Dit moet u weten vóór u uw
CV-ketel laat vervangen
c
Het bijzondere als het algemene
i
300100
laat de vogels niet stikken
VAN MARWIJK
MONTEUR BEDRIJFSWAGENS
r j
ALBATROS LEIDEN,
I
ereswonen
Dan plaatst u toch gewoon
een advertentie
£eidóe (Souxa/nt
BOEKEN
ËeidócSoivumt
VRIJDAG 7 DECEMBER 1990 PAGINJ^
Harry Mulisch: „De Zuilen van Her
cules" (essays). Uitgeverij De Bezi
ge Bij. Prijs 39,50.
Het werk van Harry Mulisch
heeft een sterk filosofische in
slag. De auteur is op latere
leeftijd zelfs enkele jaren filo
sofie gaan studeren bij Frits
Staal aan de universiteit van
Amsterdam. Wie Mulisch'
nieuwe essaybundel 'De Zui
len van Hercules' leest, ziet
meteen waarom hij de studie
niet heelt afgemaakt: hij had
het niet nodig.
De in deze bundel verzamelde
stukken (meest in de jaren
tachtig gehouden toespraken)
hebben als thema de titel van
één ervan: 'het Ene'.
Mulisch heeft het over de uit
beelding van het algemene in
het bijzondere, van de objec
tieve, grote werkelijkheid, in
de subjectieve, kleine.
Bij het schrijven wordt het bij
zondere in geen enkel stadium
vervangen door het algemene,
het blijft het bijzondere, maar
het is het bijzondere-als-alge-
mene; het paradoxale detail
dat voor het geheel staat.
Daarom is ook een prachtige
roman denkbaar over een
even onbekwame als hooghar
tige kapitalist, die met groot
gevoel voor stijl zelfs zijn ei
gen tuinman en chauffeur be
steelt - een grotesk boek, dat
iedereen een boodschap
heeft.
Maar als een schrijver tot zo
iets in staat is, komt dat niet
doordat hij een soort socioloog
is met een vlotte pen, maar
doordat zijn muze - dat wil
zeggen zijn irrationele talent -
hem intuïtief en onmiddellijk
het goede laat doen.
Dit irrationele talent hebben
kunstenaars en wetenschap
pers volgens Mulisch gemeen.
In de wetenschap „loopt de
presentatie rationeel van de
vraag via de redenering naar
het antwoord, terwijl bij de
werkelijke gang van zaken het
antwoord nogal irrationeel
vaak zelfs aan de vraag pleegt
vooraf te gaan. Alles begint
met de inval".
Het universum ontstond met
een grote knal, uit het oer-
atoom waarin alles met een
onnoemelijke dichtheid en op
een onnoemelijk begrensde
ruimte gecomprimeerd was. werKellJK"fia
Met die explosie en het ont
staan van het nog altijd uitdij-
Harry Mulisch
tegenwoordigen steeds een
gang van het bijzondere naar
ende heelal" begonnen" tevens het algemene, van het inge-
tijd en ruimte. Sindsdien dra
gen alle verschijningsvormen,
anorganische en levende spo
ren van dit Ene, het oer-atoom
dat zowel het algemene als het
bijzondere vertegenwoordigt.
Ook ons denken draagt er de
sporen van, meent Mulisch: w
„De wetten en theorieën die de mythen en legenden de
wikkelde naar het algemene.
De werkelijkheid laat zich
grijpen door elegante een-
Ook de grote psychologen her
leiden de vele uitingsvormen
van de menselijke geest tot
één grondpatroon. Jung
FOTO: SP
weerspiegelingen van bepaal
de karaktertrekken 'archety
pen'. Freud bracht het gros
van de menselijke gedragin
gen terug tot neuroses en com
plexen.
Freuds belangrijkste ontdek
king, het Oedipuscomplex, be
handelt Mulisch op Jungiaanse
wijze. Freud baseerde zijn the
orie op Sofocles' gelijknamige
toneelstuk, waarin de Griekse
koning Oedipus onwetend zijn
vader doodt, met zijn eigen
iT^eder trouwt en aldus de
broer van zijn eigen kinderen
wordt.
Wanneer hij uiteindelijk ach
ter de waarheid komt steekt
hij zichzelf de ogen uit (vol
gens Freud synoniem met cas
tratie) en gaat als een blinde,
begeleid door zijn dochter An
tigone en de Griekse prinses
Theseus, door het leven. Uit
het bijzondere haalde Freud
het algemene.
Overeenkomsten
Mulisch toont aan dat Freud
niet alleen gefascineerd was
door de figuur Oedipus, maar
dat zijn eigen leven ook frap
pante overeenkomsten met dat
van de antieke Griek vertoon
de, vooral aan het eind ervan
toen Freud, net als Oedipus,
halfblind met een stok, onder
steund door twee vrouwen, uit
zijn vaderland verbannen, zijn
einde tegemoet strompelde.
„Het is de Oedipusmythe, dat
hele verhaal dus, dat zowel be
zit neemt van Freud als van
zijn omstandigheden: yan de
dood van zijn vader in het jaar
dat hijzelf zich als Oedipus
herkende, tot de manifestatie
van Anna-Antigone en de
Griekse Marie-Theseus toen
hij werd verjaagd".
Zijn dochter Anna zou hem
opvolgen als hootd van de psy
choanalytische beweging, als
Antigone haar vader; Marie
Bonaparte was echtgenote van
prins George van Grieken
land Freud was Oedipus, zegt
Mulisch, sterker nog: Oedipus
was Freud. De ontdekker van
het meest algemene psychi
sche complex, viel samen met
het bijzondere - de levensge
schiedenis van één persoon, en
bovendien een fictieve.
Mulisch beroemde uitspraak:
„Ik ben de Tweede Wereld
oorlog" wordt hiermee een
stuk duidelijker. Zijn eigen fa
miliale achtergrond (hij is van
gemengd Joods-Tsjechisch-
Hongaarse afkomst) is bijzon
der, maar tegelijkertijd alge
meen. De geschiedenis van de
Tweede Wereldoorlog valt te
herleiden uit die van het gezin
Mulisch.
Wat kunstenaars over de ob
jectieve werkelijkheid te zeg
gen hebben is volgens deze re
denering even juist als wat
wetenschappers beweren. Mu
lisch plaatst hiermee zichzelf
als schrijver op hetzelfde ni
veau als een filosoof. Ook als
men bovenstaande gedachten-
gang niet accepteert, mag hij
dat mijns inziens doen. Mu
lisch heeft geen graad in de fi
losofie, maar een eredoctoraat
zou aan hem welbesteed zijn.
JEROEN KUYPERS
Mil Mille
Mil Teerink: „Mil Mille reeks". Uitge
verij Van Reemst Prijs ƒ9,90 per
deeltje.
De vrolijke Mil Mille-figuur-
tjes zijn al (een beetje) bekend
voordat ze in boekvorm gaan
verschijnen. Propje de Poes,
Julius de hond en het beertje
zijn op ansichten, posters en
serviesgoed al aardig gepro
moot en hun debuut op televi
sie is in voorbereiding In het
seizoen 1991-1992 komen ze op
de buis. Het uitgeven van een
viertal prentenboekjes in de
reeks Mil Mille lijkt me daar
om eigenlijk wat voorbarig. De
prentenboekjes („Nieuwe Bu
ren",„In de speeltuin", „Prop
je, wat doe je nu",„Op de boer
derij") zien er door de scherpe
lijntekeningen en pastelkleu
ren fris uit. Toch heb ik wel
wat kritiek. De stijl van deze
boekjes is meer decoratief dan
illustratief. Het lijkt me al te
zeer een concept dat uitgemol
ken moet worden. Net zoals
David de Kabouter. En boven
dien qua karakters en ver
haaltjes kun je, hoe aardig ze
ook zijn, niet zeggen dat er iets
nieuws wordt gebracht. Beest
jes. boerderijtjes enzovoorts,
het is allemaal al zo vaak ge
daan. Voor de kleintjes gelden
die overwegingen allemaal
niet Die vinden deze boekjes
vast wel leuk.
LEO HENNY
Planeten
helder bekek
Govert Schilling: „Werelden
de onze" Uitgeverij Wereldb H
theek. Prijs 29,50. m
3U
Bij de Wereldbibliothee]
onder de titel „Werelden
de aarde" een populair-u
schappelijk werkje vers
nen, waarin compact en ht_,
het recente onderzoek
het zonnestelsel staat besc
'en Het boekje (met sl;/ar
kaft) bevat vele tient, [A,
zwart-wit foto's en ook en e'
kleurenfoto's en is mede c
door erg aantrekkelijk
chrijver, Govert Schillin jen
wetenschapsjournalist en
grammaleider van het
planetarium in Amsteri
Hij is erin geslaagd op boean
de wijze een heel „up-to-d
beeld te geven van het (ve
lijkend) planetenonderziee
Erg goedkoop kan deze ui}ai
ve helaas niet genoemd
LEO HElW
dei
ELKE DONDERDAG Ut
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET L
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK F
THEATER. RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
F amilieberichten
1990
JOOP VAN DER WERF
en
ANNIE VAN DER WERF-
VAN SCHOOTEN
hun 45-jarig huwelijk te vieren.
Wie onze ouders wil feliciteren is van harte wel
kom van 16.30 tot 18.00 uur in de „Duinpan",
Sportlaan 34 in De Zilk.
7 december 1990
Nieuwe Duinstraat 42
2211 CV Noordwijkerhout
Diep bedroefd maar dankbaar voor zijn liefde en
zorg, waarmee hij ons gedurende zijn leven heeft
omringd, geven wij u kennis, dat zeer plotseling van
ons is heengegaan mijn geliefde man, onze zorg
zame vader, schoonvader en lieve opa
JAN ZWAAN
op de leeftijd van 66 jaar.
Eva Zwaan-Geerlings
Henk en Lilian
Kevin, Cathy
Benita en Joep
Marieke, Rob
Corrie en Jan
John, Amanda
Nelleke en Ton
6 december 1990.
Dorpsstraat -73,
2211 GB Noordwijkerhout.
Jan ligt thuis opgebaard, alwaar gelegenheid tot
bezoek en condoleren.
De gezongen Uitvaartmis zal worden opgedragen op
dinsdag 11 december om 10.30 uur in de St. Jozef
kerk, Herenweg 15 te Noordwijkerhout, waarna wij
hem zullen begeleiden naar zijn laatste rustplaats,
in het familiegraf, op het kerkhof aldaar.
Diep bedroefd, maar dankbaar voor alles wat hij
voor ons betekend heeft, is na een kortdurende
ziekte van ons heengegaan in volle overgave aan
Gods H. Wil onze lieve broer en oom
JOHANNES
GERARDUS v.d. VEER
in de leeftijd van 73 jaar.
Roelofarendsveen:
Oude Wetering:
Oude Wetering:
M. v. Rijn-v.d. Veer
B. v.d. Veer
Th. v.d. Veer
Sj. v.d. Veer-de Vette
Tilburg: J. Bouckaert-v.d. Veer
Onze broer is opgebaard in het mortuarium van
Huize Jacobus te Roelofarendsveen.
Bezoektijden: vrijdag en zaterdag van 15.30 tot
16.15 uur en van 19.30 tot 20.15 uur.
Avondwake zondag 9 dec. te 19.00 uur in de kerk
van Jacobus de Meerdere te Oude Wetering, waar
na gelegenheid tot condoleren.
Uitvaartmis maandag 10 december te 10.30 uur in
de kerk van Jacobus de Meerdere waarna de begra
fenis op het R.K. Kerkhof van Petrus Banden.
Door vervuiling en verdwijning van leefgebieden
dreigen honderden vogelsoorten uit te sterven j
Vogelbescherming heeft uw steun hard nodig /y
U laat de vogels toch niet stikken?
VOGELBESCHERMING GIRO 29213 ZEIST
KRAANVERHUUR
VERHUUR VAN HYDRAULISCHE KRANEN VOOR BETON STORTEN. HIJSWERK, MONTAGEWERK EN AUTOBERGING
Ter versterking van ons onderhoudsteam zoeken wij op korte termijn een ervaren
Leeftijd tussen 20 en 35 /aar.
Kandidaten dienen woonachtig te zijn in Zoeterwoude. Leiderdorp, Voorschoten of Leiden Zuid/West
en in het bezit te zijn van een groot rijbewijs
Wij denken aan een enthousiast en energiek persoon, die een aanwinst ^al zijn voor onze werkplaats
De werkzaamheden bestaan hoofdzakelijk uit het onderhoud van hydraulische autokranen Diegenen
die tevens kennis hebben van hydrauliek en elektronika genieten de voorkeur Voor de geschikte
persoon is dit een aantrekkelijke en zelfstandige funktie met uitstekende toekomstperspektieven
Voor meer informatie of het maken van een afspraak kunt u bellen van ma. t/m vrij. tussen
8.00-17 00 uur.
VAN MARWIJK KRAANVERHUUR
Produktieweg 36 - 2382 PC Zoeterwoude - Tel. 071 -899344
Binnenkort ontdekken zo'n 200.000 Nederlanders dat hun CV aan vervanging toe
is. Misschien bent u een van hen.
Daarom heeft Vaillant een boekje voor u gemaakt. Het vertelt u hoe verwarming en
warm water samen voor méér comfort kunnen zorgen. Het kan zelfs gecombineerd in één
toestel: de Vaillant Thermocompact VCW. Maar Vaillant biedt
nog veel meer slimme oplossingen... U leest er meer over in het
Vaillant Comfort-boekj&rDat ligt bij ons gratis voor u klaar. Haal
dat boekje even op.
HET GRATIS VAILLANT C0MF0RT-80EKJE BIJ
1
Vaiüanfei
IL Jaggat*,i'lf Jl
Warmte technisch buro
JOOP BUITEMAN
Jacob Romanstraat 1, Leiden. Tel. 071-760600
Landelijk erkend C. V.-, gas- en waterinstallateur.
4^- W. P. HARTWIJK
IJZERHANDEL
Nieuwe Beestenmarkt 7 t/m 11,
Leiden, 071-126627
i tf cévé leiden
CENTRALE VERWARMING - Telefoon 071-765500
H. Haasseplantsoen 14 - 2343 KR OEGSTGEEST
Installatiebedrijf
P. Th. Vink en Zonen B.V.
1 eBm Zuideinde 18, Roelofarendsveen. 01713-19105.
«JJ.H.W. SCHOUTEN B.V.
irjft CENTRALE VERWARMING GASINSTALLATIES
lT(e)) Rembrandt van Rl)natnael 7 Werkplaats: Langeweg 20
b 2371 ra Roelolarendsveen, 01713-12565 2371 EG Roelofarendsveen. 01713-15941
GEEF VOOR
MEDISCHE HULP
IN
ONTWIKKELINGS
LANDEN
SIM AVI
Spruitenbosstraat 6,
2012 LK Haarlem
OCCASIONS
van de ALFA ROMEO Dealer
Alfa 33 1.3 S, antr. met., 1987 15.950
Alfa 33 1.3 S, Alfa rood, 1988 17.950
Alfa 33 1.3 m.'90. zwart, 1990 22.500
Alfa 75 1.8, blauw, 1987 ƒ21.950
Alfa 164 2.0 Twin Spark, zilver met., 1990 ƒ49.950
Peugeot 309 GL 1.4, blauw, 1986 i 2.950
Volvo 360 GLT 5-drs., antr. met., 1987 16.950
Volvo 340 DL diesel, rood, 1985 8.250
Citroen Visa Leader, zilver met., 1986 7.750
Ford Sierra 20 Laser, grijs met., 1986 11.950
Renault 21 Monaco, bruin met., 1988 ƒ21.500
BMW 318i, zwart, 1986 17.950
BOVAG GARANTIE
Alfa Romeo
Weversbaan 12 (Autoboulevard)
2352 BZ Leiderdorp
Tel. 071-417493
fyWant met een rubrieksadvertentie, een zoge-
Ij^Jnaamd 'Kleintje' in de Leidse Courant bereikt
u 25.700* koopkrachtige lezers. De aangewezen
weg bij kopen of verkopen, bij huren of verhuren,
voor vraag en aanbod. Wij maken het u gemakke
lijk een 'Kleintje' te plaatsen.
Zet uw tekst in onderstaande vakjes -één letter, let
terteken, cijfer of spatie per vakje- en in een oogop
slag kunt u in de laatste kolom zien wat de advertjaa
tie gaat kosten**. De prijzen zijn inclusief-6% Blta
Als u de advertentie zonder tekstwijziging 3 kl v
plaatst binnen 7 dagen, dan hoeft u maar vocj^
keer te betalen. Lj
Tussentijds annuleren is niet mogelijk.
N.B. U kunt ons ook bellen: 071 - 1222'
Bron: Summo Scanner 2e kwartaal 1989 t/m le kwartaal 1990.
De tarieven gelden niet voor de rubrieken- Handels- en kantoorpersoneel gevraagd, Winkel- en kapperspersoneel gevraagd,
Divers personeel gevraagd, Technisch personeel gevraagd, Horeca personeel gevraagd, Onroerend goed gevraagd/aangeboden
Zaken en financieringen Automarkt m.u.v. auto's t/m 3500,-, Postorders, Bedrijfsobjecten en Clubs.
zii
-b
i
1xpl 2x Dl
4.35 8.70 Jj-
4.3518.701PA
4.35 8.70 if'
_L_
De advertentiex plaatsen, bij voorkeur op
(a.u.b. twee keuzedata invullen) in de rubriek
De rekening zenden aan:
telefoon:adres:
postcode:.
woonplaats:.
Stuur deze bon minimaal 2 dagen voor plaatsingsdatum in een
open envelop -een postzegel is niet nodig- naar:
Leidse Courant, Antwoordnummer 10070, 2300 VB Leiden
5.22 10,44 ƒ11
652 13.04 t|
7.82 1564 2|
f 913 1826 ƒ3
1043 20.86 ƒ3]
11.73 2346 3d
13.04 26.08 ƒ3
Brieven_onder nummer|
(ƒ4,31) worden afgehai
Brieven moeten 4,31!
worden verzonden
Bewijsnummer
toezenden 3,42).
Kleintje plus 5,71),
advertentie incl. kaderlij
per plaatsing.
(Aankruisen wat
van toepassing is).
