KRO ondersteunt
actie voor Afrika
Zware straffen voor Albanese activisten
uit de weekbladen
ELSEVIER
d0ENE
r
:e
Saddam heeft legertop
ingrijpend gezuiverd
Militairen Chili
beëindigen protest
CcidacSou/umt
DONDERDAG 20 DECEMBER 1990 PAGINA 5
De 35-jarige Italiaan
Rocco Surace (met
baard) wordt onder
steund door zijn
vrouw en andere
verwanten als hij
thuis in Rizziconi
aankomt. Hij werd
acht maanden gele
den gekidnapt en
deze week vrijgela-
Stakingsoproep
in Roemenië
BUKAREST De Roemeense leiding
heeft gisteren de onderhandelingen met
.vertegenwoordigers van de oppositie voort
gezet om deze aan het regeringswerk te la
ten deelnemen en de situatie in het land
aan de vooravond van de eerste verjaardag
van de val van dictator CeauseScu tot rust
te brengen. Toch riep de Federatie van
vrije vakbonden voor zaterdag op tot sta
kingsacties om haar eis tot aftreden van de
regering en president Iliescu meer nadruk
te verlenen. De dinsdag begonnen onder
handelingen tussen het regerende „Front
van nationale redding" en de Nationaal-li-
berale partij zouden volgens de Roemeense
premier Petr Roman kunnen leiden tot een
„regering van nationale eenheid".
Shankar ontkent
vervroegde
verkiezingen
PARAMARIBO President Shan
kar van Suriname spreekt tegen dat
hij vervroegde algemene verkiezin
gen heeft aangekondigd. „Als de si
tuatie er om vraagt, kies ik liever
voor verkiezingen dan voor het aan
treden van een nationaal kabinet",
heeft het Surinaamse staatshoofd
gisteren via een woordvoerder laten
weten. De president zou dinsdag op
Schiphol niet hebben gezegd dat in
de loop van 1991 verkiezingen ge
houden zullen worden naar aanlei
ding van een economisch aanpas
singsprogramma.
Cameroun: beperkt
meerpartijenstelsel
YAOUNDE Cameroun is het jong
ste Afrikaanse land geworden dat
een meerpartijenstelsel invoert. Pre
sident Paul Biya keurde gisteren de
wetgeving goed die de vorming van
nieuwe partijen regelt. De langver
wachte wetgeving, die eerder deze
maand door het parlement werd aan
vaard, verbiedt de oprichting van
partijen op basis van de talen in het
Centraalafrikaanse land, dat is ge
vormd uit vroegere Franse en Britse
koloniën. Ook verboden zijn in Ca
meroun partijen die de centrale
macht willen verminderen en de te
rugkeer nastreven naar de losse con
federatie die begin jaren zestig be
stond in Cameroun.
Elf
EN HAAG Vorige
eek keerde Mare Cou-
enberg, medewerker
de hulporganisatie
OVIB, uit Eritrea (Etio-
terug. Zijn oordeel
'er de situatie daar is
lidelijk: „Een noodtoe-
and, slechter dan het
impjaar '84-'85". Droogte
behoefte aan voedsel
n er nog nooit zo groot
1 iweest. Voor dergelijke
aodsituaties in Afrika or-
iniseren Nederlandse
hulporganisaties begin ja-
jari een actie.
ids enkele weken zijn de sa-
t< inwerkende Nederlandse
e lporganisaties „nogal in de-
geweest met de omroe-
n", zoals voorzitter F. Wij-
het uitdrukt. De vraag was
er voor Afrika net zo'n
Dotse televisie-avond zou ko-
•n als voor de Sovjetunie af
lopen zaterdag. De omroe-
noemden de situatie in
rika echter geen „calami-
maar een structureel te-
gkerend probleem, en dan
;den de regels geen ruimte
voor televisie-acties buiten de
reguliere om.
Niet van ironie ontbloot kon
Wijsen gisteren namens de
hulporganisaties melden dat
de actie voor Afrika in januari
toch ondersteund zal worden
door de media. „Ons heeft
nooit een tv-uitzending voor
ogen gestaan waarvoor wij
eerst bij de minister ontheffing
van de reclame-voorschriften
moeten aanvragen", zei Wij
sen, fijntjes verwijzend naar
de worst- en andere fabrikan
ten die afgelopen zaterdag tot
vervelens toe hun naam uitrie
pen in de uitzending voor Rus
land. Op zondag 13 januari zal
de KRO in zes verschillende
televisie-uitzendingen aan
dacht schenken aan het ver
loop van de actie. „Alle gevers
zullen anoniem blijven, wij
willen geen commerciële be
langen van derden mee laten
spelen", aldus Wijsen. Twee
gevers wilde Wijsen gisteren
al wel noemen: de Gerefor
meerde en de Hervomde ker
ken hebben elk toegezegd een
half miljoen gulden te doneren
voor Afrika.
Buitenlandse acties
De actie „Afrika sterft van de
honger. Dat laten we toch niet
gebeuren" komt op hetzelfde
moment als waarop buiten
landse organisaties eveneens
acties organiseren in hun land.
Zo zal in Engeland een week
na de Nederlandse actie wor
den gecollecteerd, Duitsland
en Noorwegen hebben acties
in voorbereiding.
De Nederlandse actie zal zich
vooral richten op de meest
door droogte en oorlog geteis
terde landen: Ethiopië, Sue-
dan, Mozambique, Malawi,
Angola en Liberia. Zo'n twin
tig miljoen mensen worden
daar door hongersnood be
dreigd, zo werd onlangs be
kend. Door het slechte regen
seizoen zijn graanoogsten gro
tendeels mislukt. Dat is vol
gens één van de organisatoren
van de actie slechts de druppel
die een emmer vol oorlogen,
interne conflicten, schulden
lasten en ondemocratische be
stuurders deed overlopen. „We
moeten met onze actie het pu
bliek niet het idee geven dat
wij wel eens even alle proble
men van Afrika zullen oplos
sen. Maar we kunnen wel net
op tijd zijn om met voedsel
hulp velen het leven te red-
Hoe ernstig de situatie in de
Afrikaanse landen is, maakte
Marc Couwenbergh van de
NOVIB duidelijk. Tijdens zijn
reis door Eritrea zag hij uitge
mergelde kinderen en bejaar
den liggen, de eerste slachtof
fers van de ondervoeding. Een
andere aanwijzing is volgens
Couwenbergh de toestand van
het vee. „Boeren kappen eeu
wenoude Baobab-bomen, om
het sponzige hout uit te wrin
gen en de brei aan het vee te
voeren", aldus de NOVIB-me-
dewerker. Dergelijke nood
sprongen zijn zinloos, want
,ook de boeren weten dat hun
vee het volgende regenseizoen
niet zal halen. „Verkopen
heeft ook geen zin. De prijzen
van het vee zijn nog geen tien
de van de normale prijzen, en
het valt niet te ruilen tegen
graan, omdat dat er niet is".
Couwenbergh benadrukt dat
ondanks de rampzalige situatie
er ook enig perspectief is voor
de Afrikaanse toestand. Dat is
vooral te danken aan eerdere
hulp van de rijke landen aan
Afrika. „Het feit dat mensen
nu niet massaal op de vlucht
slaan, wat wel gebeurde in '84-
'85, is grotendeels te danken
aan de efficiënte hulpverle
ningskanalen die er in de af
gelopen vijf jaar opgebouwd
zijn"- JEAN-PIERRE GEELEN
de p
llen
ulgarije heeft
n'Jjieuwe regering
Mê)FIA Het Bulgaarse par
te snent heeft vannacht zijn
iiedkeuring gegeven aan de
duuwe regering van premier
darnitar Popov,
n. E: 63-jarige partijloze politicus
11de rond middernacht de
uit lksvertegenwoordigers
r is fia de eerste coalitieregering
43 jaar voor, waarin de
mmunistische partij of haar
beetj volger geen meerderheid
eft. Ze vervangt de rege-
ig-Loekanov die alleen uit
lA'onfcialisten bestond en onder
ik van de bevolking op 30
doei vember haar ontslag indien-
De nieu.we premier van
lgarije is een man van het
npromis tussen de socialis-
i (ex-communisten) van de
en de oppositie, verza-
:ld in de Unie voor Demo-
itische Krachten (UDK).
en kpov moet de overgangsrege-
ig leiden tot de algemene
erzoirkiezingen in mei volgend
d en
pov, groot en rustig, heeft
waardering van zijn mede-
in drgers verdiend als secretaris
andfn de kiesraad tijdens de eer-
vrije verkiezingen in juni
dit jaar. Hij werd geboren
25 juni 1927 en was juri-
ch adviseur voor verschil-
an dide transportbedrijven tus-
1955 en 1972. Daarna was
rechter totdat hij dit jaar
president van het gemeen-
elijk tribunaal in Sofia werd
ïoemd. De onpartijdigheid
Popov tijdens de verkie-
wilgen en zijn vastbesloten-
lid om repect voor de wet te
arborgen heeft hem bij alle
krachten aanzien ge-
geld ven.
zijn toespraak tot het parle-
nnt op 7 december verklaar-
Popov dat hij de opdracht
oorah een regering te vormen
aanvaard om bij te dragen
rei „het bestrijden van de
it zej rwoesting van de economie
de levensstandaard"
pov is getrouwd met een ge-
isioneerde verpleegster en
jdeiivader van twee dochters.
litga
TIRANA Albanië heeft
26 mensen veroordeeld tot
gevangenisstraffen tot
twintig jaar voor hun aan
deel in anti-regeringsde
monstraties van vorige
week. Radio Tirana meld
de gisteren dat ze waren
bestraft wegens „illegale
acties" in de stedën Dur-
res, Elbasan en Shkoder.
Op gezag van het ministerie
van justitie meldde het radio
station dat in Shkoder een
man was veroordeeld tot twin
tig jaar cel. Twee anderen
werden veroordeeld tot vijf
tien jaar gevangenisstraf. De
vorige week opgerichte Demo
cratische Partij van Albanië
heeft de regering beschuldigd
van marteling van de betogers.
In provinciesteden in Albanië
worden momenteel tientallen
mensen berecht die hebben
deelgenomen aan de ongere
geldheden en de betogingen
van vorige week. De demon
stranten eiser! meer democra
tie in het laatste communisti
sche bolwerk van Europa.
In diverse steden richtten dui
zenden betogers eind vorige
week aanzienlijke schade aan.
Bij de ongeregeldheden wer
den ook winkels geplunderd
en in brand gestoken. De ver
oordeelden werden schuldig
bevonden aan „het opzettelijk
toebrengen van schade aan ge
meenschappelijk bezit, ge
welddadig verzet tegen verte
genwoordigers van de staat,
schending van de wet op sa
menscholingen en bijeenkom
sten, en maatschappelijk on
waardig gedrag". De processen
waren toegankelijk voor de
pers en het publiek.
Minister van justitie Enver
Halili tekende gisteren een do
cument waarbij de vorige
week opgerichte Democrati
sche Partij van Albanië wettig
is geregistreerd. Er staan ver
kiezingen op het programma
voor 10 februari volgend jaar,
maar de partij liet al weten dat
zou worden geprobeerd die uit
te stellen.
Amerikaanse generaal Colin Power (links) had gisteren even tijd om met de commandant van
i Amerikaanse troepen in de Golf, Schwartzkopf, een kopje Arabische koffie te drinken.
FOTO: AP
NICOSIA De Iraakse
leider Saddam Husayn
heeft binnen de legertop
een ingrijpende zuivering
doorgevoerd. Een aantal
topofficieren, onder wie
de in november ontslagen
stafchef, luitenant-gene
raal Nizar al-Khazraji, zou
volgens doorgaans goed
ingelichte dissidente
Iraakse Kurden door Sad
dam zijn geëxecuteerd.
Doel van de zuivering zou
zijn het groeiende verzet
tegen Saddams oorlogs
strategie in Kuwayt te
smoren.
Hehdi Zebari, een prominent
lid van de ondergrondse Kur-
dische Democratische Partij
(KDP), zei, dat het ontslag van
Al-Khazraji en het vertrek,
eerder deze maand, van minis
ter van defensie luitenant-ge
neraal Abdel Jabbar Shanshal
de uitgebreide zuiveringen in
de legertop aan het zicht heb
ben onttrokken. „Het feit dat
bevelhebbers, die in de oorlog
met Iran golden als helden, en
andere topofficieren, die als
vbekwaam te boek stonden,
worden ontslagen en geëxecu
teerd „betekent dat de Iraakse
president over zijn leger steeds
meer zorg en achterdocht
heeft gekregen", meent de in
buitenlandse ballingschap le
vende Zebari. In september
werd uit diplomatieke kringen
vernomen dat toen al zeker
zes hoge legerofficieren zou
den zijn geëxecuteerd, omdat
zij het oneens waren met de
beslissing van Saddam van een
maand eerder om Kuwayt te
bezetten. De executieberichten
werden indertijd door het
Iraakse regime tegengespro
ken.
Irak heeft het gisteren ver
schenen rapport van Amnesty
International over grove
schendingen van mensenrech
ten in Kuwayt afgedaan als
het werk van provocateurs. De
Amerikaanse president Geor
ge Bush reageerde furieus op
de bevindingen in het rapport
en noemde het gedrag van de
Iraakse bezettingsmacht in
Kuwayt „primitief".
Turkije heeft volgens bronnen
in Brussel de NAVO verzocht
voor 15 januari 1991 verschei
dene luchtmachteskaders van
haar multinationale strijd
macht naar Oost-Turkije te
sturen, met het oog op de be
veiliging van het zuidoostelij
ke grensgebied met Irak.
Ja, majoor Ross heeft het leven er af gebracht. Hij is,
ïn het vliegtuig in zee stortte, uit de cockpit geslingerd, maar
ie ruime tijd nog weet hij zich drijvende te houden door zich vast
klemmen aan de wrakstukken van het toestel. Dan begint de
achine echter sneller te zinken. Ross laat zich los. Zou hij
emmende de „Zuiderzee" kunnen bereiken? Maar die schijnt
gevecht te zijn gewikkeld met de „Ranger". Ha, ginds drijft
dOF n boei. Ross zwemt er heen. Hij weet niet dat de bemanning
van de „Ranger" deze boei heeft uitgegooid boven het wrak van
de Lutine en hij weet evenmin dat zijn vriend Rob niet ver van
hem is verwijderd. Want Rob worstelt in zijn duikerspak nog al
tijd op de bodem van de zee tegen het zand. Ross klemt zich
stevig vast. Maar wat is dat met die boei? Het lijkt wel of er
voortdurend aan wordt getrokken. Langzaam daalt de nacht.
Waar is de „Zuiderzee"? Gelukkig is het water niet al te koud en
Ross kan het nog wel even uithouden.
SANTIAGO Chileense legereenheden hebben van
ochtend hun zes uur durende bezetting van enkele ka
zernes beëindigd, die was begonnen als protest tegen
berichten in de pers dat een geheime militaire organi
satie zich schuldig gemaakt zou hebben aan financiële
onregelmatigheden. De overheid noemde de actie een
oefening.
Het was de eerste keer dat de strijdkrachten zich roerden
sinds de voormalige heerser, generaal Augusto Pinochet, in
maart de macht overdroeg aan de democratisch gekozen re
gering van president Patricio Aylwin. Minister van defensie,
Patricio Rojas, verklaarde na het bijwonen van een vergade
ring in de woning van Aylwin dat de actie van de militairen
een „mobilisatie-oefening" was om enkele coördinatieplan
nen te testen. De parlementsvoorzitter en de staatstelevisie
berichtten echter dat de bezetting een protest was.
Extra dikke
weekbladen
Met het oog op de vele
vrije dagen deze week
extra dikke weekbladen.
Interviews met Lubbers,
Van den Broek, Duisen-
berg en Wiegel, maar
ook met Rijkaard, Van
Basten, Leen Jonge-
waard, Joan Collins en
Bill Wyman. Opmerke
lijk is het portret van
kroonprins Willem
Alexander in HP/De
Tijd („Een interview
werd geweigerd"). On
der de kop Willem IV
een verhaal gebaseerd op
anonieme bronnen en
roddelbladen. De troons
wisseling kan nog wel
twintig jaar duren, maar
HP/De Tijd kan nauwe
lijks wachten. Eindelijk
weer een man op de
postzegels".
Minister Van den Broek van
buitenlandse zaken lucht in
Vrij Nederland zijn hart. Met
het verwijt dat hij de gijze
laarskwestie onhandig zou
hebben aangepakt is hij het
niet eens. „Ik heb het gevoel
dat Buitenlandse Zaken als
kop van Jut werd gebruikt.
Er werd voortdurend de in
druk gewekt dat Nederland
bij andere landen achter
bleef. Terwijl die commenta
toren hadden kunnen weten
dat we er nu eenmaal bewust
voor hadden gekozen geen
politieke missie naar Bagh
dad te sturen en we eerst ze
kerheid over het lot van de
baggeraars moesten krijgen.
Men heeft het stelselmatig
vertikt om dat in de beschou
wingen te betrekken. Er
worden in Nederland langza
merhand meer harde dan
zuivere oordelen geveld. Het
ging om uiterst gevoelige za
ken en dan verdenk ik die
journalisten van kwade
trouw".
Ook Van Basten heeft het
niet gemakkelijk met de me
dia. Hij krijgt een nieuwe rol
opgedrongen, die van geme
nerik. „Voor een miljonair
van zesentwintig is natuur
lijk wel een leuker leven
denkbaar. Ideaal zou zijn: het
geld dat ik hier verdien, en
het voetbal en de gezelligheid
van Ajax. Want wat lol be
treft heb ik hier toch eén
hoop moet inleveren".
Rechercheurs' hebben ook te
maken met de minder lollige
kant van Amsterdam. Ze
doen een boekje open over de
wantoestanden op hun bu
reau. „De schouwarts zei: ik
zie duidelijk kogelgaten.
Maar de adjudant van ernsti
ge delicten besliste: laten we
er maar een zelfmoordje van
maken, we hebben al zesen
twintig onopgeloste moorden
dit jaar", zegt Leo H., tot eind
november nog hoofdagent bij
de Amsterdamse gemeente
politie. „De volgende dag
vertelde ik dat bij de groeps
bespreking. De chef recher
che nam me na afloop apart
en zei: ik moet je van de
commissaris zeggen dat
moord pas moord is als je het
kunt bewijzen. Het was een
waterlijk, we hadden hem
met Kerst '88 gevonden. Het
hoofd en de benen waren
eraf, het lichaam lag open.
Hij is als N.N. het graf in ge
gaan".
Superspion Blake heeft ook
al niet zoveel vertrouwen in
de Nederlandse politie. Vorig
jaar, vertelt hij, waren zijn
vrouw Ida en zijn in Rusland
geboren zoon Misja in Neder
land. Hij kon of durfde niet
mee. „Ik geloof niet dat de
Nederlandse autoriteiten wat
tegen mii hebben, maar ik
kan wel door de Engelsen ge
kidnapt worden 'en dan houd
ik er toch rekening mee dat
de Nederlandse politie de an
dere kant op kijkt".
Leen Jonge waard vertelt in
Elsevier over zijn eenzaam
heid. „Ik ben bang mensen te
kwetsen. Ik ben ook heel
vaak woedend. Die kwaad
heid richt zich op mijzelf. Het
kind dacht: als ik niet aardig
ben tegen moeder loopt ze bij
me weg. Dat was de grootste
ramp die kon gebeuren, dus
heb je voor eeuwig afgeleerd
woede te uiten. Ik wil geen
zielig verhaal ophangen. Het
waren lieve ouders, maar ik
was verdomd alleen. Het zit
zo diep. Jarenlang heb ik me
verstopt in die ballon van het
toneel en ik kan niet zeggen
dat ik er nu uit ben".
Het zelfvertrouwen van Wim
Duisenberg is de laatste we
ken flink toegenomen. De
woorden van premier Lub
bers („Ha, de eerste blaadjes
vallen en daar is de heer
Duisenberg...") werden gelo
genstraft. „Mijn reactie op de
vallende bladeren was: let op,
door deze aanval krijgen
mijn woorden over het finan
cieringstekort nog veel meer
aandacht. Het zal nu meer
doorwerken dan anders het
geval was geweest en ik krijg
toch gelijk".
Elsevier ziet in Frank Rijk
aard nog steeds de dromerige
eenling, een poëet tussen de
macho's. Hij weet nog wie
Omayra Sanchez is, het
twaalfjarige meisje dat stierf
in een Colombiaanse mod-
derput. Rijkaard: „Als iets
me diep geraakt heeft, dan
schud ik het niet meer van
me af. Ook aan de kunst van
het vergeten zijn grenzen".
En over de dood. „De dood
maakt me niet bang, het is
'wel doodzonde dat je er op
een dag niet meer bent. Zoals
mijn vriend Jerry die veron
gelukte in de crash van de
Surinaamse voetballers. Daar
heb ik van geleerd. Ja, er is
een troost. Als ik doodga
weet ik alles. De zin van het
leven, de geesten en schim
men, in een flits zal ik het al
lemaal zien".
H^DETIJD
HP/De Tijd maakte een por
tret van kroonprins Willem
Alexander, op weg naar de
troon. „Zoals het was op de
middelbare school en bij de
marine, zo is het ook op de
universiteit: de jonge prins
hoort niet echt bij de uitblin
kers", aldus het weekblad.
„Ons bange vermoeden dat
de troonopvolger misschien
als Willem de Domme de ge
schiedenis zal moeten ingaan,
blijkt ongegrond. Van over
heidswege wordt met kracht
tegengesproken dat hij niet
erg intelligent zou zijn. Hij
haalt immers aan de lopende
band vliegbrevetten, en dat is
heus niet makkelijk".
Het portret van de werkloze
„bij wie de 'platte brutaliteit'
van Wöltgens emmers deed
overlopen" gaat vooral over
de woede. „Je wordt er schi
zofreen van. Alles wat je ge
leerd hebt en alle ervaring
die je hebt tellen opeens niet
meer. Intussen probeer je te
doorgronden hoe het nu pre
cies zit met die werkloosheid.
En dan lees je dit, dan hoor je
dat, en je ziet weer iets an
ders. Dat klopt dan voor een
deel, en voor een deel weer
niet. En dan hoor ik Wölt
gens en dan ben ik sprake
loos; want zo zit het in ieder
geval helemaal niet".
In het bestand van het mo
dellenbureau De Boekers zit
ten geen bloemkooloren en
haakneuzen, wel veel
schoonheid en uitstraling.
Ook een model heeft zijn
problemen. „Als ik een puis
tje voel heb ik een stress-
week. Mijn God, waarom nu,
denk ik dan. IJdel ben ik
niet, wel zeker van mezelf.
Als ik op een bepaalde ma
nier mijn hand door mijn
haar haal, weet ik dat 't op
valt". Het bureau zit er maar
mee. „Mensen hebben trou
wens vaak een raar idee over
zichzelf. Er komen hier soms
exemplaren binnen, die abso
luut lelijk zijn. Maar ja, hoe
laat je dat een beetje diplo
matiek weten?, aldus een me
dewerker.
De Groene is deze week ge
wijd aan de magie van Het
Kwaad. „Iedereen weet wel
iets dat hij of zij als het ultie
me kwaad in de wereld zou
willen aanmerken. Maar is
het kwaad werkelijk een
kwestie van persoonlijke
smaak? Is het kwaad niet
veeleer iets dat ons, nietige
wormen op het ondermaanse,
alle verstand te boven gaat?
Is het kwaad wellicht iets dat
altijd heeft bestaan en tot in
lengte van dagen zal blijven
bestaan, zodat er niets anders
op zit dan er mee te leren le
ven? Schrijfster Renate Dor-
restein, filosoof O. Duintjer,
componist Peter Schat en se
nator E. Schuurman discus
siëren over de antwoorden.
In de galerij van enge man
nen wordt het kwaad concre
ter gemaakt. De Groene ont
dekte een opmerkelijke over
eenkomst. „Ze wonen in
Baghdad, zijn onlangs in
Baghdad geweest of hebben
hebben recentelijk hun uiter
ste best gedaan in Baghdad te
geraken. Zeg mij waar u
heen wilt, en ik zeg u of u
goed of kwaad bent". Vervol
gens volgen korte beschrij
vingen van Husayn, Jan
maat, Luns, Waldheim en Le
Pen.
Onder de kop „Verdient het
kwaad de doodstraf" wordt
besproken welke straf moet
volgen op een misdaad. „Ik
koester nog steeds de waar
schijnlijk ijdele hoop dat de
moordenaar van mijn buur
vrouw zelf zijn verantwoor
delijkheid neemt en een eind
aan zijn leven maakt. Vol
gens mij is het, hoe wrang
het ook moge klinken, de
FONS VAN RIJN
