lilitaire vakbonden positief
ver zenden Patriot-squadrons
ïush verzekert
aël van steun
Bedrijven zwijgen over veiligheidsmaatregelen
Fregatten onder leiding
van de VS. Maar waar?
Nederlandse militairen
blijven in Sinaï-woestijn
Personeel veldhospitaal vertrekt later
iNj IITENLAND
CcidócSoiwcmt
ZATERDAG 12 JANUARI 1991 PAGINA 5
triarch Baghdad: Kuwayt
definitief geannexeerd
IDAD De annexatie door Irak van Kuwayt is na de
aringen van president Saddam Husayn en van de regering
litief. Men mag niet op een terugtrekking hopen, in elk ge
niet op een volledige terugtrekking van Irak uit Kuwayt,
tde rooms-katholieke patriarch van Baghdad, mgr. Raphael
zegd. De patriarch geldt als een aanhanger van het regime
Qgc ak.
^nieent de patriarch dat het internationale recht gerespec-
dient te worden. „Maar alleen als Israël de VN-resoluties
de bezette gebieden aanvaardt, Syrië die over Libanon,
;jje die over Cyprus enzovoort".
zal hij de komende dagen een kerkelijke delegatie uit Irak
in, die een vredesmissie zal ondernemen naar het Vaticaan,
'^a fereldraad van Kerken in Genève, het Europees Parlement
e raatsburg, de VN in New York en verder de bisschopscon-
er ities en raden van kerken in de landen die troepen naar de
hebben gezonden
li,
Senator SAM NUNN,
You're Becoming SADDA A'S
Best Friend J ywtfmetiapptttot
•-jgygKg"
IM v;.
Op een groot bord langs een snelweg in de buurt van het Amerikaanse Atlanta laat
een voormalige aanhanger van senator Sam Nunn weten het niet eens te zijn met de
opstelling van de parlementariër. Nunrukeerde zich tegen de Golfpolitiek van presi
dent Bush. foto: ap
Nederlandse artsen
gaan naar Jordanië
DEN HAAG De Nederlandse hulporgani
satie Artsen zonder Grenzen (AzG) stuurt
morgen twee medewerkers naar Jordanië.
De vertegenwoordigers gaan daar een hulp
actie voorbereiden om vluchtelingen uit
Irak op te vangen en van medische verzor
ging te voorzien als de Golfcrisis escaleert.
De oi-ganisatie heeft het verzoek om assis
tentie te verlenen bij de opvang ontvangen
van de Jordaanse overheid en het Hoge
Commissariaat voor de vluchtelingen van
de VN. AzG heeft vorig jaar direct na de in
val van Irak in Kuwayt ook gezorgd voor
de opvang van vluchtelingen in Jordanië.
Het land heeft inmiddels de grenzen met
Irak gesloten omdat het de vluchtelingen
niet meer kan onderbrengen.
DEN HAAG Defensie ziet nog geen aanleiding de Nederland
se militairen in verband met de oorlogsdreiging in de Golf terug
te halen uit de Sinaï-woestijn.
De 84 militairen maken deel uit van een vredesmacht in het
grensgebied tussen Egypte en Israël. Na de akkoorden van
Camp David werd in 1982 ook een Nederlandse detachement in
de Sinaï gestationeerd. Als in het Midden-Oosten oorlog uit
breekt en Saddam Husayn Israël aanvalt, bevinden de militai
ren zich dicht bij de vuurlinie. De Multinational Force and Ob
servers (MFO), waar de militairen deel van uit maken, beslist in
principe over evacuatie van de vredesmacht. Daarnaast draagt
de Nederlandse regering de verantwoordelijkheid over zijn ei
gen onderdanen in het gebied. „De zaak is niet aan de orde",
aldus een woordvoerster van Defensie. „Misschien dat op de
veertiende of vijftiende meer is beslist".
(Van onze
sp parlementaire redactie)
BI
HAAG De vak-
aa den voor militair be-
sy ispersoneel staan posi-
tegenover de uitzen-
ezig van twee Patriot-
1 adrons van de Konink-
c e Luchtmacht naar
c 1-Oost Turkije. „We
den er al een beetje
mee gehouden",
is woordvoerder Berg
af van de christelijke
/e( id ACOM, één van de
c otste vakorganisaties
r militairen.
De Nederlandse squadrons 502
en 503, normaal gesproken bi
vakkerend in de Duitse plaats
Stolzenau (Nedersaksen), be
staan in totaal uit ongeveer
tweehonderd personeelsleden,
onder wie vijftien dienstplich
tigen. Zowel de ACOM als de
vakbonden voor dienstplichti
gen AVNM en VVDM vinden
dat de diensplichtigen alleen
op vrijwillige basis naar Tur
kije mogen.
De luchtmacht-eenheden rei
zen maandag af. Vandaag al
vertrekken tien 'verkenners'
naar het gebied om kwartier
te maken. De squadrons beho
ren tot de Vijfde Groep Gelei
de Wapens van de luchtmacht
die onder leiding staat van ko
lonel J. Tees en in Stolzenau
een NAVO-taak vervult. De
ongeveer negentig voertuigen
waarop de systemen zijn ge
plaatst worden vervoerd met
C-5 Galaxy transportvliegtui
gen van de Amerikaanse
luchtmacht. De uitzending is
voor drie maanden. In de ver
vanging is ook al voorzien; de
taak zal worden overgenomen
door twee squadrons van de
Derde Groep Geleide Wapens,
die ook in Duitsland is gesta
tioneerd.
Het kabinet reageerde gisteren
binnen een paar uur op het
verzoek dat Turkije, net als
Nederland lid van de NAVO,
aan het militaire commando
van het Noordatlantisch bond
genootschap had gedaan. Tur
kije is het enige NAVO-land
dat aan Irak grenst. De Tur
ken vroegen de bondgenoten,
met het oog op Iraakse aanval
len, om luchtverdedigingssys
temen van het type Patriot.
Net als Nederland voldeden
ook de Verenigde Staten aan
dit verzoek.
„Normale taak"
ACOM-woordvoerder Berg
hoef zegt dat zijn bond „elke
vorm van oorlog" betreurt:
„Maar voor het beroepsperso-
neel is dit een normale taak.
We gaan daar dezelfde werk
zaamheden uitvoeren als in
Duitsland. Het is een kwestie
van inpakken en wegwezen".
Wel wil de ACOM dat Defen
sie net als bij de marine een
crisiscentrum inricht voor fa
milieleden. Dit centrum zou in
Duitsland moeten komen om
dat daar vrijwel alle naaste fa
milieleden van de militairen
De AVNM kan wettelijk niets
tegen doen tegen de uitzen
ding van dienstplichtigen. Wel
zal de AVNM aan Defensie
vragen om de dientsplichtge
militairen goed voor te lichten
over de uitzending zodat voor
de soldaten een evenwichtige
afweging is te maken. „Het
mag niet zo zijn dat de solda
ten puur voor het avontuur en
het geld gaan", aldus woord
voerder Friedrichs.
Oefening
Amerikaanse
troepen op
oefening in de
woestijn van
Saudi-Arabië.
foto: afp
icretaris-generaal Perez de Cuellar beantwoordt vragen van
[nalisten na een ontmoeting in Parijs met president Mitterand.
foto: afp
INGTON De
nerikaanse onderminis-
van buitenlandse za-
Lawrence Eaglebur-
reist vermoedelijk
idaag naar Israël om de
ering daar ervan te
zekeren dat de Vere-
ie Staten Israël zullen
inen wanneer dat land
gevallen wordt door
ident Bush heeft woens-
n na het mislukken van het
verleg tussen de Ameri-
ïse minister van buiten-
1se zaken Baker en zijn
kse ambtgenoot Aziz het
uit genomen Eagleburger
r Israël te sturen. Aziz liet
ifloop van het gesprek we-
dat Irak zeker Israël zal
vallen wanneer oorlog uit-
kt in de Golf.
;rikaanse functionarissen
bezorgd over de eenheid
het internationale
nootschap tegen Irak
meer Saddam Husyan een
val op Israël uitvoert. Lan-
als Syrië en Saudi-Arabië
teren, theoretisch gezien,
steeds in staat van oorlog
Israël en zijn sinds jaar en
tegenstander van de war-
ïlaties tussen de VS en Is-
ivolging van de Egypti-
president Mubarak heeft
de in ballingschap verke-
de Kuwaytse minister van
rgie gisteren laten weten
Israël het recht heeft zich-
te verdedigen wanneer
wordt aangevallen,
sident Özal van Turkije zei
gisteren in een interview met
de Washington Times dat on
geveer 800 Iraakse militairen
naar zijn land zijn overgelo
pen. Volgens hem is het Iraak
se leger gedemoraliseerd en
moe na de achtjarige oorlog
met Iran. Özal zei dan ook te
verwachten dat een eventuele
oorlog van korte duur zal zijn.
De gedeserteerde militairen
zeiden dat de Iraakse troepen
massaal op de vlucht zullen
slaan als ze met de overmacht
van de alliantie worden gecon
fronteerd, aldus Özal. Een
overgelopen hoge officier zei
dat er zelden met de vliegtui
gen en tanks wordt geoefend
wegens gebrek aan brandstof
en reserve-onderdelen.
Cable News Network (CNN)
en drie lokale Amerikaanse te
levisiestations hebben een tv-
boodschap geweigerd waarin
aan Amerikaanse militairen
wordt gevraagd of ze bereid
zijn hun leven te geven voor
oliebelangen in het Midden-
Oosten. In de dertig minuten
durende boodschap wordt ge
zegd dat de Emir van Kuwayt
,,wa"cht tot Amerikanen hun
bloed laten vloeien voor zijn
olie". „Stuur onze mannen,
vrouwen en kinderen niet de
dood in" zo vraagt het comit
van familieleden van militai
ren in de Golf in de tv-spot
aan de Amerikaanse president
Bush.
Volgens Bob Casazza, een
functionaris van het televisie
station WJLA-TV in Washing
ton, is de spot geweigerd om
dat daarin wordt gezegd dat de
troepenzending alleen bedoeld
is om de emir weer aan de
macht te brengen en om de
olie te beschermen.
DEN HAAG Erg veel
wil de woordvoerder van
de Amerikaanse ambassa
de niet kwijt over de be
veiligingsmaatregelen nu
de angst vopr terroristi
sche aanslagen lijkt toe te
nemen. „Ik wil alleen
maar zeggen dat we de
Iraakse dreigingen uiterst
serieus nemen", luidt het
korte commentaar.
In soortgelijke korte frasen la
ten vrijwel alle woordvoerders
van grotere bedrijven en in
stellingen zich uit. Hoewel nie
mand het ronduit wil toege
ven, lijkt de angst voor terro
ristische aanslagen van de
kant van Irakese of Palestijnse
groeperingen toegenomen. Met
het verstrijken van het VN-ul-
timatum op 15 januari lijken
sabotage, bomaanslagen of an
dere terroristische activiteiten
steeds meer tot reële mogelijk
heden te gaan behoren.
Die indruk wordt althans be
vestigd door directeur J.P.A.
Huges van de Nederlandse
Veiligheidsdienst. Zijn bedrijf
is de grootste particuliere be
veiliger in Nederland en Hu-
ges constateert de afgelopen
dagen een toenemende vraag
van zijn klanten naar extra
beveiligingsmaatregelen.
„Veel bedrijven vragen ons
naar de mogelijkheden van
extra dienstverlening of extra
personeel wanneer er werke
lijk een oorlog in de Golf zou
ontstaan", aldus Huges, die
overigens geen namen wil
noemen van zijn klanten. Cij
fers over die toegenomen be
langstelling kan hij ook nog
niet geven; in de loop van vol
gende week gaan de regionale
kantoren van zijn bedrijf de
extra behoefte inventariseren.
Sommige bedrijven vragen
volgens Huges alleen maar om
naast de huidige dagbewaking
van bedrijfsterreinen ook va
ker 's nachts te komen sur
veilleren.
Het eventueel inzetten van ex
tra personeel is volgens Huges
overigens niet zo eenvoudig.
„Mensen van bedrijfsbevei-
lingsdiensten worden vóór in
diensttreding allemaal ge
screend door politie. Daarnaast
moeten ze intern worden op
geleid. Wanneer er plotseling
meer behoefte is aan perso
neel, kun je dat dus niet in
eens tevoorschijn halen". Of
hij als gevolg van de Golfcrisis
met een tekort aan personeel
komt te zitten is overigens niet
gezegd. Tot nog toe hebben de
meeste bedrijven enkel nog
maar gevraagd rekening te
houden met de mogelijkheid
van een grotere vraag om
dienstverlening.
Gelaten
Voorzitter J. Wegstapel van de
Vereniging van Particuliere
Beveiligingsorganisaties (VPB)
reageert gelaten op de angst
voor aanslagen. Een toene
mende vraag naar beveili
gingsdiensten heeft hij nog
niet geconstateerd, al acht
Wegstapel het ook niet hele
maal uitgesloten. Het lijkt hem
wel „nogal onwaarschijnlijk"
dat bedrijven zich voor extra
bescherming tot de beveili
gingsdiensten zouden wenden.
„Wanneer je echt bevreesd
bent voor terroristische aan
slagen, dan is de politie toch
de eerst aangewezene om naar
toe te stappen. Wij kunnen in
feite niet meer dan goed oplet
ten of er een verdacht iemand
over je terrein loopt. We zijn
niet bewapend. Als je serieus
rekening houdt met bomaan
slagen of schietpartijen, kun
nen wij toch weinig doen".
Nagenoeg alle betrokken be
drijven doen er het zwijgen
toe wanneer hen gevraagd
wordt naar de aard en omvang
van hun extra maatregelen. Zo
is inmiddels duidelijk dat
vooral in het Rotterdamse ha
vengebied angst heerst voor
acties. Zowel politie als bedrij
ven erkennen dat het vaak
moeilijk is het grote havenge
bied effectief te beschermen.
Zoals bekend hebben de afge
lopen maanden op het ECT-
terrein in de Rotterdamse ha
ven diverse transacties plaats
gevonden ten behoeve van
Amerikaanse legertransporten.
De veronderstelling dat ECT
mogelijk doelwit is voor even
tuele acties, lijkt zo gek niet.
De Rotterdamse politie wil
echter niet meer kwijt dan dat
„de zaak uitgebreide aandacht
heeft". Donderdag is er bij het
ministerie van binnenlandse
zaken overleg geweest, waar
aan onder andere de Rotter
damse politie heeft deelgeno
men. De woordvoerder wil
ook over de inhoud daarvan
verder niets meedelen.
Schiphol
Ook op luchthaven Schiphol
zou sprake zijn van verhoogde
paraatheid van bewakings
diensten en veiligheidsfunctio
narissen. De luchthavendienst
van de rijkspolitie wil, net als
vele anderen, weer niets zeg
gen over de inhoud daarvan,
„om mogelijke terroristen niet
in de kaart te spelen".
De Nederlandse Spoorwegen
zegt „op veel voorbereid" te
zijn. Navraag leert echter dat
er momenteel op andere dan
incidentele strategische trans
porten geen extra maatregelen
worden genomen. Dat was
volgens woordvoerster I.
Buurman wel het geval bij de
treintransporten van Duits
land naar de Rotterdamse ha
ven, enkele maanden geleden.
Bewaking en veiligheid van
Nederlandse bedrijven en in
stellingen is één van de aspec
ten waar het Landelijk Coör
dinatiecentrum Openbare
Orde en Veiligheid (LCC) zich
mee bezig houdt. Het centrum
valt onder verantwoordelijk
heid van het ministerie van
binnenlandse zaken. Op vra
gen over de mogelijkheid dat
er in Nederland terroristische
aanslagen zullen worden ge
pleegd door Irakezen wil
hoofd H.C.J. Roijers niet in
gaan. Het LCC heeft daarover
contact met onder meer de
Binnenlandse Veiligheids
dienst (BVD), maar wat de ge
varen zijn. welke objecten het
doelwit van aanslagen kunnen
zijn en welke maatregelen er
precies worden genomen wil
Roijers niet kwijt.
„Elk bedrijf heeft natuurlijk
van huis uit verantwoordelijk
heid voor zijn eigen veiligheid.
Daarnaast kunnen er extra
maatregelen nodig zijn die on
der verantwoordelijkheid van
burgemeesters of commissaris
sen van de koningin vallen.
Die overleggen daarover met
justitie en korpschefs. Wij in
formeren hen over de stand
van zaken, zij informeren ons
over de maatregelen die zijn
genomen", aldus Roijers.
Net als de particuliere beveili
gingsdiensten heeft het LCC
de afgelopen dagen vragen ge
kregen van verontruste bedrij
ven, die wilden weten of ze
voor extra bewaking moesten
zorgen. Reden voor het LCC
om de komende dagen ook de
politiekorpsen in het land te
informeren over mogelijke ri
sico's, zodat bedrijven en in
stellingen bij de plaatselijke
politie te rade kunnen.
JEAN—PIERRE GEET fn
In alle vroegte werd gisteren een Nederlands militair veldhospitaal in een Boeing 747 geladen met
bestemming Golfgebied. foto: anp
DEN HELDER Doordat de
KLM de vlucht van maandag
naar Dubai heeft geschrapt,
zal het personeel van het veld
hospitaal van de koninklijke
marine (53 mensen), dat op die
dag naar Dubai zou gaan, niet
vertrekken. De marine, die
zelf geen vliegtuigen heeft die
53 mensen kunnen vervoeren,
onderzoekt nu op welke wijze
het personeel naar de Golf
kan worden gebracht. De ma
rine voert gesprekken met En
geland en België of de groep
met een militair toestel uit een
van die landen mee kan. Don
derdag liet de KLM weten
Ondertussen is Rob met de helikopter op Schiphol geland
Marga en Willy brengen hem weer naar Amsterdam. „Waar
len we heen rijden?", vraagt Marga, „naar de Dam?". „Dat is
t nodig", antwoordt Rob, „ik heb van de lucht uit al gezien,
het daar in orde is. Maar ik wou nog wel een paar woorden
selen met mijn vriend Lupardi. Rij maar naar het laborato-
wanneer ze daar aankomen, blijkt de vogel gevlogen te
zijn. Nieuwsgierig kijken ze rond. Het ziet er maar griezelig uit,
vinden de meisjes; de slangen-planten van de geleerde vertonen
nu al een beetje leven en als Rob één der „slangen" met een
stokje kietelt, sist het „beest" zelfs even!. Willy belt ondertussen
Ross op, maar de portier van zijn hotel zegt, dat meneer nog niet
is teruggekeerd. Ook Prudon is niet op zijn kamer. Wat nu? „Ik
ga met Skip op speurtocht", besluit Rob. Hij geeft Skip de lucht
van een stofjas van Lupardi en dan gaat het de straat op. De
meisjes volgen in de auto.
vanaf volgende week geen
tussenlanding meer te maken
in Dubai. Deze maatregel is er
een in een reeks waarmee de
luchtvaartmaatschappij de
diensten op het Midden-Oos
ten uit voorzorg verder in
krimpt.
IKV: schepen uit
Golf terugtrekken
DEN HAAG De kerkelijke
vredesbewegingen IKV en
Pax Christi hebben de Tweede
Kamer opgeroepen elke Ne
derlandse betrokkenheid bij
militaire acties in de Perzische
Golf te vermijden. De marine
schepen moeten bij een .oorlog
uit de Golf worden terugge
trokken, aldus de vredesbewe
gingen in een brief die is aan
geboden aan kamervoorzitter
Deetman. IKV en Pax Christi
menen dat het gebruik van
massaal geweld in de Golf in
geen enkele verhouding staat
tot het beoogde doel: het ver
trek van Irak uit Kuwayt. Zij
vinden dat de Kamer moet
kiezen voor verscherping van
het handelsembarogo en de re
gering moet opdragen dit
standpunt in het internatio
naal overleg uit te dragen.
(Door A.H. Lind)
DEN HAAG In de
brief aan de Tweede Ka
mer, waarin het rege
ringsbeleid wordt voor
gesteld bij het onver
hoopt uitbreken van een
gewapend conflict in de
Golf, heeft het kabinet
gesteld dat in dat geval
het Nederlandse smal
deel onder operationele
leiding van het Ameri
kaanse opperbevel ter
zee zal gaan opereren.
Over het exacte gebied waar
in dit gebeurt wordt geen
eenduidige aanwijzing gege
ven, terwijl dit nu juist van
cruciaal belang is voor het ri
sico dat de schepèn eventueel
gaan lopen. Eén ding is dui
delijk, namelijk dat men in
de Golf blijft en niet (zoals de
Belgen) de Golf zal verlaten.
Iets anders is dat men het ge
bied waarin thans geopereerd
mag worden, onder de huidi
ge omstandigheden heeft be
grensd tot 27 graden 30 mi
nuten noorderbreedte. Dit
zou betekenen dat de escorte
diensten die de Nederlandse
fregatten zullen verlenen bij
een conflict ook daar eindi
gen. In dat geval is het risico
dat de schepen lopen door
luchtaanvallen of mijnenvel
den, nauwelijks of niet aan
wezig.
Iets anders is
schepen worden geacht hun
escortediensten uit te breiden
tot aan een eventuele inva-
siekust voor Kuwayt. In dat
geval lopen de risico's wel op
en bestaat er wel degelijk ge
vaar Zeker van mijnenge
vaar kan dan sprake zijn.
maar dat is tot nu toe niet ter
sprake gekomen omdat de
controle op het economisch
embargo zich een kleine
tweehonderd kilometer van
de Iraakse kust heeft afge
speeld. Het leggen van mij
nen heeft daar meer voeten
in de aarde dan een defensief
mijnenveld voor de eigen
kust. Daarnaast kunnen
dichter bij de kust nog res
tanten van de oorlog tussen
Iran en Irak aanwezig zijn.
De mate van gevaar hangt
ook af van de mijnenjaagca-
paciteit ter plaatse die, nu de
Belgen hebben aangegeven
de Golf te zullen verlaten,
hoofdzakelijk zal bestaan uit
de Amerikaanse en Britse
mijnenvegers en -jagers.
Het opereren onder Ameri
kaanse operationele leiding
houdt in dat de Amerikaanse
marinebevelhebber de sche
pen naar zijn beste inzicht ta
ken zal toebedelen, waarbij
verwacht wordt dat de Ne
derlandse eenheden zullen
handelen conform de richtlij
nen die ook gelden voor de
Amerikaanse eenheden ter
plaatse. Dat betreft ook de
zogeheten 'rules of engage
ment', hetgeen het toepassen
van de gevechtsregels in
houdt.
Leiding
Dat is een normale gang van
zaken, maar het is wel zo dat
deze gevechtsregels van de
NAVO immer worden voor
gelegd aan de politieke lei
ding alvorens zij van kracht
worden verklaard, omdat zij
soms tot ongewenste escala
ties kunnen leiden. Dit geldt
speciaal in tijden van oplo
pende spanning. Het is van
belang inzicht te hebben in
deze regels alvorens men het
besluit neemt de operationele
leiding over te dragen.
Het bepalen van het moment
van de overdracht van deze
leiding moet daarom niet op
een soort automatisme berus
ten, maar het resultaat zijn
van gedegen militair-politiek
overleg. De marineleiding
heeft zich daar uiteraard op
geprepareerd, maar het is de
vraag of ook de eenvoudige
politicus voldoende op de
hoogte is.
Overigens blijft onder alle
omstandigheden het laatste
woord over de inzet van de
marine-eenheden altijd nog
bij het nationale commando,
in die zin dat wanneer spe
ciale opdrachten worden ver
strekt de groepscommandant
van de Nederlandse marine
eenheid zich altijd het recht
kan voorbehouden eerst het
marinecommando te raadple
gen. Dat zal zich echter al
leen onder uitzonderlijke om
standigheden voordoen.
Daarnaast zal de groepscom
mandant van de marine-een
heid uiteraard het eigen na
tionale commando geregeld
over de stand van zaken in
lichten.
Aangenomen mag worden
dat de bemanning van de
schepen de escortediensten
met enthousiasme zal ver
richten, omdat dit nu uitgere
kend de taak is waarvoor zij
zijn opgeleid. Een voorwaar
de is wel dat de wijze waarop
geopereerd mag worden dui
delijk is, zodat frustraties
vermeden worden.
