Bal
„Goede toekomst voor
de kleinere banken"
GELD GOED
Milieu bij vlagen in de aandacht
economie
Beurs van Amsterdam
ÊeidóeSowumt
ZATERDAG 15 DECEMBER 1990 PAGINA 7
Het milieu houdt de gemoede
ren ten zeerste bezig. Dat
wordt althans gezegd, maar
de commissarissen van grote
en kleine ondernemingen blij
ken helemaal geen belangstel
ling voor milieuproblemen te
hebben. Ook andere promi
nente figuren in het bedrijfs
leven hebben het milieu on
deraan hun prioriteitenlijst
Aan de andere kant hebben
een flink aantal industrieën
zich gespecialiseerd in de le
vering van produkten en in
stallaties die bevorderlijk zijn
voor het milieu. Ik neem aan
dat de commissarissen van die
ondernemingen wat genuan
ceerder over de problematiek
denken.
Een van de vervelende aspec
ten van het milieuvraagstuk
is dat het in tegenstelling tot
bijvoorbeeld Irak niet zorgt
voor een stroom dagelijks
nieuws. Het is nu al moeilij
ker iets te schrijven over het
broeikaseffect dan over de
NAVO of aids. Het Engelse
blad The Economist schrijft
dat de golven van groene be
zorgdheid beginnen met pesti
ciden, zure regen, het gat in
de ozonlaag om vervolgens
het smerige zeewater, gifbel
ten, de stedelijke mist, ver
brandingsovens, polytheen
draagtassen en wat ook te om
vatten. Door van de ene
kwestie naar de andere te
springen kunnen de groene
voorvechters voor het milieu
en de media de bezorgdheid
van de mensen gaande hou
den.
Echter een van de kwalen
van de Groenen is de over
drijving. Zo geven zij milieu
verontreiniging de schuld van
kwalen die door andere din
gen ontstaan (de zeehonden in
de Noordzee stierven in 1988
door een epidemie, veroor
zaakt door overbevolking en
niet door vuil). Verder wordt
de mensen ten onrechte vrees
aangejaagd: ondanks hurl
slechte reputatie krijgen min
der mensen kanker door gif
belten dan door de rook van
hun eigen barbecues, aldus
The Economist.
Moeten wij uit dit alles de
conclusie trekken, dat het mi
lieuvraagstuk niet bij de men
sen leeft? De Groenen eisen
vrijwillige soberheid. Dat is
prima op het gebied van
boodschappentassen of ivoor.
De mensen zullen echter on
der geen beding hun levens
standaard verlagen, in het bij
zonder niet in slechte tijden.
Voor doeltreffende campag
nes van de Groenen zijn een
combinatie van technische op
lossingen nodig, waardoor de
mensen dezelfde genoegens
aan een schoner milieu bele
ven, en economische prikkels
om dergelijke oplossingen te
kunnen verkopen.
Merkwaardig is ook dat in het
boek 'Kerngetallen Neder
landse Effecten' slechts bij
één onderneming vermeld
staat dat zij actief is op milieu
gebied. Dat is Grontmij, het
advies- en ingenieursbureau
dat betrokken wordt bij plan
nen en projecten met name op
het gebied van landinrichting,
milieu en infrastructuur. Toch
zijn er ook andere onderne
mingen met belangen in de
milieusfeer, waarin de beleg
gers bovendien belangstellign
tonen.
Zie het Environment Growth
Fund (het Milieu Groeifonds)
van Pierson, Heldring en
Pierson waarop bij de intro
ductie in september voor vijf
tig miljoen gulden werd inge
tekend. Het introductiebericht
bevatte weliswaar geen na
men van ondernemingen,
waarin belegd zou worden,
maar de beleggingsfilosofie
werd duielijk uiteengezet: aan
het bereiken van een duurza
me oplossing van het milieu
probleem zal het bedrijfsleven
een belangrijke bijdrage
moeten en kunnen leveren.
Het buitenland kampt naar
alle waarschijnlijkheid met
veel grotere en ernstigere mi
lieuproblemen dan Nederlan-
d.Ik denk hier bijvoorbeeld
aan de vroegere DDR, waar
met bruinkool gestookte elek
trische centrales wijd en zijd
"voor veel ellende zorgen. Ook
Tsjernobyl is het klassieke
voorbeeld van een ramp voor
het milieu.
Milieuwijzer
Wat in het bedrijfsleven
ogenschijnlijk wordt verwaar
loosd, leeft bij de overheid des
te meer. De Milieuwijzer, een
gezamenlijke uitgave van het
provinciaal bestuur en de sa
menwerkende Kamers van
Koophandel in Noord-Hol
land staat bomvol adviezen en
tips met daarbij een reportage
over alles wat bij Albert Heijn
aan milieuhinder wordt ge
daan. De Milieuwijzer is wer
kelijk interessant, maar
niettemin vraag ik me af of
zelfs de grootste milieufana
ten na één of anderhalve pa
gina het verder wel geloven.
De informatie wordt uiterma
te rommelig gepresenteerd.
Terug naar de zeer gerespec
teerde Economist: ,,In rijke
landen is de bezorgdheid voor
het milieu een luxe in tijden
van voorspoed. Die bezorgd
heid bereikt een piek kort na
het hoogtepunt van economi
sche hoogconjunctuur en
verflauwt wanneer een reces
sie op komst is. Groen is een
reactie op hebzucht, een prij
zenswaardige belangstelling
voor de kwaliteit van het le
ven na perioden van belang
stelling voor de geldhoeveel-
heden. Elke milieugolf is een
loutering voor de industrie en
laat de wereld schoner achter.
Nieuwe Amerikaanse auto's
stoten 96 procent minder
koolmonoxyde uit dan in
1970; het dagelijkse leven in
Londen wordt niet langer
door dagen van de dichte mist
geplaagd" aldus het blad.
The Economist gaat nog enige
tijd door op deze ironische
toon en besluit met de
woorden: „dank jullie wel, be
weging der Groenen, voor het
feit, dat jullie iedereen een
spiegel met het probleem hebt
voorgehouden. Tot ziens in de
volgende golf van hoogcon
junctuur".
WIM VAN DER MEULEN
Magere aandelenomzet
op verdeelde beurs
AMSTERDAM De Amster
damse effectenbeurs is giste
ren verdeeld gesloten bij een
uiterst magere aandelenomzet
van 474 miljoen. Al in de
ochtend was de vloer doodstil
en daar heeft de middaghan
del weinig aan kunnen toevoe
gen. De obligatiemarkt sloot
tot 20 cent lager met een even
eens magere omzet van 765
miljoen. Die omzet was voor
namelijk het gevolg van de
nieuwe 10-jarige staatslening
tegen 9 procent, waarin vrij
dag in de grijze markt tot
100,35 werd genoteerd. Beleg
gers in staatsleningen draaiden
hun oudere staatsleningen
door naar de nieuwe, waarop
pas in januari behoeft te wor
den gestort. In de tussentijd
worden de gelden op de korte
geldmarkt tegen een hogere
rente uitgezet, een handelswij
ze die niet ongebruikelijk is bij
de aankondiging van een nieu
we lening.
De stemmingsindex sloot uit
eindelijk met een verlies van
0,3 punt op 97,3 na de gehele
dag onder het slot van donder
dag te hebben genoteerd. De
koersindex algemeen, waarin
de internationals zwaarder
meewegen, sloot met een winst
van 0,4 punt op 169.
Bij de internationals noteerde
Koninklijke Olie een winst
van een gulden op 128,20,
mede als gevolg van een stij
gende olieprijs door de harde
re uitspraken van president
Bush over de afloop van het
Golf conflict. Unilever was
twee kwartjes hoger in de con
stante reeks van koersstijgin
gen. De overige internationals
waren tot vier dubbeltjes voor
Hoogovens lager genoteerd.
HCS moest vrijdag weer eens
vier dubbeltjes inleveren op
9,20, waarmee de laagste no
tering van dit jaar werd be
reikt. Het slechte derde kwar
taal hakt er bij het technolo
giefonds stevig -in. Rodamco
moest ook terug nadat het
ABP eerder deze week had
ontkend een stevig belang in
het onroerend goed-fonds te
willen nemen.
Slotkoers vrijdag 14
aalberts 54.40 54.40
abn-amro pr 5 02- 5.02
act hold c 33.30 33.00
ahrend gr c 166.00 166.00
air holl c 15.00 14.00
aot 15.10 15.20
amst rubber 3.95 4.05
ant.verf 470.00
atag hold c 117.00 115.00
aulo-i r 70.50 70.50
aulo ind pr 46.00 46.00
bam groep 71.00 71.20
batenb.beh 116.00 116.00
beers 101.50 101.50
begemann 135.00 130.00
belindo c 345.00 345.00
berkel 1.35 1.41
blyd will 36 60 36 60
bobel 4.40 ONG
boer druk 265.00L 265.001
boer wink c 72.50 71.70
bols c 173.50 177.00
bos kalis c 12.95 12.95
braat beh 29.10 29.10
bredero 17.00 ONG
breder c 17.00 ONG
breevastc 11.80 11.80
burg heybr 2750.00L 2750.00L
chamotte 2.55 2.55
ckk 159.00 158.00
claimindo c 343.00 343.00
content beh 22.00 22.00
cred lyonn 30.10 30.10
csm 83.80 83.80
cvg gb c 1(77.50 107.50
delft instr 29 00 29.20
desseaux 227.00L 227.00
dorp groep 38 00 38.00
econosto 30.00 29.50
emba 200.00 200.00
eriks 90.00 90.00
flexovit 79.00 80.00
gamma hold 94.00 94.50
gamma h 5 pr 5.60 5.70
getronics 29.40 29.50
geveke 41.00 41.50
giessen 130 00 130.00
goudsmit 44.00 45.00
december 1990
grasso 101.00 100.20
grolsch c. 158.50 HV
gti hold 219.00 218.90
hagemeyer 105.50 105.50
hal trust 13.40 13.40
hal tr u 13.40 13.40
hein hold 116.00 117.50
hoek's mach 202.00 202.00
holland sea 1.11 1.10
holtkloos 475.00 475.00
hbg 159.00 159.00
vd hoop 6.40 6.40
hunter d pr 3.00 -
ica holde 8.00 8 10
ihc caland 50 00 51.20
indust.mij 120.00L
ind my aang -
inlotheek c 21.90 21.10
kas-ass c 40.00 40.60
kiene 1120.00L ONG
kondor wes 33.00 33.50
kbb 96.80 95.70
kbb c.pr. c 93.50 93.30
koppelpoort 260.00- 259.00
krasnapols. 205.00 205.00
landre gl c 56.00 56.00
maas beh c 78.00 77.50
macintosh 34.00 34.00
maxwell 106.00 106.00
medicoph. c 59 00 59.00
melia int. 5.95 5.95
mend gans 4070.00 4070 00
moeara 1062.00 1062.00
moeara opr 139000. 139000.
moeara c op 13900.0 13900.0
moeara wb 14650.0 14650.0
vd moolen 31.80 31.60
mulder bosk 50.00 -
multihouse 7.401 7.30
mijnbouw c 384.00 384.00
naeff 320.00X
nagron c 45.00 45.00
nat.inv.bnk 534.00 534.00
nbm-amstel 9.30 9.20
nedap 306.00 303.00
n spr.st c 14000.0
nkl hold c 240.00 241.00
norit 33.60 34.00
npm c 39.00 38.80
nutricia gb 108.50 108.50
nutr.vbc 116.20 115.70
nijv-Lcate 81,50 81.00
polynorm c
randstad h.
wol.kl cp c 191.00 192.00
STAAT LEENT TEGEN
LAGERE RENTE
PEN HAAG Minister Kok (finan
ciën) gaat een staatslening uit de kapi
taalmarkt halen, waarvan bedrag en
uitgiftekoers na de inschrijving dins
dag worden bekendgemaakt. De le
ning is gisteren aangekondigd en
wordt uitgegeven tegen een rente van
9 procent. Dat is een kwart procent
minder dan de vorige lening, waarop
twee maanden geleden voor 5 miljard
werd ingeschreven. De lening heeft
een looptijd van tien jaar en zal ineens
worden afgelost op 15 januari 2001. De
storting is vastgesteld op 15 januari en
de lening is daarmee de eerste die is
bestemd voor dekking van de finan
cieringsbehoefte van het rijk volgend
jaar. Deze behoefte wordt geraamd op
ƒ43,8 miljard.
Samenwerking KLM
en Northwest Air
AMSTELVEEN KLM en de Amerikaanse lucht
vaartmaatschappij Northwest Airlines gaan samen
werken op het gebied van de aan-en afvoer van
luchtvracht over de weg. De overeenkomst houdt
onder meer in dat de KLM gedurende het lopende
boekjaar 1990/91 alle op Schiphol arriverende
vrachtzendingen van Northwest Airlines met be
stemming Europa gaat distribueren. De samenwer
king met de Amerikanen moet de KLM in staat
stellen haar gemiddelde bezettingsgraad van de cir
ca twintigduizend Europese vrachtritten per jaar te
verhogen van zestig procent op dit moment tot tach
tig procent in 1992. Het lijnennet van de KLM is dit
jaar, onder meer door toevoeging van Belgrado,
Praag, Warschau en Zagreb, uitgegroeid tot meer
dan vijftig bestemmingen. De KLM overweegt mo
menteel ook Budapest in haar netwerk op te nemen.
Delft Instruments kan
CNV niet geruststellen
UTRECHT De directie van Delft Instruments (militaire en me
dische apparatuur, 2200 werknemers) heeft de bonden niet gerust
kunnen stellen dat de vermindering van het personeelsbestand
probleemloos zal verlopen. Door de teruglopende afzet van militai
re apparatuur moeten 80 arbeidsplaatsen vervallen. Door het niet
opvangen van natuurlijk verloop, vermindering van tijdelijke ar
beidsplaatsen en uitzendkrachten en een vervroegde pensione
ringsregeling kan deze geleidelijke afslanking zonder gedwongen
ontslagen verlopen, aldus de raad van bestuur. Daarnaast kan het
bedrijf overtollige medewerkers uit de defensiesector overplaatsen
naar de goed lopende medische en industriële afdelingen. De In
dustrie- en Voedingsbond CNV verwijt de directie de afslanking te
bagatelliseren. Op grond van informatie van leden verwacht de
bond dat zo'n 200 arbeidsplaatsen moeten verdwijnen. In plaats
van individuele regelingen zou er een sociaal plan moeten komen,
aldus de CNV-bond gisteren na afloop van een gesprek met de di-
AMSTERDAM Voor de
kleinere, gespecialiseerde
banken is een goede toe
komst weggelegd. De con
currentie wordt door fu
sies steeds groter, maar in
de schaduw daarvan zijn
er voor de kleine banken
genoeg mogelijkheden.
Prof. M. Jonkhart, president
directeur van de Nationale In
vesteringsbank (NIB), zei dit
gisteren tijdens een conferen
tie in Amsterdam. Een van de
argumenten van Jonkhart is
de teruglopende omvang van
de vrije spaargelden waardoor
de traditionele vormen binnen
het bankwezen steeds minder
vanzelfsprekend worden ge
voed. Concurrentie kan nau
welijks meer worden gevoerd
op het gebied van de tarieven,
die vaak al zo laag zijn dat de
strijd om de klanten op andere
gebieden dan de prijs alleen
moet worden gewonnen. Kwa
liteit en toegevoegde waarde
zijn daarbij de nieuwe sleutel
woorden geworden.
„De schaalvergroting binnen
de financiële wereld heeft na
delen. Communicatielijnen
worden te lang en de financië
le dienstverlening dreigt meer
en meer het karakter van con
fectie te krijgen, terwijl voor
sommige klanten juist maat
werk nodig is", aldus Jonk
hart. Volgens de hoogleraar
kunnen de kleinere, meer ge
specialiseerde banken goed op
deze situatie inspelen. Daar
zijn de communicatielijnen
kort, is de flexibiliteit van de
organisatie groot en praat de
klant direct op hoog niveau.
Een ander element waar de
kleine banken van kunnen
profiteren komt voort uit de
ontwikkelingen op de kapi
taalmarkt in de laatste vijftien
jaar. Er treedt volgens Jonk
hart een verschuiving op van
het traditionele bankvak
sparen en kredietverlenen
naar andere vormen van
bankieren. „De grote geldstro
men lopen steeds meer tussen
pensioenfondsen en verzeke
raars enerzijds en de kapitaal
markt en de geldvragende be
drijven anderzijds. Dat vraagt
een andere vorm Van bankie
ren. Juist daar is weer een rol
weggelegd voor een gespeciali
seerde instelling als een mer
chant-bank die veel meer kan
dan slechts het verlenen van
recht-toe-recht-aan kredie
ten", aldus Jonkhart.
Vendex neemt Belgische
confectiezaak over
Bonden en OR
Philips bundelen
krachten
UTRECHT Alle vak-
bonden en de georgani
seerde leden van de on
dernemingsraden bij Phi
lips hebben besloten hun
krachten te bundelen bij
het beoordelen van de re
organisaties bij de Neder
landse vestigingen van het
bedrijf.
Het is voor het eerst in de ge
schiedenis van Philips dat de
bonden en de georganiseerde
ondernemingsraadsleden op
deze wijze gezamenlijk optrek
ken. Gisteren zijn in Utrecht
de eerste werkafspraken ge
maakt. Die zijn er vooral op
gericht om te voorkomen dat
er dubbel werk wordt verricht
en dat de ondernemingsraden
1 advies uitbrengen voordat
e bonden klaar zijn met hun
eoordeling.
ok werd duidelijk dat de
onden en de ondernemings
aden op één lijn liggen voor
wat betreft het doel van de re
organisaties. „Alle betrokke
nen zijn van mening dat het
geen operaties mogen zijn al
leen bedoeld om te bezuinigen.
Na de reorganisaties moeten er
versterkte bedrijven overblij
ven met een goed toekomst
perspectief", aldus N. Broers
van de Industriebond FNV.
Tijdens de in Utrecht gehou
den bijeenkomst is ook duide
lijk geworden dat de snelheid
waarmee Philips de reorgani
saties wil afwerken in een
aantal gevallen ten koste gaat
van de zorgvuldigheid. De
bonden willen dat daarin ver
andering komt. Philips wil de
plannen snel afronden, onder
meer om de onrust onder het
personeel zo snel mogelijk weg
te nemen.
Volkswagen wil 52 miljard mark investeren
WOLFSBURG Het
Duitse Volkswagen-con
cern volgt een expansieve
koers. In de periode tot
1996 wil het automobiel
concern 52 miljard mark
investeren in diverse pro
jecten.
Met dat geld denkt Volkswa
gen een technisch offensief te
starten en het modellenpakket
compleet te vernieuwen. Ver
der investeren de Duitsers
massaal in deelnemingen zoals
de Spaanse Seat en Skoda in
Tsjechoslowakije. Daarmee
hoopt het Duitse concern zich
goed voor te bereiden op de
eenwording van de Europese
markt in 1992, zo heeft finan-
cieel-directeur Dieter Ullsper-
ger gisteren verklaard.
Volgens Ullsperger is de ver
betering van de produktiviteit
de grootste uitdaging voor de
VW-top.
Ondanks vooruitgang op dat
gebied bestaat er toch nog
„een inhaalvraag".
Óm de controle over het totale
concern te verbeteren is de
structuur veranderd, waarbij
de vier merken Volkswagen,
Audi, Seat en Skoda elk een
eigen verantwoordelijkheid
gaan krijgen.
Opknapbeurt
Personeel van een Hamburgse scheepswerf verwijderen een stel
lage die gebruikt werd voor montage van een nieuwe schroef bij
het Britse passagiersschip 'Queen Elisabeth II' Het schip kreeg in
Duitsland een grondige opknapbeurt.
FOTO: AP
BRUSSEL Vendex International
neemt per 1 januari de confectie
zaak Haumont in Hasselt (België)
over. Haumont heeft een jaarom
zet van ongever 5,5 miljoen gul
den. Er werken twintig mensen. De
bedoeling is dat in het 1500 m2
grote bedrijfspand in Hasselt een
Kreymborg-zaak en een vestiging
van Perry Sport de eerste in
België worden ondergebracht.
Kreymborg en Perry Sport zijn
werkmaatschappijen van Vendex.
Hoeveel Vendex heeft betaald
voor het Belgische bedrijf, wilden
de eigenaren gisteren niet be
kendmaken. Wel is duidelijk dat
de drie directeuren van Haumont
zullen opstappen.
Noteringen van vrijdag 14 december 1990 (tot 16:30 uur)
Vuil op straat
Vuilniszakken langs de straten in New York stapelen zich hoog
op. Het vuil wordt al enige dagen niet opgehaald in verband met
een staking bij de particuliere schoonmaakbedrijven.
FOTO: AP
Grolsch slaat
grote slag
in Duitsland
ENSCHEDE Bierbrouwer
Grolsch heeft in Duitsland zijn
slag geslagen door de overne
ming van de Wicküler-Gruppe
(het familiebedrijf Rheinisch-
Bergischen Brauerei-Beteili-
gungsgesellschaft). De Duitse
groep had in 1989 een omzet
van 300 miljoen en produ
ceerde in dat jaar bijna twee
miljoen hectoliter bier.
Grolsch is de eerste buitenland
se brouwerij die met de ver
werving van een brouwerij een
aanzienlijk marktaandeel in
het moeilijk toegankelijke,
maar als bierland zeer belang
rijke Duitsland weet op te bou
wen. Heineken heeft zich altijd
erg aarzelend opgesteld wat be
treft Duitsland. Grolsch ziet de
overneming onder meer ook
als het verkrijgen van nieuwe
mogelijkheden in de voormali
ge DDR en Oost-Europa. Duits
land is altijd een gesloten bier
markt geweest, doordat de
Duitsers de grenzen dichthiel
den op grond van het uit de
Middeleeuwen stammende
Reinheitsgebot. Daaraan is op
zeker moment een eind ge
maakt door de EEG, maar de
markt van het land is duidelijk
verdeeld tussen de diverse be
drijven, waarbij ook de (vaak
regionaal bepaalde) merken
trouw van de Duitse bierdrin
ker het moeilijk maakt te pene
treren. Na de overneming
komt Grolsch op een omzet
van ruim 700 miljoen per jaar
en een bierproduktie van meer
dan vier miljoen hectoliter.
