Sovjet-bestuurders
liegen er weer
ouderwets op los
Maffiosi vrij
door traagheid
van justitie
Honger sluipt naderbij
over steppen Mongolië
Softie^
k
BUITENLAND
CeidóeSouoarit
WOENSDAG 13 FEBRUARI 1991 PAGI^f
Minitop over Liberia
LOME In Lomé, de hoofdstad van het Westa-
frikaanse land Togo, is een minitop bijeengeko
men die wil proberen de vrede in Liberia te be
stendigen. De Liberiaanse rebellenleider Prince
Johnson is daarbij aanwezig, terwijl zijn vroege
re leider en latere tegenstander Charles Taylor
een vertegenwoordiger heeft gestuurd. Na een
bloedige burgeroorlog waarin Taylor, John
son en het regeringsleger tegenover elkaar ston
den werd eina november in de Malinese
hoofdstad Bamako een wapenstilstand gesloten.
Taylor en Johnson hebben nadien echter geen
akkoord kunnen bereiken over een overgangs
regering. Ook hebben de strijdende partijen hun
wapens niet ingeleverd. De overgangsregering
van Amos Sawyer, die onder gezag van de
Westafrikaanse verdragsorganisatie Ecowas in
augustus 1990 werd geïnstalleerd, is door Taylor
en Johnson nooit erkend.
Miljardenhulp Duitse
oostelijke deelstaten
BONN De Duitse regering
heeft besloten om aan de vijf
nieuwe deelstaten de voorma
lige DDR noodhulp ter waarde
van viif miljard mark te geven,
zo heeft bondskanselier Kohl gis
teren bekend gemaakt. Kohl riep
op tot een gemeenschapplijke ac
tie van regering, ondernemers en
het publiek om de oostelijke deel
staten te steunen. De Duitse mi
nister van economische zaken
Moellemann heeft een tien- pun
tenplan onthuld voor hulp aan de
in financiële nood verkerende
oostelijke deelstaten. Volgens de
minister is daarvoor per jaar tien
miljard mark nodig.
Geschorst
Winnie Mandela,
die wordt beschul
digd van ontvoe
ring en mishande
ling, arriveert bij
de rechtbank in
Johannesburg,
Vrijwel direct kon
ze gisteren weer
vertrekken. Twee
kroongetuigen
weigerden op de
zitting te verschij
nen uit angst voor
ontvoering, waar
op de zitting voor
de derde maal
werd geschorst.
FOTO: AP
'Wapenstilstand' ANC en regering
KAAPSTAD De Zuidafrikaanse regering en het Afrikaans
Nationaal Congres (ANC) hebben gisteren een akkoord gesloten
over opschorting van de gewapende strijd tegen apartheid.
Over de belangrijkste punten is overeenstemming bereikt, zo
verklaarden president F.W. de Klerk en ANC-vicevoorzitter
Nelson Mandela in een gezamenlijke verklaring. Daarmee zijn
de obstakels die onderhandelingen over een nieuwe grondwet in
de weg stonden uit de weg geruimd.
Volgens beide politici wordt de tekst van de overeenkomst vrij-
fegeven zodra het kabinet en de uitvoerende raad van het ANC
e tekst geratificeerd hebben.
Naar verluidt bereikten Mandela en De Klerk overeenstemming
over problemen rond de belofte van het ANC de gewapende
strnd op te schorten. Tot ergernis van Pretoria bleef het ANC
ondanks toezeggingen toch leden werven voor de paramilitaire
tak van de organisatie. In ruil voor het opschorten van geweld
door het ANC beloofde de regering destijds politieke gevange
nen vrij te laten en bannelingen weer tot Zuid-Afrika toe te la
ten. Volgens het ANC is aan deze belofte evenmin gevolg gege
ven.
Moldavië wil stap
voor stap naar
onafhankelijkheid
BUKAREST De presi-
dent van de Sovjetrepu
bliek Moldavië, Mircea
Snegur, heeft gisteren ge
zegd dat de republiek stap
voor stap naar onafhanke
lijkheid zal streven.
Snegur, een etnische Roe
meen, net als het merendeel
van de 4,3 miljoen inwoners
van de republiek, had een
ontmoeting met de Roe
meense president Ion Iliescu.
De twee leiders willen de
economische banden verster
ken.
Snegur verklaarde dat de
culturele banden tussen de
twee republieken zo sterk
zijn dat Roemenie en Molda
vië als een „culturele confe
deratie" optreden.
In december gaf Moldavië
toe aan druk vanuit Moskou
en werd een gepland refe
rendum over de onafhanke-
lijheid uitgesteld. Het groot
ste deel van Moldavië be
hoorde tot voor 1940 bij Roe
menie en werd als gevolg
van het Molotov-Ribbentrop-
pact in 1940 door de Sovjetu
nie geannexeerd. Het Molda-
visch werd in 1989 tot offi
ciële taal van de republiek-
.„Wij moeten de politieke re
aliteiten in het oog houden
en wij zullen de onafhanke
lijkheid stap voor stap berei
ken", zei Snegur gisteren
Intussen heeft het parlement
van de Sovjetrepubliek Let
land besloten op 3 maart een
referendum te houden. In de
volksraadpleging kunnen de
Letten zich uitspreken over
de wenselijkheid van de vor
ming van een onafhankelijk,
democratisch Letland.
PREMIER PAVLOV: GORBATSJOV OP EEN HAAR NA AFGEZET
MOSKOU Premier Pa
vlov van de Sovjetunie
maakte gisteren bekend
dat het Westen langs
slinkse wegen heeft ge
probeerd om president
Gorbatsjov uit de weg te
ruimen. Bij die poging
zouden filialen van bui
tenlandse banken in Mos
kou betrokken zijn, zo
stond gisteren in de Sov
jetkrant Troed.
De president van de Sovjetu
nie was op een haar na afge
zet, maar alle overige kranten
zwegen als het graf. Ook het
tv-journaal repte met geen
woord over het dodelijke ge
vaar waaraan het land ternau
wernood was ontsnapt.
Overal ter wereld staan op een
complot om een zittend staats
hoofd te verwijderen de
zwaarst mogelijke straffen. In
Moskou heeft echter geen en
kel filiaal van welke buiten
landse bank ook wegens onge
oorloofde praktijken de deu
ren moeten sluiten. Geen en
kele tegen woord iger van het
westerse zakenleven is het
land uitgezet.
Helaas is er geen andere con
clusie mogelijk dan dat pre
mier Pavlov, die op de dag dat
het interview in de veelgele
zen vakbondskrant Troed ver
scheen precies een maand in
functie was, het verhaal over
de westerse economische sa
menzwering uit zijn duim
heeft gezogen. De Sovjetlei
ders zijn na bijna zes jaar pere
strojka en glasnost in de oude,
kwalijke gewoonte vervallen
om anderen de schuld te ge
ven als ze er zelf een potje van
hebben gemaakt.
De persen van de staatsmunt
stonden de afgelopen jaren
roodgloeiend door het druk
ken van bankbiljetten. De in
flatie loeide als een tornado en
de regering in Moskou zag vo
rige maand geen andere moge
lijkheid dan het uit de circula
tie nemen van de grootste cou
pures, de biljetten van vijftig
en honderd roebel. Eerst wees
het Kremlin speculanten en
zwarthandelaars aan als de
hoofdschuldigen tegen wie de
geldhervorming was gericht,
maar nu blijken de ware
schurken zich opeens in het
Westen op te houden. Als de
vijand al die illegaal opge
spaarde roebels plotseling op
de Sovjetmarkt had losgelaten,
waren we allemaal miljonair
geweest, maar een doosje luci
fers had dan honderd roebel
gekost, luidde Pavlovs bood
schap.
Leugens
Rijst de vraag, of alle Sovjet
burgers dan geen miljonair
waren geweest als al dat geld
overeenkomstigde bedoeling
van de overheid in het land
was gebleven... Is het mogelijk
dat een hooggeplaatste functio
naris als een eerste minister
voor het wakend oog van de
wereld zulke grove leugens
verkoopt? Zoiets is vooral voor
een westers publiek moeilijk
te geloven want: waar rook is,
moet toch vuur zijn?
Hoe brutaler de leugen, des te
groter de kans dat de mensen
erin geloven, aldus de beruch
te Nazi-propagandist Goebbels.
Het is zeer de vraag wie deze
regel eerder heeft uitgevon
den: Hitiers Duitsland of Sta-
lins Sovjetunie?
In het rijk van Gorbatsjov
staat Pavlovs leugen niet op
zichzelf. Vorige maand maakte
televisieverslaggever Nevzo-
rov de kijkers wijs dat de
slachtoffers van het legeropt-
reden bij de bezetting van de
televisietoren in de Litouwse
hoofdstad Vilnius zichzelf voor
de tanks hadden gegooid. Niet
lang daarna speldde de Sovjet
televisie het publiek de leugen
op de mouw dat de groep na
tionalisten in Litouwen slechts
een handjevol fanatici telde
die het misleide volk mee in
de afgrond sleurde. Toen bij de
opiniepeiling van het afgelo
pen weekeinde bleek dat 90
procent van de Litouwers voor
onafhankelijkheid is, beweer
de het staatspersbureau TASS
dat deze voor Gorbatsjov on
gunstige uitslag het gevolg was
van intimidatie door de Li
touwse nationalisten.
De nieuwe leugens van Mos
kou sluiten naadloos aan bij
jov heeft zijn progressieve me
dewerkers ingeruild voor con
servatieven. Zo ruimde op
Binnenlandse Zaken Bakatin
het veld voor Poego. Bijna on
middellijk richtten het leger
en een speciale mobiele een
heid van de politie een bloed
bad aan in de rebelse Baltische
republieken Litouwen en Let
land.
Staatsomroep
Vorige week verving Gorbats
jov het Staatscomité voor Tele
visie en Radio door een nieu
we staatsomroep. Waarnemers
in Moskou braken zich het
hoofd over de vraag wat die
verandering voor nut had, om
dat de chef van de oude om
roep ook de leiding kreeg over
de nieuwe organisatie. Deze
chef, de conservatief Kravts-
jenko, ontsluierde het geheim
later zelf: de oude omroep was
verantwoording schuldig aan
het Sovjetparlement, de nieu
we enkel en alleen aan presi
dent Gorbatsjov.
De Sovjetunie is na het mis
lukte democratische experi
ment van Gorbatsjovs pere
strojka duidelijk op weg naar
de dictatuur die Sjevardnadze
deed besluiten zijn biezen te
pakken en zijn post van minis
ter van buitenlandse zaken op
te geven. Dit hoeft niet nood
zakelijkerwijs te betekenen
dat Gorbatsjov en de zijnen af
zien van een markteconomie.
De Moskouse partijchef Pro-
kofjev liet zich onlangs in lo
vende bewoordingen uit over
het Spanje van Franco en het
Chili van Pinochet. Ook Zuid-
Korea, voorheen bestempeld
als 'fascistisch', is op dit, mo
ment een lichtend voorbeeld.
Het Kremlin lijkt nu te gelo
ven dat een streng regime, ge-
FOTO: AP
paard aan economische vrij
heid, de beste oplossing is voor
het in chaos verzinkende land.
Onder brede lagen van de be
volking bestaat heimwee naar
de straffe hand van Stalin.
Voor deze mensen roepen de
tanks in Vilnius en de waar
schuwingen voor westerse sa
menzweringen associaties op
met orde, discipline en win
kelschappen vol met kaviaar.
De jongste ontwikkelingen ge
ven hun een veilig, vertrouwd
gevoel.
Of de straffe hand van Mos
kou de teugels van de markt
naar behoren kan laten vieren
is echter nog maar zeer de
vraag. In tegenstelling tot
Franco's Spanje en de andere
voorbeeldlanden kan de Sov
jetunie niet bogen op een han
delstraditie. De nieuwe koers
van de oude communisten be
tekent dan ook beslist niet dat
het einde van de economische
malaise in zicht is.
ROME Veertig kop
stukken van de maffia
zullen binnenkort de ge
vangenis van Palermo
verlaten. Onder hen ook
de voormalige 'peetvader'
van Cosa Nostra, Michele
Greco, die al in twee pro
cessen tot levenslang is
veroordeeld.
De vrijlating is het gevolg van
een beslissing van het Hof van
Cassatie, het hoogste rechtscol
lege in Italië, dat zich daarbij
baseerde op een wet die ver
biedt om een verdachte langer
dan een jaar in voorarrest te
houden. Dat verbod geldt ook
als het een proces in hoger
beroep betreft. Dankzij de
traagheid van de juridische
machine doet zich zo geregeld
de absurde situatie voor dat
moordenaars en drugshandela
ren, die al tot zware straffen
zijn veroordeeld, na een jaar
weer op vriie voeten gesteld
moeten worden in afwachting
van een nieuw proces, dat
soms nog jaren op zich laat
wachten. In die tussentijd be
let niets hen om hun oude ac
tiviteiten weer op te vatten of
onder te duiken
Van de traagheid van de Itali
aanse justitie heeft ook de ge
vaarlijke neo-nazi Marco Fur-
lan geprofiteerd. Onder de
schuilnaam 'Ludwig' voerde
Furlan samen met de Duitser
Wolfgang Abel tussen 1977 en
1984 in de streek rond Venetië
een krankzinnige kruistocht
tegen de weke en decadente
moderne maatschappij. Daarbij
vermoordden zij vijftien men
sen, met name priesters, pros-
titueés en homoseksuelen. In
twee eerder gevoerde proces
sen zijn Abel en Furlan beide
tot 30 en 27 jaar gevangenis
veroordeeld. Gisteren heeft
het Hof van Cassatie dat laat
ste vonnis definitief bevestigd,
maar voor Furlan, die een iaar
geleden op grond van dezelfde
wet op vrije voeten werd ge
steld, kwam die uitspraak te
laat. Vrijdag heeft hij voor het
laatst zijn dagelijkse meldings
plicht bij het station van de ca
rabinieri vervuld en sindsdien
is hij
Pompoensoep
Jean-Bertrand Aristide, de kersverse president van het roerige Haïti, serveert pompoensoep aan
armen in Port-Au-Prince. De voormalig priester heeft veranderingen, rechtvaardigheid en gelijkheid
beloofd.
FOTO: AP
QN822 Henry Morgan deelt zijn kapiteins mede, dat de provi
and opraakt. „En, mijn heren", zegt hij, „een zeeman met een
lege buik kan niet vechten. Ik stel u dus voor, dat leder op eigen
gelegenheid er op uit trekt om bult te halen. En In de eerste
plaats mondvoorraad, want we mogen niet weer in eenzelfde si
tuatie komen te verkeren". Er wordt dan een plan gemaakt, dat
elk schip zal proberen zoveel mogelijk voedsel te bemachtigen,
dat dan zal worden gebracht naar het eiland Tortuga, een vaste
verzamelplaats voor de zeerovers. De kapiteins mompelen goed
keurend en Morgan verwacht trouwens ook geen tegenspraak.
Maar één der kapiteins, de Fransman Pierre Ponjard, voelt er in
zijn hart weinig voor. Voedsel roven? Daarmee word je niet rijkl
Nee, hij heeft een heel ander plan, maar hij zal zijn mond er wel
over houden....
Slovenië en Kroatië
willen snel naar
nieuwe staatsvorm
BELGRADO Kroatië en
Slovenië willen binnen drie
maanden een nieuwe staats
vorm. Beide deelrepublieken,
waar de communisten in vrije
verkiezingen vorig jaar wer
den weggevaagd, willen een
overschakeling van de huidige
centralistische structuur naar
een unie van soevereine sta
ten. „We zoeken internationa
le bemiddeling als het langer
duurt", zo verklaarden beide
staten gisteren aan het begin
van een nieuwe overlegronde
met de landsregering in Bel
grado. Een unie van onafhan
kelijke republieken met on
schendbare grenzen is het
doel.
ULAANBATAAR Over
de bevroren steppes van
Mongolië sluipt de honger
steeds dichterbij. Het
reusachtig grote, maar ui
terst dunbevolkte land
wordt getroffen door de
strengste winter sinds
mensenheugenis.
Japan deelde gisteren mee dat
op verzoek van de Mongoolse
regering overwogen wordt
met spoed voedselhulp en me
dicijnen te sturen. Mongolië
bevindt zich al zes maanden in
een economische crisis, sinds
de Sovjetunie besloot de oliele
veranties te beperken.
Zelfs voordat de periode van
bittere koude uitbrak, kampte
de bevolking met een tekort
aan voedsel en brandstof. In
de hoofdstad, waar de helft
van de twee miljoen inwoners
leeft, ging begin dit jaar rijst,
meel, suiker, boter en plant
aardige vetten op de bon. Ou
dere inwoners zeggen zich
geen moeilijker winter te kun
nen herinneren. In Darkhan,
de tweede stad, is ook niets te
krijgen. Zelfs aan vlees, het
basisvoesdel in dit land van
schapen en veehoeders, is een
tekort.
De politie houdt voorbijko
mende voertuigen aan om te
achterhalen waar de bestuur
ders hun brandstof, die niet
voor particulier gebruik mag
worden verkocht, vandaan
hebben. De Mongolen zullen
binnenkort zelfs hun verdriet
niet meer kunnen verdrinken.
Met ingang van volgende
maand is nog maar één liter
wodka per maand per familie
toegestaan. Nu is dat nog twee
liter, ook al weinig in dit land
van stevige drinkers.
Mongolië, ingeklemd tussen
China en de Sovjetunie en
even groot als West-Europa is
door de afhankelijkheid van
Moskou in de problemen geko
men. De handel 'drijft' op de
Sovjetunie. In augustus be
perkte Moskou de brandstof-
en electriciteitsleveranties.
Voedseltekorten ontstonden
doordat het transport van goe
deren sterk werd bemoeilijkt.
De regering zegt dat winke
liers goederen hamsteren om
de priizen op te drijven en dat
arbeiders rantsoenen stelen.
De oppositie stelt dat de rege
ring de verantwoordelijkheid
bij zichzelf moet zoeken. Er
zou veel te laat zijn gereageerd
op de economische crisis.
(ADVERTENTIE)
Miele maakt de mooiste
en de beste keukens
Daarvan overtuigen wij u graag
Miele-Keuken-Centrum "Leiden".
Korevaarstraat 11, tel. 071-149859.
door Roger Simoni-
Sneeuw en ijs zijn in Z\
Engeland een welkome
gelegenheid om lekker
te blijven. Bij guur
winterweer vergeten Ei
zuiderlingen met het gr
gemak hun baan. Geen i
die hen dit kwalijk neei
want iedereen doet mee
treinverkeer raakt hope
in de knel en per auto J
je nergens meer. Dat is
grote verschil tussen En
zuider- en noorderlingel
Terwijl drie op de vier sjn 1
Noord-Engelsen zich nieQ\
gauw gewonnen geven i
koning winter hen pest]
capituleren ten zuiden vp*|
Watford minstens twee f
elke vijf mannen en tel
vrouwen in geval van /jen
sneeuwval en nachtvorsn
De gemeente Watford lijS<
randje Groot-Londen, Q
richting Noord-EngelanL^
Schotland, via de s
afschuwelijk drukke Mlt
autosnelweg. Engelsen vf1
het zuiden beweren dat 1
voorbij Wat ford,
vanzelfsprekend richtinmt
noorden, hun hoge trap L t
beschaving plotsklaps int0
elkaar stort.
Engelse zuiderlingen zijl
namelijk geneigd misprijLn,
neer te kijken op >rd
landgenoten van anderej d
regio's. Groot-Brittannië<va
wordt gerund vanuit helco
zuidoosten; zelfs de Brits i
deelname aan de Golfoo\
hangt helemaal af van sjo
Engelse zuiderlingen; dit
ondanks het feit, zegt mè
Edinburgh, dat veertig
procent van de Britse
Golfsoldaten Schots is. j
Dat ook de hoofdstad
Londen geografisch beho
tot het Engelse zuiden, h
ongetwijfeld iets te makt
met het superioriteitsgev
van de zuiderlingen. Elk
hoofdstedeling is toch iel
bijzonders, maar zijn
verhevenheid boven boe
en buitenlui kan bezwa,
een Britse exclusiviteit
worden genoemd.
Een dergelijke houding
ontmoet je overal. Ik k\
ooit een Frans jongetje
van een jaar of acht dat
nieuwsgierig informeerde
naar mijn woonplaats. Tty jj
ik hem bereidwillig hiei
op de hoogte had gebracl
trachtte ik op mijn beurt\N
achterhalen uit welk
afgelegen Frans oord j
vandaan kwam. Maar
jongetje antwoordde hauljcai
,,Ik woon zelfs in Parijs! In
De pretenties die
Londenaren er op nahouip
zijn wel iets minder sterl£_
allicht omdat hun
woonplaats een nog grot (fa-
verzameling is dan Parijsj'
van steden, dorpen en „r
gehuchten die elk een det^
van hun eigen identiteit Iq
hebben bewaard.
De Londenaar is in de eefa
plaats een Engelse LE
zuiderling. Hij verschilt sf[b
van het volk dat door ZüL
Engelsen laatdunkend 'ÉAlit
Northerners' noordelingef
wordt genoemd. Engelse p
zuiderlingen hebben een k.
heel hoge dunk van zichq
de hele wereld hoort hen
want zij zijn de imperialist
van weleer.
'North ern ersdaar en tegei
doen veel hartelijker. Zij
meer welgemeend
vriendelijk van aard. Taa|dé
ook en beter opgewassen
tegen de elementen.
Merkwaardig hoe guur
winterweer telkens ervoi
zorgt dat in Zuid-Engelai
bijna ajles stilvalt. Dan rijt
er haast geen treinen m>
veel winkels, banken,
kantoren en natuurlijk
de meeste scholen blijven
dicht. Zelfs gerechtshovel
zijn die dagen 'out of
business'. Letterlijk
honderdduizenden emplo)
die door het raam van h\
slaapkamer gezien hebbel
dat er een dik pak sneeu]
ligt, besluiten dan maar
te blijven. Zij drinken eei
kop thee en kruipen weei\
bed. Later op de dag
telefoneren zij de baas dat]
hoge koorts hebben. Erg p
geciviliseerd eigenlijk. tz
In het noorden daarentegs'
gaat in dergelijk minder U>n
gunstige omstandigheden IfQ
dagelijkse leven min of mifó
normaal zijn gang, zij het m
met enige vertraging b"
vanwege het moeilijke
verkeer. „The southerners
de zuiderlingen zeggen djt
van het noorden,
neusophalend. „Softies, jjn
allemaal. Een grote mond,
dat wel, maar doodsbang
voor een beetje ongema.
