Bulgaren vieren aftreden
„communist" Lukanov
bevolking
groter
Obstakel
lan de VN
Marokkaanse mijnwerkers
hakken in Kanaaltunnel
De moeilijke weg van
de echte vereniging
v 41ITENLAND
EeicLeSotvumt
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1990 PAGINA 5
Idgië haalt leger
it Duitsland terug
RlBSEL Over ongeveer een jaar
lelgië beginnen met het terug-
delen van zijn in Duitsland geleger-
toepen. België heeft in Duitsland
.00) militairen, maar met familiele-
n neegerekend omvat de Belgische
iloiie zo'n vijftigduizend mensen,
et'terugtrekken van de Belgische
ilitiiren uit Duitsland zal over vijf
jr jespreid worden. De stafchef van
lafidmacht, luitenant-generaal Ber-
n, leeft ervoor gepleit om 4.500 mi-
aion als een Belgische brigade in
Ijuitdand achter te laten, wellicht als
iderdeel van de multinationale een-
[dëi waar binnen de NAVO over
jjorct gesproken.
VS laten meer
immigranten toe
WASHINGTON De Amerikaanse pre
sident Bush heeft een nieuwe immigratie-
wet ondertekend waardoor het aantal im
migranten dat zich in de Verenigde Staten
mag vestigen met veertig procent wordt
verhoogd. Met de wet komt er ook een
einde aan discriminerende maatregelen
tegen homoseksuelen en politieke vluch
telingen en andersdenkenden. „Het is de
uitgebreidste hervorming van onze immi-
gratiewetten in 66 jaar", aldus Bush tij
dens de ondertekening in het Witte Huis.
Door de nieuwe immigratiewet zal het
vooral voor hoogopgeleide Westeuropea
nen, zoals wetenschappers, ingenieurs en
docenten, makkelijker worden naar de VS
te emigreren.
Borstkanker soms erfelijk
WASHINGTON Borstkanker lijkt in sommige gevallen
erfelijk te kunnen worden overgedragen. Een Amerikaans
onderzoek, waarvan verslag wordt gedaan in het Ameri
kaanse wetenschappelijke tijdschrift Science dat vandaag
verschijnt, heeft dat aangetoond. De onderzoekers hebben
in cellen van leden van eenzelfde familie een erfelijke af
wijking gevonden die borstkanker kan veroorzaken. De
mutatie werd gevonden bij een onderzoek naar de geneti
sche gegevens van een groep families waarin zes types
kanker in zeer hoge mate voorkomen. De arts Stephen
Friend, een kankerspecialist en de leider van het onder
zoek, zei dat nooit een stukje erfelijk materiaal (gen) was
geïsoleerd en geïdentificeerd dat ervan verdacht kon wor
den kanker te veroorzaken. Friend zei dat de verandering
was aangetroffen in de zogenaamde p53; dat is een kanke-
ronderdrukkend erfelijk materiaal. Het gen blokkeert on
gecontroleerde celdeling en zorgt er daardoor voor dat
geen tumor kan ontstaan. Mensen die een gemuteerd gen
p53 erven hebben volgens Friend 90% kans dat zij op 60-
jarige leeftijd een kwaadaardige aandoening ontwikkelen.
EG-commissie wil snel
besluit milieubureau
BRUSSEL De EG-Commissie komt zelf
met een voorstel voor de vestigingsplaats
van het op te richten Europees milieubureau
als op de EG-top over twee weken in Rome
niet een beslissing daarover wordt genomen.
De Franse regering houdt tot nu toe een be
slissing over de zetel van het milieubureau,
maar ook van andere instellingen zoals de
toekomstige Europese centrale bank (Euro-
fed) en een EG-merkenbureau, op. Zij eist
namelijk dat Straatsburg eerst definitief als
vestigingsplaats van het Europees Parle
ment wordt aangewezen. Nederland doet
mee aan de „race" om het milieubureau, de
Eurofed en het merkenbureau, die respec
tievelijk in Utrecht, Amsterdam en Den
Haag zouden moeten komen.
IHINGTON De
f van het duo Bush-
t in de Veiligheids
van de VN, heeft de
leiders tegenover
eigen Amerikaanse
ilking in een extra
:aire situatie gebracht,
e VN aan de VS toestem-
igeeft om over 45 dagen
corlog tegen Iraakse troe-
ii in Kuwayt te beginnen,
I immers bepaald niet zeg-
ndat de regering Bush ook
eiiïs" de onontbeerlijke in-
liming van samenleving en
ligres zal verwerven voor
(vermoedelijk zeer bloedig
i ituur.
(tegendeel lijkt waarschijn-
r: de binnenlandse steun
ili het idee slinkt in Ameri-
aenderogen. In de hoorzit-
jtn die het Congres deze
e.t over de Golfcrisis is be-
t dfWien, trekt aan de volksver-
[eawoordigers een stoet van
bin lighebbende Amerikanen
a wbij die pleiten voor nog
el langer Amerikaans ge-
geei Idom te zien of de economi-
r deiesancties tegen Irak tot het
i en wnste resultaat zullen lei-
t he
ngeimnigen voorzagen de on-
ééi n< situatie. Het was eigen-
i can meet af aan logisch
;r oil de wereldgemeenschap,
vooiróatwaardigd over Iraks be-
hter tirg van Kuwayt, graag toe-
ge irming zou geven aan de
eeine-ikanen om ten behoeve
erden le rest van de wereld en
t lei i koste van veel Ameri-
bloed het onrecht in de
ver If te herstellen,
min lens de lobby van Bush en
bf :er in het buitenland om
in voor de VN-resolutie
de twee de eigen be-
trurking echter „vergeten" te
Veel Amerikanen
d|len zich verwaarloosd door
pan leider,
hten
ütgeppuut
-n °jf\vacht kan nu worden dat
1 hewe komende weken vanuit
1 dj Congres en door een snel
mejeiende vredesbeweging in
vaj Amerikaanse bevolking,
3 di t alleen het beleid van Bush
befler zwaar politiek vuur zal
u henen, maar dat ook de bui
tenlandse „geallieerden" van
tma vs met Amerika's binnen-
iticodse politieke strijd gecon
fronteerd gaan worden,
""""het perspectief van Ameri-
'ïs bloedvergieten zo realis
es geworden, zullen Witte
is en Congres onder meer
len testen wat die zoge-
imde solidariteit van de we
igemeenschap eigenlijk
ard is. Er zal, zoals de Ne-
landse staatssecretaris Van
arst tot Voorst deze week in
shington al ervoer, toene-
nde druk vanuit Washing-
komen op bevriende lan-
om hun steun voor een
gelijk gewapende confron-
met Saddam Husayns le-
letterlijk met meer vlees
bloed kracht bij te zetten,
landen zullen ter verdedi-
van hun terughoudend-
I aanvoeren dat de Ameri-
en eerst zelf maar eens uit
nationale dispuut moeten
te komen. En dat dispuut
mt intussen heel concrete
soms zelfs cynische vormen
ruiji
ïlp-
ator Nunn en admiraal
e bijvoorbeeld raa'dden
week Bush aan onmid-
Voor de stemming over de gis
teravond aangenomen VN-mo-
tie pleegde Sovjetminister van
buitenlandse zaken Sjevernad-
ze nog even overleg met zijn
Franse ambtgenoot Dumas en
de VN-ambassadeur van de
Sovjetunie Ouduvenko.
FOTO: AP
dellijk te stoppen met de intus
sen op gang gekomen zending
van nog eens 200.000 Ameri
kaanse soldaten naar de Golf.
Hun bezwaren tegen de uit
breiding zijn tweeërlei: de le
gering van zo'n enorme strijd
macht creëert een spanning.
Voor oorlog op korte termijn
pleit immers alleen al het feit
dat hoe groter de troepen
macht is, hoe minder lang men
de instandhouding daarvan fi
nancieel, logistiek en moreel
kan volhouden.
Rouleren
Steeds meer politici willen dat
Bush alsnog het - eerder door
de president afgewezen - plan
doorzet om Amerikaanse troe
pen in de Golf te laten roule
ren. Het maakt het oefenen
van geduld, jegens Saddam Hu-
sayn veel eenvoudiger. En dat
pleit bovendien voor handha
ving van het aantal Ameri
kaanse soldaten in Saoedi-
Arabië op de huidige 240.000,
zodat er in de VS zelf voldoen
de getrainde collega's overblij
ven om te rouleren. Bij uit
breiding wordt rouleren een
probleem.
Overigens begint het die pu
blieke opinie steeds minder te
bevallen dat men niet wordt
ingelicht over wat voor oorlog
er eigenlijk in voorbereiding
is. Wordt alleen de bevrijding
van Kuwayt overwogen of ook
een aanval op of totale oorlog
tegen Irak? En wordt het een
luchtmacht- of een tankoor
log?
Bij dat alles komt nog de hoog
oplaaiende discussie over de
vraag of niet alsnog in de VS
de dienstplicht moet worden
ingevoerd, teneinde de mense
lijke gevolgen van een oorlog
eerlijker over alle Amerikaan
se bevolkingsgroepen te ver
delen. In deze omstandigheden
van publieke tegenzin toch
een oorlog beginnen (hetgeen
de president als opperbevel
hebber formeel kan) zou voor
Bush en zijn Republikeinse
Partij de politieke dood bete
kenen en is dan ook een prak
tische onmogelijkheid.
Bush heeft nooit gezegd dat hij
VN-toestemming wilde voor
militaire actie, teneinde ook
prompt na de gestelde datum
in de aanval te gaan. De mees
te waarnemers in Washington
menen dat de president op
recht hoopt dat Saddam Hu-
sayn nu spoedig onder de in
druk komt en zich uit Kuwayt
terugtrekt zonder dat een
schot wordt gelost. Maar velen
vinden dat Bush een fatale
koers volgt. Saddam geeft
geen krimp en de datum 15 ja^
nuari verplicht dan wel tot
niets, maar heeft in zekere zin
een agressief karakter.
(Van onze correspondent
Gert van Wijland)
SOFIA Lang verwacht,
niet gedacht, toch gekre
gen: dat was gisteravond
de stemming onder de
duizenden demonstranten
voor het parlementsge
bouw in Sofia, van waar
uit de Bulgaarse premier
Lukanov enige momenten
eerder zijn ontslag als re
geringsleider had bekend
gemaakt. Daarmee kwam
een einde aan een weken
lange politieke strijd die
zich vooral rond de per
soon van Lukanov con
centreerde.
„Overwinning, overwinning",
schreeuwden de Bulgaren bui
ten, maar binnen had Luka
nov zo zijn eigen mening: „Ik
ben niet afgetreden onder
druk van de straat, maar om
dat ik te weinig steun had in
het parlement om mijn her
vormingsprogramma te kun
nen doorvoeren", verklaarde
hij in een interview voor de
deur van de studio, waar zo
juist zijn verklaring was opge
nomen.
Het was hem al weken gele
den duidelijk dat de oppositie
zijn beleid niet zou steunen,
maar „ik kan pas vandaag af
treden omdat er daarvoor nau
welijks een alternatief was.
Pas vanmiddag had ik het ge
voel dat alle politieke groepe
ringen constructief bereid wa
ren om in overleg een nieuwe
nationale regering te vormen.
Nu kan ik met een gerust hart
vertrekken".
Neutrale premier
Met zijn aftreden maakte Lu
kanov de weg vrij voor een re
gering die onder leiding zal
staan van een neutrale, boven
de partijen staande nieuwe
premier. De ministers zullen
uitsluitend op basis van exper-
Opgewonden betogers eisen het afreden van de Bulgaarse premier Lukanov. Korte tijd later zou
hun wens in vervulling gaan.
tise worden gekozen. Zelf zal
Lukanov weer in het parle
ment plaatsnemen, zo kondig
de hij aan. Een rol als minister
in het nieuwe kabinet wees hij
af. „Er moet nu maar een
nieuwe jonge garde aantre
den". Wel hoopte hij dat het
door hem uitgestippelde beleid
voor volgend jaar zou worden
doorgevoerd.
De vraag of hij de ontwikke
lingen als een nederlaag voor
hemzelf en voor de partij er
voer beantwoordde hij ontken
nend: „Het is voor mij een dag
als alle anderen. Ik heb alleen
het landsbelang op het oog.
Voorlopig blijft Lukanov nog
als premier in een demissio
nair kabinet aan, totdat er een
nieuwe regering zal zijn ge
vormd".
De demonstranten op straat
kan dat niet snel genoeg ge
beuren, maar ze waren voorlo
pig tevreden met het aftreden
op termijn van de 'oud-com
munist Lukanov'. „We wilden
zijn hoofd, hij moest weg", al
dus verklaarde Alexander,
technisch ingenieur in Sofia.
„Als hij niet vertrekt dan be
stormen we het gebouw", ver
antwoordde Alexander de ge
voelens van de menigte, die
zich om zes uur 's avonds voor
het kantoor van de president
had verzameld. Met de radio
gespannen aan het oor was de
massa in afwachting van de
verklaring van Lukanov, die
voor dat uur was aangekon
digd.
Uit de hand
Toen de rede geheel naar Bul
gaars politiek gebruik tot na
acht uur werd uitgesteld,
dreigde het even uit de hand
te lopen. „De mensen zijn on
geduldig. Ze willen geen mi
nuut langer meer wachten, hij
moet nu aftreden anders kan
niemand meer voor de gevol
gen instaan", aldus een naam
loze demonstrant.
Uiteindelijk trokken de de
monstranten op naar het par
lementsgebouw dat werd om
singeld. Tot een bestorming
kwam het niet, wel tot vreug
dedansen, tranen en spontane
omhelzingen. Diegenen die
nog een restje van de dertig li
ter benzine per maand over
hadden reden hun tank toete
rend en met vlaggen zwaaiend
leeg om het goede nieuws te
vieren.
Van de politie hadden de
overduidelijk aangeschoten
automobilisten geen last. Die
was zelf te opgetogen om be
keuringen uit te schrijven.
„Hij is weg, hij is weg, hij is
eindelijk weg!", riep een agent,
meedansend met de menigte
aan de andere kant van de af
zetting voor het parlementsge-
Voedsel-
aktie
Duizenden pak
ketten met
voedsel en an
dere eerste le
vensbehoeften
staan klaar in
het centrum
van het Rode
Kruis in het
Duitse Bonn.
De pakketten
zijn het resul
taat van een
grootscheepse
aktie in Duits
land om de
voedselnood te
leningen in de
Sovjetunie.
Vandaag is het
eerste konvooi
vertrokken
naar de Sovjet
unie.
FOTO: EPA
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
MYSTERIE VAN HET ZEVENGESTERNTE
De „Ranger" heeft in het voorruim een soort bun, waar-
r de duiker kan afdalen. De man wordt in een wel erg zonder-
pak gestoken. Het is een duikerkostuum, waarin je desnoods
s enlang onder water kurit blijven. Bovendien is het van allerlei
trische toestellen voorzien, waardoor de duiker in staat is
schaartangen zich een weg te banen door allerlei rommel,
man blijft natuurlijk in telefonische verbinding met de „Ran-
en spoedig meldt hij, dat hij op het dek van de Renate Le-
onhardt staat. „Maar ik kan bijna geen stap doen", meldt hij,
„want het is hier een chaos. Ik zal proberen me er doorheen te
slaan". Een tijdlang horen ze boven niets, maar dan opeens
vraagt de duiker met angstige stem om hem snel op te halen.
Wat kan er gebeurd zijn? „Kapitein....kapitein....", stamelt de
man, wanneer hij even later weer aan dek staat, ,,u zult het niet
geloven, maar ik...ik...heb mensenstemmen gehoord daar bene
den!".
SANGATTE Reusachtige
Japanse boormachines graven
steeds verder aan de gangen
van de Kanaaltunnel. Bijna zij
aan zij hebben de machines
gezelschap van mijnwerkers
uit Marokko die met houwelen
het kalksteen te lijf gaan. Vol
gens berekeningen moet het
werk dit weekeinde leiden tot
een mijlpaal: de eerste mens
die sinds de jongste Ijstijd
zesduizend jaar geleden van
Frankrijk naar Groot-Brittan-
nië kan lopen.
Het geploeter van de ongeveer
honderd Marokkanen doet
vreemd aan. Op de ouderwetse
wijze banen ze zich met hun
houwelen moeizaam een weg
door het kalksteen. Ze leggen
de dwarsverbindingen aan tus
sen de drie gangen van de Ka
naaltunnel. De ervaring van
de Marokkaanse mijnwerkers
is voor de tunnelmaatschappij
Transmanche Link (TML)
goud waard. De verbindingen
tussen de twee spoorwegtun
nels en de servicetunnel zijn
niet lang en daarom is het niet
lonend ze met speciaal daar
voor geconstrueerde machines
te graven.
Aangezien mijnwerkers die
nog met het houweel werken
moeilijk zijn. te vinden wordt
de Marokkanen een goed loon
aangeboden. Het basisloon van
omgerekend 5.330 gulden
wordt nog met premies aange
vuld tot ruim tienduizend gul
den per maand. Het werk is
dan ook zwaar hoewel het
zachte kalksteen gemakkelijk
onder de houwelen wijkt.
SDP-kopstuk Oskar Lafontiane (links) overlegt met Walter Mom
per (SPD) in Berlin Wednesday. Lafontaine is topkandidaat voor
de SDP bij de parlementsverkiezingen van zondag in Duitsland.
Momper is de favoriet bij de gemeenteraadsverkiezingen in Ber
lijn.
FOTO: AP
BERLIJN Het is nog
maar kort geleden dat
Dieter Butz uren lang in
de kou op de Gottwald-
Allee stond om alle ver
keerslichten op groen te
laten springen als partij
leider Erich Honecker in
zijn limousine langskwam
op weg naar huis. Maar
Honecker en de Muur zijn
gevallen en het verenigde
Duitsland maakt zich op
voor de eerste gezamenlij
ke verkiezingen aanstaan
de zondag.
Zoals honderdduizenden ande
ren in de voormalige DDR is
de 50-jarige ingenieur Butz na
de hereniging zijn baan kwijt
geraakt door bedrijfssanering
en heeft hij geen zicht op
nieuw werk. Door de achter
stand in technische kennis
past hij niet in het moderne
Duitsland. Butz is er echter de
man niet naar zijn hoofd te la
ten hangen: „Vanaf mijn twin
tigste kreeg ik problemen met
het regime, omdat ik mijn me
demensen niet wenste te be
spioneren. Maar ik ben altijd
voor mijn mening blijven uit
komen, ook al hinderde dat
mijn carrière".
Nu zet de elektrotechnicus
zich als voorzitter van de
SPD-fractie in het parlement
van Weissensee-Berlijn actief
in voor het échte socialisme,
hetgeen voor hem vooral „een
rechtvaardige samenleving"
betekent zonder de gehate no
menklatura, die „tijdens de
dictatuur" de scepter zwaaide.
Door zijn beroep kwam hij in
bedrijven door de hele DDR
en daar zag hij de gevolgen
van het „schizofrene socialis
me" van de SED, de Oostduit-
se communistische partij.
Bedrogen
„Als de Wending vorig jaar
niet was afgedwongen, dan
was de DDR gewoon econo
misch ingestort. Alleen blind-
gelovigen konden nog van het
tegendeel worden overtuigd.
We zijn allemaal bedrogen en
dat mag niet weer gebeuren".
Hij moet echter toegeven dat
de belangstelling van de Oost-
berlijners voor de nieuwe
machthebbers niet erg groot is.
Politieke kopstukken zoals
burgemeester Walter Momper
en zijn Oost-tegenpool Tino
Schwierzina hebben niet meer
dan een kleine honderd men
sen naar het cultuurhuis 'Peter
Edel' kunnen trekken, terwijl
Weissensee, de op één na
grootste kieskring in Oost-Ber-
lijn toch 54.000 zielen telt.
Organisator Butz is teleurge
steld, maar heeft een simpele
verklaring: „De mensen zijn
verkiezingsmoe. Dit is al de
vierde keer dat ze naar de
stembus gaan, en in hun geest
is de Muur nog steeds niet ge
vallen, ze wantrouwen politi
ci". Bovendien worden ze op
geslokt door de sociale proble
men die na de vereniging van
de Duitslanden in het oostelijk
deel zijn ontstaan. Ook de lan
delijke politici onderkennen
dat. In hun verkiezingscam
pagnes maken zij duidelijk on
derscheid. Terwijl het Westen
wordt onderhouden over het
milieu, criminaliteit en belas
tingen, ligt in het Oosten het
accent op economische ont
wikkeling en werkgelegen
heid.
Fikse ruzie
tussen Kohl
en Genscher
BONN Op het verkie
zingstoneel lijken bonds
kanselier Kohl en minister
van buitenlandse zaken
Genscher twee handen op
één buik, maar achter de
schermen klinkt steeds
meer irritatie bij weder
zijdse partijgenoten. Tij
dens een bijeenkomst voor
de buitenlandse pers be
schuldigde de Bremense
CDU-kandidaat voor de
Bondsdag, Gerhard Klein,
de liberalen ervan „in
onze wateren te vissen".
De liberalen vrezen zon
dag een absolute meerder
heid van christen-demo
craten en proberen dat te
voorkomen. Weliswaar
heeft Kohl de wens uitge
sproken door te regeren
met de FDP, maar hij on
derstreepte ook dat een
sterke CDU/CSU de beste
garantie is voor een poli
tiek van vrede en vrijheid.
Tevergeefs heeft de FDP
geprobeerd zich te ontwor
stelen aan de schaduw van
de grote broer. Genscher
werd naar voren gescho
ven als de architect van de
Duitse eenheid, maar Kohl
ging er met de eer van
door. Volgens peilingen
zal de FDP echter toch
worden beloond voor de
inspanningen van minister
Genscher: zij voorspellen
een omvangrijke verschui
ving van stemmen van
CDU/CSU naar de FDP.
In de zaal van het Cultuurhuis
van Weissensee, waar de hand
van een communistische ar
chitect zich direct laat herken
nen in het interieur, klinken
inderdaad de zorgen over de
toekomst, de machteloosheid
en zelfs een beetje heimwee
door. Is het rechtvaardig dat
de huren drie keer zo hoog
worden terwijl de lonen sterk
achterblijven bij die in het
Westen, klaagt een man. Hoe
komen we aan een stuk grond
om ons bedrijfje te beginnen
zodat we niet meer werkloos
hoeven rond te dolen, vraagt
een vrouw, die bij verschillen
de ambtenaren en instanties
heeft aangeklopt, die allen
geen antwoord wisten.
Zelfde problemen
De politici achter de tafel met
rode SPD-vaantjes kampen
met dezelfde problemen. Wat
in het klein speelt, speelt ook
in het groot. Zeker moeten de
lonen gelijkgetrokken worden
met die van de werknemers in
het Westen, zeker moeten de
huren betaalbaar blijven, maar
hoe?
De droom van hereniging
dreigt bij veel Oostduitsers te
eindigen in een nachtmerrie
als Oost en West niet snel wor
den geliikgetrokken, sociaal,
financieel en economisch.
Voor het Cultuurhuis zelf ligt
echter al een duidelijk voor
beeld van onverenigbaarheid.
Over de Gottwald-Allee war r
Butz de lichten op groen zet.e
voor Honecker, lopen de brede
rails van de Tsjechoslowaakse
tram, die echter nooit aanslui
ting zullen vinden bij het
smalle spoor in het Westen.
(ADVERTENTIE)
