'Royal Patriots' kunnen
aanval moeilijk afslaan
n
Carters militaire beleid
uiteindelijk toch beloonl;
Patriots bieden Israël
te weinig bescherming
Turkije vermindert
volume van Eufraat niet
sr
GOLFOORLOG
£eidóe Commit
DINSDAG 12 FEBRUARI 1991 PA^LI
Irak roept ook
scholieren op
BAGHDAD Irak
heeft gisteren aange
kondigd dat ook 17-jari-
ge jongens die nog naar
school gaan onder de
wapenen worden geroe
pen om te vechten te
gen de door de Verenig
de Staten geleide geal
lieerde strijdkrachten.
Scholieren waren tot
nog toe ontheven van
de dienstplicht. Scholie
ren die geen gevolg ge
ven aan een oproep
wachten strenge straf
maatregelen.
Even rust
Tijdwinst voor
olie-opruimers
RIYAD Milieudeskundigen
zeggen dat het moeilijk te voor
spellen is hoe de olievlekken in de
Perzische Golf, waarvan de groot
ste is ontstaan door ecoterreur van
Irak, zich zullen gedragen, omdat
vooral het weer van invloed is.
Volgens de jongste voorspellingen
zullen de noordoostelijke winden
die de olie in de richting van Sau-
di-Arabië en Bahrayn drijven,
verder afnemen, waardoor tijd ge
wonnen kan worden bij de oprui
mingswerkzaamheden. De Saudi-
sche autoriteiten gaan door met
het aanbrengen van drijfarmen
rond de oliemassa en hebben 24
zuiginstallaties gehuurd om de
vervuiling te lijf te gaan.
Galaxy VS brengt
Duitse raketten
BONN Een Amerikaans militair
Galaxy-transportvliegtuig zal de Duit
se raketten naar Turkije vervoeren
die de Sovjetunie weigerde te laten
vervoeren met een gehuurd Sovjet
vliegtuig. De wapens staan sinds vrij
dag op het vliegveld van Keulen, om
dat de Sovjetunie weigerde het Sovjet
vliegtuig te laten vertrekken. Het
Sovjetrussische Antonov-vliegtuig
vertrok zondag van het vliegveld
Bonn/Keulen naar Moskou. Het was
aanvankelijk de bedoeling de Anto-
nov acht Duitse Roland anti-raket-sy-
stemen en 200 militairen naar Turkije
zou transporteren. Moskou verzet zich
tegen het vliegen van Sovjet-vliegtui
gen boven een crisisgebied.
BRD schenkt Tel Aviv
nog eens 5 miljoen mark
BONN Duitsland heeft Israël
een extra bedrag van vijf mil
joen mark geschonken voor de
herbouw van huizen in Tel
Aviv en een naburige woonwijk
die door de Iraakse raketaan-
vallen zwaar beschadigd zijn ge
raakt.
Duitsland heeft Israël reeds 250
miljoen mark aan humanitaire
hulp toegezegd. Daarnaast heeft
Duitsland besloten Patriot-ra
ketten naar Israël te sturen, als
mede gasmaskers, medicijnen,
snuffelpantserwagens die gifgas
kunnen opsporen en ander ma
terieel ter waarde van naar
schatting een miljard mark.
KONINGIN ELIZABETH WOEDEND OVER KRITIEK SUNDAY TIMES
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Britse ko
ningin Elizabeth II is vre
selijk boos op het Londen-
se blad Sunday Times, dat
in een hoofdartikel haar
hele familie voor schut
heeft gezet in verband
met de Golfoorlog. Vol
gens de Sunday Times
vergeet het schatrijke ko
ningshuis geregeld „dat
Groot-Brittannië in oorlog
is".
In plaats van even te denken
aan „onze jongens" in de Golf,
zitten de decadente „royals"
met niets anders in hun hoofd
dan skivakanties, jachtpartijen
en feestjes.
In scherpe tegenstelling met
„Groot-Brittanniës moedige
zonen in de Golf" nemen de
prinsen Philip (Elizabeths ge
maal) en Charles (de troonop
volger) het geweer alleen op
voor hun plezier, met name
tijdens het jachtseizoen. Prins
Andrew, die helikopterpiloot
deelnam aan de Falkland-oor-
log van 1982, is momenteel
met vakantie in Spanje, waar
hij onder meer het golfspel be
oefent. Volgens de Sunday Ti
mes is dat het enige wat bij
Andrew te maken heeft met
de Golf.
Andrews tedere echtgenote
Fergie, de hertogin van York,
had net een fijne skivakantie
achter de rug toen de Golfoor
log begon. Zij woonde sedert
dien nog wel enkele vrolijke
feestjes bij, maar probeert zich
nu toch koest te houden in op
dracht van koningin Eliza
beth.
Elizabeth II vond dat het ko
ninklijke imago niet mocht
worden bezoedeld met uitspat
tingen die onder meer de on
uitputtelijke rijkdom van het
koningshuis weerspiegelen. Zij
adviseerde ook tegen een al te
negatieve houding ten aanzien
van het Golfgebeuren, dat vol
gens de Britse bovenlaag een
soort heilige oorlog is. Maar
ondanks haar voorzichtigheid
had de vorstin niet verwacht
dat haar familie zou worden
aangevallen door wat in
Groot-Brittannië een kwali
teitskrant wordt genoemd.
Twee soorten
De Britse krantenwereld is in-
gedeeld in twee simpele cate
gorieën: populaire en impopu
laire bladen. De populaire
kranten zijn de zogeheten ta
bloids. Deze pulpbladen, klein
van formaat maar verrassend
groot van oplage, worden
hoofdzakelijk gelezen door de
minder bevoorrechte sociale
klassen. Hun hersenspoelende
invloed op Jan Modaal is ver
rassend sterk, vooral in tijden
van oorlog.
Elk gewapend conflict met
rechtstreekse deelname van
Groot-Brittannië wordt door
de pulpbladen beschouwd als
een bron van rijke inkomsten.
Want de Britse man in de
straat is het al eeuwen gewend
dat zijn meerderen (dat wil
zeggen de bovenlaag en de
adel van het land) hem als ka-
nonnevlees beschouwen. Hij
schijnt het nog steeds een gro
te eer te vinden ergens ver
van huis voor liet vaderland te
mogen strijden en zelfs te
sneuvelen.
Populaire Britse kranten ma
ken telkens van deze drang
naar heldhaftigheid gebruik
om hun oplagen fors de hoogte
in te jagen met dappere oor
logsverhalen en veel foto's van
„onze moedige jongens" aan
het front. Hun lezers zijn daar
gek op. Zij krijgen er nooit ge
noeg van en kopen dus kran-
tjes bij de vleet. De tabloids
van Groot-Brittannië pasten
deze tactiek toe ten tijde van
de Falkland-oorlog; de finan
ciële resulaten waren uiterma
te gunstig.
Het spreekt dus vanzelf dat zij
naar aanleiding van de Golf
oorlog precies hetzelfde trach
ten te doen. Maar het merk
waardige is dat ook de Sunday
Times, een zondagsblad dat
thuishoort in de divisie kwali
teitskranten, op grond van de
Golfoorlog openlijk precies
hetzelfde doel - een forse ver
hoging van zijn oplage - na
streeft als de tabloids. De Sun
day Times meldde kortgeleden
dat dank zij deze oorlog zijn
wekelijkse verkoop was met
bijna 100.000 exemplaren was
gestegen tot 1,25 miljoen.
Verbaasd
Mediamensen in Londen vra
gen zich verbaasd af waarom
de Sunday Times zich nu ook
heeft verlaagd tot een aanval
op het koningshuis. Omdat zij
zelf een onderdeel zijn van het
Britse establishment laten
Groot-Brittanniës betere kran
ten normaliter de koninklijke
familie met rust. Elizabeth II
rekende beslist niet op een sal
vo van de Sunday Times, die
op Buckingham Palace toch
regelmatig wordt gelezen.
Het paleis in Londen publi
ceerde zaterdagavond al een
lijst van diverse openbare ver
plichtingen die sedert het be
gin van de Golfoorlog werden
nagekomen door leden van de
koninklijke familie. Het was
duidelijk dat deze opgave tot
doel had de kritiek van de
Sunday Times te ontzenuwen.
Koningin Elizabeth hoopte dat
het incident daarna tot het
verleden zou behoren en haar
familie niet langer zou worden
beschuldigd van onvaderlands
Prinses Diana op bezoek bij familie van naar de Golf gestuurde Britse militairen.
gedrag.
Maar de pulpbladen vonden
dit koninklijke been veel te
smakelijk en bovendien te
voordelig om het zo maar te
negeren. Zij haakten er giste
ren op in. Today, een tabloid
uit dezelfde Murdoch-stal als
de Sunday Times, kwam uit
met een enorme kop, die ver
kondigde: 'Koningin in crisis
situatie'. Volgens Today, die
commercieel gezien praktisch
op apegapen ligt, gaat het om
de grootste koninklijke crisis
sedert de troonsafstand van
Edward VIII meer dan 50 jaar
geleden".
Als argumenten bracht dit
krantje onder meer naar voren
dat Elizabeth II tijdens de
Tweede Wereldoorlog als prin
ses geregeld daadwerkelijke
oorlogsbijdragen deed in mili
tair uniform. „En wat gebeurt
er nu?", signaleert Today ver
ontwaardigd. „Haar eigen kin
deren doen niets anders dan
spelen".
Ontkennen
Buckingham Palace probeerde
gisteren te ontkennen dat de
lijst van afspraken mocht wor
den beschouwd als een poging
van het paleis om de positie
van de koninklijke familie te
verdedigen.
Kroonprins Charles en zijn
echtgenote, prinses Diana, van
wie in Londen gezegd wordt
dat hun huwelijk helemaal op
de klippen is gelopen, haastten
zich gisteren eeri bezoek te
brengen aan gezinsleden van
marinepersoneel in Plymouth,
het Den Helder van Engeland.
Charles bezocht „onze jongens
in de Golf" net voor Kerstmis;
FOTO: AP
Diana reisde al tweemaal van
Engeland naar Duitsland voor
een bezoek aan achtergeble
ven familie van militairen die
naar de Golf zijn gestuurd.
Van prinses Anne wordt ver
wacht dat zij deze week diver
se militairen en hun gezinnen
zal ontmoeten; de hertogin van
York bezoekt de marinebasis
van Portland in Dorset.
Deze „royals" zijn dus alle
maal goede patriotten. Maar
ondertussen is het duidelijk
dat volgens bepaalde Britse
kranten hun land zich letter
lijk bevindt in een oorlogssitu
atie die elke vergelijking kan
doorstaan met die van tijdens
W02. Wie de 40.000 Britse
troepen in de Golf maar een
expeditieleger durft te noe
men, begrijpt volgens dergelij
ke bladen niet wat er op het
spel staat.
(Van onze correspondent Willy Werkman)
TEL AVIV De Patriot-
antiraketinstallaties, die
de Israëlische bevolkings
centra moeten bescher
men tegen de Iraakse
Scud-raketten, zijn veel
minder effectief dan aan
vankelijk werd veronder
steld.
Een pijnlijk bewijs van de be
perkte Patriot-bescherming
bleek vannacht weer. In feite
zijn Patriots bestemd voor de
bescherming van een gebied
van niet meer dan enkele
vierkante kilometers groot.
Een legerkamp bijvoorbeeld.
Voor de bescherming van een
stad is een Patriot niet ge
bouwd. Als de afgevuurde Pa
triot zijn doel niet vindt, komt
hij naar de aarde terug. Ook
dat kan, zoals al is gebeurd,
schade veroorzaken.
Totdat de Golfoorlog uitbrak
beschikte Israël over geen en
kele vorm van verdediging te
gen de Iraakse raketten. Is
raels minister van defensie
Moshe Arens is ervan beschul
digd de aanschaf van Patriot
raketten te hebben afgewezen,
omdat hij meer vertrouwen
had in de Arrow-raket, die
door Israëlische en Ameri
kaanse deskundigen wordt
ontworpen. Ahrens nam die
beslissing ondanks dat bekend
was dat de Arrow pas over en
kele jaren operationeel zal
zijn. Ahrens zou verder een
Amerikaans aanbod dat enke
le dagen voor het uitbreken
van de Golfoorlog werd ge
daan, om alsnog twee Patriot
batterijen naar Israël te sturen
hebben afgewezen, omdat Je
ruzalem niet bereid was Ame
rikaanse soldaten die de Pa
triots moesten bedienen in Is
raël toe te laten. Het ziet er
naar uit dat na de oorlog een
onderzoekscommissie zal wil
len nagaan waarom de Israëli
sche bevolking, zeker in de
eerste fase van de oorlog,
weerloos was tegen Iraakse
Scud-raketten.
Het is inmiddels duidelijk, dat
Irak over veel meer Scud-lan-
ceerinrichtingen beschikte dan
in het Westen bekend was.
Een nog veel grotere verras
sing is het feit dat ondanks de
duizenden tonnen explosieven
die de geallieerde vliegtuigen
inmiddels op West-Irak heb
ben neergegooid, de Irakezen
nog steeds in staat zijn bijna
elke nacht Scud-raketten op
Israël af te vuren.
Al bijna vier weken lang zoe
ken de Israëli's bij een lucht
alarm de zeer beperkte veilig
heid op van hun dichtgeplakte
woon- of slaapkamer, met de
wetenschap dat hun leger om
strategische en politieke rede
nen voorlopig niet kan optre
den tegen de Iraakse agressie,
en dat de veelgeprezen en in
dankbaarheid ontvangen Pa
triots hen slechts gedeeltelijk
kunnen beschermen.
Sorry, pa!
Voor een
jochie van zes
is het soms
moeilijk je niet
te vervelen
terwijl je vader
met 495
Saudische
collega
reservisten z'n
versierselen
krijgt
opgespeld.
Ahmed Brahim
Misbah doet
z'n best maar
kan een geeuw
uiteindelijk niet
meer
onderdrukken.
FOTO: AP
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET MAXICAANSE AFGODSBEELD
3N821 „En dit", besluit Diaz zijn verhaal, „was de eerste
<eer, dat het afgodsbeeld zijn geheimzinnige macht toonde".
Rob heeft gespannen toegehoord. Ze zijn naar buiten gelopen en
staan op het balkon, van waar zij een prachtig uitzicht hebben
over de stad. „Maar wat is er verder met het beeld gebeurd?"
vraagt hij. „Dat zal ik u vertellen", belooft Diaz en hij neemt Rob
mee naar binnen. Hij neemt een boek uit de kast en zegt; „Dit is
een oud scheepsjournaal uit het midden van de I7de eeuw, bijge
houden door een zekere Pierre Ponjard. In die tijd leefde de En
gelse zeerover Henry Morgan, die vooral de Caraïbische zee on
veilig maakte. Maar niet altijd was het geluk met hem. Een rijke
Spaanse goudvloot ontglipte hem net en Morgan besloot zijn ka
piteins voor een krijgsraad aan boord te roepen. Hij gaf het be
vel een schot te lossen: het gewone signaal in die dagen van de
bevelhebber aan de andere schepen om bij te draaien.
ADVERTENTIE
geopend 10-17 en 19-22 uur
zaterdag en zondag 10-17 uur.
toegang fl 13.-. s avonds fl. 10.-.
gratis pendeldienst volg bordend rai
trein toegangbiijetten bij ns-stations
AMSTERDAM
ANKARA Turkije heeft ontkend de grote Ataturk-dam te ge
bruiken om het volume van de rivier de Eufraat te verminderen
en zo Irak te treffen. De Turkse krant Cumhuriyet (Republiek)
berichtte in het weekeinde dat Turkije Irak strafte door het vo
lume van de rivier met 300 meter per seconde te verminderen.
Een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken,
Murat Sungar, verklaarde dat Turkije het volume van 28 janiiari
tot 3 februari om technische redenen met 170 kubieke meter per
seconde heeft verminderd, maar dat Ankara niet van plan is om
waterleveranties onder het VN-embargo tegen Irak te laten val
len. Syrië en Irak, die stroomafwaarts liggen, krijgen nu weer
hun gewone hoeveelheid van 500 kubieke meter, aldus Sungar.
De 2300 kilometer lange rivier, die in de bergen van oostelijk
Turkije ontspringt, stroomt door Turkije, Syrië en Irak voordat
hij met de rivier de Tigris samenvloeit en uitmondt in de Perzi
sche Golf. Voor het uitbreken van de Golfoorlog waren onder
handelingen gaande tussen de drie landen over een waterak
koord. Syrië en Irak vroegen daarbij om 200 kubieke meter per
seconde, meer dan het gemiddelde. Turkije is tegen een derge
lijk voorstel en heeft een aantal gezamenlijke projecten voorge
steld ter voorkoming van waterverkwisting in de regio.
n
Britten vrafen
Belgen weer/w
om materieli ens
yen
BRUSSEL Het vfc
Koninkrijk heeft Bel^ow€
nieuw gevraagd om rraat
materiaal. Om welke ^sten
het gaat is niet dufekec
Twee weken geledenArat
de Britse minister vangn d
ciën Lamont zijn EQnde
ga's meer geld op tafeljc aai
gen. Hij wees er toenprde
zijn land een „onevën dit
grote inspanning" levpa*2
Irak ertoe moet befd.
zich uit Kuwayt te(AP
trekken. Van de Belgq
len de Britten nu graaf
tair materiaal in plaaj!^J_
geld. Het zou gaan o|
waarde van rond 66
gulden. Vorig jaar dei
blameerde België ziel
te weigeren 90.000 grj
aan Engeland te leverj
James BakeiD
verdedigt \|£-
ambassadeiPe
ten
WASHINGTON f
Amerikaanse ministejj v
buitenlandse zakenL^
mes Baker, heeft ai
sadeur April Glaspi&na,
de Verenigde Staten We
het uitbreken van^fe
Golfconflict in Irak C0}j
genwoordigde, gisgei
verdedigd tegen bes^ z]
digingen dat zij de In rc
president Saddam Hu
'het groene licht' heeL
geven voor de invasie,}
Kuwayt.
Baker betitelde Glaspii
dens een televisie-intereI?
als een uitstekende i|®0
maat. Hij voegde er aaf"
dat ze op eigen initiatieLro
gehandeld tijdens eenftr,n;
moeting met Husayn
juli vorig jaar, een week* i
de inval'in Kuwayt. Tijotsi
die ontmoeting zei Gljjsb;
tegen de Iraakse leidejrde
de VS zich afzijdig wefe oi
te houden van het ojjenc
moment tussen Irak enjkai
wayt bestaande grenfieb
flict. Volgens een doo^ni
Iraakse autoriteiten we?e i
kundig gemaakt verslag *c
de ontmoeting - wajr§
het waarheidsgehalte nren
bestreden door het Ar"16
kaanse ministerie van
tenlandse zaken - zei
pie tegen Saddam: „Wij
zen geen partij bij ruzie:
sen Arabische staten,
de onenigheid tussen
land en Kuwayt. James
ker heeft de instructie
ven dit te benadrukken'
Baker zei gisteren dat
pie de formele politieke
van de VS heeft gevolgd]
vind niet dat je kunt zeQ
dat zij Saddam het grM-
licht voor de invasie van
wayt heeft gegeven. Ik
ervan overtuigd dat zij hPV
in elk geval niet heeft^ri
doeld", aldus Baker. Birgi
ontkende Glaspie instrutd
te hebben gegeven op w d(
wijze zij zich diende uil z
drukken tegenover Husa^.
Over de uitlatingen f
Glaspie is al maanden!
een heftig openbaar deblie
de VS aan de gang. Bakfc ie
ervan beschuldigd Glat on
als schild te gebruiken) de
zijn eigen politieke faleyoo:
maskeren. e c
1 Cc
R
WASHINGTON De
ontwikkeling en inge
bruikneming van in de
Golfoorlog succesvolle
wapens is voor een groot
deel terug te voeren op
beslissingen van de voor
malige Amerikaanse pre
sident Jimmy Carter, die
indertijd om zijn defensie
beleid scherp werd aange
vallen.
Carter initieerde ook de naar
hem genoemde doctrine, die
de Perzische Golf tot vitaal be
lang voor de VS verklaarde en
die nu de grondslag vormt van
het beleid van George Bush.
Tevens is Carter de geestelijk
vader van de Rapid Deploy
ment Force (RDF), een in 1979
opgericht commando dat be
staat uit lichte eenheden die
snel kunnen worden uitge
stuurd in geval van een crisis.
In 1982 is de RDF omgedoopt
in Central Command en de
huidige commandant is gene
raal Norman Schwarzkopf.
Militaire analisten in Was
hington wijzen op de Toma
hawk-kruisraket en de Ste-
alth-jager, die volgens Ameri
kaanse militaire zegslieden bij
zonder effectief zijn geweest
tegen Iraakse doelen.
Het is ironisch dat Carters mi
litaire beleid nu geprezen
wordt omdat hij door Ronald
Reagan in de verkiezingen
van 1980 fel werd aangevallen
op zijn militaire beleid en uit
eindelijk de verkiezingen ver
loor.
Naast de Stealth en de Toma
hawk is ook de succesvolle
HARM anti-radarraket onder
Carter ontwikkeld. Volgens
militaire zegslieden behoorden
de computergestuurde Toma
hawk- en de HARM-raktetten
tot de eerste wapens die 17 ja
nuari bij de aanvallen op Irak
en Kuwayt werden ingezet.
Daarna kwamen golven van
jachtvliegtuigen en bommen
werpers, waaronder de F-117A
Stealth, die door zijn ongevoe
ligheid voor vijandelijke radar
het doel tot heel dichtbij kan
naderen en zeer acurate laser-
geleide bommen kan afwer
pen.
„De belangrijkste wapenpro
gramma's hebben onder Car
ter een aanzienlijke steun in
de rug gekregen", stelt Gordon
Adams van het Defense Bud
get Project, een onderzoeksor
ganisatie. Volgens David Isen-
burg van de kritische denk
tank Center for Defense Infor
mation werd onder Carter
reeds gewerkt aan de pro
gramma's waarvoor Reagan
later de lof kreeg toegezwaaid.
De aandacht van Reagan ging
vooral uit naar het uitbouwen
van de strategische nucleaire
bewapening, zoals de B-l Ste-
alth-bommenwerper en de
MX-raket, maar ook de con
ventionele bewapening werd
vergroot, waarbij de nadruk
op de marine kwam te liggen.
ir 1
Carter, die de ontwikkelt
van de B-l in 1977 stopz^de
stelde dat de kruisraket ptb
betere alternatief was vooifeeÉ
wel conventionele als nuc$te
re oorlogsvoering. En alho#1
Reagan het B-l progranPP'
weer aanzwengelde zegj>s"c
analisten dat de huidige if1
wikkelingen bewijzen datL
inzichten van Carter beter L
ren. f
„Arme Carter, zijn inzien
zijn nooit beloond zegt L|
rence Korb, een voormal
staatssecretaris van defefc
onder Reagan en nu een v
dewerker van Brookings IrL
tution. Carter, een voormal
onderzeebootcommandant,
werd indertijd door ConseiT.
tieven fel aangevallen na 7
stopzetting van het B-l j
gramma.
Volgens Fred Hoffman,
van de belangrijkste defen
woordvoerders tijdens de t
ambtstermijnen van Reaj
heeft Reagan met kra
voortgebouwd op het fun
ment dat Carter had gelegd i
volgens Adams is het de c< m
binatie van de technologie
Carter en de grote defen
uitgaven van Reagan die v
het huidige arsenaal heeft
zorgd.
Ook de stijging van de so
onder Reagan heeft moge
gemaakt dat de kwaliteit 1 fe
de recruten steeg en dat m r*
militairen bijtekenden, vva
door waardevolle technis
militaire vakkennis behoui i~~
kon blijven, aldus Adams.
