„Beledigen is voor mij vermaak" NCRV kiest voor eigen gezicht Mieke Yerstraete speelde tot het eind KUNST/RTV EcidócSotwatlt woensdag 19 december 1990 pagina foto: a de NCRV- VPRO mag op zondag blijven uitzenden op Nederland 2 HILVERSUM De VPRO kan, wat de overige omroepen betreft die uitzenden op Nederland 2, de zondagavond op deze zender blijven vullen. AVRO, TROS en Veronica, die nu al eikaars pro gramma aankondigen op 'TV 2', hebben dit in hun overleg over verdergaande samenwerking afge sproken. In dat overleg is al overeenstemming be reikt over het zendschema vanaf oktober volgend jaar. Verder wordt gewerkt aan afspraken over een verdergaande samenwerking, met daarin op genomen een horizontale programmering, „uiter aard met behoud van ieders eigen identiteit", aldus een gezamenlijke verklaring. AVRO, TROS en Ve ronica willen ook samen werken bij de aankoop van buitenlandse programma's, huur van facilitei ten, realisatie van projecten in het kader van TV- plus en HDTV en de ontwikkeling van nieuwe programma's. Het overleg daarover met de onder nemingsraden is inmiddels gestart. Stichting Leenrecht opgericht AMSTERDAM Organisaties van belang hebbenden bij het auteursrecht, verenigd in de Stichting Auteursrechtbelangen, hebben de Stichting Leenrecht opgericht. Deze nieu we organisatie streeft naar een auteursrech telijke regeling van de uitleen en verhuur van boeken, andere geschriften, geluidsdra gers, video- en visuele werken. Leden zijn onder meer de Vereniging van Letterkundi gen, de Koninklijke Nederlandse Uitgevers bond, de Kunstenbond FNV, de Stichting Beeldrecht, de NOS en de Nederlandse Toonkunstenaarsbond. De overheid bereidt op dit moment een nieuwe leenrechtregeling voor die vóór 1 ja nuari 1992 gereed moet zijn. De Stichting Leenrecht ziet zich als gesprekspartner van overheid en politiek daarbij. Het ligt tevens in de bedoeling de exploitatie van een leen- en verhuurrecht ter hand te nemen. Openluchtmuseum nu officieel zelfstandig DEN HAAG Minister D' Ancona van cul tuur (WVC) heeft gisteren het beheer en be stuur van het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem overgedragen aan de Stichting Het Nederlands Openluchtmuseum. Aan deze privatisering is een „turbulent verande ringsproces" voorafgegaan. Oud-minister Brinkman van WVC kondigde in 1987 aan het museum te willen sluiten vanwege het exploitatietekort van vier miljoen gulden. Er kwam daarna een reddingsactie op gang. Ge let op het belang en de kwaliteit behoudt het Openluchtmuseum de kwalificatie „museum met een rijkstaak", aldus een woordvoerder van het ministerie. Het museum krijgt een structurele rijkssubsidie van 5,78 miljoen gul den per jaar. Het wordt jaarlijks door hon derdduizenden belangstellenden bezocht. Veronica best beluisterd HILVERSUM Radio Veronica trekt de meeste luisteraars. Dit blijkt uit een onder zoek dat Intomart heeft gehouden in opdracht van NOS/ Kijk- en Luisteron derzoek en de STER. Het best beluisterde V eronica-program- ma is 'Muziek Ter wijl U Werkt'. Dit programma is favo riet bij mensen die geen baan hebben. Joyce Carol Oates voor lezing naar Amsterdam AMSTERDAM In het kader van de lezingenserie „American Literature Today" komt 17 januari de succes volle schrijfster Joyce Carol Oates naar het West-Indisch Huis in Amsterdam. Dit is gisteren bekend gemaakt door het John Adams Instituut. Oates, als docent verbonden aan de Princeton University, publiceerde in 1963 haar eerste verhalenbundel 'By the north gate'. Zij verwierf in 1970 nationale bekendheid met de roman 'Them'. Het boek werd bekroond met de National Book Award. Sindsdien publiceerde zij naast poëzie- en verhalenbun dels, essays en toneelstukken, bijna twintig romans. En kele titels: 'Do with me what you will' (1973), 'You must remember this' (1987), 'American Appetites' (1989) en het recent verschenen 'Because it is bitter and because it is my heart'. De schrijfster is door haar indringende pessi mistische visie over de tragiek van de moderne samenle ving en onderhuidse verlangen naar een betere wereld omschreven als een vrouwelijke Dostojevski. Vereniging OKW wordt - K.L. Poll Stichting AMSTERDAM De Vereni| voor Onderwijs, Kunst en Wel schap (OKW) wordt per 1 jani voortgezet als de K.L. Poll Sti ting voor OKW, zo is meeged door een woordvoerster van vereniging. Deze werd in 1983 gericht door de onlangs overlei K.L. Poll. De stichting zal net de vereniging projecten organ ren op het gebied van kunst en tensehap. In het bijzonder then en onderwerpen op het raakvl tussen wetenschap en kunst krijg kac de aandacht. Als plannen woro gastdocentschappen van kunsj] naars aan universiteiten, prijsvi gen voor scholieren en lezingeni cli genoemd. j BBK verbijsterd over houding D'Ancona AMSTERDAM De Beroepsvereniging van Beeldende Kunstf naars (BBK) is verbijsterd dat minister D'Ancona (cultuur) ee onderzoek naar de mogelijkheden van een beroepserkennin voor kunstenaars afwijst. Zij heeft een motie, gesteund door vri wel de hele Tweede Kamer waarin om een spoedig onderzoe wordt gevraagd, ontraden. Zij deed dit tijdens de behandelin van de cultuurbegroting door een uitgebreide Kamercommissi k. Beroepserkenning voor kunstenaars door de fiscus en de socia imj diensten is volgens de BBK van groot belang voor hun functii hel neren. Het vaststellen van het zelfstandig ondernemerschap, biedt aan kunstenaars fiscale faciliteiten. Erkenning door de si it ei ciale diensten maakt het mogelijk eigen activiteiten te ontplooiud en zonder dat in alle gevallen het recht op bijstand vervalt e ig. 1 zonder dat de kunstenaar meteen in het strakke bijstandregin n t valt. ns Verhoging budget Prins Bernhardfonds AMSTERDAM Het Prins Bernhard Fonds en de Anjerfond sen hebben voor 1991 een bedrag beschikbaar van 20,5 miljoe gulden voor subsidies en opdrachten. Het budget bedraagt nu 1 miljoen gulden. Het Prins Bernhard Fonds en de Anjerfondsei die samen het grootste particuliere cultuurfonds van Nederlan vormen, besteden geld aan projecten op het gebied van beelden de kunst, podiumkunsten, monumentenzorg, wetenschap, cull rele vorming en natuurbehoud. Dit jaar lag het zwaartepunt de kunstsector, waaraan ruim negen miljoen gulden werd be steed. Het geld was zowel bestemd voor professionele als voc amateuristische kunstbeoefening. Het fonds vierde dit jaar he 50-jarig jubileum met onder meer een wervingsactie voor mee donateurs. Inmiddels wordt het cultuurfonds gesteund doff 33.000 donateurs. GROEI NAAR TWEEDERDE EIGEN PRODUKT OP TV THEO VAN GOGH NA FILMER EN COLUMNIST NU OOK SCHRIJVER DEN HAAG „Een kou de maandagmorgen in het gerenommeerde Haagse etablissement 'De Post hoorn'. Theo van Gogh staat nog wat wankel in het leven, maar een koele pils doet zijn gezicht aan zienlijk opklaren. „De laatste keer dat ik hier was moest ik worden wegge dragen", zegt hij verlegen te gen de ober, die met een min zaam lachje aangeeft dat hij zich dat maar al te goed weet te herinneren. „Aan de andere kant", vervolgt de cineast, „Ik heb hier wel het dak afbe taald.'„Wij gedenken u in dankbaarheid", mompelt de ober en maakt zich uit de voe ten". De 33-jarige 'beroepspuber', schrijver en cineast Theo van Gogh draagt de pers zo'n warm hart toe dat hij bovenstaande inleiding even dicteert. Aanlei ding tot de ontmoeting is de verschijning van zijn debuutro man 'Engel': een boek dat de wangen af en toe dieprood doet kleuren; vies en gemeen. Maar desondanks, misschien wel juist daarom is 'Engel' zo leuk om te lezen. Binnen drie we ken werden twaalfhonderd van de eerste druk van vijf tienhonderd exemplaren ver kocht. 'Engel' is een boek over de hartstochtelijke liefde van de 29-jarige pedofiele Eugène voor het 8-jarige a-rnorele meisje Moniek alias Engel. En gel is een monstertje dat haar adoptie-ouders wil vermoor den. De werkloze sociaal-wer ker Eugène zorgt voor zoveel consternatie dat de ouders uit hun ouderlijke macht ontzet worden, waarna Engel aan hem overgeleverd wordt. „Ik schreef Engel naar aanlei ding van de nieuwe heksen jacht in Nederland: incest. Een meisje van vier kruipt 's mor gens bij papa in bed en geeft hem een kus. In haar onschuld vertelt ze dat op school en bin nen twee weken staat er een ploeg sociaal-werkers aan de deur: incest. Neem nu Oude Pekela, daar was geen spoor van bewijs, allemaal vage rod del. Maar zelfs gerenommeerde bladen als Vrij Nederland, de Volkskrant en de NRC tuinden er in en bleven wekenlang zeuren. Of de Bolderkaraffaire, noem maar op. Het is een mas- samedia-hysterie. De Kinder bescherming en de sociaal werkers voer ik op omdat je niets dan slechts van deze in stituten kunt verwachten. Het is gewoon gênant als je ziet dat in een rapport een hele straat van incest beschuldigd wordt en later blijkt dat het alleen is geschreven om geld los te krij gen" briest Van Gogh veront waardigd. Engel is een a-moreel meisje. Dat maakt het boek niet ge liefd. Er is een clichébeeld dat kinderen aardig en lief zijn. Dat is niet zo. Kijk maar eens op een schoolplein, er is altijd wel een kind dat door de groep uitgestoten en gepest wordt". De filmrechten van 'Engel' zijn inmiddels verkocht aan produ cent Matthijs van Heijningen. „Ik hoop dat het verfilmd wordt. Het is een mooi verhaal en het houdt je van de straat hè. Maar het is heel denkbaar 'Bunkeren' heet bij de NCRV en toekan Sir Geoffrey. speelt. Dat is in het verleden wel eens anders geweest. Het gevolg is hopelijk dat wij nog betere programma's kunnen bieden, die bovendien puur NCRV zijn". Waar de directeur ook vanaf wil is het vastgeroeste idee dat het herhalen van programma's uit den boze is. „Ik pleit niet voor een voortdurende terug keer van produkten, maar wel voor een creatieve manier van herhalen. In de ons omringen de landen is het de gewoonste zaak van de wereld om door middel van een herhaling een nieuw publiek aan te boren. Wij zullen de komende maan den hetzelfde doen door pro gramma's op een andere dag en een andere tijdstip opnieuw in te zetten. Zo keert 'De Stoel' terug op maandag- in plaats van vrijdagavond en wordt hij in een iets bewerkte vorm la ter uitgezonden dan die eerste Dat de NCRV kiest voor twee derde eigen produkt in 1991, tot voor kort was dat nog geen vijftig procent, heeft niet al leen met de identiteit te ma ken, maar ook met de afne mende kwaliteit op de interna tionale markt. „Een groot deel wordt in eigen huis gemaakt, een ander deel wordt, onder begeleiding van de NCRV, buitenshuis geproduceerd. Daarbij hebben we in de pro grammering voor wat speer punten gekozen. Het zijn in formatie, amusement en dra ma. Wat het eerste betreft zen den we momenteel een reeks van veertig korte documentai res uit, waarvan een groot deel zich richt op het raakvlak tus sen godsdienst en samenle ving. Onze actualiteitenru briek hebben we, niet zonder succes, naar het hart van de avond verplaatst en daar voe gen we vanaf 4 januari 't To rentje' aan toe". 't Torentje' is een voorlopig tweeentwintig afleveringen durende reeks waarin Sir Ge offrey en dus Aad Peters op televisie terugkeert. Na het met zijn programma 'Bunke ren' te hebben verbruid bij de EO, vond Peters nieuw onder dak bij de NCRV. Het nieuwe programma is op dezelfde leest feschoeid al zal de hond chmirna niet meer terugke ren. Daarvoor in de plaats doet de lama Francois haar intre den en moet de Lubbersachti- ge figuur Chr. Stoppel (elke gelijkenis met bestaande per sonen berust op louter toeval) een oogje in het zeil houden ofwel zorgen dat de toekan het bij de NCRV niet te dol maakt. Sir Geoffrey: „De NCRV is een ballentent. Ik ben be nieuwd of ik hier wel alles mag doen". Het programma krijgt niet al leen een politieke inhoud, maar gaat bij voorbeeld ook de artistieke kant van de samen leving onderzoeken. Comedy Hoewel de actrice Mieke Ver- straete gisteren plotseling is overleden, wil de omroep de acht al opgenomen afleverin gen van de comedy 'Prettig geregeld', waarin zij naast Anne-Wil Blankers en Peter Faber een rol speelde, gewoon uitzenden. Henk van der Horst (een van de schrijvers): „Heb ben de nabestaanden geen be zwaar dan beginnen we op 7 januari en kan het schrijvers team aan het werk voor een serie voor het jaar daarop". Echt grote spelprijzen zijn er bij de NCRV niet te winnen, wel staan er wat unieke tro- feetjes klaar. Voor de pittige kwis 'Einstein' bijvoorbeeld, die vanaf 15 februari elf we ken lang op vrijdagavond wordt uitgezonden. De bedoe ling van de kwis, die onder leiding staat van Dodi Apel doorn, is om het woord Ein stein bij elkaar te spelen. Het is een kwis waarin de twee kandidaten veel over alles en alles over iets (hun specialis me) moeten weten. Volgens Dodi is het de perfecte kwis. Hij is niet alleen zenuwslo pend voor de kandidaten, maar biedt ook spanning voor de kijker, die tevens op onder houdende wijze wordt bezigge houden dankzij de beeld- en geluidsfragmenten. Het idee voor 'Einstein' had de NCRV al even in huis, probleem was alleen dat de juiste vorm en presentatrice ontbrak. De be doeling is er later ook een in ternationale versie van te ma ken. 'Maak dat de kat wijs' tenslotte, is een wat andere versie van 'Wie van de drie'. Onder leiding van Willem Bol moet een panel van drie perso nen (Henk van der Horst, ope razangeres Wilma Driessen en advocate Hetty Bos-Veterman) raden welke van de drie ver halen niet is verzonnen. HANS PIET Schrijver Theo van Gogh: „Alleen het beledigende dat ik schrijf wordt onthouden!". dat er of geen geld voor is, of dat de Kinderbescherming 'nee' zegt. Er is nog altijd een arbeidsinspectie. Maar dan draaien we 't gewoon in Bel gië". Enge jongen Van Gogh is vooral bekend vanwege zijn beledigende uit spraken. Vorige week werd hij door het Amsterdamse Ge rechtshof veroordeeld tot een boete van duizend gulden we gens belediging van joden. De zaak kwam twee keer voor de Hoge Raad, en duurde in totaal zes jaar Schrijver en filmer Leon de Winter had in een tv- programma van Sonja Barend uiteengezet wat hij onder de joodse identiteit verstond. Van Gogh viel woedend uit in het filmtijdschrift Moviola en be schuldigde De Winter ervan 'reclame met zes miljoen doden te maken' om zijn eigen film beter te laten verkopen. „Dat was het eerste stukje dat ik schreef! Ik heb nooit de be doeling gehad joden in het al gemeen te kwetsen. Het was een polemiek tegen De Winter. Toen ik bij de drukproef stond heb ik er godzijdank nog een zetfout uit kunnen halen. Er stond 'de prins kust de nikker', in plaats van 'de prins kust de kikker'. Kijk, als dat erin was blijven staan, had je kunnen denken, die Van Gogh is een hele enge jongen", giechelt de schrijver. „Maar alleen het beledigende dat ik schrijf wordt onthouden. De helft van mijn columns gaan over films die ik heb ge zien en die ik vreselijk mooi vind. Ik schrijf niet om men sen te beledigen. Dan had ik ook een heel ander boek ge schreven. Dat in 'Engel' Sonja Barend en nog wat andere pu blieke personen een veeg uit de pan krijgen, komt ook door die mediahysterie. Wie kaatst kan de bal verwachten, en als mevrouw Barend mij zes jaar met die rechtszaak blijft ach tervolgen krijgt ze een klapje terug. Ik heb 'Engel' nog naar haar opgestuurd, met de vrien delijke groeten!". „Binnenkort richt ik ook het Sonja Barendfonds voor slacht offers van de 4 mei-industrie op. Met de 4 mei-industrie be doel ik bijvoorbeeld de Anne Frankstichting,, en het Cen traal Instituut voor Documen tatie en Informatie Israël. Het fonds zal hulp, morele steun en rechtsbijstand verlenen aan mensen die door deze terreur groepen worden lastig geval len. En als eerste breng ik na tuurlijk mijn eigen gironum mer naar voren!", lacht Van Gogh. Woedend Naast boeken schrijven en films maken doet Van Gogh nog andere dingen.„Ik leef van columns en reportages. Met een minimum aan inspanning probeer ik het maximum aan rendement eruit te slepen. Ik besteed ook niet meer dan een uur aan een column. En com bineer zo het nuttige met het aangename. Daarbij is het mooi meegenomen dat mensen af en toe woedend worden om wat ik schrijf. Daarmee wordt de kracht van de scribent beves tigd. Beledigen is voor mij ver maak. Kijk, als Jeroen Pauw van het Veronique-avond- nieuws over mij in het tijd schrift 'Mens en Gevoelens' zegt: 'Die Van Gogh is zo fout dat als Anne Frank in de oor log bij hem ondergedoken zat, ze niet eens aan het schrijven van haar dagboek zou zijn toe gekomen', en ik had in Ameri ka gewoond, dan had ik hem voor twintigduizend dollar aangeklaagd. Ik zet zijn uit spraak op de achterkant van mijn boek! Maar als men mij 'Kamikaze Van Gogh' noemt, ben ik het daar niet mee eens. Ik spreek geen Japans!" PASCAL MESSER DEN HAAG De actrice Mieke Verstraete is giste ren in haar woonplaats Den Haag overleden als gevolg van een hartstil stand. Zij was 79 jaar. Mie ke Verstraete speelde vrij dagavond nog mee in de voorstelling van 'De Drie Zusters' van Anton Tsje- chov bij toneelgroep 'De Appel' onder regie van Erik Vos. Daarna meldde zij zich ziek. Mieke Verstraete werd op 20 maart T911 in Antwerpen ge boren. Zij wilde aanvankelijk pianiste worden. Uiteindelijk koos zij toch voor het toneel. De eerste gelegenheid deed zich voor toen haar vader Ju les Verstraete in 1926 met een Vlaams gezelschap in Den Haag het stuk 'Mijnheer Pir- roen' van Felix Timmermans speelde. Door omstandigheden moest Mieke Verstraete, pas veertien jaar oud, in dit stuk een rol overnemen, waarmee zij haar toneeldebuut maakte. In datzelfde jaar kreeg zij haar eerste 'echte' engagement bij het Nieuw Rotterdamsch Tooneel. Zij speelde daar met Richard Flink, met wie zij la ter in het huwelijk trad. Uit dit huwelijk werden twee kin deren geboren onder wie de latere acteur Coen Flink. Mieke Verstraete speelde daarna onafgebroken bij ver schillende gezelschappen tot de geboorte van haar dochter Annegien uit haar huwelijk met de acteur Kees Brusse. Be halve toneelspelen heeft Mie ke Verstraete ook geregis seerd, onder meer bij de Rot terdamse Comedie, Theater Ensemble en het Groot Lim burgs Toneel. In 1949 en in 1954 maakte zij een tournee door Indonesië. Sinds de ge boorte van haar dochter An negien hield zij zich hoofdza kelijk bezig met radio, film en vooral televisie. Zij speelde onder meer in de televisie-series 'Pension Hom meles', en 'Tot de dood ons scheidt'. Zij is nu nog te te zien in de televisie-serie 'Prettig geregeld' van de NCRV, waar in zij buurvrouw Trees spee tb: Mieke Verstraete was en 11 veelzijdig actrice, die ove 00 inzetbaar was. En zij kon e'jj® humoristische rol spelen, zc02 der zelf grappig te doen, n 12 dat heel speciale, half-verlej 1-7 ne, dat haar eigen was. Zij v actrice in hart en nièren, wr de niet van ophouden wet< z-, Ze vond het dan ook niet pri er tig als anderen zich over ha>°- van 18 november 1989 zei hierover: „Als je zestig bei ip hoor je in dit vak al bij de ou jes. Zo heb ik het bijna twinl jaar geleden meegemaakt 1 iemand op de repetitie zei: 'I geef mevrouw Verstraete e\ een stoel'. En als we erg naar toe reden voor opnam riepen ze: 'Even wachten hoi ren want dat ouwe mens kan ni Jee uit de auto komen'. En dl DS dacht ik: dat zijn dus toch di gen die je gewoon moet acce kjl teren". s; Sinds Mieke Verstraete in 19 u het toneel verliet had zij nia meer op de planken gestaa00' tot ze in 1985 een rol kreeg Ijk toneelgroep 'De Appel', speelde de voedster in 'Oo ue< Wanja' van Tsjechov. Onlan 1" werd Mieke Verstraete nog t dens een televisie-uitzendii van de NCRV gehuldigd t DIC gelegenheid van haar 65-jarij Pe toneeljubileum. Diezelfip, avond stond ze weer bij 1 Appel op de planken. Na a dic loop werd zij door haar coll d> ga's en het publiek gehuldigi 91 Toneelgroep De Appel hee J® besloten de voorstellinge a reeks van 'Drie Zusters' g 35 woon voort te zetten. Hen v Votel heeft een deel van ha rol overgenomen. „Votel, samen met haar speelde, ha dit bij de repetities ook w eens gedaan. Bovendien Mieke Verstraete eigenlij niet te vervangen. Zij nam unieke plaats in bij ons geze schap. We droegen haar handen. Zij was een geweldi) vrouw. Het was een vreugi om met haar te mogen wei ken", aldus een duidelijk aai geslagen Erik Vos, artistie leider van het gezelschap regisseur van de 'Drie Zusters GÉ ANSEM Dodi Apeldoorn presenteert de nieuwe kwis 'Einstein'. HILVERSUM De NCRV is afgestapt van een winterseizoen met alle kijk-troeven vanaf oktober en een zomersei zoen met vooral herhalin gen. Volgens algemeen di recteur mr. A. Duijser is dit seizoendenken name lijk een achterhaald feno meen. Gevolg is dat de omroep in het eerste kwartaal van 1991 vier nieuwe troeven uitspeelt, die uiteindelijk moeten bijdragen tot een groei naar tweederde eigen pro dukt op televisie. De door de omroep gehanteer de filosofie is simpel. De NCRV wil in het sterk veran derende media-landschap niet alleen een sterke concurren- tie-positie innemen, maar meer dan ooit zijn eigen ge zicht laten zien en behouden. „Anders kunnen w'e dit om roepbestel ook wel loslaten", zo liet de algemeen directeur gisteren weten. Het gevolg is ook dat de NCRV niet staat te springen om met andere omroepen (als de KRO en VARA) samen te werken. Mr. A. Duijser: „Hoe wel wij niet alle samenwer king afwijzen. Ik geef ook toe dat een deel van ons pakket bij andere omroepen op het scherm zou kunnen, vooral als we praten over aankopen, maar het is juist de optelsom van al die programma's die het gezicht van de NCRV be paalt". Efficiënt Om niet achter te blijven bij de huidige ontwikkelingen heeft de algemeen directeur gekozen voor een uiterst effi ciënte bedrijfsvoering, die in middels langzaam vorm krijgt. „Dat is noodzakelijk, anders gaat het fout. Het betekent on der meer dat de programma's nu de spil zijn van alles wat zich binnen de omroep af-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 18