Volle beurs
weegt zwaar
voor de
kloosterling
CeidócSou/io/nt'
kerk
wereld
Bijbel op diskette is niet te kraken
brieven van lezers
China
verstevigt
greep op
RK Kerk
beroepingen
£eidóc(2owuvnt
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
£eidóe Somxxut
WOENSDAG 5 DECEMBER 1990 PAGINA
Kardinaal dringt aan op vreedzame oplossing Golfcrisis
UTRECHT De Nederlandse regering moet alles in het werk
stellen om in de Golfcrisis „tot herstel van recht te komen zon
der het gebruik van wapengeweld". Dit schrijft kardinaal A.J.
Simonis. aartsbisschop van Utrecht, in een brief aan minister
president Lubbers. Mgr. Simonis vraagt Lubbers de periode tot
15 januari 1991 hiervoor optimaal te benutten. Na deze datum
mag van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties ook ge
weld worden gebruikt om de terugtrekking van Irak uit Ku-
wayt te bewerkstelligen. De Nederlandse bisschoppen achten
de uitspraken van de Veiligheidsraad bindend voor de volken,
'aldus mgr. Simonis. Zij verheugen zich erover dat de VN in
middels internationaal gezag hebben en ook over effectieve
macht beschikken. De RK Kerk heeft hier meermalen voor
gepleit
Tökes nodigt kerken uit voor herdenking
ORADEA De hervormde bisschop Laszlo Tökes heeft de
kerken uit Roemenië en de buurlanden uitgenodigd om op 15
en 16 december in Timisoara de eerste verjaardag van de Roe
revolutie te herdenken.
Tökes speelde zelf, toen nog als predikant, een belangrijke rol
in de omwenteling. Tökes wil tijdens een oecumenische confe
rentie de aandacht van zijn buitenlandse collega's vragen voor
„het grootste probleem van onze regio, het nationaliteiten-
vraagstuk". Hij hoopt dat de kerken zich „veel meer dan vroe
ger" zullen inspannen voor het overwinnen van de wederzijdse
vijandigheden.
Als de parlementen In
staat zijn een bepaalde
politiek te verlammen,
dan wil dat nog niet
zeggen dat ze ook een
bepaalde beleidslijn
kunnen bevorderen.
Charles de Gaulle
PEKING De commu
nistische autoriteiten in
China proberen, na de ar
restatie van 'ondergrond
se' rooms-katholieke bis
schoppen, nu ook hun
greep op de officiële ka
tholieke kerk te verstevi
gen. Bisschoppen en
priesters zijn absolute po
litieke trouw verschul
digd aan de partij en
moeten zich verre hou
den van contact met het
Vaticaan.
In een „zeer gespannen kli
maat" had onlangs in de
buurt van Peking een twee
weken durende geheime ont
moeting plaats tussen verte
genwoordigers van de over
heid en een aantal bisschop
pen van de officiële katholie
ke kerk. Deze zogenoemde
Patriottische Vereniging, die
niet door Rome erkend iS; telt
ongeveer 3,6 miljoen leden.
Tijdens de bijeenkomst kre
gen de bisschoppen de wind
van voren, omdat ze in het
geheim contacten zouden on
derhouden met het Vaticaan,
zo melden welingelichte ker
kelijke kringen. Hun houding
tegenover Rome en de paus is
„onverschillig en verzoen-
lijk". Enkele bisschoppen
werden ervan beschuldigd uit
te zijn op erkenning door het
Vaticaan
Ook bij andere gelegenheden
hebben de Chinese bewind
voerders duidelijk gemaakt
dergelijke ontwikkelingen in
de kiem te zullen smoren.
Nog meer dan in het verleden
zal de Patriottische Vereni
ging met strenge controle van
de communistische partij te
maken krijgen.
„Van nu af aan zullen rege
ring en partij alle illegale acti
viteiten die onder de dekman
tel van de feligie worden on
dernomen, verhinderen en
vernietigen", zo waarschuwde
vice-premier Wu Xuegian op
een openbare bijeenkomst
van de Patriottische Vereni
ging. Tegelijk kondigde hij
een hernieuwde strijd aan te
gen buitenlandse inmenging
in China's religieuze aangele
genheden.
De vervolging van de onder
grondse katholieke kerk, die
naar schatting evenveel leden
telt, is na de bloedige onder-,
drukking van de democrati
sche opleving in juni 1989 ge
woon voortgezet. De Rome-
getrouwe bisschoppen Philip
Yang Libo en Paul Li Zhen-
rong werden onlangs voor
drie jaar naar een werkkamp
gestuurd. Zij ondergingen het
zelfde lot als bisschop Peter
Liu Guandong, in wie de au
toriteiten al eerder een „sub
versief element" zagen.
Eigen conferentie
De arrestatie van de drie bis
schoppen hangt samen met de
oprichting van een eigen bis
schoppenconferentie in de
noordwestelijke provincie
Shaanxi in november 1989.
Hiervoor zijn in de loop van
het jaar ook ruim 20 andere
geestelijken en leken opge
pakt. In de zuidelijke provin
cie Fujian zijn 15 geestelijken
gearresteerd, omdat zij de of
ficiële kerk zouden hebben
ondermijnd.
De in de Chinese grondwet
gegarandeerde godsdienstvrij
heid beperkt zich voor katho
lieke christenen tot de Pa
triottische Vereniging, die na
de breuk met het Vaticaan in
1957 werd opgericht. Activi
teiten buiten deze 'staatskerk'
zijn zeer riskant, zeker waar
het contacten met Rome be
treft. China beschuldigt het
Vaticaan van „infiltratie".
Als voorwaarde voor toenade
ring tot het Vaticaan heeft
Peking in het verleden geëist
dat er een einde moet komen
aan de inmenging in China's
aangelegenheden en wat dat
betreft heeft China zijn oude
standpunt weer ingenomen:
Wij hebben niet de bedoeling
betrekkingen aan te knopen
met het Vaticaan, aldus pre
mier Li Peng in april.
Sinds de crisis in het interna
tionale communisme is in
China een grotere toeloop van
jongeren naar de kerk waar
te nemen. De officiële Chine
se jongerenkrant sprak in dit
verband van concurrentie
voor de communistische partij
en van een „uitdaging door
God". Een andere krant riep
de autoriteiten op maatrege
len te nemen tegen het groei
ende aantal studenten voor
wie geloof een gevaar voor de
geestelijke gezondheid bete
kent.
DEN BOSCH Als ka
pucijn behoort Jan Schef-
fers nog altijd tot een be
delorde, maar als voorzit
ter van Stimulans is hij
verantwoordelijk voor
een financieel bedrijf met
éen balanstotaal van
rrieer dan zestien miljoen
gulden.' Wat betekent ar
moede voor hem als vol
geling van Franciscus van
Assisi
Die vraag stellen de minder
broeders kapucijnen zich elke
dag. Maar ruim tien jaar gele
den was die wel bijzonder
knellend. In een maatschappij
vol winstbejag en consumptie
drift leidden ze hun leven
van inkeer en gebed. En on
dertussen raakte de spaarpot
aardig vol.
De aanwas van jonge geeste
lijken stagneerde en kloosters
werden verkocht. De vergrij
zing leverde veel aow op. Het
geven van geld mocht niet het
geweten sussen. „Het moet
een prikkel zijn je als reli
gieus voortdurend af te vra
gen wat je maatschappelijke
verantwoordelijkheden zijn."
Dat vond Jan Scheffer en met
hem andere minderbroeders.
De Stichting Stimulans was
geboren.
Nu tien jaar later, belooft het
vrijdag een drukke receptie te
worden in Den Bosch. In de
afgelopen jaren stak Stimu
lans geld in 44 bedrijven.
Acht daarvan zouden het niet
redden. Met acht bedrijven is
de samenwerking beëindigd
omdat men de hulp van Sti
mulans niet langer nodig had.
Nu heeft Stimulans 28 bedrij
ven in portefeuiile met in to
taal 1200 arbeidsplaatsen. De
stichting heeft vier mensen op
de loonlijst staan en er is ruim
elf miljoen in kas, zo leert het
jongste jaarverslag.
De Stichting kan dus volop
doorgaan op de ingeslagen
weg. „We zijn geen charitatie
ve instelling", zegt directeur
Ton van Rooij.
Toch is Stimulans een buiten
beentje in de wereld van het
grote geld. Niet omdat ze
durfkapitaal verstrekt, of wel
aandelenkapitaal en achterge
stelde leningen (andere
schuldeisers hebben voor
rang). Wel omdat ze naast de
voorwaarde van levensvatv
baarheid heel eigen eisen stelt
aan de onderneming.
Verantwoordelijk
Centraal staat de gedachte
van de verantwoordelijke
maatschappij, zoals deze is
ontwikkeld binnen de inter
nationale oecumenische be
weging. Mens zijn betekent in
die zienswijze: solidariteit met
de minder bevoorrechten,
streven naar gerechtigheid en
respect voor een beter milieu.
Een essentiële voorwaarde om
daadwerkelijk inhoud te kun
nen geven aan deze gedachte
is dat mensen in de gelegen
heid worden gesteld deel te
hebben aan de beslissingen
Lege fabriekshallen in Nederland. De kapucijners probeerden met hun fondsen herstructurerin
gen opgang te brengen om werknemers weer aan het werk te krijgen en vaak met succces.
FOTO: ANP
die hun leven en leefsituatie
raken Zowel in politiek als in
ecohomisch opzicht.
Stimulans vertaalde dit tien
jaar geleden in een tijd van
grote werkloosheid in het be
houd en het scheppen van ba
nen. Bovendien moesten de
ongezonde bedrijven die een
financiële injectie kregen,
streven naar medezeggen
schap van de werknemers.
Inmiddels is de doelstelling
verschoven naar het scheppen
van banen voor mensen die
minder kans hebben op de ar
beidsmarkt. Bovendien is ge
bleken dat de uitgangspunten
van Stimulans goed zijn te
verenigen met de inzichten
en' de methoden van het mo
derne management. In het
bedrijfsleven is het verstrek
ken van aandelen aan het
personeel „in". De Minder
broeders der Kapucijnen en
in hun spoor 27 andere orden
en congregaties en een drietal
protestants-christelijke instel
lingen konden goed gedijen in
het zakenleven.
AaBe-fabrieken
Zo kan men na tien jaar nog
altijd op de balans aantreffen
de AaBe Fabrieken te Til
burg. In 1971 werkten er nog
2.000 mensen. Daarvan waren
er in 1980 nog 185 over. Ook
voor hen dreigde ontslag en
in 1982 schoot Stimulans te
hulp. Vandaag de dag telt
AaBe 245 werknemers.
In 1983 kwam het RSV-con-
cern in ernstige problemen en
voor dochterbedrijf Electron
in Breda betekende dat ont
slag voor 200 van de 390
werknemers. Een aantal van
hen richtte een werkvereni-
ging op, die mensen uitleende
aan andere bedrijven. Nu telt
het bedrijf 160 werknemers.
Bij meubelfabriek Groot Lan-
deweer in Eibergen mocht de
steun van Stimulans niet ba
ten. Het bedrijf Holland Co
lours in Apeldoorn was daar
entegen een groot succes. In
1979 zagen de werknemers
van dit bedrijf het niet meer
zo zitten binnen het concern
van BASF. Ze maakten zich
los en de onderneming groei
de gestaag In 1989 maakte
men zelfs de stap naar de pa-
rallelmarkt of wel het voor
portaal van de ëffectenbeurs.
Stimulans verkocht zijn aan
delen in dit bedrijf en dat zal
niet weinig hebben bijgedra
gen aan de winst van 2,5 mil
joen gulden die vorig jaar ge
boekt kon worden. Opnieuw
staan de Minnebroeders voor
de vraag wat armoede voor
hen betekent.
HENK VAN LIEROP
Kerstverlichting
in Hong Kong
Een Kerstgroep licht op in het
winkeldistrict van Hong Kong.
Ook al is slecht tien procent
van de bevolking van Hong
Kong christen, toch viert het
grootste gedeelte van de be
volking Kerstmis als een vrije
Zevende Acht Mei-manifestatie in 1991 in Utrecht
UTRECHT De Acht Mei
Beweging houdt volgend jaar
haar zevende manifestatie in
de Veemarkthallen in
Utrecht, zo meldt de Acht Mei
krant. In het laatste nummer
wordt een indruk gegeven
van de activiteiten waardoor
mensen door het jaar heen het
andere gezicht van de RK
kerk gestalte proberen te ge
ven. Zo komt in het Noord
limburgse Weert een groep
Acht Mei-gangers al jaren re
gelmatig bijeen, doen mensen
in vieringen verslag van hun
manifestatiebezoek en nemen
parochiebladen artikelen
over.
Volgens voorzitter Wies Stael-
Merkx heeft de Acht Mei Be
weging in de loop der jaren
voor velen een pastorale bete
kenis gekregen.
De krant meldt verder dat
volgend jaar in Frankfurt am
Main een tweede bijeenkomst
zal plaats hebben van de Eu
ropese Conferentie voor men
senrechten en wel op 11, 12
en 13 januari. Schending van
de mensenrechten in de ker
ken zal daar aan de orde ko
men. Er worden deelnemers
verwacht uit negen landen.
Gereformeerden
richten federatie
voor thuiszorg op
ROTTERDAM Drie protes
tants-christelijke organisaties
voor gezinsverzorging hebben
de Federatie Maatschappelijke
Dienstverlening op Gerefor
meerde Grondslag opgericht.
Zij willen „gezamenlijk strij
den voor het behoud van
thuiszorg naar bijbelse waar
den en normen"
De federatie moet een organi
satie worden „die principieel
duidelijk is en waar de over
heid niet om heen kan", aldus
A.J Rodrigo van de stichting
Gezinszorg in Rotterdam die
samën met organisaties in
Den Haag en Wierden het ini
tiatief heeft genomen. Hij gaat
ervan uit dat ruim de helft
van de 17 protestants-christe
lijke organisaties zich zal aan
sluiten.
Door de van overheidswege
aangekondigde schaalvergro
ting vrezen de instellingen
dat zij worden gedwongen op
te gaan in algemene zorgorga
nisaties. De federatie zM zich
daartegen verzetten, maar
ook zelf zien te komen tot
„een thuisorganisatie die het
vereiste pakket van zorg kan
bieden en tevens voldoet aan
algemeen aanvaarde criteria
voor een thuisorganisatie".
Nederlandse Hervormde Kerk
Benoemd tot bijstand in het pasto
raat te Overdinkel G. van Asselt,
emeritus-predikant te Klazienaveen-
Zwartemeer. die deze benoeming
heeft aangenomen.
Aangenomen naar Willige-Langerak
P.J. Krijgsman, kand. te Ridderkerk.
Bedankt voor Geertruidenberg,
Made en Oud-Drimmelen M. de Boer
te Middelburg.
BOXTEL Een bijzondere
eigenschap van de Willibror-
dusvertaling op diskette is dat
hij niet te kraken is. Jammer
voor wie op kopiëren uit is,
want deze bijbelvertaling kost
het lieve sommetje van 550.
Drs. L. van den Bogaard van
de Katholieke Bijbelstichting
in Boxtel, het orgaan dat de
„computerbijbel" op de markt
brengt, legt uit dat ze de ze
ven diskettes (waaronder een
om toegang te krijgen tot de
overige die de tekst van alle
bijbelboeken bevat) door mid
del van een speciale sleutel
met elkaar verbonden zijn die
alleen aan de makers van de
software bekend is.
Als laatste is de Willibrord-
vertaling op diskette overge
bracht. Het Nederlands Bij
belgenootschap dat ruimere
financiële mogelijkheden
heeft, heeft al veel eerder de
Statenvertaling, de Nieuwe
Vertaling van 1951, veelvul
dig gebruikt in de reformato
rische kerken, en de Groot
Nieuws Bijbel op diskette
overgebracht.
De Willibrordvertaling telt
een diskette meer dan de ove
rige drie die het zonder de
Deuterocanonieke boeken
moeten stellen, maar dan ook
vijftig gulden meer kost dan
de eerste drie.
De diskette zal, zo meent Th.
Kersten, directeur van de Ka
tholieke Bijbelstichting, af
trek vinden bij pastores. Hij
meent dat het gebruik er van
zo eenvoudig is dat zelfs „ty
pische alfa's" over hun aarze
lingen heen kunnen stappen.
Drs. L. van den Boogaard:
„Een pastoor die met een be
paalde pericoop uit het evan
gelie wordt geconfronteerd op
een bepaalde zondag, kan nu
snel door de trefwoorden in te
tikken vergelijkbare passages
uit de bijbel opzoeken. Dat
vereiste vroeger monniken
werk in de letterlijke zin van
het woord, maar is nu een
fluitje van een cent. Dat kan
natuurlijk heel nuttig zijn bij
de preekvoorbereiding".
Directeur Th. Kersten spreekt
zich niet uit over de mogelijk
heid dat er een nieuwe bijbel
vertaling voor kerkelijk ge
bruik zal komen. Die wens
leeft met name bij de protes
tanten en werd vorig jaar be
sproken op de veertiende Al-
verna-conferentie in Amster
dam. Kersten: „Doel van zo'n
vertaling zou moeten zijn dat
het een echt oecumenische
vertaling wordt die dan ook
gebruikt wordt. We hebben
niks aan een nieuwe vertaling
die in de kast blijft liggen.
Een bijbel vertalen doe je niet
zo maar. Er gaat een heel pro
ces van voorbereiding en ac
ceptatie aan vooraf. Ik verte
genwoordig de katholieke bij
belstichting in dat overleg. Ik
doe geen uitspraken over de
haalbaarheid ervan. Daar zal
de kerkleiding over moeten
beslissen".
Minister op haar sloffen
MINISTER Hanja Maij-Weggen van Verkeer en Watersta s'v.
heeft de kamerdebatten over haar Structuurschema Verketgn
en Vervoer (SVV) niet ongeschonden overleefd. De rej
ringsfracties bleken namelijk ernstig verdeeld over een groi
aantal maatregelen uit dit beleidsstuk. Dat maakt de verwf^'
zenlijking van plannen zoals de invoering van (elektron Vra
sche) tolheffing, vrije carpoolbanen, beperking van het aaorn
tal parkeerplaatsen en de invoering van snelheidsbegrenze «N
hoogst onzeker.
De constatering van minister Maij dat zij 'brede steun' vo< in r
haar plannen heeft gekregen, getuigt dan ook van al te gr<
optimisme. Toch zal haar verkeersbeleid de komende jar<
vermoedelijk niet zijn failliet beleven. De politiek mag d«
hopeloos verdeeld zijn, externe factoren zoals de recente oli
prijs-explosie en een afvlakkende economische groei zorgt
ervoor dat bewindsvrouw de dans hoogstwaarschijnlijk k<
ontspringen.
Wat wil de minister? In 1994, dus aan het eind van de
kabinetsperiode, mag het autoverkeer ten opzichte van 19
maximaal met acht procent zijn toegenomen, zo schrijft zij
haar Structuurschema. Dat lijkt een welhaast onmogelij
opgave omdat de automobiliteit tussen 1986 en 1989 volge
het SVV nog met zeventien procent groeide! Stellen we
verkeersintensiteit in 1986 op 100, dan was dit dus drie ja
later 117. In 1994 mag het cijfer derhalve maximaal 125 b
dragen. Conclusie: het doel wordt niet gehaald zonder ze
forse en pijnlijke prijsmaatregelen.
MaAR in een klein voetnootje meldt het 'SVV' dat de CB
mobiliteitscijfers zijn aangepast kort voor de nota ter per
ging. De verkeersgroei bedroeg tussen 1986 en 1989 geen
ventien procent maar slechts twaalf procent! Als gevolg hie
van onstaat er in één klap veel meer ruimte in het ve
keersscenario van het ministerie. Omdat de automobiliteit
1989 op 112 uitkomt kan het autogebruik tussen 1989 en 19
niet met acht, maar met dertien procent groeien.
Het kamerlid Peter Lankhorst van Groen Links heeft o
voorgerekend voor dat minister Maij deze doelstelling
haar sloffen kan halen. Het afgelopen jaar nam het autog
bruik namelijk ook al nauwelijks toe: met circa twee procer
Als deze trend zich voortzet komt de bewindsvrouw zond
dat zij pijnlijke maatregelen hoeft te nemen in 1994 preci
daar uit waar zij wil zijn. Het beleid is geslaagd, zal het m
nisterie aan het eind van de rit gnuiven, maar veel moei
heeft het daar dan niet voor hoeven doen.
Het getuigt van gebrek aan moed dat de minister bij h
Kamerdebat niet bereid bleek haar doelstellingen aan
scherpen. Hierdoor schuift zij immers de rekening van h(
verkeersbeleid door naar het volgende kabinet, dat dan
de taak staat de groei van het autogebruik tot het jaar 201
met draconische maatregelen tot slechts vijf procent af
remmen.
Als minister Maij op haar post wil blijven en ook de voll
gende kabinetsperiode een succesvol verkeersbeleid wenst ti
voeren, zou zij de beleidsruimte die zij dit jaar cadeau heefj
gekregen niet meteen weer weg moeten geven. Dat lijkt iri
deze Sinterklaasweek misschien nobel, maar verstandig iP^
anders. In een eerdere notitie heeft zij het zelf nog vastgeP0'
steld: „Het is goed om fikse doelen te stellen, want dan doe/Më
tenminste je best om ze te halen".
I dil
Brieven graag kort jn duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden
stukken te bekorten.
Beste Sint
Nog steeds woont ergens in
Den Haag
Een lastig hebberige graaf
met de roepnaam: JANTJE
Die graaf zeurt steeds om
polderland
Voor hoge
woningstand
Dat vraagt toch om een
standje?!
Dat stukje vruchtbaar
Wateringveld
Wordt dagelijks in de pers
gekweld
Daar valt niet mee te leven
Het dorp moet rustig
voortbestaan
Niet in een stad ten onder
gaan
Dat is een Westlands streven
Dus vraagt het dorp u
Sinterklaas
Staakt toch nog niet het
wildgeraas
Ga bij die graaf eens razen
Want: wie gras ontneemt aan
schaap en koe
Vraagt zelf toch om slaag met
Waar moet uw paard straks
grazen??
Dus beste Sint
Vriend van het kind
Maar ook van grote mensen
Stuur Piet eens op graaf
Jantjes dak
Met zijn grootste jute-zak
Dat zou ik heel graag
En neem hem dan naar Spanje1^
aa:
de
Jui
Of... stuur hem maar richting
Noordzee
Laat hij daar maar flats
bouwen
Een ooievaar op hoge poot
Hoort toch niet thuis in
poldersloot
Daar schenkt de zwaan
vertrouwen
En wil daarmee, dat is de
vraag,
die, met-z'n-handje-wuivende
graaf uit Den Haag
Met uw gezag de mond eens
snoeren
En zeggen dat de polder 'Het
Wateringveld'
Op milieu-vriendelijke rust i,j]
slechts is gesteld
Dus toebehoort aan tuinden
en aan boeren!!!
De nog heilig in u gelovende
dorpeling,
Antoon van Rutte,
WATERINGEN.
(Naschrift: Wij publiceren
nooit brieven op rijm. Een uit
zondering derhalve, vanwege
de dag vandaag. Redactie.)
Uitgave Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071-122 244
Postadres- postbus 11, 2300 AA Leiden.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma t/m vr van 8.30 tot 17 00 u
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr van 18 00 tot 19.00 u op za van 14 00 tot 15 00 u.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaart:
per maand f. 24,85 per maand f. 25,85
per kwartaal f 74,10 per kwartaal f. 75,10
per jaar f. 284,50 per jaar f. 285,50
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
