Paul Simon zoekt het nu
in Braziliaanse ritmes
finale
„Ik zou wel in
een echte bigband
willen spelen"
'ficidóc Qowtanl
GEORGE HARRISON:
ZATERDAG 1 DECEMBER 1990 PAGINA 25
Paul Simon met de mensen met wie hij z
sakela en Ray Phiri, samen verantwoort
nog niet. Het is een van zijn verdiensten
dat hij zijn succes niet in de weg heeft
laten staan van experimenten met min
der bekende muziekvormen. Hij had ge
makkelijk de melodieuze lijn van de or
chestrate plaat Bridge Over Troubled
Water (met een recordverkoop van 14
miljoen exemplaren) verder kunnen uit
melken. In plaats daarvan verliet Simon
zijn muzikale partner Art Garfunkel en
wendde zijn creativiteit ook op andere
gebieden aan. Er volgden vete muzikale
uitstapjes, reggae, Latin, gospel, kwartet»
ten, jazz en een ambitieus maar geflopt
filmproject, One Trick Pony.
Jaren vijftig
Na een paar valse stappen begin jaren
tachtig, ging Simon naar Afrika. „Toen
ik de muziek in de woonoorden in Zuid-
Afrika hoorde", vertelt hij, ..deed het me
denken aan de rock 'n roll van midden
jaren vijftig. En sommige West-Afri
kaanse muziekvormen hadden echo's en
de accentverschuivingen die me deden
denken aan de cajun muziek van Louisi
ana". Met de plaat Graceland, waarvan
zes miljoen exemplaren werden ver
kocht, stond Simon aan het begin van de
mode die we nu Wereldmuziek noemen.
Zijn nieuwe single. The Obvious Child,
in de geest van Eddie Cochrane, heeft
een fascinerend, meeslepend ritme dank
zij de bijdrage - door Simon zelf op
straat in Salvador opgenomen - van de
traditionele percussiegroep Olodum. The
Rhythm of the Saints, zegt Simon, „gaat
over de reis van de drum van West-Afri-
ka door Zuid-Amerika en het Caribisch
gebied naar de Verenigde Staten".
Simon was veertien toen hij begon met
het schrijven van muziek. Een paar jaar
later begonnen Simon en zijn jeugd
vriendje Art Garfunkel hun liedjes aan
te bieden. In 1957 belandde hun Everley
Brothers-achtige 'Hey Schoolgirl' op
nummer 49 in de nationale hitlijst.
Daarna werd het even stil. Hij en Gar
funkel gingen naar de universiteit, waar
Garfunkel Engels studeerde. Later ging
Simon alleen naar Engeland, waar hij als
i grootste succes sinds de zeventiger jaren b
lijk voor 'Graceland'.
folkzanger werd gezien als de zoon van
Woody Guthrie, een tweede Bob Dylan.
Zijn zelfvertrouwen groeide. In die tijd
schreef hij zijn vroege klassieker 'Home
ward Bound'.
Hit
Het samen met Garfunkel geschreven
nummer 'The Sound Of Silence' werd
eind 1965 een hit in Amerika. „Ik dacht
'Ik wed dat ik als ik terugga naar de Sta
tes wel 25.000 dollar kan verdienen'.
Dat was in die tijd veel geld". Gevraagd
of hij altijd veel geld heeft willen verdie
nen antwoordt hij zonder een moment
van twijfel of gêne: „Ja. Ja, dat is zo".
De hit werd gevolgd door tal van ande
re. nog voor de grootste, 'Bridge Over
Troubled Water', in 1970.
Tegen die tijd was echter de aantrek
kingskracht van roem en rijkdom niet
meer genoeg om hen bij elkaar te hou
den. Garfunkel verloor volgens Simon
interesse. Ze gingen uit elkaar, hoewel ze
elkaar al gekend hadden... „Vanaf ons
tiende", vult Simon ongeduldig aan.
„Hoeveel mensen ken jij al vanaf je
tiende met wie je nog steeds goed kan
opschieten? Artie concentreerde zijn
energie op de film. Waren we ondertus
sen een plaat aan het maken, dan moes
ten we iedere keer ophouden als hij
moest filmen".
Muzikale meningsverschillen speelden
ook een rol. Garfunkel koos voor zeker
heid met zoete klassiekers als 'Bright
Eyes', Simon ging terug naar de roots
met 'Still Crazy After All These Years'
uit 1975, die een jazzy invalshoek had.
En toen raakte Simon het spoor bijster.
Hij besloot dat hij zelf een film wilde
schrijven, daarin zelf wilde spelen en
zelf de soundtrack wilde schrijven: One
Trick Pony. De film flopte, en platen
maatschappij CBS was hem zat. De
maatschappij beschüldigde hem van
contractbreuk, en toen Simon overstapte
naar een andere maatschappij haalde
CBS uit wraak al zijn solo-elpees uit de
winkels.
De hernieuwde samenwerking met Art
aaide: v.l.n.r. Miriam Makeba, Hugh Ma-
FOTO: AP
Garfunkel begin jaren tachtig, was ook
al niet gelukkig. Ze kregen ruzie over
van alles en nog wat: de arrangementen,
de band, Garfunkels verslaving aan siga
retten die een funeste uitwerking had op
zijn stem.
Goede spoor
Met Graceland kwam Simon weer op
het goede spoor, hoewel hij de opschud
ding rond de plaat verschrikkelijk vond.
..O. ik was volkomen ontzet. Ik denk dat
ik de intensiteit van de kritiek niet had
voorzien. Ik kwam in contact met voor
vechters van de burgerrechten in New
York en Zuid-Afrika en de meesten van
hen zeiden: 'Wat je ook doet in Zuid-
Afrika, van de ene groep krijg je kritiek
en de andere verdedigt je' Uiteindelijk
kreeg Simon steun van de zwarte muzi-
kantenbond en werd hij gehekeld door
het Afrikaans Nationaal Congres.
Simon heeft op geen enkel punt spijt
van de Graceiand-tournee. „Ik denk dat
je nu, vier jaar later, niets kan aanwijzen
wat er negatief aan was. Het was fantas
tisch om te zien hoe Ladysmith Black
Mambazo (de zwarte acapellagroep uit
de woonoorden) onder onze ogen inter
nationale sterren werden. En we hebben
een hoop geld teruggestuurd naar Zuid-
Afrika".
Is The Rhythm of Saints een even stout
moedige onderneming als Graceland?
Hij antwoordt met een super-Ameri
kaanse preek: „Ik speelde baseball op de
middelbare school en op de universiteit,
en weet je, ik genoot van de situaties
waarin alle honken bezet zijn en er twee
uit geslagen is en je op dat moment kunt
winnen of verliezen. Hóme-run of niets.
Ik kan niet zeggen dat ik van nederlagen
houd, maar zonder een nederlaag kan er
ook geen echte overwinning zijn. Hoe
hoger de inzet, des te groter het plezier.
Dus wanneer mensen zeggen: 'O. het
kan nooit beter zijn dan Graceland',
moet ik lachen, weet je". Maar Paul Si
mon lacht niet.
ROBERT SANDALL
(c) The Sunday Times, Londen
LONDEN - George Harrison zit
aan de bezoekerskant van een
enorm bureau in het Londense
kantoor van zijn platenmaatschap
pij. Even lijkt het of hij gekomen is
voor een sollicitatiegesprek. „Ik
heb geen diploma's", grapt hij.
„Geen einddiploma, zelfs niet voor
Engels. De school liet iedereen dat
jaar examen doen behalve mij. Bij
het oefenexamen had ik een twee,
waarschijnlijk alleen omdat ik mijn
naam goed had gespeld, boven
aan".
Hij straalt nog steeds de droge Li ver-
poolse onverschilligheid uit die zo ken
merkend was voor de chaotische pers
conferenties van The Beatles, maar zijn
toon is minder aanmatigend, beheerster.
Hij ziet er jonger uit dan zijn 47 jaar,
maar de kraaiepootjes rond zijn ogen en
het grijs in zijn dikke, bestudeerd non
chalante haardos verraden zijn ware
leeftijd. Hij draagt de in de verte aan de
cowboydracht herinnerende kleding die
je vaker ziet bij de oudere rock roller:
een lange, crèmekleurige jas, een veel
kleurig vest en een wit overhemd dat tot
bovenaan is dichtgeknoopt.
Hij is weer even in de publiciteit getre
den voor de promotie van het tweede al
bum van de Traveling Wilburys, dat
met een pervers gevoel voor humor Vo
lume Three heet. Een grap die typerend
is voor het terloops ontstane project van
een groep muzikanten, die na de grote
roem niets liever wilden dan terugkeren
naar de basis om muziek te maken zon
der verdere verplichtingen, terug naar de
goeie ouwe tijd.
Het verhaal hoe Bob Dylan, Roy Orbi-
son, Tom Petty, Jeff Lynne en George
Harrison in 1988 in Dylans garage bij
eenkwamen om een B-kant in elkaar te
flansen voor Harrisons nieuwe single
'When We Was Fab' is popgeschiedenis
geworden. Het album dat de vijf muzi
kanten uiteindelijk bij elkaar speelden
onder het pseudoniem The Traveling
Wilburys - waardoor contractuele com
plicaties werden omzeild en een even
tuele 'supergroep' hysterie bij voorbaat
de kop in werd gedrukt - was een
enorm succes, vooral in de Verenigde
Staten.
Iedereen nam aan dat het een eenmalig
project was, maar de samenwerking
heeft een vervplg gekregen. „Met het
eerste album waren we allemaal een
beetje nerveus ten opzichte van elkaar.
Nu was daar geen sprake meer van. We
hebben een huis gehuurd in Los Angeles.
Ik hing er de eerste morgen maar wat
rond toen ik plotseling akoestische gita
ren hoorde. Ik ging naar beneden en Jeff
en Tom waren er. Ik pakte ook een gi
taar. Bob kwam binnen: 'Hello mate,
how are yer?' Binnen een uur hadden we
het eerste nummer, Inside Out. We de
den er die dag twee. Zo ging het door
van maandag tot vrijdag en aan het ein
de van de week hadden we tien num
mers".
Melig
De teksten werden later toegevoegd.
Sommige ervan zijn supermelig zoals de
dansinstructies van Wilbury Twist, an
dere hebben een wat serieuzere inslag.
Harrison kreeg de inspiratie voor het
nummer 'The Devil's been busy' over de
milieuproblematiek door een verhaal
over golfvelden.
„Om ze mooi en glad en vrij van on
kruid te houden worden ze besproeid
met chemicaliën. Zoveel, dat in sommi
ge plaatsen het gif in de watervoorzie
ning terecht komt. In Engeland is er een
golfer doodgegaan en er staat nu een
bordje op het veld: 'Lik niet aan de bal
len', want dat was de oorzaak van zijn
dood".
De afwezigheid van Lefty Wilbury (Roy
Orbison), die vlak na de release van Vo
lume One aan een hartaanval overleed,
heeft de lichtzinnige stemming niet noe
menswaard gedrukt. „Als hij doodge
George Harrison: „Er zijn veel te veel
boeken over de Beatles geschreven en het
is deprimerend als je een massa vervelen
de dingen leestzelfs als je goede dingen
leest is er nog geen enkel doel mee ge
diend". FOTO: PR
maar dat kan je iedere dag van de week
doen. Dat hoeft niet per se op een ver
jaardag. Maar ik veronderstel dat de
mensen het nodig hebben, net als het
leggen van kransen op de graven van
soldaten. Ik persoonlijk heb die behoefte
niet".
Heeft hij extra veiligheidsmaatregelen
getroffen na de dood van Lennon? „Al
leen een extra rol prikkeldraad langs het
hek bij mijn huis. En ik heb er iets tegen
portalen gekregen. Maar iedereen heeft
zijn eigen karma, iedereen is verant
woordelijk voor zijn eigen lot en om je
nou zorgen te gaan maken om wat er
met andere mensen is gebeurd... het kan
zo'n negatieve, neerwaartse spiraal wor
den".
Roemenië
De afgelopen tijd is Harrison samen met
zijn vrouw betrokken geweest bij het
werk van het Romanian Angel Appeal,
een liefdadigheidsorganisatie die het lot
van de Roemeense weeskinderen pro
beert te verbeteren. Al in 1971 was Har
rison de eerste ster die begreep dat je
met muziek veel geld kan binnenhalen
voor een goed doel. Hij organiseerde
twee concerten in Madison Square Gar
den om de slachtoffers van de hongers
nood en oorlog in Bangladesh te helpen.
Het project heeft 14 miljoen dollar opge
bracht voor Unicef. Het live-album van
de concerten is niet meer te koop, maar
Harrison heeft de opnamen klaarge
maakt voor CD en verwacht dat het al
bum snel weer in de winkels zal liggen.
Op het bureau ligt een exemplaar van de
nieuwe biografie van Harrison, The Qui
et One, door Alan Clayson. Harrison
heeft het boek niet gelezen. „Ene Red
Ronnie, een Italiaan, heeft het me net
gegeven", zegt hij terwijl hij het oppakt.
..Ik weet niet wie deze schrijver is. Het
enige wat hij over me weet is wat hij in
de kranten heeft gelezen of in interviews
over me heeft gehoord. Hij kent me niet.
Vorig jaar was er ook zo een. Joost mag
weten waarom die mensen zich de moei
te geven; voor het geld denk ik. Want de
versie die een vreemdeling geeft van hoe
mijn leven geweest zou zijn heeft geen
historisch belang. Er zijn veel te veel
boeken over de Beatles geschreven en
het is deprimerend als je een massa ver
velende dingen leest; zelfs als je goede
dingen leest is er nog geen enkel doel
mee gediend. Het zal wel thuis blijven
rondslingeren en dan kan mijn vrouw le
zen over alle buitenechtelijke affaires die
ik gehad zou hebben en alle drugs die ik
zou hebben gebruikt".
DAVID SINCLAIR
(c) The Times, Londen
OPVOLGER VAN 'GRACELAND' OPNIEUW OMSTREDEN
the Saints is wederom etnisch gekleurd
cn wederom moet Simon zich verant
woorden; een discussie is opgelaaid over
de commerciële ethiek van het werken
met muzikanten uit de Derde Wereld.
Dit keer heeft hij in Brazilië» ritmische
inspiratie gezocht en daar een bovenlaag
van Westafrikaanse gitaararrangementen
aan toegevoegd. En nu wordt hem de
vraag gesteld waarom hij niet meer van
de royalties van The Rhythm of the
Saints heeft gedeeld met de muzikanten.
„Ik denk dat als de mensen zouden we
ten wat de norm is in de platenindustrie,
de hete kwestie als een lachertje afge
daan zou kunnen worden", snauwt hij.
„Vóór Graceland kreeg niemand royal
ties, werd niemand vermeld. Het idee
dat iemand automatisch recht had ver
meld te worden als de schrijver van een
nummer omdat hij op de plaat gedrumd
heeft was iets ongehoords. Toen ik in
1975 '50 Ways To Leave Your Lover'
opnam en Steve Gadd die beroemde
drumlick bedacht die de stuwkracht is
achter het hele nummer, deed hij ge
woon zijn werk. Het was zijn werk een
creatieve drummer te zijn en hij werd
dienovereenkomstig betaald. Maar de
muzikanten die een waardevolle bijdrage
geleverd hebben aan Graceland betaalde
ik (voor vijf van de 11 nummers op de
plaat) schrijverroyalties. En zo werd met
Graceland een precedent geschapen".
Zorgvuldig
Simon weegt zijn antwoorden zorgvuldig
af en vraagt soms om verduidelijking
van de vraag. Hij is er de man niet naar
om te kletsen met zijn interviewers; hij
redeneert en discussieert met hen. Als ze
niet reageren zoals hij dat wil wordt hij
ongeduldig en scherp. Duidelijk is in ie
der geval dat hij zijn rechtenstudie in
dertijd niet afmaakte vanwege een ge
brek- aan intelligentie.
Zijn intellectuele affiniteiten en oplei
ding daargelaten, niemand kan de op
rechtheid van Simons blijvende liefde
voor de popmuziek ontkennen. Als zo
veel blanke kinderen uit de middenklas
se in het Amerika van de jaren vijftig
raakte hij eerst verliefd op de bedwelm-
dende vreemdheid ervan. „Het was ma
gisch, exotisch, je hoorde het op iedere
straathoek: doowop, Presley, Ray Char
les. Chuck Berry, het heette allemaal
rock 'n roll. Ik realiseerde me niet dat
het uit verschillende delen van het land
kwam. Was het blank? Was het zwart?
Ik kon het niet zeggen, ik hoorde het
verschil niet".
En in zekere zin doet hij dat 35 jaar later
Het gesprek komt op Paul McCartneys
wereldtournee, waarbij hij zichzelf be
noemde tot de fakkeldrager van de erfe
nis van The Beatles. Harrison was in
Los Angeles toen het circus van zijn
vroegere collega de stad aandeed, maar
hij had niet de aanvechting om de show
te gaan zien. „Ik heb The Beatles gezien.
Waarom zou ik naar een concert toewil-
len van een man die doet alsof hij The
Beatles is? Ik neem aan dat iemand het
moet doen. Ik ben alleen blij dat ik het
niet ben".
Zo'n groot deel van zijn leven is publiek
domein dat hij niet telkens bij het verle
den wil blijven stilstaan. Hij vond de
ophef over John Lennons vijftigste ver
jaardag vorige maand op z'n best irrele
vant. „Ik heb net een knul van de
Zweedse televisie hier gehad die maar
bleef doorzagen over John", zegt hij ver
moeid. „Het is goed dat we nog denken
aan de mensen die we hebben liefgehad
LONDEN - Paul Simon schreef
een aantal van de meest succesvol
le popsongs. Zijn roem als popster
van de denkende bovenlaag dateert
van vele jaren her en houdt uitzon
derlijk lang stand. Niet alleen zijn
de verkoopcijfers van zijn platen
hoger dan die van zijn meeste ge
neratiegenoten, ook zijn reputatie
is niet door de tand des tijds aange
tast.
Drie jaar geleden deden de Zuidafri-
kaanse connecties van zijn plaat Grace
land de internationale gemoederen hoog
oplaaien. Simon, die in 1985 een aantal
opnames gemaakt had in Johannesburg,
kwam op de zwarte lijst van zowel de
Verenigde Naties als het ANC - een be
slissing die pas ongedaan werd gemaakt
in januari 1987, vlak voor hij op wereld
tournee ging. De klachten over cultureel
imperialisme waren echter ook toen nog
niet van de lucht.
Simons nieuwe album The Rhythm of
culaire solo come-back maakte met
Cloud Nine, speelt hij diep in zijn hart
het liefst in een band.
Cab calloway
„Een van mijn idealen is in een echte
big band te spelen zoals die van Cab
Calloway vroeger. Ik zou het heerlijk
vinden om ergens te spelen waar de
mensen mee kunnen doen, misschien
kunnen dansen of zoiets, ergens waar de
nadruk ligt op het genieten van de mu
ziek en niet op de adoratie van de super
ster op het podium. In een Holiday Inn
in het een of andere afgelegen plaatsje.
Ergens waar je jeugd en je verleden er
niet de hele tijd bij gehaald worden,
waar het gaat om wat je nu doet. Net als
voordat we beroemd werden. Ik zou
weer gaan touren als het niet zo'n gedoe
was. Nu is het net de derde wereldoorlog
iedere keer dat je op tournee gaat".
gaan was toen we het album aan het ma
ken waren was het, denk ik, anders ge
weest, maar het is nu alweer twee jaar
geleden. En Roy had zoveel humor, al
zou je dat misschien niet denken. Hij
zou niet gewild hebben dat iedereen te
veel blijft rouwen".
Voor Harrison zelf is het duidelijk een
grote opluchting om op deze manier met
relatief gelijkwaardige muzikanten te
kunnen samenwerken. Nadat eerst jaren
lang zijn creativiteit gesmoord was in de
aanwezigheid van Lennon en McCart
ney - „De gebruikelijke gang van zaken
was, dat we eerst veertien van hun num
mers deden voor ze eventueel bereid wa
ren naar een liedje van mij te luiste
ren" - kwam zijn solocarrière na een
korte vlucht niet echt verder van de
grond aan het eind van de jaren zeven
tig. Nadat zijn album Gone Troppa in
1982 een commerciële flop was gewor
den stopte hij er een tijdje mee. On
danks het feit dat hij in 1987 een specta
