„Lubbers wilde niet dat Van Agt met de eer zou gaan strijken" KERNWAPENS het ewd£ illftiook Brandstichtingen bij fokkers van pelsdieren 3ei; sht jaar armste ;an deze euw Rampschip lokt duizenden kijkers naar boulevard Gebruiksaanwijzing slankheidsgordel moet worden aangepast TREINDIENSTEN OP OUDEJAARSAVOND. PAGNNENLAND £etdóc6omottt ZATERDAG 29 DECEMBER 1990 PAGINA 3 nhoudingen politieman voert een ioerder bij de vlieg- in Volkel af, terwijl andere actievoerder een nijptang op het ifstormt. In totaal wer- acht personen aange- hnprJen, omdat zij bezig gaten in de hekken je vliegbasis te knip- teneinde de basis vredelievende be verse ming te geven", ^kerl-er op de dag waren ontruiming van een iskampje bij de basis t dorp Zeeland al 21 komf >sactivisten aange- (s en. hm Polhaupessy overleden HOOGEVEEN Lucas Polhaupes- sy is gisteren op 83-jarige leeftijd in zijn woonplaats in het Drentse Zuidwolde overleden. Hij was een vooraanstaand figuur in Zuidmo- lukse kringen in ons land. In 1949 bij de Ronde-Tafel-conferentie in Den Haag vertegenwoordigde hij het Molukse volk. In tegenstelling tot ir. J.A. Manusama, president van de RMS (Republiek Maluku Sela tan), geloofde hij niet in de moge lijkheid van een vrije Zuidmolukse staat. In 1974 ging hij op verzoek van het toenmalige ministerie van CRM naar Indonesië om met de re geringsautoriteiten daar te spreken over repatriëringsmogelijkheden voor in Nederland gevestigde Mo- lukkers. Meer klanten voor streekbussen UTRECHT Na enkele jaren van stagnatie heeft het streekvervoer in 1990 het weer druk ker gekregen. De streekbussen trokken 2 tot 2,5 procent meer reizigers dan in 1989, zo blijkt uit voorlopige cijfers van Streekvervoer Ne derland (SN) waarbij alle streekvervoerbedrij- ven in ons land zijn aangesloten. Het streek vervoer is goed voor circa 370 miljoen reizigers per jaar, meer dan een miljoen instappers per dag* Volgens een woordvoerder van SN is de vervoersgroei ondermeer te danken aan de in voering van vrije busbanen en meer snelbus- diensten in de spits. Ook profiteerde de bus mee' van de snel groeiende klandizie van de spoorwegen die dit jaar rekenen op een record- groéi van acht procent. Voor 1991 mikt het streekvervoer op verdere groei. Arbeidsongeschikten beter beschermd tegen ontslag DEN HAAG Gedeeltelijk arbeidson geschikte werknemers worden per 1 ja nuari beter beschermd tegen ontslag. Dat heeft het ministerie van sociale za ken en werkgelegenheid gisteren mee gedeeld. De bevoegdheid tot het verle nen van een ontslagvergunning ligt vanaf die datum bij de nieuwe regionale directeuren voor de arbeidsvoorziening. Een regionaal directeur moet eerst ad vies vragen aan de Gemeenschappelijke Medische Dienst (GMD) over de moge lijkheden die een werkgever heeft om de gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemer een passende functie aan te bieden, alvorens een besluit te nemen. Rotterdamse politie rolt jeugdbende op ROTTERDAM De Rotter- damse politie heeft door de aan houding van achttien jongeren zeventig misdrijven in de buurt van het metrostation Maasha ven opgelost. De verdachten, van wie de meesten minderjarig zijn, hebben inmiddels bekend dat zij daar vooral bejaarden hebben overvallen. Volgens hem hebben de jongeren zich ook schuldig gemaakt aan dief stal, inbraak en mishandeling. De bende zou voor ongeveer 25.000 gulden aan goederen en contanten hebben buitgemaakt. iet auw ïelsteL trooi teste wij oots( i' ank raait ien e nog ljardijj! kans BILT Het jaar 1990 it nu toe het warmste inderjaar van de eeuw. gemiddelde tempera bedroeg 10,9 graden 1 lus, zo heeft het VII gisteren meege- d. i het derde extreem war- ilaar in successie. In 1989 de gemiddelde jaartempe- 10,7 graden Celsius, in 10,3 graden. De gemiddel- aartemperatuur over de ;)de 1951 tot 1980 is 9,2 gra- Celsius. jaar 1990 was zonnig, ex- m warm en aan de droge dj. Gemiddeld scheen de Din het hele land 1.645 uur. )e nv/langjarig gemiddelde over periode 1951 tot 1980 is v e5 uur. Er viel gemiddeld te- millimeter neerslag. Nor- 1 is 775 millimeter, irmalj aan d temPeraturen waren in I hoger dan normaal. IJs- ®enn, met een maximumtem- jtuur onder 0 graden, kwa- Hi| dit jaar in De Bilt niet Gemiddeld kwamen er periode 1951 tot 1980 tien x- j igen per jaar voor. Ook het J :al vorstdagen lag lager het langjarig gemiddelde 69 dagen. In 1990 kwam minimumtemperatuur r.l r 33 maal onder het vries- amen in 1990 78 warme voor, waarop de tempe- ir boven de 20 graden m. Normaal komen er zo'n arme dagen per jaar voor. gallend is het grote aantal erse dagen, met een tem- tuur van 25 graden of Normaal komen er 16 ïrse dagen per jaar voor. .990 waren dat er 32. In kwam de temperatuur op dagen boven 30 graden, ïiddeld komen er per jaar twee van zulke tropische leen dubbel as ook goed ca ;nfor subsidie HAAG Particulieren ,uen vanaf 1 januari subsi- 'fjkrijgen voor het het aan- ers vagen van dubbel glas zon- nnog langer aan de voor- ^jrde te voldoen dat ook an- •meesV energiebesparende maat- jlen in huis worden getrof- De subsidie bedraagt :imaal 180 gulden per vier de meter, zo heeft het mi- van economische za- bekendgemaakt. Energiebespa en Stromingsenergie gaa. de c 11 januari over in vijf af- lerlijke regelingen, maar n de individuele burger ït dit weinig gevolgen. •achtwagen ert: echtpaar ïigekomen ELDOORN De politie I Apeldoorn heeft na een jrijding, waarbij een echt- |r uit Hattem om het leven gekomen, een 38-jarige phtwagenchauffeur uit het jlse Chojnic aangehouden verdenking van dood door 15.00 tild. De Pool, die donder- avond laat op de A50 reed, jierkte op het klaverblad f jkbergen dat hij een ver- f 2}rde afslag had genomen, jrop besloot hij zijn vrach- wagencombinatie te keren jrdoor hij zou gaan spook- !en. Zover kwam het niet. tijdens het draaien reed een met het echtpaar uit Hat- j hem in de flank aan. De jarige vrouw was op slag |d. Haar 61-jarige echtge- jt, die achter het stuur zat, "leed in de loop van de -4 PROF. NEUMAN: M (Vervolg van de voorpagina) DEN HAAG Al acht jaar is Ruud Lubbers mi nister-president. Dat wil zeggen dat er een hele ge neratie Nederlanders op groeit die zich nauwelijks een andere premier kan herinneren. Maar de nu 51-jarige Rotterdammer heeft uiteraard niet altijd op de bovenste tree van de politieke ladder ge staan. In 1977 leek het er zelfs op dat zijn vier jaar daarvoor zo schitterend begonnen Haagse carrière teneinde liep. Want niet de gevierde minis ter Lubbers van economische zaken werd de eerste lijsttrek ker van het CDA, maar zijn ri vaal Dries van Agt. Tegen het einde van dat jaar 1977, toen het kabinet-Van Agt/Wiegel in de steigers stond, mocht Lubbers zelfs niet aanblijven op EZ. Van Agt bood hem' volkshuisvesting of ontwikke lingssamenwerking aan. Lub bers dacht er niet aan dit in zijn ogen te geringe bod te ac cepteren. Liever nam hij als gewoon kamerlid plaats in de CDA-fractie, die onder leiding was gekomen van de ARP'er Willem Aantjes. Het bovenstaande is te lezen in de bundel 'Voorlopige plaats bepaling', waarmee prof. H.J. Neuman zijn afscheid als di recteur van het Nederlands Instituut voor Internationale "Betrekkingen 'Clingendael' luister wil bijzetten. Henk Neuman, die als buitenland- deskundige van de KVP en la ter van het CDA vele jaren dichtbij het centrum van de macht heeft gezeten, heeft kennelijk de behoefte op de valreep uit de doeken te doen wie er werkelijk schuld had- (den) aan het enige grote na oorlogse politieke drama in Nederland: de kwestie van de kruisraketten. In de beschouwing 'Lubbers en zijn. Anti-Revolutionairen' werkt Neuman uit wat hij eerder in een oratie aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen, al had aangestipt. Naar zijn mening is het voor een niet gering deel te w'ijten geweest aan drs. R.F.M. Lub bers dat ons land in politiek opzicht een kleine tien jaar door de affaire van de kruisra ketten verscheurd zou worden en bij de NAVO-bondgenoten een slechte want onbetrouw bare reputatie zou krijgen Lou de Jong In december 1978 was de wind voor Ruud Lubbers plots weer in een gunstige hoek gedraaid. Onthullingen van prof. Lou de Jong over Aantjes' oorlogsver leden noopten de ARP-voor- man uit de politiek te stappen. Lubbers volgde hem op als fractievoorzitter van het CDA. In die tijd was dat een functie van het grootste belang. Het eerste kabinet-Van Agt be schikte in de Kamer over een flinterdunne meerderheid. Als het bij belangrijke stemmingen niet op de steun kon rekenen van alle CDA'ers, kwam zijn voortbestaan meteen in ge- Een stuk of negen progressie ve ARP'ers, die moeite hadden met de CDA-VVD-coalitie maar het kabinet wel loyaal' zeiden te willen steunen, had den daardoor een buitensporig grote invloed. De 'loyalisten' concludeerden dat de beste toetssteen om de progressivi teit van het nieuwe CDA te meten de kernbewapening was. Op de politieke agenda van die tijd stonden beslissin gen over het invoeren van het neutronenwapen, het nucleari- seren van de Lance-raket en van de 155 mm-houwitser en het plaatsen op Nederlands grondgebied van kruisvlucht- wapens met een atoomlading. „Lubbers zou, zo is men ge neigd te denken, nauwelijks gezag in de fractie kunnen verwerven, als hij zich niet in geforceerd tempo op de hoogte stelde van de problemen die inherent zijn aan de kernbe wapening en aan de nucleaire afschrikkingsstrategie. Terug blikkend is het moeilijk de conclusie te ontlopen dat hij daar juist uitzonderlijk traag mee is geweest", onthult Neu- De nieuwe fractieleider maak te volgens hem vrijwel geen gebruik van de grote kennis van de beide CDA-defensies- pecialisten Ton Frinking en Joep de Boer. Als hij al eens iets wilde weten, bijvoorbeeld wat 'kernwapens voor de mid dellange afstand' waren, vroeg de fractieleider het aan de mi- Beeld van de demonstratie tegen de kruisraketten in november 1981 in Amsterdam. Ruim 300.000 mensen namen hieraan deel. FOTO: SP nister van defensie (Scholten) of aan de collega's van de PvdA, Max van der Stoel of Piet Dankert. Waarom passeerde Lubbers zijn eigen experts? Volgens Neuman omdat hij zijn krediet als 'progressief' CDA'er niet wilde verspelen bij de loyalis ten, die onder leiding stonden van de atoompacifist Hans de Boer. Frinking en De Boer waren in de ogen van de dui ven-loyalisten nog te veel ha viken. Bovendien werden' de Fribo's, zoals ze in Den Haag wel aangeduid werden, aldus Neuman, niet van dezelfde in tellectuele kwaliteit geacht als hun collega's in de oppositie, Van der Stoel, Stemerdink, Dankert en Brinkhorst. De eerste authentieke bijdrage van Lubbers aan het debat over de modernisering van de Amerikaanse atoomwapens in Europa dateert van begin april 1979. Hij schreef toen twee „uiterst raadselachtige" artike len in NRC-Handelsblad, aldus Neuman. Volgens de auteur kwam die raadselachtigheid niet door de beruchte wollig heid van het Lubberiaanse taalgebruik maar door de on kunde van de fractieleider. Uit de mond van D66-leider Hans van Mierlo, minister van de fensie in 1981 en 1982, tekent Neuman op: „Toen hij (Lub bers) bij mij op het departe ment kwam, wist hij van niks. Hij had ook niet één echte des kundigheid. Hij heeft een ont zettend goed stel hersens, dat is het belangrijkste materiaal dat hij heeft in te brengen". Diezelfde Lubbers moest als fractieleider van de grootste regeringspartij mede-beoorde len of Nederland zou moeten instemmen met de door de NAVO voorgenomen plaatsing van 572 nieuwe atoomraketten (Pershings en kruisvluchtwa- pens) in West-Europa. De be doeling was dat Nederland 48 kruisraketten zou stationeren. De al genoemde CDA-minister Willem Scholten van dèfensie zag de problemen met de eigen fractie aankomen en streefde in het diepste geheim (coalitie partner VVD mocht niets we ten) naar een halvering van het aantal NAVO-wapens (286), waardoor Nederland nog maar 24 kruisraketten zou be hoeven te aanvaarden. In september 1979 leek Schol ten een belangrijk succes te gaan boeken. Zijn Westduitse collega Apel verklaarde zich, na ruggespraak met bondskan selier Schmidt, bereid het voorstel van Scholten te steu nen, mits Nederland een on verbrekelijk verband zou aan vaarden tussen de produktie en de plaatsing van de kern wapens. Met andere woorden: dan moest Nederland niet meer zeuren dat het misschien op eigen gebied toch geen (24) kruisraketten wilde plaatsen In dezelfde periode was Lub bers bezig met de opstelling van de zogeheten Vertrekpun ten waarmee hij dacht de CDA-fractie op één lijn te kunnen brengen. In grote trekken kwam het standpunt van Lubbers erop neer dat Ne derland zich niet eerder over produktie en plaatsing van de nieuwe Amerikaanse atoom wapens zou uitspreken dan nadat er gedurende ten minste twee jaar met de Sovjetunie was onderhandeld over de mo gelijkheid van vermindering van het aantal SS-20-raketten, vertelt Neuman. Grote vraag Volgens hem is nu de Grote Vraag of Lubbers wist van het geheime initiatief van minister Scholten. Neuman komt tot de slotsom dat Lubbers, die een zeer goede relatie met de de fensieminister onderhield, moét hebben geweten dat dankzij de - geheime afspraak Scholten-Apel de mogelijkheid van halvering van de 572 nieuwe atoomwapens reëel tot de mogelijkheden behoorde. Maar als dat zo is, waarom heeft hij die belangrijke ken nis dan nooit gedeeld met zijn fractie? In dat geval was er immers nooit een Nederlands voorbehoud bij het NAVO- dubbelbesluit nodig geweest en zou de vaderlandse politiek zich over andere kwesties heb ben kunnen buigen. Neuman wijst erop dat minister Apel, nadat het CDA de Vertrek punten had geaccpeteerd, zijn steun aan het initiatief van Scholten opzegde. Voor de Nederlandse minister was de houding van het CDA reden om te willen aftreden. Hij bleef aan, onder meer om dat premier Van Agt nog mo gelijkheden zag bondskanse lier Schmidt over de streep te trekken. Inderdaad bleek de Westduitse regeringsleider be reid het aantal van 572 te ver lagen tot 380, als Nederland in ruil daarvoor zijn proportione le aandeel (32) zou plaatsen. Met die boodschap stapte Van Agt naar Lubbers. Na enige bedenktijd wees de CDA-frac- tieleider het voorstel-Schmidt af. Hij was trots op zijn eigen „warrige en onlogische en ze ker niet door alle loyalisten gesteunde Vertrekpunten en wilde die niet op losse schroe ven zetten", zegt Neuman. Uit een artikel in Trouw van Lubbers maakt hij op dat de CDA-fractieleider waarschijn lijk niet echt geïnteresseerd was in een vermindering van het aantal Amerikaanse atoomwapens in Europa. Hij zou zich alleen maar druk hebben gemaakt om zijn eigen positie in het CDA. Hij zou hebben willen voorkomen „dat Van Agt en Scholten met de eer (van de vermindering) zouden gaan strijken". RIK IN 'T HOUT 'Voorlopige plaatsbepaling'. H.J. Neuman. Clingendael Cahier 16. 35,-. Een omstander bekijkt de ravage na de brand in het gebouwencomplex van de Nederlandse vere niging van Fokkers van Edelpelsdieren in Nederasselt. FOTO: ANP NEDERASSELT/WITHA REN Het gebouwen complex van de Neder landse vereniging van Fokkers van Edelpelsdie ren (NFE) in Nederasselt en een nertsdrogerij in Witharen (gemeente Om men) hebben gisteren door brandstichting forse schade opgelopen. Volgens een bij het ANP bin nengekomen faxbericht is de brand in Nederasselt aangesto ken door „enkele dierenrech- taktivisten". In het complex is ook het bontveilinghuis Fin nish Fur Sales (FFS) geves tigd. De aktivisten zeggen in de verklaring de gebouwen van de NFE als doelwit geko zen te hebben „vanwege de grote medeplichtigheid van de FFS en de belangenorganisatie NFE bij de roofmoord op 2 miljoen pelsdieren". Een woordvoerder van de NFE noemde de brandstich- ting een „terreurdaad, die veel te ver ging". De schade aan het gebouwencomplex is be perkt gebleven. De actievoer ders hadden een vrachtwagen die buiten het gebouw stond in brand gestoken. De brandweer kon voorkomen dat het vuur het hele gebouw aantastte. De schade loopt desondanks in de miljoenen. De brand in Witharen is nog niet opgeëist. De schade wordt daar geschat op een miljoen gulden. De woordvoerder sluit niet uit dat ook hiervoor de onbekende actiegroep verant woordelijk is. SCHEVENINGEN Het stuurloos voor de Scheve- ningse boulevard rond dobberende vrachtschip Maersk Yare van Norfolk Line heeft gisteren dui zenden nieuwsgierige dag jesmensen naar de bad plaats gelokt. Nadat dui delijk was geworden dat de bemanning niet in ge vaar verkeerde, sloeg de aanvankelijke bezorgd heid snel om in een ker misachtige sfeer. Op de boulevard dromde een grote massa toeschouwers sa men. Veel mensen hadden een verrekijker meegenomen. Vol komen overbodig, want het schip lag inmiddels zo dicht bij het strand dat een twintigtal meters pootjebaden genoeg was om zelf aan boord te klim men. Alleen het ijskoude wa ter verhinderde dat dit daad werkelijk gebeurde. Handelaar De Bruine uit Sche- veningen was de eerste die een commercieel buitenkansje rook in het ongelukkige lot van de Maersk Yare, die don derdagavond vastliep nadat de stuurinrichting defect was ge raakt. Hij arriveerde gister middag om twee uur met een kraampje waar hij broodjes met warme worst begon te verkopen. Agenten van de Haagse politie hadden het te druk met het regelen van het verkeer om te informeren of hij hiervoor een vergunning had. De enige omstandigheid die het enthousiasme van de dag jesmensen temperde, was dat er nauwelijks iets gebeurde. Nadat de vrouw van de kapi tein met een helicopter van het schip was gehaald, werd af en toe door een helicopter een werknemer van het bergings bedrijf Smit Internationale af gezet op de Maersk Yare. Een zevental mannen was uitein delijk de gehele middag in touw om de lading te verplaat sen. „Hoe minder ballast op de verkeerde plaats, hoe eenvou diger de operatie wordt om het schip vlot te trekken", aldus woordvoerder Kakebeen van Smit Internationale. „Er gebeurt niets", klaagde een toeschouwer teleurgesteld. Nu hij eenmaal naar het strand was gekomen, wilde hij wel een paar seconden zijn vi deocamera laten draaien om het rampschip te vereeuwigen, maar beslist niet langer. Vol gens een ander was de enorme belangstelling op de boulevard te wijten aan 'pure sensatie- BREDA Postorderbe drijf Garant-O-Matic uit Rijen moet alle vijftigdui zend kopers van de om streden Easy/slankheids gordel een nieuwe ge bruiksaanwijzing sturen. Daarin moet staan dat het niet raadzaam is de gordel langer dan acht uur te dragen en dat aanraking met de blote huid schadelijk kan zijn. Dat heeft de president van de Bredase rechtbank gisterën bepaald in een kort geding dat de consu mentenbond tegen Garant-O- Matic had aangespannen nadat gebruikers van de gordel had den geklaagd over blessures en yerwondingen. In de oude gebruiksaanwijzing werd geadviseerd de gordel 72 uur achtereen op de blote huid te dragen. De rechtbank acht het echter „niet aannemelijk" dat iemand daardoor moeite loos overtollig vet kan verlie zen en oordeelde daarom dat sprake is van „misleidende in formatie". Het postorderbedrijf wist 50.000 gordels in negen maan den tijd te verkopen totdat op 5 december de Keuringsdienst van Waren de rest van de par tij in beslag nam. Die beslag legging blijft gehandhaafd om dat na onderzoek bleek dat de gordel wel degelijk gevaarlijk kan zijn. De president vond een ver plichte terughaal-operatie, zo als de consumentenbond eiste „onnodig en veel te ver gaand". Garant-O-Matic hoeft ook geen rectificatie te plaat sen in de bladen waarin de slankheidsgordel is aangepre- (ADVERTENTIE) Op oudejaarsavond krijgen al onze conducteurs, machinisten, loketmedewerkers en andere spoormensen even oliebolverlof. Houdt u er daarom rekening mee dat na ongeveer 20.00 uur de treinen niet meer rijden. De treinen van het NS nachtnet (Rotter dam - Den Haag - Schiphol - Amsterdam - Utrecht v.v.) starten in de nieuwjaarsnacht weer om ongeveer 1 uur. Op nieuwjaarsdag rijden we het normale zondagprogramma. De conducteur en de mensen achter het loket kunnen u er meer over vertellen. U kunt ook bellen op 29 en 30 december en op 1 januari van 9.00 tot 23.00 uur en op 31 december van 8.00 tot 20.00 uur: tel. 06-8991121 (40 cent/min Rest ons u een prettige jaarwisseling en voorspoedig 1991 te wensen. NEDERLANDSE SPOORWEGEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 3