Conservatieven verdeeld
lover benoeming Heseltine
„Krachtig beleid is nu
absoluut noodzakelijk
Voedselactie voor Afrika heeft prioriteit
L? Dreigende taal aan
|idres Saddam Husayn
Armoede
in EG
neemt toe
5 IE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
BUITENLAND
QeidU&Qowuvnt
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1990 PAGINA 5
Londen en Damascus
herstellen relaties
LONDEN Syrië en Groot-Brittan-
hebben na vier jaar de diplomatie-
relaties hersteld. De Britse minis-
l(;i van buitenlandse zaken Douglas
Hurd verklaarde in het Lagerhuis dat
de Britse regering van Syrië de verze
kering heeft gekregen dat het land in
ternationaal terrorisme veroordeelt en
stappen zal ondernemen tegen terro
risten. Syrië heeft echter het voorbe
houd gemaakt dat het de strijd tegen
de Israëlische bezetting van 'Arabisch
land' niet als terrorisme kan zien.
Door de hervatting van de relaties is
er weer hoop voor de dertien westerse
gijzelaars in Libanon, onder wie een
aantal Britten.
Partijen Liberia
tekenen bestand
BAMAKO De partijen in
de elf maanden durende
burgeroorlog in Liberia zijn
het in de Malinese hoofd
stad Bamako eens geworden
over een wapenstilstand.
Een politieke oplossing voor
het land bleef echter ach
terwege, omdat rebellenlei
der Charles Taylor weigert
de interim-regering die in
Monrovia is gevestigd te er
kennen.
Toch is volgens Westafri-
kaanse diplomaten met het
bestand een belangrijke eer
ste stap gezet op weg naar
vrede in Liberia.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Voor de geza
menlijke Nederlandse hulpor
ganisaties ligt de prioriteit niet
bij de Sovjetunie, maar bij de
hongersnood in Afrika. Miljoe
nen mensen dreigen de hon
gerdood te sterven. De hulpor
ganisaties bereiden een grote
hulpactie voor die in januari
haar beslag krijgen.
De situatie in Afrika is vol
gens de organisaties aanmer
kelijk ernstiger dan die in de
Sovjetunie. De hulporganisa
ties hebben de stichting Voed
selhulp voor Russen intussen
geadviseerd om de bevolking
niet om voedselpakketten voor
de Sovjetunie te vragen.
„Snelle en eerlijke distributie
van pakketten is erg moeilijk",
aldus woordvoerder Vergeer
van het Rode Kruis. Volgens
de gezamenlijke organisaties is
het zinvoller de bevolking al
leen om financiële steun te
vragen. Centraal zou vervol
gens voedsel en goederen in
gekocht en verspreid moeten
worden. Initiatiefnemer Van
Eeghen is niet van plan zich
iets van dat advies aan te trek
ken. Over de distributie zegt
hij nauw contact met de Sov
jets te hebben.
In enkele dagbladen ver
scheen gisteren een adverten
tie waarin eveneens gevraagd
werd om een bijdrage voor de
„Nationale aktie voor voedsel
hulp aan Rusland". Het giro-
en het bankrekeningnummer
zijn niet van de stichting van
Van Eeghen maar van de
stichting Vriendenhulp Erme-
lo De stichting vindt dat Van
Eeghen publicitair te hard van
stapel loopt. Woordvoerder
Van Dam: „Laat hij eerst maar
zorgen dat hij een organisatie
op poten krijgt. Wij houden al
jaren hulpacties en hebben al
wel de nodige ingangen voor
hulp in de Sovjetunie". Ook
elders in het land komen nu
(lokale) acties op gang.
Amnesty: onderdrukking
van oppositie in Kenya
DEN HAAG De regering van Kenya, die
vasthoudt aan het eenpartij-systeem, bedient
zich van scherpe onderdrukking tegen de op
positie in het land. Dit jaar zijn in Kenya, zegt
Amnesty International in een rapport over de
Oostafrikaanse staat, honderden mensen gear
resteerd. Meer dan twintig vooraanstaande Ke-
nyanen zijn gedetineerd in afwachting van een
politiek proces. De actie is een poging de oppo
sitie de kop in te drukken. Een aantal gevan
genen zou zijn mishandeld of gemarteld, aldus
Amnesty International in zijn rapport. De or
ganisatie voor de mensenrechten eiste de vrij
lating van alle gevangenen in Kenya die
vreedzaam hun mening hebben geuit. Verdere
gevangenhouding is een schending van het in
ternationaal recht, aldus AI in het rapport.
Sterke stijging van
aidsgevallen Antillen
WILLEMSTAD Het aantal aidspa-
tiënten in de Nederlandse Antillen stijgt
onrustbarend, zo heeft de werkgroep
aidspreventie op Curacao bekendge
maakt. Volgens de jongste cijfers is het
aantal personen bij wie aids is geconsta
teerd ten opzichte van oktober 1989 ge
stegen met 58,7 procent tot een totaal
van 73. Het aantal geregistreerde sero-
positieven, personen van wie bekend is
dat ze besmet zijn met het HIV-virus
maar die nog geen aids hebben, toont
een nog somberder beeld.
Momenteel zijn 350 sero-positieven ge
registreerd.
Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk
nog hoger.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Lang niet ie
dereen is in zijn schik met
het kabinet van de nieu
we Britse premier John
Major. Vooral het feit dat
lij Michael Heseltine een
post heeft aangeboden, die
van milieu, is bij een deel
de Conservatieven
ilecht gevallen. Zeer op
vallend is verder nog dat
na meer dan elf jaar That-
:her in de nieuwe rege-
ing geen enkele vrouw
ok h
nieuwe minister van finan-
:ién, de opvolger dus van Ma
jor zelf, is Norman Lamont.
Diens scepsis ten aanzien van
diverse Europese aangelegen-
ïeden is algemeen bekend.
Zijn benoeming wordt dan ook
jeschouwd als een poging om
de Conservatieve rechtervleu
gel nog een poosje zoet te hou-
Die rechtervleugel is
sterk anti-Europees én anti-
leseltine.
Major verwacht van Heseltine
iat hij alle 'polltax'-problemen
oplossen. Deze nieuwe lo
kale belasting heeft de Conser-
Es-atieven een groot verlies aan
lopulariteit opgeleverd. Hesel-
ine heeft de afgelopen weken
leloofd dat hij de polltax wil
^an lerzien.
.eidende rol
lan n Majors kabinet is geen
laats ingeruimd voor minister
der ian vervoer Cecil Parkinson,
>re- lie wordt beschouwd als een
Michael Heseltine
FOTO: AP
van de trouwste medestanders
van de afgetreden premier
Margaret Thatcher. Hij diende
gistermorgen zijn ontslag in.
„Ik ben zeer verheugd dat wij
zo'n goede leider hebben geko
zen ter opvolging van Marga
ret Thatcher en hoewel ik niet
meer in zijn regering zal mee
werken, zal hij -mijn totale
steun blijven genieten", aldus
Parkinson.
Chris Patten, die onder That
cher minister van milieuzaken
was, is voortaan voorzitter van
de Conservatieve regerings
partij/Patten zal proberen het
zwaargehavende partij-imago
een beetje op te poetsen, in het
vooruitzicht van nieuwe parle
mentsverkiezingen. David
Warrington, die minister van
binnenlandse zaken was,
wordt leider van het Hoger
huis.
In zijn eerste verklaring als
premier zei Major op binnen
lands terrein „een samenle
ving van kansen" op te willen
bouwen „Daar bedoel ik mee
een open maatschappij, waarin
wat de mensen gaan doen in
overeenstemming is met hun
talent, hun toewijzing en ge
luk. Er moet een land komen
dat er vertrouwen in heeft,
maar er ook toe in staat is en
de wil heeft om al zijn burgers
een betere kwaliteit van leven
te bieden. Maar ik beloof u
niet dat dit gemakkelijk of
snel zal gaan". Verder zei hij
dat Groot-Brittannië onder
zijn leiding zijn rol in Europa
volledig gestalte zal geven.
„Wij staan voor het gebouw en
de ontwikkeling van een ge
heel nieuw Europa, een ge
bouw waarin ons land een
alomvattende en leidende rol
zal spelen".
Op de internationale markten
heeft het pond sterling giste
ren niet kunnen profiteren
van de komst van John Major
als leider van de Britse Con
servatieven en premier van
het Verenigd Koninkrijk. Het
pond verloor ten opzichte van
de gulden bijna een halve
cent, mede als gevolg van de
slechte economische situatie
van het Verenigd Koninkrijk.
Grote onbekende
De Britse pers heeft John Ma
jor binnengehaald als grote
onbekende. De socialistische
Daily Mirror riep haar lezers
op een bijnaam voor de nieu
we premier te bedenken.
„Groot-Brittannië heeft nu de
minst bekende en meest kleur
loze premier uit de geschiede
nis. John Major heeft een bij
naam nodig om hem op te
fleuren", aldus The Daily Mir
ror. Volgens The Times heeft
Downing Street 10 (de ambts
woning van de Britse premier)
sinds Bonar Law, die in 1922
premier werd, nog nooit zo'n
onbekende bewoner gehad.
Datzelfde geldt ook voor zijn
vrouw, Norma Major, die in
Downing Street als 'weder
helft' van de premier de plaats
inneemt van Dennis Thatcher.
De 45-jarige Norma, moeder
van twee kinderen, staat niet
bekend als een vrouw die veel
aandacht besteedt aan haar ui
terlijk. Vrienden roemen wel
haar karakter, gulheid en ge
loof in de waarden van het ge
zin. „Huiselijkheid schenkt mij
voldoening", verklaarde ze
eens.
Tijdens het gevecht met de ri
valen Michael Heseltine en
Douglas Hurd om het leider
schap van de Conservatieve
partij, maakte Norma zich te
genover vrienden weieens zor
gen over de veiligheid van
haar man in het geval van een
overwinning. Het Ierse Repu
blikeinse Leger (IRA), dat de
Britse heerschappij in Noord-
Ierland weigert te erkennen,
heeft in het verleden gepro
beerd premier Thatcher te
vermoorden. Een aantal ver
meende IRA-leden werd on
langs gearresteerd in het bezit
van een dodenlijst, waarop het
gehele Britse kabinet voor
kwam. Thatcher staat nog, al
tijd nummer één op de lijst
van de IRA. De kans is groot
dat Major met het premier
schap ook de eerste plaats op
de IRA-dodenlijst van That
cher overneemt.
•ijt- O
Wapen van Lissabon voor koninklijk paar
Burgemeester Sampaio van
Lissabon overhandigde giste
ren aan koningin Beatrix en
prins Claus, die een driedaags
bezoek brengen aan Portugal,
het wapen van de stad. Het
bezoek van het koninklijk paar
en de politieke gesprekken
verlopen in een hartelijke
sfeer.
Koningin Beatrix en prins
Claus hebben gisteren in Lis
sabon onder meer de Neder
landse kolonie in Portugal ont
vangen. Ongeveer 400 Neder
landers bezochten de receptie
in het Queluz Paleis, het lo-
geerverblijf van koningin en
prins. Velen van hen zitten in
Portugal in het bedrijfsleven,
werken er als boer of genieten
er van een zonnige (oude) dag.
Tussen de officiële ontvangst
van de Nederlandse kolonie 's
ochtends en de receptie van
enkele honderden genodigden
uit de Portugese samenleving
's avonds, bracht het koninklijk
paar ook een bezoek aan de
kunstacademie en een kerami
sche fabriek in Lissabon.
Gisteravond bood de koningin
de gastheren een concert aan
door koor en barokorkest van
de Nederlandse Bachvereni-
ging. De Portugese president
Soarez moest bij het concert
verstek laten gaan vanwege
griep.
FOTO: ANP
BRUSSEL In de 350
miljoen inwoners tellende
Europese Gemeenschap
leeft een op de zeven bur
gers in armoede. Dat
blijkt uit een vijfjaarlijks
armoede-actieprogramma
voor de EG van de onder
zoeksgroep 'Armoede 3'.
Raf Chanterie, lid van de com
missie sociale zaken van het
Europees Parlement, bracht de
gegevens in een vraaggesprek
in de openbaarheid. „Een op
de zeven Europeanen is arm.
Dat is de gehele bevolking van
een land als Frankrijk", aldus
Chanterie. Volgens het verslag
van 'Armoede 3' leefden in
1985 in de twaalf EG-landen
51 miljoen armen. Dat zijn er
zeven miljoen meer dan de on
derzoekers hadden verwacht.
Zij ";ngen ervan uit dat het
aanial armen zou zijn vermin
derd tot 44 miljoen. Armoede
is door de groep gedefinieerd
als 'minder verdienen dan de
helft van het gemiddelde in
komen'.
Chanterie roept op tot een
breed debat en pleit voor con
crete maatregelen. Portugal,
opgenomen in het verslag hoe
wel het land pas in 1986 toe
trad tot de Gemeenschap, had
het grootste aandeel in het
aantal armen. De ontwikkelin
gen in de EG-landen verschil
den onderling sterk. Zo kende
Frankrijk een daling met 1,4
miljoen, terwijl in Groot-Brit
tannië juist 2,1 miljoen meer
armen werden geregistreerd
dan in 1980.
t dl
Vervolg van de voorpagina)
Hef ASHINGTON BAGH-
AD/PARIJS Dreigen-
taal van de westerse
regeringen aan het adres
in de Iraakse leider Sad-
aanam Husayn en een ver-
eefse oproep tot dialoog
d"anuit Baghdad kenmer-
en de Golfcrisis vlak
"moor de stemming over de
had eweldsresolutie.
ui!
Het
1 de resident Bush en de Ameri-
er aanse minister van buiten-
aaJ?|uidse zaken, James Baker,
jden gisteren de laatste hand
an de strategie waarmee de
dag den van de Veiligheidsraad
de vertuigd moeten worden van
:01° e noodzaak in te stemmen
jda- iet de resolutie die gebruik
:at°;asn geweld tegen Irak moge-
h'J k maakt.
Amerikaanse regering
ft een nieuwe oproep van
Dus ak verworpen om „een dia-
iePJe»g te beginnen". Naar aan-
iding van het verzoek giste-
n van de Iraakse vice-pre-
ier Taha Yassin Ramadan
de woordvoerder van het
itte Huis, Marlin Fitzwater:
)e bal is in het kamp van
bh» iddam Husayn. Wanneer hij
?zin situatie wil veranderen,
in hij daarmee elk moment
Wij gaan zijn agres
sie niet goedkeuren door hem
tegemoet te komen in enige
vorm van ónderhandeling".
Fitzwater wees ook het voor
stel af een speciale Ameri
kaanse gezant naar Baghdad te
sturen om Husayn de ernst
van de situatie nog eens uit te
leggen. Hij benadrukte dat
Saddam Husayn al „talrijke
openingen" zijn geboden, in
het bijzonder door de Sovjetu-
De Franse minister van bui
tenlandse zaken Roland Du
mas en diens Britse ambtge
noot Douglas Hurd deden gis
teren nog een laatste oproep
aan Irak Kuwayt te verlaten.
Dumas waarschuwde dat
Baghdad nog zes weken de tijd
heeft om „het gezond verstand
te laten zegevieren". „Ik zeg in
alle ernst: Irak beslist over zijn
eigen toekomst", aldus Dumas.
Ofschoon Bush de steun van
andere landen geniet, onder
vindt hij tegenstand vanuit het
Amerikaanse Congres. De lei
der van de democratische
meerderheid in het Huis van
Afgevaardigden, Richard Ge
phardt, liet weten het gebruik
van geweld tegen Irak niet
goed te keuren en dat ook niet
te zullen doen als de resolutie
door de Veiligheidsraad wordt
aangenomen. Volgens Ge
phardt moeten de VS het laten
bij economische sancties.
SJATALIN, ECONOMISCHE ADVISEUR GORBATSJOV:
Ruth Monk uit Kalispell in de Amerikaanse staat Montana neemt afscheid van haar drie maanden
oude baby. De reserviste hoort bij de 651e Quartermaster Company, die waarschijnlijk als verster
king naar de Golf wordt gestuurd.
FOTO: AP
MYSTERIE VAN HET ZEVENGESTERNTE
ildu
Hïï
Dan neemt Ladrone Rob mee naar zijn hut en toont hem
scheepsmodel. „Dat is de „Renate Leonhardt", vertelt hij,
i Duits schip dat in 1917 door Engelsen bij Den Helder is
irpedeerd. Het schip had een grote lading goud aan boord,
nooit is geborgen. Nu ga ik het eens proberen". Ja, van dé
late Leonhardt heeft Rob nog niet zo lang geleden in de krant
azen. En waren er niet een paar Zaankanters, die ook een
'i naar het goud willen doen? Ze zullen weinig kans hebben,
want Ladrone is hen voor. De „Ranger" kruist geruimte tijd ter
hoogte van Texel, maar wanneer het mistig wordt neemt Ladrone
zijn kans waar. De Zaankanters hebben al boeien uitgezet en
daar maakt de „Ranger" gebruik van. Nu snel aan het werk. Een
duiker wordt in zijn pak gestoken en daalt langzaam in de diepte
af. De Renate Leonhardt is een stevig gepantserd schip, dat ook
als ravitailleringsschip voor onderzeeboten heeft dienst gedaan.
Problemen met
ruimtetelescoop
waren te voorzien
WASHINGTON Technici
hebben de problemen met een
spiegel van de ruimtetelescoop
Hubble al tijdens de fabricage
van het instrument voorzien.
Door de gebrekkige communi
catie binnen het bedrijf waar
voor ze werkten, werd er vol
gens een onderzoek van de
NASA echter nooit melding
van gemaakt.
Het bedrijf dat de Hubble voor
1,5 miljard dollar heeft gele
verd, Perkin-Elmer. heeft na
gelaten zijn beste deskundigen
aan het project te zetten, aldus
het rapport. De telescoop, die
in april werd gelanceerd door
het ruimteveer Discovery, kan
niet goed scherp worden ge
steld omdat de belangrijkste
spiegel, met een doorsnee van
2,4 meter, in het midden te
plat is.
(Van onze correspondent)
MOSKOU Stanislav
Sjatalin, de voornaamste
economische adviseur van
Sovjetpresident Gorbats-
jov en de ontwerper van
het befaamde 500-dagen-
plan, is er lichamelijk niet
al te best aan toe. „Ik heb
maar een long. Maar als
het er om gaat mijn land
te helpen kan alleen het
graf mij afstoppen", is Sja-
talins strijdlustige com
mentaar.
Vorige week was hij in Neder
land, een excursie waar hij
met warmte en dankbaarheid
aan terugdenkt in verband
met de hulpbereidheid van
onze autoriteiten. Nu is Sjata
lin weer present in Moskou
om zich in het onoverzichtelij
ke gevecht ter redding van de
perestrojka te storten.
Waarom gaat Gorbatsjov niet
naar Oslo voor de Nobelprijs?
„Ik heb geen idee. Persoonlij
ke motieven misschien, wie
zal het zeggen".
Zijn perschef zegt, dat Gor
batsjov te veel aan zijn hoofd
heeft en dat het land een kri
tiek moment beleeft.
„Dat is natuurlijk zo. Vergeet
niet, dat Gorbatsjov twee we
ken de tijd heeft gekregen om
zijn nieuwe plannen in te die
nen over de herziening van de
machtsstructuur. Dat vergt
een hoop werk".
Maar daar moet hij op 7 de
cember mee klaar zijn, terwijl
de prijsuitreiking op 10 decem
ber is. Het is misschien een
suggestieve vraag, maar zou
het kunnen zijn dat Gorbats
jov het al ziet aankomen dat
hij binnenslands machtsmid
delen moet gaan gebruiken en
daarom op voorhand enige af
stand tot de Nobelprijs voor de
vrede neemt?
„Die hypothese laat ik voor
uw rekening, ik kan daar niets
over zeggen. Wel is het zo dat
ik allang een voorstander ben
van een presidentieel bestuur,
zoals dat nu in de maak is.
Maar hoe het er precies zal
uitzien weetik nog niet. De
president spreekt bijvoorbeeld
over een nationale veiligheids
raad en een speciale dienst ter
bestrijding van de maffia en
de zwarte handel. Ik heb geen
idee wat hem daarbij voor
ogen staat, dat moeten we af
wachten".
Maar u bent toch lid van de
presidentiële raad, u wisselt
toch regelmatig met hem van
gedachten?
„Jawel, en dat waren ook
steeds interessante, openharti
ge gesprekken. Maar over deze
nieuwe plannen heeft hij mij
niet geconsulteerd en ik geloof
dat niemand er echt van op de
hoogte is. Ik zou zeggen dat als
er een veiligheidsraad komt,
waarin bijvoorbeeld tien van
de meest gerespecteerde en
competente mensen van het
land plaatsnemen, een speciale
dienst voor bestrijding van de
onderwereld overbodig is.
Want Vve hebben immers de
KGB nog".
Is het niet erg vreemd dat het
Sovjetparlement in principe
goedkeuring heeft gegeven
aan Gorbatsjovs plannen, ter
wijl niemand weet wat die in
houden?
„Daar moet u de parlementa
riërs op aanspreken. Ik her
haal alleen dat een krachtig
beleid nu absoluut noodzake
lijk is. Zo zal er een strikte
controle op de voorraden in
het land moeten komen. Even
tueel met inzet van het leger,
maar het kan ook wat minder
krijgshaftig, via vrijwilligers
van de Komsomol bijvoor
beeld. Er zal in geen geval
bloed vloeien, ook niet in de
Baltische landen Dat is uitge
sloten, daar ken ik Gorbatsjov
te goed voor. Hij is een gemoe
delijk. vredelievend mens, een
prima kameraad die ik zeer
hoog acht. Maar hij is ook nog
eens president, en hij begrijpt
wat daarvan nu de consequen
ties zijn. En die kan hij aan.
dat is zeker".
In Duitsland, maar ook in Ne
derland, zijn momenteel aller
lei acties aan de gang om moe
dertje Rusland, die de honger
dood in de ogen ziet, van
noodhulp te voorzien. Wat
vindt u daarvan? Minister Vo-
ronin heeft net gezegd dat de
voedselproduktie op ongeveer
hetzelfde niveau staat als vorig
jaar, en toen was er geen pa
niek.
Stanislav Sjatalin.
„U heeft-gelijk, in principe is
het voedsel aanwezig en wel
licht ook meer dan nodig is.
Maar vraagt u aan de heer Vo-
ronin waarom het dan niet bij
de mensen terecht komt. De
huidige regering heeft getoond
niet berekend te zijn op haar
taken. Dus zal er een presiden
tieel bewind moeten komen,
geleid door Gorbatsjov, die
momenteel de onbetwiste, eni
ge leidsman is in dit land, daar
ben ik van overtuigd. Hij zal
een uitvoerend kabinet om
zich heen moeten verzamelen
en ik persoonlijk ben onmid
dellijk bereid om daarin com
missaris voor de voedselvoor
ziening te worden, ook al ben
ik in eerste instantie weten
schapper en geen uitvoerder".
„Maar om op uw vraag terug
te komen: in de eerste plaats
hebben wij economische sa
menwerking met het Westen
nodig. Zonder dat komen we
er niet uit. Hulp van uw kant
hoeft ook beslist niet gratis te
zijn, dunkt me. Dat er in uw
landen nu een liefdadigheid
sactie wordt gehouden is na
tuurlijk heel plezierig, het
geeft een warm gevoel en het
steekt ons een hart onder de
riem. Maar daarmee zijn we
nog niet uit de problemen,
daarvoor is structurele hulp
