Letse chauffeur
neergeschoten
Verkiezingsstrijd Hessen
wordt signaal voor Kohl
Tsjechei
weigereji
in diens
te gaan
BUITENLAND,
Qeidö&Qowuwt
DONDERDAG 17 JANUARI 1991 PAGIM
Opnieuw tientallen
doden in El Salvador
SAN SALVADOR Bij hernieuwde ge
vechten in de Salvadoraanse burgeroorlog
zijn dinsdag 28 opstandelingen en soldaten
gedood. Dit heeft een woordvoerder van
het leger gisteren in de hoofdstad San Sal
vador bekendgemaakt.
Veertien regeringssoldaten kwamen om in
een hinderlaag van de FMLN-opstandelin-
gen in de buurt van de stad San Vincente,
ongeveer vijftig kilometer ten oosten van
de hoofdstad. Bij vuurgevechten in de om
geving van San Vincente werden veertien
opstandelingen gedood, aldus de leger-
woordvoerder. Ook in het noorden van het
land, in de provincie Chalatenango, is er
gevochten tussen het leger en de opstande
lingen.
Winkeldievegge
moet stoppen
met roken
CAMBRIDGE Viola Willi
ams, een 47-jarige Amerikaan
se die al 30 jaar rookt, moet die
gewoonte nu op last van de
rechter opgeven. Geeft zij geen
gehoor aan het vonnis, dan
volgt er gevangenisstraf. Het
begon allemaal met het stelen
van een pakje sigaretten, waar
op Viola Williams betrapt
werd. „Ze zegt dat ze niet ge
noeg geld heeft om sigaretten
te kopen. In dat geval moet ze
maar met roken stoppen", oor
deelde rechter Clarke Barnes.
Sovjetunie stemt 17 maart
over behoud van de Unie
MOSKOU De Opperste Sovjet heeft gisteren beslo
ten het referendum over het behoud van de Unie te
houden op zondag 17 maart. De vraag die aan de Sov
jetbevolking zal worden gesteld luidt: „Denkt u dat het
noodzakelijk is de Sovjetunie te behouden als ver
nieuwde federatie van gelijke en soevereine republie
ken, waarin de rechten en vrijheden van personen van
alle nationaliteiten zullen worden gewaarborgd?" Het
voorstel tot het houden van een dergelijk referendum
werd in het Sovjetparlement aangenomen met 306
stemmen voor, 44 tegen bij 36 onthoudingen. De resolu
tie stelt dat de resultaten van het referendum niet al
leen zullen worden geteld voor de gehele Unie, maar
ook apart per republiek, autonome republiek en auto
noom gebied. De beslissing tot het houden van een refe
rendum werd eind december genomen door het Con
gres van Volksafgevaardigden.
Mandela gaat praten
met Buthelezi
JOHANNESBURG Nelson Mande
la, de leider van het Afrikaanse Na
tionale Congres (ANC), en zijn be
langrijkste politieke rivaal Buthelezi
van de Inkatha-beweging zullen el
kaar later deze maand ontmoeten. De
twee leiders zullen besprekingen voe
ren over de vraag hoe ze gezamenlijk
een einde kunnen maken aan de bot
singen van zwarte groepen in de
Zuidafrikaanse woonsteden. Dit heb
ben de twee bewegingen vandaag
aangekondigd. Volgens Frank Mdlalo-
se, de nationale voorzitter van Inkat-
ha, zal de ontmoeting plaatsvinden op
29 januari in Durban. „Meer details
zullen laten worden bekendgemaakt",
aldus Mdlalose.
Artsen zonder Grenzen
zijn weg uit Muqdisho
BRUSSEL Een internationaal team van de medi
sche hulporganisatie Artsen zonder Grenzen heeft
gisteren de door een burgeroorlog geteisterde Somali
sche hoofdstad Muqdisho verlaten. Het werken was
het team onmogelijk geworden door de aanhoudende
gevechten tussen de rebellen en het regeringsleger,
aldus een bekendmaking van Artsen zonder Grenzen
in Brussel. Het uit negen leden bestaande team kwam
op 7 januari in Muqdisho aan. Artsen zonder Grenzen
was nog de enige humanitaire organisatie die mede
werkers in de Somalische hoofdstad had. De negen
zijn gisteren met een vliegtuig uit Muqdisho geëva
cueerd naar Mombasa in Kenya. Drie leden van het
team, onder wie een Belgische vrouw, hadden maan
dag als gevolg van de geweldplegingen in Muqdisho
verwondingen opgelopen. Dinsdag werden de voer
tuigen van het team door gewapende lieden gestolen.
HALF MILJOEN LITOUWERS DEMONSTREREN
VILNIUS In de Li
touwse hoofdstad Vilnius
trokken gisteren een half
miljoen mensen door de
straten om de laatste eer
te betuigen aan de slacht
offers van het bloedige le-
geroptreden in de Balti-
sche republiek, het afge
lopen weekeinde. In de
Letse hoofdstad Riga viel
de eerste dode onder de
schoten van de „zwarte
baretten", de speciale een
heden van het Sovjet-mi
nisterie van binnenlandse
zaken.
De eenheden vuurden op de
chauffeur van een vrachtwa
gen die werd gebruikt bij het
oprichten van een barricade
tegen een eventuéle aanval
van Sovjet-tanks in Riga. De
versperring werd onder vuur
genomen door de zwarte ba
retten die in het wilde weg
schoten, zoals zij dat de afgelo
pen dagen ook hebben gedaan.
Daarbij raakten zij de chauf
feur, die kort daarop in het
ziekenhuis overleed, aldus een
verklaring van het Letse mi-
„Beteugelen persvrijheid SU
stap in verkeerde richting"
WASHINGTON Als president Michail Gorbatsjov de pers
vrijheid aan banden legt, is dat „een stap in de verkeerde rich
ting". Dit heeft het Amerikaanse ministerie van buitenlandse
zaken gisteren verklaard.
Deze reactie vormt de jongste poging van de VS om Moskou af
te houden van een beleid van binnenlandse onderdrukking dat
de Sovjet-Amerikaanse betrekkingen dreigt te belasten.
President Gorbatsjov, die zich in de Sovjetmedia met veel kri
tiek geconfronteerd ziet over het brute optreden van het leger
in Litouwen, heeft gisteren de suggestie gedaan dat een wet op
de persvrijheid wordt opgeschort.
De Sovjetunie is een belangrijke bondgenoot van de Verenigde
Staten in de Golfcrisis, en van sommige kanten is de suggestie
gedaan dat Washington zou aarzelen over stappen tegen Moskou
als de internationale coalitie besluit feitelijk de oorlog te verkla
ren aan Irak.
Maar een hoge Amerikaanse functionaris wijst er op dat de Golf
niet de beslissende factor is. Veeleer is de regering vastbesloten
pas te handelen als de bedoelingen van de Sovjetunie duidelijk
zijn omdat het moeilijk is sancties weer op te heffen als die een
maal zijn afgekondigd.
De truck waarvan de chauffeur onder vuur werd genomen door agenten van het ministerie van binnenlandse zaken.
FOTO: EPA
nisterie van buitenlandse za-
In Vilnius waren zoveel men
sen op straat „dat er geen
steen op de grond kan vallen",
zo meldde de Litouwse radio.
Ook in de steden Kaunas, Ke-
dainiai, Mariampole en Rokis-
kis worden mensen begraven
die zondag door militairen ge
dood werden. Het aantal do
den is inmiddels gestegen tot
vijftien. In de nacht van dins
dag op woensdag bezweek een
gewonde aan zijn verwondin
gen.
Een woordvoerder van het
parlement in Vilnius verklaar
de gisteren dat er in de stad
vijftig wagens met eenheden
van de luchtmacht zijn aange
komen.
In Moskou riepen parlements-
lèden Sovjet-president Michail
Gorbatsjov op direct presiden
tieel bestuur in te stellen in de
Baltische republieken. Daarbij
herhaalden zij de oproepen
van plaatselijke groepen, voor
al bestaande uit niet-Balten,
die zich verzetten tegen het
onafhankelijkheidsstreven in
de Oostzee-republieken en de
steun van het Sovjet-leger ge
nieten. Deze groepen eisen
harde maatregelen om „het
verder afglijden naar anar
chie" te voorkomen.
Maar een coalitie van radica
len en gematigde Sovjet-parle
mentariërs drong er bij de pre
sident op aan geen verder mi
litair geweld te gebruiken in
het gebied. Voormalig minister
van binnenlandse zaken Va-
dim Bakatin noemde het op
treden in Vilnius een „nacht-
coup". Het leger heeft „ille
gaal" gehandeld, aldus Baka
tin.
Bakatin werd eind vorig jaar
door Gorbatsjov aan de kant
gezet en kreeg een stroom van
kritiek te verduren vanuit het
rechts-conservatieve kamp
omdat hij zich te zacht zou op
stellen tegenover separatisten
Dezelfde kritieken werden en
kele weken later ook afge
vuurd op minister van buiten
landse zaken Edoeard Sjevard
nadze, die is afgetreden, waar
mee opnieuw een barrière
werd verwijderd voor het op
komende conservatisme in
Sovjetunie.
PRAAG Van 's:
Tsjechoslowaakse d
plichtigen heeft
procent de afgelopen g<
maanden een altermie
dienstplicht aangevrjn.
Een woordvoerder van I
nisterie van defensie liei
ren weten dat ongeveer 1
dienstplichtigen om een
natieve civiele dienst I -
gevraagd. „Zij weigeren f
wegens morele of reli i'
bezwaren. Maar de bew
denen kunnen eigenlij h
alles zijn omdat ieman
gens onze wet niet zijn i
of religieuze bezwaren MC
bewijzen.
Het Tsjechoslowaakse
ment verkortte in maart g'
jaar de dienstplicht v te
naar 18 maanden en jat
dienstplichtigen de mo
heid een alternatieve j
dienst te vervullen v 0£
maanden. Volgens de \:0
voerder hebben 10.00 1U
roepsofficieren het legeigj
wel hebben gezegd. g
Het Tsjechoslowaakse
ment heeft gisteren eei"
oordeling uitgesproken
het optreden van het is
leger in Litouwen en de
ring opgeroepen te gaakV
derhandelen over ophn
van het Warschaupact. a£
Het kabinet verklaarde z k
dat Tsjechoslowakije s
het uiteenvallende, do
Sovjetunie geleide oos 'a
bondgenootschap zou k
verlaten nadat in het we a
de in de Litouwse hoon;
Vilnius bij acties van hel'
sische leger veertien ra
waren gevallen. De feei
vergadering in Praag 1a
tijdens een spoedzitting
solutie goed waarin dee'
ring werd gevraagd te
handelen over de direcei
heffing van de militaire 2
tuur van het Warschz'
Op aandringen varid
Tsjechoslowaakse ministn
buitenlandse zaken, a
Dienstbier, verzocht het n
ment tevens de opheffii
het hele oostelijke bondg
schap. 01
Verkiezingen
in Albanië
uitgesteld
tot 31 maart
WENEN De Albanese pre
sident Ramiz Alia is gisteren
akkoord gegaan met een voor
stel van de oppositie om de
verkiezingen uit te stellen tot
31 maart.
Tevens werd overeengekomen
om de werknemers in het land
op te roepen om tot 1 mei geen
stakingen te organiseren en
geen verdere looneisen te stel
len, aldus een bericht van het
Albanese persbureau ATA.
Woordvoerder Gene Polio van
de Democratische Partij, de
grootste van de pas-opgerichte
oppositiepartijen in het land,
sprak van een positieve ont
wikkeling. Hij zei dat Alia had
besloten de verkiezingen,
waaraan voor het eerst meer
partijen kunnen deelnemen en
die waren uitgeschreven voor
10 februari, uit te stellen tot 31
maart. Alia kwam tot deze be
slissing na vier uur van over
leg met leiders van de opposi
tie en van andere, door de
communisten beheerste orga
nisaties. De oppositie had op
uitstel van de verkiezingen
aangedrongen, omdat zij denkt
meer tijd nodig te hebben om
goed campagne te kunnen
voeren.
Eerder gisteren kwam de re
gering van Alia grotendeels te
gemoet aan eisen van onge
veer 3400 mijnwerkers die
sinds het weekeinde in staking
zijn. Onder druk van de sta
king, die in het weekeinde be
gon in de Valias-miin bij de
hoofdstad Tirana, beloofde de
regering de mijnwerkers
loonsverhogingen van 30 tot
50 procent, gratis vervoer van
en naar het werk, betere be
huizing en vervroeging van de
pensioengerechtigde leeftijd.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Eerste optreden
Een nog naamloos Panda-beertje volgt zijn moeder in de dierentuin Chapultepec in Mexico-Stad.
Het beertje werd in juli geboren en was slechts tien centimeter lang en is sinds kort voor publiek te
zien.
FOTO: AP
China wil nu zeggenschap in Hongkong
PEKING Alleen de centra
le communistische regering in
Peking „kan zich uitspreken
voor de bevolking van Hong
kong" vanaf nu tot de defini
tieve integratie van de Britse
kroonkolonie in China in 1997.
Dit heeft vice-premier Wu
Xueqian gisteren gezegd.
Deze onverwacht krachtdadi
ge uitspraak kwam aan de
vooravond van het bezoek aan
China van een delegatie uit
Hongkong onder leiding van
Sir David Wilson, de afgevaar
digde van de Britse kroon.
Waarnemers zien hierin een
nieuw teken dat de Chinese
communisten vastbesloten zijn
hun greep te versterken op de
kroonkolonie, die nog altijd
niet is bekomen van de schrik
over de bloedige onderdruk
king van de democratiserings
beweging in 1989.
Wu Xueqian, een naaste me
dewerker Deng Xioaping, de
eminence grise van de Chinese
politiek, herhaalde de Chinese
toezegging dat Peking zich zal
houden aan de Brits-Chinese-
overeenkomst over de terug
gave van Hongkong van de
Volksrepubliek en met name
aan de „hoge mate van auto
nomie" van het financiële
machtscentrum in Azië.
Wu zei dat de toekomstige re
gering van Hongkong ervan
verzekerd is in de toekomst
zelfstandig beslissingen te
kunnen nemen. „Maar gedu
rende de overgangsperiode,
kan alleen de centrale rege
ring spreken uit naam van de
bevolking van Hongkong".
MYSTERIE VAN HET ZEVENGESTERNTE
800 Snel vaart het motorbootje weg en Larry heeft het nakij
ken. Maar hij springt vlug weer in de auto. „Rij gauw een paar
straten om", zegt hij tegen Marga, „ze moeten zo meteen een
brug passeren. Daar moeten we aan boord zien te komen". Larry
legt vlug zijn plan uit en Taaie Toon en Peer gnuiven al bij het
idee, dat ze weer eens goed in actie kunnen komen. De auto
stuift een paar snelle straten door, stopt dan en Larry, Toon en
Peer gaan in hinderlaag op de brug liggen. Als de motorboot
passeert, springen zij naar beneden en de Chinezen zijn totaal
overrompeld. Maar ze zijn gewapend met dolken en ze bieden
hevig tegenstand.
Tijdens de worsteling ziet Ross kans zich te bevrijden van de
doek, die de schurken hem voor het gezicht hebben gebonden.
En hij gilt meteen: „Lupardi heeft de stenen! Laat de anderen
maar lopen, maar houdt Lupardi in de gaten!".
WIESBADEN Niet
meer dan 1500 stemmen
bedroeg bijna vier jaar ge
leden het verschil in
stemmental voor de chris
tendemocraten en libera
len (CDU en FDP) ener
zijds en de sociaaldemo
craten (SPD) en Groenen
anderzijds bij de verkie
zing voor het parlement
(Landdag) in de Duitse
deelstaat Hessen. Met die
vliesdunne meerderheid
losten CDU en FDP de in
februari 1987 uiteenge
spatte coalitie van SPD en
Groenen af.
Het traditioneel rode bolwerk
Hessen was gevallen. De toen
malige bondsminister van mi
lieu, natuurbescherming en re
actorveiligheid, Walter Wall-
mann, had als lijsttrekker van
de CDU op die winst geen mo
ment gerekend. Adel ver
plicht, vond hij, en hij trad af
als minister in Bonn en werd
minister-president in Wiesba
den.
Lange tijd was die Hessische
deelstaatverkiezing het enige
wapenfeit waarop de CDU
kon bogen. Bij volgende deel
staatverkiezingen gingen
Schleswig-Holstein en Nieder-
sachsen voor de partij verloren
en moesten de christendemo
craten in Rheinland-Pfalz de
liberalen in de coalitie toelaten
om aan de macht te kunnen
blijven. Ook bij andere verkie
zingen leed de CDU slechts
verliezen. Tot de omwenteling
in de DDR...
Ruim veertig jaren effectloos
socialisme (bij ons zou dit com
munisme heten) en het feit dat
de macht en het geld in Bonn
bij de christelijke partijen
moesten worden gezocht, had
den de DDR als een rijpe ap
pel in de schoot van de CDU
doen vallen. Een goed aanvoe
lende politieke hand van en
een ongelofelijke dosis politiek
geluk voor bondskanselier
Helmut Kohl maakten het suc
ces voor de CDU bestendig. Is
het een wonder dat Walter
Wallmann het ijzer wil sme
den zolang het heet is? Tot be
gin april had zijn regering
haar mandaat. Maar Wall
mann heeft de verkiezing naar
voren geschoven en op zondag
20 januari bepaald.
Inmiddels zal Wallmann zich
vele keren hebben afgevraagd
of het wel zo verstandig is ge
weest de Hessische stembus
strijd zo kort na de Bondsdag
verkiezingen van 2 december
vast te leggen. Want de golven
van enthousiasme voor Kohl
en zijn partij, waarop Wall
mann zich had willen laten
voortdrijven, zijn in de kortst
mogelijke tijd afgevlakt. Het
chicaneuze coalitieoverleg in
Bonn gaat echt niet aan de
aandacht van de kiezers voor
bij, mede omdat de SPD daar
in een opvallende advertentie
campagne de aandacht op ves
tigt.
De als onheilsprofeet in de
cember nog weggestemde
SPD-kanselierskandidaat Os
kar Lafontaine krijgt sneller
dan menigeen dacht gelijk:
van Kohls verkiezingsbelofte
dat de Duitse eenheid niet ten
koste zou gaan van de burgers
in de oude Bondsrepubliek
blijft niets heel. Weliswaar zijn
er (nog) geen belastingverho
gingen aangekondigd, maar de
lastenverzwaring waarmee de
burgers worden geconfron
teerd komen wel op hetzelfde
neer. „Bij de CDU en de FDP
komt de waarheid steeds pas
na de verkiezing aan het
licht", zo wrijft de SPD .in een
grote advertentie zout in de
wonden. „En dat komt ons nu
duur te staan: met belasting
en premieverhogingen, nieu
we heffingen en meer sociale
lasten. Wie normaal verdient
moet betalen. Dat is onrecht
vaardig. Goed dat wij in Hes
sen de verkiezing tot een sig
naal kunnen maken".
In de eigen campagne roemen
de coalitiepartijen het feit dat
Hessen economisch weer aan
de top van de Duitse deelsta
ten staat en wijzen ze smalend
op de mislukkingen van de
rood-groene coalities in Hessen
zelf en in Berlijn. Maar het is
de vraag of de kiezers de eer
ste drie wel heel magere rege
ringsjaren van het kabinet-
Wallmann zijn vergeten. De
vraag is ook in hoeverre de
kiezers de regeringspartijen
hun houding in het reusachti
ge atoomafvalschandaal van
1987 aanrekenen. En nog maar
'kort geleden moest de CDU-
minister Milde aftreden na een
afluisterschandaal.
Vette winst FDP
Bij de laatste Bondsdagverkie
zing dankte de coalitie de ver
groting van haar voorsprong
op het rood-groene blok uit
sluitend aan de vette winst die
de FDP behaalde. Maar in
hoeverre was die winst ver
oorzaakt door de populaire
bondsminister van buitenland
se zaken, Hans-Dietrich Gen-
scher? In Hessen doet Gen-
scher op 20 januari niet mee.
Hebben de CDU en de FDP in
de bijna afgelopen regeerpe
riode weinig wapenfeiten ver-
Voor bondskanselier Kohl worden de verkiezingen in Hessen een
signaal voor de sterkte van zijn CDU/FDP-coalitie.
s FOTO: AP
1
gaard waarvoor ze ziel
op de borst kunnen sla
SPD kan na een even
oppositieperiode haar
slechts putten uit krit
het beleid van de rege
in. Wiesbaden en Bon
CDU heeft met Wallma
lijsttrekker die een gre j
kendheid geniet, zij h„
zijn populariteit wel met(
is gedaald. SPD-lijstt h
Hans Eichel is nog ma^
vanuit het burgemeeste;
van Kassei in het schi v
perlicht getreden. Veel e
ma heeft hij niet. Zijn
is de oersolide indruk c
maakt. Als oppositielei i
de Landdag heeft he a
echter ontbroken aan i ]j
vermogen en felheid. Di)(
oppositie kwam doorgaa
de Groenen, en dan
van de scherpzinnige <g
buiten het gezelschaj
Groenen populaire J
Fischer.
Programmatisch staan
aaldemocraten en de G
in Hessen zo dicht bij
dat ze bij een kiezersm
heid zonder grote pro
een coalitie kunnen v
Maar de vraag is, in h(
de Hessische Groenei j
zullen zien zich te he
van de klap die zij
Bondsdagverkiezingen
gekregen. In ieder ge\j
ze na 2 december niet
pakken neer gaan zitt
leden hebben getracht
schip te maken en teruf
ren tot de principes v
milieupartij. Zij hebbt t
leidende fundament
onder wie Jutta Ditfur
grote meerderheid
meerd de partij te verli I
Opiniepeilingen weze
week geleden op opniei&
nek-aan-nek-race tuss i
beide politieke blokk c
was sprake van een licl f
deel voor de regeringspn
echter met een trend e
richting van groeiend?
hang voor rood-groen. e
Mocht de SPD in Hei
regeringsmacht her
dan heeft die escapade i
gen die ver boven de d 1
uit gaan. De sociaaldem i
beschikken dan weer o t
meerderheid in de Bonn
de 'Eerste Kamer' die
deelstaten wordt samen I
Een troost voor de reel c
rale regeringspartijen ic
is dan, dat de SPD
Bondsraad zich in mo
den om de SPD-FDP 6
in Hamburg en (strz
SPD-CDU-coalitie Berlc
in verlegenheid te brei 1
