de communistische partij"
„Weg met de Saddams van
B
SPD boekt succes bij
verkiezingen Hessen
Smit-Kroes beplef;
EG - energiehef f i
CDJA-motie tegen
bezuinigingen op
ontwikkelingshulp
Zeker 50.000 ouderen tekenen
petitie voor moderne tehuizen
MAANDAG 21 JANUARI 1991 PAI
Lubbers tevreden over
sociale vernieuwing
DEVENTER Premier Lubbers
zegt verheugd te zijn over de wij
ze waarop de samenleving heeft
gereageerd op de plannen voor
sociale vernieuwing. Wijkbewo
ners dragen enthousiast bij aan
de verbetering van hun leefom
geving, zo stelde hij zaterdag in
Deventer tijdens een bezoek aan
een manifestatie die wijkbewo
ners van 37 steden organiseerden
om te tonen hoe zij de sociale
vernieuwing mede inhoud geven.
Er is momenteel sprake van een
goede samenwerking tussen
overheid en wijkbewoners, het
geen vroeger met betrekking tot
stadsvernieuwing nogal eens ont
brak, zo constateerde de premier.
ANC kondigt acties aajgpt
bij opening parlemeraeh
JOHANNESBURG Het AfLx
Nationaal Congres heeft zfa v
plannen aangekondigd bij de cforpi
van het Zuidafrikaanse parlenjeeft
1 februari demonstraties, stagevs
en andere protesten tegen deu0pi
heid te organiseren. BijzondeL, F
over de voorgenomen acties i het
door het ANC niet gegeven. Du g]
ring van president F.W. de Kkm.
tegen dergelijke protesten onLer(
een gewelddadige houding v<jangt
ten en het vredesproces vender
De regering heeft beloofd debgncj
heid af te schaffen en met de (de
meerderheid te onderhandeleL
deling van de macht. Het Alf v
dat de regering de hervoriimer
sneller doorvoert. |0pg(
BUITENLAND/BINNENLAND foidóaQowuvnt
Vrouw grensarbeider
heeft recht op aaw
UTRECHT Echtgenoten van Nederlandse
mannen die bij een buitenlands bedrijf wer
ken en daarbij verzekerd zijn, hebben toch
recht op een uitkering wegens arbeidsonge
schiktheid (aaw). Het weigeren van een aaw-
uitkering aan deze vrouwen is in strijd met
het discriminatieverbod, heeft de Centrale
Raad van Beroep, de hoogste instantie in uit
keringsgeschillen, bepaald in het hoger beroep
dat een 44-jarige vrouw had aangetekend te
gen de weigering van de Raad van Beroep in
Roermond om haar aaw toe te kennen. De
vrouw vroeg in 1983 aaw aan omdat zij haar
werk als mede-eigenaar van een supermarkt
niet meer kon doen. De Raad van Beroep
wees de aanvraag af omdat haar man als
grensarbeider bij een Duits bedrijf werkte en
volgens de Duitse wetgeving verzekerd was.
Postzegel herdenkt
februaristaking
DEN HAAG Omdat het dit jaar
vijftig jaar geleden is dat de febru
aristaking uitbrak geeft de PTT op
maandag 25 februari in een oplage
van 17 miljoen stuks een nieuwe
postzegel uit. De staking brak in
dertijd onverwacht en massaal uit
tegen de Duitse anti-joodse maat
regelen.
De zegel, die een waarde heeft van
75 cent, is ontworpen door Jan van
Toorn uit Amsterdam. Er staat een
deel van een foto op die op 22 fe
bruari 1941 is gemaakt tijdens de
razzia rond het Jonas Daniël Mey-
erplein, de directe aanleiding tot
de staking.
CPN Groningen voor het laatst bijeen
GRONINGEN Het district Groningen van de CPN
heeft zaterdagavond in het Tehuis in Groningen de al
lerlaatste bijeenkomst gehouden. Ook dit district is op
gegaan in Groen Links. De bijeenkomst werd vanwege
de oorlog in de Golf sober gehouden. De CPN heeft
hierbij op speciale wijze afscheid genomen van het voor
malig kamerlid Fré Meis (69). Meis zat ook voor de CPN
in de Provinciale Staten en in de Groninger gemeente
raad. Sinds 1945 beheerde hij een adviesbureau van de
CPN waar Groningers terecht konden met problemen
over huisvesting, uitkeringen en dergelijke. Hij blijft
overigens bestuurlijk actief in diverse organisaties.
De voorzitter van de CPN Groningen, tevens statenlid
(nu voor Groen Links), Geert Lameris stelde dat Groen
Links zich in de toekomst meer moet richten op samen
werking met andere partijen. Daarbij denkt hij ook aan
coalitievorming met bijvoorbeeld de PvdA. „We moeten
actief zoeken naar punten van overeenstemming", zo
stelde hij.
Slovenië en Kroatië
vrezen ingrijpen leger
ZAGREB Ministers van defensie en
politie van de Joegoslavische deelstaten
Kroatië en Slovenië hebben gisteren in
Zagreb spoedberaad gehouden over ge
zamenlijke stappen die het onafhanke
lijkheidsstreven kracht kunnen bijzet
ten De oproerpolitie was gisteren in Za
greb, de hoofdstad van Kroatië, in staat
van paraatheid gebracht om te verhin
deren dat het Joegoslavische federale
leger tegenacties zou ondernemen. De
topontmoeting tussen functionarissen
van Slovenië en Kroatië was de tweede
bijeenkomst in drie dagen. De Slovenen
en Kroaten zijn bang dat het leger hun
streven naar een losser staatsverband de
kop in zal drukken nu de internationale
aandacht is afgeleid door de Golfoorlog.
WIESBADEN Bij de ver
kiezingen van gisteren in de
Duitse deelstaat Hessen heeft
de sociaal-democratische SPD
een lichte winst geboekt die er
mogelijk toe leidt dat de huidi
ge coalitie van christen-demo
craten en liberalen in de deel
staat hun meerderheid verlie-
Volgens eerste officiële, maar
nog voorlopige, uitslagen heeft
de SPD 40,8 procent en de
CDU 40,2 procent van de
stemmen behaald. Bij de vori
ge verkiezingen kreeg de SPD
40,2 en de CDU 42,1 procent
van de stemmen. De Groenen
kregen gisteren 8,8 procent
(was 9,4) en de liberale FDP
7,4 procent (was 7,8) van de
stemmen. De verkiezingen in
Hessen worden beschouwd als
een graadmeter voor de aan
hang die de partijen landelijk
genieten sinds de Bondsdag
verkiezingen van 2 december.
De sociaal-democraten hopen
dat de kiezers in toenemende
mate de CDU van kanselier
Helmut Kohl de rug toekeren
naarmate volgens hen duidelij
ker wordt tot welke enorme
kosten de Duitse eenwording
heeft geleid. Naast de winst
van de SPD wisten de Groe
nen, afgaande op voorlopige
uitslagen, hun positie redelijk
te handhaven in Hessen. SPD-
lijsttrekker Hans Eichel liet in
een eerste reactie weten dat
volgens hem een coalitie van
SPD en Groenen een „stabie
ler" en beter alternatief is
voor de huidige CDU-FDP re
gering van de deelstaat. De
kennelijke bereidheid van
Eichel samen met de Groenen
te regeren betekent in combi
natie met de winst voor de
SPD dat een regeringswissel
in Hessen tot de mogelijkhe
den behoort.
SUSKEENWISKE DE MYSTERIEUZE MIJN
(Vervolg van de voorpagina)
RIGA/MOSKOU De
wildwest-taferelen bij het
ministerie van binnen
landse zaken in Riga, dat
gisteravond door de
„zwarte baretten", com
mando's uit Moskou werd
bezet werden besloten
met een verklaring van
de Letse onderminister
binnenlandse zaken Ze-
non Indrikov. „Zij hebben
het hele gebouw bezét.
Verder verzet is zinloos",
aldus de Letse ondermi
nister via de telefoon.
Vorige week al bestormden
Sovjet-militairen een televisie
station in Vilnius, de hoofd
stad van de naburige repu
bliek Litouwen. Bij de geweld
dadigheden vielen 15 doden.
Tegen dat geweld kwamen de
honderdduizenden in Moskou
in het geweer. Ze droegen Li
touwse vlaggen met rouwwim-
pels mee. Ook hadden ze por
tretten van president Gorbats-
jov bij zich waarop een snor
van Saddam Husayn was ge
plakt. Met het roepen van leu
zen als „Weg met de Saddams
van de communistische partij"
refererend aan de Iraakse
leider Saddam Husayn en
„de dictatuur komt er niet
door" protesteerden de beto
gers tegen het bloedige Sovjet
optreden van vorige week
zondag in Vilnius.
In een boodschap zei de Russi
sche president Boris Jeltsin
dat alleen als gewone mensen
zich verenigen, een terugkeer
„naar de oude orde" kan wor
den voorkomen.
Terwijl een optocht door de
stad trok en steeds meer men
sen zich verzamelden op het
Manege-plein, dat grenst aan
het Rode Plein, noemden
waarnemers de betoging een
belangrijke blijk van steun aan
radicale hervormingsgezinden.
mier Stepan Sitaijan en we
tenschappelijk adviseur Joeri
Osipjan lijkt een nieuw be
wijs voor de stelling dat com
munistische haviken een
steeds grotere greep krijgen op
de ontwikkelingen in de Sov
jetunie. „Gorbatsjov heeft al
zijn perestrojka-medewerkers
laten vallen", zo luidde het
commentaar van een politieke
deskundige in de Sovjetunie.
„Iedereen die nauw betrokken
was bij de perestrojka ligt er
uit".
De schattingen over het aantal
demonstranten in Moskou lie
pen uiteen tussen 100.000 en
300.000 mensen. Jeltsin had
daarbij opgeroepen „alles te
doen om te voorvallen te voor
komen die een ingrijpen door
het leger zouden rechtvaardi
gen". De demonstratie was ge
organiseerd door verscheidene
democratische bewegingen. De
oproep tot demonstreren was
ook ondertekend door de bur
gemeester van Moskou Gavriil
Popov.
In Baku, de hoofdstad van
Azerbajdzjan, kwam een mil
joen mensen bijeen ter her
denking van de honderd do
den die een jaar geleden vie
len toen Sovjet-troepen barri
cades aanvielen die door natio
nalistische betogers waren op
geworpen. Een tapijt van rode
anjers bedekte de route die in
de stad door het leger was af
gelegd om een halt toe te roe
pen aan wat het Kremlin de
poging tot omverwerping van
de communistische macht in
de zuidelijke republiek noem
de.
Demonstraties tegen de ge
welddadige ontwikkelingen in
de Baltische republieken wer
den ook gehouden in Lenin
grad, waar 40.000 mensen op
het Paleisplein bijeenkwamen
en in Kiev waar 3.000 mensen
zich verzamelden voor de Hei
lige Sofia kathedraal. Ook in
de steden Sverdlovsk, Do
netsk, Kisjinjov en Kalining
rad werd gedemonstreerd, zo
meldde Radio Rusland.
Politie en hulpverleners zijn bezig met het vervoer van doden en gewonden na een ernstige b n(
tussen twee auto's in de buurt van Amsterdam. Bij het ongeluk kwamen twee vrouwen o
leven. Vier andere personen raakten gewond, van wie een nog in kritieke toestand in het ziek
ligt. De toedracht van het ongeval is nog onduidelijk. fotb8(
b(
h
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Er moet
een nieuwe, Europese hef
fing op energie worden
ingesteld. Deze zogeheten
ECU-heffing gaat de auto
mobilist gemiddeld dertig
gulden per jaar kosten.
Dit pleidooi houdt een
studiegroep onder leiding
van oud-minister Smit-
Kroes in een advies over
de Europese infrastruc
tuur.
Het rapport van de groep werd
vanmorgen aan de Europese
transportcommissaris Van
Miert en minister Maij-Weg-
gen van verkeer en waterstaat
aangeboden.
Met de heffingen op benzine,
diesel en elektriciteit kan vol
gens de groep een infrastruc
tuurfonds worden gevoed,
waaruit weer de aanleg van
weg- en spoorverbindingen die
van Europees belang zijn, be
taald wordt. Een versnelde
aanpak van Europa's ver
voersproblemen is hard nodig,
constateert de studiegroep.
Door achterblijvende iiiet
ringen in vrijwel alle E( ei
den zou een Europees vej
sinfarct dreigen.
In het rapport maakt dt 1
missie geen keus tussejQ
lieu- en economische
gen. Zo blijft de vrijheiQ
vervoeren en verladen c
getast en legt de werl
ook geen plannen op taf*-'
de vervoersgroei in Euro™
rug te dringen. Wel wordr
scherping van de milia)n
men voor het auto- en vfec
verkeer bepleit. Irc
Overheidsheffingen
tingen moeten ten goeCi,
men aan de transpor
zelf, aldus het advies,
dies en beschermende n^js
gelen voor de transpor
moeten voorts worden
bouwd. Om de werl
transportkosten zich tb j
te maken wordt ver!
van de brandstofkosten
verlaging van de vaste
trngen aanbevolen. 'Rek h
Rijden', een plan dat n e)
de koker van Smit-Kroe
komt, mag als het aa;
werkgroep ligt alleen wP
ingevoerd als de prob 31
rondom invoering, ha
ving en fraude zijn opge
DALFSEN Bezuinigingen
op ontwikkelingssamenwer
king, direct of via een omweg,
zijn voor het CDJA, de jonge
renorganisatie van het CDA,
niet aanvaardbaar. Dit staat in
de motie die dit weekeinde in
Dalfsen tijdens een ledenver
gadering van het CDJA is
aangenomen.
In de motie roept het CDJA de
fractie van het CDA in de
Tweede Kamer en het kabinet
op de norm van 1,5 procent
van het netto nationaal inko
men voor ontwikkelingssa
menwerking te allen tijde te
handhaven. Reden voor het
sturen van de motie is de zorg
over de gevolgen van d
senbalans voor het budg
ontwikkelingssamenwer
Het kabinet buigt zich
moment over de vraag
het kader van de tussenf]
kan worden gesnoeid
overheidsuitgaven.
Het CDJA herinnert e
motie aan dat in het regfg
koord is afgesproken de 1 x
ting van ontwikkelingss
werking niet aan te tasti
jongeren-organisatie mee
„de ruimte om solidarite 5,
de allerarmsten concref
stalte te geven altijd aan
Ministers België boos
over visum voor Palestij
BRUSSEL Enkele Belgische ministers hebben zati
scherp gereageerd op het bezoek aan Brussel van de Pal
Walid Khaled. De Palestijn is woordvoerder van de ter
groep van Abu Nidal en bezocht afgelopen woensdag Br
De ministers zijn voornamelijk verontwaardigd over h«
dat de politie Khaled moest laten gaan omdat hij besc
over een geldig toeristenvisum.
Khaled voerde destijds onderhandelingen met het Belg
ministerie van buitenlandse zaken over de vrijlating va
gezin Houtekins-Kets.' Dat werd rond 1987 op de Middel
se Zee vanaf een jacht opgepikt en gegijzeld. Het uit vier
sonen bestaande gezin kwam op 13 januari vrij.
Een woordvoerster van de Belgische regering verklaard
Khaled het visum kreeg vóór de vrijlating van het
Houtekins-Kets en dat een weigering de goede afloop i
gedrang had kunnen brengen. Dat risico wilde men ni
pen, aldus minister van buitenlandse zaken Mark Eys
Buitenlandse zaken werd pas nadien ingelicht. Wat KI
kwam doen in Brussel is onduidelijk.
Litouwen houdt eigen referendum
VILNIUS Het Litouwse parlement heeft be
sloten een algemene volksstemming over de
onafhankelijkheid van Litouwen te houden.
Daarmee beantwoordt Vilnius het referendum
dat Moskou vorige week woensdag aankondig
de over het behoud van de Sovjetunie. De Li
touwse nationalisten voelen zich door het refe
rendum van Moskou niet aangesproken, omdat
zij zich niet als een deel van de Sovjetunie be
schouwen. Alle burgers van Litouwen zullen
zich kunnen uitspreken over een artikel in de
Litouwse grondwet, waarin het land omschre
ven wordt als een „onafhankelijke democrati
sche republiek". Het parlement zal vóór 15 fe
bruari de termijn en de voorwaarden voor het
referendum vaststellen. De in december aange
nomen grondwet voorziet in het houden van
volksstemmingen. De Litouwse nationalisten
willen hiermee aantonen dat een meerderheid
van de 3,6 miljoen inwoners, onder wie 20 pro
cent niet-Litouwers, vóór onafhankelijkheid is.
Deze maken moeilijke tijden
door nu president Gorbatsjov
het oor steeds meer naar de
conservatieven blijkt te laten
hangen.
De demonstratie volgde op be
richten, zaterdag en vrijdag,
dat Gorbatsjov zeven vooraan
staande architecten van het
economische en politieke her
vormingsbeleid dat hem zo po
pulair in het Westen heeft ge
maakt de laan heeft uitge
stuurd. Het onafhankelijke
persbureau Interfax meldde
dat onder andere Aleksandr
Jakovljev (de „vader van de
glasnost"), vice-premier en
econoom Leonid Abalkin en
de Midden-Oosten-expert Jev-
geni Primakov tot de „wegge-
zuiverden" behoren. Twee van
de zeven, de economische ad
viseurs Stanislav Sjatalin en
Nikolaj Petrakov, maakten
vrijdag reeds hun verwijde
ring uit het machtscentrum
bekend.
Haviken
De verdwijning van de zeven
liberalen Interfax noemt
ook de namen van vice-pre-
Dodelijk ongeval
Bush feliciteert
Friese 100-jarige
TZUM In heel wat huis
kamers geeft de Amerikaan
se president Bush dezer da
gen zijn visie op de Golfoor
log, maar in de woning van
mevrouw Grietje Couperus-
Tigchelaar uit het Friese
Tzum kwam er vrijdag wel
een heel bijzonder bericht
van Bush en echtgenote Bar
bara. Het echtpaar feliciteer
de mevrouw Couperus na
melijk met haar 100e ver
jaardag die ze zaterdag vier
de. Een Amerikaans familie
lid had eind vorig jaar naar
het Witte Huis gebeld en
verteld dat zijn 'grandmo
ther' in Friesland 100 zou
worden. Hij zou het heel aar
dig vinden, als zij een felici
tatie zou ontvangen. En tot
grote verbazing van de hele
familie werd er in bejaarden
huis Martenahiem een kaart
uit de VS bezorgd. De kaart
is met een gouden rand om
lijst en de handtekening van
Barbara en George Bush zijn
duidelijk leesbaar.
Grote krater
na inzakken
zoutput
In de buurt van
Hengelo is een
grote krater
ontstaan nadat
vrijdag een
voormalige
zoutboring
plotseling was
ingezakt. Het
gat heeft een
diameter van
ruim dertig
metér en is
ongeveer drie
meter diep. De
oorzaak van de
instorting is
voor
deskundigen
nog een
DEN HAAG Ruim
50.000 bewoners van bijna
zevenhonderd verzor
gingshuizen hebben in de
afgelopen weken een peti
tie getekend waarin con
crete voorstellen worden
gedaan om een beter
woon- en leefklimaat tot
stand te brengen. De peti
tie wordt morgen door
een delegatie van ouderen
aangeboden aan voorzitter
A. Nuis van de vaste ka
mercommissie voor wel
zijn en cultuur.
De voorstellen vergen een
ingrijpend nieuwe aanpak van
het ouderenhuisvestingsbeleid
en de financiering van de
woon- en zorgfuncties van
verzorgingshuizen. Centraal
staat dat de zelfstandigheid
van bewoners onder alle om
standigheden zo goed mogelijk
wordt gewaarborgd. Bewoners
worden volgens de plannen
gewoon huurders van apparte
menten, waarop het huursub-
sidierecht van toepassing is.
De verzoringskosten dienen,
net als de thuiszorg, te worden
betaald uit de AWBZ.
Nuis wordt morgen ook het
eerste exemplaar overhandigd
van de nota Van verzorgings
huis naar woonzorgcentrum.
In deze nota schetsen de
bewonersorganisatie LOBB en
de drie ouderenbonden, die sa
menwerken in het Cosbo, een
nieuwe toekomst voor de ver
zorgingshuizen in Nederland.
De geleidelijke omvorming in
Nederland van verzorgings
huizen tot semi-verpleeghui-
zen baart de organisaties van
ouderen al jaren grote zorgen.
De verzwaarde eisen van indi
catie voor opname tasten de
Vitaliteit van bewonersgroepen
aan. De leefbaarheid gaat vol
gens de nota mede daardoor
achteruit. Sociale contacten
tussen bewoners onderling
worden moeilijker. De bewo
ners van nu lijden daaronder,
en de huidige generatie ouder
wordende mensen vindt de
verzorgingshuizen geen aan
trekkelijk perspectief.
In de nota wordt gepleit voor
omvorming van de traditione
le verzorgingshuizen in mo
derne woonzorgcentra. De be
woners in deze centra zouden
de beschikking moeten krijgen
over voldoende ruime apparte
menten, waarvoor gewoon
huur wordt betaald en op wel
ke de huursubsidiewet van
toepassing is.
ministerie van binnenlandse zaken in Riga.
FOTO: AP
