Hoe netjes kan Golfoorlog blijven?
„Iraakse krijgsgevangenen
hebben het hier (te) goed"
EeicLeSouoant
BRITTEN BOOS OVER 'LUXE-BEHANDELING':
Irak: krijgsgevangenen
gewond na luchtaanval
Ontspannen Saddam overtuigd van winst
pLFOORLOG
DINSDAG 29 JANUARI 1991 PAGINA 3
ik weet niets van
^rmiste tv-ploeg
JHDAD Irak zegt niets te
van de cameraploeg van de
>rikaanse omroep CBS die
21 januari in het frontgebied
Golf wordt vermist. CBS
1de gisteren van een hoge
lische functionaris te hebben
3Jomen, dat een Iraakse deser-
vier buitenlanders, mogelijk
ier leden van de CBS-ploeg,
ak gevangen genomen had
tj worden. Maar de correspon-
van de Amerikaanse nieuws-
Jer CNN in Baghdad ver
arde dat de Iraakse autoritei-
hadden verzekerd, dat zij
niet vasthouden en
i enkele informatie over het
fan de Amerikanen hebben.
Iran protesteert bij Baghdad
over vliegtuigen
TEHERAN De Iraanse ambassadeur bij de Ver
enigde Naties heeft verklaard dat zijn land bij
Baghdad heeft geprotesteerd tegen de landing van
Iraakse vliegtuigen in Iran. Teheran neemt for
meel een neutraal standpunt in de Golfoorlog in.
Ambassadeur Kamal Kharrazi zei in een vraagge
sprek met de Iraanse radio dat hij secretaris-gene
raal Javier Perez de Cuellar heeft medegedeeld
dat Iran de toestellen in beslag neemt tot het ein
de van het conflict. Militaire zegslieden in Londen
zeggen dat bijna 100 vliegtuigbemanningen met
hun toestellen hun toevlucht hebben gezocht in
het buurland. Of zij dat doen om aan de over
macht van de westerse luchtmacht te ontkomen of
dat zij deserteren is nog altijd niet duidelijk. Wes
terse militaire waarnemers zetten vraagtekens bij
de mogelijkheid dat de piloten zijn overgelopen.
Het grote aantal vliegtuigen dat in zo'n korte tijd
zijn toevlucht heeft gezocht in Iran wijst er op dat
het niet gaat om deserties, zo menen zij.
K./W
Grens open
Duizenden mensen die in Irak vastzaten, stelden zich giste
ren weer hoopvol in lange rijen op bij de Jordaanse grens,
nadat Irak deze weer had geopend. foto: ap
V-raad tegen
openbaar debat
NEW YORK Een meerder
heid van de Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties heeft
zich gisteravond uitgesproken
tegen een openbaar debat over
de Golfoorlog. Het overleg ach
ter gesloten deuren gaat daaren
tegen gewoon door. Tot het
openbaar debat van de Raad
was opgeroepen door Algerije,
Libië, Mauritanië, Marokko,
Tunesië, Sudan en Jordanië, ge
steund door Yemen en Cuba.
Cuba heeft gedreigd de komen
de informele bijeenkomsten van
de Raad te boycotten. De Raad
komt pas weer formeel bijeen
als er zicht bestaat op de Iraakse
terugtrekking uit Kuwayt.
Syrië tegen
conferentie
alle kwesties
DAMASCUS Syrië is tegen een
internationale conferentie waarop
gelijktijdig alle kwesties die in het
Midden-Oosten spelen aan de orde
komen, zo heeft minister van
voorlichting, Mohammad Salmane,
verklaard. „Syrië is voor het bij
eenroepen van een internationale
vredesconferentie in het Midden-
Oosten over een duurzame, even
wichtige regeling voor het Israë-
lisch-Palestijnse conflict, geba
seerd op de resoluties van de Vere
nigde Naties. Maar het is tegen een
conferentie over alle problemen in
het gebied waartussen onderling
geen verband bestaat".
Britten vragen EG
meer geld
BRUSSEL De Britse regering vindt
dat ze een onevenredig groot en vooral
kostbaar aandeel heeft in de Golfoor
log. Daarom heeft minister van finan
ciën Norman Lamont zijn EG-collega's
gisteren om financiële bijstand ge
vraagd. Volgens Lamont levert het
Verenigd Koninkrijk grote inspannin
gen in de Golfoorlog en plukt Europa
daarvan de vruchten zodra het conflict
is beëindigd. Hoewel Lamont tijdens
het overleg van de EG-ministers van
financiën te Brussel geen bedragen
noemde, liet Londen weten dat het
voor de oorlog al meer dan een miljard
pond heeft uitgegeven. De ministers
kwamen gisteren tot de conclusie dat
het Britse hulpverzoek serieus moet
worden besproken.
-)la-masker
Pte gasmaskers zijn niet te koop in Bahrayn, reden voor stu
ften in de hoofdstad Manama'the zelf iets in elkaar te knutse
len blikje cola en een plastic gezichtsbedekking moeten de
ervan tijdens een aanval met gifgas voldoende tijd geven
binnen te vluchten. foto: ap
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON Naar
mate de Golfoorlog langer
duurt en de geallieerde
aanvallen minder effec
tief blijken, stijgt ook het
aantal berichten over bur
gerslachtoffers en verniel
de niet-militaire objecten
in Irak. Dorpen liggen
plat, moskeeën in puin en
een vluchtelingenkara-
vaan is vanuit de lucht
aangevallen.
Zijn het de voortekenen van
een 'gewone' vuile oorlog,
waarin het zoals in de
Tweede Wereldoorlog, in Viet
nam en in bijna alle andere
oorlogen ten slotte wemel
de van de burgerslachtoffers?
Of kunnen de geallieerden de
bedoeling volhouden om met
chirurgische precisie alleen de
militaire doelen naast en tus
sen bevolkingsconcentraties te
treffen?
President Bush verklaarde
ook gisteren nog dat de Ame
rikaanse en andere piloten
hun uiterste best doen om
„clean" te werk te gaan en de
burgers van Irak („met wie
wij immers geen conflict heb
ben") te sparen. Maar het be
gin van verzet binnen de
Amerikaanse krijgsmacht te
gen al te scrupuleus optreden
was een dag eerder te horen in
de verzuchting van generaal
Schwarzkopf, dat geallieerde
piloten hun leven extra in ge
vaar brengen door deze nette
oorlogvoering.
Tweede Vietnam
President Bush blijft het Ame
rikaanse volk voorhouden dat
de Golfoorlog geen tweede
Vietnam wordt, omdat destijds
in Vietnam het Amerikaanse
leger door gebrek aan politie
ke steun en financiering
„moest vechten met een arm
op de rug gebonden". „Maar in
wezen hebben we nu ook een
arm op de rug gebonden door
onszelf te verplichten tot een
schone oorlog", zegt in Was
hington John Blodgett, ver
bonden aan het Instituut voor
Internationale Strategische
Studies, CSIS.
„Ik ben groot voorstander van
dit militaire beleid, maar de
vraag is of we het vol kunnen
houden, met name als Irak
voortgaat met terroristische
oorlogvoering of als Saddam
een militaire slag van beteke
nis weet te slaan', aldus Blod
gett.
Hij en andere Amerikaanse
experts voorzien toenemende
druk op president Bush om
grover geweld te gaan gebrui
ken als bijvoorbeeld nieuwe
olielozingen in de Golf volgen,
een Amerikaans vliegtuig
wordt gekaapt of een oorlogs
schip tot zinken wordt ge
bracht waardoor het aantal
Steeds meer bommen op civiele doelen
BAGHDAD Er komen steeds meer berichten van oog
getuigen over massale bombardementen op steden en ci
viele doelen in Irak. Zij zeggen dat de verklaring van de
geallieerden dat uitsluitend precisie-bombardementen
worden uitgevoerd op militaire doelen een fabel is en dat
ook de burgerbevolking op grote schaal wordt gebombar
deerd. De zender van de Kurdische oppositie in Irak
meldde dat de geallieerde luchtmacht in het noorden al
les verwoestende bombardementen heeft uitgevoerd, die
een zware tol hebben geëist onder zowel burgers als mili
tairen. Volgens het Iraanse persbureau IRNA zijn de
grensssteden Badra en Zorbatiya grotendeels verwoest.
Amerikaanse gesneuvelden
plotseling hoog zou oplopen.
Zeker in Amerika zal die roep
om zwaarder en minder selec
tief geweld groeien zodra Sad
dam Husayn daadwerkelijk
een chemisch wapen zou ge
bruiken, of dat nu tegen Israël
is of tegen Amerikaanse troe
pen in Saudi-Arabië. Maar of
die druk ook zal resulteren in
een politiek besluit tot grover
tegengeweld is toch zeer de
vraag.
„Ook Amerika beschikt over
chemische wapens, die boven
dien nog heel wat verfijnder
zijn dan die van Irak. Maar wij
beschouwen gas als een ille
gaal wapen en er zal een enor
me politieke drempel zijn om
ook van onze kant dat wapen
in te zetten. Bovendien zouden
chemische wapens vooral in
het Kuwaytse theater moeten
worden gebruikt en heeft
Amerika de bevolking van
Kuwayt te ontzien. Het is een
klein land, de Kuwayti's zijn
onze vrienden en we moeten
ontzettend voorzichtig zijn met
onze strijdmethoden', aldus
Blodgett.
Hij ziet wel een mogelijkheid
dat in reactie op een Iraakse
gasaanval Iraakse steden ge
bombardeerd zullen gaan wor
den. „Maar niet dan nadat wij
de bevolking van bijvoorbeeld
Basra of Baghdad hebben aan
geraden de stad te ontvluch
ten".
Het feit dat het gewone leven
in Baghdad de laatste dagen
weer enigszins zijn gewone
loop neemt, dank zij de over
tuiging van de bevolking dat
de geallieerden de stad zelf
tóch niet zullen bombarderen,
zet kwaad bloed bij sommige
Amerikaanse opiniemakers.
Columnist en ex-lid van Ro
nald Reagans Witte Huisstaf
Patrick Buchanan meent dat
de VS zichzelf, ook in militair
opzicht, te kort doen door het
maatschappelijke, bestuurlijke
en militaire hart van Irak
goeddeels ongemoeid te laten.
De vijand zou zich dank zij die
luxe kunnen reorganiseren en
het herstel van bombarde-
mentsschade vanuit Baghdad
organiseren.
Officiële beleid
Een andere beperking die de
VS mogelijk parten speelt is
het officiële beleid van Was
hington, gisteren door presi
dent Bush nog eens herhaald,
dat Amerika „niet uit is op de
destructie van Irak, omdat een
vernietigd Irak prooi kan wor
den van agressie van andere
landen". Dat beleid vraagt om
een zekere militaire terughou
dendheid die in de toekomst,
bij blijvend Iraaks verzet, wel
licht niet kan worden gehand
haafd.
Nog een militaire remming die
mogelijk zal verdwijnen ligt in
de VN-resoluties, die alleen de
bevrijding van Kuwayt toe
staan, maar niet instemmen
met een eventueel militair
noodzakelijke bezetting van
(een groot deel van) Irak Zo'n
bezetting zou kunnen voorko
men dat Irak doorvecht met
raketten en vliegtuigen als
Kuwayt is veroverd.
Inname van Iraks grondgebied
zou ook noodzakelijk kunnen
worden alvorens Iraks troepen
in Kuwayt zelf worden aange
vallen. Niet alleen zullen Ara
bische geallieerden niet mee
doen aan grondacties in Irak,
de politieke westers-Arabische
coalitie kan gemakkelijk bre
ken als Amerikanen een
grootscheepse invasie en be
zetting van Irak aangaan.
Ook de vlucht van een groot
deel van de Iraakse lucht
macht naar Iran vormt een
potentiële militaire bedreiging
van de geallieerde troepen en
van Israël. En geruchten dat
sommige militaire kringen in
de Sovjetunie bevoorradings-
vluchten naar Irak organise
ren, verontrusten het Witte
Huis en het Pentagon even
zeer.
Haast
Al die zorgen pleiten er in we
zen voor haast te maken met
de militaire luchtoperatie te
gen Irak. Waar die operatie
nog steeds tot doel heeft een
bloedige grondoorlog om Ku
wayt overbodig te maken, is
het bijna ondenkbaar dat
Amerika en haar bondgenoten
trouw zullen blijven aan de
militaire tactiek van de preci
sie en de slimme wapens. „Hoe
langer het duurt, hoe ruiger
het wordt", aldus John Blod
gett. En hoe ruiger het militair
wordt, hoe krachtiger ook de
politieke oppositie binnen de
VS tegen de oorlog zal wor
den.
lie
pnadeklap
£ior bedreigde
iersoorten
van de voorpagina)
jjlECHT De olievervui-
j in de Perzische Golf kan
-en tot uitsterving van veel
al bedreigde diersoorten,
de directeur van het
Jeld Natuur Fonds (WNF),
Toldhek.
de oppervlakte levert de
gevaar op voor onder meer
jcroeskoppelikaan en de So-
|a-^alscholver. Als de olie
t d'e bodem van de zee
pt, dan zal schade optreden
de uitgestrekte zeegrasvel-
waar de zeekoe, de karet-
jldpad en de soepschildpad
*1 voedsel zoeken. Ook drie
1 (ijnensoorten worden in hun
bedreigd.
egens de WNF-directeur is
Kans groot dat de olielozin-
'in het gebied onherstelbare
ide zullen aanrichten. Het
er in de Golf ververst zich-
slechts eens in de tweehon-
3 jaar, waardoor de vervui-
zich ophoopt. Bovendien is
bleken dat bij olierampen in
jlestijd slechts tien procent
de verontreiniging kan
^den opgeruimd. De oorlogs-
r.ptie maakt een opruimope-
ep vanzelfsprekend nog veel
ariilijker.
;(jolie die in de Golf is ge-
[(jomd is van een lichte soort
jjal dus relatief snel verdam-
10 Daar staat tegenover dat
olie giftiger is darf zwaar-
tó oliesoorten. Gisteravond
apstigde Washington nog
isp dat de oliestroom uit de
ïvaytse olieterminal in de
zische Golf nagenoeg tot
itand is gebracht.
I ministerie van verkeer en
erstaat van Nederland heeft
fli-Arabië tien veegarmen
Hbeschikking gesteld voor
"Ibestrijden van de olieramp.
(veegarmen, die op schepen
ionteerd moeten worden,
Inen direct overgevlogen
!den. Of het aanbod wordt
tcepteerd is nog niet be-
d. maar de regering van
di-Arabië heeft al grote
Irdering uitgesproken voor
(Nederlandse aanbod.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De eerste 35
Iraakse krijgsgevangenen
in Engeland zijn sedert af
gelopen weekeinde onder
gebracht in een zwaar be
waakt kamp te Rollestone,
op de Salisbury Plain van
het graafschap Wiltshire.
De Britten zijn boos om
dat deze Irakezen stukken
beter worden behandeld
dan gevangen gemaakte
Britse piloten in Irak".
Het kamp voor krijgsgevange
nen van Rollestone is voorzien
van sportvelden, een biblio
theek en een gloednieuw gym
nasium. De gevangenen krij
gen 10 pond per week zakgeld
voor lichte arbeid. Er is nog
geen winkel in het kamp,
maar die komt later wel. De
kleren van de krijgsgevange
nen worden gratis gewassen.
Ze krijgen moslim-eten dat be
reid wordt naar hun smaak.
Een islamitische priester ver
zorgt kerkelijke diensten. Het
kamp wordt bewaakt door sol
daten met machinegeweren,
die postvatten op uitkijktorens.
Hun uitrusting bestaat verder
uit zoek- en spreidlichten, si
renes, revolvers en andere wa
pens. Er is ook prikkeldraad
versperring.
Het ministerie van defensie
vindt dat de Iraakse krijgsge
vangenen worden behandeld
zoals het hoort. Een woord
voerder: „Dit zijn geen misda-,
digers. Deze krijgsgevangenen
zijn militairen die wij hebben
BAGHDAD Gevangen genomen geallieerde pi
loten zijn in Irak gewond geraakt na luchtaanvallen
van de multinationale strijdmacht, zo heeft de
Iraakse radiozender Radio Baghdad bekendge
maakt.
De Iraakse autoriteiten lieten vorige week weten
dat geallieerde krijgsgevangenen zouden worden
overgebracht naar strategische posities om als een
menselijk schild te fungeren tegen luchtaanvallen.
Westerse regeringen veroordeelden deze maatregel
als een oorlogsmisdaad. Radio Baghdad zei niet
waar de piloten gewond zijn geraakt.
opgepakt voor de duur van de
Golfoorlog. Op die manier
wordt voorkomen dat zij nog
een rol spelen in de vijande
lijkheden. Zij hebben recht op
een fatsoenlijke behandeling
in overeenkomst met de Con
ventie van
Genève".
WO II
Rollestone was tijdens de
Tweede Wereldoorlog al een
kamp voor krijgsgevangenen.
Volgens defensie konden de
Duitsers en Italianen die daar
opgesloten zaten sigaretten en
lectuur kopen. Maar de bewo
ners van het naburige dorp
denken er anders over. Zij ha
ten de Irakezen (daar hebben
de Britse pulpbladen voor ge-
De eerste Iraakse krijgsgevan
genen zijn militaire studenten
die door de Britse immigratie
diensten werden overgeleverd
aan het ministerie van defen
sie. Alle niet-militaire geïnter
neerden zijn van de Penton-
ville-gevangenis in Noord-
Londen overgebracht naar de
gevangenis van Full Sutton bij
York in Noord-Engeland. Vijf
tig Irakezen en Palestijnen zit
ten daar opgesloten in indivi
duele cellen. Zij hebben
toegang tot tv- en andere re
creatiekamers. De politieke
gedetineerden mogen ook de
keukens betreden en worden
doorlopend afzijdig gehouden
van de andere gevangenen. In
de gevangenis van Holloway
in Noordlonden zit de enige
Iraakse vrouw die door de
Britten in verzekerde bewa
ring wordt gehouden. Zij is
moederziel alleen onderge
bracht in een afgezonderde cel
Geen oorlog
De Britten houden deze Iraka-
zen gevangen ondanks het feit
dat Groot-Brittannië en Irak
zich niet officieel in staat van
oorlog bevinden. Op grond
van oude verordeningen, die
normaal enkel van toepassing
zijn in echte oorlogsomstandig
heden, worden diverse Iraakse
burgers niet alleen beroofd
van hun vrijheid maar ook
van hun broodwinning.
De geïnterneerden in de ge
vangenis van Full Sutton en
Holloway ontvangen niet eens
de wekelijkse 10 pond die de
Iraakse krijgsgevangenen van
Rollestone wel krijgen, omdat
deze laatsten militairen zijn.
Hoewel in bepaalde Britse
kringen wordt geprotesteerd
tegen de onheuse behandeling
van dergelijke buitenlanders,
doet de overheid ermee wat ze
wil.
Eind vorige week werden nog
drie Irakezen vrijgelaten na
dat een speciaal tribunaal de
minister van binnenlandse za
ken en justitie, Kenneth Ba
ker, had gevraagd hun bevel
tot internering weer in te
trekken. Een van de drie, een
Iraakse journalist die al jaren
in Engeland woont en ge
trouwd is met een Engelse,
werd onvoorwaardelijk in vrij
heid gesteld. De andere twee
worden gedeporteerd naar
Jordanië.
ISPER EN HOBBES
door bill waterson
(Vervolg van voorpagina)
BAGHDAD CNN-corres
pondent Peter Arnett zei dat
Saddam Husayn ogenschijnlijk
ontspannen was tijdens het
vraaggesprek. Arnett deed via
de satelliet telefonisch verslag
van het interview. Het uitzen
den van het interview zelf luk
te gisteren niet, maar zou mo
gelijk vanmiddag op de televi
sie worden vertoond.
De president is slechts driemaal
in het openbaar verschenen
sinds de oorlog op 17 januari
uitbrak. Het was voor het eerst
dat hij sindsdien sprak met een
westerse journalist.
Op de vraag hoe hij tegenover
de Iraakse vliegtuigen staat die
naar Iran zijn gevlogen, zei
Saddam dat zowel Baghdad als
Teheran de oorlog ziet als een
strijd tussen het geloof en de
ongelovige. Op de vraag of de
naar Iran uitgeweken Iraakse
vliegtuigen nog steeds inzet
baar zijn in de oorlog, ant
woordde Saddam dat hij een
besluit van Iran daarover zou
respecteren.
Gewezen op het lot van de ge
vangen genomen westerse pilo
ten die als menselijk schild
worden vastgehouden in Irak,
zei Saddam dat in het Westen
Iraakse studenten ten onrechte
zijn opgesloten sinds de oorlog
uitbrak. Arnett zei dat Saddam
hem had verteld te bidden op
dat er niet veel bloed zal vloei
en, maar ook ervan overtuigd
te zijn dat hij de oorlog zal win
nen.
Irak ondernam gisteravond zijn
zevende raketaanval op Israël,
waarbij ten minste één Scud op
de grond is beland. Er werden
geen slachtoffers gemeld.
Functionarissen meldden dat
stukken van een Scud-raket op
Arabische dorpen op de bezette
Westelijke oever van de Jor-
daan waren gevallen. Ook Sau-
di-Arabie kwam gisteravond
weer onder vuur. Patriot-ra
ketten wisten één inkomende
Scud onschadelijk te maken. Er
vielen daarbij brokstukken op
een tuinbouwcomplex, waar
door enkele kassen met toma
ten en komkommers vernield
werden. Slachtoffers vielen er
niet.
De VS verloren gisteren weer
een vliegtuig, een Harrier van
de marine. De Britse lucht
macht kreeg versterking van
een eerste contingent Bucca-
neer-bommenwerpers.
