„Extra stapje
op weg naar
betaalde baan"
im
A
iii
1
Flink doorzetten op scholingsproject voor werkzoekenden
lAkSj
LENA DE GRAAFSCHOOL
VOOR HERINTREEDSTERS:
£eidóc@ou/ttMit
9
ZATERDAG 12 JANUARI 1991 PAGINA 3
UNIEKE KANS OM MBO-DIPLOMA TE HALEN
DEN HAAG - Een kindercrèche
om de hoek, schoolvakanties vrij,
een goede bereikbaarheid met het
openbaar vervoer. Dat zijn een
aantal van de specifieke mogelijk
heden die de Lena de Graafschool
naast haar op de arbeidsmarkt ge
richte opleidingen biedt. Deze
vrouwenvakschool verzorgt oplei
dingen voor vrouwen die na een
tijd niet gewerkt te hebben op
nieuw een betaalde baan willen.
Maar vaak is hun diploma verou
derd of sluit niet meer goed aan bij
de huidige arbeidsmarkt.
Het gebouw van de Lena de Graafschool
aan de Koningin Emma-kade in Den
Haag is aan de buitenkant grauw en
groot. Als de deur opengaat ruik je met
een de geur die standaard pleegt te zijn
in oude schoolgebouwen. Lange hoge
gangen en weerklinkende voetstappen.
..Weet je dat we nog geaarzeld hebben
toen we dit gebouw toegewezen kregen
van de gemeente?", zegt Alice Mitten-
dorp. directeur van de school. „We wa
ren bang dat het schoolse uiterlijk de
vrouwen zou afschrikken. Maar dat valt
allemaal mee, we hebben zelfs leerlingen
gehad die hier nog op de lagere school
hebben gezeten". In tegenstelling tot de
buitenkant is het interieur van de school
vrolijk geel en wit. De lokalen zijn
prachtig ingericht met lichtgrijze bu
reau's en moderne computers.
De Lena de Graafschool werd op initia
tief van de Vrouwenbond FNV opge
richt in 1986. In totaal zijn er negen
vrouwenvakscholen in Nederland, waar
van er zes samenwerken in de Stichting
Vakopleiding Vrouwenbond FNV. De
opleidingen die de vrouwenvakscholen
bieden variëren van systeembeheren, ho
reca-, medisch receptioniste- tot grafi
sche opleidingen. De voornaamste be
staansreden is herintreedsters, vrouwen
die door bijvoorbeeld het opvoeden van
kinderen een tijd niet gewerkt hebben,
de kans op een betaalde baan te geven.
„Het doel is dat meer vrouwen econo
mische zelfstandigheid krijgen. Onze
school is dan een stapje extra", aldus
Alice Mittendorp. „Als toelatingseis
wordt nooit meer dan mbo gevraagd,
maar dc meeste cursussen^ijn toeganke
lijk met lbo. mavo of mulo. De mini
mumleeftijd van 25 jaar is ook een voor
waarde. Er is geen maximumleeftijd,
maar de meeste vrouwen zijn tussen de
dertig en veertig jaar oud. De kosten van
de cursussen zijn laag gehouden. De les
sen zijn gratis, alleen voor de boeken
moet worden betaald. Maar dat bedrag
is nooit hoger dan honderd gulden. Geld
mag nooit een belemmering zijn. Voor
vrouwen met kinderen is de kindercrè
che hier om de hoek. Tegen een vergoe
ding van twee gulden vijftig is het kind
een dag onder de pannen en krijgt het
een luier en een boterham. Daarnaast
hebben de vrouwen gedurende de
schoolvakanties van de kinderen vrij".
Sollicitatietraining
Het lesprogramma en de cursusduur va
riëren. De ene opleiding duurt twee jaar,
de andere tien maanden. Minimaal twee
cn een halve dag en maximaal vier da
gen per weck is er les op school. De op
Werken met de computer staat ook op het lesprogramma van de Lena de Graafschool
leiding is wel een deeltijdopleiding. Het
huiswerk kost tien tot vijftien uur per
week. Naast de vakken voor de oplei
ding krijgt iedere leerling de lesgroep
"training en begeleiding'. Daarin wordt
bijvoorbeeld uitgelegd hoe de vrouwen
kunnen leren te leren. Vaak hebben ze
dat een hele tijd of helemaal niet ge
daan. Daarnaast is sollicitatietraining
heel belangrijk. Hoe schrijf je een sollici
tatiebrief, of hoe voer je een sollicitatie
gesprek. In bijna elke opleiding gaat de
vrouw op stage of werkbezoek. Vervolg
opleidingen worden niet gegeven. Bin
nen 'training en begeleiding' wordt wel
een beeld geschetst van de vervolgoplei
dingen die aansluiten op de Lena de
Graafschool".
Dat de opleiding een succes is blijkt uit
de cijfers. Jaarlijks melden zich driehon
derd vrouwen aan voor een cursus, ter
wijl er honderdtachtig plaatsen zijn.
Tachtig procent van de vrouwen, die re
latief oud zijn voor de arbeidsmarkt,
vindt binnen een jaar na de opleiding
een betaalde baan.
„Dat zoveel vrouwen een baan vinden
komt omdat we de cursussen afstemmen
op de regionale arbeidsmarkt. Niet elke'
opleiding is dus overal te volgen. In Den
Haag is er wel een horeca-opleiding
(waar overigens nog plaatsen vrij zijn),
in Assen weer niet. Het komt ook voor
dat we een cursus al na een jaar aanpas
sen, veranderen of opdoeken", aldus
Mittendorp.
Prioriteiten
„De prioriteiten van de Lena de Graaf
school liggen op het ogenblik bij het toe
gankelijk maken van technische oplei
dingen en opleidingen voor allochtone
vrouwen. Dit jaar zijn we gestart met
een opleiding tot medisch receptioniste
voor Turkse en Marokkaanse vrouwen.
Vijf en dertig procent van de vrouwen
die hier op school een opleiding volgt is
van buitenlandse komaf. Door de oplei
ding medisch receptioniste ligt dit aantal
nu iets hoger. Voor deze cursus geldt een
minimumleeftijd van achttien jaar. Om
dat allochtone vrouwen eerder kinderen
krijgen zijn het dus ook jongere herin
treedsters".
„De vrouwen die een opleiding bij ons
willen volgen moeten wel zeer gemoti
veerd zijn. Allereerst moeten ze ver
plicht deelnemen aan de voorlichting^
dagen. Op die dagen wordt getoond wat
de Lena de Graafschool is, wat de oplei
dingen zelf inhouden en wat de moge
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
lijkheden op de arbeidsmarkt met die
opleidingen zijn. Hierna kunnen de
vrouwen zich aanmelden. In de aanmel
dingsformulieren wordf onder meer naar
opleiding, werkervaring maar vooral
naar de motivatie gevraagd. Daarna
volgt een uitnodiging voor een kennis
makingsgesprek met twee docenten van
de betrokken opleiding. In dat gesprek
moet duidelijk worden wat de vrouwen
verwachten nè de opleiding, met het di
ploma op zak. Ze moeten echt een reëel
beeld hebben van de arbeidsmarkt. Het
is voor ons belangrijker dat vrouwen
aan het werk komen dan dat ze alleen
maar een opleiding volgen".
PASCAL MESSER
Belangstellenden kunnen kontakt opne
men met de Lena de Graafschool, Konin
gin Emmakade 119 te Den Haag, tele
foonnummer 070-363 59 63.
DEN HAAG - Een aantal werk
zoekenden in de regio Den Haag
werd vorig jaar in de gelegenheid
gesteld om in twee en een half jaar
tijd een middelbaar beroepsonder-
wijsdiploma te halen. Een laatste
kans om de tegenwoordig onmisba
re papieren binnen te halen. Terug
naar de schoolbanken dus. Maar
wel kosteloos èn met de garantie
van het arbeidsbureau op een pas
sende baan. Absolute voorwaarde
was wel dat de cursisten met een
flinke dosis motivatie aan de oplei
ding begonnen, want ze krijgen dit
alles zeker niet cadeau. Voor het
halen van het examen moet be
hoorlijk 'geblokt' worden.
Adjunct-directeur Hiddink van de MTS
Leyweg werd zo'n twee jaar geleden door
het arbeidsbureau en het ministerie van
onderwijs benaderd. Hem werd gevraagd
eens na te gaan of hij in staat was in de
Residentie een scholingsproject voor
langdurig werklozen, of zoals Hiddink
liever zegt werkzoekenden, op te zetten.
Dit in het kader van het landelijke Pro
gramma Additionele Scholing (PAS-pro-
ject). Hij had de 'keuze uit een lespro
gramma in samenwerking met het
bedrijfsleven, het Centrum Vakopleiding
Volwassenen (CVV) of een op de prak
tijk gericht technisch-onderwijsprogram-
ma.
„We hebben toen contact gezocht met
het arbeidsbureau, het CVV. en het
MLO-Den Haag (middelbaar laboratori
umonderwijs). Na veel overleg kwamen
we uiteindelijk op deze vorm uit", ver
telt Hiddink. Gekozen werd voor twee
opleidingen. De MTS ging een opleiding
elektronika verzorgen en de MLÓ kwam
met de nieuwe opleiding milieukunde.
Voor het project werd een leerplan opge
steld dat ter goedkeuring aan zowel het
arbeidsbureau als het ministerie werd
voorgelegd. „In het voorjaar van 1990
kregen wc uiteindelijk van het ministerie
groen licht", zegt Hiddink.
De kandidaten voor het project werden
door de arbeidsbureaus uit het eigen be
stand geselecteerd. Deze kandidaten
móesten wel minimaal een diploma
mavo op D-niveau hebben. Maar het
strengst werd geselecteerd op motivatie.
Optimistisch
„De opleiding is fulltime. Dat betekent
dat dc cursisten zo'n 36 dag-uren per
week op school zitten. En dat vraagt een
flinke dosis doorzettingsvermogen",
licht de MTS-adjunct toe. Uiteindelijk
bleven er 39 kandidaten over. Voor de
elektronika-opleiding 20 en de resteren
de 19 begonnen vol goede moed aan de
opleiding milieukunde.
De eerste anderhalf jaar van de richting
elektronika is verdeeld in twee delen.
„De cursisten krijgen drie dagen per
week theorie en twee dagen praktijk",
legt Hiddink uit. „In deze dagopleiding
kunnen dc cursisten de eerste drie certi
ficaten behalen die nodig zijn voor het
diploma". Daarna gaan, als alles goed
verloopt, de cursisten al werken. „Het
arbeidsbureau heeft ons de garantie ge
geven dat er na die anderhalf jaar een
baan voor hen is. We zijn daar erg opti
mistisch over", aldus Hiddink. De rest
van de benodigde certificaten, voor het
diploma zijn er in totaal zes nodig, heb
ben de cursisten na nog één jaar avond
opleiding binnen. Een behoorlijke opga
ve want voor de reguliere deeltijdoplei
ding staat vier vijf jaar.
Ijzeren discipline
„Het is best wel zwaar", vertelt Jan Zeg
waard. Hij is 28 jaar en één van de elek-
tronika-cursisten. „Er werd gesteld dat
we geen huiswerk kregen naast de taken
die we op school moesten verrichten.
Dat is belachelijk natuurlijk. In de prak
tijk komt het erop neer dat je zowel in
de avonduren als in de weekends hard
bezig bent. Je hebt voor deze opleiding
een ijzeren discipline nodig".
Gewillig
Toch is Zegwaard, die vorig jaar zonder
werk kwam te zitten nadat hij acht jaar
zonder papieren bij een installatiebedrijf
had gewerkt, blij met deze kans. „Voor
mij is het leuk om op deze manier het
diploma te halen. Ik had de ervaring en
wilde graag de papieren", aldus Zeg
waard.
De andere opleiding in het kader van
het PAS-project is een hele nieuwe in de
wereld van het mbo. Al voor er sprake
was van het project was drs. F.M. van
Wezel, directeur van de MLO-Laborato-
riumtechniek in Den Haag. die net als
de MTS Leyweg een onderdeel is van de
scholencombinatie Haagland, met een
paar collega's bezig met een nieuwe af
studeervariant van de MLO-chemie: mi
lieukunde. „Bedrijven worden wat mi
lieuvervuiling betreft steeds meer met de
neus op de feiten gedrukt. De behoefte
aan deskundigen op dit gebied neemt
toe", legt Van Wezel uit. Toen hij door
Hiddink werd gevraagd om een bijdrage
te leveren aan het PAS-project vond hij
het een goed idee om deze nieuwe rich
ting bij het project onder te brengen.
De opleiding tot milieukundige is op de
zelfde manier gestructureerd als de elek
tronika-opleiding. De eerste anderhalf
jaar dagschool, met een theoretisch en
een praktisch gedeelte, gevolgd door een
jaar avondschool. En net als Hiddink
twijfelt Van Wezel er niet aan dat zijn
cursisten een baan zullen vinden. „Wij
zijn nu bezig met het vergaren van sta
geplaatsen. Dat lukt aardig. We vinden
bij de bedrijven een gewillig oor", aldus
dc MLO-directeur. Hij trekt daarbij de
vergelijking met de MLO-chemie. „Leer
lingen van de MLO-chemie hebben
meestal al voor ze hun diploma daad
werkelijk op zak hebben een baan".
Dat het opleidingsproject zwaar is blijkt
wel uit het feit dat er al acht mensen zijn
uitgevallen. „Je moet goed beseffen dat
het voor deze mensen, die al een be
hoorlijke tijd van school af zijn, moeilijk
is om weer in het scholingsritme te ko
men", legt Hiddink uit. Toch is het hem
nogal tegengevallen. „Het uitvalpercen
tage is enigzins zorgelijk te noemen",
vindt Hiddink.
Verwijt
Het ontbreken van scholingsritme is
echter niet' de hoofdoorzaak voor het
vroegtijdig verlaten van de opleiding
meent onderwijscoördinator van het
PAS-project R.C. van Rossum. „Uit ge
sprekken met de uitvallers blijkt dat pro
blemen in de persoonlijke sfeer meestal
de reden is. Juist omdat de opleiding zo
veel tijd vergt kan dat problemen ople
veren aan het thuisfront. De cursisten
zijn aan het eind van de dag vaak zo
moe dat huisgenoten klagen dat ze niks
meer aan hun hebben. Of ze hebben
geen tijd meer voor huishoudelijke ta
ken en dat vergt van de partner veel be
grip". aldus Van Rossum. Toch hoopt
Hiddink dat hij aan het eind van het
project tussen de 25 en 30 mensen een
diploma kan geven.
De deelnemers hoeven niets voor hun
opleiding te betalen. Hoewel daar in het
begin onduidelijkheid over was behou
den de cursisten gewoon hun uitkering
en worden de kosten door de overheid
en het arbeidsbureau opgebracht. Het
ministerie van onderwijs heeft voor dit
soort projecten een bedrag van 10 mil
joen op de onderwijsbegroting gezet.
Eenmalig wel te verstaan. Het PAS-pro
ject krijgt dus waarschijnlijk geen ver
volg. „En dat is jammer", vindt Hid
dink. „Want zowef wij als de arbeidsbu
reaus willen door met het project".
DAVE ABSPOEL
tal leerlingen van de richting milieukunde is hier onder begeleiding van een docent bezig met een practicum.
FOTO.STEPHEN EVENHUIS.
