Minister op lemen voeten uit de weekbladen ELSEVIER deGPENE Opera voor Maggie HI>DETIJD a< Van den Broek: Kok veel te voorbarig ANTI-AUTOPLANNEN MAIJ-WEGGEN VERDWIJNEN IN MIST BINNENLAND Ecidóc Sou/io<nt donderdag 29 november 1990 pagina Haar stem gaf de ..Dat heerlijke, onweerstaan bare geluid. Als een opge voerde brommer klaarge stoomd voor het internatio nale werk, maar toch met wat aangename ordinaire trekjes", aldus Elseviers co lumnist Jan Mulder na het zien van dat kostelijke vra genuurtje vorige week in het Lagerhuis. Wat Mulder be treft komt er een opera voor de afgetreden Britse premier Thatcher. „Met iets enorms op het toneel. Groter dan het vliegtuig in de opera 'NixonEen handtas ter grootte van een ophaalbrug. Dat is wel wat". Maggie dankt haar bekendheid vooral aan haar optreden in het openbaar. Peter Brusse, jaren correspondent in Lon den, weet erover mee te pra ten. „Ze trad je tegemoet, alsof jij de enige journalist was die deugde en ik trapte er altijd weer in". Voor De Groene deugde Thatcher in elk geval niet. Martin van Amerongen kan weer opge lucht ademhalen. „De hemel zij geprezen, dat kreng is op gekrast". PvdA'er Han Lammers, commissaris van de konin gin in Flevoland, krijgt er zo langzamerhand schoon ge noeg van. Al dat gezeur over Nieuw Flinks begint hem knap te irriteren. Afgelopen maandag gaf PvdA-minister Kok nog een knap staaltje weg: de PvdA in de regering betekent nog geen garantie voor het behoud van de kop peling. Ook fractieleider Thijs Wóltgens laat voortdu rend een 'nieuw realistisch' geluid horen. „Wat is dat toch voor onzin?" aldus Lammers in HP/De Tijd. „Het heeft er de schijn van dat die gespierde opmerkin gen dienen om de geest rijp te maken voor een wending naar 'rechts'. Ik, en velep met mij, zullen dat niet ac cepteren. Mijn lidmaatschap zeg ik dan niet op. Nee, ik word juist héél actief". Het omslagverhaal van deze week gaat over de nieuwe film van Big B., beter be kend als Bernardo Bertoluc- ci (The last emperor). Met 25 kamelen, Debra Winger, John Malkovich (Dangerous Liaisons), 25 miljoen dollar en een woestijn maakte hij The sheltering sky. De ver filming van Paul Bowles' ge lijknamige roman (Het dak van de hemel). Bryan Ap- pleyard van Sunday Times Magazine was bij de opna mes. Het resultaat van B.'s nieuwe project bekeek Fred van Doorn in de bioscoop. Maar tevreden is hij niet. Nu is het verfilmen van een boek altijd een lastig karwei, maar voor Van Doorn heeft B. met deze nieuwe film Onder de kop „Ministerie van Barbarij" beklaagt de Utrechtse hoogleraar politie ke geschiedenis Hans Rig- hart zich over de volgens hem overdreven voortva rendheid waarmee Rijkswa terstaat dijken in het rivie rengebied ophoogt tot Delta niveau. In Brakel bij Gor- kum moesten in de jaren ze ventig 160 woningen en een kerkje wijken en nu dreigt ook de dijkverhoging in het Gelderse Neerijnen zijn tol te eisen. Righart gaat na hoe het zover heeft kunnen ko- Vrij Nederland neemt af scheid van Renate Rubin stein, die meer dan dertig jaar onder de naam Tamar een column in het weekblad had. Afgelopen weekeinde overleed ze. Ze had multiple sclerose. VN kijkt op de lan ge samenwerking terug. „Lastig was ze soms, door- drammend, maar wel een medewerkster om trots op te zijn". Annie M.G. Schmidt herdenkt de schrijfster in een korte bijdrage en haalt herinneringen op aan de va kanties die ze met Renate doorbracht. „De lamme en de blinde. Zo noemden we onszelf grinnikend als we samen uitgingen", schrijft ze niet zonder zelfspot. „Ik heb de neiging om te roepen: Re nate, waar ben je nou?". Wouter Klootwijk en Rob Sijmons roepen de lezers op hun ervaringen met de Ne-- derlandse Spoorwegen op te sturen. Wat ging er mis met de aansluitingen? Hoe lang moest u bij het loket wach ten? VN wil het allemaal weten en> confronteert ver volgens de NS met de gege vens: positief of negatief. Door het lezen van de bijge voegde promotie-folder van de NS („De trein van mor gen komt eraan") kan men alvast wat ideetjes opdoen. Voor bijna alles is zo langza merhand wel een De poes was tot nu toe ech ter niet belangrijk genoeg. Daar komt op 3 december verandering in wanneer burgemeester Van Thijn in Amsterdam het Katten Ka binet opent. Gevestigd op de beletage van een statig pand aan de Herengracht. Een initiatief van een paar kat tenliefhebbers die een beeld willen geven van de kat in de kunst en cultuur door alle tijden heen. Een aardig idee, dat zonder subsidie werd uitgevoerd. Alleen is de en tree daardoor wat duur: f 7.50. Het omslagartikel van Else vier gaat over. inderdaad, Thatcher. Elf jaar lang re geerde de Iron Lady, Attila de Hen, of hoe ze ook maar genoemd wordt, met ijzeren vuist. Vorige week trok ze haar conclusies wegens een gebrek aan vertrouwen en trad af. Oud-correspondent Peter Brusse, die zelf 21 jaar in Engeland vertoefde, in ventariseert Maggies nala tenschap. Thatcher heeft Engeland nieuw zelfvertrou wen geschonken, maar ook een nieuwe onderklasse van armen en daklozen. Zondag worden er verkie zingen gehouden in Duits land, waarbij bondkanselier Kohl lijkt af te stevenen op een grote overwinning. Ook in het oosten is Helmut on gekend populair. „Het bruist in de voormalige DDR", al dus Elsevier. Privé-initiatief |Dk krijgt alle kansen. Maar vóór de wederopbouw een feit is, moeten de Oostduitsers door een diep dal van massa-ont slagen. De bedrijven onder gaan de sanering lijdzaam. Marijke Hilhorst spreekt met Adriaan van Dis over zijn nieuwe boek 'Het be loofde land', dat deze week verschijnt. Martin van Amerongen kan zijn geluk niet op. Hij zou het wel van de daken willen schreeuwen en doet dat dan ook min of meer op de voor pagina van De Groene onder ian de kop „De hemel zij gepre- üe zen, Thatcher is opgekrast". Volgens Van Amerongen heeft de ervaring geleerd dat met een redelijk opgeleii de Conservatief in krijt streep nog wel valt te leven „Maar hoed je voor 'social climbers' van de intellectue le middenstand", schrijft hij waarschuwend. „Dat soort is levensgevaarlijk. Dat soort heeft, net als Margaret That cher, de-pest aan intellectue- V len die boeken lezen. Dan, ondanks alles, toch maar lie- IA ver Frits Bolkestein, even eens een onmiskenbare con servatief, die niettemin niet alleen boeken leest zelfs boeken schrijft en al leen maar een hekel aan am linkse intellectuelen heeft". De Groene verhaalt verder an( over de ondergang van de havo (ja, officieel 'het' havo).e Wat ooit „het gymnasium ooi van de arbeidersklasse hadew moeten worden" dreigt uit te lopen op een fiasco. Het grootste probleem, aldus de res klachten, is dat de havo eraan maar mondjesmaat in slaagt md; te studenten te leveren het hbo. In de essay-bijlage een dag- der boek c.q. reisverslag van de irer- Leidse hoogleraar politicolo e r gie H. Daalder over Buda-iet pest. Uit afkeer van dictate Bn riale regimes weigerde hi jk r altijd naar Oost-Europa gaan. Maar sinds kort is d niet meer vol te houden. Dm ak reisde hij met een groepji 0g studenten af richting Honga rije. Ook HN-Magazine blikt jdd. vooruit naar de verkiezin gen in Duitsland. Oud-politi jn cus Willem Aantjes ginj gj naar het voormalige Oost- Duitsland en kwam tot di conclusie dat „Kohl en al leen Kohl" als de grote win naar uit de bus zal komen. Cees Veltman spreekt me de Jac. Thijsse (Verkade-al bums) van de jaren tachtig Marjolein Bastin, die di haar geromantiseerde i tuurtekeningen in de Libelli een grote schare fans aar zich heeft weten te binden. Door het neerhalen van he IJzeren Gordijn komt e steeds meer aandacht vo( de mensen en volken daarachter leefden. De Ot europese staten blijken van minderheden te bergei waarbij vooral het lot van zigeuners aandacht vraaj „Van Praag tot Sofia, v; Belgrado tot Warschai j doemt een beeld op val n s marginalisering, discrimin. tie, vernedering en zei openlijke vervolging", aldu .e lorj HN. CLARISSE Satellietbeelden laten aantasting heide zien DEN HAAG De heide in ons land is op sommige plaatsen voor meer dan de helft aangetast. Dat blijkt uit foto's die zijn genomen door de Fran se SPOT-satelliet. Vooral in het mid den en zuiden van het land is de hei de er ernstig aan toe. Volgens drs. J. Moen van de Rijksuniversiteit in Utrecht geven de satellietbeelden een duidelijk beeld van de gezonde en be schadigde vegetatie. De heidekever is verantwoordelijk voor de omvangrij ke schade. Door de luchtvervuiling met stikstofoxyden, afkomstig van het autoverkeer en de industrie, is de weerstand van de heide tegen de ke ver zo verzwakt dat herstel niet of nauwelijks meer mogelijk is. BVD-boek mag in gekuiste versie NIJMEGEN De gemeente-advocaat van Nijmegen, mr. F. Delissen, heeft de stichting XminY de nieuwe distributeur van het omstreden boek „De tragiek van een Gehei me Dienst" schriftelijk laten weten dat hij geen nieuw kort geding tegen de stich ting aanspant als het boek wat gekuist wordt. Volgens Delissen zouden de afge drukte foto's van de zes leden van de PID de politie-inlichtingendienst en priva- cy-gevoelige tekst dan wel weggelaten moeten worden. Wel liet de advocaat na drukkelijk weten dat dit niet betekent dat men het dan met de rest van de inhoud van het boek eens zou zijn. De stichting XminY vindt de eisen van de advocaat verder gaan dan hetgeen de rechter eerder in kort ge ding heeft bepaald. PvdA: kosten vandalisme verhalen op voetbalclubs DEN HAAG Clubs uit het betaald voetbal die af spraken aan hun laars lappen over verkoop aan supporters van combi-kaartjes (stadion/trein), moeten opdraaien voor de kosten van voetbalvan dalisme. Minister Dales moet dit de clubs onder ogen brengen. Het PvdA-kamerlid Lilipaly stelt dit in schriftelijke vragen aan de minister van binnen landse zaken De sociaal-democraat is de aanhou dende vernielingen door voetbalsupporters in trein compartimenten meer dan beu De minister mag volgens de PvdA'er niet wachten op het overleg over voetbalvandalisme dat zij zal voeren met de Kamer. Lilipaly wenst verder een onderzoek naar de kosten die worden gemaakt met politie-inzet bij voetbalwedstrijden en wil dat Dales het aangekon digde rapport over voetbalvandalisme uitbreidt met gedragingen van voetbalsupporters rondom stadions en reizend naar en van die stadions. (Van onze parlementaire redactie) LISSABON Minister Kok (financiën) is veel te voor barig met zijn uitspraak dat er de komende jaren op De fensie een miljard gulden extra moet worden bezuinigd. Dat liet minister Van den Broek (buitenlandse zaken) vanmorgen vanuit Lissabon weten voor de AVRO-radio. Van den Broek, deel uitmakend van het staatsbezoek van koningin Beatrix en prins Claus aan Portugal, vindt dat de grootte van de Nederlandse krijgsmacht nimmer puur afhankelijk mag zijn van de financiële perikelen van de rijksoverheid. „We moeten de toekomst van het defensie-apparaat beoordelen op inhoudelijke aspecten, zoals de internationale ontspanning, en niet louter op fi nanciële argumenten", aldus Van den Broek. De bewindsman verwees naar dé Defensienota van zijn collega Ter Beek die in januari zou moeten verschijnen. „Pas dan worden de mogelijkheden en de toekomst van de krijgsmacht op een rij gezet', aldus Van den Broek. Christelijke partijen roepen D'Ancona ter verantwoording (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De vier christelijke fracties in de Tweede Kamer (CDA, GPV, RPF, SGP) hebben zich gestoord aan het op treden van minister D'An cona van WVC bij de ope ning van een abortuskli niek in Eindhoven. Zij keuren het af dat de min ster gisteren de opening heeft verricht en nemen het haar kwalijk dat ze daarbij de acties van de anti-abortusbeweging „be denkelijk" heeft ge noemd. De kamerleden Laning-Boer- sema (CDA), Schutte (GPV), Leerling (RPF) en Van der Vlies (SGP) vroegen de minis ter gisteravond schriftelijk om opheldering over haar optre den. Zij herinnerden D'Anco na aan een politieke afspraak die acht jaar geleden bij de tot standkoming van de Abortus wet is gemaakt. Volgens deze afspraak zouden bewindslie den zich onthouden van acti viteiten die als ondersteunend voor abortus kunnen worden opgevat. Verder menen de vragenstellers dat het D'Anco na niet past een oordeel te vel len over de acties van de anti- abortusgroeperingen. Volgens hen mag alleen de rechter de grenzen van de vrijheid van meningsuiting vaststellen. In haar toespraak bij de ope ning van de Eindhovense abortuskliniek benadrukte D'Ancona gisteren een groot voorstander te zijn van vrije meningsuiting. „Maar ik vind dat de anti-abortusbeweging die vrijheid op bedenkelijke wijze oprekt". Een Rotterdamse abortuskli niek is onlangs naar de rechter gestapt om een straatverbod te eisen tegen demonstranten die zich geregeld voor het pand posteren en bezoekers van de kliniek lastig vallen. D'Anco na prees de beheerste wijze waarop de klinieken met zul ke acties omgaan. Gemeenten moeten meer samenwerken DEN HAAG Het kabinet streeft ernaar gemeenten zo veel mogelijk te laten samen werken. Vergaande zelfstan digheid van afzonderlijke ge meenten moet verdwijnen, al dus staatssecretaris De Graaff- Nauta tijdens een symposium van de Vereniging van Neder landse Gemeenten (VNG) over „Bestuur en Stedelijke gebie den". „De stedelijke gebieden vormen immers in economisch en cultureel opzicht de moto ren voor Nederland", stelde ze. Als middel daartoe pleit het kabinet volgens De Graaff- Nauta voor een bovengemeen- telijke autoriteit, die slagvaar dig kan beslissen wanneer te gengestelde belangen het ne men van beslissingen ver traagt. Hoe die autoriteit pre cies gestalte moet krijgen is echter nog onduidelijk. SUSKE EN WISKE DE GOALGETTER Elektronische waarschuwingsborden U rijdt te snel" is de mededeling die te hard rijdende automobilisten in Noord-Brabant, Overijssel, Gelderland en Utrecht vanaf morgen kunnen verwachten. De elektronische snelheidsborden wor den geplaatst op wegen waar niet harder dan tachtig kilometer mag worden gereden. Ook automo bilisten die te langzaam rijden (minder dan zestig) worden gewaarschuwd. foto-, anp DEN HAAG De eerste sneeuw is koud gevallen, maar voor de Nederlandse autobezitters kan de win ter al niet meer stuk. In korte tijd heeft minister Hanja Maij-Weggen van verkeer en waterstaat een aantal maatregelen moeten uitstellen of in trekken waar de gemid delde automobilist het angstzweet van uitbrak. Zo is de spitstoeslag van zes honderd gulden per jaar op de lange baan geschoven; het plan voor invoering van een peperduur systeem van 'reke ning rijden' is van tafel ge haald en ook de voorgestelde accijnsverhoging met acht cent voor benzine belandde in de prullenbak. Jubelend hebben de Bovag, ANWB en de werkgeversorga nisaties op deze auto-vriende- lijke tijdingen gereageerd. „Het ministerie is op tijd tot inkeer gekomen", snikte een woordvoerder van de Bóvag van pure opluchting. De afge lopen maanden had de auto lobby dan ook de zwaarst mo gelijke adjectieven uit de kast gehaald om de plannen voor invoering van het rekening rijden en een spitsvignet te kritiseren. „Een gruwel", ronkte het ene persbericht. „Een systeem dat doet denken aan Orwell's Big Brother" waarschuwde een ander. NCW-directeur Wei- tenberg sprak zelfs vol afgrij zen van „een macaber staaltje wanstaltig beleid". Hoeksteen 'Big Sister' Maij-Weggen zit intussen behoorlijk met de brokken. Want het rekening rijden, de spitstoeslag en de ac cijnsverhoging waren nu juist de meest krachtige wapens die zij in de kast had staan voor het terugdringen van het auto gebruik. „We moeten elkaar niet voor de gek houden. Met positieve maatregelen alléén komen we er niet", schrijft zij in haar verkeersplan SVV, dat in drie etappes in de Tweede Kamer wordt behandeld. „Een prijsbeleid, hoe vervelend en pijnlijk dat voor de burger ook moge zijn, is een onmisbaar in strument, een hoeksteen". Nu deze hoeksteen is losge wrikt dreigt het verkeersbe leid als een kaartenhuis ineen te zakken. Maar is de situatie werkelijk zo ernstig? In de verkeersnota van Maij, die in juni het licht zag, wordt in elk geval een somber beeld ge schetst. Zonder het rekening rijden, zo meldt de nota, zal het aantal verreden autokilo meters tot het jaar 2010 nog met vijftig procent groeien. En dat terwijl het kabinet in het belang van het milieu, de leefbaarheid en de bereik baarheid heeft vastgesteld dat een toename met 35 pro cent het absolute maximum moet zijn. Maar Maij had bij de presenta tie van haar nota het hoofd be paald nog niet in de schoot ge worpen. Opgewékt liet zij we ten dat de groei van het auto verkeer in 1989 was meegeval len. „Beter nieuws had ik zo wellicht zonder morren de ex tra toeslag. Op het gebruik van de auto heeft het aanpassen van de MRB in elk geval zo hebben onderzoeken onomsto telijk uitgewezen geen en kel effect. Maar ook de accijnsverhoging heeft zijn grenzen. Bij de alge mene beschouwingen veegde vrijwel de gehele Tweede Ka mer de door het kabinet voor gestelde beperkte accijnsver hoging nog van tafel omdat de benzineprijzen door de Golf crisis al zo hoog waren gewor- Het CDA-kamerlid Van Vlij men roept de afgelopen weken verdacht vaak dat duurdere benzine, diesel en lpg het auto gebruik nauwelijks remmen. De VVD waarschuwt dat een 'weglekeffect' zal optreden: meer automobilisten gaan over de grens tanken. Voorboden van een nieuwe gecoördineerde aanval op het prijsbeleid? Ook het kabinet vindt dat de prijzen van auto brandstoffen aan de pomp niet met kwartjes tegelijk opge jaagd mogen worden. De kos ten van het autorijden en het openbaar vervoer moeten im mers met elkaar in de pas blij ven lopen, zo staat in het re geerakkoord. Minister Kok van financiën rekende afgelo pen dinsdag voor dat de benzi neaccijnzen volgens deze regie jaarlijks met hooguit zeven foto: dijkstra cent per jaar kunnen worden verhoogd. Schrikbeeld Naarmate de overheid langer passief blijft, komt intussen het toekomstvisioen dat Neelie Smit-Kroes mei vorig jaar op een VVD-verkiezingsbijeen- komst in Honselersdijk schet ste, steeds dichterbij. „Zachte heelmeesters maken stinkende files", zo hield deze voormali ge auto-kampioene haar partij genoten toen voor, en zij ver volgde dat de automobilist zonder forse prijsverhogingen niet uit zijn wagen te drukken is. „Als de politiek daar de moed niet voor heeft, sterven de bossen en staan we binnen kort in een stinkende walmen de blikmassa waarin geen be weging te krijgen is". Wie had toen kunnen voorzien dat enkele maanden later een even bevlogen politica uit Kla- zienaveen in de voetsporen van Smit-Kroes zou treden en dat ook deze CDA-bewinds- vrouw niet zelden door haar eigen fractie voor de voeten zou worden gelopen? Zou de geschiedenis zich herhalen? Als dat zo is, dan hoeft het niet lang meer te duren voor Maij-Weggen het zonnige toe komstbeeld dat zij bij haar aantreden voor ogen had, moet verruilen voor de nacht merrie die Smit-Kroes bij haar vertrek plaagde. Minister Maij-Weggen van verkeer en waterstaat. kort voor het uitbrengen van mijn nota niet kunnen horen", zei ze glunderend. En in het SVV zélf werden nieuwe won deren evenmin uitgesloten. „Een verdergaande beperking van de automobiliteit is moge lijk als de overige maatregelen onverwacht meer succes heb ben, danwel het prijsbeleid scherper wordt aangezet". Illusie Dat laatste is intussen echter een illusie gebleken. De spit stoeslag werd afgelopen vrij dag door het kabinet zélf haas tig ingetrokken toen bleek dat naleving nauwelijks te contro leren zou zijn. Bijgevolg kan het ministerie van verkeer en waterstaat fluiten naar het be rekende positieve effect van deze maatregel: tien procent minder auto's in de spitsuren. Aangezien Maij-Weggen in het belang van het milieu lang zaam aan wil doen met de aanleg van nieuwe wegen be tekent dat echter onherroepe lijk: meer auto's in de file. Maar de kamerfracties van CDA en PvdA wanhopen nog niet. Zij lijken hun kaarten volledig gezet te hebben op het onverwachte extra succes van de overige 'zachte' maatrege len in het SVV, zoals de ver betering van het openbaar vervoer, carpooling, strenger parkeerbeleid, spitsbussen en creatieve experimenten met vierdagenroosters, thuiswer ken en thuisleren. De PvdA heeft nóg een potje op het vuur staan. Als de bouw van drie nieuwe tunnels niet door gaat, zo hoopt deze fractie stie kem, dan zullen de autoforen sen vanwege het vastlopende verkeer vanzelf wel gedwon gen worden naar het openbaar vervoer over te stappen. Pappen en nathouden lijkt het parool en vooral oppassen dat het lijntje niet breekt, want vijf miljoen automobilisten kunnen bij verkiezingen voor flinke nederlagen zorgen. Maij ziet intussen haar arsenaal wa pens echter steeds verder uit gedund. In de categorie 'prijs maatregelen' staan haar eigen lijk alleen nog de accijnsver hoging op brandstoffen en het invoeren van verschillende ta rieven in de motorrijtuigenbe lasting ter beschikking. In een brief aan de Kamer liet zij maandag strijdlustig weten deze twee mogelijkheden maximaal te willen uitbuiten. Tweede wagen Of het verhogen van de mo torrijtuigenbelasting (MRB) voor zware auto's met grote motoren en het verlagen van de MRB voor kleine zuinige karretjes soelaas biedt, moet echter betwijfeld worden. Het kopen van een tweede bood- schappenwagentje wordt er immers goedkoper door en wie een zware bak rijdt betaalt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 4