Het grote gelijk van bankdirecteur Duisenberg Voetbalvandalisme bestaat niet!" NCW: kabinet moet 17 miljard bezuinigen EcidócSouoont Politiek Partij Parlement T>T> LYDA, WAAR IS DIE KRANT MET DAT FRANSE ECHTPAAR DAT HUN HUIS IN PARIJS VOEGENDE ZOMER EEN MAAND WILDE RUILEN. 1 Patiënten nog als onmondig benaderd BINNENLAND ZATERDAG 8 DECEMBER 1990 PAC DEN HAAG President directeur dr. Wim Duisen berg loopt dezer dagen fluitend door de gangen van De Nederlandsche Bank. Ook al worden de kluizen totaal leeggeroofd of blijken alle duizendjes vals te zijn, Duisenbergs humeur kan niet kapot. Want hij heeft gelijk ge kregen: het gat in de rijksbegroting voor de ko mende drie jaar bedraagt inderdaad zo'n vijftien miljard gulden. Het beeld van 's lands finan ciële toestand veranderde de afgelopen drie maanden met de dag De ontwikkelingen voltrokken zich in een duize lingwekkende vaart. Op Prinsjesdag presenteerde het kabinet zijn plannen voor 1991, die een redelijk gezond beeld opleverden Tegelijker tijd echter sprak minister Kok van financiën zijn zorg uit over de jaren daarna. Voor de periode tot en met 1994 dreig de er een 'gat' van zo'n vijf miljard gulden, verwachtte hij. Dat probleem zou behandeld worden bij het opmaken van de tussenbalans. Oorspronke lijk was dit beraad voorzien voor 1992, wanneer de helft van de kabinetsperiode erop zou zitten. Maar gezien de ernst van de omstandigheden was die datum danig ver vroegd. De tussenbalans zal nu eind januari uitkomen. Vrijwel dagelijks wordt er in politiek Den Haag over gespeculeerd. Binnenkort brengt een belang rijke ambtelijke adviesgroep een vertrouwelijk rapport uit aan het kabinet, dat al de hele maand januari voor de bespre kingen over de tussenbalans heeft gereserveerd. Opvallend is dat zowel deze ambtelijke commissie als het kabinet de wind mee heeft. In •korte tijd is de Nederlandse sa menleving rijp gemaakt voor drastische veranderingen. Ook de meest overtuigde sociaal democraten accepteren nu dat er een gigantisch 'gat' gaapt. Ja, zelfs Hedy d'Ancona, mi nister van hèt subsidie-depar tement bij uitstek (welzijn, volksgezondheid en cultuur), roept nu bijna dagelijks dat er gesneden moet worden in de overheidsuitgaven en fors ook Omslag Deze omslag in het denken is voor een groot deel te danken aan Duisenberg Half oktober benutte hij een vrijdagse ver gadering van de Sociaal-Eco nomische Raad (SER) die nota bene ging over het nieu- we systeem van gezondheids zorgom de stormbal te hij sen In niet mis te verstane be woordingen spuide de bank- president zijn visie op het overheidsbeleid voor de ko mende jaren. Er dreigde een tekort van vijftien miljard, en geen cent minder, aldus de PvdA'er Duisenberg. Hij voeg de eraan toe: fors bezuinigen is nodig, anders lopen de over heidsfinanciën volledig uit de hand Een verbouwereerde premier Lubbers deed Duisenbergs ti rade dezelfde avond af met de inmiddels befaamd geworden opmerking: „Als de bladeren beginnen te vallen, wacht ik al op dr. Duisenberg". Kortom, zo luidde de boodschap van Lubbers, zo erg als Duisenberg het schetst, is het allemaal niet. Een week later, toen de woorden van de DNB-presi- dent in het kabinet waren gea nalyseerd, draaide Lubbers om Hij had de waarschuwing wel degelijk ernstig genomen, zei hij. „ik beschouw Duisen bergs mening als zeer belang rijk. Alleen maak ik bezwaar tegen de manier waarop hij die naar buiten heeft ge bracht". In de laatste week van oktober veranderden Lubbers en Kok dan ook hun toon. In een in terview met onze krant zei de premier dat de situatie inmid dels zo was gewijzigd, dat hij een tekort van tien miljard reëel achtte. Kok, die kort daarvoor een 'bijlesje' had ge kregen van Duisenberg, sprak in zijn 'Scheveningse rede' eveneens over zo'n bedrag. In één maand was het gat twee keer zo groot geworden. Ingrijpend Staat de grootte ervan niet meer ter discussie, anders is het gesteld met de manier waarop het gat moet worden gedicht. Er moet bezuinigd worden, maar wat betekent dat precies? Letterlijk kan de overheid alleen bezuinigen op uitgaven. Veel van die uitga ven hebben overigens ook rechtstreekse gevolgen voor de individuele burger Denk aan subsidies. Daarmee worden tal van diensten relatief goedkoop gehouden Een besparing op een subsidie maakt de prijs van een dienst hoger, hetgeen de burger in zijn portemonnee merkt. Maar naast de uitgavenkant kent de Rijksbegroting ook een inkomstenkant. De over heid kan 'bezuinigen' door meer inkomsten te creëren. Zij kan bijvoorbeeld de belastin gen verhogen. Hoewel het CDA hevig tegensputtert, lijkt het onafwendbaar dat ook deze weg wordt bewandeld. Het regeerakkoord verzet zich daar niet tegen, zolang de druk van belastingen en socia le premiers maar niet boven de 53,6 procent van het natio naal inkomen uitstijgt. Dat wil zeggen dat minister Wim Kok zijn fiscale inkomsten met zo'n vier miljard mag vergroten. De enige echte vraag van dit moment is dan ook: wélke las ten moeten worden verhoogd en waarop moet worden bezui nigd? Natuurlijk, in de subsi- diepot zitten tientallen miljar den. Maar mag er zomaar wor den bespaard op zaken als huur- en woningbouwsubsi- dies, zoals het CDA voorstaat? En is het verantwoord dat De fensie nog eens een miljard in levert, zoals Kok wil? Of moeten de sociale uitkeringen omlaag? Of moeten de prijzen voor het openbaar vervoer en het onderwijs worden opge voerd? De lijst van mogelijk heden is oneindig lang. PvdA en CDA zullen hierover nog menig robbertje vechten. Ziek Door de grootte van de finan ciële tekorten dringt de con clusie zich op dat Nederland inderdaad, zoals Lubbers ge zegd heeft, ziek is. Maar hoe komt dat? Het kabinet wil doen geloven dat de ziekte wordt veroorzaakt door ont wikkelingen waar het vrijwel geen invloed op heeft, zoals de hoge rentestand, de schomme lende dollarkoers en olieprijs, de tegenvallende belastingin komsten, de almaar voortdu rende Golf-crisis en een drei gende loongolf. Op zich zijn dit inderdaad zorgwekkende zaken die een aanslag (kunnen) plegen op het overheidsbudget, maar deze week gaf Lubbers hoogst persoonlijk in de Eerste Ka mer toe dat „we de tussenba lans met een kerngezonde eco nomie tegemoet treden". Er zijn 'minnen' te melden, ver volgde Lubbers, maar er zijn ook 'plussen'. De inflatie is laag en de werkgelegenheid en de economie blijven groeien. Deze opmerking van Lubbers werpt een nieuw licht op het zwarte gat. De economie staat er niet zo beroerd voor, het is de overheid zelf die zorgen baart. Daar ligt de kern van de zaak. Nu er voor het eerst in de va derlandse geschiedenis een dergelijke tussenbalans wordt opgesteld, zou er alle reden zijn om zich eindelijk eens echt te bezinnen over het ta kenpakket en het functione ren van de overheid. Want daarmee hangen immers de grootte van de overheid en de Rijksbegroting nauw samen. Maar helaas ziet het er niet naar uit dat er op dit gebied iets zal gebeuren. Zeker, de achtereenvolgende kabinetten-Lubbers hebben in de jaren tachtig het ambtena ren-apparaat ingekrompen een lijn die de komende jaren wordt voortgezet maar zij hebben zich nimmer bezonnen op het functioneren van de de partementen De ambtenaren bonden AbvaKabo en CFO met hun pleidooien voor een 'nieuwe overheid' waren roe penden in de woestijn. Ge vreesd moet worden dat zij dat nog lang zullen blijven. Opk het kabinet-Lubbers/Kok zal zich door de politieke actuali teit gedwongen voelen louter te kijken naar de mogelijkhe den om tot 1994 te bezuinigen. Waarmee het de kans laat lig gen om de basis te leggen voor een overheid, die tot in de lengte van jaren kerngezond zou zijn. ROB SEBES SOCIOLOOG MARCEL ROEMERS, BEGELEIDER FC DEN HAAG-SPELERS DORDRECHT Gere geld reist Marcel Roemers mee op supporterstreinen van 'zijn' FC Den Haag. Inderdaad, er gaat wel eens wat mis. „Maar meestal zie je dat ver van te voren al aankomen. De schuld ligt bij de organisa tie, niet bij de clubs of het voetbal". Voetbalvandalis me bestaat niet, zegt het lid van de Sociale Begelei dingscommissie van FC Den Haag. ,,Op welk an der terrein met 50 dui zend mensen gaat nooit eens wat fout?" Roemers, van oorsprong socio loog, houdt zich voor FC Den Haag bezig met de begeleiding van jeugdige voetballers. Hij investeert veel tijd in zijn club, „en dan hoor en zie je wel eens wat". Het gesprek gaat over het supportersgeweld dat deze weken weer in het nieuws kwam door onder anr dere geklaag van spoorweg personeel. Voetbalsupporters schijnen zich niet meer te la ten vervoeren zonder de con ducteur of machinist uit te schelden, te bespugen of te slaan. Althans, zo lijkt het. Roemers geeft toe dat er wel eens wat gebeurt onder voet balsupporters. „Maar de gele genheid wordt vaak ge creëerd", zegt hij. Zo was hij enkele jaren geleden bij een wedstrijd van zijn club tegen RWC. „Bleken ze daar niet eens toiletten te hebben ge maakt voor de supporters. Dan moet je natuurlijk niet gek staan te kijken wanneer ze te gen een hek gaan staan plas sen En als zo'n hek dan toe vallig aan de kant ligt van een straat waar, bewust of onbe wust, wat andere supporters lopen, weet je zeker dat het knokken wordt" Met eenzelfde relativering kijkt Roemers terug op de in cidenten van twee weken ge leden. toen Haagse supporters vernielingen aanrichtten in treinstellen. „Wanneer de Spoorwegen niet zeshonderd man teveel op één trein had gezet, was er nooit iets ver nield", aldus Roemers. Weer een organisatorisch probleem, waar je de supporters volgens Roemers nauwelijks voor aan sprakelijk kunt stellen. Hij noemt nog een. voorbeeld: „Bij ons is al langer dan een jaar sprake van een tijdschrift voor en door de eigen supporters. Het is er nog steeds niet, om allerlei vage redenen. Suppor ters teleurgesteld natuurlijk". De voorbeelden geven volgens Roemers wel aan dat het ge weld dat zich tijdens risico wedstrijden voordoet niets van doen heeft met het voetbal zelf. „In de hele maatschappij komt meer geweld voor dan een aantal jaren geleden. Ik begrijp niet dat de media en het grote publiek het alleen maar over voetbalvandalisme hebben. Wanneer ik als stra tenmaker een hoop stenen laat liggen bij geparkeerde auto's, kan ik ook zeker weten dat de volgende morgen een ruitje is ingeslagen. Dat wordt toch ook niet als apart probleem ge- Persoonlijk heeft Roemers weinig goede woorden over voor de maatregelen die in het verleden zijn bedacht om het vandalisme tegen te gaan. De clubs laten betalen voor de schade die hun supporters hebben aangericht noemt hij onzin. „Die investeren al ge noeg in het beperken van het vandalisme". Meer politiemen sen inzetten bij wedstrijden vindt hij ook geen goed idee. „Werkt alleen maar provoce rend. Je moet gewoon het lef hebben normaal met suppor ters om te gaan en een beroep op hun verantwoordelijkheid doen, zonder een peloton agenten achter je rug". Ook de aankondiging van de Spoorwegen, deze week, dat treinen zullen uitvallen indien de overheid niet meer politie beschikbaar stelt voor de bege leiding van supporters, ver werpt Roemers. „Wanneer dat gebeurt kun je een treinstel vol supporters voortaan met een wel afschrijven", aldus de begeleider. Racisme En dan is er natuurlijk het ra cisme van de voetbalsuppor ters. „We gaan op jodenjacht", „Vinnie groet Rost van Ton ningen", het zijn regelmatig, terugkerende geluiden in de stadions. Volgens Marcel Roe mers heeft het echter allemaal weinig met racisme te maken. „Onschuldige pesterijtjes, waar je niets achter moet zoeken", zegt hij. „Wanneer een blanke speler met weinig haar meteen de bijnaam 'kale' krijgt, is dat niet erg. Waarom zou je over een zwarte speler dan niets mogen zeggen? Het gaat de supporters gewoon om de gein. Ze roepen maar wat, zonder kwade bedoelingen. Ga ook maar eens op een schoolplein luisteren. Wat je daar allemaal hoort roepen is net zo erg!" Macht Volgens Roemers schuilt het probleem voor zover het de supporters betreft vooral in de macht van de groep. „In je eentje een bankje vernielen, daar is geen lol aan. Met z'n vijven wel". Het grovere ge weld, zoals we dat wel bij risi cowedstrijden hebben gezien, wordt volgens Roemers niet gepleegd door supporters. „Op zulke wedstrijden komt altijd een duistere groep van onge veer honderd zware crimine len af, die eens lekker willen gaan knokken. Bij Feyenoord tegen Sparta zie je ze niet, maar bij FC Den Haag tegen Ajax wel". De echte supporter is volgens hem eenvoudig te straffen. „Bij een arrestatie gewoon een bezoekverbod voor een paar wedstrijden opleggen. Zul je eens zien hoe erg ze dat vin den. Zo'n wedstrijd is vaak het enige dat supporters hebben, het hoogtepunt van hun week. Dat raak je niet graag kwijt". Roemers geeft het toe: het is allemaal zijn persoonlijke me ning, maar hij weet naar eigen zeggen waar hij over praat. „Ik heb veel van dichtbij zien gebeuren. Dan kun je toch be ter oordelen aan iemand die in de Tweede Kamer staat te roe pen hoe het allemaal in elkaar steekt, zonder ooit een wed strijd te hebben bezocht". JEAN-PIERRE GEELEN „Vernielingen komen vaak voor rekening criminelen, niet van de supporters", zegt van een klein groepje Marcel Roemers. FOTO: SP LabbekakAf* Paul Zegwaard is één' Nederlanders die 5 def hebben moeten viererf islamitische Bagh vader van Paul verwi^ Nederlandse politiek <j gijzelaars ook op het Avondje nog niet vrijl Minister Hans van deR CDA-voorman Elco I al die andere Haags bluffers hebben, als hi Zegwaard senior ligt, lekkers gekregen vanh c Sinterklaas maar de rwaï Pieterbaas. Lees zijn H de Goedheiligman. hj" Beste Sint Mijn zoon Paul, de gijzelaar, verkeert nog steeds in grootje Van den Broek vindt dat erfjr. maar is de situatie heel erg Het parlement rotzooit wat L 't is allemaal dezelfde koek Ze praten veel en doen gèeifn vinden zichzelf ontzettend sfi v De andere landen deden heiv< maar zij weten nog niet Aoe| 120 dagen op een rij v gleden jammerlijk voorbij Neemt U dat stelletje labberf1} eventjes één voor één te paP Teneinde dat laatste i kracht bij te zetten, sd! vader Zegwaard ook i aan de Sint wat de 'labbekakken' allemad e' verkeerd hebben gedï S GIJZELAARS ldl De gijzelaars, sprak Van den zijn de zorg van de Lieve Ht 1 dus bid ik soms een beetje, 11 wat kan een mens nog meert-1 De gijzelaars sprak Van den Broek, zullen het moeten leren, )1 de politiek gaat altijd voor, al moeten ze kreperen. De gijzelaars, I sprak van den Broek, I ff die moeten niet zo zeuren, Van Dam, die is het me eem er zal dus mets gebeuren, i sprak Van den Broek, komen met Kerstmis vrij, 'SI Saddam die heeft het zelf gé, v dat doet hij vast voor mij. p sprak Van den Broek, geef 'k door aan 't parlynen\m ik word er toch niet wijzer di£ 'k ga zitten op m 'n krent. »g de int sprak 't parlement, bij monde van een oen, die gaan we nog niet halen, laat een ander dat maar doei T.R ïfe DEN HAAG De chris telijke werkgeversorgani satie NCW verlangt van het kabinet dat het in de rest van de kabinetsperio de zeventien miljard gul den bezuinigt. Directeur Weitenberg van het NCW heeft dat gisteren gezegd. De ambtenarencentrales van FNV en CNV hebben het NCW-plan eenstem mig neergesabeld. Het bedrag van zeventien mil jard is tot nu toe het hoogste dat is genoemd. Directeur W. Duisenberg van de Nederland sche Bank meent dat het kabi net vijftien miljard aan bezui nigingen moet vinden. Het ka binet denkt aan een bedrag tussen de tien en vijftien mil jard. De besparing kan volgens het NCW worden bereikt door de koopkracht van uitkeringsge rechtigden en ambtenaren met een half procent te drukken. Deze groepen zouden er vol gend jaar dan twee procent op vooruitgaan, bij een inflatie van 2,5 procent. Lastenver zwaringen blijven in het NCW-voorstel achterwege en de BTW-verlaging van het hoge tarief met twee procent blijft intact. Lastenverzwaringen blijven in dat voorstel achterwege en de BTW-verlaging (hoge tarief) met twee procent blijft intact. Door uitvoering van het NCW-plan zou het financie ringstekort van het Rijk op 3,20 procent uitkomen, waar het kabinet denkt dat het over drie jaar 3,25 procent zal zijn. De bezuinigingen zouden moeten worden gehaald door het minimumloon, de uitke ringen en de ambtenarensala rissen elk jaar één procent minder te verhogen dan de lo nen in het bedrijfsleven. Dat moet 4,5 miljard gulden op brengen. Verder zou een ge deeltelijke vacaturestop bij de overheid 3,5 miljard gulden moeten opleveren en kan 4,5 miljard worden bespaard door subsidies te verlagen. Verder staan er besparingen op defen sie en ontwikkelingssamen werking (1,5 miljard) en be perking van het beroep op de ziektewet, de WAO en bijstand (3,5 miljard) op het NCW-lijs- tje- Een koopkrachtgarantie voor de minima durfde algemeen directeur Weitenberg niet te geven. Eventuele koopkracht aantasting (uitkeringsgerech tigden, ambtenaren) denkt het NCW op te vangen door een algemene verlaging van de be lastingen en premies. Een woordvoerder van de Ab vaKabo, de grootste bond van de FNV-ambtenarencentrale ACOP, sprak van „een vol strekt absurd plan". Hij noem de de koppeling tussen de lo nen van ambtenaren, trend volgers en werknemers in het bedrijfsleven „absoluut nood zakelijk". L. Poell van de christelijke ambtenarencentra- le CCOOP wordt „een beetje misselijk" van het NCW-plan. „Onbegrijpelijk, onbehoorlijk en onbeschaafd", zei hij. De vakcentrale MHP (middelbaar en hoger personeel) wijst het achterstellen van ambtenaren van de hand. „Reeds nu stap pen ambtenaren vanwege de grote salarisverschillen in toe nemende mate over naar het bedrijfsleven, wat een negatie ve uitwerking heeft op de kwaliteit van het overheidsap paraat", aldus de MHP. De bond is het op zichzelf wel eens met de noodzaak voor be zuinigingen, maar de 17 mil jard die de NCW voorstelt zijn te hoog gegrepen eri onnodig. SUSKE EN WISKE DE GOALGETTER STAATSSECRETARIS SIMONS: [feestelijk vuurwerk voor de beste speler) Vdn de wereld1 SUSKEEcJ (c) Standaard Ultgeverij/Wavery Productions AMSTERDAM De bin nen de gezondheidszorg exclusief gehanteerde me- disch-biologische benade ring en technocratische opstelling zorgen ervoor dat de gebruiker als on mondig wordt benaderd. Staatssecretaris Simons (volks gezondheid) zei dit gisteren in Amsterdam bij de uitreiking van de prijs van het Nationaal Fonds voor de Geestelijke Volksgezondheid (een erepen ning en 10.000 gulden) aan Hans van der Wilk. Het NFGV heeft Van der Wilk de prijs onder meer toe gekend voor „zijn belangrijke bijdrage aan het zichtbaar ma ken en het vervolgens verklei nen van de grote machtsver schillen die er bestaan tussen hulpvragers en hulpverle- Volgens Simons is de patiënt steeds afhankelijker geworden van het zorgsysteem. Hij noemde dat „bijzonder knel lend als hierbij het gebrek aan openheid en democratie van dit systeem in aanmerking wordt genomen". Versterking, van de patiëntenbeweging is dan ook een van de prioritei ten in zijn beleid. Van der Wilk is directeur van het Landelijk Patiënten/Con sumenten Platform. Hij zit ook in de Nationale Raad voor de Volksgezondheid. Simons prees hem als iemand die het gezicht van de cliënten- en pa tiëntenbeweging in belangrij ke mate heeft bepaald. Als ex-psychiatrisch patiënt is Van der Wilk zeer actief ge weest in de cliëntenbeweging. Zo was hij directeur van de Stichting Pandora en is hij in tensief betrokken geweest bij de oprichting van de Cliënten bond, de Stichting Patiënten vertrouwenspersoon en de Stichting Landelijke Patiën tenraden Verstikkend Simons zei dat de cliëntenbe weging er in is geslaagd dë geestelijke gezondheidszorg uit een verstikkend isolement te halen. Dit „ondanks nauwe lijks toegankelijke communi catiekanalen en een samenle ving die liever helemaal niet met de psychiatrie geconfron teerd wil worden". Volgens de psychiater W.J. Hardeman, directeur van het Willem Arntsz Huis in Utrecht, heeft Van der Wilk een grote bijdrage geleverd aan de verbetering van de klantgerichtheid van de hulp verlening. „Hij heeft laten zien dat je kunt onderhandelen in plaats van ondergaan". (ADVERTENTIE) <fl^M<nipping draai-Aiepramen met vijf doordachte standen en inbraakveilig hang en sluitwerk In houdsvrije kunststof voor een lange levensduur! En met extra stevige 3-kamerprofielen die samen met dubbel glas voor een optimale isolatie zorgen Wat ook bij onze kw. teit hoort, is perfecte service en een vakkundige montage uitsluitend eigen medewerkers. Als betrouwbare kwaliteit biife nen uw denkraam past, stuur dan nu voor meer informatie db bon in. of bel even. Showrooms in Beuningen, Zilverwerf I <0 08897 - 77277 Den Haag: Copernicusplein 6. 070- 3600816IV! Enschede Haaksber- n/A/^rnr (ft gerstr 128.053-306366 Kf II Nijmegen: Ziekerstraat 87. \~J 080-24H44 Dan is uwwonmg beta rx la. over de kwaliteit, isolatie, inbraakveiligheid en afwerking vaf Knipping-kozijnen wil ik meer weten Maak met mi| een afspraak voor een gesprek Stuur mij nadere documentatie over Knipping-kozijnen NaamTelefoon I Adres Postcode/plaats Opsturen naar Bogers. Postbus 1507.6501 BM Nijmegen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 4