ivenwichtig
>eeld van Urk
Museumvereniging wil meer
steun voor niet rijksmusea
Fenomenale rol van
Anne- Wil Blankers
Northgo
leeft veel
alent
n huis
Sutherland op Oudejaar bij NOS
Collegium Musicum overtreft verwachtingen
IgflJNST/RTV
QeidöaQowuvnt
MAANDAG 17 DECEMBER 1990 PAGINA 9
HILVERSUM De we
reldberoemde sopraan
Dame Joan Sutherland
neemt op 31 december in
het Royal Opera House
Covent Garden in Londen
alsnog afscheid van haar
Europese publiek met een
optreden tijdens het bal in
de tweede akte van 'Die
Fledermaus' van Johann
Strauss.
De NOS zendt het concert
rechtstreeks uit. Ook Luciano
Pavarotti en Marilyn Horne
hebben hun medewerking toe
gezegd. Sutherland, die de bij
naam „La Stupenda" (de ver
bazingwekkende) heeft, nam
op 2 oktober in de opera van
Sydney onverwachts afscheid
tijdens een voorstelling van
„Les Huegenots" van Meyer
beer. 'Die Fledermaus' wordt
uitgevoerd door het orkest van
de Royal Opera House onder
leiding van Sutherlands echt
genoot Richard Bonynge. De
choreografie is van Sir Frede
rick Ashton en Derek Deane.
De hoofdrollen worden gezon
gen door Nancy Gustafson
(Rosalinde), Judith Howarth
(Adèle), Bonaventura Bottone
(Alfred), Louis Otey (Eisen-
stein) en Jochen Kowalski
(prins Orlofsky).
NIETS TE DOEN VANKVOND
HEB JE MISSCHIEN ZIN OM
NAAR DE FILM TE GAAN
GOED IDEE
MAAR NAAR WELKE
ZULLEN WE GAAN
't staat in de krant
iedere dag weer
}rote Prijs voor
troep La Lupa
|EN HAAG La Lupa uit
tampen heeft zaterdag de
lrote Prijs van Nederland
vlfpnnen in het nationale
Jncours voor popgroepen,
ie jury onder voorzitter-
ftap van Margriet Koe
der, juriste bij de stich-
j Popmuziek Nederland,
)OS de Overijsselse groep
t als de beste van de zes
inds die waren doorge
dongen tot de finale die
lerd gehouden in Paradiso
L Amsterdam. Op de twee-
fe plaats eindigde Rump uit
hnsterdam en derde werd
fotcha! uit Haarlem.
Rod Stewart met nieuwbakken echtgenote
Rachel Hunter.
FOTO: AP
Rod Stewart hertrouwd
LOS ANGELES Onder de klagelijke
tonen van Schotse doedelzakken is de
Britse rockster Rod Stewart zaterdag in
het huwelijk getreden met het 21-jarige
Nieuwzeelandse model Rachel Hunter. De
trouwplechtigheid in Los Angeles werd
bijgewoond door platenbonzen, vrienden
en vriendinnen van het paar. „Ze is
groots, prachtig en knap", zei de 43-jarige
Stewart over zijn tweede echtgenote ter
wijl hij, begeleid door acht doedelzakspe
lers, haar over een rode loper voerde naar
de wachtende Rolls Royce. Twintig lijf
wachten hielden ongenode gasten tegen
bij de Presbyteriaanse kerk in Beverly
Hills, waar de korte plechtigheid plaats
vond. De zanger ontmoette Hunter in au
gustus, kort na de scheiding van een an
der model, Kelly Emberg, de moeder van
zijn drie-jarige dochtertje Ruby.
BBC start nieuwe
internationale
televisiedienst
LONDEN (REUTER/AFP) - De
BBC start begin 1991 een nieuwe
internationale televisiedienst, zo
heeft de Britse omroepmaatschappij
laten weten. Naast drama en amu
sement, komen er nieuwsuitzendin
gen en Engelstalige educatieve pro
gramma's. Het aanbod van 'BBC
TV Internatonal' zal gebaseerd zijn
op BBC TV Europe, die nu al door
zeven miljoen mensen op het vaste
land ontvangen kan worden. James
Arnold-Baker van de BBC is er
van overtuigd dat er een markt is
voor de nieuwe dienst.
Oscar Carré Trofee 1990
voor Mexicaanse acrobaten
AMSTERDAM De Oscar Carré Trofee is dit jaar toege
kend aan de Mexicaanse acrobatengroep The Flying Vaz
quez. De prijs is voor de tiende keer toegekend door de
Club van Circusvrienden Nederland. De acrobaten krij
gen de trofee, bestaande uit een bronzen beeldje ontwor
pen door Bep Sturm-van den Bergh, voor hun buitenge
wone prestaties aan de vliegende trapeze in het algemeen
en de niet eerder vertoonde, nog ongeëvenaarde viervou
dige salto, aldus de circusvrienden. De naam van de tro
fee komt van de beroemde Nederlandse circusdirecteur
Oscar Carré (1845-1911), tevens oprichter van het theater
circusgebouw Carré in Amsterdam. De Club van Circus
vrienden bestaat sinds 1949 en heeft als belangrijkste
doelstelling het bevorderen van de belangstelling voor
het circus als cultuurvorm. De trofee wordt 22 december
door 'ruimteacrobaat' Wubbo Ockels uitgereikt tijdens de
feestelijke matinee van het Wereldkerstcircus in Carré.
Dr. Carpaij wordt geen
voorzitter van KRO
HILVERSUM Om gezondheidsredenen
zal dr. F.P. Carpaij uit Beuningen geen
voorzitter worden van de KRO. Kort n£
zijn benoeming op 15 augustus kreeg Car
paij een hersenbloeding. Nu is na overleg
tussen Carpaij en de KRO besloten dat het
beter zou zijn als hij de zware functie van
KRO-voorzitter niet op zich neemt. Het
was de bedoeling dat hij na een inwerkpe-
riode van drie maanden op 1 april 1991 in
functie zou treden. Het bestuur van de
KRO heeft een kleine commissie aange
wezen die met onmiddellijke ingang de
opvolgingsprocedure opnieuw ter hand
neemt. Met mr. B.A. Schmitz, de huidige
voorzitter van de KRO, die op 1 april zou
aftreden, is afgesproken dat hij zo lang zal
aanblijven als nodig is.
[RK/HILVERSUM De
ooie VARA en het Gods-
ruchtige Urk. Een grote
tegenstelling is nauwe-
jks denkbaar. Toch is het
e VARA gelukt een ui-
irst boeiende documen-
lire met de veelzeggende
tel 'De Leer en het Le-
te produceren over
rk en z'n bewoners.
rogrammamaker Hans Polak
er in geslaagd de Urkers
or de camera aan het praten
krijgen over een heikel on-
trwerp als hun geloofsleven
relatie tot het ontduiken
in vangstbeperkende maat-
gelen. Een hele prestatie.
is bovendien een even-
lichtige reportage geworden.
Wak heeft de verleiding kun-
m weerstaan om van Urk
n karikatuur te maken; een
meenschap die 's zondags
naf de kansel hoort dat de
'erheid moet worden gehoor-
amd, maar door-de-week
:h van God noch gebod iets
ntrekt.
Haarscherp wordt aangetoond
dat een dergelijk beeld niet al
leen niet klopt, maar boven
dien geen recht doet aan al die
Urkers die zich wel degelijk
gewetensvol aan de wet probe
ren te houden.
Veel dank is Hans Polak ver
schuldigd aan drs C. Bijman, al
elf jaar predikant van de gere
formeerde kerk (synodaal) op
Urk. „Hij opende deuren die
anders wellicht gesloten wa
ren gebleven", geeft Hans Po
lak toe. „We moesten in het
begin een aversie overwinnen
tegen a. de VARA en b. het
medium televisie. Toen ds. Bij
man uiteindelijk mee wilde
werken, kregen we veel ge
makkelijker toegang tot de
vissers. 'De dominee doet ook
mee, dus...".
Religieus een genuanceerd beeld over
De 42-jarige predikant opende het dynamische vissersdorp,
niet alleen deuren, bovendien In de documentaire noemt hij
staat zijn inbreng garant voor de Urkers „gastvrij, gul, on-
Urk en visserij,
een twee-eenheid
die het dorp
regelmatig in
aanvaring brengt
met zowel justitie
als religieuze
overtuiging.
FOTO: PERS UNIE
dernemend, muzikaal, ijverig,
saamhorig en religieus".
Maar anderzijds schroomt hij
niet vanaf de kansel en op ca
techisatie de gemeente onder
de neus te wrijven dat ze zich
aan de regels en wetten moet
houden. „Op geld dat op slink
se wijze is verdiend, rust Gods
zegen niet".
De reportage krijgt een emo
tionele lading door de schuld
belijdenis van voorman Klaas
Kramer. In de cel, op verden
king weegbrieven te hebben
verbrand, is hij tot inkeer ge
komen. „Toen heb ik me afge
vraagd: 'Waar ben ik mee be
zig. Bewijslast verbranden, dat
kan niet als christen".
Jongeren blijken over het al
gemeen minder moeite te heb
ben met het overtreden van de
wetten dan de oudere garde.
„Niemand trekt zich iets van
de maximumsnelheid aan. Je
mag maar 120 rijden, maar ie
dereen rijdt 140. Waarom zou
den wij ons dan wel aan de re
gels moeten houden", zo merkt
een jongeman op.
Daarmee contrasteert de hou
ding van visser L. Post, die
zich het liefste aan de regels
zou houden („Met het toege
wezen quotum zouden we een
goed bestaan kunnen heb
ben"), maar met die gewetens
volle houding in conflict komt
met z'n jeugdige bemanning.
„Ik kan niet werken met ruzie
aan boord. Daarom geef ik wel
eens toe".
Over één ding is echter heel
Urk het eens: de overheid
moet werkbare regels uitvaar
digen om de onderlinge naij
ver binnen te perken te hou
den. Zo niet dan maken de
vissers elkaar af. Kabeljauw
visser Sjoerd Pasterkamp: „De
regering heeft het helemaal
uit de hand laten lopen. Het
was een wedstrijd. Hij een kot
ter van 2.000 pk, ik een kotter
van 3.000 pk. Het ging tegen
elkaar op. Gelukkig is er nu
een stop van 2.000 pk. Anders
waren ze doorgegaan tot 10.000
pk en was heel de zee leegge-
KEES VAN OOSTEN
De schrijver Jean Genet (1910-
1986) was deserteur, dief en
prostitué. Zijn stukken hebben
alles te maken met goed en
kwaad, ze doen de sfeer voe
len als in de film 'The Night of
the Hunter', waarin Robert
Mitchum een priester speelt,
die op de ene hand „love" en
op de andere „hate" heeft ge
tatoeëerd. Het kwade wint van
het goede, het dunne laagje be
schaving kan de duistere
krachten in de mens amper
verhullen. Zo ook in 'De mei-
Genet baseerde dit stuk op een
ware geschiedenis, die van de
zusters Papin, die in 1933 hun
meesteressen vermoordden.
Zover komt het niet in 'De
meiden': de dienstbodes Claire
en Solange zinspelen slechts
op moord en zij repeteren hun
poging steeds weer als me
vrouw van huis is.
Schijn en werkelijkheid gaan
in het stuk hand in hand. De
meiden willen mevrouw zijn,
maar om die rol werkelijkheid
te maken, moet mevrouw
dood. Is zij echter thuis, dan
kruipen ze in hun schulp. Dat
kan alleen maar tot een uit
barsting leiden en hun spelle
tjes, waarin Claire en Solange
beurtelings mevrouw en bode
spelen, nemen hallucinerende
vormen aan.
'De meiden' opent als een
soort spokenfilm met stevige
accoorden, klanken uit de
film-noir en lichtbundels op
de attributen in het boudoir
van mevrouw. Gierende syn
thesizers bezorgen kippevel.
Claire en Solange noemen zich
Anne-Wil Blankers FOTO: SP
zusjes, maar zijn op zijn best
half-zusters, de actrice Helen
Kamperveen is zwart. Lat
Lohr wit. Hun spelletjes heb
ben weinig griezeligs. Ze lijf
ken meer op kinderen die
doen alsof, ook al gaat het in
'De meiden' om moord.
Drie pluspunten maken deze
voorstelling echter tot iets bij
zonders, allereerst Anne-Wil
Blankers als de meesteres. Zij
komt op als een echte diva,
met een van Marilyn Monroe
geleende stem en een syntheti
sche bigband als begeleiding.
Blankers is een fenomeen. Ze
is maar een minuut of twintig
op het toneel, maar lijkt daar
na in het netvlies gebrand.
Waar verder licht en muziek
het laten afweten, blijft Hdt
stuk ondanks alles overeind
'De meiden' is een buitenbeen
tje in de toneelliteratuur, waar
knechten altijd hun meesters
de baas zijn. Hier laat Genet
het omgekeerde zien en wor.dt
het publiek haast ervan over
tuigd, dat de geknechte mens
nooit vrij komt.
En dan is er nog de regie van
Shireen Strooker, die maakt
dat niet alleen Claire of Solan
ge, maar ook het publiek niet
meer in staat is schijn en wer
kelijkheid op het toneel te on
derscheiden. 'De meiden' doet
even de greep op de werke
lijkheid verliezen, heel ver
dienstelijk.
PETER SNEL
een tot de nok toe gevulde
liumzaal van het Noord-
ijkse Dorpshuis de Kuip be-
ees zondag de nog jonge
Rijf tenbare scholengemeenschap
orthgo nogal wat muziekta-
in huis te hebben. Tijdens
gezellig koffieconcert lie-
leerlingen en leraren zich
et onbetuigd op onder meer
trompet, hobo, cello, alt-
xofoon, gitaar, dwarsfluit en
ano. Zowel populair als klas-
ik kwam aan bod. Muziek
tent L. Roest begeleidde de
234 listen op piano of clavecim-
s uitsmijter voor de pauze
m het 100 kinderen tellende
irgsmurfen Choire bezit van
t podium. Onder luide bijval
inuit de zaal werden enthou-
ist liedjes als „Opzij, opzij"
n Herman van Veen en
and van Maas en Waal" van
udewijn de Groot ten geho-
gebracht. Sommige burgs-
irfen ontpopten zich, tijdens
o's, tot ware zangtalentjes.»
koor kreeg de zaal on-
orwaardelijk „plat" met het
>oie „Donna, donna" en la-
met „Love me tender" van
vis en het swingende „Rock
"ound the clock",
het tweede gedeelte van het
leert werd er lustig geïm-
oviseerd op piano's, gitaren
slagwerk. Om lege momen-
op te vullen speelde de
isentatrice van de middag,
'Vrouw Kerstma, een muzi-
le quiz met een panel be-
ande uit een leerling, een
der en een leraar. De leer-
won verdiend, daarmee
vijzend dat muziek een vak
waaraan op Northgo kenne-
i veel aandacht wordt be-
*d
[RIJKE DEN HOLLAN
DER
AMSTERDAM De Ne
derlandse Museumvereni
ging (NMV) dringt er bij
het ministerie van WVC
op aan de niet-rijksmusea
„met uitermate grote soe
pelheid" te behandelen
als zij geld vragen uit
'Deltaplan voor Cultuur
behoud'.
De vereniging vreest dat lokale
overheden om uiteenlopende re
denen geen bijdrage willen leve
ren. Minister D' Ancona kondig
de bij de presentatie van de voor
bereidende ïiota 'Bedreigd Cul
tuurbezit' aan dat zij bereid is 84
miljoen gulden te reserveren
voor het wegwerken van achter
standen bij registratie en conser
vering in de niet-rijksmusea. Dat
is 40 procent van de totale kos
ten. De minister koppelde daar
wel de voorwaarde aan vast dat
de lokale overheden de rest aan
vullen. In totaal stelde zij voor de
komende jaren voor een bedrag
van 310 miljoen gulden aan prio
riteiten vast.
De NMV toonde zich vrijdag in
een reactie tevreden over de
voornemens van het ministerie:
„Natuurlijk is er veel te weinig
geld beschikbaar, maar het is
een begin. Wat betreft de rijks
musea is er in grote lijnen een
helder beleid, maar wat betreft
de niet-rijksmusea liggen er ons
ons inziens grote problemen."
De vereniging meent dat er van
uit de rijksoverheid politieke
druk moet worden uitgeoefend
op lokale overheden om deze te
wijzen op hun verantwoorde
lijkheid met betrekking tot het
inhalen van de achterstanden.
De minister legt in de nota „Be
dreigd Cultuurbezit" prioriteit
bij registratie. Een deugdelijke
registratie noemde zij woensdag
de basis voor een goed beheer
van de collecties. De NMV heeft
echter de indruk dat er te veel
nadruk wordt gelegd op de
noodzaak van snelle registratie.
„Wanneer het om absolute prio
riteiten gaat zou het beter zijn te
beginnen met actieve en passie
ve conservering. Er kunnen wel
degelijk maatregelen worden
genomen in het depot zonder dat
men weet wat waar allemaal
precies staat of door wie het is
geschonken."
De vereniging wil verder dat
wordt vastgesteld wat onder top-
kunst wordt verstaan. Dat is de
kunst die in de visie van de mi
nister vanuit cultuurhistorisch
belang in elk geval moet worden
gered en daarom voor subsidië
ring in aanmerking komt. Het
benieuwt de vereniging wie gaat
bepalen welke collecties wel of
niet voor subsidiëring in aan
merking komen.
Tweede regie van Audi
bij Nederlandse Opera
Concert door het Leidee Studenten-
koor en -orkest Collegium Musicum,
met medewerking van Miranda van
Kralingen (sopraan), onder leiding
van Jos Vermunt en René Gulikers.
Werk van Davies, Britten, Janacek,
Stravinsky en Mahler. Gehoord in de
Stadsgehoorzaal in Leiden op 16 de
cember
Het Leidse muziekgezelschap
CM staat bekend als een bij
zonder gezelschap. Van de
laatkomers moest gisteravond
dan ook enige speurzin wor
den verlangd om in de over
volle Stadsgehoorzaal nog een
plaatsje voor het traditionele
winterconcert te kunnen be
machtigen. Voor die moeite
werd men echter ruim be-
Het belangrijkste werk voor
de pauze was de mis voor ge
mengd koor en dubbel blaas-
kwintet van Igor Stravinsky.
Daarnaast composities van Pe
ter Davies, Benjamin Britten
(Hymn to St. Cecilia), uitge
voerd door het CM-kamer-
koor, en drie liederen voor ge
mengd koor van Leos Jana
cek, uitgevoerd door het grote
koor.
Na de pauze volgde Gustav
Mahlers vierde symfonie in G.
Met name in dit laatste werk
overtroffen de musici van CM
de stoutste verwachtingen.
Zelfs een matige uitvoering
van deze aartslastige partituur
zou voor een orkest uit louter
amateurs bestaande al een gro
te prestatie hebben betekend.
Maar CM speelde dit werk
zelfs heel redelijk. Opvallend
was een in doorsnee grote
mate van zuiverheid en een
tamelijk homogene orkest
klank. Aangenaam was het om
te horen dat het hele orkest
zich in frasenopbouw en ex
pressiemiddelen op één lijn be
vond, hetgeen dirigent Guli
kers in staat stelde om verfij
ningen en details aan te bren
gen. De bijdrage van Miranda
van Kralingen was van éen
diepe oprechtheid die de een
voud van het vierde deel zeer
ten goede kwam.
Overigens was de uitvoering
van Stravinsky's mis nauwe
lijks een geringere prestatie.
Koor en blazers waren hier
beide goed in vorm. Hoewel
Jos Vermunt zijn muzikanten
hier naar enkele uitgesproken
muzikale momenten wist te
leiden, hielden blazers en zan
gers niet altijd dezelfde cadans
aan en haperde het koor op
enkele cruciale momenten.
Jammer, maar niet rampzalig,
omdat er ook voldoende viel te
genieten. Zoals het publiek
ook al veel genoegen aan het
optreden van het kamerkoor
had beleefd, toen het 'Haylle,
comly and clene' van Peter
Davies en Brittens 'Hyms to
St. Cecilia' zong. Zoals met Ja-
naceks 'De wilde eend' en
'Ons lied' voor gemengd koor
de niet onaanzienlijke kwali
teiten van het grote CM-koor
al onomstotelijk vast waren
komen te staan.
TOM STRENGERS
AMSTERDAM De Neder
landse Opera presenteert op 12
januari in Het Muziektheater
in Amsterdam de première
van de dubbelproduktie „Die
Glückliche Hand" van Arnold
Schönberg en „Neither" van
Morton Feldman. Het is de
tweede regie van artistiek di
recteur Pierre Audi.
Berlusconi getrouwd
TV-magnaat Silvio Berlusconi, ook bekend als eigenaar van voetbalclub AC Milan, gefotografeerd
tijdens een intieme bijeenkomst ter gelegenheid van zijn huwelijk met de achttien jaar jongere ac
trice Veronica Lario (34). Het huwelijk werd gesloten door de burgemeester van Milaan. De receptie
was in het befaamde Scala-theater.
FOTO: AP
