijbel al
aangegeven. Christenen hoe
ven zich dus niet te verwon
deren over de ontwikkelingen
in de Golf", aldus mevrouw
Dorenbos. „Ga terug naar de
bijbel", luidt haar oproep,
„daarin staat zoveel van eeu
wigheidswaarde!"
In de Rainbow-krant - waar
van op verzoek „enkele dui
zenden" exemplaren zijn ver
spreid - worden alle bijbeltek
sten opgesomd die volgens
Dorenbos betrekking hebben
op de Golfcrisis. Niet alleen
de profeten Jesaja, Zacharia
en Ezechiël, maar ook het
Evangelie naar Mattheüs en
de Openbaringen van Johan
nes worden er veelvuldig ge
citeerd.
Jacht op proefballonnen
r\ r mt
UP het ijs van de Haagse Hofvijver staat PvdA-fracf d>
zitter Thijs Wöltgens met een buks in de aanslag, gei? var
te vuren zodra premier Lubbers het raam van zijn w?rs-
trek opent om weer een proefballon op te laten,
inmiddels al een bonte verzameling van die ballonnet-
't torentje van het Binnenhof en Wöltgens dreigt d( o
munitie heen te raken. Je kunt als politicus niet bij vgste
ring 'onaanvaardbaar' roepen zonder je geloofwaardig h
verliezen. Daar speculeert Lubbers vermoedelijk op.]ofY'
tn raXi
DE politieke routinier kiest perfecte momenten uit
de gevoeligste tenen van zijn regeringspartner te a
Subtiel is het niet zoals het CDA de sociaal-democraWF)
tang probeert te nemen. Effectief is het wel. Het j
koerst aan op de ontkoppeling van lonen en uitkerin
wellicht ook op een loonmaatregel en de invoering
eigen bijdrage voor ziekenfondspatiënten.
VOOR rechtgeaarde socialisten is dit een nachtmen^
nario, maar PvdA-leider Wim Kok en FNV-voorzit|
kelenburg zien diep in hun hart ook geen alternatie
voornaamste probleem is een antwoord te vinden
prangende vraag: „Hoe vertel ik het mijn kinderen?"! -
lossing lijkt te worden: „We vertellen het nog even
Fractieleider Wöltgens zorgt ondertussen voor opge\
ketelmuziek en dreigt met een kabinetscrisis als de
ling wordt losgelaten en als er een eigen bijdrage in
tekosten komt.
Hu moet wel, want de herinvoering van de koppej]P
de afschaffing van de medicijnknaak vormden indeJ
kern van de PvdA-inbreng in Lubbers-III. Maar Lr0lg
Wöltgens buiten lawaai staat te maken terwille van »N(
zersvolk, leggen binnen zijn meeregerende partijgenotflon
gaandeweg bij het onvermijdelijke neer. Bij de wil vajFra
bers dus, en bij diens ouderwets wollige verpakking bas
simpele mededeling dat de koppeling van de baan islna
In f
Het zogenaamde 'compromis' over de koppeling hf d'
dat uitkeringstrekkers en ambtenaren in de toekomst'011
nog op prijscompensatie mogen rekenen. Zolang nu nfest
werknemers in het bedrijfsleven daarmee ook genoegd
men, is officieel nog steeds sprake van een koppelinf1 s
gen de bonden voor hun leden meer dan een inflatie^e
tie, dan wordt jammer maar helaas de koppeliiban
broken. Minister De Vries van sociale zaken zal echtmas
best doen bonden en werkgevers met zachte hand to?cht
matiging te dwingen.
Zo eenvoudig kan het leven in politiek Den Haag o
wordt gepraat over ontkoppeling zonder dat het ontfn
ling wordt genoemd, en over een loonmaatregel dit
loonmaatregel mag heten. En Wöltgens maar knallf^,1
zijn buks. Hij zou er beter aan doen eerlijk te vertelleen
de PvdA staat. Zoals het kabinet er goed aan zou djiaai
dingen maar gewoon bij hun echte naam te noemen, irjVIal
van te vluchten in verhullend taalgebruik en de ene)1
ballon na de andere te lanceren.
Brieven graag kort jn duidelijk geschreven
De redactie behoudt zich het recht voor ingezi
stukken te bekorten
Golfoorlog (8)
Ik begrijp nog steeds niet goed
dat er bij de oorlog tegen Sad
dam Husayn voornamelijk ge
sproken wordt over een olie
oorlog (dus economische oor
log). Die olie is wel belangrijk
maar we hebben Kuwayt en
zelfs Saudi-Arabië niet echt
nodig. Veel belangrijker is dat
die Saddam al voor de zoveel
ste maal probeert de macht te
grijpen in de Arabisch/islami
tische wereld. Dat was met
zijn strijd tegen Iran ook het
geval. Een heilige oorlog?
Flauwekul dus. Het gaat hem
alleen om macht en aanzien.
Veel meer moet er de nadruk
op gelegd worden dat samen
werking tussen de Arabische
landen en het zogenaamde
Westen van zeer groot belang
is. Dat moet mogelijk worden
gemaakt met de hulp van Is
raël en de omringende landen
en ook van de Palestijnen. Hoe
moeilijk dat ook is voor Israël.
Dat moet echter kunnen met
de hulp en steun van goedwil
lende Arabische landen en het
Westen. En zeker moet dat
kunnen met hulp van de VN.
J.T. Mulder,
DEN HAAG.
Walter Goddijn
kerk dat zij zich den
seert en haar gezagsi
ning deelt met de the
Dat standpunt is theo
niet helemaal gefundee
dat het rooms-katholi<
loof gezag kent. Met gi
'gelmaat komen voor d(
in de media alleen die
voor die hun eigen me
verkondigen en niet
de kerk. Hieruit blijl
eenzijdig de democratie
de pater voorstaat. Er
sfeer geschapen waari
werkelijke geloofsopv
meer mogelijk is om
jeugd anti is gemaakt,
geen hiërarchie was,
kerk allang in vele op
gen zijn uiteengespat, i
nu zo ten onrechte bekr
de bisschoppen de onda
taak dit in goede banen
kanaliseren volgens het
Credo. Dat heeft niets
ken met bulldozer
maar met behoorlijk
in verantwoordelijkhe
genover de Heer. Het f
loof is gebaseerd op hel
van Petrus en de aposf
op het gezag dat zij kr<
de kerk die hun Heer
voort te zetten. In gehi
heid moeten wij on
onderwerpen zoals
•wilde. Niet om de
Maar om en door Hem.
CcidaeSouwnt
Uitgave Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor Apothekersdijk 34. Leiden
Telefoon 071-122 244
Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma t/m vr van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00:
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per acceptgiro)
per maand f. 25,70 per maand
per kwartaal f. 76,60 per kwartaal
per jaar 294,30 per jaar
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel.: 071 - 122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijs'
070 - 3902 702
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
;W1
y;
