Het schrikbewind
van Saddam Husayn
<l
E K IJ K PW*! BUITENLAND
Zaterdag 29 december 1990 pagina
Libanon naar vrede
Een Libanese moslim passeert voor het eerst in vijftien jaar de
'Groene Lijn' die Bayrut in een christelijke en een islamitische
sector verdeelde. Het einde van de burgeroorlog kwam langzaam
dichterbij nadat generaal Aoun uit de hoofdstad was verdreven.
Soldaten verwijderden op 18 oktober de mijnen uit de grenslijn.
Daarna beloofden de milities zich terug te trekken en de macht
over te dragen aan president Hrawi. foto: anp
al-Bakrs zoon met haar zuster en die
tussen haar twee broers met twee
van diens dochters.
Na de geslaagde coup van 1968 was
neef Ahmad Hassan al-Bakr behalve
secretaris-generaal van de Baath-par-
tij en voorzitter van de revolutionai
raad ook president en opperbevt
hebber. Husayn was als 'mijnheer de
vice-president' verantwoordelijk voor
de binnenlandse veiligheid en de par
tijdiscipline.
In die tijd legde Husayn met de op
richting van verschillende veiligheids
diensten de basis voor zijn huidige
schrikbewind. Zijn halfbroers Barzan,
Sabawi en Wathban toonden zich
voorbeeldige leerlingen. Dat gold ook
voor zijn neef Ali Hassan al-Madjid,
die tijdens de oorlog met Iran zorg
droeg voor de inzet van chemische
wapens tegen de Kurden en een lei
dende rol speelde in de Iraakse be
zetting van Kuwayt.
Neef en zwager Arsjad Jassin heeft
zich ontpopt tot een van Husayns lijf
wachten. Hij werd tijdens de gijze
laarscrisis wereldberoemd als de man
die voor de televisie herhaaldelijk het
Amerikaanse jongetje Stuart Loo
kwood over de bol aaide in een po
ging hem te laten vertellen over melk
en cornflakes.
Husayn, die in 1979 president werd,
laat zijn verwanten delen in privileges
en rijkdom, maar spaart ze ook niet
als ze zijns inzien over de schreel
gaan. Zo kwam een oom aan zijn ein
de doordat Husayn hem tijdens een
familiediner persoonlijk met een ijze
ren staaf de hersens insloeg
Sadjida's broer Adnan Khajrallah, te
vens minister van defensie, raakte
onmin na een ruzie over gewelddadijil
optreden van Husayns oudste zoo
Oedaj. Na aanhoudende geruchti
over diens ontslag kwam de bewinds
man in mei van dit jaar om bij
raadselachtig helikopterongeluk.
Amnesty
De mensenrechtenorganisatie
nesty International beschikt over
pels 'klachten over het optreden
Saddam Husayn en zijn clan,
krijgt in Baghdad geen gehoor,
dam Husayn, wiens schrikbewind
dens de oorlog tegen de
mitische Iraniërs in het
de vingers werd gezien, heeft zich
jaar zonder concurrentie met stip
vestigd op de eerste plaats van
top-tien van dictators.
In zijn boek 'Republiek van de
stelt de gevluchte Iraakse
Samir al-Khalil dat Husayns bewind
gebaseerd op geweld. Eén op de
Irakezen is daarbij betrokken, als
daat, veiligheidsagent, verklikker
partijlid. Met als gevolg dat in Irak
dereen iedereen terroriseert en
iedereen bang is. Daarom zal
in de ogen van al-Khalil geweld
ven zoeken, omdat dat zijn
machtsbasis is.
Husayns favoriete boek is 'De
der' van Mario Puzo.
Don Corleone spreekt hem daarin
teraard) het meest aan. Blijkbaar
kent Husayn veel in de
van de arme boerenjongen die
maffia-praktijken rijk werd en
trouw aan de familieband alleen
troffen werd door diens honger
macht.
Maar Saddam Husayn gaat nog
stapje verder dan de maffiosi,
probleem wat te doen met
slachtoffers heeft hij opgelost: hij
zijn doden verdwijnen in zoutzuur
JEAN-LOUIS
;en
ze-
»r
I
:er
Bloedbad op Tempelberg
De Israëlische politie probeert arrestanten in bedwang te houc
na de gewelddadigheden op de Tempelberg in Jeruzalem waai
vijftien Palestijnen werden gedood. De vechtpartijen ontstonc
toen aanhangers van een joods-extremistische groep bij
moskee de eerste steen wilden leggen voor de wederopbouw
een joodse tempel. FOTO- fi
A" f
Bloedbad in Liberia
Een Liberiaanse student, met een van angst vertrokken gezit,
wordt 'ondervraagd' door een aanhanger van het rebellenlje'
van Charles Taylor. Korte tijd later zou de verdachte in kdei
bloede worden neergeschoten. De in juni uitgebroken burgeioi
log in Liberia heeft vele honderden mensen het leven geks
Ook president Samuel Doe vond de dood toen hij in handerrs
de rebellen viel. fotokf
Doden in Mecca
Een mankement aan een ventilatiesysteem in een voetgangers
tunnel veroorzaakt paniek onder pelgrims in Mecca. Door ver
drukking kwamen in juni ruim 1400 moslims om het leven.
foto: ap
Stammenstrijd
Een zwarte Zuidafrikaan vlucht weg nadat zijn belagers hem mei""
benzine hebben besprenkeld en in brand hebben gestoken. Na^
de vreugde om de vrijlating van Mandela werd Zuid-Afrika be-w
heerst door de stammenstrijd tussen Zulu's en Xoha's. Tever
geefs riep Nelson Mandela op tot het beëindigen van de bloed-
baden in de zwarte woonoorden, waar aanhangers van het ANC de
en de Inkatha-beweging elkaar naar het leven staan, foto: epatei
Nobelprijs Gorbatsjov
De Amerikaanse president George Bush en zijn Scet-arotge-
noot Michail Gorbatsjov schudden elkaar de har tijdee de
'top-ontmoeting' in mei in Washington. Het afgelopejaar tken-
den Bush en Gorbatsjov een reeks akkoorden, waaiee o« het
einde van de Koude Óorlog werd bezegeld. De leers vn de
supermogendheden maakten afspraken over wapibehersing
en wederzijdse handel. Gorbatsjov kreeg in decemtr de hbel-
prijs voor de vrede toegekend, maar kon de prijs nkpersonlijk
in ontvangst nemen vanwege drukke werkzaamheon en pan-
ningen in zijn land. Fo> ap
Mijnwerkers op mensenjacht
,,lk zit hoofden voor mij die rijp zijn
en klar zijn om geplukt te worden,
en ik <en degene die ze plukken zal,
en tusen de tulbanden en de baar
den zt ik bloed glinsteren". Dit pa-
triottishe lied krijgen de schoolkin
deren n Irak in het hoofd gestampt.
Kindesn die worden klaargestoomd
voor en leven in een keiharde dicta
tuur. linderen ook die mogelijk ach
ter dehand worden gehouden als ka-
nonnelees bij een almaar naderbij
komed militair treffen als gevolg van
de beetting van Kuwayt door het
Iraaks leger.
Saddm Husayns grote droom is het
rijk vn de Babylonische koning Ne-
bukaoezar te doen herleven. Dit be
teken dat hij de heerschappij na-
streel over ruwweg het gehele Mid-
den-östen, Israël incluis. En hij is er
niet c man naar zich wensen te ont-
zegga.
Israëkche grafologen maken uit Hu-
saynshandschrift op dat de Iraakse
leiderlijdt aan grootheidswaanzin en
parania. Maar ook een bezoeker van
Baghad kan die conclusie trekken.
Behae op metershoge posters is zijn
contefeitsel ook afgebeeld op alle
daags gebruiksvoorwerpen zoals
horloes. Hij is dagelijks voorpagina
nieuw in de kranten en in strijd met
de iamitische gewoonte viert hij zijn
verjardag (28 april) die tot nationale
feestag is uitgeroepen.
Stratarm
Het S/enslicht aanschouwde Husayn
in 137 in een straatarm, landloos
boengezin in een geïsoleerd dorpje
rorden van Baghdad. Zijn jeugd
iet probleemloos,
ader verdween al vroeg uit zijn
lever Hij kreeg Ibrahim Hassan als
stiefider, een hardvochtige man die
nietsnaliet om de jonge Husayn te
Jare later herinnerde Husayn zich
zijn stiefvader hem bij het
steevast wakker
onder de toevoeging: „Sta
hoerenzoon, en ga de schapen
Ook stuurde Hassan de jon-
vaak op uit om kippen of scha-
te stelen, om die dieren later
te verkopen.
tienjarige leeftijd mocht Hu-
naar school. Zijn moeder bracht
onder bij haar in Baghdad wo-
broer Khajrallah Toelfah, een
dienst ontslagen onder-
Dat ontslag was het gevolg
de betrokkenheid bij een misluk-
nationaal-socialistische coup tegen
e Britse kolonisten. Ongetwijfeld
eeft Husayn in die jaren veel meege-
regen van Toelfahs haat tegen de
ritten en 'het imperialisme'.
fgewezen
oen Saddam zestien was, werd hij
ot zijn grote teleurstelling niet aange-
omen op de militaire academie van
aghdad. Oorzaak: slechte schoolcij-
ers. Die gemiste militaire carrière
aakte hij, toen hij de macht kreeg,
oed door zich te laten benoemen in
e hoogste militaire functies,
ommige psychologen verklaren uit
afwijzing Husayns voorliefde voor
ens en uniformen. Zo draagt hij
een revolver bij zich. Met leden
kabinet vervoegt hij zich ge-
bij de gevangenis van Bagh-
om daar ter dood veroordeelden
te executeren,
vijftig, toen de Egyptische
Nasser het pan-Arabisme
stortte Husayn zich in
sloot zich op 20-jarige
Saddam Husayn, nummer één in de toptien van dictators.
leeftijd aan bij de Baath-partij; toen
een kleine machteloze groepering, nu
de enig toegestane partij in Irak.
De Baath-partij stond geheel buiten
de coup die een groep nationalisti
sche officieren in 1958 pleegde ten
koste van koning Faysal II. In de
daarop volgende instabiele periode
rook de minderheidsgroepering ech
ter wel een kans. Met een aantal par
tijgenoten was Husayn betrokken bij
een mislukte aanslag op coupleider
generaal Karim Qassim. De daarbij
licht gewonde Saddam moest het
land ontvluchten en belandde in
Egypte.
In zijn ballingsoord Cairo bekwaamde
Husayn zich in de politiek. Tussen de
bedrijven door behaalde Husayn op
24-jarige leeftijd zijn middelbare-
schooldiploma, waarna hij zich als
rechtenstudent liet inschrijven. Zijn
meestertitel zou hem pas in 1970, in
Baghdad, worden verleend, toen hij in
Irak de tweede man van het regime
was geworden.
Voor het zo ver was begaf Husayn
zich in 1963 hals over kop naar zijn
vaderland, toen Baath-gezinde officie
ren er ditmaal wel in slaagden Qassim
af te zetten. Op 27-jarige leeftijd ver
richtte hij zijn 'revolutionaire taken' in
de martelkamers.
Toen het Baath-regime na negen
maanden, in november 1963, werd
verdreven en de leiders in de gevan
genis belandden, verraadde het ach
tergelaten gereedschap Husayns
werkwijze. Temidden van bebloede
kleren en omgeven met van bloed-
spatten voorziene muren stond daar
onder meer een machine waarmee
vingers konden worden afgehakt.
Blijkbaar een specialiteit van Husayns
familie: zijn zonen schijnen de afge
hakte vingers van hun slachtoffers op
sterk water te bewaren.
In 1966 ontvluchtte Husayn de gevan
genis en in 1968 volgde een nieuwe
staatsgreep, die wel lukte.
Zijn opmars in de partij dankte hij
aan zijn familie, die hij op zijn beurt
niet vergat te laten delen in de macht.
In die dagen tekende de partij zich ei
genlijk al af als de familieclan waar
van thans sprake is. Husayns vrouw
Sadjida, de dochter van de oom bij
wie Husayn als tienjarige introk om in
Baghdad naar school te gaan, regelde
de huwelijken tussen Ahmad Hassan
Twee vrouwen
in het noorden
van Iran wenen
bij het graf van
een slachtoffer
van de
aardbeving in
juni, die
tienduizenden
mensen het
leven kostte.
Een aantal
dorpen werd
met de grond
gelijk gemaakt.
foto: afp
Na de val van dictator Ceausescu bleef de bevoking van R«me-
nië kritisch. Duizenden mijnwerkers besloten de nieuwe predent
Ion lliescu een handje te helpen. Iliescu riep in het voorja- op
,,de orde te herstellen". Gewapend met stokkenen ijzeren jpen
trokken de mijnwerkers naar Bukarest om in te slaan op ider-
een die hen voor de voeten liep. po* ap
Aardbeving
Iran
I