Reïncarnatie-geloof is
keuze, net als mijn geloof
ficidóeSommt
Het onontkoombaarheidssyndroom
brieven van lezer
kerk
wereld
Schoolwijzer
JIT CeidócSotrtcvrii
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
EcidócSoivtant
VRIIDAG 28 DECEMBER 1990 PAGINl
Duitse bisschoppen boos op Der Spiegel
BONN De Duitse bisschoppen hebben boos gereageerd op
een omslagartikel in het weekblad Der Spiegel waarop de paus
staat afgebeeld terwijl hij tussen duim en wijsvinger een con
doom vasthoudt waarvan het uiteinde er uitziet als een dui-
velskop. In een communiqué wordt van het omslagartikel dat
•gewijd is aan de paus en de lust gezegd dat het een vorm van
agitatie is en geen informatie bevat. Ook wordt de houding van
hoofdredacteur Rudolf Augstein bekritiseerd die volgens het
communiqué in publicaties al jaren blijk geeft van zijn com
plexen jegens de RK kerk. In het artikel wordt vooral de pau
selijke afkeuring jegens voorbehoedsmiddelen bekritiseerd om
dat deze zo'n groot effect zou hebben op de groei van de we
reldbevolking. Het artikel geeft daarnaast een overzicht van
het binnenkerkelijk verzet daartegen.
Israëlische minister vraagt paus erkenning Israël
JERUZALEM De Israëlische minister van godsdienstzaken,
Avner Shaki, vindt dat voor paus Johannes Paulus II de tijd is
aangebroken om Israel te erkennen In de 43 jaar van zijn be
staan heeft de staat Israël bewezen een land met volledige
godsdienstvrijheid te zijn, aldus Shaki Nu duizenden joden uit
de Sovjetunie naar Israël komen, is het onmogelijk dit land
niet als het „eeuwige, historische geboorteland" van het joodse
volk te erkennen. Begin deze maand, tijdens een ontmoeting in
het Vaticaan, riepen ook joodse leiders de paus op om Israël te
erkennen De tijd is volgens hen rijp voor zo'n stap, die op een
wezenlijke manier de zaak van de vrede zal dienen. De paus
ging niet in op hun eis. maar pleitte eerder wel voor een Pales
tijns vaderland en internationale status van Jeruzalem.
De Fransen houden
van ideeën en hebben
behoefte aan grootse
projecten.
William Plaff
BLARICUM „Niet de
antwoorden afwijzen
voordat je de vragen goed
hebt gehoord'. Dat is heel
in het kort de opvatting
van ds. A.W. Berkhof
(1947) ten aanzien van het
'nieuwe tijdsdenken' zoals
dat wordt gepraktiseerd
door bijvoorbeeld de
rooms-katholieke pater
Douven, de remonstrant
se theologe dr. Joanne
Klink of door de her
vormde IKON-pastor ds.
Hans Stolp. Reïncarnatie,
engelen, micro- en ma
crokosmos en de 'hele
mens' zijn enkele tref
woorden uit het woor
denboek van het nieuwe
tijdsdenken. „Maar", zo
concludeert ds. Berkhof
na goed luisteren naar de
vragen en naar de ant
woorden van het nieuwe
tijdsdenken, „ik maak
niet de keuze voor die
'nieuwe tijd'; ik kies voor
het geloof zoals ik dat
heb geleerd uit de bijbel
en zoals de kerk dat de
eeuwen door heeft ver
kondigd".
Berkhof is gemeentepredi
kant in Blaricum en part-time
secretaris van de hervormde
Raad voor Kerk en Theologie.
Als pastor in zijn gemeente
merkt hij hoezeer het tijdperk
van de Waterman zoals de
nieuwe tijd in sommige krin
gen wordt aangeduid ook
kerkmensen beroert. Wat dat
betreft is hij ook niet ver
baasd dat er onlangs zo'n
drfehonderdvijftig christenen
waren afgekomen op een stu
diebijeenkomst (in Bilthoven)
waar reïncarnatie het meest
gebruikte woord was. „Ge-
sprekskringen over 'New
Age' of over een onderwerp
als 'engelen' trekken twee
keer zoveel belangstelling als
andere kringen", weet hij uit
ervaring. En: „iedere pastor
merkt in zijn praktijk dat veel
mensen niet meer toekunnen
met de traditionele woorden
zoals die in de kerk klinken.
Begrippen als zonde, lijden,
genade en vergeving werken
blijkbaar niet meer bevrij
dend en dus gaan mensen op
zoek naar iets anders. En er is
een toenemend aantal mensen
dat het inderdaad elders
vindt, bijvoorbeeld in de sfeer
van het nieuwe tijdsdenken.
Sommigen vertellen het mij
open en eerlijk: „Nu kan ik
eindelijk over de dingen spre
ken die echt belangrijk zijn in
mijn leven; in de kerk gaat
het over schijn-zaken"
Ds. Berkhof voegt daar aan
toe dat het niet zo is dat men
sen met zulke meningen zich
zelf 'dus' niet langer als ne-
derlands-hervormd willen be
schouwen en als 'new ager' te
boek willen staan. „Zo werkt
het niet bij de meesten; het
aantal mensen dat echt de
kerk verlaat om voortaan als
'new ager' door het leven te
geven is, denk ik vrij klein.
Maar de beweging is wel
breed; veel mensen in de ker
ken voelen zich erdoor aange
trokken. De boekhandels heb
ben niet voor niets de ruimte
voor theologische boeken be
perkt om ruimte te scheppen
voor de boeken over new age,
reïncarnatie en dergelijke on
derwerpen".
Reïncarnatie
Ds. Berkhof noemt de belang
stelling voor het nieuwe tijds
denken een 'onbetaalde reke
ning' van de kerken. Hij
noemt een paar posten op die
nota: „We zijn in de kerken
meegegaan met de trend van
de vermaterialisering van
denken en we zijn in de ker
ken ook verintellectualiseerd.
Het gevoel en de fantasie mo
gen niet of nauwelijks mee
spreken. Daarnaast speelt een
algemeen besef van crisis. Er
is angst voor de dag van mor
gen. Niet alleen in verband
met het milieu, maar ook in
mondiaal politiek perspectief.
De oost-west verhoudingen
zijn dan wel verbeterd, maar
de scheiding noord-zuid (rijk-
arm) wordt steeds pijnlijker
en dreigender".
„Kennelijk heeft de kerk niet
voldoende beseft hoezeer de
toekomst verduisterd is door
de bedreigingen van de mo
derne wereld en heeft ze de
antwoorden niet waaraan
mensen zo'n behoefte hebben
Het nieuwe tijdsdenken geeft
mensen kennelijk iets waar ze
wat aan hebben. Je kunt dan
denken aan de optimistische
boodschap van bijvoorbeeld
Stolp en Klink. De engelen
staan klaar om ons te helpen;
er breken nieuwe tijden aan
die een overwinning op de
crisis betekenen. In de boeken
over de nieuwe tijd lees je van
de nieuwe harmonie van de
mens, de tegenstellingen wor
den opgeheven: het mannelij
ke en het vrouwelijke worden
herleid tot het ene; de mens
wordt weer een met de na
tuur; de microkosmos is de
macrokosmos en God kan
worden gevonden in het
diepst van je eigen gedachten.
Via ervaringen en bewust
wording kan een mens God
ontdekken in zichzelf".
Mensen moeten niet denken
dat deze en dergelijke gedach
ten nieuw zijn, vindt ds.
Berkhof. „Velen die het nieu
we tijdsdenken zijn toegedaan
zeggen dat ook: „We vertellen
niet zo zeer iets nieuws, maar
we herontdekken een wezen
lijk stuk van onszelf". Het
nieuwe tijdsdenken is op heel
veel punten ouder dan de weg
naar Rome. Vanaf het begin
van de kerk zijn er perioden
geweest waarin opvattingen
over het een en het al, over
God in het diepst van de ziel,
waardoor -je jezelf als het
ware aan de haren uit het
moeras kunt trekken, op de
voorgrond traden".
„Je moet", vindt ds. Berkhof,
„heel goed luisteren naar de
vragen die opklinken uit het
nieuwe tijdsdenken. En niet
alleen om pastorale redenen
omdat mensen in jouw ge
meente of parochie er veel in
zien maar ook omwille van
de zaak zelf. En dan komen
er inderdaad fundamentele
aspecten aan de orde. De her
vormde Raad voor de zaken
van Kerk en Theologie heeft
daarom New Age als nummer
1 op de studielijst gezet. Ook
ons theologisch seminarium
organiseert er studiedagen
over. We willen daar ook kij
ken naar wat in dit verband
het werk van de Geest bete
kent en hoe deze zaken door
werken in het denken over
de schepping Dus heel serieus
nemen, vind ik en niet den
ken dat bij voorbaat de ant
woorden vast staan. De vra
gen die als het ware onder het
nieuwe tijdsdenken liggen
zijn tenslotte ook veelal mijn
en ons aller vragen".
„Bij wat ik tot nu toe aan ant
woorden heb gehoord heb ik
overigens ernstige bedenkin
gen. Ik vind het nieuwe tijds
denken bijvoorbeeld te a-poli
tiek. Wat blijft er over van de
verantwoordelijkheid van
mensen als ik een verhaal
hoor over het legioen engelen
dat in Roemenië, nu een jaar
geleden, aan de omwenteling
heeft meegewerkt? Wat heb
ben al die engelen trouwens
het afgelopen jaar daar ge
daan? Ik zie ook a-historische
trekken. Heeft de kerk het al
die eeuwen door verkeerd ge
zien en gedaan? Vallen er uit
het verleden niet lessen te le
ren voor het heden? En heeft
de apostel Paulus het dan
verkeerd gezien toen hij
schreef dat temidden van alle
theorieën, alle opvattingen en
stellingen, er voor hem maar
één waarheid is: 'Jezus en die
gekruisigd'. Ik geloof dat de
bijbel geeft wat nodig is voor
mens en wereld. Jezus is voor
mij de norm van waaruit ik
beoordeel wat er her en der
opklinkt en gebeurt. Zijn ont
werp voor het mens-zijn is
een compleet ontwerp: het
laat mij een mens zien die
kind is van zijn Vader, mede
mens is met zijn naaste en
heer over is over de schep
ping. In die drie relaties zijn
wij beeld Gods. Dat is voor
mij genoeg om een heel men
senleven mee bezig te zijn".
„Ik denk in dit verband wel
eens aan het verhaal over ko
ning Saul die in uiterste nood,
vlak voor zijn ondergang, de
hulp in roept van een waar
zegster. In die spiritistische
sessie krijgt hij van de overle
den profeet Samuël zoveel te
horen als: 'waarom laat je mij
oproepen? Je weet toch waar
om het mis gaat met jou? Ik
heb niets nieuws te zeggen'.
En dat verhaal van de rijke
man en de arme Lazarus
drukt hetzelfde uit: als de rij
ke man gestorven is en boven
hem de arme Lazarus ziet, wil
hij zijn zonen waarschuwen;
ze moeten goed leven. Maar
hij krijgt geen toestemming;
'als mensen niet naar wet en
profeten willen luisteren, zul
len ze zeker niet luisteren
naar iemand uit het hierna
maals', wordt Lazarus gezegd.
De bijbel zegt genoeg; er is
niets anders nodig".
Ds. Berkhof heeft ook om én-
dere inhoudelijke redenen
moeite met zoiets als het reïn
carnatie-denken. „Ik weet dat
mensen veel steun kunnen
hebben aan de gedachte dat
Radiopastor Hans Stolp blies
de reïncarnatie-gedachte
nieuw leven in.
er nóg een kans is, nög een le
ven om het beter te doen.
Over zo'n gedachte is veel te
zeggen, maar ik zou er één as
pect uit willen lichten. Dat is
die over mijn zorg over de
verschuiving van de proble
men. Want wat zeg je eigen
lijk, als je uitspreekt dat je
nog een kans krijgt in een
volgend leven? Heeft het le
ven van nu, inclusief het lij
den, dan niet tegelijkertijd te
maken met het verleden van
een vorig leven? Waarom
moet ik op de blaren zitten
van iets wat vroeger is ge
beurd? Naar mijn overtuiging
biedt reïncarnatie-denken
niet wezenlijk een oplossing
voor de vraag naar lijden en
schuld; er wordt hooguit een
pion verzet op het schaakbord
van het leven en ik ben bang
dat de aanvankelijke 'winst'
omslaat in 'verlies'; de grote
waarom-vragen komen dub
bel en dwars terug".
Ds. Berkhof besluit: „Reïncar
natie-geloof is een keuze, net
als mijn geloof een keuze is.
Het program voor mijn leven
en sterven staat duidelijk om
schreven in lq/en en sterven
van Christus. Dat is mijn keu
ze en ik heb geen behoefte
aan iets nieuws. Tegelijkertijd
ken ik de waarheid van het
gezegde dat je aan de 'leugen'
haar waarheid moet ontne
men, want dan ontnemen we
de 'leugen' haar kracht. Ver
taald naar het feit van de aan
trekkingskracht van het nieu
we tijdsdenken betekent dat
voor mij onder meer: de vra
gen achter het nieuwe tijds
denken goed beluisteren en
als antwoord de vólle beteke
nis leren zien en doen van het
levensprogram dat ons in de
bijbel is gegeven".
LUTSEN KOOISTRA
Pater als
barkeeper
De Franse pater
Georges Neyrand
schudt een
cocktail in zijn bar
in het centrum
van Tokyo. De
pater werkt al 38
jaar in de
Japanse
hoofdstad waar
hij overstreste
Japanners wil
winnen voor het
christendom.
Bomaanslag op gebouw van Radio Vaticana
ROME Het gebouw van Radio Vaticana in Rome is op
Kerstavond doelwit geweest van een bomaanslag. De explosie
heeft alleen materiële schade aangericht. Volgens een anoniem
telefoontje, dat op eerste Kerstdag binnenkwam bij het Itali
aanse persbureau ANSA, zou de aanslag gepleegd zijn door een
groep, anarchisten die Radio Vaticana beschouwt als „versprei
der van een ideologische drug"
De politie houdt het voor mogelijk dat de bomaanslag eigenlijk
gericht was tegen het clubgebouw van Amerikaanse officieren
dat vlak naast het gebouw van Radio Vaticaan ligt.
Achterban EH wacht met giften na
crisis over grondslag school
AMERSFOORT De Evangelische Hogeschool (EH) in
Amersfoort heeft minder giften ontvangen door een crisis over
de grondslag van de school De school is vrijwel geheel aange
wezen op geld van particulieren, van wie het geld grotendeels
in december binnenkomt. Veel gevers hebben besloten niets
over te maken totdat de interne crisis is opgelost. Het bestuur
maakt daarom haast Gisteren werd gepraat met prominente
sympathisanten van de EH, onderwie R. Seldenrijk, voorzitter
van de raad van toezicht en advies van de school. Hij gaf
eerder te kennen dat het bestuur moet opstappen nadat hij 'een
complete chaos' had aangetroffen. Bestuursvoorzitter C. Roos
zegt dat ook morgen met de groep wordt gepraat. Op tafel ligt
een bemiddelingsvoorstel. Eén element is dat het bestuur
wordt uitgebreid. Een ander onderdeel is dat er een studie
komt naar de manier van wetenschappelijk onderzoek op de
EH.
Het onderwijs is, na alles
wat er de laatste vijftien
jaar veranderd is, nog
steeds flink in beweging.
De huidige bewindslie
den slagen erin ook veel
schoolbesturen flink in
die beweging mee te
trekken. Ondanks het feit
dat er op het gebied van
wetgeving nog niets tot
stand is gekomen, zijn al
lerlei schoolbesturen
reeds plannen aan het
maken alsof al die nieu
we wetten al in het
Staatsblad stonden.
Het is een heel eenvoudige
strategie die ook al vóór Rit-
zen en Wallage werd ge
bruikt. Men dient een wets
ontwerp in (of soms alleen
maar een nota waarop nog
een wetsontwerp moet vol
gen) en trekt daarna het land
in om dat beleid te „verko
pen". En men benoemt alvast
mensen, die de aanstaande
wet in moeten voeren (proces-
coördinatoren). En steeds
maar weer wordt daarbij het
verhaal gehouden van: „Scho
len, zorg dat je erbij bent. De
plannen gaan door, je ont
komt er niet aan. Bovendien,
als je je niet meteen aanmeldt,
dan mis je het extra geld dat
de bewindslieden uitloven
voor de braafsten in de klas".
Een van de verhalen, die
daarbij werd rondgestrooid
was, dat je vooral groot moest
worden om goed te kunnen
blijven bestaan. En dat er veel
onderwijskundig voordeel zat
in dat groter worden. En lang
voordat het parlement de wet
had aangenomen waren er
bijvoorbeeld al allerlei fusies
tot stand gekomen. Zo sterk
was dat „vooruitlopen" dat ik
me sterk maak dat er wel
eens delen van een wet zullen
zijn aangenomen, omdat ook
in het parlement het „onont
koombaar" klonk: Je bracht
als Kamer het onderwijs in
grote problemen als jé nu nog
nee zou zeggen. Zo is het ge
gaan in het HBO, zo is het ge
gaan in het MBO, en zo dreigt
het te zullen gaan in het
voortgezet onderwijs met de
basisvorming, en met het stre
ven naar schaalvergroting in
het basisonderwijs. Je hoort
er momenteel niet zoveel over
hoe dat nu gaat in dat HBO
en in het MBO die net zo'n
operatie achter de rug heb
ben. Zou het niet goed zijn dat
er over een tijdje eens wordt
gerapporteerd of die operaties
nu werkelijk zoveel onder
wijskundig voordeel hebben
opgeleverd als werd voor
speld? Al die ontwikkelingen
leken onontkoombaar te zijn.
Maar als over een aantal jaren
de mist van deze trends zal
zijn opgetrokken en de eerste
evaluaties verschijnen kon
het wel eens heel anders blij
ken te zijn verlopen Dan kon
men wel eens tot de conclusie
komen dat men beter eerst
eens een degelijk onderzoek
had kunnen instellen naar het
nut van de voorgenomen ope
ratie, eerst flink had moeten
experimenteren, in plaats van
dat men het bevorderen van
het „onontkoombaarheids-de
vies" toch maar beslissingen
nam met een onzeker effect.
Schaalvergroting
Over de schaalvergroting van
het basisonderwijs zijn on
langs twee nota's verschenen
die nogal wat stof hebben
doen opwaaien. Over één er
van, „Schaalvergroting en
kwaliteit", hebben de bonden
niet eens willen praten, zozeer
was men het ermee oneens.
De staatssecretaris heeft ge
zegd, dat hij pas over enige
tijd met zijn standpunt komt.
Toch laat hij in de talloze dis
cussies in het land duidelijk
merken dat hij aast op een
aanzienlijke schaalvergroting.
En daarbij gaat het niet alleen
om grotere scholen, maar ook
om zogeheten bestuurlijke
schaalvergroting. En er dreigt
weer net zo'n effect als bij de
HBO- en "MBO-operaties. Je
hoort het schoolbesturen al
weer zeggen: „We zijn het er
wel niet mee eens, maar je
ontkomt er niet aan". En ter
wijl de regering nog moet rea
geren op een advies-nota,
daarna nog een wetsontwerp
moet maken dat via de On
derwijsraad, de Raad van Sta
te, de Tweede en Eerste Ka
mer moet, doet men soms net
alsof vandaag die grotere
scholen er al zouden moeten
zijn evenals die bestuurlijke
fusies. En ook hierbij speelt
natuurlijk het geld een rol.
Ondanks alle mooie verhalen
wil het er bij mij nog steeds
niet in dat de overheid ook
hier alleen maar onderwijs
kundige doelstellingen heeft.
We hebben honderd jaar
scholen van een bepaalde
grootte gehad. Ons onderwijs
had ook in het buitenland een
goede naam. En nu moeten de
scholen plotseling stukken
groter worden voor die be
paalde kwaliteit van het on
derwijs die deze bewindslie
den voorstaan. En als het niet
om een financieel voordeel
voor de overheid gaat. waar
om moet het dan allemaal zo
vlug, waarom dan eerst niet
eens via experimenten aange
toond, dat bijvoorbeeld groot
inderdaad beter zou zijn?
Waarom de scholen en de be
sturen niet enige tijd gegund?
En waarom het onderwijsveld
weer zo opgejaagd met dat
..onontkoombaarheids-de
vies"0 Het lijkt me hoog tijd
worden, dat de Tweede Ka
mer hier eens een debat aan
wijdt, namelijk aan de vraag:
hoe gaan we op een fatsoenlij
ke manier om met door ons
beoogde veranderingen in het
onderwijs0 Hoe voorkomen
we dat we steeds maar weer
een van de basisregels van
onderwijswetgeving met voe
ten treden: ze hebben niet al
leen een flinke tijd van voor
bereiding, maar ook van in
voering nodig, want ze
moeten toch plusminus zo'n
25 jaar mee... Er is een goede
gelegenheid voor als men
straks eindelijk gaat discussië
ren over de notitie: „De
School op weg naar 2000" (uit
door drs. K. de Jong Ozn.
Het heet dat de basisvorming
niet in 1992, maar in 1993
wordt ingevoerd. Dat kan
geen kwaad, want ook hier
geldt dat er veel voor nodig is
om tot een verantwoorde in
voering te komen. Toch hier
over twee opmerkingen: 1.
Men dreigt het hele proces te
frustreren als men het door
kruist met het „onontkoom
baarheids-devies" ten aanzien
van de fusies en schaalvergro
ting. 2. De Tweede Kamer zou
met die Wet op de Basisvor
ming echt eens in de versnel
ling moeten. Te lang laat men
het onderwijsveld wachten.
ike
Suriname niet aan lot overlate
TERECHT heeft Nederland de ontwikkelingssteun aan uu
riname stopgezet. Ons land zou zich echter te gemakkei
van zijn historische schuld aan Suriname afmaken door
daarbij te laten. De regering dient zich nu te beraden
democratische krachten in en buiten Suriname het bei ,d'
kunnen worden geholpen teneinde de situatie in dat land ui
spoedig mogelijk te normaliseren. Dat was de strekking v laa
ons commentaar van gisteren. VVD-leider Bolkestein h& nSt
inmiddels gepleit voor een intensievere bemoeienis van
land met Suriname. Op voorwaarde dat er in dat land
democratisch gekozen regering zetelt, moet Nederland ai
bieden een nieuw verdrag te sluiten met Suriname. Daai chi
zou dan kunnen worden vastgelegd dat Den Haag op verzo
van Paramaribo ambtenaren uitleent voor bijvoorbeeld
binnenlands bestuur en de rechterlijke macht.
VOLGENS Bolkestein kan Nederland niet anders. Het
ternatief is volgens hem dat Suriname wordt behandeld
elk ander buitenland. In dat geval zou het land snel verwo
den tot een bananenrepubliek naar het bekende Zuidame
kaanse model, waar niemand zeker is van lijf of goed,
optie vindt de VVD-voorman niet aanvaardbaar, om histoi
sche en morele redenen. Als voormalig kolonisator drai
Nederland naar zijn mening nog steeds verantwoordelijkhi
voor het welzijn en de welvaart van de Surinamers.
BOLKESTEIN heeft gelijk en zijn idee heeft daarom
recht steun gekregen van PvdA en D66. Als ons land l
is tweehonderd miljoen gulden per jaar te steken in de o
wikkeling van Suriname, moet het ook anderssoortige h
willen leveren. Het risico dat Den Haag daardoor te b<
komt te staan als neo-kolonisator moet dan maar op de kc
toe worden genomen. Het feit ligt er nu eenmaal dat de Si j
naamse gemeenschap nog niet in staat is zichzelf te bestur reg
Het is triest dat het kabinet-Den Uyl, dat met nobele bed he<
lingen in 1975 de onafhankelijkheid verleende aan Sun; mi
me, destijds alle waarschuwingen van de oppositie in Pa. lig1
maribo in de wind heeft geslagen.
De kritiek van drs. Aarts, Surinamespecialist van het CE tdse
dat ideeën als van Bolkestein bij voorbaat zinloos zijn, sn rke
geen hout. Aarts gaat te veel af op negatieve uitspraken v te
autonomie-maniakken als de Surinaamse parlementsvoon m
ter Lachmon. Aarts zou zich meer moeten laten leiden c
een Surinamer als Stanley Rensch. Deze normaal zo zac pSz
moedige mensenrechten-activist is zover dat hij zelfs een i «ge
wapend optreden van Nederland in zijn land niet meer 11dr-
uitsluiten. Dat gaat wel heel erg ver, al kunnen we ons
vendig voorstellen, dat de gemiddelde Surinamer snakt ni L°
de tijd dat Den Haag nog wel zorg droeg voor een behoorl ini|
bestuur en een goede rechtspraak.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezondf
stukken te bekorten.
)I
St uden ten ekklesia
In het artikel in deze krant
over De Rode Hoed en de Stu-
dentenekklesia worden twee
verschillende zaken heel ver
warrend door elkaar bespro
ken. De titel én de foto sugge
reren dat beide zaken met el
kaar samenvallen, maar dat is
De Stichting De Rode Hoed
exploiteert drie gerestaureerde
oude panden aan de Keizers
gracht in Amsterdam De
prachtige gehoorzaal wordt
sinds 14 oktober elke zondag
gebruikt door de Amsterdamse
Studenten Ekklesia. Verder
wordt die zaal verhuurd voor
radio- en televisie-uitzendin
gen, voor concerten, lezingen,
poëziemiddagen, enzovoort.
Sinds oktober kom ik als onge
huwde vrouw van 65 elke zon
dag in die Ekklesia, heel
dankbaar en gelukkig dat ik
na meer dan twintig jaar wor
stelen en zoeken en trouw blij
vend aan mijn geloof, eindelijk
een plek heb gevonden waar
ik dit weer opnieuw en nu op
een eigentijdse manier beleven
kan. In Huub Oosterhuis als
pastor en dichter hebben we
een geweldige bron van inspi
ratie. Samen met een team
waarin zitten de pianist/orga
nist Henri Heuvelmans en de
dirigent Herman Rouw, is hij
verantwoordelijk voor de gang
van zaken en de inhoud van
de dienst. Er is geen echte
voorganger, wél iemand die
het inleidend woord houdt, de
uitdeling van brood en wijn
door diverse aanwezigen rej
geit en de voorbeden doet. Dat
verschilt per zondag. Een an
der doet de lezing en er wordt
een toespraak gehouden door
iemand uit het team. Soms ge
beurt dat door een gastspreker
zoals de in het artikel genoem
de Berlijnse studentenpredi
kant Ton Veerkamp. Hij is
studentenpastor in Berlijn en
het is heel boeiend om te ho-
mr'
ren hoe hij vanuit zijn idei r^.
bezig is en gelooft. Er word ive
de dienst samen met een rd<
veldig koor gezongen. ch
blijkt dat je kunt zingen o jer
je vreugde, verdriet, woi C(
wanhoop en vertrouwen
over alles wat een mens id
leven van elke dag in a
huidige wereld ervaart. 0
het tafelgebed wordt gemist
schappelijk gezongen. Het
delen van brood en wijn ko
dus niet zo maar uit de In;
vallen zoals schrijver van
artikel suggereert. Het is
zinvol gebaar van verbond:,d
heid met elkaar en voor vei
ook met de Heer die we re
gen willen. In die geest
men we ook een stukje van
kerk maar dan wel zonder
of anderen etiketten op
plakken. We hebben in 0
diensten over de God van
Oude Testament die zich op
baarde in Jezus van Nazai
en dan in woorden die
van vandaag aanspreken
waar ze mee verder kunif 0
en ook over het visioen
vrede en gerechtigheid en
realiseren van een leeft
wereld voor iedereen. Da
de moeite waar om over ni
denken, het alvast te vieren
eraan te werken op de dal£jl
tussen de zondagen. 'er
C.M. Dullemans,
DEN HAAG. u.
NASCHRIFT REDACTIE bil
het artikel werd gepoogd
samenhang te laten zien tui
De Rode Hoed als cent: 'rj
voor eigentijdse religieuzei
tuur en de daar gehou
kerkdiensten van de Amsl e
dam'se Studentenekklesia. ;e
laatsten passen nadrukkeWe
in de doelstellingen van en
Stichting De Rode Hoed. JM
om de zaal en de andere ru
ten te kunnen exploiteren
huurt de stichting haar
aan derden die geen affini [P
hebben met haar doelstel
gen.
Uitgave Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers)
Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon 071-122 244
Postadres Postbus 112300 AA Leiden
Abonnee service
Telefoon. 071 - 313 677 van ma t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon 071 - 122 248
van ma. t/m vr van 18.00 tot 19.00 u. op za van 14 00 tot 15.00 uui
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling Bij betaling per acceptgiroki
per maand 25,70 per maand f 2
per kwartaal f 76,60 per kwartaal 78.1
per jaar f. 294,30 per jaar f.
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071-122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
e<
