Ül
Fokker bezuinigt 200 miljoen
gQSUH
Commissie wil
mestregels nog
verder
aanscherpen
Beurs uan Amsterdam
Oostenrijk werpt zich massaal op de schaatssport
ECONOMIE
CcidaeSouoant
WOENSDAG 12 DECEMBER 1990 PAGINApt
Philips in Tilburg
verliest 275 banen
TILBURG Bij Philips Volt in Tilburg
zullen ten gevolge van de Operatie Centu
rion 275 banen verdwijnen. Door een al
eerder aangekondigde reorganisatie bij Volt
versneld uit te voeren, verliezen volgend
jaar vierhonderd mensen hun baan. Via in
terne verschuivingen kunnen echter 125
van hen elders bij Philips in Tilburg terecht
bij twee nieuw op te richten afdelingen. Bij
- de Philips-vestiging in Stadskanaal verdwij
nen volgend jaar honderd van de duizend
banen en bij Philips Lighting in Winters
wijk vervallen 63 van de 450 arbeidsplaat
sen. De Franse Philips-dochter Philips Elec-
tronique Grand Public heeft gisteren aange
kondigd dat er in de sector communicatie,
videocommunicatie en televisie meer dan
achthonderd banen verdwijnen.
VAN DER MOOLEN WIL
MEER IN BUITENLAND
AMSTERDAM Het Amsterdamse beurs-
hoekmansbedrijf Van der Moolen is druk bezig
met een expansie, vooral naar het buitenland.
Amsterdam Option Traders (AOT), een collega
die via de beurs een belang van zeker tien pro
cent heeft opgebouwd en die belangstelling
heeft getoond voor een samenwerking, blijft
voorlopig voor Van der Moolen buiten beeld.
Dit zei directievoorzitter G. Kroon van Van der
Moolen gisteren tijdens een aandeelhoudersver
gadering. Volgens Kroon past dit bedrijf niet in
de toekomststrategie van Van der Moolen. Van
der Moolen, behalve hoekman op de effecten
beurs ook marketmaker op de optiebeurs, heeft
intussen de activiteiten in Londen uitgebreid.
Volgend jaar wordt het bedrijf actief op "de
Duitse optiebeurs en verder zijn de voorberei
dingen voor optie-activiteiten in Frankrijk in
een vergevorderd stadium
Zwitserse bank Leu getild door manager
ZURICH Bank Leu, de oudste bank van Zwitserland,
is door één van haar leidinggevende functionarissen in
een jaar tijd voor 63 miljoen frank (f 83 miljoen) opge
licht. Als gevolg van- voorzieningen voor deze fraude en
teleurstellende resultaten bij de bankactiviteiten zal er
over 1990 nauwelijks winst worden geboekt, zo heeft
topman Roland Rasi gisteren bekendgemaakt. De bank-
functionaris gebruikte vervalste documenten om krediet
op te nemen namens respectabele cliënten van Bank
Leu. Met het geld kocht hij onroerend goed, kunstwer
ken en waardevolle oude auto's.
Geld opnemen in supermarkt
HAARLEM De banken hebben er vanaf gisteren een
nieuwe concurrent bij. Wie geld wil opnemen van zijn
bankrekening, kan voortaan terecht bij twee vestigin
gen van Vomar, een supermarktketen in Noord-Hol
land. Vomar-directeur Zwanenburg maakte gisteren be
kend dat zijn klanten niet alleen de boodschappen kun
nen afrekenen met de betaalpas, maar bovendien tot
een bedrag van 300 gulden contant geld mogen opne
men bij de kassa.
Kamer-bezwaren tegen
Joegoslaven in metaal
DEN HAAG Minister De Vries (socia
le zaken) heeft de Tweede Kamer ook
gisteren niet kunnen vermurwen in te
stemmen met het verlenen van een
werkvergunning voor 350 Joegoslavi
sche metaalbewerkers. De knoop zal vol
gende week moeten worden doorgehakt
in een plenair Kamerdebat over deze
zaak. De commissie voor sociale zaken
overlegde gisteren voor de tweede maal
met De Vries over de vergunningverle
ning. De Kamer blijft bedenkingen hou
den over het tijdelijke karakter van de
inzet van de Joegoslaven. Bij de huidige
Nederlandse wetgeving is dit niet af te
dwingen. Wie na een jaar hier te hebben
gewerkt wil blijven, heeft daartoe het
recht.
Enorme stijging
Gist-brocades
AMSTERDAM Beursplein 5
beleefde gisteren een saaie
dag. De handel in aandelen
bleef benedenmaats, evenals
de obligatiehandel, die de tota
le beursomzet maandag nog
een acceptabel aanzien gaf. De
CBS-stemmingsindex sloot 0,2
punt hoger op 97,60 terwijl de
koersindex algemeen 0,3 punt
daalde tot 168,1.
Er werd voor 393 miljoen
(dubbeltelling) aan aandelen
verhandeld, waarbij de stijgers
en dalers elkaar met respectie
velijk 72 en 82 redelijk in
evenwicht hielden. Aan obli
gaties ging er voor 631 mil
joen over de toonbank. De
jongste staatslening ,met een
coupon van 9,24 procent nam
met een volume van 182 mil
joen verreweg het grootste
deel voor zijn rekening.
Bij de actieve fondsen wa
een opvallende rol wegge
voor Gist-brocades, die f
steeg tot 30,60, liefst 5,5 pro
cent. Een effectenmakelaar
verwees hierbij naar de forse
baissepositie in Gist. Beleggers
verkochten op papier aandelen
van dit fonds tegen een tevo
ren vastgestelde koers in de
hoop de stukken op termijn te
gen een lagere koers te kun
nen kopen én leveren. De ver
wachte daling van Gist is ech
ter achterwege gebleven,
waardoor zij de stukken
moeten kopen om aan hun le
veringsplicht te voldoen.
Nedlloyd vertoonde in de och
tenduren 1,30 hoger op
41,30 een kortstondige ople
ving, maar zakte in de loop
van de dag weg naar een slot
van 40,20.
Fokker, dat na beurs een
bezuinigingsprogramma aan
kondigde om tegenvallende
resultaten voortvloeiend uit de
lage dollarkoers te compense
ren, daalde zestig cent op
34,20.
De handel op de optiebeurs
was uiterst kalm. Op een tota
le omzet van 27.000 contracten
sprongen Gist-brocades (1.600
contracten) en Nedlloyd (1.700
contracten) eruit.
VEEMARKT LEIDEN - Prijzen slacht-
runderen per kg geslacht gewicht
zonder nier en slotvet, inklusief BTW
(Volgens PVV): Aanvoer slachtrunde-
ren 50. waarvan mannelijk 5. Manne
lijk 2e kwal. 6,40-7,00, mannelijk 3e
kwal. 5,90-6,40. Handel rustig en prij
zen gelijk. Vrouwelijk 2e kwal. 4,60-
5,50, vrouwelijk 3e kwal 4,00-4,55 en
worstkwahteit 3,40-4,25. Handel rus
tig en prijzen iets lager.
Gebruiksrunderen per stuk inklusief
BTW: Aanvoer gebruiksrunderen 56,
waarvan 3 graskalveren. Melk- en
kalfkoeien 1e soort 1700-2200, 2e
soort 1100-1700. Handel traag en
prijzen gelijk. Melkvaarzen 1e soort
1500-2000 en 2e soort 1000-1500.
Handel traag en prijzen gelijk. Kalf-
vaarzen 1e soort 1800-2200 en 2e
soort 1250-1800. Handel stil en prij
zen gelijk Guste koeien 1e soort
1400-1900 en 2e soort 900-1400.
Handel rustig en prijzen gelijk. Enter
stieren 1300-1800. Handel stil en prij
zen gelijk. Pinken 900-1400. Handel
flauw en prijzen gelijk. Graskalveren
500-1000. Handel matig en prijzen
gelijk.
Nuchtere kalveren voor de mesterij,
inklusief BTW: Aanvoer roodbont
747. Stierkalveren extra kwaliteit 650-
750, 1e kwaliteit 450-550 en 2e kwali
teit 175-375. Handel redelijk prijzen
iets hoger Vaarskalveren extra kwali
teit 375-550, vaarskalveren 1e kwali
teit 250-350 en vaarskalveren 2e
kwaliteit 100-200. Handel redelijk en
prijzen iets hoger. Aanvoer zwartbont
900 Stierkalveren extra kwaliteit 350-
410, stierkalveren 1e kwaliteit 225-
290, stierkalveren 2e kwaliteit 90-175.
Handel redelijk en prijzen iets hoger.
Vaarskalveren extra kwaliteit 250-
310, 1e kwaliteit 160-190 en 2e kwali
teit 60-90. Handel redelijk en prijzen
iets hoger. Aanvoer vleesrassen 150.
Vleesrassen 1e kwaliteit 650-850 en
2e kwaliteit 275-500. Handel redelijk
en prijzen gelijk.
Varkens per kg levend gewicht Aan
voer slachtvarkens 642. Prijzen
slachtvarkens 2,25-2,35, zeugen 1e
kwal. 1,95-2,05 en zeugen 2e kwal.
1,85-1,95. Handel slecht en prijzen la-
Slachtschapen en lammeren per kg.
geslacht gewicht inklusief BTW: Aan
voer 1011. Slachtschapen 2,50-4,50.
Handel rustig en prijzen gelijk. Ooien
tot 20 kg 7,50-8,50. Handel goed en
prijzen iets hoger. Ooien boven 20 kg
5,75-6,50. Handel matig en prijzen
gelijk. Rammen tot 22 kg 7,75-8,75,
22-25 kg 7,50-8,50. Handel redelijk
en prijzen gelijk. Rammen boven 25
kg 6,50-7.50. Handel redelijk en prij
zen gelijk.
Slachtschapen en lammeren per stuk
inklósief BTW: Slachtschapen 90-130.
Ooien tot 20 kg 130-150, boven 20 kg
135-155. Rammen tot 22 kg 160-185,
22-25 kg 160-200, boven 25 kg 175-
220.
Gebruiksschapen en lammeren per
stuk inklusief BTW: Aanvoer 100
stuks. Weidelammeren 100-150. Han
del goed en prijzen gelijk.
Aanvoer geiten en bokken 77 stuks.
Geiten en bokken per stuk 20-70.
Handel redelijk en prijzen gelijk. To
taal 3733 stuks.
BESLUIT OVER BOUW NIEUWE VLIEGTUIGTYPES VERVROEGD
AMSTERDAM Om de
rentabiliteit van de onder
neming op lange termijn
te waarborgen gaat Fok
ker om te beginnen vol
gend jaar 200 miljoen gul
den op de produktiekos-
ten besparen. Los daarvan
zal via lagere investerin
gen het vermogensbeslag
met 300 miljoen gulden
moeten worden terugge
drongen. De te nemen
maatregelen zullen geen
gedwongen ontslagen ver
oorzaken.
Zonder deze maatregelen zou
de scherpe daling van de dol
larkoers de winstgevendheid
van Fokker onder zware druk
zetten. Om te kunnen werken
met een dollarkoers van 1,90
waren reeds aanzienlijke in
spanningen vereist en de da
ling van de dollar tot 1,65
thans schept in dit verband al
leen maar meer problemen.
Fokker kan nu echter haar
eerder uitgesproken verwach
ting dat in 1990 een nettowinst
van 80 a 90 miljoen gulden zal
worden behaald recht over
eind houden.
Met de op gang te brengen sa
nering wil Fokker de eigen
onderneming klaar maken
voor het lanceren van een of
twee nieuwe vliegtuigpro
gramma's. Fokker doet mo
menteel marktverkenningen
om de behoefte te peilen naar
een verlengde Fokker 100 met
ongeveer 130 stoelen en naar
een straalvliegtuig met onge
veer tachtig stoelen, een op-
Juist de komende tijd heeft Fokker zijn produktiepersoneel hard nodig om de uitbreiding van de
produktie veilig te kunnen stellen. foto: dijkstra
volger voor de Fokker Fel
lowship. De beslissing daar
over zal naar verwachting
worden vervroegd naar de
eerste helft van het volgend
jaar. In navolging van andere
vliegtuigfabrikanten wil Fok
ker in staat zijn klanten een
„familie" van vliegtuigen te
bieden in het marktsegment
van tachtig tot 130 stoelen.
Sneller
De afgelopen jaren is het op
tijd kunnen leveren aan grote
klanten de eerste prioriteit ge
weest, de komende jaren zal
de nadruk liggen op het om
laag brengen van de kosten.
Een belangrijke manier om de
kosten omlaag te brengen is de
vliegtuigen sneller te bouwen
door het zogenaamde „onder
handen werk" te verminde
ren. Een kortere assemblage-
tijd betekent dat allerlei zeer
kapitaalintensieve onderdelen
zoals cockpitinstrumenten en
motoren minder lang op de
eindlijn verblijven. De rente
verliezen op deze ingekochte
voorraad worden daarmee
kleiner
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De com
missie van deskundigen
op het gebied van land
bouw en veeteelt heeft
het kabinet geadviseerd
het bemesten van maïs-
en grasland tot een mini
mum te beperken. Twee
jaar geleden zijn er al
maatregelen afgekondigd
om de hoeveelheid fosfaat
te verminderen die met
de drijfmest over de lan
derijen wordt uitgestort.
Daardoor zijn de 130.000
boeren er volgens het
Landbouwschap in totaal
al zo'n 900 miljoen gulden
op achteruit gegaan.
De commissie vindt dat de
huidige maatregelen niet ver
genoeg gaan. Uit milieu-over
wegingen moeten er meer
maatregelen worden getroffen
om de doelstelling in 1995 te
halen. Het gevolg daarvan zal
zijn dat de boeren minder gras
en maïs voor hun koeien heb
ben, waardoor die minder
melk kunnen geven. Aardap
peltelers zullen hun oogst zien
afnemen omdat er minder
mest gebruikt mag worden.
De commissie wil dat boeren
de komende vier jaar niet
meer dan 75 kilo fosfaat per
hectare op de maïs storten; nu
is dat nog 350 kilo en volgens
het kabinet moet dat 125 kilo
worden. Op een hectare mag
volgens de commssie tevens
niet meer dan 70 kilo stikstof
in de grond zitten. Stikstof is
een bedreiging voor het drink
water.
Volgens de stichting Natuur
en Milieu is aan inkrimping
van de veestapel niet meer te
ontkomen. Ze vindt dat de
voorstellen van de commissie
Spiertz „onverwijld moeten
worden omgezet in wetge
ving".
Het Landbouwschap wijst er
wel op dat verlaging van het
kunstmestgebruik, eveneens
een belangrijke stikstofbron,
door de landbouw al vrijwillig
wordt nagestreefd. In twee
jaar tijd is het gebruik van
kunstmest met twintig procent
gedaald, aldus een woord voer-
Mestoverschot
Als landbouwminister Buk
man het voorstel van de com
missie overneemt, wordt het
mestoverschot aanzienlijk gro
ter. Op dit moment fungeert
ma island als een belangrijke
uitlaatklep voor het mestover
schot. Als die afzetmogelijk
heid wordt beperkt, zijn de
veehouders gedwongen meer
mest naar de mestfabrieken te
brengen.
Die zijn daar echter nog niet
op voorbereid. Momenteel
wordt op zeven plaatsen in
Nederland geprobeerd een
mestfabriek te bouwen. In to
taal is daar een verwerkings
capaciteit van drie miljoen ton
mee gemoeid. Deze fabrieken
staan al voor de opgave om in
1995 zes miljoen ton te ver
werken en kunnen een nog
groter aanbod dus onmogelijk
verwerken. Dit terwijl de
overheid al heeft gedreigd met
inkrimping van de veestapel
als de zes miljoen ton niet
wordt gehaald.
Daar komt nog eens bij dat de
regering in haar maag zit met
circa 380.000 hectare fosfaat
verzadigde zandgronden. Deze
grond is zo doordrenkt met
fosfaten, dat er niet méér bij
kan zonder dat het uitspoelt
naar het grond- en oppervlak
tewater. Er mag dus op deze
gronden eigenlijk niet meer
mest worden uitgereden dan
de gewassen kunnen opne
men. Maar ook dat zou leiden
tot een enorm mestoverschot.
Noodgedwongen heeft de vori
ge landbouwminister, Gerrit
Braks, daarom besloten in 1991
en 1992 voor slechts 60.000 tot
80.000 hectare fosfaatverzadig
de gronden strenge normen in
te voeren. Op de overige
300.000 hectare mag dus meer
worden uitgereden dan mi
lieu-technisch verantwoord is.
Delftse ingenieurs op kop bij bodemsanering
DELFT/KARLSRUHE
Nederlandse ingenieurs
hebben een eenvoudige
maar doelmatige methode
gevonden om metalen en
andere verontreinigende
stoffen uit de grond en
het grondwater te halen.
De door Geokinetics in Delft
en Groningen ontwikkelde
techniek kan ook gebruikt
worden voor de zuivering van
baggerslib en voor de afscher
ming van schadelijke stort
plaatsen en industrieterreinen.
Op de internationale weten
schappelijke conferentie van
TNO over de bodem, die deze
week in Karlsruhe wordt ge
houden. maakten de ontwer
pers bekend dat zij de concen
tratie van zware metalen in de
bodem met meer dan negentig
procent terug kunnen dringen.
Gebleken is dat ook organi
sche verontreinigingen voor
een groot deel verwijderd
kunnen worden.
De nieuwe methode, die elek-
troreclamatie wordt genoemd,
bestaat eruit dat men één of
meerdere elektroden in de
grond stopt waarmee in de bo
dem een elektrisch veld tot
stand wordt gebracht. Door io
nenuitwisseling worden de
Noteringen van woensdag 12 december 1990 (tot
161.90 162.00
37.50 37.50
191.80 192.10
Het aldus verminderen van
het vermogensbeslag wordt
voor Fokker steeds belangrij
ker omdat westerse lucht
vaartmaatschappijen steeds
minder in staat en bereid zijn
in de momenteel verslechte
rende economie grote aanbeta
lingen te verrichten. Dat bete
kent dat Fokker alle kosten
voor het bouwen van een
vliegtuig zelf moet voorfinan
cieren tot het moment van af
levering.
Wervingsstop
Fokker denkt de personeels
kosten te kunnen drukken
door minder gebruik te maken
van uitzendkrachten, van wie
er nu tussen de zes- en zeven
honderd. werkzaam zijn. Bij
het bezuinigen op personeels
kosten wordt het produktie
personeel ontzien omdat deze
categorie werknemers hard
nodig is voor de uitbreiding
van de produktie. Alleen al de
produktie voor de Fokker 100
zal dit jaar stijgen van 35 naar
67 in 1993. Hoeveel vacatures
zullen verdwijnen kan Fokker
niet zeggen, maar er is sprake
van wat het bedrijf een „alge
mene wervingsstop" noemt;
voor vacatures worden eerst
intern kandidaten gezocht. Het
natuurlijk verloop van vijf- tot
zeshonderd werknemers per
jaar biedt eveneens mogelijk
heden tot besparing op de per
soneelsformatie. Verder wordt
het investeringsprogramma
voor de renovatie en moderni
sering van het complex op
Schiphöl-Oost nog eens kri
tisch bekeken
Slotkoers dinsdag f1 december 1990
o 100.00 100,00
*1 e. 158.30 158.00
ld 218.50 218.70
neyer 105.00 104 00
hal Ir u
13.10
13.20
13.10 13.20
amsl rubber
alag hold c
auto ind pr
bam groep
batenb.beh
112.00 112 00
104.00 104.00
138.00 136.80
346.00+ 346.20
boer druk 268 00L 268.00L kondorwi
boer wink c 72.60 73.90
bols c 172.00 173.00
bos kalis c 12.90 12.70
braat beh 29 10 29.10
bredero 1800 0NG
breder c 17.00 0NG
breevast c 11.45 11.70
burg heybr 2750.00L 2750.00L
- smit int c
kbb c.pr. c 91.00
koppelpoort 27300
krasnapols. 204.00
landreglc
78.50 78.00 unll 7 pr.
VK/CDK-Bank
claimindo c
content beh
cred lyonn
dorp groep 38.20 38.00
a c op 14000.0
a wb 14750.0
vd moolen 31.50
it bosk 50.00
nat.inv.bnk 530.00
nbm-amstel 9.30
295.00
n spr st c 14500.0L
- west-inv wb 100.00
nutricia gb
nijv-t.cale
ital.lire i
jap.yen
joeg.din.t/m 100
turkse pond
zweedse kr.
Toeristenbeurs
Door het opentrekken van een grote koffer opende staatssecretaris Y. van Rooy van economische
zaken (links) gisteren de toeristenbeurs in de Amsterdamse RAI. Deze beurs, die geheel in het
teken van de zomervakanties staat, is van vrijdag 14 tot en met zondag 16 december toegankelijk
voor het publiek.
foto: dijkstra
vervuilende stoffen bijeenge
bracht. Deze gaan naar een op
het systeem aangesloten ver
werkingsinstallatie. Er blijft
uiteindelijk een zeer geconcen
treerde oplossing over, die
slechts een half tot één pro
cent van de totale hoeveelheid
behandelde grond uitmaakt.
Het grote voordeel van de me
thode is volgens W. Pool van
Geokinetics in Groningen, dat
daarmee alle vervuilde grond
en grondwater behandeld kan
worden. Voorts kan men de
bodem tot op grote diepte sa
neren Het is bovendien niet
nodig de bovenlaag af te gra-
23 1/8 231/4 kim
ford
genl elec
genl motors
genl public
goodrich
goodyear
hewlett-pac
intl flavor
intl paper
38 3/8 381/8
161/8 171/4
33 317/8
73 5/8 733/4
511/8 51
12 5/8 121/2
77
61/4
25 3/4
57 3/4
89 5/8
471/8
27 7/8
29 1/8 2fiat
Informatica
opleiding „te
specialistisch"
DEN HAAG De opleidin
gen tot informaticus in het ho
ger beroepsonderwijs (hbo)
zijn te specialistisch. De oplei
dingen zouden zich meer
moeten richten op het gebruik
van informatica in gewone be
roepen. Dit concludeert het
onderzoeksbureau Research en
Beleid BV in Leiden uit f jat
onderzoek naar de 27 opleidi
gen tot informaticus in 1
hbo. De HBO-raad, de vere
ging van Nederlandse hojjg^
scholen die opdracht gaf
het onderzoek, heeft de res
taten daarvan vandaag gej
bliceerd. Het aanbod van sj
cialistische informatici is
dit moment meer dan
doende, stelt Research en 1
leid. Voor het starten
nieuwe opleidingen is
plaats meer.
spl
AMSTERDAM Oosten
rijk gaat zich, te beginnen
dit seizoen, presenteren
als schaatsland. Negen ge
bieden, oorspronkelijk ge
richt op het zomertoeris-
me, hebben zich aaneen
gesloten om de schaats
liefhebbers uit onder
meer Nederland, waar
maar zelden op natuurijs
kan worden geschaats.
naar dit wintersportland
te lokken.
In de gebieden, gelegen in Ka-
rinthié en Salzkammergut. is
tussen half december en het
vroege voorjaar doorgaans
sprake van goed natuurijs op
de meren. Speciaal voor de
schaatsers wordt dat nu
sne'euwvrij gehouden. Ter
plaatse worden schaatsen
waaronder ook Friese en
ijsstokken verhuurd. Op het ijs
of vlak daarbij bevinden zich
zogenaamde imbissen voor een
hapje of een drankje. Ook zijn
er overal sanitaire voorzienin
gen. Veel aandacht wordt be
steed aan veiligheidsmaatrege
len, zoals het markeren van
gevaarlijke plekken. Sommige
gebieden organiseren voortaan
ook jaarlijks evenementen zo
als schaatswedstrijden.
Aanleiding tot de speciale aan
dacht voor het schaatsen is on
getwijfeld de alternatieve Elf
stedentocht, die al enkele ja
ren wordt gehouden op de
Weissensee. De organisator
Fred Romein van de stichting
Wintermarathon is enthousiast
over het schaatsen in Oosten-
rijk.
„Alles is er al ingericht op het
ontvangen van gasten. De om
schakeling naar dezelfde ser
vice in de winter als in de zo
mer is niet moeilijk. Tot eind
februari begin maart kun je er
terecht op uitstekend ijs en be
gin mei zwemmen ze er al
weer in water met een tempe
ratuur van achttien graden']
De deelnemende gebieden 2
de Pressegger See, Gran 1"
den See, Löngsee Hochostd
witz, Natuurpark Grebenzi
Ossiacher See, Steiriscll
Salzkammergut, Staat Klage
furt, Turracher See en Wei 77;
sensee. De directeur van h (vei
Oostenrijks Verkeersbureau scf
Amsterdam, dr. A.Winklf vlo
verwacht dat de touroperato te 1
volgend jaar de schaatsbesteflne<
mingen in hun programni. ste
zullen opnemen. gel
