m
Afstand tussen kunstkenner
en leek niet vergroten
HEREN
Baby jacks en
broeken cq
Kinderjag* go
69A
37.2°
<3.50
135.-
MEERMOOEM'
JaCkS üO% 71.40
KUNST/RTV
£aid&i<2owuvnt
DINSDAG 11 DECEMBER 1990 PAGINW
Schrijver en choreograaf
Boris Kochno overleden
PARIJS De Franse schrijver en choreograa
van Russische afkomst Boris Kochno, die bekend
heid verwierf door zijn samenwerking met Serge
Diaghilev bij het Ballet Russe, is afgelopen week
einde in een ziekenhuis in Parijs op 86-jarige leef
tijd overleden. Dit hebben zijn vrienden gisteren
bekendgemaakt. Kochno werd in 1904 in Moskou
geboren en groeide uit tot een vermaard choreo
graaf. librettist en schrijver van boeken over bal
let. Van 1922 tot 1929 was hij verbonden aan Diag-
hilevs dansgezelschap Ballet Russe. Na de dood
van Dhiagilev in 1929 verplaatste hij het Ballet
Russe naar Monte Carlo. Daar richtte Kochno in
1933 met George Balanchine een nieuw gezelschap
op. 'Les Ballets', dat echter weer snel ter ziele ging.
In 1945 stichtte hij in Parijs het Ballet de Champs-
Elysees. Zijn boek 'Le Ballet', dat verscheen in
1954, geldt nog altijd als een standaardwerk.
Verkoop museumcollectie blijft omstreden zaak
AMSTERDAM De top van het Stedelijk Mu
seum in Amsterdam is eensgezind tegen moge
lijke aantasting van de collectie door verkoop.
Minister D' Ancona van cultuur heeft in haar
nota 'Kiezen voor kwaliteit' verkoop van
kunstwerken niet uitgesloten. Daarbij moet wel
,,de nationale reikwijdte van ons gezamenlijk
erfgoed" in gedachten worden gehouden, aldus
de minister Als dat gevaar loopt, is verkoop
uitgesloten.
Directeur W. Beeren stelde gisteren tijdens een
forumdiscussie „liever opgescheept te zitten
met de vergissingen van voorgangers" dan met
die van hemzelf Kunstwerken zijn „authentie
ke documenten" waarmee geschiedenis wordt
gemaakt. Door verkoop verstoort een museum
de loop van die geschiedenis en verliest het bij
voorbeeld het vertrouwen van kunstenaars en
schenkers, aldus Beeren. Dat er in depots geen
ruimte meer is voor de bezittingen van de mu
sea mag geen overweging zijn tot verkoop, be
toogde hoofdconservator R. Dippel. „Uiteinde
lijk is dat een praktisch probleem waar oplos
singen voor kunnen worden gevonden", aldus
Dippel.
Forumvoorzitter W. Crouwel, directeur van het
museum Boymans-Van Beuningen in Rotter
dam, wees er op dat in de VS verkoop wel is
geaccepteerd. Schenkers daar zijn niet huiverig
geworden. „Wij Nederlanders zitten kennelijk
anders in elkaar", aldus Crouwel.
Hoewel verkoop op grote schaal in ons land
nauwelijks voorkomt, meent Wim Beeren dat
we er ons in een vroeg stadium tegen te weer
moeten stellen. Stel je eens voor: de Nacht
wacht in Japan, het lijkt een absurd voorbeeld.
Maar was het niet Willem II die in 1850 maar
liefst acht Rembrandts en andere waardevolle
werken verkocht? Je weet maar nooit hoe de
tijden kunnen veranderen".
Muziekcentrum Eindhoven
krijgt symfonisch orgel
EINDHOVEN Het nieuwe Muziekcen
trum in Eindhoven krijgt een symfonisch
orgel. Eindhoven zou daarmee één van
de weinige plaatsen in Europa worden
waar grote symfonische werken met or
gel uitgevoerd kunnen worden. Het Bra
bants Orkest zal zeker gebruik gaan ma
ken van deze nieuwe mogelijkheid, aldus
de adjunct-directeur van het orkest, J.
Willems.
Het Muziekcentrum heeft het orgel, dat
op dit moment vervaardigd wordt door
de orgelbouwers Pels en Van Leeuwen
uit Den Bosch, te danken aan maar liefst
110 sponsors. De kosten bedragen onge
veer een miljoen gulden.
David Roëll Prijs
Beeldend kunstenaar J.C.van der Heijden (rechts) heeft gisteren
tijdens een bijeenkomst in Amsterdam de David Roëll Prijs 1990
gekregen. De Roëll-prijs, een bedrag van 20.000 gulden, is inge
steld door het Prins Bernhard Fonds. Links staat professor
P.W.M. de Meijer, vice-voorzitter van het fonds. foto: anp
Theater Platform presenteert kleuteropera
UTRECHT Theater Platform presenteert op 27 december in
de Stadsschouwburg in Utrecht de première van „Nijntje gaat
logeren", een opera voor kleuters vanaf vier jaar. De opera is
gemaakt in nauwe samenwerking met de tekenaar Dick Bruna,
aldus een toelichting van de theatergroep.
De vormgeving gaat uit van de geheel eigen stijl van Bruna.
Simpele vormen, primaire kleuren en een grafische aanpak zijn
daarvan het kenmerk. Het verhaal gaat over Nijntje uit logéren
bij tante Betje Big. Nijntje vindt het allemaal maar niks. Tante
Betje praat hard en haar taarten zijn veel te groot. Alleen in bed
krijgt Nijntje dan ook heimwee naar huis. Eind goed al goed: als
Nijntje ontdekt dat Betje Big niet altijd groot en flink is, maar
ook wel eens verdriet heeft, kan Nijn haar beter begrijpen.
WAARSCHUWING MINISTER D'ANCONA:
DEN HAAG Er is een
reëel gevaar dat de af
stand tussen de gemiddel
de leek en de kunstken
ners groter wordt en dat
het bredere publiek uit
het beeld verdwijnt. Daar
moet voor worden ge
waakt. Dit zei minister
D'Ancona (cultuur) gister
avond tijdens de plenaire
vergadering van de Raad
voor de Kunst in Pulchri
in Den Haag.
„Kunstkenners zullen bij het
waarderen van cultuuruitin
gen meer nadruk leggen op
'vernieuwing'. Zij zullen het
nog niet gekende prefereren
boven het reeds gekende. Zelfs
zullen zij cultuuruitingen die
op grote schaal bijval genieten
of die zichzelf zonder over
heidssteun kunnen bedruipen
in bepaalde gevallen eerder
wantrouwen dan hoog ach
ten.", aldus de bewindsvrouw.
De Raad voor de Kunst wil
een zo groot mogelijke inbreng
van artistieke deskundigen en
optimalisering van de directe
invloed van de kunstwereld.
Een dergelijke autonomie van
de kunst past in de Nederland
se beleidstraditie, vindt de mi
nister, maar voor neveneffec
ten als bovengenoemde ver
wijdering moet worden ge
waakt.
Volgens voorzitter J. de Ruiter
van de Raad voor de Kunst is
het „oppervlakkig gezien" een -
goede zaak dat kunstuitingen
zoveel mogelijk mensen raken.
Maar als dat een instrument
wordt om subsidiestromen te
richten op die plaatsen waar
veel publiek toestroomt en de
grote podia ten koste van de
kleine experimentele te be
voordelen, dan ontstaat er
„een zeer fundamenteel be
zwaar dat direct samenhangt
met de grensverleggende bete
kenis van de kunst." Behoudt
het goede en maak ruimte
voor experiment en vernieu
wing, moet volgens De Ruiter
het devies zijn. De minister is
er zoals bekend op gebrand
het advies- en subsidie verkeer
te vereenvoudigen. De 'Grote
Efficiency Operatie', waardoor
de departementen waarschijn
lijk niet-politieke uitvoerende
taken gaan afstoten, komt in
dit straatje te pas. De minister
wil de gelden voor incidentele
activiteiten onderbrengen in
fondsen, zoals door de Raad
werd voorgesteld in het advies
'De bomen en het bos'. Een be
langrijk deel van het werk
van de Raad voor de Kunst
komt dan te vervallen.
„Het voordeel is dat u zich be
ter kunt concentreren op de
advisering in het kader van
het Kunstenplan (voor struc
turele subsidie over een aantal
jaren) en dat is al lastig ge
noeg.", aldus de minister. Zij
vindt wel dat er voor moet
worden opgepast dat de be
sluitvorming door die fondsen
uit het publieke zicht ver
dwijnt. „Dan ruilen we de
Haagse bureaucratie in voor
corporatistische onzichtbaar
heid." De Ruiter vindt het „ui
termate belangrijk dat de Raad
zich met de fondsen bemoeit.
„Deze behoren alle in de kun-
stenplan-systematiek te wor
den ondergebracht. Er beho
ren zodanige organisatorische
en bestuurlijke voorzieningen
te worden getroffen dat de
Raad in staat is tot een nauw
keurig volgen van het beleid
van de verschillende fondsen
en derhalve ook tot advisering
daarover." De Ruiter waar
schuwde verder voor protec
tionisme. „Een klein land als
het onze heeft daarbij ook in
artistiek opzicht niets te win
nen. „Cultuur kan niet aan
landsgrenzen worden gebon
den en is in feite altijd inter
nationaal geweest. De werke
lijkheid van muziek, dans,
film en architectuur laat dat
duidelijk zien. Het eigene ver
dedigen is goed, het eigene uit
dragen is beter. Het kunston
derwijs moet onze kunstenaars
helpen de concurrentie aan te
gaan met buitenlandse colle
ga's", aldus De Ruiter.
éi
pr m
door René de Cocq
Son ja Barend
Ooit maakte Marcel van Dam
als Kamerlid naam met zijn
historische formulering „Zo
komt Jan Splinter door de
winter", in een schampere
aanval op een toenmalig
bewindsman die weer 's wou
bezuinigen op de laagste
inkomens. Nu heten de meeste
Russen geen Jan Splinter,
maar Van Dam vindt wel dat
ze door de winter moeten
worden geholpen en heeft alle
bevriende media geïnviteerd
hem daarbij te helpen, met
natuurlijk een smeuiige
televisie-avond en prettige
kijkcijfers als niet te
versmaden bonus.
Sonja had zelf afgelopen
zaterdag in haar programma
nog mensen die ófwel getuige
waren geweest van de rijen
voor de Russische
staatswinkels, ófwel er zelf in
hadden gestaan, en haast
niemand zag er nou echt
uitgemergeld of murwgewacht
uit.
Integendeel. Een mevrouw
vertelde over de
inkoopcentrales die vrijwel
alle Russische bedrijven
hebben, waardoor de
boodschappen gewoon
gezamenlijk worden ingeslagen
en je helemaal niet naar de
winkel hoeft. Een andere
(Russische) vertelde trots over
hoe in Rusland de winkels leeg
zijn maar de eettafels vol,
terwijl in het westen de
winkels vol zijn maar de
eettafels leeg.
Niet echt argumenten die mij
meteen oproepen om met mijn
doosje gespaarde kwartjes door
de vrieskou naar het
dichtstbijzijnde inzameldef
te ploeteren, in het
warmmakende besef dat ij
daarmee weer zo'n hongeÊ
Rusje heb gered. Sonja ha
ook niet veel weerwoord q
had denkelijk liever van J
zielige verhalen gehoord, I
mensen die doodvriezen i
rij voor een pak havermoM
Dan had ze in volle
overtuiging komende zatel
de actie kunnen leiden, t
overtuiging die nu op z'n A
ook zal zijn ondergraven 4
de verhalen over de enoii
voedselvoorraden die de
Sovjetunie wel degelijk he
maar die in de pakhuizen
liggen te wachten op
distributie die maar niet
geschiedt. Veel mensen zu
daar wat sceptisch bij wor 011
moeten wij die Russen doi
winter helpen? En hoe zit -|
met dat gigantische
oorlogsapparaat van de
SovjetunieZet dat maar 5kL"
eens in om de distributieci>en£
op te lossen. Ondertussen
kunnen wij dan weer naai
normale televisie kijken, c 3R
ons niet opstookt om eten
geld te geven aan mensen p\a
dat lang niet zo hard nodi\ aii
TU
hebben als de mensen in,
bijvoorbeeld, laten we dat
vergeten, Afrika of India.
Opera is een interessant
cultuurverschijnsel: mooie
muziek, fraaie aankleding,
overzichtelijk verhaal waa
je de tekst niet hoeft te kui
verstaan. Dit alles geldt di
niet voor moderne opera, b
zondagmiddag bij de tv-
vertoning van 'Un malheui
vêtu de noir' van Jan van
Vlijmen.
Van Vlijmen hoeft zich i
illusies te maken over
eventuele onsterfelijkheid
zijn oeuvre, zoals dat het g
was met de werken van
voorgangers als Verdi, MoF
en Rossini. Niks r.
niks mooie aankleding, nill
overzichtelijk verhaal. In lP.™r
drama kon je al niet gelovï
door de hoge mate van
houtenklazigheid van de
acteurs, de muziek was Dl
modern-stuurloos, de decor^
waren absurd-symbolistische
Moderne kunst, kortom, wil
beste tradities van snobistisP F
elitaire arrogantie. Niet
te zien, niet om aan te hoiii h
KINDERENs
Mantels
Vim q7
Leiden: Hooigh
•acht 89
