Noodlot brengt Egyptische
zoons tegenover elkaar
Terug naar Baghad
Lubbers tegen Quale's kernwapens
Wapensmokkelaars in Oostenrijk veroordeeld
B-52Vmogen door Frans luchtruim
Akkoord FNV en reisorganisaties
GOLFOORLOG
Cfiidóe Gouaa/ni
ZATERDAG 2 FEBRUARI 1991 PAGINA 5
VS-mariniers
geraakt door
eigen raket?
KHAFJI De Amerikaanse marine onder-
r zoekt of een aantal van de bij KhaQi ge
sneuvelde mariniers mogelijk het slachtof
fer is geworden van verkeerd gericht geal
lieerd vuur. In totaal zijn elf mariniers ge-
k sneuveld bij de gevechten. Onbekend is
hoeveel van hen inzittenden waren van een
voertuig dat mogelijk is getroffen door een
raket die vanuit een Amerikaanse straalja
ger is afgevuurd. Een zegsman in Washing
ton zei gisteren dat onder meer tot het on
derzoek is besloten omdat in een van de
voertuigen een gat is aangetroffen dat moet
zijn veroorzaakt door 30mm-geschut; daar
mee is de A-10 Warthog uitgerust.
Voedselvergiftiging
hamsterende Grieken
THESSALONIKI In de
Griekse stad Thessaloniki hebben
sinds het begin van de Golfoorlog
zeker 20 mensen voedselvergifti
ging opgelopen door het eten van
gehamsterd voedsel dat was be
dorven. Grieken zijn drie weken
geleden na het uitbreken van de
Golfoorlog op grote schaal voed
sel gaan hamsteren. Veel consu
menten sloegen twee tot drie
keer zoveel voedsel in als ze no
dig hadden, maar verzuimden de
ingeslagen voorraad goed ge
koeld weg te zetten. De provincie,
heeft de bevolking nu aangera
den goed de uiterste verkoopda
tum op de verpakkingen in de
gaten te houden.
DEN HAAG Premier Lub
bers vindt dat de Verenigde
Staten geen kernwapens
moeten gebruiken in de Golf
oorlog. Hij zei dat gisteren
naar aanleiding van uitlatin
gen die de Amerikaanse vice-
president Quale voor de BBC-
radio had gedaan.
Quale vertelde dat de VS eventueel
met kernwapens zouden terugslaan
als Saddam Husayn chemische wa
pens gebruikt. Hoewel ernstig moet
worden getwijfeld aan de politieke
betekenis van Quale's uitlatingen,
kwam het dreigement bij velen toch
hard aan. Lubbers was er door ver
rast. Hij meent dat de VS en de ove
rige landen van de coalitie de strijd
met conventionele wapens kunnen
winnen. ,,Ook als de oorlog maan
den gaat duren en er duizenden
mensen sneuvelen, is geduld en
vasthoudendheid een beter ant
woord dan kernwapens. Het ge
bruik daarvan vind ik zonder meer
onaanvaardbaar", aldus de premier.
Coalitiepartner PvdA houdt zich
nog op de vlakte over het mogelijk
inzetten van kernwapens. Voorzit
ter Sint wees op het partijcongres in
Amsterdam het gebruik ervan in
elk geval niet bij voorbaat af. „Ik
kan het niet overzien", zei Sint. „Ik
weet niet wat Irak gaat doen, dus
kan ik geen uitspraak doen over
wat wel en niet acceptabel is".
Eerder deze week liet PvdA-minis-
ter Pronk openliik weten twijfel te
hebben over het besluit van het ka
binet in te stemmen met de oorlog.
Premier Lubbers zei gisteren na af
loop van het kabinetsberaad niet
zwaar aan Pronks uitlatingen te til
len. „Als maar niet het idee ontstaat
dat we zouden terugkomen op de
besluitenvorming of dat we overwe
gen onze houding tegenover de
Golfoorlog te wijzigen".
De grote fracties in de Tweede Ka
mer hebben terughoudend gerea
geerd op de uitspraak van Quale.
In Irak geen
mensenrecht
gewaarborgd
WASHINGTON Bijna alle
soorten mensenrechten wor
den in Irak genegeerd of be
staan nauwelijks, zo heeft het
Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken gisteren
tijdens de presentatie van haar
jaarlijkse mensenrechtenrap-
port gezegd. Maar ook de geal
lieerde coalitiepartners Ku-
wayt, Saudi-Arabië, Syrië en
de nauwste bondgenoot in het
Midden-Oosten, Israël, komen
er in het rapport niet bijster
goed vanaf.
foei:.
A
MINYA EL-QAMH
Fattah Abdul Fattah is
een Egyptische vrouw die
meer nog dan ieder ander
reden heeft de Golfoorlog
te haten. Ze heeft zoons
aan beide zijden: één is er
verdwenen in Irak, een
andere loopt gevaar door
de Scud-aanvallen op Sau
di-Arabië en een derde
maakt deel uit van de
35.000 man sterke Egypti
sche strijdkrachten van de
multinationale troepen
macht.
1 Haar grootste angst is dat één
L van haar zoons zijn broer zou
kunnen doden. In de beschei-
den zitkamer van het huis van
de familie Fattah, in een
nauw, vuil straatje in het lan
delijke plaatsje Minya el-
Qamh, 85 kilometer ten noor
den van Cairo, slaat ze ver
twijfeld haar handen ineen.
„Ik wens, niet aleen voor mijn
eigen zoons maar voor iedere
moeder aan allebei de kanten,
dat er een einde komt aan het
vechten".,
In de kamer staan ingelijste
foto's van haar afwezige zoons.
Haar echtgenoot, Ahmed Ab
dul Fattah, een 63 jaar oude
gepensioneerde arbeider, deelt
Fattah's bezorgdheid. Gekleed
in een traditionele zwarte jurk
en met een zwarte hoofddoek
omgeslagen is ze een opvallen
de persoonlijkheid. Je zou niet
denken dat ze al 59 jaar is en
moeder van tien kinderen.
„We zijn allemaal bezorgd,
maar moeder is degene die er
het meeste onder lijdt", zegt
dochter Widad, 26 jaar. „Ze
doet 's nachts geen oog dicht
en kijkt de hele tijd televisie of
luistert naar de radio' en
maakt zich zorgen over mijn
broers".
Er werkten bijna 1,6 miljoen
Egyptenaren in Irak ten tijde
van de invasie van Kuwayt.
Van hen zijn er ongeveer
400.000 teruggekeerd naar
Egypte. Meer dan een miljoen
Egyptenaren zouden zich nu
nog in Irak bevinden. Refaat
el-Saeed, een linkse oppositie
leider, trekt zich hun lot aan.
„Het zou een wonder zijn als
er geen Egyptenaren zijn om
gekomen bij de 22.000 geal
lieerde luchtaanvallen", zegt
hij. Egyptenaren die erin zijn
geslaagd Irak te ontvluchten
sinds de aanvang van de oor
log, zeggen dat zij werden ge
dwongen zich aan te sluiten bij
het Iraakse Volksleger, een re-
serveleger bestaande uit men-
Geweigerd
Mevrouw Fattah denkt dat als
de Irakezen geprobeerd zou
den hebben haar zoon Sayid te
dwingen bij het Iraakse leger
te gaan, hij zou hebben gewei
gerd „omdat hij niet tegen zijn
eigen broer zou willen vech
ten". De hele familie staat ach
ter de Egyptische deelname
aan de multinationale troepen
macht. „Die duivel van een
Husayn zou zijn troepen
moeten terugtrekken en God
vrede in zijn hoofd moeten la
ten brengen", aldus mevrouw
Fattah. Haar oude vader: „Als
ze me zouden willen hebben,
zou ik ook gaan vechten".
Sayid Fatth, 32 jaar oud, hoor
de net als veel Egyptische ar
beiders dat hij meer kon ver
dienen in Baghdad. Hij ver
trok twee jaar geleden. Zijn
dertigjarige broer Abdul ging
naar Saudi-Arabië met het
zelfde doel voor ogen. Abdul
heeft de afgelopen twee we
ken boodschappen gestuurd
om te laten weten dat hij vei
lig is. Maar de brieven die
Sayid met grote regelmaat uit
Baghdad schreef komen niet
meer sinds de invasie van Ku
wayt zes maanden geleden.
De negentienjarige Khaled
sloot zich twee jaar geleden
aan bij het Egyptische leger.
Hij is nu gelegerd in Saudi-
Arabië, vlak bij de grens met
Kuwayt. „Als jongetje wilde
hij al soldaat worden", zegt
zijn moeder. Maar hij had zich
nooit kunnen voorstellen dat
dat betekende dat hij tegen de
Irakezen zou moeten vech
ten".
MICHAEL KNIPE
(c) The Times
éér,
LINZ In een proces in Oos-
I tenrijk zijn gisteren 14 van de
18 terechtstaande verdachten
schuldig bevonden aan de
smokkel van wapens naar
Iran en Irak in de periode
f. 1985 en 1986.
De twee hoofdverdachten, de
directeur van de wapenfabri
kant Noricum en een van zijn
naaste medewerkers werden
veroordeeld tot 2,5 jaar gevan
genisstraf, waarvan twee voor
waardelijk. De twaalf andere
veroordeelden kregen allen
voorwaardelijke straffen.
Temidden van de Golfoorlog
bestond ook grote buitenlandse
belangstelling voor het proces,
omdat een deel van de door
Noricum aan Iran geleverde
155 mm houwitsers zijn weg
vond naar Irak. De toenmalige
premier Fred Sinowatz en
twee van zijn ministers zouden
toestemming hebben gegeven
voor de wapenleveranties. Te
gen deze drie politieke leiders
wordt eveneens een proces
voorbereid.
Jeruzalem
In Jeruzalem gaat het
leven gewoon door,
gevaar of geen
gevaar. In een joodse
wijk in West-
Jeruzalem bedelt een
Palestijnse vrouw,
maar dit keer
constant met een
gasmasker in haar
hand.
FOTO: EPA
PARIJS/MADRID
Frankrijk heeft gisteren
toestemming gegeven
voor vluchten van Ameri
kaanse B-52 bommenwer
pers over zijn grondge
bied. De B-52's kruisen
het Franse luchtruim op
hun missies naar Irak die
vanaf een basis van de
Royal Airforce bij Fair-
ford in het westen van
Groot-Brittannië plaats
hebben.
„Deze tijdelijke machtiging
gaat vergezeld met de bijbeho
rende voorwaarden die onder
meer betrekking hebben op de
wijze waarop de bombarde
menten worden uitgevoerd",
aldus regeringswoordvoerder
Le Pensee voor de Franse tele
visie. Hij wees er daarbij op
dat de vliegtuigen alleen con
ventionele wapens bij zich mo
gen hebben.
De onthullingen dat enkele
squadrons Amerikaanse B-52
bommenwerpers hun missies
op Irak rechtstreeks uitvoeren
vanaf de Zuidspaanse lucht
machtbasis Moron de la Fron
tera hebben voor enige onrust
in Spanje gezorgd. Op de eer
ste plaats is men bang dat het
land nu rechtstreeks bij de
Golfoorlog wordt betrokken.
Daarnaast is er enige angst
over het voortdurende trans
port van tonnen bommen bo
ven Spaans grondgebied. Ten
slotte bestaat er de vrees dat
de nauwere Spaanse betrok
kenheid bij het conflict nadeli
ge gevolgen heeft voor de
Spaanse steden Ceuta en Me-
lilla, waar Spanjaarden en isla
mieten op piepkleine grondge
bieden samenleven. Marokko,
dat al tientallen jaren lang de
'teruggave' eist van beide en
claves, betuigde begin deze
week nog zijn steun aan Irak.
Het neutrale Zwitserland heeft
gisteren gezegd dat het zijn
luchtruim openstelt voor Ame
rikaanse ambulance-vliegtui
gen.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET MAXICAANSE AFGODSBEELD
QN813 Maar ook aan deze reis komt een eind en Rob slaakt hij begrepen. Signor Diaz begroet hem hoffelijk. Kapitein Rob?
een zucht van verlichting wanneer eindelijk Vera Cruz in 't zicht O, maar daar heeft hij wel van gehoord. Zeker, hij heeft zijn
komt. Hij heeft het adres gekregen van een geleerde, een zekere avonturen altijd gevolgd. Rob kijkt ondertussen zijn ogen uit,
Miguel Diaz, een kenner van de oude Mexicaanse geschiedenis want het huis van deze geleerde lijkt wel een museum van oud
van wereldnaam. Rob wil met hem een onderhoud hebben, want heden!
lang niet alles wat er in het journaal van de „Fortuna" staat heeft
Dovenalarm
Het regelmatige luchtalarm in Israël bereikt niet altijd alle inwo
ners. Voor de doven en slechthorenden vond een professor een
polsalarminstallatie uit. Als sirenes een raketaanval of 'alles vei
lig' melden, gaat dit apparaatje zowel trillen als zoemen en pro
duceert het lichtflitsen.
FOTO: EPA
BAGHDAD Hassan, de
dienstdoende grenswach
ter bij de Iraakse grens
post Trebil, keek met ver
bijstering op en wees naar
de Jordaanse grens achter
hem. „Buitenlanders ho
ren die kant op te gaan"
zei hij, wijzend op een lan
ge rij bussen met uitgewe
ken Aziatische en Afri
kaanse arbeiders aan het
begin van hun lange reis
naar huis vanuit Kuwayt
en Irak.
Toen onze chauffeur de macht
over het stuur verloor en onze
wagen afgelopen donderdag in
de vroege morgen over de kop
sloeg in de woestijn, een paar
kilometer binnen de Iraakse
grenzen, hadden we spijt dat
we niet naar hem hadden ge
luisterd.
Bijna twee weken nadat alle
journalisten te horen hadden
gekregen dat ze Baghdad
moesten verlaten, zagen dege
nen die deze week terugkeer
den naar Irak dat het land
schap er op dramatische wijze
is veranderd. De driebaansweg
die Baghdad verbindt met de
Jordaanse grens is nu bijna he
lemaal afgesloten wegens de
herhaaldelijke geallieerde
luchtaanvallen op burger- en
militaire transporten.
De auto's rijden 's nachts zon
der licht, één van de factoren
die hebben bijgedragen tot ons
ongeluk, maar aan de horizon
lichtte het regelmatig op:
vrachtwagenwrakken die
stonden uit te branden in de
donkere nacht. Een lichaam
bedekt door een deken lag
verlaten op de weg en ver
spreid over vele kilometers la
gen wagens met goederen, olie
of militair materieel gekanteld
als de enorme karkassen van
's nachts verscheurde dieren.
Zelfs toen ik een lift kreeg
van vier Iraakse soldaten, op
zoek naar hulp voor mijn ge-
strandde collega's Bernard
Estrade van Agence France
Presse en Patrick de Saint-
Exupéry van Le Figaro, waren
de problemen nog niet afgelo
pen. Twee keer moest de
Iraakse chauffeur met gieren
de remmen tot stilstand ko
men om te voorkomen dat hij
zijn banden zou vernielen op
een weg die was bezaaid met
stenen, bomscherven en stuk
ken vrachtwagen. Eén keer
gebeurde het dat de chauffeur
net langs een gapende bom-
krater kon zwenken, waar
eerder die nacht al een bus
was verongelukt.
Vrij hopeloos
Het is zeker geen eenvoudige
taak om in tijden van oorlog
hulp te krijgen voor een ka
potte auto, maar om drie uur
's morgens zag het er helemaal
vrij hopeloos uit toen we de
burgemeester en de commissa
ris van politie van Rutwa, een
desolaat halteplaatsje aan de
weg naar Baghdad, wakker
maakten. Zij vertelden ons dat
er geen enkele mogelijkheid
meer was om contact te maken
met de hoofdstad en gaven
mijn escorte het bevel me naar
Baghdad te brengen waar het
ministerie van informatie me
verder zou moeten helpen.
Het is deze dagen echter geen
eenvoudige zaak om naar
Baghdad te komen. De wegen
en bruggen zijn steeds onveili
ger als gevolg van de geal
lieerde bombardementen. Hoe
wel de schaal van de luchtaan
vallen niet minder lijkt te zijn
geworden gedurende de afge
lopen twee weken, is de hou
ding van de Irakezen veran
derd. Twee weken geleden
zouden vrouwen en kinderen
naar de dichtstbijzijnde schuil
kelders zijn gerend; nu lopen
de Irakezen op straat en pro
beren een glimp op te vangen
van de aanvallende vliegtui
gen.
Vooral in de buitenwijken van
de stad is de verwoesting
enorm, de meeste belangrijke
installaties en vele huizen zijn
getroffen. Baghdad begint zich
aan te passen aan de misère
van lange rijen voor benzine
en niet-aanwezige benodigd
heden. Er is zelfs nog plaats
voor optimisme; zo was er de
receptionist van het al-Ras-
heedhotel die aankondigde dat
de gasten nu twee uur per dag
kunnen genieten van stro
mend water.
RICHARD BEESTON
(c) The Times
Verwoest
Een Saudische militair bewaakt in Khafji het wrak van een Iraakse pantserwagen, die tijdens de
strijd om de grensplaats werd verwoest.
FOTO: AP
UTRECHT De reisorganisa
ties in Nederland zijn met de
Dienstenbond FNV overeen
gekomen dat werknemers van
wie de werktijd als gevolg van
de Golfoorlog wordt verkort,
hun loon volledig krijgen
doorbetaald. Oproepkrachten
behouden hun contract. Bij
eventueel ontslag wordt de pe
riode van werktijdverkorting
gecompenseerd door een lan
gere opzegtermijn, zodat de
ww-uitkering op peil blijft.
De Europese luchtvaartmaat
schappijen hebben in de week
na het uitbreken van de Golf
oorlog 25 procent minder pas
sagiers in. Europa vervoerd
dan in dezelfde week van
1990, aldus de raming gisteren
van de Association of Europe
an Airlines (AEA).
door Bert van Velzen
Knuffelbom
DEN HAAG Ik hou me de
laatste tijd intensief bezig met
de krijgskunde. Niet zonder
vrucht, want ik heb deze week
een nieuw biologisch
superwapen ontdekt. Zet de
champagne alvast maar koud.
Iedere zwaarbewapende tiran
kan dank zij dit wapen op de
knieën worden gebracht. We
kunnen dit wapen gerust
revolutionair noemen, want
degenen die er mee worden
bestookt raken niet gewond,
maar worden overvallen door
gevoelens van innige
vriendschap en genegenheid.
Ik noem dit superwapen, dat
nog in ontwerp op de
tekentafel staat, de
Knuffelbom. En aldus stel ik
voor mij een magistrale rol in
de geschiedenis veilig: als
Vader van de Knuffelbom kan
mij de Nobelprijs voor de
Vrede en de nimmer aflatende
dank van de mensheid niet
ontgaan.
De kern van mijn Knuffelbom
is het hormoon oxytocine, dat
in Amerikaanse kringen ook
wel het „happiness hormone"
wordt genoemd. Met oxytocine
maken wij de goede fee onder
de biologische wapenen. Lees
maar wat volgens een
uiteenzetting in de
International Herald Tribune
in Amerikaanse laboratoria
omtrent oxytocine is
vastgesteld bij proefnemingen
op ratten en muizen:
- door een extra dosis van het
door mensen en zoogdieren
geproduceerde hormoon gaan
ratten, die moeder geworden
zijn, haar jongen veel vaker
opnemen en knuffelen dan
voordien. De moederweelde
straalt er af.
- vaderratten, die een snufje
extra oxytocine hebben gehad,
tonen een sterkere neiging om
voor de jongen een warm nest
te bouwen. Ze bewaken de
jongen met de trouw van
geresocialiseerde SS-
officieren. Als daarentegen de
werking van het hormoon
wordt geblokkeerd, verandert
de vaderliefde in cynisch
kannibalisme wanneer de
honger knaagt.
- veldmuizen die
supplementaire doses
oxytocine kregen aangeboden
werden zodanig overvallen
door gevoelens van
hartelijkheid en gezelligheid,
dat ze vrijwel bij elkaar onder
de pels kropen.
Of de Knuffelbom bij iemand
gevoelens van broederschap
en genegenheid zal oproepen
is een beetje afhankelijk van
de architectuur van zijn
hersenen. Mogelijk is de man
van wie gezegd wordt dat hij
zich in slaap sust met
videofilms van executies die
hij bevolen heeft, al
onherstelbaar beschadigd. In
asociale milieus schijnt het
hormoon niet onmiddellijk tot
positieve gevolgen te leiden, zo
suggereren proeven met
muizen die een solitair bestaan
leiden en die hun oxytocine
alleen maar in dienst stellen
van het, vliegensvlug
uitgevoerde,
voortplan tingsritueel.
Maar de doorsnee-mens is
verre van asociaal. En uit
proeven met ratten, konijnen,
veldmuizen, schapen en
andere dieren is gebleken dat
het hormoon sterke impulsen
geeft tot knuffelgedrag. Een
leger dat knuffelt, vecht niet.
Het hormoon werkt ook nog
als een afrodisiacum en
prikkelt het zinnegenot. Een
echt nadeel van de
Knuffelbom kan dat niet
worden genoemd.
De Knuffelbom is het wapen
van de goede gevoelens. Als
Saddam Husayn dan niet met
een snufje oxytocine in zijn
geitemëlk veranderd kan
worden in een vrolijk
fluitende Sinbad de Zeeman,
zijn legers zullen in elk geval
smeken om vrede en
broederschap. Het woongebied
van de moeras-Arabieren
tussen Eu f raat en Tigris, waar
het paradijs moet hebben
gelegen en waar de boom moet
hebben gestaan die ons zo
noodlottig geworden is, zal
zich verheffen uit de kaalslag
van het krijgsbedrijf tot een
land van melk en honing.
Soldaten die door de
Knuffelbom zijn getroffen
zullen daar zingend oogsten op
de velden en zich neervlijen
onder de dadelpalmen naast
de leeuw, die eveneens in de
heilzame neerslag van mijn
bom heeft gestaan. Ze drinken
blikjes Beaujolais, die door de
Amerikanen zijn
achtergelaten. Jazeker, de
Knuffelbom is de Paradijsbom.
