J
Amerikaanse
theologen
hekelen
centralisme
£eidóe(2owa/it
HOE LANG
MOETEN WE
NOG
ALS DE DOOD
VOOR DE
LIEFDE ZIJN?
kerk
wereld
Geestelijken VS
op pelgrimstocht
voor de vrede
Rusland en Afrika
AIDS FONDS: GIRO 8957
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
Cöidóc Sou/tci/nt
MAANDAG 17 DECEMBER 1990 PAGIN
~NN1
Paus veroordeelt China wegens kerkelijk beleid
VATICAANSTAD Paus Johannes Paulus II heeft de arres
tatie van bisschoppen, priesters en leken in China veroordeeld.
Tijdens een bezoek van bisschoppen uit Taiwan sprak hij zater
dag ook schande van „andere problemen" die de ondergrondse
RK Kerk in China kwellen. Indirect richtte hij zich tot de het
Vaticaan erkende Patriottische Vereniging. Toenadering tus
sen Rome en Peking, die geen officiële contacten onderhouden,
ziet hij voorlopig nog niet ontstaan. Sinds eind vorig jaar wor
den drie bisschoppen van de ondergrondse RK Kerk en ruim
dertig priesters en leken vastgehouden, omdat zij betrokken
waren bij de oprichting van een eigen bisschoppenconferentie
in het noordwesten van China. Ook in andere delen van het
land worden leiders van deze kerk vervolgd.
Jim Bakker moet 130 miljoen dollar betalen
CHARLOTTE De Amerikaanse prediker Jim Bakker, die
sinds vorig jaar in de gevangenis zit, moet in totaal 130 miljoen
dollar schadeloosstelling betalen. Dit heeft de federale recht
bank in North Carolina bepaald die zegt dat Bakker 145.000
Amerikanen bedroog. Zij schonken het tv-station Praise the
Lord 1.000 dollar om levenslang enkele dagen per jaar gebruik
te kunnen van maken van Bakkers hotel. De evangelist moet
geweten hebben dat de accomodatie dat nooit aankon. De ge
dupeerden kunnen waarschijnlijk naar hun centen fluiten,
meldde Bakkers advocaat Carr. Bakker verdient met zijn werk
in het ziekenhuis van de gevangenis in Rochester ongeveer 12
dollarcent per uur. Bakkers tv-imperium stortte in 1987 in toen
bleek dat hij een verhouding had met een secretaresse.
Het zekerste middel om
bedrogen te worden, is
zich slimmer te houden
dan anderen.
La Rochefoucauld
Kardinaal Danneels
FOTO: PERS UNIE
Mgr. Danneels
waardeert
'Communio'
ANTWERPEN Kardi-
naai Godfried Danneels
heeft zaterdag zijn „diepe
waardering" uitgespro
ken voor het internatio
nale katholieke tijdschrift
Communio waarvan de
Nederlandse editie deze
maand vijftien jaar be
staat.
Het blad vierde dit bestaan
zaterdag in Antwerpen met
een symposium over de chris
telijke bijdrage tot de identi
teit van Europa. Volgens de
kardinaal slaagt het blad erin
op de juiste manier het even
wicht te handhaven tussen
het leergezag, de bijbel, de
traditie en de cultuur.
Kardinaal Danneels uitte zich
eerder dit jaar op het congres
van het vooruitstrevende tijd
schrift Concilium in Leuven
waar hij op het allerlaatste
moment was uitgenodigd heel
wat omzichtiger. De theolo
gen moeten in vrijheid kun
nen werken, mits zij „het ker
kelijk en wetenschappelijk
Statuut" waarin de rechten en
plichten van de theologen
staan, onderschrijven. Ook
hoopte hij dat het moment
zou aanbreken waarop alle
theologen onder een dak ver
enigd zouden zijn. Communio
werd opgericht uit onvrede
over de vooruitstrevende
koers van Concilium
Communio voelt zich, zo zei
kardinaal Danneels, nauw
verbonden met de katholieke
geloofsgemeenschap en be
steedt ook veel aandacht aan
de ecclesiologie (kerkleer).
Niet het theoretisch denken
staat voorop, maar de werke
lijkheid als diepe bron van ge
loofservaring. Die bron kan
niet gebonden worden aan be
paalde standpunten die weer
vervluchtigen, maar is „het
enige blijvende uitgangspunt"
voor de theologie. „Hiervoor
wens ik Concilium, eh pardon
Communio te danken."
In tegenstelling tot de pro
gressieve tegenhanger Conci
lium heeft de formule van
Communio „het grote voor
deel" dat er veel meer uit het
eigen taalgebied wordt geput,
aldus de hoofdredacteur voor
Nederland, prof. dr. J.H.Th.G.
Ambaum (Kerkrade). Alle
edities kunnen artikelen uit
het internationale fonds opne
men, maar bevatten ook arti
kelen en kronieken die spe
ciaal voor het eigen taalgebied
van belang zijn. Behalve de
band met wat er internatio
naal verschijnt, worden zo
ook Nederlandse artikelen in
het buitenland gepubliceerd.
Een ander onderscheid met
Concilium is verder dat „wij
niet in oppositie tegen het
leergezag willen zijn". Dit
maakt volgens Ambaum de
doorstroming mogelijk: de
vroegere redactieleden dr.
J.F. Lescrauwaet en dr. J. de
Kok zijn hulpbisschop in
Haarlem en Utrecht gewor
den.
Het is overigens niet zo dat
Communio slaafs het leerge
zag in al zijn uitspraken volgt.
Daar zou het leergezag ook
zelf niet bij gebaat zijn. „In
solidariteit met het leergezag
maken wij gebruik van de
ruimte die de theologie bin
nen de RK Kerk heeft."
Communio telt twaalf edities
(Arabisch, Braziliaans, Chi-
leens, Duits, Engels, Frans,
Italiaans, Kroatisch, Pools,
Portugees, Spaans en Neder
lands) met in totaal 25.000
abonnees. De Nederlands-
Vlaamse editie heeft ongeveer
1.200 abonnees. Redactieleden
zijn onder anderen drs. J.B.F.
Schroder, vicaris-generaal
van het bisdom Den Bosch, en
Rolduc-docent dr. G.Th.A.
Wilkens S.J.
Enige jaren geleden publi
ceerde kardinaal dr. A.J. Si-
monis, aartsbisschop van
Utrecht, in Communio een ar
tikel over feministische theo
logie, dat hem door feministes
niet in dank werd afgenomen
en nog tot een rechtszaak
leidde Tot een veroordeling
kwam het echter niet.
WASHINGTON Ruim
vierhonderd Amerikaan
se RK theologen hebben
in de 'verklaring van
Washington' het „buiten
sporige centralisme" van
het Vaticaan een belem
mering genoemd voor de
vernieuwing van de Kerk
in de geest van het Twee
de Vaticaans Concilie.
De verklaring is bedoeld als
pendant van de 'verklaring
van Keulen' waarin progres
sieve rk theologen uit West-
Europa vorig jaar het Vati
caan onder vuur namen.
In de verklaring, die is opge
steld door de Vereniging van
rooms-katholieke theologen
in Amerika (CTSA), wordt
ook de wijze bekritiseerd
waarop paus Johannes Paulus
II en de curie met bisschop
pen en theologen omgaan. Het
Vaticaan toont verder weinig
begrip voor de positie van
vrouwen in de kerk. Tenslot
te wordt het Vaticaan verwe
ten de oecumene te blokke-
De betekenis van bisschop
penconferentie wordt door
het Vaticaan ondermijnd, al
dus de verklaring. Het Vati
caan gaat met bisschoppen om
„op een wijze die niet in over
eenstemming met de leer van
het Concilie over de bisschop
pelijke collegialiteit is". Bis
schoppen worden door de cu
rie gepasseerd of openlijk be
kritiseerd en hun „evenwich
tig pastoraal oordeel" wordt
terzijde gelegd.
In een verwijzing naar recen
te bisschopsbenoemingen in
de VS zeggen de theologen
dat het Vaticaan priesters met
weinig pastorale ervaring en
een vernauwd theologisch
blikveld tot bisschop benoemt.
De theologen citeren een ver
trouwelijk onderzoek waarin
eventuele kandidaten voor
het bisschopsambt naar hun
mening over het celibaat, de
priesterwijding van vrouwen
en voorbehoedmiddelen werd
gevraagd Instemming met
voorschreven standpunten
legt bij een bisschopsbenoe
ming meer gewicht in de
schaal dan de pastorale be
hoefte in een bisdom, aldus de
theologen.
Schending
De theologen uiten ook kri
tiek uit op de congregatie
voor de geloofsleer, die in
haar optreden tegen indivi
duele theologen fundamentele
mensenrechten schendt.
De autoritaire wijze van op
treden vormt ook een belem
mering voor de oecumene.
Bepaalde interventies van
Rome hebben bij orthodoxen,
anglicanen en protestanten de
angst versterkt dat aanvaar
den van het Petrusambt ertoe
zal leiden dat de eigen traditie
ten onder gaat. Rome reageert
vaak te langzaam op de resul
taten van oecumenische dialo
gen en vaak „zonder de theo
logische rijpheid waartoe de
rk theologie in staat is".
De voorzitter van de vereni
ging van theologen, pater
Walter Principe, zei in een
toelichting dat de verklaring
ondanks haar kritische toon
geen afwijking van de leer is.
„Het document houdt zich
niet met de leer bezig, maar
met de wijze van optreden
van het Vaticaan."
Vaticaan in kersttooi
Een kerstboom voor de Sint Pieter-basiliek in Rome wordt opgetuigd met een kerstster.
Nieuwe Ierse
primaat roept
IRA op wapens
neer te leggen
DUBLIN De nieuwe pri
maat van de Rooms-Katholie-
ke Kerk in Ierland, dr. Cahal
Daly (73), heeft het verboden
Ierse Republikeinse Leger
(IRA) opgeroepen de wapens
neer te leggen. Hij deed dat
zondag in een bewogen rede
bij zijn installatie als aartbis
schop van Armagh.
De IRA heeft „geen enkele
gezonde reden of rechtvaardi
ging - moreel, rationeel of po
litiek - om zijn „campagne
van geweld voor te zetten".
Daly richtte zijn oproep voor
al tot „die republikeinse acti
visten die in hun jeugd ge
leerd hebben naar God en de
kerk te luisteren en van wie
verwacht mag worden dat ze
ook naar een katholieke bis
schop luisteren". Het doel
waarnaar de IRA streeft, zal
alleen door middel van „een
vreedzaam politiek proces"
bereikt worden, aldus Daly.
„Hoe langer jullie doorgaan
met geweld, hoe schandelijker
de herinnering aan jullie zal
zijn en hoe verder weg jullie
doel zal blijken te zijn."
Daly heeft zich ook als bis
schop van Down en Connor
geregeld kritisch uitgelaten
over de IRA. Sinn Fein, de
politieke arm van de IRA, be
schuldigt hem ervan pro-Brits
Oecumenische gebedsdienst voor vrede in
het Midden-Oosten in Kerk der Friezen
ROME Een oecumeni
sche gebedsdienst voor de
vrede in het Midden-Oos
ten wordt binnenkort in
de Kerk der Friezen
(Santi Michele e Magno)
in Rome gehouden.
Daarin gaan een gereformeer
de en een rooms-katholieke
Nederlander voor, die beiden
in Libanon hebben gewerkt.
Dr. A. Wessels is hoogleraar
missiologie en godsdienstwe
tenschappen aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam,
dr. A. Weiten is hoogleraar in
de natuurfilosofie aan de pau
selijke Gregoriana-universi-
teit te Rome.
Joden, christenen en moslims
erkennen allen Abraham als
hun vader. Waarom blijven
de aanhangers van deze drie
godsdiensten elkaar steeds ge
welddadig bestrijden, aldus de
uitnodiging van het Willi-
brordcentrum, waarvan de
Kerk der Friezen deel uit
maakt.
De dienst wordt opgeluisterd
door het koor van de Santa
Saba-kerk in Rome, die Ne
derlandse en andere religieu
ze liederen ten gehore zullen
brengen. De Italiaanse zan
gers worden op het orgel be
geleid door de Nederlander
Wijnand van der Pol, hoogle
raar aan het conservatorium
te Perugia.
De Europese top, die dezer
dagen in Rome wordt gehou
den, bood premier Lubbers de
mogelijkheid een bezoek aan
de Kerk der Friezen te bren
gen. Lubbers zit in het comité
van aanbeveling van de
Stichting Vrienden van de
Kerk der Friezen. Hij werd
daarbij vergezeld door minis
ter Van den Broek van bui
tenlandse zaken en de staats
secretaris voor Europese aan
gelegenheden, Piet Dankert,
een 'Fries om ütens'.
NICOSIA Een delega
tie bestaande uit achttien
Amerikaanse kerkelijk
leiders heeft zaterdag ge
zegd dat zij een „Pelgrim
stocht voor de vrede" be
ginnen om te proberen
een oorlog in het Golfge-
bied af te wenden.
De geestelijken verklaarden
op een persconferentie dat zij
als „religieuze leiders van een
religieus volk" niet stil kun-
■nen blijven zitten in de perio
de tot 15 januari, wanneer het
ultimatum voor de Iraakse te
rugtrekking uit Kuwayt af
loopt. Bisschop Edward Brow
ning, voorzitter van de Ame
rikaanse Episcopale Kerk, zei
dat de delegatie de nadruk zal
leggen op het koppelen van
de Golfcrisis aan andere pro
blemen in het Midden-Oosten,
zoals het Palestijns-Israelisch
conflict en de Libanese bur
geroorlog. Daarmee druist de
delegatie in tegen het stand
punt van de Amerikaanse re
gering, die een dergelijke
koppeling resoluut afwijst.
Wel vinden de geestelijk lei
ders dat Irak zich uit Kuwayt
moet terugtrekken.
De delegatie zal zich in drie
groepen splitsen en bezoeken
brengen aan Baghdad, Jeruza
lem, Bayrut en de Syrische
hoofdstad Damascus. Er zal
daar contact worden gezocht
met politieke en religieuze
leiders. Op 21 december wil
de delegatie van de missie zijn
teruggekeerd in New York en
op een persconferentie ver
slag doen van haar bevindin
gen. Behalve de Episcopale
kerk is onder meer de Metho
distische kerk in de
vertegenwoordigd.
Computerblad voor kerkewerk
GORINCHEM Een perso
nal computer die onder een
verblindend licht de wolken
doorklieft. Zo ziet de afbeel
ding op de voorpagina eruit
van Return, het nieuwe 'in
terconfessionele vakblad voor
computergebruik in kerke
werk en godsdienstonderwijs'.
Volgens uitgever Narratio in
Gorinchem is Return de eer
ste in zijn soort in Nederland.
Return wil zich onderschei
den van de zogenaamde 'ge
bruikersbladen' van de ver
schillende computermerken.
Pastores, kerkeraadsleden, le
den van het kerkbestuur en
godsdienstdocenten hebben
geen tijd voor dure opleidin
gen, zoeken geen 'machinege
noten' en hebben behoefte
aan specifieke gebruiksmoge
lijkheden, aldus Return. Re
den waarom er een speciaal
blad voor deze gebruikers
groep moet zijn.
Het 'nulnummer' van Return
is de afgelopen week ver
spreid onder 3000 protestantse
predikanten en 2000 rooms-
katholieke parochies.
De uitgever hoopt aan de ver
spreidingsactie ongeveer 4000
abonnees over te houden.
Ruim 3500 daarvan zouden
gratis kunnen zijn, aldus Van
den Herik. Met behulp van
een zestal sponsors wil Narra
tio iedere wijkgemeente en
parochie in Nederland een
abonnement op het blad gratis
aanbieden. Datzelfde geldt
voor scholen voor voortgezet
onderwijs. Return heeft al
drie sponsors (waaronder het
Nederlands Bijbelgenootschap
en de hervormde Stichting
Mechanische Registratie en
Administratie (SMRA) en is
in gesprek met drie andere.
kc
lu
ONDANKS alle deels terechte, deels ongerechtvaar
kritiek vooraf heeft de zaterdag gehouden hulpactie vo
Sovjetunie een resultaat opgeleverd waar de organisa |t^
en het Nederlandse volk zich niet voor hoeven te sch;
Wie bezwaren heeft tegen de manier waarop de
bijeen zijn gebracht veel reclame, geëxalteerde
toren en valse emoties moet maar bedenken dat
die dank zij de „Nederlandse" medicijnen beter woi
kinderen en bejaarden die nu een keer behoorlijk te
krijgen, geen weet hebben van de showavond in Veenei
En zelfs als ze dat wel hebben, zal die wetenschap ze
deren.
miljcle w
pres daai
at R Pen
°rd<M
JII
Een van de presentatoren van de avond, Peter Jan
riep de kijkers op een gegeven moment op mee te doei
de actie, omdat je daardoor „zo'n lekker gevoel krijgt, i,
kun je maanden op teren". Het valt te hopen dat wei
dat gevoel van Rens overnemen, want over bijna drie v
staat een nieuwe actie voor de deur. Voor Afrika waai
ders dan in de Sovjetunie het geval is, wèl een echte
dreigt. Zijn de voedseltekorten in steden als Mosko
Leningrad vooral een gevolg van een falend distribut
teem, tegenwerking door conservatieve krachten en
machtige maffia, de meeste van de Afrikaanse landen
een hongersnood voor de deur staat hebben te lijden i
een combinatie van oorlogs- en natuurgeweld.
op,
Het samenvallen van de noden in de Sovjetunie en ALpi
is koren op de molen van diegenen die menen dat de b t\
ting voor ontwikkelingssamenwerking gebruikt moet
den om hulp te geven aan Oost-Europa. Zo heeft het erl;
kamerlid De Kok het afgelopen weekeinde voorgestel
minister Pronk zich voortaan op twee gebieden zou m de
concentreren: Oost-Europa en Afrika. De bestaande hi ng,
laties met landen in Latijns-Amerika en Azië kunnen
de mening van De Kok het best worden beëindigd. Jap jn
Australië moeten de armen in Azië onder hun hoede nt qo
de Verenigde Staten en Canada zouden zich met Laje
Amerika kunnen bezighouden.
is b
Het voorstel van De Kok valt op verschillende grond
te wijzen. Op de eerste plaats is de verdeling die hij voo
er een die regelrecht stamt uit de tijd van het kolonialdaa
waarin de westerse wereld de arme landen in invloedss
verdeelde. De essentie van de ontwikkelingsrelaties
Derde-Wereldlanden is echter niet gelegen in hun nab
tot Europa en de Europese markt. Waar het om gaat
;nï
che
al j
ernst van de problemen honger, ziekte, huisvesting §o
derwijs en onderdrukking en onze beperkte i ing
lijkheden om daarin verandering te brengen.
MET de opsomming van de problemen in de Derde Wtind
is een tweede argument genoemd, waarom de hulp aan |"oe
Europa niet of slechts in bescheiden mate uit de pot varf
wikkelingssamenwerking moet worden gefinancierd^
problemen in Oost-Europa zijn van een volstrekt at,
orde dan die in veel landen in de Derde Wereld. Natuli
moet overal waar levens op het spel staan snel en adej
hulp worden gegeven. Het mag daarbij niet uitmaken
gaat om kinderen in Rio de Janeiro of bejaarden in Mol
Maar waar in tal van landen in Azië, Latijns-AmerilT^1
vooral Afrika veel hulp nodig is om mensen in leven teL,
den, en niet meer dan dat, dient hulp aan Oost-Euron nj
landen daar op weg te helpen naar economisch herstepes
internationale handelsstromen zijn daarvoor veel belaia'5
ker dan de miljoenen van Pronks begroting. In dat peiF
tief bezien is de aanval van De Kok op de begrotingj
Pronk het CDA volstrekt onwaardig.
(Storten op bankrekeningnummer 70.70.70.228 kan ook.)
£cidóc0ommit
Uitgave. Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor. Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244
Postadres Postbus 11, 2300 AA Leiden
Abonnee service
Telefoon 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18 00 tot 19 00 u op za van 14.00 tot 15.00 ui
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW
Bi] automatische betaling: Bij betaling per acceptgiroka
per maand f. 25,70 per maand
per kwartaal f. 76,60 per kwartaal f.
per jaar f. 294,30 per jaar f.
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel.. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijtt
070 - 3902 702 I
Bankiers jr
AMRO BANK NV 473 575 515 k
POSTBANK NV 663 050
