Hoe 'rechts' wil de PvdA eigenlijk worden?
4
„Bi°l°gen zien het Golfgebied
ten onrechte als oninteressant
CekUc Commit
Politiek
Partij
Parlement
ONBEKEND GEBIED VOOR NATUURWETENSCHAPPERS
BINNENLAND
FEBRUARI 1991 PAGINA 1 G
troonde Thijs Wöltgens op een
persconferentie in Nieuws
poort. Met grote beslistheid in
zijn stem verklaarde hij dat
het gedrag van De Visser en
Moor absoluut niet door de
beugel kon en dat hij daar paal
en perk aan had moeten stel- Vreeslijk
wel. Zowel De Visser als Moor
zijn voor de keus gesteld: óf ze
voegen zich naar de meerder
heid van de fractie óf ze kun
nen vertrekken.
DEN HAAG Een
Scholten-Dijkman-affaire
in de Partij van de Ar
beid?! Jazeker. De manier
waarop de socialistische
kamerleden Piet de Visser
en Frans Moor door de
leiding van hun partij
worden behandeld, ver
toont opvallend veel over
eenkomst met de wijze
waarop in 1983 de dissi
denten Jan Nico Scholten
en Stef Dijkman het
Christen Democratisch
Appèl werden uitgedre
ven.
Er is één verschil. In het CDA
was het de keiharde partij
voorzitter Piet Bukman die
optrad als exorcist. In de
PvdA is het de als zachtmoe
dig bekend staande fractie
voorzitter Thijs Wöltgens die
deze rol speelt. Van die 'soft
heid' was woensdagavond ove
rigens weinig te merken. Als
een Limburgse god der wrake
Alleen het veelvuldig genip
aan een glaasje Brand-bier en
een dun laagje zweet op het
hoogrode gelaat verrieden dat
Wöltgens, in december nog
door de parlementaire pers
uitgeroepen tot politicus van
het jaar. niet zo rustig was als
hij wilde lijken. Begrijpelijk.
Het moet hem vreemd te moe
de zijn geweest dat uitgere
kend hij het vonnis moest vel
len over twee voormalige
strijdmakkers. Waar was de
tijd gebleven dat het linkse
kwartet Thijs Wöltgens, Elske
Ter Veld, Piet de Visser en
Frans Moor zich eendrachtig
teweer stelde tegen rechtse
kampioenen uit hun partij zo
als Hans Kombrink en Flip de
Kam, die voor 'Oort' waren en
die de koppeling tussen lonen
en uitkeringen wilden afschaf
fen?
En nu zat diezelfde Thijs
Wöltgens daar om mee te de
len dat hij De Visser had aan
geraden zich op z'n positie te
beraden en dat Moor niet meer
namens de fractie mocht spre
ken. Dat lijken niet zulke zwa
re woorden, maar het zijn het
Wat hebben die twee Rijn-
mondse PvdA'ers in hemels
naam gedaan dat hun zulk een
vreeslijk lot beschoren was?
Ogenschijnlijk gaat het om
hun gedrag in de kwesties
rond de Golfcrisis en het
Jeugdwerkgarantieplan. Piet
de Visser heeft in diverse in
terviews verklaard dat de
PvdA-fractie door de eigen
leiding beduveld is en dat zij
daardoor nooit de gelegenheid
heeft gehad zich echt te bera
den op de vraag of Nederland
aan een eventuele Golfoorlog
zou deelnemen.
Frans Moor heeft niet onder
stoelen of banken gestoken dat
hij tegenstander is van het ka
binetsplan om jongeren, op
straffe van het verlies van
hun sociale uitkering, te ver
plichten een baan te aanvaar
den. Zelfs beklom hij deze
week twee maal de katheder
in de Tweede Kamer om die
eigen mening openbaar te ma
ken. Volgens Wöltgens heeft
Moor zich daarmee in feite
buiten de fractie gesteld; die
had immers Margot Vliegent-
hart als woordvoerder aange
wezen.
De verwijten van de fractie
voorzitter zijn deels terecht.
Als volwassen parlementariër
had De Visser te allen tijde
een discussie in de fractie kun
nen eisen over de rol van Ne
derland in de Golfcrisis. En
Moor zou het, als hij door de
fractie als woordvoerder was
aangewezen, niet bepaald leuk
vinden als collega Vliegent-
hart hem in de Tweede Kamer
zou tegenspreken.
Maar wie het oog uitsluitend
richt op de bomen, ziet het bos
niet meer De affaires-De Vis
ser en -Moor mogen niet los
gezien worden van de meta
morfose die de PvdA heeft on
dergaan sinds zij weer in de
regering zit. Dat blijkt alleen
al uit het feit dat het 'rechtse'
Kamerlid Ad Melkert, die mis
schien nog wel meer afwijkt
van de officiële partijlijn dan
De Visser en Moor, hoger en
hoger stijgt in de hiërarchie
van de PvdA-fractie. Of het
nu gaat om de 'Tussenbalans'
of om Saddam Husayn, steeds
is het de besnorde yup uit Al-
mere die het standpunt van de
PvdA uitdraagt.
Modder
Hoe is dat te rijmen met het
feit dat diezelfde Melkert in
een handvol interviews heeft
verkondigd dat de koppeling
tussen lonen en uitkeringen
maar moet verdwijnen omdat
die toch niet betaalbaar zou
zijn? Daarmee sleepte hij het
tot nu toe enige echte succes
van de PvdA door de modder.
Waarom heeft hem dat géén
brandbrief opgeleverd van
Thijs Wöltgens? Waarom kost
te hem dat niet zijn woord
voerderschap voor financiële
aangelegenheden?
Het antwoord is tamelijk een
voudig. Geluiden a la die van
Melkert kwamen de PvdA wel
goed uit. Nu de sociaal-demo
craten (zij willen zich liever
geen socialisten meer noemen)
eindelijk weer in de regering
zitten, zijn ze gebiologeerd
door de angst die positie weer
kwijt te raken.
Welnu, in die strategie passen
meningen als die van Melkert
uitstekend. Dat wekt bij het
CDA de indruk dat het wel
goed zit met die PvdA. Ook
daar blijken nu mensen te zit
ten die zich zorgen maken
over de gigantische kosten van
ons stelsel van sociale zeker
heid. En in die strategie passen
dus geen meningen van linkse
'diehards' als Piet de Visser en
Frans Moor. Die wekken al
leen maar wrevel bij het CDA,
vooral bij Elco Brinkman, de
gedoodverfde nieuwe leider
van de christen-democraten,
die van de ontkoppeling zijn
levenswerk lijkt te willen ma
ken.
Waarom is de mening van
Brinkman over de PvdA zo
belangrijk? Omdat Wim Kok
een plaatsje hoger wil, wan
neer Lubbers in 1994 opstapt.
Hij streeft ernaar premier te
worden. Voor die promotie is
de medewerking van de leider
van het CDA bijna onontbeer
lijk. Natuurlijk, in theorie is er
straks ook een kans op een ka
binet van PvdA, VVD en D66.
Maar ook in dat geval is het
mooi meegenomen, als de soci
aal-democraten hun imago
van onverantwoordelijke geld-
smijters hebben afgeschud. Zo
iets doet het ook goed bij libe
ralen en Democraten.
Gedreven
Hoezeer de PvdA momenteel
gedreven wordt door dit soort
gedachten, blijkt ook uit de
houding van Thijs Wöltgens
tegenover 'werkschuwe' uitke
ringstrekkers. Als het aan de
fractieleider ligt kunnen dit
soort mensen niet hard genoeg
worden aangepakt. Deze
kruistocht van Wöltgens heeft
staatssecretaris Ter Veld (jaze
ker, de ex-kompaan van Wölt
gens) al eens gebracht tot drei
gen met aftreden, omdat zij
geen andere mogelijkheid zag
Wöltgens een toontje lager te
laten zingen.
En wat te denken van Wim
Kok? Als de PvdA-leider te
genwoordig van zich doet
spreken, dan is het door zijn
geweeklaag over het gebrek
aan medewerking van minis
ters om te bezuinigen. Dit alles
in de beste stijl van'de CDA'er
Onno Ruding, ooit in de PvdA
beschouwd als de belichaming
van alle kwaad. De berichten
over het Tussenbalans-beraad
in het kabinet zijn er dan ook
naar. Nu lijkt al vast te staan
dat de huren extra omhoog
gaan, dat het openbaar ver
voer en het onderwijs duurder
worden, dat er bezuinigd
wordt op ontwikkelingshulp
en dat ziek zijn als iets ver
dachts wordt aangemerkt.
Dat zijn allemaal zaken die
met name de PvdA-achterban
pijn zullen doen. En wat heeft
het CDA tot nu toe ingele
verd? Vrijwel niets. Ondanks
halsbrekende toeren is Wim
Kok er bijvoorbeeld nog niet
in geslaagd landbouwminister
Bukman te bewegen zijn mil
jardenbegroting met honderd
miljoen te verminderen. Nee,
wie aan de boeren komt, die
bijna allen op het CDA stem
men, komt aan Bukman. Het
zelfde kan opgemerkt worden
aan het adres van CDA-minis-
ter Koos Andriessen van eco
nomische zaken. Hij doet wel
erg opvallend zijn best de on
dernemers, van wie velen lid
zijn van het CDA, te ontzien.
Dat zal me vandaag een
PvdA-congres worden in de
RAI te Amsterdam.
RIK IN 'T HOUT
LEIDEN Dat de gevol
gen van de Golfoorlog een
ecologische ramp voor dat
gebied betekenen, daar
twijfelt niemand meer
aan. De Iraakse olielozing
in zee is de doodsklap
voor vele zee-vogels en
andere waterdieren. Wat
er na de Golfoorlog nog
rest van fauna en flora op
het land, is veel onduide
lijker. „Biologen hebben
tot nog toe het Midden
Oosten ten onrechte afge
daan als oninteressant ge
bied".
Biologen, natuurwetenchap-
pers en andere deskundigen
haasten zich te verklaren dat
zij „eigenlijk niet zo veel we
ten" over plant en dier in het
Golfgebied. Voor de weten
schap is de regio grotendeels
terra incognita. Ja, de Perzi
sche Golf. daarvan zijn de be
woners algemeen bekend. Net
als de al jaren durende vervui
ling waaraan die bloot staan
overigens. De olievlek die daar
is ontstaan na de Iraakse lo
zing van miljoenen liters Ku-
waytse olie, vormt een bedrei
ging voor onder meer zee-vo
gels en kustbewoners. Daar
kun je dramatisch over doen,
maar volgens C. Smeenk, con
servator van de afdeling Zoog
dieren van het Rijksmuseum
voor Natuurlijke Historie in
Leiden, moet de jongste aan
tasting van het kustmilieu ook
niet overdreven worden: „Al
tientallen jaren wordt de Golf
belast door enorme vervuiling
als gevolg van de petro-chemi-
sche industrie in Kuwayt.
Jaarlijks stroomt er een mil
joen liter olie de zee in. Ge
woon door lekken, afval of
resten. Door milieudeskundi
gen werd het gebied op z'n
zachtst gezegd al lang als pro
bleemgebied beschouwd". Een
olieramp is ook al niet nieuw
voor het gebied. In 1983 werd
de Golf getroffen door de ge
volgen van Iraakse bombarde
menten op olie-installaties van
Iran. Bij de plaats Nowruz
stroomden twee miljoen vaten
olie in de zee.
Conservator Smeenk heeft
zich voornamelijk gespeciali
seerd in walvissen en dolfij
nen. Volgens hem ondervindt
wellicht één van de vijf aan-
WÊÊÊM
Een met olie besmeurde aalscholver in
het Golfgebied. „Al tientallen jaren wordt
de Golf belast door enorme vervuiling als
gevolg van de petro-chemische industrie
in Kuwayt".
FOTO: AP
Links: Een inwoner van Saoedi-Arabië on
derzoekt een door de olie omgekomen
aalscholver. Naar verwachting lieten dui
zenden vogels het leven na de olielozin
gen afgelopen week.
wezige dolfijnensoorten schade
van de olievlek: de Buitrug-
dolfijn. Dit dier leeft in ondie
pe kustwateren. Een grote
sterfte zou op wereldschaal
echter geen onoverkomelijk
probleem zijn, zegt Smeenk.
De dieren leven zeer wijdver
spreid over de wereld.
Verder vreest Smeenk voor de
zeeschildpadden die zich in de
Golf ophouden. Zij leven op
kleine eilandjes bij de grens
tussen Kuwayt en Saudi-ara-
bie. De Soepschildpad (heet
echt zo) en de Karetschildpad,
die vaak bejaagd wordt voor
zijn schild leggen hun eieren
in het zand. „Die eieren ko
men nu uit onder de olie. Het
is duidelijk dat de jonge schild
padjes het komend seizoen niet
zullen overleven. Het schoon-
scheppen van de stranden zal
op korte termijn wel niet ge
beuren", aldus Smeenk.
En natuurlijk zijn daar nog de
vogels. Deze week werden op
televisie en foto's beelden ver
toond van met olie besmeurde
futen, reigers en aalscholvers.
Toch wil Smeenk enige reser-
SUSKEENWISKE
DE MYSTERIEUZE MIJN
(c) Standaard Uitgeverij/Wavery P
ves houden bij conclusies daar
uit. Ook de milieu-berichtge
ving uit de Golf zou deze da
gen weieens aan censuur en
manipulatie onderhevig kun
nen zijn. „Beelden van met
olie besmeurde vogels hoeven
niet veel te zeggen. Het is niet
honderd procent zeker dat ze
uit het Golfgebied afkomstig
zijn. Ten tijde van de Viet-
nam-oorlog werden ook veel
televisiebeelden vertoond over
de ontbladering door chemi
sche wapens. Sommige beel
den bleken gewoon opnamen
van bomen die door het jaar
getijde kaal waren".
Steltlopers
Volgens Cor Smit, medewer
ker van het Rijks Instituut
voor Natuurbeheer (RIN) op
Texel, is het Golfgebied van
belang voor vogelsoorten die
ook op de Nederlandse Wad
den worden aangetroffen. In
het oorlogsgebied bevinden
zich naar zijn schatting één a
twee miljoen steltlopers, zoals
plevieren en strandlopers. „Op
wereldschaal zijn dat vrij zeld
zame vogels, maar ik ben wat
huiverig om met de geringe
hoeveelheid informatie die er
nu bestaat al te gaan roepen
dat vogelsoorten met uitster
ven bedreigd worden", zegt
Smit.
Sterfte onder de vogels in de
Golf is in Nederland nauwe
lijks te merken, denkt Smit.
De steltlopers uit de Golfregio
zijn vaak wintergasten. Ze zijn
vooral afkomstig uit Noord-
Afrika en op trektocht naar
Centraal Siberië. Andere veel
voorkomende en permanent
verblijvende vogelsoorten in
de Golfstaten zijn roodsnavel-
keerkringvogels, pijlstormvo-
Over de flora en fauna in de
binnenlanden van Irak en Ku
wayt tasten Nederlandse des
kundigen vooralsnog in het
duister. G. van Wirdum van
het RIN in Leersum deed een
tiental jaar geleden onderzoek
naar de relatie tussen water
huishouding en plantengroei
in Jemen. Volgens hem is het
niet alleen vanwege de oorlog
moeilijk om informatie te krij
gen uit de Golfregio, de we
tenschap heeft te lang weinig
interesse getoond voor het ge
bied. „Zeker is dat er ook vóór
de oorlog al een hele hoop ba
sisbelasting en -ellende be
stond. waar wij eigenlijk nooit
bij stil hebben gestaan. Bij het
woord woestijn denken wij
westerlingen toch vaak aan
droge zandvlaktes waar geen
hond leeft. De werkelijkheid is
heel anders"
De woestijn is volgen hem ui
terst kwetsbaar gebied. „Woes-
tijnplanten hebben vaak grote
ondergrondse wortelstelsels,
terwijl aap de oppervlakte
slechts een klein beetje be
groeiing zichtbaar is. Onder
gronds ontstaan zo hele oer
wouden. Bommentapijten en
tanks kunnen die wortelstel
sels volledig ruineren. Namen
kan ik niet direct meer noe
men, wel gaat het meestal om
laagblijvende struikachtigen.
Het zijn vaak ontzettend oude
planten, net als in Nederland
se duingebieden. De oorlog
kan een natuurhistorie van
duizenden jaren in korte tijd
vernietigen.
Het belang van de flora in
woestijngebieden is vooral
voor de plaatselijke bevolking
groot, zegt Van Wirdum. Die
FOTO: AP
leeft van veeteelt, en zonder
plantengroei kan vee niet le
ven. Daarnaast kan schade aan
de wortelstelsels van planten
ook gevolgen hebben voor de
grondwaterstromingen en wa
terhuishouding ter plekke.
Woestijnvossen
Volgens conservator Smeenk
van het Rijksmuseum voor
Natuurlijke Historie in Leiden
is over het dierenleven in de
woestijngebieden weinig be
kend. „Het land staat te boek
als oninteressant woestijnge
bied. Opvallend is wel een vrij
kleine populatie woestijnvos
sen, of Fenneks. Oorspronke
lijk zijn ze afkomstig van het
noordelijk gedeelte van de Sa
hara, daarnaast leven ze alleen
in Kuwayt. Het gaat om een
kleine groep, waarvoor we nu
zeer moeten vrezen". Verder
leeft in Kuwayt volgens
Smeenk „een interessante po
pulatie Perzische Gazellen en
Dorcas-gazellen", wat echter
vrij algemene diersoorten zijn.
Curieuzer is de grensstreek
tussen Irak en Iran. Hier be
vinden zich grote moerassige
gebieden, die echter ook al to
neel waren van de achtjarige
oorlog tussen de twee landen.
Volgens Smeenk is het gebied
zeer belangrijk voor vogels:
eenden, reigers. Daar leven
ook Moeras-arabieren op drij
vende huizen. Sinds de eerste
oorlog met Iran heeft Smeenk
echter nooit meer iets over
deze bevokingsgroep verno-
Dat oorlog niet alleen maar
negatieve invloeden hoeft te
hebben op de omgeving, blijkt
wel uit een voorbeeld dat
Smeenks onlangs hoorde. Vrij
recent werd in een bom-krater
in Iran een nog onontdekte
Gekko (hagedis) gevonden.
Het beest leefde daar prima in.
Volgens Smeenk bestaat er in
de natuurwetenschap nog veel
te weinig kennis over het Mid
den Oosten. Hoe onterecht dat
is blijkt volgens hem uit de in
teressante vondsten die de
laatste jaren zijn gedaan. „Zo is
in Israel enkele jaren geleden
een vos ontdekt waarvan tot
dan toe werd aangenomen dat
die zich alleen in Pakistan
vertoonde. Ook een Luiaard
populatie bestaat nog niet zo
lang officieel in Israël. Onder
zoekers ontdekten de groep
nadat men schade bij geiten
constateerde. Hetzelfde geldt
voor een soort Woestijn-Bosuil,
die tot nog toe enkel in Noord-
Afrika was gezien, maar nu
ook in Israel".
Toeristische boekjes over Ku
wayt, vooral bedoeld voor
westerse werknemers in de
bagger- en olie-industrie, ver
melden zo'n vijftigtal zoog
diersoorten. Genoemd worden-
onder meer woestijnvosjes en
woestijnmuizen. De rijkste va
riaties bevinden zich in gebied
dat meer hellingen vertoont.
Ook de Honingdas (die bijen
eet, die op hun beurt weer al
leen in bloemrijke gebieden
kunnen leven) en hagedissen
worden genoemd.
Dat sommige van die dieren
hinder of zelfs schade zullen
ondervinden van het huidige
oorlogsgeweld in de Golf, is
zeer waarschijnlijk. Geen en
kele wetenschapper durft ech
ter een uitspraak te doen over
mogelijke cijfers of over gevol
gen voor de populaties aldaar.
Veel hangt ook af van het ver
dere verloop van de oorlog.
Oliebranden zouden wellicht
de temperatuur regionaal en
kele graden kunnen verlagen,
wat gevolgen heeft voor de
plantengroei. Volgens een
woordvoerder van de Werk
groep Noordzee zouden oog
sten vernietigd kunnen wor
den doordat uitgeregende roet
de bodem plaatselijk ernmstig
doet verzuren. Gebruik van
chemische wapens in de regio
heeft vermoedelijk dezelfde
catastrofale gevolgen voor het
dierenleven als voor de mens.
Er staat de natuurwetenschap
nog een grote taak te wachten.
JEAN-PIERRE GEELEN
,te
35
Ziek is ziek
Eerlijk gezegd heb ik niet te
klagen. Leuke baan, leuke
collega's, leuk salaris. Dat is
het probleem niet. Maar ik z
een beetje gammel in elkaar.
De huisarts zegt dat ik er nieiv
aan kan doen. het heeft met
mijn genen te maken. Er is t
waarschijnlijk eentje geweest
die in den beginne zomaar
voor zichzelf is begonnen.
Van mijn familie heb ik het ik
elk geval niet. Mijn ouders
moest je omkappen voor ze
een dag in bed wilden blijven
En opa van vaderszijde was
ook al zo'n type. „Jongen, toen,
ik nog werkte had je geen tij\
om te zeuren zei hij altijd.
Hij werkte zeven dagen per
week. Is toch nog tachtig
geworden.
Dat ene spontane DNA-
onderdeeltje van mij had daas
geen zin m. Dat vindt het we
leuk als ik af en toe stevig
verkouden word, een griepje
krijg, me eens een paar dagei
rot voel of het gewoon niet
meer zie zitten. Dat gen neem\ V€
het niet zo nauw. Lichamelijk
psyschisch, je kunt het zo gek
niet verzinnen of ik heb er op.
z'n tijd wel last van.
Begrijp me goed, ik zeur niet.
Ik heb leuk werk, leuke
collega's en een leuk salaris.
Maar af en toe speelt dat ene
gen ineens op. Dan zit ik dicht
ga ik zweten, moet ik een
dagje thuis blijven. 'Ziek maai-,
goed uit', zeggen mijn collega'
altijd liefdevol. Maar de
volgende dag is het zwieberigt
gevoel in de benen alweer
verdwenen, kan de maag we
een beschuitje verdragen en
zeg ik tegen mijn vrouw dat ïÉJ
morgen maar weer ga werken
Het komt, laat ik niet
overdrijven, misschien drie
keer per jaar voor. Dat ik één
of twee dagjes genetisch word
gemanipuleerd. Mijn schuld
niet, zegt de huisarts. Niet
moeilijk over doen, zeggen
mijn collega's. Die hebben
mooi praten, want zij gaan
volgende maand een weekje
naar Florida op kosten van d
baas. Omdat ze een jaar niet
ziek zijn geweest.
„Bestrijding Ziekteverzuim
stond er boven het memo dat
we een tijdje geleden op ons
bureau vonden. Wie zich een
jaar lang niet had ziek gemeld
kreg zomaar een weekje
compleet verzorgd zonnen
aangeboden. Mijn baas heeft
daar een handje van. Vorig
jaar kreeg iedereen duizend
gulden extra, handje contantj
Voor mij is dat niet weggele.
Maar dit jaar leek het
waarachtig toch te lukken. He
gen had me bijna een jaar me
rust gelaten, totdat de vlucht
naar Florida moest worden
geboekt. Prompt schoot m 'n
hoQfd vol. En m 'n buik leeg.
„Ja joh, jammer, maar voor jou
geen vakantie", zei mijn baai
toen ik me twee dagen later
weer fit meldde. Hij vond het
zelfs een beetje zielig, omdat Ut
de afgelopen jaren op die
manier al heel wat ben
misgelopen.
Ik heb voorgesteld voortaan
maar vakantiedagen op te
nemen als ik ziek ben. Kon
niet. Ziek is ziek, vindt mijn
baas. En als ik die reis nou
eens zelf betaal? Ziek is ziek.
Met mijn baas valt niet te
spotten. Het gaat hem om het
ziekteverzuim. Dat moet terug.
Al die mensen die zeggen dat
ze ziek zijn en thuis voor de
buis een baaidag zitten op te
nemen, daarmee moet het
maar eens afgelopen zijn. Dat
kost veel te veel geld. En
straks word je d'r misschien
nog arbeidsongeschikt van
ook. Piepende wagens kruien
het langst, zeg ik altijd, maar
hij wil het niet horen. Bel dan
eens met m'n huisarts, die kan
je wel uitleggen hoe het zit.
Nou, dat kende-die wel, die
verhalen van huisartsen.
Ik heb niets te klagen over
m'n huisarts. Hij wilde wel
wat pillen voorschrijven, zodat JM
ik kon blijven werken als ik hl
niet zo jofel voelde. „En als Vc
J(
je last van je hart mocht
krijgen, dan bel je maar hoor,
daar heb ik ook wel iets voor"
Aardige man. Hij sleept me ei
het komende jaar wel door.
Als ik nou probeer in mijn
vakantie ziek te worden en
verder op tijd een paar
pilletjes slik, moet het kunnen
Dat zou fijn zijn, want wie he
komend jaar niet ziek wordt,
mag aan het eind daarvan op
kosten van de baas een week
