problemen rond vordering
ran studieschuld verwacht
\issenbalans levert flinke risico's op voor tuinbouw
Kentering voor DAF nog niet zichtbaar
ilN -
-«
£ekUc6otncuit
ZATERDAG 5 JANUARI 1991 PAGINA 3
r Veld voor vrijer
tvoeren bijstandswet
HAAG Staatssecretaris Ter Veld van
)le zaken en werkgelegenheid ziet wel iets
.contracten" tussen rijk en gemeenten,
rbij de laatsten meer vrijheden krijgen bij
ntvoering van de Algemene Bijstandswet
uil voor garanties om bijvoorbeeld jonge-
of vrouwen in de bijstand aan werk of be-
kansen op werk te helpen. Ter Veld rea-
de gisteren in een vraagggesprek met Ra-
in West op het idee van dergelijke contracten
n k directeur Van Driel van de Haagse sociale
looi st deze week lanceerde. „Dat is een leuke
zoel 'alen we daar duidelijke afspraken over
kko en en dijken wat we kunnen doen", aldus
Veld. Ze hoopt voor de zomer afspraken te
nen maken met Den Haag, maar het liefst
meer gemeenten.
Veel gokverslaafde
dienstplichtigen
DEN HAAG Het aantal dienstplichtigen dat met
een gokverslaving bij de landmacht in dienst komt
neemt toe. Steeds meer dienstplichtigen doen een
beroep op hulpverleners bij Defensie om „af te kic
ken". Binnen de kazernepoorten mag niet worden
gegokt met winstoogmerk. Gokautomaten die geld
uitkeren zijn niet aanwezig. In katholieke en hu
manistische militaire tehuizen staan ze soms wel.
Staatssecretaris Van Voorst tot Voorst heeft de be
heerders van de tehuizen gevraagd de gokautoma
ten te verwijderen. De landmacht heeft in verband
met het toenemend aantal gokverslaafde dienst
plichtigen een memorandum opgesteld. Daarin
worden voorstellen gedaan over voorlichting, bij
voorbeeld in lessen, en het proberen om de gokmo
gelijkheden te beperken. Naar schatting zijn er in
Nederland ongeveer 100.000 dwangmatige gokkers.
CNV: Geelhoed lijdt aan Europese dwangneurose
UTRECHT Geelhoed lijdt
net als veel andere beleidsma
kers aan de dwangneurose dat
Nederland zich met het oog op
1992 moet aanpassen aan het
gemiddelde in de Europese
Gemeenschap. Voorzitter H.
Hofstede van de christelijke
vakcentrale CNV zei dit giste
ren in een reactie op de
nieuwjaarsboodschap van prof.
mr. L. Geelhoed, secretaris-ge
neraal van Economische Za
ken. Geelhoed pleitte-voor een
drastische aanpassing van het
stelsel van sociale zekerheid
en een nieuw subsidiebeleid.
Volgens Hofstede is het een
merkwaardige conclusie dat
subsidies voor gezinnen
moeten worden afgebroken,
terwijl de subsidies voor het
florerende bedrijfsleven
moeten worden verhoogd.
Hofstede zegt dat Geelhoed
niet bewijst dat in Nederland
een inkrimping van de collec
tieve sector nodig is. Ook vol
gens Geelhoed is het concur
rentievermogen van het Ne
derlandse bedrijfsleven aan
zienlijk verbeterd. Dat deze
verbetering mogelijk was on
danks een verhoudingsgewijs
omvangrijke collectieve sector,
aldus Hofstede, komt door het
belang dat wordt gehecht aan
collectieve voorzieningen en
de bereidheid daarvoor te
betalen. Hij vindt dat de EZ-
man er te weinig rekening
mee houdt dat de loonkosten
in Nederland vergeleken met
andere EG-landen nog steeds
laag ziin. Het CNV is er be
nieuwd naar welke collectieve
uitgaven Geelhoed precies zou
willen snoeien. „Het gevaar is
groot dat een oplossing eenzij
dig wordt afgewenteld op de
uitkeringsgerechtigden. En
juist zij zijn niet verantwoor
delijk voor het financierings
tekort omdat hun uitkeringen
uit kostendekkende premies
worden betaald", aldus de
CNV-voorzitter.
Apeldoorner gedood door messteken
APELDOORN De 29-jarige Apeldoorner die donderdag
door zijn vader dood in zijn tot woning omgebouwde gara
ge werd gevonden is door bloedverlies ten gevolge van
messteken om het leven gekomen. Sectie heeft dat gisteren
uitgewezen.
In de garagewoning van het slachtoffer heeft het recher
cheteam verschillende messen en een hoeveelheid drank
gevonden. De drankvoorraad is waarschijnlijk afkomstig
van een inbraak bij een slijterij in Apeldoorn eerder deze
week.
Volgens de Apeldoornse politie is het zeker dat drankge
bruik ,.een grote rol" heeft .gespeeld in de gebeurtenissen
in de garage-woning.
De toedracht is nog onbekend. De 21-jarige man die ge
wond werd aangetroffen in de garage-woning en door de
politie is aangehouden, is inmiddels op last van de rechter
commissaris voor zes dagen in bewaring gegaan. Het ver
hoor van deze man verloopt moeizaam. Onduidelijk is nog
of hij iets met de steekpartij te maken heeft.
Gevangenen
ontsnapt
Agenten
staan met
ladders bij de
muur waaro
ver gisteren
vier mannen
ontsnapten
uit het huis
van bewaring
De Koepel in
Haarlem. Tij
dens het
luchten ver
scheen een
gewapende
man op de
muur die de
bewakers on
der schot
hield. De vier
verdwenen in
een gereed
staande auto.
Volgens de
woordvoer
ster van Jus
titie zijn er de
laatste tien
tallen jaren
geen ont
snappingen
meer ge
weest uit het
Haarlemse
huis van be
waring.
FOTO: ANP
Zittingen van
Adviescollege
droevig ritueel
DEN HAAG De zittingen
van de Adviescommissie voor
Vreemdelingenzaken zijn niets
anders dan een ritueel. De
commissie sust ons bezwaarde
geweten bij de tweede kans
die de vreemdelingen daar
krijgen.
Dat schrijft de wetenschappe
lijk onderzoeker aan de uni
versiteit van Amsterdam Anil
Ramdas in een nog niet gepu
bliceerd artikel in het blad
van Amnesty International.
Het ministerie van justitie wil
dat de rechter publicatie van
het artikel tegenhoudt en
heeft daartoe een kort geding
aangespannen dat donderdag
dient. Ramdas heeft bij wijze
van uitzondering de besloten
zittingen en beraadslagingen
van de Adviescommissie bijge
woond. In zijn artikel be
schrijft hij hoe het horen van
een vreemdeling in zijn werk
gaat en hoe de argumentatie
bij de oordeelsvorming eruit
ziet. Volgens Ramdas dringt de
vergelijking met de rituelen
van primitieve volken in de
omgang met vreemdelingen
zich op. Hij spreekt van verne
deringen, testen en beproevin
gen voor de vreemdelingen,
doen hem doen denken aan
initiatie-rituelen. Hij vindt de
macht van de „vergaand". „De
voorzitter bepaalt wat er ter
sprake komt, wat op welk tijd
stip moet of mag worden ge
zegd, wat redelijk is en hij mag
de vreemdeling in de rede val
len".
De voorzitter en de secretaris
hebben volgens Ramdas bo
vendien de macht te bepalen
wat wel en niet van betekenis
is. „De tolk heeft daarbij niet
zelden de neigihg om een kor
te weergave te geven van zo
wel vraag als antwoord". Tij
dens de zitting woerden door
de tolk volgens Ramdas auto
ritaire spottende, sarcastische,
misleidende of insinuerende
opmerkingen weggefatsoe-
neerd, misverstanden glad ge
streken en wordt de indruk
gewekt dat het ging om een
openhartig en vredig vraagge
sprek".
Ramdas concludeert: „De zit
ting van de adviescommissie is
een droevig, maar begrijpelijk
ritueel, waarmee de onmacht
van het Nederlandse volk
wordt getoond. Het onvermo
gen om de vervolgden van de
wereld te helpen door ze mas
saal toe te laten tot het eigen
grondgebied en in de eigen
stelsels van verzorging. Dat is
dan ook de rationaliteit van
dit ritueel". Vorig jaar hebben
in Nederland in totaal 21.208
personen een verzoek om asiel
ingediend. De asielzoekers wa
ren afkomstig uit 95 verschil
lende landen. In 1989 bedroeg
het aantal asielverzoeken bijna
14.000. Het ministerie van jus
titie, dat de jaarcijfers vrijdag
bekend maakte, verwacht
25,000 asielzoekers in 1991.
Vereniging wil BVD-dossiers mogen inkijken
UTRECHT Nu de Binnenlandse Veiligheids Dienst circa drie
kwart van haar dossiers wil vernietigen, is er geen reden meer
om inzage in deze dossiers te weigeren aan de mensen of organi
saties over wie het gaat. Inzage werd tot nu toe geweigerd van
wege staatsbelang, maar dat belang is niet meer aan de orde als
dossiers toch in de papiermolen gaan.
Onder dit motto wordt volgende week in Utrecht de Vereniging
Voorkom Vernietiging opgericht. De vereniging wil mensen en
organisaties bundelen, die er tegen zijn dat de BVD de aange
kondigde vernietiging van driekwart van haar honderdduizen
den dossiers vanaf 1 mei doorzet. De intiatiefnemers voor de
vereniging vinden dat betrokkenen inzage moeten krijgen in de
dossiers.
N HAAG De Lan-
°mijke Studenten Vak-
id (LSVb) en twee
•echtse advocaten ver-
v chten grote problemen
"t g >r de wijziging van de
t Studiefinanciering,
ds 1 januari hoeft de
»en >rmatiseringsbank bij
jrg ulden niet langer het
ir deel van de rechter af
wachten; een deur-
irder met een dwang-
rel kan meteen over-
lat in tot beslaglegging,
sid
lister Ritzen van Onderwijs
wacht dat de Informatise-
pbank elke maand tiendui-
dwangbevelen de deur
uit zal doen. De dwangbevelen
worden gestuurd naar deur
waarders, die aankloppen bij
studenten waarvan - de Infor
matiseringsbank nog geld te
goed heeft: schoolgeld of geld
van de stüdiefinanciering. De
deurwaarder incasseert het
geld of treft een betalingsrege
ling van maximaal 24 maan
den. In het uiterste geval
wordt direct beslag gelegd op
spaartegoeden of huisraad. Ex-
studenten die menen dat de
Informatiseringbank een fout
heeft gemaakt en protest wil
len aantekenen, kunnen via
een kort geding schorsing van
invordering aanvragen. Maar
voordat de uitkomst van het
kort geding bekend is, is de
betalingsregeling al ingegaan.
En die kan bij schulden van
soms meer dan tienduizend
gulden oplopen tot 400 of 500
gulden per maand. „Als je een
RWW-uitkering hebt kun je
dat natuurlijk nooit betalen",
zegt de Utrechtse advocaat M.
Vaandrager. Zij begrijpt niet
hoe de Tweede Kamer drie
weken geleden akkoord heeft
kunnen gaan met de wetswij
ziging. Vóór 1 januari werd bij
een geschil niets ingevorderd
totdat de rechter had beslist
wie er fout zat: de student of
de Informatiseringsbank. „Dat
is normaal. Dat gebeurt bij
elke vordering als twee partij
en het niet eens zijn".
Spijkerhard
Het ministerie wijst op de mo
gelijkheid van een kort ge
ding, maar dat is volgens
Vaandrager geen echte oplos
sing. „Een kort geding is een
dubbele procedure. Je moet je
verzetten tegen het dwangbe
vel én tegen het stopzetten
van de executie. Daar komen
weer twee rechters aan te pas
en twee dagvaardingen. En
justitie maar klagen over het
aantal gerechterlijke procedu
res". Volgens de Landelijke
Studenten Vakbond (LSVb) is
het kwaad al geschied als het
kort geding wordt aangespan
nen. „De betalingsregeling
wordt dan al ingezet alsof ie
mand bij voorbaat schuldig is
bevonden", aldus een woord
voerder.
De meeste wanbetalers waren
tot noch toe ook schuldig. Van
de in totaal 25.000 mensen die
vorig jaar een dwangbevel
ontvingen, hebben er 231
mensen protest aangetekend.
De rechter heeft over nog
slechts zeven gevallen uit
spraak gedaan. In alle zeven
gevallen werd de informatise
ringsbank in het gelijk gesteld.
De Informatiseringsbank ver
wacht ook in de resterende 224
gevallen aan het langste eind
te trekken. Uiteindelijk krijgt
de bank haar geld dus wel,
maar véél later dan gewenst.
De opgelopen vertragingen
door de rechtzaken kost de in
formatiseringsbank jaarlijks
tientallen miljoenen. „Maar
dat rechtvaardigt niet het spij
kerharde optreden van de in
formatiseringsbank", aldus de
studentenvakbond.
EN HOBBES
Besluit kolencentrale Maasvlakte geschorst
DEN HAAG Er mag nog
geen conventionele, met poe
derkool gestookte elektrici
teitscentrale worden gebouwd
op de Maasvlakte. De voorzit
ter van het College van
Beroep voor het Bedrijfsleven
heeft gisteren het besluit van
de minister van economische
zaken geschorst omdat het in
strijd is met een EG-richtlijn
uit 1985. De minister heeft zijn
besluit genomen zonder eerst
te laten onderzoeken wat de
gevolgen van de centrale voor
het milieu zijn. De voorzitter
deed zijn uitspraak in het
beroep van de oliemaatschap
pij Texaco.
De oliemaatschappij voelde
zich ernstig benadeeld. Zij zegt
de kennis en ervaring in huis
te hebben voor de bouw van
een installatie waar kolen
worden vergast voor gebruik
in de elektricteitscentrale. Een
dergelijke installatie is minder
schadelijk voor het milieu.
Aanvankelijk was de Tweede
Kamer ook voorstander van
een dergelijke kolenvergas-
singsinstallatie, maar ze
zwichtte twee keer voor het
argument dat een vergasser op
de Maasvlakte technisch niet
mogelijk zou zijn. De voorzit
ter van het college meent dat
de minister zijn beslissing nu
kan heroverwegen en alsnog
in een zogenaamde milieu-ef
fectrapportage kan aangeven
wat de gevolgen voor het- mi
lieu zijn. „Dan kan ook blijken
of Texaco voldoende kennis en
ervaring in huis heeft om nu
al een kolenvergassingsinstal-
latie te kunnen bouwen", al
dus de voorzitter. Uitspraken
van het College van Beroep
zijn bindend. Texaco is voorlo
pig tevreden over de uit
spraak.
niet dat er zo onderscheid
wordt gemaakt tussen agrari
sche produkten", zei de nieu
we voorzitter van beide schap
pen, J. van der Veen, gisteren.
Dat gebeurde op de dag, dat
hij tijdens een zeer druk be
zochte bijeenkomst in de Nieu
we Kerk in Den Haag als zo
danig werd geïntroduceerd, te
gelijk met het afscheid dat zijn
voorganger ir. J.E.C. Spitho
ven ten deel viel.
De beide produktschappen
hebben grote invloed op de
gang van zaken in de agrari
sche sector en zijn daar, zo
vinden zij zelf, beslist niet
meer Weg te denken. Toch
wordt er in overheidskringen
nogal eenS gediscussieerd over
het nut van deze publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie, een
discussie waarbij de nieuwe
voorzitter nu graag in positie
ve zin een duit in het zakje
doet. Rechtstreeks komend uit
Washington waar hij twee
jaar verbleef als Nederlandse
landbouwraad kan hij met
kennis van zaken zeggen dat
„het buitenland jaloers is op
dit kostbare instrument". Hij
vindt dat de overheid niet on
der het mom van 'afstand ne
men' moet proberen in feite
haar bemoeienis te vergroten.
„In welke andere sector wil
men zoveel investeren in een
dergelijke organisatie als in de
onze? Ik vind dat de politiek
zoiets beslist niet moet belem
meren".
Koffiedik
Overigens groeit het opper
vlak aan tuingrond in Neder
land nog steeds. Landelijk ge
zien is de door de tuinbouw
benutte oppervlakte in 1990
met één procent gestegen. De
daarop onder meer uitgeoefen
de voedingstuinbouw is in
1990 sterker gegroeid dan de
sierteelt, waarbij vooral de
vergroting van de afzet in het
verenigde Duitsland een rol
heeft gespeeld.
Hoe het in het nieuwe jaar zal
gaan is koffiedik kijken. De
nieuwe voorzitter van de beide
produktschappen acht de
vooruitzichten voor de tuin
bouw over het algemeen goed.
De komende jaren is immers
een verdere uitbreiding van de
EG te verwachten, onder meer
met Oostenrijk en wellicht en
kele Oosteuropese landen. In
de praktijk komt dat neer op
vergroting van de afzetmarkt.
Als de kwaliteit van de pro
dukten maar op peil blijft, is
volgens hem een sterke groei
in alle sectoren waarschijnlijk.
Belangrijk vindt Van der
Veen ook dat Nederland voor
.de problemen rondom de we
genaanleg een juiste oplossing
vindt. De plannen voor de tol
heffing noemt hij ronduit grie
zelig. „Het heffen van tol kost
net zoveel als het oplevert. Het
leidt alleen maar tot tijdverlies
en dat is slecht voor de han
del".
De gisteren geuite vrees van
het Centraal Bureau voor
Tuinbouwveilingen voor de
gevolgen van de export van
Klasse Il-groenten, naast Klas
se I, vindt men bij het pro-
duktschap voor Groenten en
Fruit geheel ongegrond. Er
komt nog deze maand een ver
ordening voor een nieuw kwa
liteitsmerk, het KCB-leeuwtje.
Als het Centraal Bureau er
voor zorgt, dat het uitsluitend
produkten met dit leeuwtje
van welke van deze twee
klassen dan ook voorziet
van het eigen merk „Holland
meisje", dan is er geen vuiltje
aan de lucht.
AAD VAN HOLSTEIN
effecten van de snelle achter
uitgang van de Britse markt
niet volledig kunnen opvan
gen", aldus de bestuursvoorzit
ter.
Volgens Van der Padt is er op
de markt nog geen kentering
zichtbaar is. Het kostenbespa-
rings- en efficiëncyverbete-
ringsprogramma dat in 1990 is
opgezet, wordt ook het ko
mend jaar voortgezet. Zo
maakte DAF in november al
bekend dat voor het eind van
1991 ruim zevenhonderd ar
beidsplaatsen moeten verdwij
nen. Ook wordt in de eerste
weken van dit jaar de produk-
tie stopgezet. Het totaal aantal
werknemers is volgens Van
der Padt inmiddels vermin
derd van 16.782 tot 15.400 aan
het eind van 1990.
De hoge verliezen kwamen
niet geheel onverwachts. In
oktober vorig jaar maakte de
onderneming bekend dat over
1990 rekening moet worden
gehouden „met een belangrijk
verlies".
Het concern heeft in het afge
lopen jaar 53.785 voertuigen
geproduceerd, bijna vijfdui
zend minder dan in 1989.
Vooral bij de trucks zijn zware
klappen gevallen. In 1990
maakte de Eindhovense on
derneming zesduizend vracht
wagens minder dan in 1989.
Het aantal bestelwagens liet
wel een groei zien van 23.616
naar 24.500 wagens. Volgens
DAF is in de meeste belang-
rijkse landen van Europa het
marktaandeel toch gegroeid.
De belangrijke factoren die
het resultaat hebben beïnvloed
waren vooral de lagere afleve
ringen in het Verenigd Ko
ninkrijk, de sterk toegenomen
druk op de marges, de hogere
rentelasten als gevolg van de
voorraadontwikkeling en de
verlaging van de produktie in
de tweede helft van 1990 om
de voorraden terug te bren
gen.
Bestuurder F.Koolen van de
Industriebond FNV heeft vrij
dag niet geschrokken gerea
geerd op het verlies van DAF.
„Het is bekend dat het mo
menteel slecht gaat met het
bedrijf. Het is natuurlijk een
enorm verlies, maar we had
den het wel verwacht",
(Vervolg van de voorpagina)
EINDHOVEN Volgens
DAF bestuursvoorzitter
Van der Padt, die gisteren
het verlies van 150 mil
joen gulden over 1990 be
kendmaakte, gaat een te
rugval met meer dan der
tig procent over het gehe
le jaar in één van de be
langrijkste markten aan
geen enkele onderneming
ongemerkt voorbij.
êlterdamse agenten bekijken de motor waarmee een overvaller gisteren vluchtte. Hij schoot bij „DAF is daarop geen uitzonde-
1 overval op het postagentschap een 65-jarige man door het hoofd die zich met de gang van ring. Hoewel wij een aantal
n en bemoeide. Het slachtoffer raakte ernstig gewond. fundamentele maatregelen
p FOTO: ANP hebben genomen, heeft dit de
Minister P. Bukman (links) was op de afscheidsreceptie van ir. J.E.C. Spithoven aanwezig om een
koninklijke onderscheiding uit te reiken. Mevrouw Spithoven speldde de versierselen op.
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
van de voorpagina)
'(r !N HAAG De tussen-
ans, die het kabinet-
!:bbers binnenkort gaat
ih naken, levert flinke ri-
op voor de tuin-
iw. Met name de roep
de verlaging van de
f niet door te laten
Ie »n, valt slecht in tuin-
ïwkringen. Ook plan-
om sierteeltprodukten
het hogere btw-tarief
belasten vallen slecht.
Nederland dat doet, zullen
I ere EG-lidstaten volgen, zo
rdt gevreesd. Het Land-
iw Economisch Instituut
'ft intussen berekend een
ander in Europees verband
«duizend arbeidsplaatsen
gaan kosten.
Produktschap voor Sierge-
ssen en het Produktschap
r Groenten en Fruit zetten
i dan ook af tegen de ge-
'htenstroom hierover. „Er is
jd wel iets van waar als ze
fee proefballonnetjes opia-
Maar wat er ook uit de
komt: wij willen beslist
