Uitlaatgassen vol dioxine
Voorlopig geen Elfstedentocht"
Lubbers: Meer druk
op sociale partners
CaüIóc Soutont
Gaslekkage rampzalig bij strenge vorst
an Eekelen: Nederland
geïsoleerde positie
25 paarden gedood bij brand in manege
KONINKLIJK
HUIS
«y 'NENLAND
MAANDAG 11 FEBRUARI 1991 PAGINA 3
iriessen tevreden
r gesprek Volvo
HAAG Een gesprek tussen
Ier Andriessen van economi-
aken en het hoofd van de per-
autodevisie van Mitsubishi,
mura, over de toekomst van
Car is zaterdag „goed verlo-
itspien geeft de bewindsman „aan-
ooi g tot enig optimisme". An-
reo en verklaarde gisteren voor
evisie de Japanners graag te
leelnemen in de Nederlandse
t te
ona ïenautofabriek. De onderhan-
v£en over Volvo Car gaan nu in
zoonhting van een deelname van
at, een inbreng van Mitsubishi
belang van het Zweedse Vol-
is van Volvo Car.
Limburgs carnaval ongewoon rustig
Er was dan weliswaar geen officiële optocht; de 'spontane' car
navalsmars in Maastricht trok toch veel deelnemers die tromme
lend en blazend over onder meer het Vrijthof trokken. foto: anp
MAASTRICHT Met uitzondering
van Maastricht heeft Zuid-Limburg
het afgelopen weekeinde geen mas
saal carnaval gevierd. De afgelasting
van alle officiële evenementen leid
de vooral in de grotere plaatsen tot
een ongewone rust op straat.
Nergens was sprake van het vroege
re straatcarnaval. Het feest beperkte
zich daar tot cafévieringen, maar die
begonnen veel later dan andere ja
ren en werden ook minder druk be
zocht. Maastricht beleefde wel een
massaal straatcarnaval, hetgeen te
danken was aan het burgercomité
dat het „volk van Maastricht" had
gemobiliseerd om aan een alternatie
ve optocht deel te nemen. Die bood
een heel ander beeld dan vroeger,
omdat praalwagens en prinselijke
hoogheden ontbraken. Dit keer wel
een bonte massa die op de tonen van
vals spelende koldermuziekkorpsen
anderhalf uur door de straten van de
stad trok en na afloop zorgde voor
overvolle café's.
De deelname aan de alternatieve op
tocht was volgens de politie van
Maastricht met vijfduizend verklede
deelnemers opvallend groot. Ook de
kijkers waren massaal present. Voor
de neringdoenden viel de verwachte
strop dan ook reuze mee. Een andere
uitzondering vormde Venlo. Daar
ging het geplande carnaval gewoon
door. Volgens de politie van Venlo
trok de optocht meer publiek dan in
andere jaren, onder wie vele Duit
sers.
Daling rijexamens
nekt rijscholen
RIJSWIJK Voor het eerst sinds jaren
is het aantal autorijexamens gedaald: van
527.000 in 1989 naar 491.000 in 1990. Om
dat er minder jongeren zijn zal deze da
ling zich verder voortzetten ten koste
van werkgelegenheid bij de rijscholen.
Het aantal motorrijders dat opging voor
het rijbewijs steeg met 40 procent tot
ruim 72.000. De Bovag schat het aantal
professionele rijscholen op ongeveer 3000,
terwijl er over enkele jaren slechts plaats
is voor 1500 2000 scholen en maximaal
4000 instructeurs (nu nog bijna 8000). Niet
de goedkoopste rijscholen maar rijscholen
die de meeste kwaliteit bieden, zullen
overleven", aldus een woordvoerder van
de Bovag.
Vredesgroepen vragen
om staakt-het-vuren
ZEIST Nederland moet initiatie
ven nemen om in de Golfoorlog te
komen tot een onmiddellijk staakt-
het-vuren. Verder moet ons land
meewerken aan het inzetten van
een VN-vredesmacht die moet toe
zien op het staken van de gevech
ten. Dit staat in een brief van een
groot aantal (internationale) vre
desorganisaties aan premier Lub
bers. De organisaties eisen van de
regering dat ze bij de VS en Groot-
Brittannië met kracht stelling
neemt tegen een eventueel gebruik
van atoomwapens in de Golf. Ver
der moet ons land er bij de VS,
Groot-Brittannië en Frankrijk op
aandringen te stoppen met bombar
dementen op Iraakse burgerdoelen.
TUUR EN MILIEU EIST STAPPEN TEGEN LOODHOUDENDE BENZINE
repij
iDOORN Auto's
|p loodhoudende ben
rijden, stoten veront-
diefnde hoeveelheden
enete dioxines uit. De
diepntraties van het gif-
jestf soort dioxine belo-
ït sjtientallen tot honder-
i hejkeren de norm die
spri voor vuilverbran-
ieefpovens.
2n u
om j gegevens zijn zeer on-
vastgesteld door onder-
»rs in Duitsland en lijken
Drden bevestigd door on-
het motorlaborato-
de HTS Autotech-
in Apeldoorn.
JaaI de uitstoot van zeer gif-
is nu volgens dr. E.
van het Instituut voor
)jet*andingsmotoren van de
brsiteit van Stuttgart dan
iangetoond dat 'loodhou-
auto's' kankerverwek-
dioxines produceren,
doet al bijna vier jaar
:oek naar de dioxine-
en komt medio dit jaar
Je definitieve resultaten
rba)buiten. Bij loodvrije ben-
speelt het probleem niet.
ederland rijdt naar schat-
nog een kwart van de au-
ran|p loodhoudende benzine.
fc Reijnders van de Stich-
isbKatuur en Milieu zal naar
touting van de uitlatingen
itkct
van dr. Bessey bij de Neder
landse regering en de olie
maatschappijen aandringen op
maatregelen „op zo kort moge
lijke termijn". Daarbij zou
loodhoudende benzine, ofwel
de toevoeging van stoffen die
dioxine-vorming veroorzaken
(chloor en broom) moeten
worden verboden. Wanneer
oliemaatschappijen dat niet
vrijwillig doen, zou de rege
ring mogelijkheden moeten
scheppen om dat wettelijk af
te dwingen, aldus Reijnders.
Tot nu toe werd verondersteld
dat toevoeging van broom en
chloor aan loodhoudende bezi-
ne noodzakelijk is, om te voor
komen dat de motor kapot
gaat. Maar uit uitgebreide au
totesten door dr. Bessey is ge
bleken dat dat niet waar is.
Natuur en Milieu noemt het
dioxine-probleem „ernstig,
maar niet onverwacht". Reijn
ders had uit eerdere berichten
uit de Verenigde Staten al wel
vernomen dat er dioxines
voorkomen in uitlaatgassen,
maar de omvang van het pro
bleem was hem nog niet be
kend.
De chemische 'dioxine-reactie'
in benzine-motoren ligt voor
de hand. „Maar niemand heeft
daar ooit bij stil gestaan. Er is
domweg nooit aan gedacht om
dat door te meten," aldus do
cent motorenlaboratorium ing.
H. Kleinsmit van de HTS Au
totechniek in Apeldoorn. Ook
Kleinsmit eist onmiddellijke
actie van de rijksoverheid. „Ik
heb de chemische reactie eens
voorgerekend aan een milieu
ambtenaar van VROM. Die
man werd ter plekke bleek".
Uit de opzienbarende Duitse
onderzoeksresultaten kan vol
gens de Stichting Natuur en
Milieu worden afgeleid dat
sporen van dioxine, die nu in
moedermelk voorkomen, voor
een belangrijk deel afkomstig
zijn van 'loodhoudende auto's'.
Tot nu toe werden andere
bronnen, zoals vuilverbran
dingsovens, daarvoor verant
woordelijk gehouden. Volgens
Reijnders zou gewone koemelk
niet eens in de winkel ver
kocht mogen worden, als het
evenveel dioxines zou bevat
ten als moedermelk. Dat moe
dermelk toch wordt aanbevo
len, komt omdat er bijzonder
veel andere stoffen in zitten,
die goed zijn voor het kind, al
dus Reijnders.
Uit het Duitse onderzoek blijkt
dat er zeker duizend nano
gram (eenmiljoenste gram)
dioxines per kubieke meter
lucht vrijkomen bij auto's die
op loodhoudende benzine rij
den. Nederlandse en Duitse
vuilverbrandingsovens mogen
maar 0,1 nanogram per kubie
ke meter lucht uitstoten. De
uitstoot neemt toe naarmate de
Auto's die op
loodhoudende
benzine rijden,
stoten veront
rustende
hoeveelheden
giftige dioxines
uit.
foto: anp
auto harder rijdt. Het betreft
verschillende soorten dioxines,
waarvan de giftigheid onder
ling sterk verschilt. Bessey is
bezig om de exacte giftigheids
graad te meten.
Grootheid
In het verleden was de uitstoot
van dioxines door auto's vele
malen groter, omdat toen nog
veel meer auto's op loodhou
dende benzine reden, maar
ook omdat enkele jaren gele
den nog beduidend grotere
hoeveelheden chloor en broom
aan de benzine werden toege
voegd. Volgens TNO-research-
medewerker Rijkeboer, lande
lijk een erkende grootheid op
het gebied van uitlaatgassen
van auto's, ging het toen om
een veelvoud van de 120 milli
gram chloor en broom die
vandaag de dag aan iedere li
ter loodhoudende benzine
wordt toegevoegd.
Volgens Bessey en Kleinsmit
rijden veel meer auto's op
loodhoudende benzine dan
strikt nodig is. Op dit moment
schatten ze dat ongeveer een
kwart van de auto's loodhou
dende benzine tankt. Terwijl
volgens Bessey is dat slechts
voor tien procent van de auto's
vereist.
Een op loodhoudende benzine
rijdende auto produceert altijd
dioxine. De hoeveelheid neemt
toe naarmate de auto harder
rijdt en de motor dus meer
toeren maakt. Bij snelheden
van boven honderd kilometer
per uur is de dioxine-vorming
het grootst. Dat zou betekenen
dat de uitstoot het omvan
grijkst is langs de snelweg.
Kleinsmit en Reijnders zou het
in dat licht niet verbazen wan
neer uit onderzoek zou blijken
dat onder mensen die dicht bij
de snelweg wonen naar ver
houding meer kankergevallen
voorkomen. Volgens Rijkeboer
zijn dergelijke signalen echter
nog niet opgevangen.
Overigens wordt algemeen
verondersteld dat het dioxine
probleem bij auto's een aflo
pende zaak is, omdat er steeds
minder auto's op loodhouden
de benzine rijden. Toch is het
aandeel 'loodhoudende auto's'
nog steeds fors. Voor Reijnders
een reden aan te dringen op
snelle actie door de regering.
LEX VAN KOOTEN
De meren- en molentochten over de bevroren Kagerplassen, Braassemermeer en Nleuwkoopse Plassen trokken het afgelopen week
einde tienduizenden kleurig uitgedoste recreanten. Op verschillende plaatsen moesten de deelnemers echter de weg over, klunend
over speciaal neergelegde matten, zoals in Hoogmade (foto). foto: wim van noort
(Vervolg van de voorpagina)
LEEUWARDEN Het be
stuur van de Vereniging 'De
Friesche Elf Steden' heeft
voor vanavond een vergade
ring met de rayonhoofden uit
geschreven. Omdat de strenge
vorst in het afgelopen week
einde heel wat knelpunten in
de route heeft opgelost, vond
het bestuur het zinvol de
rayonhoofden bij elkaar te.
roepen.
Volgens voorzitter ir. J.S. Sip-
kema zal vanavond echter
geen besluit worden genomen
over een datum waarop de
tocht kan worden gehouden.
Het gaat meer om een inven
tarisatie van de problemen.
Volgens ijsmeester Kroes zijn
weliswaar de laatste wakken
dichtgevroren, maar ligt daar
pas een laagje ijs van slechts
twee centimeter dikte. Met
een schuin oog naar de weers
verwachting voor de komende
dagen vreest hij dat het er
voor liefhebbers van de be
roemdste schaatstocht van Ne
derland niet best uitziet.
Sneeuw en hogere temperatu
ren zullen het ijs dat de vaar
ten nu bedekt geen goed doen.
Voor de Nederlandse Spoor
wegen brengt de winter voor
alsnog alleen problemen met
zich mee. Het 'winterscenario',
dat zaterdagmiddag werd in
gevoerd, blijft vooralsnog van
kracht. Problemen zijn er ook
bij de scheepvaart. Doorgaan
de vaarwegen zijn op veel tra
jecten moeilijk bevaarbaar. Op
de grote rivieren is licht drij-
fijs waargenomen. Op de Wad
denzee bevindt zich veel
opeengepakt en zwaar drijfijs.
DEN HAAG Zeker negen
mensen zijn de afgelopen da
gen gestikt door koolmonoxy-
de-vergiftiging. De ongeluk
ken zijn volgens het ministerie
van wvc geen puur toeval. In
tijden van strenge vorst zijn de
gevolgen van een defecte gas
installatie vaak desastreus.
In Enschede verloren een 30-
jarige vader en zijn twee zoon
tjes van 4 en 1 jaar het leven,
toen door een lek in de cv-ke-
tel koolmonoxyde ontsnapte.
Omdat het huis uitermate goed
was geïsoleerd tegen de bittere
kou buiten, kon geen zuurstof
binnenkomen. De moeder zag
nog kans een ambulance te
bellen, waardoor zij en een
derde kind konden worden
gered. Eind vorige week had
een defecte gaskachel in een
caravan in Maurik (Betuwe) al
aan zes mensen het leven ge
kost.
„Het is zó koud dat veel men
sen de gehele nacht de kachel
laten lopen. Om de kou buiten
de deur te houden zijn er men
sen die daarnaast ook nog eens
als een gek alle kieren gaan
dicht stoppen en plakken. Tja,
dan hoef je maar een kleine
lek te hebben of een verstopte
schoorsteen en binnen enkele
uren is alle zuurstof uit het
huis verdwenen. Niet voor
niets zijn de goed geïsoleerde
huizen van tegenwoordig
voorzien van luchtfilters", al
dus een woordvoerster van het
ministerie van wvc. De meeste
slachtoffers vallen in de nacht.
Overdag gaat er nog wel eens
deur open en voelen mensen
de vergiftiging aankomen: zij
klagen over een benauwd en
drukkend gevoel en hoofdpijn.
mi
J HAAG Nederland
di :t zich in Europa in
geïsoleerde positie ge-
'^kt met het verzet te-
het streven om de
't'r teuropese Unie (WEU)
belasten met het ge-
is nschappelijk defensie
raad van een Europese
tieke Unie (EPU).
J61
i kritiek uitte de secreta-
vc eneraal van de WEU,
reSminister Van Eekelen,
ren voor de Avro-radio.
ens hem is minister Van
Broek de enige minister
vreest dat door een
ting van de WEU de
tui wordt uitgehold en de
tu len met de Verenigde Sta-
worden verzwakt.
ïkrijk en Duitsland heb-
hun EG-partners vorige
voorgesteld de WEU om
'ormen tot het uitvoerend
tan op het gebied van de
opese veiligheid. Minister
den Broek heeft dit voor-
onaanvaardbaar"
nd. Het Frans-Duitse
■stel werd gedaan in het
er van de onderhandelin-
over de vorming van een
opese Politieke Unie
(EPU), met een gemeenschap
pelijk buitenlands- en veilig
heidsbeleid.
Een probleem is echter dat
drie EG-landen (Griekenland,
Denemarken en Ierland) geen
deel uitmaken van de WEU,
een militair bondgenootschap
van de andere negen EG-lan
den dat een verdergaande bij
standsverplichting kent dan de
NAVO.
Minister Van den Broek, dui
delijk bezorgd dat allerlei af
spraken worden gemaakt over
procedures vóórdat duidelijk
vaststaat wat een Europese Po
litieke Unie wel en niet moet
zijn, heeft voorgesteld dat de
ministers gedurende een
weekeinde van strikt besloten
informeel overleg proberen
hun opvattingen over de toe
komstige betrekkingen met de
Verenigde Staten meer op één
lijn te brengen.
Van Eekelen deelde ook mee
dat is besloten het WEU-secre-
tariaat van Londen naar Brus
sel te verplaatsen. Nu het idee
om de WEU te laten opgaan in
een Europese Politieke Unie
veld wint, heeft Frankrijk
voorheen fel tegenstander
van overplaatsing naar Brus
sel zijn verzet opgegeven.
De brandweer was uren in de weer om de brand in de manege te blussen. foto: af>
GAMEREN Bij een brand gekomen. Behalve het stallen-
in een manege in Gameren complex zijn ook de binnen-
(gemeente Zaltbommel) zijn manege en een opslagruimte
zaterdagavond 25 paarden, met onder meer antieke rijtui-
waaronder talentvolle spring- gen, geheel uitgebrand. Over
paarden, in de vlammen om- de oorzaak van de brand tast
de politie nog in het duister;
uit het technisch onderzoek
zijn nog geen sporen van
brandstichting naar voren ge
komen. De schade bedraagt
enkele miljoenen guldens.
tSPER EN HOBBES
door bill waterson
Oezc vraaq kzw iic wiel be-
cwisi in te^tM KHt-in qoHv
dM"isüqe. WfyrtviqiMq,
Gestoken met
broodmes
DEN HAAG De politie
heeft gisteravond in de
Scheldestraat in Den Haag
een 26-jarige Hagenaar
aangehouden die zonder
enige aanwijzing een 53-ja-
rige man met een brood
mes had aangevallen. Het
slachtoffer probeerde de
aanvaller het mes te ont
futselen maar liep daarbij
een steekwond op aan zijn
schouder. Hij is hieraan
behandeld in het Westein
de Ziekenhuis.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Volgens
premier Lubbers moet de
druk op werkgevers en
vakbeweging worden op
gevoerd om de lonen al
leen te verhogen met het
inflatiepercentage (ruim
2,5 procent) en af te zien
van reële loonsverhogin
gen. In dat geval zou de
koppeling gemakkelijk
gehandhaafd kunnen
worden.
Om de sociale partners zo ver
te krijgen zou het kabinet een
stok achter de deur kunnen-
zetten in de vorm van een sy
steem van beloningen en
'straffen'. Minister De Vries
(sociale zaken) zou dit voorstel
vandaag uitwerken.
Uit de woorden van de pre
mier viel zaterdag op te ma
ken dat de besprekingen over
belastingverlaging voor de in
komens tot 50.000 en over de
bezuinigingen op defensie en
ontwikkelingssamenwerking
nog stroef verlopen. „Maar
ook hier zijn de marges al
kleiner geworden", aldus Lub
bers. Wat het inkomensbeleid
betreft meent het kabinet una
niem dat de koopkracht voor
de lage inkomens in geen ge
val mag dalen. Anderzijds mo
gen inkomensmaatregelen vol
gens het kabinet niet leiden
tot een sterke verkleining van
de verschillen tussen de inko
mensniveaus. In het televisie
programma Het Capitool toon
de CDA-minister Andriessen
(economische zaken) zich gis
teren optimistisch over de af
loop van de besprekingen. „Er
wordt in een hele rustige sfeer
beraadslaagd. Dit is beslist
geen vechtkabinet", zei de mi
nister. Ook over de toestand
van de Nederlandse economie
maakt hij zich weinig zorgen.
„We houden nu even de adem
in vanwege de Golfoorlog, de
recessie in Amerika en de fi
nanciële problemen die de
Duitsers hebben vanwege hun
hereniging, maar ik ben ervan
overtuigd dat er nog groei in
onze economie zit, zij het iets
minder dan de afgelopen ja
ren". Ook Andriessen deed
een dringend beroep op werk
gevers en vakbonden om bij
de komende cao-onderhande
lingen de loonstijgingen be
perkt te houden. „Spat u nou
niet uit, want dat komt de eco
nomie en de werkgelegenheid
niet ten goede", aldus de be
windsman.
IJsvrij voor
ministers
DEN HAAG De urenlange
discussies in het kabinet over
de bezuinigingsoperatie wor
den sommige bewindslieden
wel eens te veel. Vooral nu de
Hofvijver, waar de vergader
zaal op uitkijkt, al dagenlang
het domein is van honderden
schaatsliefhebbers, krijgen de
ministers en staatssecretaris
sen nu en dan de kriebels om
zelf ook de ijzers onder te bin
den.
Afgelopen zaterdag wierpen
vooral minister Maij (verkeer
en waterstaat) en de staatsse
cretarissen Ter Veld (sociale
zaken) en Heerma (volkshuis
vesting) menige jaloerse blik
uit het raam. De bewindslie
den hadden die dag hun
schaatsen meegenomen in de
hoop dat premier Lubbers hun
rond lunchtijd even 'ijsvrij'
zou geven. Tegen enen streek
de premier de hand over het
hart. Vanuit de Trèveszaal ga
degeslagen door hun collega's
haalden de drie gedurende
ruim een half uur hun schaats-
hart op.
12 februari
Prinses Juliana opent in de
wijk Ommoord in Rotterdam
het onderzoekscentrum van
het bevolkingsonderzoek
„Erasmus Rotterdam - Ge
zondheid en Ouderen"
(ERGO).
Douane onderschept drie straaljagers
WINTERSWIJK .De Nederlandse douane heeft bij een
grensovergang in Winterswijk en in Rotterdam drie Russi
sche MiG-straaliagers onderschept en in beslag genomen. Het
gaat om uit Polen afkomstige militaire toestellen die onge
veer dertig jaar oud zijn. De vliegtuigen waren bij de inbe
slagname nagenoeg geheel intact, inclusief de bewapening.
Volgens de persofficier van justitie in Zutphen zijn er voor
alsnog geen aanwijzingen dat de vliegtuigen voor militaire of
oorlogsdoeleinden zijn bedoeld. Hij sluit niet uit dat de MiGs
voor een verzamelaar waren bestemd. De politie onderzoekt
in hoeverre er sprake is van overtreding van wapen- en mu-
nitiewetten. Er zijn in deze zaak nog geen aanhoudingen ver
richt.
