Wachlen is het ergste"
Epidemieën dreigen in
Baghdad en Kuwayt-stad
Patriots blijven mogelijk
na Golfoorlog in Turkije
Scud-installaties vernietigd
erontrustend dat
mand propaganda
in Irak gelooft
PAJLFOORLOG
£etdóc6ou*atit
DINSDAG 12 FEBRUARI 1991 PAGINA 5
Angst voor botsingen
in Kuwayts luchtruim
SAUDI-ARABIE Het luchtruim boven
Kuwayt is zo vol met vliegtuigen van de ge
allieerde strijdkrachten in de Golf dat ge
vreesd wordt voor botsingen in de lucht, zo
zei de Amerikaanse luchtmachtkolonel
Gary Völlger gisteren op een luchtmachtba
sis in Saudi-Arabië. De controle van het
luchtruim is uiterst ingewikkeld geworden
nu de geallieerden honderden missies per
dag boven een beperkt gebied in Kuwayt
uitvoeren. Toestellen moeten zich strict
houden aan hun opdracht, zoals de vlieg
hoogte en de tijd die zij boven hun doel mo
gen blijven, om het schema niet in de war te
brengen en botsingen te voorkomen. Soms
moeten zij onverrichter zake met hun bom
men terugvliegen om plaats te maken voor
volgende vliegtuigen.
Ex-minister Clark
beschuldigt YS van
oorlogsmisdaden
NEW YORK De Amerikaanse
oud-minister van justitie Ramsey
Clark heeft de Verenigde Staten gis
teren beschuldigd van oorlogsmisda
den. „De schade die we hebben ge
zien, was duizelingwekkend in haar
gehele omvang", zei Clark na zijn te
rugkeer uit Irak waar hij een week
heeft doorgebracht. De oud-minister
vertelde dat het hoofd van de Iraakse
Rode Halve Maan het aantal bij bom
bardementen omgekomen burgers
schat op tussen de 6000 en 7000. „Dit
is een aanval op de bevolking en de
economie van Irak", zei Clark.
Irakezen geven zich over aan Syrië
RIYAD Negen Iraakse militairen,
onder wie een officier, hebben zich
gisteren overgegeven aan Syrische
troepen die aan het front in de Golf
zijn gelegerd. Sinds het begin van de
Golfoorlog zijn al meer dan 900
Iraakse militairen krijgsgevangen
gemaakt of hebben zich overgege
ven. Het is voor het eerst dat gemeld
wordt dat Iraakse soldaten zich aan
hun Syrische aartsvijanden hebben
overgegeven. Volgens zegslieden
hebben zich de afgelopen 24 uur ook
nog eens 63 Iraakse soldaten overge
geven aan Amerikaanse troepen aan
het front.
RIYAD De Amerikaanse lucht- bron in Riyad. Sinds het uitbreken
macht heeft gisteren vijf mobiele van de oorlog op 17 januari heeft
lanceerinrichtingen voor Scud-ra- Irak in totaal 59 Scuds afgevuurd,
ketten aangevallen en vier daarvan
vernietigd. De vijfde liep schade op. Daarvan waren er 30 tegen Israël
aldus een Amerikaanse militaire gericht en 29 tegen Saudi-Arabië.
LLIEERDE TROEPEN KLAAR VOOR VERLOSSENDE WOORD
D De klok slaat
|f uur in het desolate,
je stadje in het verre
len van Saudi-Ara-
Aipe straten zijn stil en
[ten; de moskees zijn
istroomd en de gelo-
1 zijn geknield in
steÜ verzonken. In het
enJaba Hotel in het cen-
aij van de stad zitten
'P^achinegeweren uit-
en{te Fransen te ratelen
aniafel en de zaal hangt
k jook van hun Gauloi-
Sisfcen adjudant klaagt
zijn kolonel dat er
ij's Roquefort is, die on
thef genot van een
eejje rode wijn wegge-
lslfd kan worden.
ltgben andere tafel zit een
soldaat breeduit te grijn-
|n toont zijn kameraden
weer een wuft paars
e|broekje dat hij ergens in
en kin kei heeft gekocht en
1 vriendinnetje in Pau wil
'e% Een Saudische uithoek
Tijtseling een charmant,
Gfcsbandig stukje Frankrijk
derden
vefc onmogelijk om de ver-
opende Franse eenheden
enlkaar te halen. De solda-
enpebben hun namen van
lo(^iniform gehaald en heb-
w£e insignes van hun regi
on losgesneden. In tegen-
,aTig tot de Amerikaanse
Jlen, die door de steden
^men met hun naam en
regiment prominent op hun
borst prijkend, bereidt het
Franse leger zich voor op de
grondoorlog door alle soldaten
bij wijze van veiligheidsmaat
regel anoniem te maken.
Een geoefend oog kan echter
de soldaten van het Franse
Vreemdelingenlegioen er uit
pikken, zelfs zonder de groene
baretten en de beroemde witte
kepies. Onder hun helmen
hebben zij de intense, terugge
trokken blik van mannen die
op het punt staan de oorlog in
te gaan. Ze zijn zwijgzaam.
Verderop, in een ander deso
laat, stoffig stadje, Hafar al Ba-
trin genaamd, wachten nog
meer manschappen. Egyptena-
ren, Syriërs en Saudi's men
gen zich in de hoofdstraat on
der de Britse, Amerikaanse en
Franse troepen. Ze kopen cho
cola, sigarettën en het weinige
verse voedsel dat nog te krij
gen is in de verlopen winkel
tjes.
Terwijl Amerikanen en Brit
ten met hun Arabische colle
ga's in de rij staan voor een
van de weinige telefoons die
het nog doen in het hotel, ma
ken anderen een maaltijd sol
daat - schapevlees of kip met
rijst. Alles is goed om de een
tonigheid te doorbreken, het
wachten op het grondoffensief
tegen Irak.
Wedden
Er wordt gewed over de da
tum van de aanvang. Veel sol
daten houden het op Valen
tijnsdag, veertien februari. De
meeste zetten echter hun geld
op vrijdag, wanneer er geen
maan is. De geallieerden zou
den dan in het voordeel zijn
met hun mogelijkheden om 's
nachts te vliegen. De Irakezen
zijn praktisch nachtblind.
Een jonge Britse soldaat, die
erin is geslaagd zijn moeder in
Engeland te pakken te krijgen,
denkt dat het grondoffensief
eerder zal beginnen. „We krij
gen sinds gisteren extra am
munitie", vertelt hij. „Dat be
tekent dat het niet meer zo
lang kan duren".
Over de eens zo stille, verlaten
Saudische woestijn weerklin
ken nu de geluiden van oor
log. Jachtvliegtuigen scheren
boven de troepen, helikopters
volgen klapwiekend de zan-
druggen en enorme C-130
transportvliegtuigen landen op
hobbelige wegen. De lucht is
bezwangerd met rood stof.
De komst van nieuwe troepen
of wapens, het verschijnen
van een groep 'hemelpiloten'
(aalmoezeniers), alles wordt
gezien als een teken dat de dag
van het grondoffensief nabij
komt. De zenuwen van het
enorme leger worden zwaar
op de proef gesteld door de
eindeloze stroom geruchten en
de oorlogsvoorbereidingen.
„Het moreel is geen pro
bleem", aldus een comman
dant. „Maar ongeduld en fru
stratie zijn dat wèl. Er is hier
niemand die niet bang is, maar
er is ook geen man die niet
aan de slag wil, die de zaken
wil afwikkelen en naar huis
gaan".
Zaterdag werd echter door
Washington duidelijk gemaakt
dat het nog minstens een week
kan duren voor de grondoor
log begint. Woordvoerders van
het Pentagon lieten de pers
weten dat de luchtmacht nog
minstens tien dagen nodig
heeft om alle doelen te raken
die geraakt moeten worden.
De generaals van de lucht
macht beloofden in eerste in
stantie dat zij het gevechtspo-
tentieel van Irak binnen een
paar weken tot vijftig procent
konden reduceren. De aange
richte schade wordt door topfi
guren uit de inlichtingenwe
reld echter geraamd op slechts
tien procent.
Zij hebben het geallieerde op
perbevel laten weten dat de
Iraakse commando- en contro
lestructuur weliswaar ernstig
is getroffen, maar toch nog
grotendeels intact is en dat het
merendeel van Saddams artil
lerie en pantserwagens de
bombardementen heeft over
leefd. Slechts 600 van Saddams
5000 tanks zouden zijn vernie
tigd.
„Er is geen militaire reden om
snel tot het grondoffensief
over te gaan" aldus een hoge
bevelhebber zaterdag in het
Pentagon. „Geen enkele.
Nada. Nul".
In theorie is er één man die
het besluit kan nemen, de
Amerikaanse president Geor
ge Bush. Bush wil de vergelij
king met Lyndon Johnson
vermijden, de president die
zijn generaals vanuit het Witte
Huis bestookte met telefoontjes
en zelf te bombarderen doelen
in Vietnam aanwees. Bush laat
het over aan zijn mannen. Hij
heeft sinds de aanvang van de
oorlog slechts één keer telefo
nisch overleg gepleegd met ge
neraal Norman Schwarzkopf,
Amerikaanse mariniers bewaken een verlaten T-62 tank. Dit type tank van Irak is van Russische makelij.
Bush heeft minister van de
fensie Richard Cheney en
voorzitter van de chefs van
staven generaal Colin Powell
het heft in handen gegeven
wat betreft deze oorlog. Zij
hebben benadrukt dat het be
sluit niet gebaseerd zal zijn op
de Iraakse verlies cijfers.
„De president zit niet te wach
ten op statistieken", aldus Po
well. „Hij kijkt naar de moge
lijke effectiviteit van de Irake
zen in de strijd en naar de
kans dat het moreel van de
Iraakse troepen daalt en hun
leger uiteenvalt".
Fit blijven
Ondertussen wachten de troe
pen in de woestijn op het ver
lossende woord. Voor sommi
gen, zoals de soldaten van het
Vreemdelingenlegioen, bete
kent dat wachten: zorgen dat
je fit blijft. Zij rennen tien ki
lometer per dag. Ze weten dat
ze aan het front zullen vech
ten wanneer de grondoorlog
begint en zijn zich er van be
wust dat hun leven politiek
gezien van weinig waarde is
voor de Franse regering. Ze
lijken er niet door verbitterd.
„Het legioen huilt nooit om
zijn doden. Het wreekt ze", al
dus een officier.
De exacte locatie van het
vreemdelingenlegioen is ge
heim. Zij bevinden zich echter
dichter bij de vijandelijke li
nies dan alle andere westerse
troepen, slechts van de Irake
zen gescheiden door de Be-
doeïnen die nog steeds door de
woestijn trekken, zich niet be
wust van de oorlog.
De wit linnen tafelkleden en
het zilveren bestek waarmee
de eerste kampen van het
Vreemdelingenlegioen in Sau
di-Arabië in september wer
den opgeluisterd, toen er nog
kans was op vrede, zijn sinds
het begin van de oorlog weg
geborgen. De soldaten van het
Vreemdelingenlegioen eten
echter nog steeds veel beter
dan hun Amerikaanse en Brit
se collega's en krijgen elke dag
verse groente en fruit aangele
verd door een helikopter. „Het
ergste is dat we geen rode wijn
hebben", zegt een officier.
„Dat is voor ons als een En
gelsman zonder thee".
RICHARD ELLIS, JOHN
CASSIDY, JON SWAIN, JA
MES ADAMS
(c) The Times
RENIGDE STATEN:
hjsHINGTON De
fterikaanse president
B*rge Bush heeft zoals
-ujd verwacht verklaard
w'de luchtoorlog tegen
uik zeer succesvol is ge-
sa(st en nog een tijdje zal
.Jrgaan voor een landof-
b|ief wordt ingezet.
legde de verklaring af na
la| ontmoeting met minister
n| defensie Dick Cheney en
evoorzitter van de gezamen-
t chefs van staven, gene-
Colin Powell. Beiden wa-
jnet teruggekeerd van een
oek aan Saudi-Arabië. Hij
in hoge mate te vertrou-
op de adviezen van Che-
L Powell en zijn generaals
Baudi-Arabië voor het ne-
van een besluit over het
Ipoffensief.
nh ging niet in op een vraag
t kritiek van Sovjetpresi-
:e|t Michail Gorbatsjov op de
z^de die de geallieerde
ptbombardementen in Irak
jifeegbrengen. Eerder zei het
:l|te Huis dat Saddam Hu-
)e(n punten scoorde in een
nlppaganda en public-rela-
gps-oorlog" waarbij de aan-
len slachtoffers van de bom
bardementen onder de Iraakse
burgerbevolking worden over
dreven. Presidentieel woord
voerder Marlin Fitzwater ver
onderstelde zelfs dat Gorbats
jov daardoor op het verkeerde
been gezet zou zijn.
„Er is geen twijfel dat er spra
ke is van bijkomende schade,
maaar wij denken niet dat het
veelomvattend is," aldus Fit
zwater. Hij voegde hieraan toe
dat de doelen worden geselec
teerd op hun waarde voor de
Iraakse oorlogsmachine. Ver
wijzend naar Gorbatsjovs kri
tiek zei Fitzwater: „Het is ver
ontrustend dat iemand dit ge
looft".
De Iraakse minister van gods
dienstzaken, Abdullah Fadel,
zei gisteren dat sinds het begin
van de geallieerde luchtaan
vallen op 17 januari duizenden
Iraakse burgers gewond zijn
geraakt of het leven hebben
verloren. Het was de eerste
keer dat een regeringsfunctio-
naris zo'n hoog cijfer noemde.
Fadel zei dat hij niet preciezer
kon zijn, omdat steeds nieuwe
meldingen over slachtoffers
binnenkomen. De Iraakse re
gering sprak tot nu toe over
650 doden en 750 gewonden
onder burgers.
Tussen servet
en tafellaken
De barricaden
zijn nog te klein
voor dit Indiase
meisje. Zij
verkoos de rust
van de
wachtende
agenten boven de
anti-Amerika-
demonstratie
waarin haar
ouders wel
meeliepen.
Gisteren werd
door duizenden
mensen voor de
Amerikaanse
ambassade in
New Delhi
geprotesteerd
tegen het
Amerikaanse
optreden in de
Golf. In de Indiase
hoofdstad zijn
vrijwel dagelijks
demonstraties
tegen de VS.
FOTO: AP
AMMAN De burge
meester van Athene, An-
tonis Tritsis, heeft gisteren
na een bezoek van twee
dagen aan Baghdad ver
klaard dat dringend inter
nationale hulp nodig is
voor de bevolking van de
Iraakse hoofdstad, die een
ramp te wachten staat als
niet wordt ingegrepen.
Tritsis waarschuwde met
name voor het uitbreken van
epidemieën in de metropool
van vier miljoen mensen, die
door de luchtbombardementen
verstoken is van elementaire
faciliteiten als elektriciteit en
leidingwater. Tritsis zei dat de
rioleringen in de stad niet
meer functioneren en dat het
water in de rivieren besmet is,
zodat er eigenlijk geen drink
baar water meer is.
„Die vier miljoen mensen
moeten worden beschermd. Zij
hebben de hulp nodig van de
internationale gemeenschap
om dit ernstige gevaar voor de
volksgezondheid af te wen
den", aldus Tritsis, die zei dat
de bevolking na vier weken
van bombardementen vastbe
radener lijkt dan ooit om zich
te verzetten tegen de interna
tionale coalitie. Hij zei ook dat
door het tekort aan brandstof
de inwoners van Baghdad zijn
begonnen de bomen in de stad
te kappen om aan brandhout
te komen, waardoor de prach
tige omgeving wordt geruï
neerd.
Tritsis bezocht Baghdad in het
kader van een rondreis langs
elf historische plaatsen in het
Midden-Oosten en landen aan
de Middellandse Zee, teneinde
steun te krijgen voor zijn initi
atief om een permanent bur
gemeestersforum van die ste
den in het leven te roepen.
Cholera
Ook de situatie in Kuwayt is
uiterst moeilijk. Een Jordaniër
die Kuwayt is ontvlucht, zei
gisteren dat in een deel van
het emiraat cholera is uitge
broken. Maar andere vluchte
lingen zeiden daarvan niets te
weten. Allen waren het land
ontvlucht wegens de dreigen
de grondoorlog.
De bevolking van Kuwayt
heeft te kampen met voedsel-
en brandstofgebrek en lijdt
onder de geallieerde bombar
dementen, aldus vluchtelingen
in Jordanië. „Het wordt steeds
erger: geen meel, geen rijst,
geen suiker, geen benzine", zo
verklaarde Khaled Abdul
Rahman. Hij zei voor zijn ver
trek uit Kuwayt, vrijdag, en
kele dagen niet gegeten te
hebben. Volgens Abdul Rah
man en aiïdere vluchtelingen
is in sommige delen van Ku
wayt-stad geen elektriciteit en
water meer en doet ook de te
lefoon het niet meer. Allen
zeiden dat de prijzen enorm
waren gestegen.
„Ik heb 1000 dinar betaald
voor 100 liter benzine", zo ver
klaarde een Jordaanse vluch
teling. Voor de oorlog bracht
een dollar in Baghdad onge
veer vijf dinar op, alhoewel de
officiële wisselkoers een dinar
voor drie dollars was. De
Iraakse autoriteiten hebben in
Kuwayt Iraaks geld inge
voerd.
Een andere man verklaarde
dat een doos met 30 eieren in
Kuwayt 40 dinar kost terwijl
de prijs in de Iraakse stad Bas-
ra, waar hij vandaan kwam,
rond de negen dinar lag.
De vluchtelingen gaven aan
dat de geallieerde bommen
ook burgerdoelen hebben ge
raakt in de Kuwaytse haven
stad Ahmadi en in de stad
Farwaniya, bij het vliegveld.
Een Palestijnse vluchteling zei
dat de spanningen tussen de
Kuwayti's en de grote Pale
stijnse gemeenschap in het
land toenemen omdat de Pa-
lestijnen de kant van Saddam
Husayn hebben gekozen. Op
muren in Kuwayt-stad zijn al
opschriften verschenen zoals
„Doodt de Palestijnen nog
voor de Iraki's".
DE MYSTERIEUZE MIJN
(c) Standaard Uitgeverl|/Wavery Produc
DIYARBAKIR De aan
wezigheid in Turkije van
Nederlandse eenheden
Patriots en Hawks af
weersystemen zijn ook na
het einde van de Golfoor
log nodig blijken, zo ver
wacht de bevelhebber van
de Nederlandse lucht
strijdkrachten, luitenant-
generaal W. Louwerse. Hij
inspecteerde gisteren de
eenheden in Diyarbakir.
„Het zou wel eens kunnen zijn
dat we gedurende langere tijd
hier aanwezig moeten zijn",
aldus Louwerse. Hij wees erop
dat ook na de beëindiging van
'de oorlog er een veiligheidssi
tuatie moet worden gecreëerd
om gewapende conflicten in
de Golf te voorkomen. Welke
militaire vorm of uitwerking
een dergelijke politieke beslis
sing zal krijgen, kon Louwerse
niet voorspellen.
De chefstaf van het Turkse le
ger, Dogan Gilres, wilde niet
ingaan op de vraag of buiten
landse steun aan Turkije na de
oorlog gewenst is. De huidige
steun is volgens hem in elk ge
val zeer welkom.
Louwerse zei gisteren trots te
zijn op hetgeen zijn manschap
pen in zeer korte tijd tot stand
hebben gebracht in Turkije.
„De zaak is goed georgani
seerd, de integratie van de Pa
triots en Hawks is uitstekend
en de apparatuur werkt voor
treffelijk" In Diyarkabir zit
momenteel ongeveer 330 man
luchtmachtpersoneel.
Louwerse zei dat er zich geen
problemen meer hebben voor
gedaan met het computerpro
gramma voor de Patriot-raket-
ten. Door een fout in de pro
grammatuur werden 24 janua
ri twee Patriot-raketten ten
onrechte afgevuurd. „De fabri
kant heeft ons verzekerd dat
het niet meer zal gebeuren".
De juridische afdeling van de
fensie buigt zich nu over de
vraag wie moet opdraaien
voor de kosten van de afge
vuurde Patriots. De raketten
kosten ongeveer één miljoen
gulden per stuk.
Nu de Nederlandse afweersys
temen volledig in gebruik zijn,
is de beveiliging van de vlieg
basis Diyarkabir volgens Lou
werse optimaal. De basis is één
van de grootste in Zuidoost-
Turkije.
Trend
Een Israëlische
mannequin toont
de laatste
ontwikkelingen in
de bruidsmode in
Tel Aviv. Het
gasmasker zorgt
voor een
buitenissige
aanblik. De
modeshow was
georganiseerd
door
zakenmensen om
het moreel van de
bevolking een
oppepper te
geven. Ook wilde
zij een staaltje
van hun gevoel
voor humor ten
beste geven.
FOTO. AP
