Saddam Husayn, een terrorist als veldheer Komst B52's goed voor pubs en ongetrouwde dochters Irak gaat over op guerrillatactiek Fransen betreuren geen enkel verlies GOLFOORLOG Saidóa.Qowia/nt DINSDAG 5 FEBRUARI 1991 PAGINA 7 EG bezint zich op veiligheids beleid (Van onze correspondent Jo Wijnen) BRUSSEL Er is ernsti ge twijfel gerezen over de vraag of een Europees buitenlands- en veilig heidsbeleid mogelijk is. Dat bleek tijdens het overleg van de ministers van buiten landse zaken van de twaalf EG-landen die in Brussel bij een waren om onder meer over de situatie in de Golf te beraadslagen. De Europese po litieke samenwerking heeft voor en na het uitbreken van de Golfoorlog „niet bepaald een samenghangende indruk gemaakt", zoals minister Van den Broek gisteren in Brussel zei. „Toen de nood aan de man kwam liet dat beleid te wen sen over", aldus de Nederland se bewindsman. Van den Broek stelde zijn collega's dan ook voor op korte termijn voor informeel overleg bijeen te ko men om vast te stellen „welke rol voor Europa is weggelegd als het gaat om een eigen bui tenlands- en veiligheidsbe leid". De discussie daarover moet worden ingepast in de voorbereidingen van de Euro pese Politieke Unie (EPU) die op dit ogenblik in volle gang Overigens bleken vooral de Engelsen de grootste twijfel te hebben aan en hechte politie ke samenwerking op EG-ni- veau. De Duitse minister van buitenlandse zaken Genscher kwam daarentegen tot de con clusie dat die samenwerking tot dusver goed heeft gewerkt en dat de Golfoorlog heeft aangetoond dat een gemeen schappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid onontbeerlijk is. Overigens besloten de mi nisters hun gesprekken over de EPU gewoon voort te zet ten. De Europese Commissie zal voor de eerstvolgende ver gadering van de EG-ministers van buitenlandse zaken een document opstellen waarin alle voorstellen over de zoge naamde 'na-crisis-situatie' worden verwerkt. De minis ters zullen in die situatie „een eigen verantwoordelijkheid nemen", aldus minister Van den Broek. Die benadrukte overigens dat Europa alleen niets kan ondernemen om de situatie in het Midden-Oosten tot een oplossing te brengen. „Onze plannen moeten wor den afgestemd op die van de VS en vooral die van de Ara bische landen zelf", aldus Van den Broek. De Franse minister Dumas en zijn Duitse collega Genscher legden gisteren een document ter tafel waarin nogmaals op een eigen Europees buiten lands- en veiligheidsbeleid wordt aangedrongen. De beide ministers kenden daarbij een speciale rol toe aan de West Europese Unie (WEU) die een soort brugfunctie tussen de de EG en de Navo moet gaan ver vullen, met de mogelijkheid op den duur geheel in de EG te worden opgenomen. De EG-ministers besloten in principe steun te geven aan Is raël, „waarbij ook gekeken wordt naar de situatie in de door dat land bezette gebie den", zoals minister Van den Broek zei. Bij het verlenen van die steun - waarvoor een bedrag van 150 miljoen ECU (circa 350 miljoen gulden) wordt genoemd, dat overigens nog niet is vastgesteld - heb ben de EG ministers zich ook laten leiden door het feit dat de Israëlische regering zich, na de raketaanvallen van Irak, terughoudend heeft opgesteld. De Europese Commissie zal binnen enkele weken nadere voorstellen voor EG-hulp aan Israël formuleren. Iran helpt elk moslim land tegen aanval Israël TEHERAN Iran zal niet aarzelen om hulp te bieden als een moslim land wordt aangevallen door Israel. Dat heeft de Iraanse geestelijke lei der, ayatollah Ali Khamenei, volgens het officiële Iraanse persbureau IRNA gezegd tegen een bezoekende delegatie uit Jordanië. „Als de zionis ten een islamitisch land aanvallen, Jordanië incluis, zullen wij de kans niet voorbij laten gaan om de mos limstaat te helpen", zei Khamenei. Volgens IRNA betuigde Khamenei ook zijn medeleven met het Iraakse volk dat de geallieerde bombarde menten moet verduren, maar ont hield hij zich van enige steun aan de Iraakse president Saddam Husayn. Bange chirurg geschorst TEL AVIV Een chirurg in een zie kenhuis in Tel Aviv is geschorst omdat hij een patiënt halverweg een operatie in de steek liet toen het alarm afging voor Iraakse Scud-raketten. Zodra het alarm afging, legden de chirurg en zijn behandelploeg hun instrumenten neer en renden weg. De directeur-generaal van het ministerie van gezondheidszorg, Moshe Masliah, was woedend over dit „ontoelaatbare" gedrag. „Ondanks de angst die het gillen van de sirenes en het neerkomen van raketten veroor zaakt, had de chirurg zich vóór alles moeten bekommeren om het lot van zijn patiënt", zei Masliah voor de Israë lische radio. De operatie is uiteindelijk toch uitge voerd, maar pas nadat de sirenes het sein 'veilig' hadden gegeven. Meeste Nederlanders steunen Bush HILVERSUM Een ruime meerderheid van de Ne derlandse bevolking steunt het beleid van president inzake de Golfoorlog, zo blijkt uit een NIPO-enquête in opdracht van het actualiteitenprogramma NOS- Laat. Ruim 62 procent van de Nederlanders steunt Bush, 11 procent staat negatief tegenover zijn beleid terwijl 27 procent hierover geen mening zegt te heb ben. Zo'n tachtig procent van de ondervraagden is er van overtuigd dat de geallieerden de oorlog winnen. Eén procent geeft Irak nog steeds een hele goede kans. Bijna de helft van de ondervraagden (48 pro cent) vindt dat de stichting van een Palestijnse staat de oplossing is voor de Palestijnse bevolking. Vier procent vindt de huidige situatie bevredigend, terwijl 19 procent vindt dat de Palestijnen een vorm van zelfbestuur moeten krijgen. Meer dan 90 procent zegt blij te zijn met de terughoudendheid die Israël heeft betoond nadat zij diverse keren onder vuur van Ira kese raketten heeft gelegen. Zeven procent vindt dat Israël hard had moeten terugslaan. BAGHDAD Irak zal in de komen de grondoorlog op grote schaal ge bruik gaan maken van de beproefde guerrillatactiek om korte, snelle aan- valsacties uit te voeren en daarna weer vlug terug te trekken. Dit zette het dagblad Al-Thawra, het orgaan van de regerende Iraakse Baath-par- tij, gisteren in een artikel op de voor pagina uiteen. „De strijd aan de Saudische grens zal wor den gebaseerd op de sla-toe-en-trek-terug- tactiek, zoals onze voorouders die al hebben geformuleerd", aldus de krant. Deze strate gie zal er volgens de krant niet alleen toe leiden dat het een lange oorlog wordt, maar ook het aantal slachtoffers aan geallieerde zijde gestaag opvoeren. De strijd rond de Saudische grensplaats Khafji, waaruit de Irakezen zich verleden week na 30 uur van zware gevechten te rugtrokken, was vermoedelijk een eerste voorbeeld van de guerrillatactiek. In elk geval zijn de komende tijd meer van zulke acties te verwachten, schreef de krant. Ook Al-Qadissiyah, het dagblad van de Iraakse strijdkrachten, schreef dat leger eenheden, waar mogelijk, de aanval zullen zoeken. „Bij de voorbereiding van de grondoorlog groeit het zelfvertrouwen van het Iraakse leger en het volk. Zij zijn zeker van de zege. Irak heeft het initiatief, niet qua wapentuig, maar in termen van vastbe slotenheid om de overwinnaar te worden," aldus de legerkrant. Doorrijden j In Saudi-Arabië blijven ook de strenge controles van auto's doorgaan. Hier laat een Britse soldaat een automobilist weer doorrijden. FOTO: AP PARIJS In tegenstel ling tot andere deelne mers aan de Golfoorlog betreuren de Fransen tot nu geen enkel verlies. De ruim 300 aanvalsvluchten die de Jaguars en Mirages uitvoerden zijn vrijwel on beschadigd voltooid. „Missie uitgevoerd, alle vlieg tuigen ziin op hun basis terug gekeerd' zo luidde gisteren het bekende communique van de legervoorlichtingsdienst na dat in de vroege ochtend weer doelen waren bestookt in Ku- wayt en (sinds een week) zui delijk Irak. Een geüniformeer de woordvoerder in Parijs ver klaart het militaire succes door „uitstekende piloten en ook heel veel geluk". Een andere uitleg is dkt het veertigtal Franse gevechtsvliegtuigen heel wat minder uren maakt dan de Amerikaanse luchtar- mada. De behendigheid of het geluk van de Jaguarpiloten heeft niet kunnen verhinderen dat Frankrijk op het politieke, di plomatieke en economische front al met behoorlijke ver liezen rekent. Drie traditionele partners, te weten Irak, Liba non en de Palestijnse bevrij dingsorganisatie PLO zijn door de Golfoorlog aangeslagen dan wel uitgeteld. Irak en de daar aan gelieerde PLO werden vij anden. Hoe de Franse rol bleek uitgespeeld in Libanon werd duidelijk toen de Ameri kanen de Syrische dictator Hafez el Assad daar zijn gang lieten gaan. Damascus mocht Bayrut een vrede dicteren in ruil voor Assads belofte aan Washington mee te vechten tegen Saddam Husayn. Rol overnemen De algemene verwachting is dat na de oorlog Turkije, Sau di-Arabië, Israël en ook Iran de regionaal dominerende rol van Irak zullen overnemen. Een klap voor de Franse di plomatie en commercie, want de eerste drie landen gelden als belangrijke en geprivile- geerde partners van de Ameri kanen. Om een toch poot aan de grond te houden blijft voor Parijs alleen het moeilijke Iran over. Maar ook elders wereld heeft het Franse imago verlies gele den. President Mitterrands, vergeleken met Amerikanen en Britten, subtiele en 'geit- kool-sparende' inspanningen hebben niet kunnen voorko men dat demonstranten in Ra bat, Algiers en Tunis hem, niet minder dan Bush, voor moor denaar uitschelden. De Fran sen, die de nauwste historische en culturele banden met Noordafrika hebben, werden in de Algerijnse pers niet al leen uitgemaakt voor „agres sor" maar bovendien „verra der". Heel wat ontwikkelings fondsen en diplomatieke mis sies zullen nodig zijn willen de traditionele partners in de Maghreb behouden blijven. Tot overmaat van ramp lever de dat bij de bondgenoten nau welijks compensatie op. Ame rikanen en Engelsen begrijpen nog altijd weinig van Frank- rijks speciale gevoeligheden naar de Arabische wereld. De voorwaarden die president Mitterrand stelde aan het openstellen van het Franse luchtruim voor Amerikaanse B52's waren illustratief. „Al leen conventionele bommen, bestemd voor militaire doe len", zo klonk het vooral voor Arabische oren. Solo's van president Mitterrand buiten Europees verband wekten niet alleen in Nederland irritaties. Verscheurd Uit Israël kwam tenslotte nog het verwijt dat het ook Franse ingenieurs waren geweest die de capaciteit van de Scuds hadden opgevoerd. In eigen land droeg de Golf oorlog president Mitterrand weliswaar naar de toppen van populariteit, zijn eigen socialis tische partij wordt verscheurd door gewetenswroeging. De fensieminister bood zijn ont slag aan en ten minste zestig kamerleden zouden het oneens zijn met de oorlogspolitiek van het staatshoofd. Alleen de par tijdiscipline wekt nog een schijn van eenheid. De tijdelijk teruggetreden oppositieleider Francois Leotard bracht het tot de conclusie dat Mitterrand meer steun geniet in rechtse kringen dan van zijn eigen achterban, die ongeveer even verdeeld is als de PvdA. Zelfs de Franse kanonnenfa- brikanten houden rekening met verliezen. „De wapenin dustrie kijkt voortaan naar het Nabije Oosten als een verloren paradijs", schrijft Liberation- hoofdredakteur Serge July cy nisch. Het bescheiden Franse vertoon in de Golf maakt op de viriele en nog kapitaal krachtige sjeiks maar weinig indruk. Het Amerikaanse oor logstuig en dan met name de Abrahams Ml-tank geniet zo veel bewondering dat een van de emiraten onlangs zijn Fran se AMX-tanks als tweede hands koopje aan Spanje zou hebben aangeboden. ENGELSE DORP BLIJ MET VS-BOMMENWERPERS (Van onze medewerker A.H. Lind) DEN HAAG Vlak voordat het VN-ultima- tum op 15 januari afliep, trok Saddam Husayn het bevel over alle strijd krachten naar zich toe. Of hij dat deed uit hoogmoed of uit wantrouwen jegens de militaire bevelhebbers is onduidelijk; het laatste is het waarschijnlijkst. President Saddam vertrouwt in wezen alleen zichzelf en daarna zijn Revolutionaire Garde, die is uitgerust met de beste tanks en wapens die Irak bezit. In de oorlog tegen Iran, die acht jaar heeft geduurd, was het ook deze garde die de laatste slag won en het eiland Fao voor hem terugveroverde, voordat Iran een wapenstil stand aanbood. Chemische wapens Het zijn ook nu deze troepen, die in een wat teruggetrokken positie in Kuwayt klaarstaan om bij een eventuele door braak van de beruchte tan kwal een tegenaanval in te zetten. Het verhaal ging dat de bevel hebber van deze troepen als enige over volmachten be schikte om chemische wapens in te zetten zonder de presi dent te hoeven raadplegen. In middels echter zou de Iraakse leider volgens The Sunday Ti mes die volmacht aan al zijn commandanten aan het front hebben gegeven. Het gebied waar de Revolutio naire Garde is gelegen, is in elk geval een van de voor naamste doelen van de bom- bardementsvluchten van de B- 52 bommenwerpers, die het moreel en de gevechtskracht van deze troepen zoveel moge lijk moeten aantasten. Het zal onder meer afhangen van de resultaten van deze bombarde menten, of en wanneer de coa litie het grondoffensief inzet. Linie van formaat Intussen beschikt Saddam nog steeds over een verdedigingsli nie van formaat. De coalitie strijdkrachten hebben daar voorlopig niet van terug, om dat een frontale aanval zeer veel slachtoffers zal eisen. Saddam moet zich redelijk veilig voelen achter deze linie, die zich bovendien niet op Ira kees grondgebied bevindt. Het is daarom uit militair oog punt tenminste des te ver wonderlijker dat hij de uitval naar het plaatsje Khafji liet uitvoeren. Een uitval die tot mislukken was gedoemd en die geen enkel militair doel kon dienen. Hetzelfde geldt ook voor de troepenbewegin gen die zich open en bloot en zonder luchtbescherming nabij de Iraakse frontlijn afspelen. De zin ervan moet gezocht worden bij een ander oog merk: een louter politiek doel. Saddam heeft getoond een ware meester te zijn in het ge bruikmaken van de mogelijk heden, waarbij mensenlevens geheel niet meetellen. Hij is in dit opzicht een terrorist in hart en nieren. Hij weet dat het ne men van gijzelaars, het mis bruiken van krijgsgevange nen, het bombarderen van burgerdoelen in Israël en het veroorzaken van ecologische rampen bij de tegenpartij slechts tot een machteloze woede zal leiden. De coalitie kan er geen direct antwoord op geven, zonder zelf in dis krediet te komen. Bijval Een tweede aspect is dat hij bewondering en bijval oogst van vele Arabieren. Speciaal van die groeperingen die zich onderdrukt voelen in de Ara bische landen en dat zijn er vele waar een alleenheer ser het voor het zeggen heeft. Zelfs een groot deel van Sad dams eigen bevolking, die hij met terreur in bedwang houdt, valt hem momenteel bij in zijn rol van 'underdog'. Want dat is de rol die Lij thans uitbuit in een poging zijn eigen overle ven en dat van Irak straks ze ker te stellen. Het kan immers nu al nauwelijks mogelijk zijn Saddam persoonlijk aan te vat ten, zonder een zeer groot deel van de Arabische volkerenge meenschap in oproer te bren gen. En zijn populariteit stijgt steeds meer. In dit licht bezien leveren de militaire acties die Saddam laat uitvoeren, wederom zon der enige scrupules ten aan zien van de mensenlevens die daarbij worden geofferd, divi dend op. De inval in Saudi- Arabië zal in de ogen van me nige Arabier gezien worden als een zeer dappere aanval, die met een overmacht aan wapens is teruggeslagen. Tege lijkertijd zullen de bombarde menten op de militaire kolon- nes worden aangeduid als laf hartige aanvallen op weerloze soldaten. De onvermijdelijke vernielingen in Baghdad in de burgersector als gevolg van de bombardementen, kunnen daar zonder meer aan worden toegevoegd. Welke zorgvuldi ge en gerechtvaardigde acties de coalitie in dit opzicht ook neemt, ze zijn gedoemd om door de gemiddelde Arabier te worden beschouwd als gericht tegen de Arabische zaak. Saddams kaart Het voortduren van de huidige situatie, waarbij de geallieer den volstaan met bombarde menten zonder het initiatief met landstrijdkrachten over te nemen, speelt Saddam derhal ve in politiek opzicht in de kaart. Die situatie dient daar om zo kort mogelijk te duren, willen de geallieerden straks niet geconfronteerd worden met een uiterst vijandige Ara bische wereld, wellicht nog aangevuld met islamitische be volkingsgroepen in andere ge bieden. De houding van Iran is hier van een sprekend voorbeeld. Teheran heeft al aangekon digd dat Israëlische tegenacties zullen leiden tot steun van Iran aan Irak. Dat zal wellicht ook het geval zijn als westerse coalitietroepen Irak zouden betreden en bij wijze van spre ken de sji'itische heiligdom men in Irak zouden bedreigen. Irans deelname aan de oorlog zal in dat geval vrijwel onver mijdelijk zijn. Exocet-raketten Daarbij dringt zich onmiddel lijk de vraag op of de 'desertie' van de naar Iran overgevlogen Iraakse vliegtuigen een voor opgezet plan is om de toestel len in veiligheid», te brengen, teneinde met Exocet-raketten en al te kunnen toeslaan zodra Teheran zijn koers wijzigt en de zijde van Irak kiest. Iran heeft overigens met stelligheid gezegd dat dit niet het geval is. Saddam treedt niet zozeer op als veldheer maar als een ter rorist, die op uiterst geslepen wijze zijn gewelddadige gaven uitspeelt. Daarbij schuwt hij het schijnbaar nutteloos inzet ten van zijn strijdkrachten niet en evenmin slaat hij acht op de offers die zij moeten bren gen. Een strijdwijze die uiterst moeizaam is aan te pakken als men zélf de normale morele waarden wil behouden. (De auteur is kapitein ter zee bd). (Van onze correspondent Roger Simons) FAIRFORD De dorpe lingen van Fairford, een uithoek van de Cotswolds- regio in het Engelse graaf schap Gloucestershire, vinden het geweldig dat Amerikaanse B52-bom- menwerpers tijdelijk wor den gestationeerd op hun luchtbasis. Zoals praktisch alle Britten zijn de Fair- forders erg strijdlustig van aard. Zij juichen het voor nemen van de Amerika nen toe om Irak en Ku wayt binnenkort te bom barderen met hun ge meente als vertrekpunt toe. De Britse ex-premier Ted He ath zei onlangs niet voor niets in ITV's War in The Gulf- praatprogramma dat Groot- Brittannië tegenwoordig het oorlogszuchtigste land van de wereld is. Maar de inwoners van Fairford zien ook com mercieel voordeel. De kaste leins van de pubs, de eigenaars van restaurantjes, de taxi chauffeurs en last but not least moeders met ongetrouwde Elke Amerikaanse B-52 en zijn bemanning zijn welkom in Enge land. FOTO: AP dochters zijn vreselijk happy met het 'goede' nieuws. De luchtbasis van Fairford nabij Cirencester is uiteraard eigen dom van het Britse ministerie van defensie en de Royal Air Force die nauwelijks een jaar geleden tot het besluit waren gekomen er een slapende in stelling van te maken. RAF-Fairford was tot dan toe de thuisbasis van reusachtige KC-135-tankvliegtuigen. De bewoners van de huizen in de Saddam Husayn ontspannen bezig aan het front. FOTO: EPA route van deze kolossen waren eigenlijk erg blij dat het einde lijk uit was met het vreselijke geraas van de zware motoren dat hun dag en nacht had ge plaagd. Maar nu de misère wer begint, durven zij niet te mopperen. Een winkelende dame van Fairford, die een enorme in spanning deed om er rustig overheen te praten, meende: „Onze jongens zijn in de Golf en dus mogen wij niet klagen!" De geschiedenis van RAF- Fairford als Amerikaanse luchtbasis begon ruim 10 jaar geleden. Meer dan duizend man personeel van de VS- luchtmacht en hun gezinnen hadden in deze regio hun vast verblijf. De aanwezigheid van de Yanks leverde de handel drijvende tak van de Fairford- se bevolking veel winst op en de winkeliers (die eerlijk be kenden dat zij elke avond naar bed gingen met dikke proppen watten in de oren) zagen het volkje van 'over there' maar met lede ogen vertrekken. De eerste achtmotorige lawaaima kers van het type B52 Strato- fortress komen van de week aan. De inwoners Fairford maken er zich geen zorgen over dat afgelopen weekend een B52-bommenwerper in de Indische Oceaan is gestort. Kees Koning wil vredeskamp in Den Haag EINDHOVEN De Eindhovense vredesacti vist Kees Koning wil op zo kort mogelijk termijn, liefst deze week nog, een vredeskamp inrichten in Den Haag. Hij denkt daar bij aan het Binnenhof of de Waalsdorper Vlakte. Koning, die gisteren terug keerde uit Irak, vindt dat zijn reis zinvol is geweest. „Wan neer je ervan uitgaat dat de reis alleen was bedoeld om de oorlog te verhinderen, dan moet je zeggen dat het een vol slagen mislukking is gewor den. Als je net als ik de klem toon legt op het beleven van de solidariteit met het Iraakse volk, dan is deze actie absoluut geslaagd", aldus Koning. Hij heeft Irak verlaten op last van de autoriteiten, die zeiden dat ze zijn veiligheid niet lan ger konden garanderen. Van de oorlog zelf heeft Koning niet echt veel gemerkt. „Ik heb ook geen idee hoeveel slachtoffers er zijn gevallen. Eén keer heb ik in een zieken huis enkele tientallen gewon den gezien. Dat is alles". Volgens Koning wordt in de westerse media een volstrekt verkeerd beeld geschetst van de houding van het Iraakse volk. „Het is absoluut niet zo dat de mensen in Irak massaal zuchten onder het bewind van Saddam Husayn. In Irak zijn onderlinge tegenstellingen weggevallen om te vechten te gen de gemeenschappelijke vijand, de Verenigde Staten,", aldus Koning, die hier na drukkelijk aan toevoegt dat hij daarmee niet wil zeggen dat hij ook maar enige verering voelt voor de dictator Husayn. In Jordanië zijn enkele tien tallen vredesactivisten uit alle mogelijke landen achtergeble ven. Zij willen een nieuw in ternationaal vredeskamp in richten bij de grens met Irak. Het vredeskamp dat Koning in Den Haag wil beginnen moet volgens hem worden be schouwd als een opstapje voor het kamp in Jordanië.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 7