„Bezuinigingen Lubbers kortzichtig" „Voortdurend kwellen wao'er laffe streek"" TINBERGEN FEL TEGEN KORTING OP BEGROTING PRONK Zaanstad betaalt per kilo huishoudelijk afval Nieuwe bloedgroep bij toeval ontdekt Fors verlies bij PvdA, winst voor CDA en D66 Rijkspolitie moet afspraak nakomen DEN HAAG De rijkspolitie moet zich houden aan de af spraken om onder allochtone Nederlanders politiemensen te werven. Dat heeft de CDA- fractie in de Tweede Kamer duidelijk gemaakt aan de mi nisters Hirsch Ballin (justitie) en Dales (binnenlandse za ken). Zij moeten ervoor zorgen dat de rijkspolitie zich daar niet aan onttrekt vinden de kamerleden Koffeman, Koetje en Krajenbrink volgens schrif telijke vragen die zij stelden naar aanleiding van berichten dat de rijkspolitie zou afzien van de inspanningen om al lochtone agenten te werven. Bij de bezuinigingen op de rijksbegroting kan volgens premier Lubbers de ontwikkelingssamenwerking niet buiten schot blijven. In het kabinet heeft hij daarom voorgesteld tot 1995 in totaal een miljard op deze post té bezuinigen. „Dat is erg kortzichtig", vindt prof. dr. Jan Tinbergen. De emeritus-hoogleraar hoopt dat zijn oud-leerling, minister Jan Pronk van ontwikkelingssa menwerking, zich stevig tegen de aanslag op zijn bud get zal verzetten. DEN HAAG Het zijn sombere dagen voor prof. dr. Jan Tinbergen. Eerst moest hij tot zijn leedwe zen constateren dat de PvdA-kamerfractie vrij wel voltallig akkoord ging met het gebruik van ge weld in de Golfcrisis, ter wijl hij zélf de economi sche sancties tegen Irak nog een kans wilde geven. Tïnbergens' inkt onder een protestbrief was nog niet droog of premier Lubbers stel de voor een stevige greep te doen in de miljarden die Ne derland aan ontwikkelingssa menwerking besteedt. Het stemt Tinbergen, emeritus hoogleraar ontwikkelings vraagstukken, allemaal bui tengewoon droevig. „Als je het kennelijke gemak ziet waar mee rijke landen de Golfoor log financieren, dan is het toch triest dat nu alweer gesproken wordt over bezuinigingen op het ontwikkelingsbudget?", verzucht hij. Juist de ontwik kelingslanden zouden de dupe van de Golfoorlog worden. Daarom moet niet bezuinigd worden, maar is extra hulp op zijn plaats. Tinbergen: „We mogen niet vergeten dat arme landen die zelf geen energie produceren, de hardste klappen krijgen. Niet alleen wordt op hun eco nomieën door elke grote oor log per definitie een aanslag gepleegd, deze landen moeten ook rekening houden met mi lieurampen en misoogsten als gevolg van de massale olie- branden. Dan zijn er nog al die berooid teruggekeerde gastar beiders uit landen als India en Pakistan. Een bezuiniging op ontwikkelingssamenwerking komt me dan, om het diploma tiek te zeggen, ongerijmd voor". Collegebanken In de tijd dat Jan Pronk, de huidige minister van ontwik kelingssamenwerking, nog bij Tinbergen in de collegebanken zat, verdedigde de hoogleraar de stelling dat de westerse lan den hun bijdrage aan de ont wikkeling van de rest van de wereld zouden moeten verho gen tot ten minste twee pro cent van het bruto nationaal inkomen. Een zuiniger beleid zou neerkomen op 'pappen en nathouden' en nauwelijks lei den tot verbetering van de le vensstandaard in de allerarm ste landen. Twee procent, het lijkt een schijntje. Maar zo'n dertig jaar na dato ziet Tinbergen zijn ge lijk helaas bevestigd. Hij pakt een rapport van de Organisa tie voor Economische Ontwik keling en Samenwerking er nog eens bij en concludeert, al bladerend: „De industrielan den besteden tegenwoordig ge middeld nog geen vier-tiende procent van hun bruto inko men aan echte ontwikkelings hulp. Nederland slaat dan met een budget dat neerkomt op 1,2 procent van het nationaal inkomen geen slecht figuur. Maar het is en blijft te weinig. Met dit soort bedragen hebben de Afrikaanse landen geen perspectief om de komende honderd jaar uit de ellende te geraken". De hoogleraar hoopt dan ook dat zijn oud-leerling Jan Pronk zich fel zal verzetten te gen het voorstel van Lubbers om het Nederlandse budget op 0,7 procent van het nationaal inkomen te brengen. Daarbo ven, aldus de premier, zou nog een zeker bedrag kunnen wor den uitgegeven aan de opvang van asielzoekers en de onder steuning van de jonge Oosteu- ropese democratieën, maar dan is de koek op. Grens „Hulp aan Oost-Europa mag nooit met ontwikkelingsgeld gefinancierd worden", vindt Tinbergen. Hier ligt volgens hem een principiële grens: „Daar moet een apart fonds voor gecreëerd worden om de simpele reden dat investerin gen in Oost-Europa puur in ons eigen belang zijn. We kun nen er een afzetmarkt en een veilige omgeving mee creëren. Dan gaat het niet aan om de rekening bij de armste landen in de wereld neer te leggen. Ik hoop dat Pronk zich op dit punt hard opstelt, maar ik weet helaas niet zeker of hij het gevecht in het kabinet ook zal winnen". De bezuinigingswoede in het kader van de tussenbalans en de relatief geringe aandacht in de media voor de hongersnood in Afrika: het zijn allemaal signalen dat het rijke Westen zich misschien wat minder be trokken voelt bij de achterge bleven gebieden in de wereld, meent Tinbergen. „Het Afri kaanse continent lijkt verge ten en afgeschreven. We ma ken ons er pas weer druk over als tienduizenden asielzoekers West-Europa binnenstromen". De bezuinigingsvoorstellen van Lubbers kan Tinbergen daarom niet anders dan kort zichtig noemen. „Dat is helaas een eigenschap van alle men sen: kortzichtigheid. Ook het kabinet heeft daar blijkbaar last van. Het kost ons veel moeite in te zien dat miljoenen asielzoekers op onze achter deur zullen kloppen als wij de rest van de wereld blijven ver- BINNENLAND QtidwQowuvnt WOENSDAG 30 JANUARI 1991 P Tien vrouwelijke burgemeesters in één jaar benoemd Bas de Gaay Fortman Commandeur Voorzitter Steenkamp van de Eerste Kamer controleert of de koninklijke onderscheiding die Bas de Gaay Fortman van de PPR tijdens diens afscheid ten deel is gevallen wel goed zit. De scheidende senator werd benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje Nassau. Een paar weken voor zijn partij voorgoed opgaat in Groen Links verlaat hij de politiek. Als hoogleraar aan het Institute of Social Studies verblijft hij en kele maanden per jaar in Afri ka en Zuid-Amerika, waardoor het politieke werk erbij in schiet. FOTO: ANP ZAANSTAD De gemeente Zaanstad wil proefgemeente zijn voor een experiment waarbij de afvalstoffenheffing die gezinnen nu beta len, wordt vervangen door de betaling van een kiloprijs voor de daad werkelijk afgedankte rommel. Uiteindelijk moet dat er toe leiden dat de inwoners bewuster afval gaan scheiden en wellicht ook minder weggooien. Per huishouden moet een bedrag van 310 gulden worden gestoken in de aanschaf van nieuwe minicontainers voor gewoon en voor chemisch afval. Die wor den voorzien van een chip met gegevens van de eigenaar. De hoeveel heid afval .wordt automatisch gewogen tijdens het legen van de contai ners in de vuilnisauto. De bakken moeten wel kunnen worden afgeslo ten, om te voorkomen dat iemand anders dan de eigenaar er afval in gooit. In plaats van de 345 gulden afvalstoffenheffing die huishoudens in Zaanstad nu per jaar betalen, moet maandelijks een nog nader te bepalen kiloprijs worden afgerekend. DEN HAAG In een jaar tijd zijn in Nederlai in tien vrouwelijke burgemeesters benoemd. TT aantal is nu gestegen tot vijftig. Drs. mans werd gisteren op het ministerie van landse zaken in Den Haag als de beëdigd tot burgemeester van het Zuidholland jji Vianen. „Bij gelijke geschiktheid wordt de benoemd. Dat is nu staand rijksbeleid", aldus minister. Nederland telt 648 gemeenten. De med JT deling van de minister dat er landelijk gezien v< eu doende geschikt aanbod is om nog meer vrouwe! ,e( ke burgemeesters te benoemen, ontlokte commi jcj saris Patijn van Zuid-Holland de kritische kening dat in zijn provincie slechts één op de sollicitanten een vrouw is. Jan Tinbergen: „Als je het kennelijke gemak ziet waarmee rijk ui landen de Golfoorlog financieren, dan is het toch triest dat n alweer gesproken wordt over bezuinigingen op het ontwikke lingsbudget?" FOTO: ANI waarlozen. Nederland moet landen die meer geld uitgeve zich daarom bij de ontwikke- dan wij". lingshulp niet spiegelen aan de J middenmoot, maar aan die PAUL KOOPMA1 Bolkestein stoort zich aan onduidelijkheid tussenbalans (Vervolg van de voorpagina) DEN HAAG Het is nog steeds de bedoeling dat de besprekingen over de tus senbalans in het kabinet volgende week worden afgerond. VVD-fractielei- der Bolkestein zou dan zijn zin krijgen dat de tus senbalans ruim voor de Statenverkiezingen van 6 maart in de Tweede Ka mer kan worden behan deld. Bolkestein wond zich gisteren in de Kamer weer eens op BEZUINIGINGEN: Huurverhoging (vijf procent, hoger huurwaardeforfait, korting subsidies woningverbetering Overige subsidies Defensie Otwikkelingssamenwerking Afslanking/Verbetering efficiency rijksoverheid Aanpak fraude (belastigen) Sociale zekerheid (o.a. beperking ziektewet) Openbaar vervoer (extra verhoging tarieven en verbetering efficiency) -Ouderbijdrage studiekosten Totaal bezuinigingen LASTENVERZWARINGEN: over de grote onduidelijkheid die er volgens hem heerst over de gang van zaken rond de be zuinigingsoperatie. In zijn ogen doen er in de media de wildste plannen -en bedragen de ronde die dan later weer worden ontkend of ingeslikt. Dat neemt niet weg dat inmid dels een redelijk beeld is ont staan over de tussenbalans en hoe de bezuinigingen en lasten zullen worden verdeeld. In grote lijnen zal de rekening er als volgt gaan uitzien, waarbij genoemde bedragen nog enigs zins kunnen veranderen, om dat de ministerraad volgende week de definitieve bedragen vaststelt: 2,25 miljard 1,25 miljard 750 miljoen 600 miljoen 500 miljoen 500 miljoen 3,5 miljard 750 miljoen 200 miljoen 10,3 miljard Geen inflatiecorrectie belastingtabellen 1 miljard Minder aftrekposten 1 miljard Autorijden duurder 200 miljoen BTW-verhoging produkten (o.a. bloemen) 500 miljoen Verhoging accijns op tabak 100 miljoen Bedrijfsleven 500 miljoen Beperking rente-aftrek consumptieve kredieten 500 miljoen Totaal lastenverzwaringen 3,7 miljard Ginjaar mogelijk vervangen door Dian van Leeuwen DEN HAAG Binnen de VVD wordt gediscussieerd over de mogelijke opvolging van partijvoorzitter Ginjaar. Hoewel Ginjaar formeel nog tot 1992 kan aanblijven, gaan er stemmen op om hem van zijn 'troon' te stoten ten gunste Van Dian van Leeuwen. Van Leeuwen, echtgenote van de Zpetermeerse VVD-burge- nteester Luigi van Leeuwen eh jarenlang voorzitter van de Etnancipatieraad geweest, staat bekend als een efficiënt bestuurder. Volgens een deel van de VVD-achterban zou zij het veel beter doen dan Gin jaar, wiens iihago is geschon den door de vele ruzies die de VVD de afgelopen jaren heeft uitgevochten. Actie tegen advertenties draagmoeders DEN HAAG Minister Hirsch Ballin van justitie gaat bij uitgeverijen van kranten en tijdschriften na of zij bereid zijn tot het maken van vrijwil lige afspraken over het niet plaatsen van advertenties waarin vrouwen zich aanbie den als draagmoeder of waarin gezocht wordt naar draagmoe ders. Hirsch Ballin antwoordt dit op vragen van de Tweede- Kamerleden Terpstra en Kort hals van de VVD over een dergelijke onlangs geplaatste advertentie. Bij de Tweede Kamer ligt momenteel een wetsvoorstel tegen het com mercieel draagmoederschap te wachten op behandeling. Wintermode door kleur bepaald AMSTERDAM -r- Worden de winkeletalages langzamerhand omgebouwd in lente-sfeer, de meeste detaillisten buigen zich nu al over het probleem wat zij voor hun herfst- en winter collectie 1991 moeten inkopen. Om hen daarbij te helpen gaf de Inkoopcombinatie Neder land gistermiddag een fashion impression. Het gebruik van veel kleur springt er de komende winter uit. De inkoopcombinatie stelt ieder seizoen voor de leden een kleurkaart samen. 'Een wereld van kleuren' is de in valshoek, en deze wereld wordt in vijf sferen verdeeld. Het nieuwst is de groep geel/ bruinen, die door de kale kale, dorre binnenlanden van Tur kije is geïnspireerd. De mas saal naar de show gekomen detaillisten hadden met deze kleuren duidelijk moeite. Meer succes hadden de rood tin ten, waarvoor het bergstaatje Ne pal de inspiratiebron vormde. Aubergine, fuchsia, lila, fraise kunnen met elkaar, maar ook met kleuren uit andere groe pen gecombineerd worden. Het Alaska-thema laat lichte (wolwit) en donkere (antra- ciet-grijs) kleuren zien die met poederachtige pastels worden aangevuld. Het Finland-thema vertaalt de koele kleuren van de bossen, wouden en meren in ijsblauwe, marine, smaragd en petrolgetinte kleding. Com pleet anders is Rainbow. Pitti ge, felle kleuren trekken sa men met zwart en wit de aan dacht. Metalliseren Langzamerhand rukken ge metalliseerde stoffen en stof fen met cellofaancoatings op in de mode. Het doorstikken van stoffen, een trend die dit voorjaar wordt ingezet, wordt ook in de komende winter vol op toegepast. De capuchon krijgt een bijna groteske afme ting. Onder de blazer wordt geen blouse meer gedragen, maar een coltruitje of een een voudig t-shirt. Ook bij de heren komt de coltrui onder Gebreide jaquards in zwart-wit worden misschien een van de toppers van het komende winterseizoen. Het model komt uit de collectie van Marianne David. een colbert terug. De colberts zelf worden Iets korter, blijven echter double-breasted. De rokken zijn óf vrij kort en strak, of lang en wijd. Ze wor den gecombineerd met hele hoge pumps of juist hele platte schoenen. Als mode-detail zijn zilver- en goudkleurige ritsen en sieraden belangrijk. Bij de Inkoopcombinatie Ne derland zijn 550 detaillisten aangesloten, waaronder veel dames- en hererimodespeciaal- zaken. De leden kopen geza menlijk kleding, accessoires, stoffen, woningtextiel en meu belen in. EINDHOVEN Zes mensen in Eindhoven en omgeving gaan door het leven met een unieke bloedgroep. Dat heeft het laboratorium van het Eindhovense Catharina-zie- kenhuis bij toeval ontdekt. Het is de „Hofman-bloedgroep" die onlangs is erkend door de werkgroep van de Internatio nal Society of Bloodtransfu- sion. De bloedgroep is vier jaar geleden ontdekt bij baby van de familie Hofman. Voor zo ver nu bekend stroomt slechts bij de baby, een broertje, de vader, de opa en een tante en een oom het Hofman-bloed door de aderen, maar het is niet uitgesloten dat er meer mensen zijn met de unieke bloedgroep. De familieleden lopen overigens geen gevaar bij bloedtransfusies. Zij kun nen bloed ontvangen van nor male donoren. Bloed geven aan elkaar kan wel risico's op leveren. Het inmiddels vierja rige kind is gezond. DEN HAAG Als er nu ver kiezingen voor de Tweede Ka mer zouden worden gehouden, zou de PvdA in zeteltal terug gaan van 49 naar 41 zetels. D66 zou flinke winst boeken met een stijging van 12 naar 18 zetels en ook het CDA blijft in terview uit Amsterdam. De de lift met een stijging van 54 VVD staat op een licht verlies naar 57 zetels. met en daling van 22 naar 20 Dat blijkt uit een onderzoek zetels, terwijl Groen Links naar de politieke voorkeuren met een zetel winst op 7 ka- van de Nederlandse kiezers merleden terecht zou komen, door het onderzoeksbureau In- Onderzoeker De Hond zegt dat de huidige uitslag voor de PvdA altijd nog ongeveer 2 procent beter is dan het diep tepunt van eind vorig jaar. Ook blijkt uit de onderzoeks gegevens dat het standpunt van de PvdA over de Golfoor log geen extra schade heeft toegebracht. Het vertrouwen van de kiezers in de regering heeft sinds het uitbreken van de Golfoorlog volgens De Hond een opmerkelijke stij ging ondergaan. ARBEIDSONGESCHIKTEN IN TEGENAANVAL DEN HAAG De wao'ers, over wie de afge lopen maanden veelvuldig is geschreven en gepraat, hebben er schoon genoeg van. Keer op keer hebben zij te horen gekregen dat het grote aantal arbeids ongeschikten in Neder land (ruim 800.000) de pest voor de samenleving is. Onder het motto „de simulant, hij profiteert riant!" werden zij ervan beticht niet te willen werken. Het kabinet wil 3,5 miljard gulden bezuinigen op de sociale zekerheid waarvan het merendeel moet worden gevonden in de wao en de ziektewet. Voor de wao'ers re denen genoeg de tegenaanval in te zetten en een einde te maken aan de „laffe kwelling" waaronder zij menen te liiden. Het probleem is dat 'de ar beidsongeschikte niet bestaat. Er zijn er inderdaad bij die het wel best vinden en met zwart werk een riant inkomen heb ben. Maar volgens het Lande lijk Samenwerkingsverband Regionale Platforms Arbeids ongeschiktenorganisaties klopt de beeldvorming niet. „Zestig tot zeventig procent van de wao'ers leeft op het mini mum", stelt Jan Schrauwen namens het samenwerkings verband vast. Volgens Schrauwen zit het als- volgt in elkaar: arbeidsonge schikten zijn ontregeld door ziekte of handicaps. Zij zijn daardoor afhankelijk van een uitkering. Dat houdt automa tisch in dat zij onderhevig zijn aan uiterst moeilijke wet- en regelgeving en bureaucratie. Zonder medische voorzienin gen kunnen velen niet. „Wie in zo'n situatie verkeert en zich telkens bestookt weet met een niet aflatende stroom poli tiek en publicitair geweld wordt feitelijk voortdurend op laffe wijze gekweld", aldus Schrauwen. „Wij willen dat er een einde komt aan het over elkaar heen buitelen van auto riteiten en deskundologen met nóg hardere waarheden en nóg flinkere oplossingen". Misverstanden Dat is gemakkelijk gezegd, maar wat moet er dan gebeu ren? Schrauwens samenwer kingsverband heeft daartoe vandaag in Den Haag het 'wao volumedossier' gepresenteerd. Daarin worden enerzijds mis verstanden over de wao opge helderd en anderzijds oplossin gen aangeboden om de wao'ers uit de misère te halen. Eerst de misverstanden. „Het gekrakeel over de onbetaal baarheid van de wao neemt de laatste jaren voortdurend toe", aldus het samenwerkingsver band. „En dat terwijl de uitga ven zijn gedaald. In 1983 sou peerde de wao nog 4,9 procent van het nationaal inkomen op; vorig jaar was dat 4,1 procent". Daarnaast wordt volgens Schrauwen en de zijnen in de publiciteit geregeld gewag ge maakt van de „riante wao-uit- kering". „Daarbij wordt eraan voorbij gegaan dat die uitke ring al is gekort van tachtig naar zeventig procent van het laatstverdiende loon", aldus Schrauwen. „Er is al helemaal geen aandacht voor het feit dat maar een beperkt aantal wao'ers werkelijk zeventig procent ontvangt. Doordat de uitkeringen de afgelopen jaren niet met de lonen zijn meege groeid, zijn de bedragen vaak zestig procent of lager dan de actuele salarissen". Een voor beeld: uit onderzoek van het samenwerkingsverband blijkt dat een volledig arbeidsonge- „Aan hoogste produktiviteit hangt een prijskaartje" schikte metselaar vorig jaar slechts 56 procent ving van het loon dat zijn. gezonde 'maat' verdiende. Ook hekelt Schrauwen de ver gelijking die steeds met het buitenland wordt gemaakt. El ders zou de problematiek veel geringer zijn, is een veelge hoorde opmerking. Schrau wen: „Volgens sommigen is Nederland veel 'arbeidsonge schikter' dan andere landen. Maar het ligt er aan hoe je de optelsom maakt. In enkele van die landen ligt de pensioen leeftijd op zestig jaar, ofwel vijf jaar lager dan bij ons. Als je dat in Nederland doet, ben je in één klap van zo'n 200.000 wao'ers af! Is Nederland dan opeens een stuk gezonder? Dan een ander punt. Over heid, werkgevers en werkne mers kiezen systematisch voor een zo hoog mogelijke arbeids- produktiviteit. Dat is ook ge lukt, we hebben de hoogste in Europa. Maar daar hangt een prijskaartje aan: het lozen van alle werknemers die niet topfit zijn". Positief Genoeg nu over de misver standen. Wat heeft het samen werkingsverband te bieden dat nog niet in alle politieke en sociaal-economische discus sies is besproken? „Een posi tief volumebeleid", aldus Schrauwen. „Daarmee bedoe- len we dat er eens werkelijk moet worden begonnen aan dt I verbetering van de positie van de wao'ers. Tot nog toe word vooral gedacht aan macro-op lossingen, maar wij gaan ui van de basis, het micro-niveai dus". Dat klinkt goed, maar hof moet dat in de praktijk? Vol gens het samenwerkingsver band moet worden begonnen met het smeden van 'social* verbanden' voor wao'ers zoda die niet langer in hun eentji tegenover allerlei organen ei instanties staan. Ook is een verbeterde informatievoorzie- ning over rechten en plichten essentieel. Een belangrijke roi in dit verband is weggelegd voor de Gemeenschappelijk* Medische Dienst (GMD) du volgens Schrauwen het voor touw dient te nemen, zodal versnippering over allerlei in stanties wordt tegengegaan. De grote kracht dient te zitten in het weer aan de slag helpen van wao'ers die niet tot 'le venslang' hoeven te zijn ver oordeeld. „Mensen moeten hei recht krijgen om uit te probe ren of ze weer aan de slag kunnen komen", aldus Schrauwen. „Daarbij hoeft het niet om massale programma's te gaan. Veel beter zijn klein schalige acties die van 'onder op' worden gestart. In Utrecht hebben we een beroepsoriën tatiecursus gehad met negen deelnemers. Zeven daarvan hebben inmiddels een baan. Dat zijn geen schokkende aan tallen, maar het is een begin Bovendien verdien je het op termijn terug als het aantal uitkeringen daalt". Kans krijgen Het samenwerkingsverband wil dat wao'ers de kans krij gen via onbetaald werk aan een baan te komen. „Het be leid moet zijn gebaseerd op ei gen keuzen en stappen van de wao'ers. Tussen de wao'er en de GMD moet dan een 'bele-i geidingsovereenkomst' worden gesloten". Op die manier komt de wao'er niet zo gauw alleen •te staan, is de achterliggende filosofie, en wëet hij waar hij] zich aan heeft te houden. Ook de werkgevers blijven in de ogen van de wao-platforms niet buiten schot: zij moeten zwaar (in de portemonnee) worden gestraft als zij weige ren een bepaald percentage wao'ers in dienst te hebben. Het voordeel van al deze pun ten is dat er relatief weinig geld mee is gemoeid, meent Schrauwen: „Wij gaan bezui nigingen niet uit de weg. Maar het kabinet begint aan de ver keerde kant door de financiën centraal te stellen. Veel wao'ers zijn ontzettend bang Niet zozeer om te worden 'ge pakt' maar om voor de zoveel ste keer de schuld te krijgen van de wao-problematiek". ROB SEBES

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 6