Victor Hugo op de tonen
van een moderne opera
89,-
99,-
Portret
van
Stalin
Duo Pronk en
Van Odenhoven
maakt indruk
öo;
KUNST/RTV
£cicLe6ou/umt
DONDERDAG 24 JANUARI 1991 PAGIlj;
PIA DOUWES SPEELT FANTINE IN 'LES MISERABLES'
AALSMEER Ze zijn
nog maar veertien dagen
bezig, de spelers die vanaf
28 februari zeven dagen
per week, vijf maanden
lang het podium van thea
ter Carré bevolken in de
musical 'Les Misérables'.
In producent Van den En-
de's tv-studio in Aalsmeer
is een zaal geheel vrijge
maakt voor de repetities
van de musical, waarvoor
nu al meer dan 140.000
kaarten zijn verkocht.
Pia Douwes begint er nu lang
zamerhand een beetje in te ko
men. De 26-jarige Amsterdam
se speelt in het op de gelijkna
mige roman van Victor Hugo
gebaseerde stuk de rol van
Fantine, slachtoffer van die
klassenmaatschappij waarte
gen Hugo in woord en gebaar
ten strijde trok. En die hij
haarfijn tekende in een roman
die zoveel jaar na dato nog
steeds een schokkend en mee
levend beeld geeft van het
Frankrijk van vóór de bestor
ming van de Bastille.
De makers van 'Les Miséra
bles' als musical hebben dat
beeld in tact gelaten, met
inachtneming van theaterwet-
ten die voorschrijven dat dra
ma, heroïek en ontroering
voorwaarden zijn voor succes.
Wie 'Les Miserables' ziet
wordt meegesleept door het
drama in het verhaal rond
hoofdpersoon Jean Valjean,
door de muziek ep de enscene
ring. Dat vindt ook Pia, die al
een fan was van de musical
nog voordat ze de rol kreeg in
de Nederlandse uitvoering. „Ik
heb de voorstelling zeven keer
gezien, een keer in Londen, de
eerste opvoering, vier keer in
Wenen, waar ik toen zelf in
een andere musical stond, een
keer op Broadway en een keer
in Washington. En altijd deed
ie me weer iets. Het is echt
een ijzersterke musical".
Voorkeur
Pia is een van de weinige Ne
derlanders die 'het brood
hoofdzakelijk verdient met op
tredens in musicals, en dan
nog voor een groot deel in het
buitenland. In Wenen stond zij
op de planken in de musicals
'Little shop of horrors', 'Cats',
'Tanz auf dem Vulkan' en 'It
takes two'. In Nederland kreeg
zij meer bekendheid als Maria
in 'The West Side Story' bij
het Koninklijk Ballet van
Vlaanderen, en als Grizebella
in 'Cats'. En nu dan 'Les Misé
rables' Vanwaar die zeker
naar Nederlandse begrippen
tamelijk opmerkelijke voor
keur voor musicals? Pia: „Ik
ben zangers en danseres. Musi
cal is het genre bij uitstek dat
de mogelijkheid biedt die twee
facetten te combineren. Ik ben
altijd een musicalfan geweest,
vooral ook van de oude film
musicals uit de veertiger en
vijftiger jaren: die perfectie in
dans en gezang, geweldig! Ie
dereen kon alles, de kwaliteit
was vaak beter dan nu". Musi
cal werd lange tijd in Neder
land niet serieus genomen. Ty
pisch Amerikaans, licht amu
sement, zo luidde enigszins de
nigrerend de algemene opva
ting in recensentenland. Pas
de laatste jaren is er weer
sprake van een kentering,
mede onder invloed van bui
tenlandse musicals als 'Cats',
'Sweet Charity' en 'Cabaret',
die een klimaat vestigden dat
ook voor Nederlandse musicals
de weg vrijmaakte., Pia: „Ik
vind het alleen jammer dat het
niet heeft geleid tot nog méér
eigen produkties. Een succes
volle Nederlandse musical
leidt automatisch tot meer pro
ducties uit eigen land. Je moet
iets brengen om de belangstel
ling voor musicals te wekken,
omdat mensen het anders la
ten zitten. Je hebt in Neder
land toch al iets van: 'Oh nee,
dat hoeft niet voor mij' Men
sen zijn heel kieskeurig. In het
buitenland is dat toch min
der".
Wonder
Dat Pia Douwes uiteindelijk in
de musicalwereld terecht is ge
komen mag een klein wonder
heten. Jarenlang bereidde de
frêle Amsterdamse zich voor
op een werkkring in de ge
zondheidszorg. „Ik wilde gees
telijk gehandicapten verzor
gen, had daar ook mijn hele
vakkenpakket op afgestemd.
Maar op mijn negentiende
dacht ik: ik wil iets anders:
dansen". Pia, die haar middel
bare school volgde aan het in
ternaat Onze Lieve Vrouwe
ter Eem in Amersfoort, be
zocht tijdens een verblijf in
Londen verschillende dans
scholen en belandde uiteinde
lijk voor drie jaar in de Brook
ing School of Ballet. „Ik was
heel enthousiast en wilde ge
woon een basis opdoen. Ik ben
zuiver op dat enthousiasme
aangenomen; normaal hebben
ze toch liever iemand met
vooropleiding, die ik dus niet
had. Ik leerde er van alles:
klassiek ballet, volksdansen,
moderne dans". Haar zango
pleiding kreeg ze in Hamburg
en Oostenrijk, waar ze musi
calcursussen volgde, hetgeen
resulteerde in een rol in 'The
little shop of horrors'. „Vanaf
dat moment ben ik er steeds
meer ingekomen. Ik leerde
mensen kennen, deed af en
toe wat voor tv, kwam in an
dere musicals terecht".
De rol van Fantine die Pia
speelt in 'Les Misérables'
duurt weliswaar maar een half
uur, maar vereist toch nogal
wat. Pia: „Die rol heeft zoveel
diepte. Fantine maakt nogal
•wat door: ze werkt ergens,
wordt ontslagen omdat ont
dekt wordt dat ze een onecht
kind heeft, moet zichzelf ver
kopen om in leven te blijven
en sterft uiteindelijk aan tbc.
Dat geeft ook veel veranderin
gen in haar karakter. In het
begin is ze zachtmoedig, en vol
hoop. Dan wordt ze ontslagen,
en wordt die hoop de bodem
ingeslagen. Dat verandert ie
mand en dat moet dus tot ui
ting komen in mijn spel".
Klassiek
Pia vindt dan ook dat mensen
niet met het conventionele
idee van een musical naar 'Les
Misérables' moeten komen kij
ken. Er zit een toch iets klas
siekere achtergrond in, en past
beter onder de benaming 'mo
derne opera' dan musical. Ge
tuige ook de keus voor de
klassiek geschoolde hoofdrol
spelers Henk Poort (bariton)
en Ernst Daniël Smid, geen
onbekende namen in de Ne
derlandse opera-wereld. Pia
staat genoteerd als sopraan,
maar zal in deze voorstelling
als mezzo-sopraan optreden.
Ze denkt ook dat mensen zich
van tevoren even dienen te
verdiepen in verhaal en gege
ven van de musical.
Het idee dat er dadelijk in ie
der geval meer dan 140.000
mensen komen kijken naar
'Les Misérables' heeft Pia
Douwes tot nu toe niet kunnen
verontrusten. „Als ik nu al
daaraan zou denken zou het
niet goed zijn. Ik werk nu aan
m'n eigen rol en concentreer
me op de samenwerking met
de anderen. Als die samenwer
king lukt dan wordt het van
zelf wel goed".
KOOS VAN WEES
'Stalin'. Driedelige docu
mentaire over Joseph Sta
lin. EO-tv, Nederland 1. Van
avond, om 23.00 uur. Andere
uitzenddata 31 januari en 7
februari.
HILVERSUM In het
kleine Georgische dorp
je Gori in de Kaukasus
waar Joseph Stalin
werd geboren staat nog
steeds zijn standbeeld in
volle glorie. Pogingen
om het neer te halen
zoals op zoveel plaatsen
elders in de Sovjetunie
is gebeurd sinds de
komst van Gorbatsjov,
zijn op woedend verzet
van de inwoners ge
stuit.
De uiterst boeiende do
cumentaire die Thames
Television maakte van
het leven van Stalin,
laat zien dat Stalin door
nogal wat oudere Rus
sen nog steeds als een
vader wordt vereerd.
Anders dan de feiten
uitwijzen wordt hij door
hen niet voor de massa
le onderdrukking en
uitmoording van miljoe
nen mensen in de jaren
dertig en daarna ver
antwoordelijk gesteld.
Zij zien hem vooral als
de man die erin slaagde
de Duitsers te overwin
nen en van een achter
lijk land een wereldrijk
te maken. De dissident
Lev Kopelev herinnert
zich dat toen hij in 1953
stierf er zelfs in de
kampen om zijn dood
werd gehuild.
Stalin, geboren in 1879
als zoon van een boerin
en hardvochtige
schoenlapper die Dju-
gashvili heette, werd
naar het seminarie ge
stuurd, maar maakte
daar kennis met revolu
tionaire en vooral mar
xistische ideeën die
daar als een soor samiz-
dat-literatuur de ronde
deden. Volgens tijdge
noten stond hii van be
gin af bekend als een
man van de harde lijn.
Op 19-jarige leeftijd
werd hij beroepsrevolu
tionair en veranderde
zijn naam in Stalin (de
man van staal). Bij de
begrafenis van zijn eer
ste vrouw in 1902
merkte hij op dat zij
„zijn hart van steen"
had verzacht maar dat
met haar dood „mijn
laatste warme gevoe
lens voor mensen" wa
ren verdwenen.
Het eerste deel van de
documentaire die Tony
Cash en Jonathan Le
wis maakten, handelt
voornamelijk over de
jeugd en zijn vroege re
volutionaire jaren. Zij
maakten daarvoor me
nige opname in Stalins
geboortestreek. Het
tweede deel handelt
over de terreur wan
neer Stalin er in ge
slaagd is de opvolgers
die Lenin op het oog
had te elimineren.
De makers ziin er niet
alleen in geslaagd een
groot aantal overleven
den te vinden van de
terreur, maar ook men
sen te vinden die daar
verantwoordelijk voor
waren.
Zij hebben ook gespro
ken met Stalins dochter
Svetlana die in de jaren
zestig naar de Verenig
de Staten emigreerde
en in duidelijke taal het
optreden van haar va
der veroordeelt, en met
de vrouw van Boecha-
rin, die Lenin als zijn
opvolger had gedacht
maar door Stalin werd
geliquideerd.
Het laatste deel handelt
over Stalin als oorlogs
leider die zegevierend
te voorschijn kwam uit
wat de Russen hun gro
te vaderlandse oorlog
noemen. Drie jaar na
zijn dood, op het twin
tigste partijcongres in
1956, opende Chroests-
jov de aanval op zijn re
putatie, het begin van
de destalinisatie.
Het hoofd van de afde
ling informatieve pro
gramma's van de EO,
drs. A. Knevel, heeft
alle programma's inge
kort tot vijfenveertig
minuten om ze te kun
nen inpassen in de EO-
programmering.
Recital door Corrie Pronk (alt/mezzosopraan) en Ruud van
Odenhoven (piano). Liederen van Schubert, Schumann,
Britten, Poulenc en anderen. Gehoord in de Kapelzaal
(K&O) op 23 januari.
Corrie Pronk beschikt over een prachtige stem en
haar kracht is dat ze precies weet wat ze daarmee
wel en niet tot uitdrukking kan brengen. Dat
bleek overigens behoorlijk wat te zijn, zodat het
gisteravond ten gehore gebrachte repertoire een
rijke afwisseling bood.
Met een overvloed aan muzikaliteit en energie on
dernam zij vertolkingen van klassieke werken als
Franz Schuberts 'Musensohn', Robert Schumanns
'Widmung', Hugo Wolfs 'Begegnung', en van wat
minder bekende liederen van Benjamin Britten,
Francis Poulenc, Laurindo Almeida en Fernando
Obradors. Dat zij samen met Ruud van Odenhoven
al enige tijd een duo vormt, is goed te horen. Hun
fijn op elkaar afgestemde samenspel zal zeker in
druk op de jury hebben gemaakt, zodat het begrij
pelijk is dat beide musici zich vorig jaar onder de
finalisten van het Elly Ameling-Liedconcours be
vonden.
In het oudste repertoire is Corrie Pronk evenwel
nog niet op haar sterkst. Schuberts 'Musensohn',
'Abendstern', en 'Die Vögel' werden technisch en
stilistisch uitstekend uitgevoerd, maar wat eraan
ontbrak, was een duidelijke ontwikkeling binnen
de afzonderlijke liederen. Overtuigender was zij in
dit opzicht in Clara Schumann-Wiecks 'Die stille
Lotosblume' en Schumanns 'Widmung'. Dat had
veel te maken met haar vermogen om uiterst
breekbare pianissimo's heel natuurlijk te combine
ren met bijna parlandoachtige tonen en uitgelaten
fortepassages. Volkomen in evenwicht was het
tweetal uiteindelijk in het weelderige en met grote
intensiteit gezongen 'Begegnung' van Wolf.
Verrukkelijke momenten beleefde het publiek
eveneens toen Van Odenhoven en Pronk zich aan
de min of meer bizarre wiegeliedjes van Britten
(opus 41) overgaf. Hoogtepunten hierin waren 'The
highland Balou' en het sinistere 'A charm'.
In het Franse werk, vertegenwoordigd in de klei
ne meesterstukjes van Poulencs 'Quatre poèmes de
Guillaume Apollinaire' bewezen beide musici van
slechts enkele maten al een muzikale belevenis te
kunnen maken. Net als bij de hierboven genoemde
werken, was het uitnemende spel van Van Oden
hoven ook in het Spaanse repertoire van Almeida
en Obradors allerminst van ondergeschikt belang.
De welluidende Spaanse klanken gaven zangeres
en pianist opnieuw gelegenheid te schitteren.
TOM STRENGERS
Samenwerking Van den Ende en Van de Rest
AALSMEER Joop van den Ende en John van
de Rest, de twee grootste vrije theaterproducenten
in ons land, gaan samenwerken. De eerste proeve
van samenwerking wordt volgend seizoen gege
ven, als 'Het wordt tijd' wordt uitgebracht, een to
neelvoorstelling met in de hoofdrollen Mary Dres-
selhuys en Johnny Kraaykamp. Het is de eerste
keer dat Dresselhuys en Kraaykamp samen op de
planken staan. De regie is in handen van Berend
Boudewijn. De première van dit stuk van Tom
Cole is 28 oktober in de Koninklijke Schouwburg.
DE BESTE
KWALITEIT—
Vertrouw op veiligheid. Vertrouw op de kwaliteit van Europa's grootste specialist in banden. Alle bekende merken. Allv
typen. Alle gangbare maten uit voorraad leverbaar. Met 100% garantie. Er kan er maar één de beste zijn! F
CENTAUR
135 R13 S
84;
145 R13 S
897
155 R13 S
94,-
MICHELIN
135 R 13 S mx
1047
165 R 13 S mx
1197
175 /70 R 13 S mxt
1497
ST0MIL
145 R13 S
737
155 R13 S
797
DUNL0P
155 R 13 S sp6
997
185/70 R13 S sp6
1297
175 R 14 S sp6
1257
VAKKUNDIG
GEMONTEERD-
Gratis en snel gemonteerd. Klaar terwijl u wacht Door vakkundige monteurs. Met de modernste apparatuur Dat geldt
voor banden. Maar ook voor de kwaliteits-uitlaten, schokdempers en trekhaken van Kwik-Fit. De specialist bij uitstek.
MERK
TYPE
PRUS
KOMPUEET
SYSTEEM
PRUS
ACHTER
DEMPER
LADA
1200-1300
225,-
99,-
BMW
316/3181
10/78-11/84
275,-
149
MAZDA
626
16/2 0 83-
495,-
119,-
CITROEN
BX 14 7/83-
275,-
129
MERCEDES-
BENZ
190D
W2019/83-
495,-
259,-
FIAT
Uno 45
3/83-8/85
175,-
99
NISSAN
2/83-1/85
195,-
149,-
FORD
Escort III
1300
275,-
99
RENAULT
5 c, gtl
84-12/85
175,-
99,-
TOYOTA
Starlet 1000
10/84-
255,-
199,-
VOLKS
WAGEN
Golf II1300
9/83-7/86
295,-
129,-
December was al duur genoeg Daarom biedt Kwik-Fit u nu 3 extra aanbiedingen.
ACCU'S
Voordelig startklaar met
'n nieuwe kwaliteits-accu
Voor o.a. VW-Golf en
Opel Kadett
OLIE VERVERSEN II SCHOKDEMPERS
Wij verversen uw olie
met MOBIL SUPER
15 w40. [3 cilinder)
vanaf
PRIJS INCL
NIEUW OUEFILTER
Nu bij Kwik-Fit
PER SET vanaf
i'
Incl. montage, BTW
en 2 jaar garantie.
NERGENS
91 VOORDELIG!
Het hele jaar door keus uit het grootste assortiment banden, uitlaten, schokdempers, accu's enzovoort. Voor prijzen die
u nergens anders vindt Kijk en vergelijk maar! Kwik-Fit streeft naar 100% tevreden klanten. Dat merkt u aan alles.
HET WORDT TUD DATUKWIK-FIT BINNENRIJDT
Alle prijzen incl BTW.
montage en schrifte
lijke garantie
Excl balanceren en
ventielen
Geopend; ma t/m
08.00- 17,30 uur
za. 08.45 - 13.00 u
Den Haag. Hofzichtlaan/hoek Elviraland 1. 070-3476284 Den Haag (A/R) Loosdu.nseweg 635, 070-3457900 Den Haag Rijswijksewegi 340. 070-3950029^ Den Haag (R) Julian
Stolberglaan 214, 070-3477647 Den Haag (R) Uilebomen 1, 070-3632914 Den Haag 1e Waldorpdwarsstraat 1, 070-3887302 Den Haag Wolweversgaarde 92, 070-3673422 De ft
Veste' Yperstraat 10, naast de Bibliotheek, 015-146868 Lelden (R) Lammeschansweg 132, 071-721009 Leiderdorp (A/R) Li|nbaan 9, 071-891308 Scheveningen (R) Westduinw
186A, 070-3545213 Schiedam (A/R) Nw-Mathenesserstr 45, 010-4260663 Zoelermeer Vlamingstraat 1, 079-165152. Zoetermeer Zegwaartseweg 118, 079-310607
A/R ook APK en Remservice in deze vestigingen (R) ook Remservi
AUTOBANDEN UITLATEN OUE VERVERSEN SCHOKDEMPERS ACCU'S REMSERVICE TREKHAKEN ONDERHOUDSBEURTEN APK-KEURINC
